Habarlar
Türkmenistan — Hytaý: Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ugrunda strategik hyzmatdaşlyk

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Hytaý Halk Respublikasynyň iri neşirleriniň we teleýaýlymlarynyň wekillerine interwýu berdi

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ozaldan gelýän we ygtybarly hyzmatdaşy bolan Hytaý Halk Respublikasynyň birnäçe teleýaýlymlarynyň we abraýly metbugat serişdeleriniň wekilleriniň sowallaryna jogap berdi. Milli Liderimiz bilen guralan sowal-jogap söhbetdeşligine Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň metbugat attaşesi, hanym Ýuý Sýaoşuan gatnaşdy.

Hytaýyň belli teleýaýlymlarynyň we köp millionly okyjylary bolan metbugat serişdeleriniň wekilleriniň Türkmenistana bolan ägirt uly gyzyklanmalary döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda tutuş dünýä ähmiýetli başlangyçlary öňe sürýän ýurdumyzyň halkara giňişlikdäki abraýynyň barha belende galýandygynyň nobatdaky beýanydyr.

— Hormatly jenap Prezident, men Hytaý Halk Respublikasynyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň metbugat attaşesi. Siz ýakyn wagtda Pekinde geçiriljek 2022-nji ýylyň Gyşky Olimpiýa oýunlarynyň açylyş dabarasyna gatnaşmak üçin Hytaýa sapary amala aşyrmagy meýilleşdirýärsiňiz. «CCTV», «CGTN in Russian» telekompaniýalarynyň we «Ženmin žibao» gazetiniň hem-de «Sinhua» habarlar agentliginiň sowallaryna jogap bermäge razylyk bermegiňizi Sizden haýyş edýärin.

— Ozaly bilen, «CCTV» we «CGTN in Russian» kompaniýalarynyň ýolbaşçylaryna şu interwýuny guramak başlangyjy bilen çykyş edendikleri üçin minnetdarlyk bildirýärin. Hytaýda hem, onuň çäklerinden daşarda hem millionlarça tomaşaçylary we okyjylary bolan, dünýäde meşhurlyk hem-de uly abraý gazanan şeýle köpçülikleýin habar beriş serişdeleri bilen söhbetdeşligiň geçirilmegi biziň dostlukly halklarymyzyň we döwletlerimiziň arasynda özara düşünişmegiň has-da giňeldilmegine ýardam berer.

Pekinde geçiriljek gyşky Olimpiadanyň açylyş dabarasyna gatnaşmak baradaky çözgüdim barada aýdylanda, ol, ilkinji nobatda, bu sport bäsleşikleriniň bütin dünýä üçin ägirt uly ähmiýete eýedigi bilen şertlendirilendir.

Olimpiýa oýunlary hemişe halklaryň arasynda parahatçylygyň we dostlugyň pugtalandyrylmagyny, duşmançylygyň hem-de uruşlaryň bes edilmegini, dürli milletleriň, dürli syýasy ynama eýerýän adamlaryň jebisleşmegini, olaryň Olimpi ýa hereketiniň belent ýörelgelerine ygrarlylygyny alamatlandyrýar. Bu oýunlar halklaryň we döwletleriň arasynda özara düşünişmäge, açyklyga hem-de birek-birege hormat goýmaga ýardam berýär. Men öz içeri we daşary syýasatynda hut şu ýörelgelere eýerýän ýurduň — Türkmenistanyň Prezidenti hökmünde Hytaý Halk Respublikasynyň çuňňur hormatlanylýan Başlygynyň çakylygyny minnetdarlyk bilen kabul etdim.

— Gyşky Olimpiýa oýunlaryndan Siz nämelere garaşýarsyňyz?

— Bu oýunlaryň örän ýokary guramaçylyk hem-de sport ruhy, adalatly bäsleşik, oňa gatnaşyjylaryň birek-birege hormat goýmak ruhunda, tomaşaçylaryň ägirt uly gyzyklanma ýagdaýynda geçjekdigine ynanýaryn.

Biz Hytaýyň bu Olimpiada taýýarlyk görşüni üns bilen synladyk. Taýýarlyk üçin giň gerimli işleriň ýerine ýetirilendiginiň, köp sanly ajaýyp desgalaryň gurlandygynyň, innowasion häsiýetli we ýokary tehnologiýaly çözgütleriň peýdalanylandygynyň hem-de ornaşdyrylandygynyň şaýady bolduk. Siziň ýurduňyz giň gerimli wezipeleri üstünlikli çözmäge ukyplydygyny nobatdaky gezek görkezdi.

Öňde boljak Olimpiadanyň köp sanly haýran galdyryjy netijeleri berjekdigine, dünýä sportunyň taryhynda unudylmajak waka öwrüljekdigine, Ýer ýüzüniň dürli künjeklerindäki millionlarça adamlar üçin köpöwüşginli hakyky baýramçylyga öwrüljekdigine ynanýaryn.

— Hytaý 1992-nji ýylda Türkmenistan bilen diplomatik gatnaşyklary ýola goýan, şeýle hem ýurduňyzyň hemişelik Bitaraplyk syýasatyny goldan ilkinji döwletleriň biridir. Geçen 30 ýylyň dowamynda Hytaý bilen Türkmenistan ynanyşmak, özara bähbitli we deňhukukly gatnaşyklary ýola goýdular. Siziň pikiriňizçe, bu hyzmatdaşlyk haýsy ulgamlarda has netijeli ösdürilýär, iki ýurduň hem ösüşine we abadançylygyna ýardam berýär, dünýä derejesinde parahatçylygyň hem-de özara düşünişmegiň berkidilmegine gulluk edýär?

— Biz Türkmenistanyň Garaşsyz döwlet hökmünde berkarar bolmagynyň barşynda Hytaýyň beren goldawyna, Bitaraplyk derejämize hem-de onuň binýadynda alyp barýan daşary syýasat strategiýamyza hormat bilen garandygyna ýokary baha berýäris we muny hiç wagt ýatdan çykarmarys.

Türkmenistan, öz nobatynda, hytaýly hyzmatdaşlarymyz üçin örän möhüm meseleler, şol sanda Hytaý Halk Respublikasynyň çäk bitewüligi, jebisligi baradaky meseleler babatynda öz garaýyşlaryny hemişe anyk we aýdyň beýan edýär.

Biz «bitewi Hytaý» syýasatyny, kenarýaka gatnaşyklarynyň parahatçylykly ýol bilen ösdürilmegini we Hytaýyň parahatçylykly birleşdirilmegini hemişe berk goldaýarys.

Türkmenistan üçin Hytaý diňe bir beýik döwlet, dünýäniň örän kuwwatly ykdysady we senagat merkezi, giň we geljegi uly bazar däl-de, wagtyň synagyndan geçen ygtybarly dostdur. Bu gün biziň gatnaşyklarymyz uzak möhletleýin, strategik häsiýete eýedir. Bu hyzmatdaşlyk wagtyň synagyndan geçdi, öz netijeliligini görkezdi we häzirki wagtda Ýewraziýa giňişliginde durnuklylygyň hem-de ösüşiň möhüm şertine öwrüldi.

Bizi Hytaý bilen dünýägaraýyşlarymyzyň, ählumumy parahatçylyk we howpsuzlyk meselelerinde maksatlarymyzyň hem-de wezipelerimiziň ýakynlygy birleşdirýär. Bu bolsa iki ýurda iri halkara guramalaryň, ozaly bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde, dünýä giňişliginde üstünlikli hyzmatdaşlyk etmäge, birek-birege goldaw bermäge, oňyn çözgütleri öňe sürmek hem-de durmuşa geçirmek üçin syýasy-diplomatik tagallalary utgaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Gatnaşyklarymyzyň şunuň ýaly derejesi Türkmenistanyň hem-de Hytaýyň halklarynyň hakyky bähbitlerine laýyk gelýär, Ýewraziýa yklymynda we tutuş dünýäde ösüş hereketlerine oňyn täsirini ýetirýär.

Türkmen-hytaý gepleşikleriniň gün tertibinde Merkezi Aziýadaky ýagdaýy ara alyp maslahatlaşmak meselesi aýratyn orun eýeleýär. Bu meselede hem biziň ýurtlarymyzyň garaýyşlary gabat gelýär: Türkmenistan hem, Hytaý Halk Respublikasy hem sebitde bähbitleriň köptaraplaýyn deňeçerligine esaslanýan ygtybarly howpsuzlyk ulgamyny döretmek ugrunda çykyş edýärler hem-de ýüze çykýan meseleleri syýasy-diplomatik ýol bilen çözmäge ygrarlydyrlar.

Bu ugurda Türkmenistan bilen Hytaý dünýä bileleşiginiň jogapkärli agzalary hökmünde çykyş edip, özara hereket etmegiň sebit gurallarynyň döredilmegine iş ýüzünde uly goşant goşýarlar we sebitde emele gelýän oňyn meýilleri goldamaga ýardam berýärler.

Ýangyç-energetika ulgamy Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Munuň özi düşnüklidir: biziň döwletlerimiz bu ugurda uly kuwwata eýedirler. 2009-njy ýylyň ahyrynda strategik ähmiýetli Türkmenistan — Hytaý gaz geçirijisiniň ulanylmaga berilmegi hem munuň subutnamasydyr. Bu ägirt uly taslamanyň amala aşyrylmagy deňhukuklylyk, özara bähbitlere düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan hakyky hyzmatdaşlyk gatnaşyklarynyň, gaz geçirijiniň işe girizilmegi netijesinde açylan giň mümkinçiliklere we onuň geljegine göz ýetirmegiň aýdyň mysalydyr. Munuň özi turbageçiriji energetika taslamalaryna gatnaşyjylaryň ählisiniň — öndürijileriň, üstaşyr geçirijileriň hem-de sarp edijileriň bähbitleriniň deňeçerligini üpjün etmegiň maksatlarynyň iş ýüzünde amala aşyrylmagydyr.

Häzirki wagtda biz Hytaý Halk Respublikasynyň ykdysadyýetiniň barha artýan zerurlyklaryny hem-de Türkmenistanyň serişdeler binýadynyň mümkinçiliklerini hasaba almak bilen, türkmen tebigy gazynyň iberilýän möçberlerini has-da artdyrmak meseleleriniň üstünde işleýäris. Şunuň bilen baglylykda, biz Türkmenistandan Hytaýa çenli ugur boýunça 4-nji turbageçirijini gurmagyň mümkinçiliklerini düýpli ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyrys.

Hyzmatdaşlyk boýunça türkmen-hytaý komitetiniň çäklerinde netijeli işler alnyp barylýar, onuň 2021-nji ýylyň noýabr aýynda geçirilen mejlisinde 5 resminama, şol sanda Türkmenistanyň Hökümetiniň we Hytaý Halk Respublikasynyň Hökümetiniň arasynda 5 ýyl üçin (2021 — 2025-nji ýyllar) hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekildi. Biz bu Maksatnama hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň ygtybarly binýady hökmünde garaýarys.

Umuman aýdylanda, iki döwlet hem hyzmatdaşlyk üçin syýasatda, ykdysadyýetde we söwdada, ulag ulgamynda we energetikada, maýa goýumlarda, ýokary tehnologiýalar ulgamynda, medeni-ynsanperwer ugurlarda hyzmatdaşlyk üçin ägirt uly mümkinçiliklere eýedir.

— Hytaý bilen Türkmenistan giň gerimli başlangyçlary — degişlilikde, «Bir guşak — bir ýol» we «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» başlangyçlaryny durmuşa geçirmäge girişdiler. Siz bu iki strategiýa uzak möhletleýin özara bähbitlere laýyk gelmegi nukdaýnazaryndan nähili baha berýärsiňiz?

— Hakykatda, özara bähbitleriň bolmagy Türkmenistana we Hytaýa ýokarda agzalan strategiýalary durmuşa geçirmek ugrunda hyzmatdaşlygy üstünlikli giňeltmäge ýardam berýär. Bu başlangyçlaryň ikisi hem Ýewraziýada ykdysady ösüşe kuwwatly itergi berer hem-de häzirki zaman şertlerinde Ýuwaş ummandan Atlantika ummanyna çenli ägirt uly giňişligi birleşdirip, özara baglanyşykly önümçilik we tehnologiýa ulgamlaryny, senagat guşaklyklaryny kemala getirer, köp sanly durmuş meseleleriniň oňyn çözülmegine, halklaryň ýaşaýyş we abadançylyk derejesiniň ýokarlandyrylmagyna ýardam berer.

Hyzmatdaşlygyň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmeginiň biziň yklymymyzda geoykdysadyýetiň täze keşbini kemala getirmegiň esasy bolup durýandygyna ynanýaryn. Munuň özi hakykatdyr hem-de islendik oňyn başlangyçlar, strategiýalar we teklipler özara bähbitleriň we uzak möhletleýin maksatlaryň sazlaşygy esasynda biri-biriniň üstüni doldurmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, «Beýik Ýüpek ýolunyň dikeldilmegi» konsepsiýasy öz tebigaty we geoykdysady ähmiýeti boýunça Hytaýyň «Bir guşak — bir ýol» başlangyjy bilen utgaşýar.

— Uly pandalaryň Hytaýyň milli baýlygy bolşy ýaly, ahalteke bedewleri Türkmenistanyň gymmatly mirasy hasaplanylýar. Hytaýda hem bu bedewlere uly sarpa goýulýar hem-de olar «behişdi bedewler» diýlip atlandyrylýar. Bu seýrek duş gelýän atlar 2 müň ýyl mundan ozal gadymy Ýüpek ýoly boýunça Hytaýa getirilipdir. Biziň bilşimiz ýaly, Siz bedewleri öwrenmek we olary wagyz etmek boýunça ussat hünärmensiňiz. 2014-nji ýylyň maý aýynda, haçan-da Siz HHR-iň Başlygy Si Szinpin bilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň mejlisine hem-de Pekinde Hytaýyň atşynaslyk medeniýetiniň festiwalynyň açylyş dabarasyna gatnaşan mahalyňyz Hytaýa ahalteke bedewini sowgat berdiňiz.

Ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň uzak möhletleýin ýagdaýda ösdürilmegine ýardam bermek maksady bilen, syýasy we ykdysady hyzmatdaşlykdan başga-da, medeniýet, bilim, ylym we tehnika, sport hem-de beýleki ynsanperwer ulgamlarda özara alyşmalary giňeltmek we çuňlaşdyrmak ugrunda ýene-de nähili çäreleri geçirmegi zerur hasap edýärsiňiz?

— Siziň ahalteke bedewleri bilen baglanyşykly getiren mysalyňyz Türkmenistanyň we Hytaýyň gadymy hem-de baý taryha eýe ýurtlardygynyň, biziň gatnaşyklarymyzyň öz gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýandygynyň subutnamasydyr. Bu babatda bahasyna ýetip bolmajak bu gymmatly mirasy häzirki zaman ýagdaýlarynda we şertlerinde düýpli öwrenmek, onuň ähmiýetine göz ýetirmek üçin Türkmenistanyň we Hytaýyň halklarynyň taryhy gatnaşyklarynyň çuň gatlaklaryny öwrenmek talap edilýär. Bu ugurda iki ýurduň alymlarynyň, taryhçylarynyň bilelikde netijeli iş alyp barmagy üçin giň mümkinçilikler açylýar.

Medeni-ynsanperwer ulgam iki ýurduň arasynda dostlugy we özara düşünişmegi pugtalandyrmagyň möhüm şertleriniň biridir. Biziň halklarymyz Türkmenistanyň we Hytaýyň sungaty hem-de edebiýaty bilen tanyşmaga özara gyzyklanma bildirýärler, ýurtlarymyz hem bu meýilleri höweslendirýärler, döredijilik we ylmy işgärleriň ýakyndan gatnaşmaklary üçin amatly şertleri döredýärler. Biz Hytaý Halk Respublikasynyň ýolbaşçylary bilen bu işleri mundan beýläk-de ösdürmek barada ylalaşyga geldik.

Bilim ulgamy Türkmenistanyň we Hytaýyň ynsanperwer hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugry bolmagynda galýar. Hytaýly hyzmatdaşlarymyzyň biziň ýaşlarymyza bilim bermäge taýýardyklaryna ýokary baha berýäris, türkmen ýigitleri we gyzlary Hytaý Halk Respublikasynyň iň abraýly okuw mekdeplerinde tehniki we ynsanperwer bilimleri üstünlikli özleşdirýärler.

Sport ulgamynda hyzmatdaşlyk ösdüriler. 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlaryna wekilçilikli hytaý toparynyň gatnaşmagy munuň subutnamasydyr. Öňde boljak gyşky Olimpiadanyň ýurtlarymyzyň arasynda sport hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine täze kuwwatly itergi berjekdigine ynanýaryn.

Bir söz bilen aýdylanda, wagt biziň hem-de geljekki nesilleriň bähbidine işleýär. Türkmenistanyň we Hytaýyň ynsanperwer ulgamda hyzmatdaşlygynyň mümkinçilikleri iki halkyň hem-de döwletleriň özara ýakynlaşmagynyň bähbidine hakykatda emele gelen zerurlykdyr we ol hemmetaraplaýyn döwlet goldawyna eýe bolar.

— Jenap Prezident, Siz Bahar baýramynyň — Hytaýyň Täze ýylynyň ýetip gelen mahalynda interwýu berýärsiňiz. Pursatdan peýdalanyp, Sizden hytaý halkyna Täze ýyl gutlaglaryny aýtmagyňyzy haýyş etmek isleýäris.

— Baş üstüne! Men hytaý halkyny Täze ýyl bilen gutlap, tüýs ýürekden parahatçylyk we abadançylyk, öňde goýlan ösüş meýilnamalarynyň ählisiniň hasyl bolmagyny, ykdysadyýeti, durmuş ulgamyny ösdürmekde, ilatyň abadançylyk we ýaşaýyş derejesini mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmekde täze uly üstünliklere ýetmegini arzuw edýärin. Hytaý Halk Respublikasynyň ýolbaşçylarynyň parasatly hem-de öňdengörüjilikli içeri we daşary syýasatynyň geljek ýylda siziň ýurduňyza täze üstünlikleri we ýeňişleri getirjekdigine ynanýaryn.

— Hormatly jenap Prezident, interwýu üçin Size tüýs ýürekden hoşallyk bildirýäris hem-de Hytaýa üstünlikli we netijeli sapary amala aşyrmagyňyzy arzuw edýäris. Köp sag boluň!

03.02.2022
Ykdysadyýet

ZYÝANSYZLANDYRYŞ SERIŞDESINIŇ ÖNDÜRILIŞI ARTÝAR

«Lukmançylyk enjamlary» kärhanasynyň Daşoguz welaýat şahamçasynda ilaty dürli ýokançlardan goramak ugrunda netijeli işler alnyp barylýar. Bu ýerde wiruslara we bakteriýalara garşy esasy zyýansyzlandyryş serişdesi bolan natriniň gipohloridiniň öndürilişi barha artýar. Geçen 2021-nji ýylda hem kärhanada bu ugurda ýokary netijeler gazanyldy. Has takyk aýdylanda, geçen ýyl kärhanada bu zyýansyzlandyryş serişdesiniň 3 müň 100 tonna golaýy öndürildi. Kärhananyň bu babatdaky gazanan ösüşi 148,7 göterime barabar boldy.

* * *

MYNASYP GOŞANT

Welaýatymyzyň «Azyk» önümçilik birleşiginiň Köneürgenç etrabyndaky ýyladyşhana toplumynyň agzybir işgärleri birnäçe ýyldan bäri her möwsümde pomidoryň bereketli hasylyny ýetişdirmek bilen, ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine, döwletimiziň ykdysadyýetiniň kuwwatlanmagyna özleriniň mynasyp goşantlaryny goşýarlar. Toplumda 2 sany önümçilik bölümi bolup, olaryň hersiniň meýdany 5 gektara barabardyr. Häzirki wagtda bu ýerde işçi-hünärmenleriň 108 sanysy agzybirlikli zähmet çekýärler. Şu möwsümde ýyladyşhanada pomidoryň hasylly we tagamly, ýyglandan soň uzak wagtlap zaýalanman saklanýan «Bandito» görnüşi ýetişdirildi. Ýyglan önümiň belli bir bölegi içerki bazarlarymyzyň üsti bilen ýurdumyzyň ilatyna ýetirilse, galan bölegi daşary ýurtlara eksport edilýär. Toplumyň işgärleri geçen 2021-nji ýylda pomidoryň 1068 tonnasyny daşary ýurtlara goýberdiler. Bu ýerde önümçiligiň ýokary netijeliligine mynasyp goşant goşup, köplere görelde bolmagy başarýan işgärler az däl. Olardan Maýagözel Hudaýnazarowanyň, Nahal Atabaýewanyň, Saýat Uzakowanyň, Oguljahan Dostjanowanyň, Haýtgül Öwezowanyň atlaryny ilkinjileriň hatarynda tutmak bolar. Döwrüň iň kämil tehnologiýalary bilen üpjün edilen toplumyň işçi-hünärmenleri işlemäge amatly mümkinçilikleri döredip berýän, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmak ugrunda uly alada edýän hormatly Prezidentimiziň adyna alkyş sözlerini aýdýarlar.

Annageldi BEKIÝEW,
öz habarçymyz.

* * *

ABATLAÝJYLARYŇ ÝOKARY GÖRKEZIJILERI

Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň ähli daýhan birleşiklerinde şu günler möwsümleýin meýdan işleri giň gerimde alnyp barylýar. Güýzlük bugdaýlara ideg etmek, ýerleri ýazky ekiş möwsümine taýýarlamak, onda ulanyljak tehnikalary, olaryň tirkeg gurallaryny abatlamak etrabyň oba hojalykçylarynyň esasy aladalaryna öwrüldi. Bu işleri geçirmekde etrabyň tehniki hyzmat ediş kärhanasy aýratyn üstünlikleri gazanýar. Kärhana degişli bolan dürli kysymly tehnikalaryň 50-siniň sürüm, tekizleme işlerinde, 67-siniň gowaça ekmekde peýdalanylmagy göz öňünde tutulýar. Şonuň ýaly hem daýhan birleşiklerine degişli bolan boronalar, malalar, ekijiler, derman pürküjiler, dökün sepijiler, hatarara bejergi gurallary tejribeli hünärmenler, ezber abatlaýjy ussalar tarapyndan gözden geçirilip, möwsüme doly taýýar edilýär. Şeýle hünärmenleriň hatarynda Aşyr Ýegendurdyýew, Gumman Hudaýberdiýew, Ýagşymyrat Magtymow, Magsat Gökjäýew dagyny görkezmek bolar.

Gülhumar HOJAHMETOWA.

03.02.2022
Kuwwatly ykdysadyýetiň daýanjy

Gahryman Arkadagymyzyň ykdysady strategiýasynyň üstünlikli amala aşyrylmagynyň netijesinde bank ulgamynda hem uly ösüşler gazanyldy, düýpli özgertmeler boldy. Häzirki wagtda ýurdumyzda oňaýly pul-karz syýasaty alnyp barylýar. Ýurdumyzyň banklary tarapyndan eýeçiligiň görnüşine garamazdan, maýa goýum taslamalary boýunça işleýän kärhanalary we guramalary maliýeleşdirmek, karzlaşdyrmak hem-de olara beýleki bank hyzmatlaryny ýokary hilli amala aşyrmak babatdaky işler üstünlikli alnyp barylýar. Ýurdumyzyň karz edaralary söwdanyň we senagatyň, ilatyň we oba hojalygynyň arasyndaky gatnaşyklary sazlaşdyrýar.

Ýurdumyzda hereket edýän karz edaralary tarapyndan müşderilere hem goýumlaryň birnäçe görnüşleri amatly şertlerde hödürlenilýär. Mysal hökmünde «Maşgala», «Hemaýat», «Bagtyýarlygyň sowgady», «Gahrymanlar», «Ruhubelent», «Kämillik sowgady», «Pensiýa goýum», «Talyp goýumy», «Möhletli», «Watan gerçekleri», «Ruhubelent nesiller», «Galkynan daýhan», «Amatly», «Çagalara niýetlenen maksatly goýum», «Ene-atalar hakynda alada», «Maşgala süýşürintgileri» ýaly dürli ýaş toparlaryna niýetlenen goýumlar häzirki wagtda işjeň ulanylýar. Ýurdumyzyň karz edaralary tarapyndan bank kartyny saklaýjylarynyň nagt däl hasaplaşyklaryny höweslendirmek maksady bilen, bank kartlary arkaly geçirilýän hasaplaşyklar üçin «Cash back» höweslendiriji hyzmaty ornaşdyryldy. Bu bolsa bu ugurdaky müşderileriň sanyny has-da artdyrmaga uly ýardam etdi.

Goý, ýurdumyzy ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwürýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Permandurdy GURBANOW,

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjisi.

03.02.2022
Islegi ýetik joraplar

Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan ykdysady strategiýa laýyklykda, ýurdumyzda beýleki ulgamlar bilen birlikde, hususy pudagyň paýy hem örän uludyr. Daşarky bazarlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçilikleri giňeltmek, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny artdyrmak, bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmek babatda Gahryman Arkadagymyz tarapyndan öňde goýulýan anyk wezipelere abraý bilen hötde gelmekde hususyýetçiler belent sepgitleri eýeleýärler. Milli Liderimiziň bu pudagyň döwrebaplaşdyrylmagy, oňa ägirt uly maýa goýum serişdeleriniň gönükdirilmegi ugrundaky taýsyz tagallalarynyň netijesinde Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan «Batly-Gadam» hususy kärhanasynyň ýüplük hem-de jorap öndürýän fabriginde hem guwandyryjy işler alnyp barylýar. Ýurdumyzda ösdürilip ýetişdirilýän «ak altyny» senagat taýdan gaýtadan işläp, önüm almagy ýola goýmak «Batly-Gadam» hususy kärhanasynyň uly üstünlikleriniň biridir. Bu ýerde ornaşdyrylan döwrebap önümçilik enjamlary pagtany senagat taýdan gaýtadan işlemek arkaly öndürilýän ýüplüklerdir joraplaryň ýokary hilli bolmagyny gazanmaga mümkinçilik berýär.

Biz bu ýerde alnyp barylýan işler bilen gyzyklanyp, kärhananyň direktorynyň orunbasary Aýmämmet Amanmämmedow bilen gürrüňdeş bolduk. Şonda ol şeýle gürrüň berdi:

— Kärhanamyzyň ýüplük egriji enjamlarynda bir ýylyň dowamynda dürli görnüşli ýüplükleriň 5 müň 15 tonnasy öndürilip, jorap önümçiliginde ulanylýar hem-de daşary ýurtlara eksport edilýär.

Ýüplük boýagy bölüminde boýalan ýüplükler, esasan, jorap önümçiliginde ulanylýar. Şeýlelikde, jorap önümçiligi bölüminiň ýyllyk önümçilik kuwwaty artýar. Bu bolsa içerki sarp edijileriň jorap önümlerine bolan isleglerini doly kanagatlandyrmakdan başga-da, türkmen pagtasyndan öndürilýän ýokary hilli önümleri belli bir möçberde daşarky bazarlara çykarmaga hem mümkinçilik berýär.

Taýýar bolan jorap önümlerini ütüklemek işleri-de döwrebap enjamlar arkaly ýerine ýetirilýär. Jorap we jorap önümlerine daşarky sarp edijileriň gyzyklanmalarynyň artýandygy bellenilmäge mynasypdyr.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen kärhanamyza welaýatymyzyň Serdar etrabynyň çäginden 99 ýyl möhlet bilen umumy meýdany 11 müň 639 gektar bolan ýer bölegi oba hojalyk ekinlerini ekmek üçin berildi. Şonuň 6 müň gektaryna bugdaý ekilip, ideg işleri alnyp barylýar. Kärhanamyz üçin gymmatly çig mal bolan pagta ösdürip ýetişdirmek üçin 3 müň gektar meýdany ýaz ekişine taýýarlaýarys. Mundan başga-da, şugundyr, gök-bakja we ot-iýmlik ekinleri ekmegi hem meýilleşdirýäris.

Biz bagtyýarlyga beslenýän döwrümizde Arkadag Prezidentimiziň öňde goýýan anyk wezipelerinden ugur alyp, berýän goldawyndan ruhlanyp, zähmet çekýäris. Goý, bize şeýle mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolup, halkymyzyň bagtyýar durmuşy ugrunda alyp barýan işleri rowaçlyklara beslensin!

Ogulsuraý TÄÇMÄMMEDOWA,

«Balkan».

03.02.2022
Ykdysadyýetimiziň möhüm pudagy

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Türkmenistanyň nebitgaz pudagyny ösdürmek ileri tutulýan möhüm wezipeleriň biridir. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň başynda hormatly Prezidentimiz Mary welaýatyna iş saparynyň dowamynda dünýäniň iň uly «Galkynyş» gaz ýatagyna, Lebap welaýatyna iş saparynyň çäklerinde «Malaý» gaz känine baryp gördi. Bu welaýatlaryň çäklerinde täze ýüze çykarylan meýdançalarda ägirt uly möçberde gaz gorlarynyň bardygy çaklanylýar.

Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen, ýangyç-energetika pudagynyň kärhanalaryny döwrebaplaşdyrmaga we tehniki taýdan enjamlaşdyrmaga uly üns berilýär. Şol bir wagtda olaryň önümçilik kuwwatlyklary artdyrylanda, tebigy serişdeleri netijeli ulanmaga mümkinçilik berýän hem-de daşky gurşawyň howpsuzlygy babatda bildirilýän talaplara laýyk gelýän innowasion tehnologiýalary, geljegi uly ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary ornaşdyrmaga aýratyn üns gönükdirilýär. Şeýle çemeleşme ýurdumyzda öndürilýän, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyply nebithimiýa önümleriniň möçberlerini artdyrmaga hem-de görnüşlerini giňeltmäge ýardam berýär.

Bilermenleriň geçiren barlaglarynyň netijesi boýunça Türkmenistanyň uglewodorod serişdeleriniň goruna dünýäde baý ýurtlaryň hatarynda ykrar edilmeginiň esasynda ýurdumyzda nebitiň we gazyň çykarylýan we gaýtadan işlenilýän möçberlerini artdyrmaga, energiýa serişdeleriniň eksportynyň çäklerini tapgyrlaýyn giňeltmäge gönükdirilen energetika strategiýasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu işleriň geçirilmegi ýurdumyzyň tebigy baýlyklarynyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmaga, ýakyndaky we alysdaky döwletler bilen gatnaşyklary çuňlaşdyrmaga, uglewodorod serişdelerini iberijiler we sarp edijiler üçin amatly şertleriň döremegine, Türkmenistan üçin täze sarp edijileriň bazarlaryny açmaga oňyn şertleri döredýär we ýurdumyzda işlemek isleýän daşary ýurt maýa goýujylaryň gyzyklanmalaryny has-da artdyrýar.

«Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasynyň» durmuşa geçirilmegi ýurdumyzyň ýangyç energetika toplumyny mundan beýläk-de okgunly ösdürmegiň möhüm ugry bolup durýar. Energetika ulgamynda özara peýdaly halkara hyzmatdaşlygyny ählitaraplaýyn giňeltmek halkyň maddy hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga, energetika howpsuzlygyny üpjün etmegiň meselelerini çözmäge, ýurdumyzyň ägirt uly ýangyç serişdelerini netijeli peýdalanmaga ýardam eder.

Bahar ÖDEBERDIÝEWA,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

02.02.2022
Türkmenistanyň Prezidenti ýangyç-energetika toplumynyň kuwwatyny artdyrmak meseleleri boýunça maslahat geçirdi

Aşgabat, 1-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň gatnaşmagynda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýyna bagyşlanan iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda Garaşsyz döwletimizi ykdysady taýdan mundan beýläk-de ösdürmek babatda öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny açyp, tebigy gazy daşary ýurtlara ibermegiň ugurlaryny geljekde has-da ösdürmek meseleleriniň ähmiýetlidigine ünsi çekip, bu babatda öňde durýan wezipeleri ara alyp maslahatlaşmak kararyna gelendigini aýtdy.

Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanowa söz berdi.

Wise-premýer hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän energetika syýasaty netijesinde ýurdumyzyň bu ugurda dünýäniň birnäçe döwletleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürýändigi barada hasabat berdi.

Wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň türkmen tebigy gazynyň dünýä bazarlaryna iberilýän möçberlerini artdyrmak, halkara gaz geçirijileriň ugurlaryny giňeltmek boýunça beren tabşyryklaryny üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, degişli düzümleriň utgaşykly işiniň ýola goýuljakdygyna ynandyrdy.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, önümçiligiň diwersifikasiýalaşdyrylmagynyň we sanly ulgama geçirilmeginiň Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumynyň kuwwatyny artdyrmagyň wajyp strategiýasy bolup durýandygyny belledi. Şeýlelikde, ösüşleriň belentliklerine tarap ynamly gadam urýan ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň sazlaşykly ösüşinde ýangyç-energetika toplumyna möhüm orun degişlidir diýip, döwlet Baştutanymyz bu pudakda ýerine ýetirilýän işleriň häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmegi, onda täzeçil tehnologiýalaryň ulanylmagy bilen baglanyşykly meselelere möhüm ähmiýet berilmelidigine ünsi çekdi.

Şol bir wagtyň özünde türkmen tebigy gazyny üstaşyr geçirýän ýurtlar bilen netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygynyň işjeňleşdirilmegine hem zerur üns berilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we bu babatda wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Serdar Berdimuhamedow Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň her bir gününiň türkmen döwletini hemmetaraplaýyn ösdürmek boýunça täzeçil, oňyn başlangyçlaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigine ynamly şaýatlyk edýän, ýatda galyjy wakalara beslenýändigini aýdyp, eziz Diýarymyzyň ykdysadyýetiniň kuwwatlanmagy we pudaklaryň durnukly ösüşiniň üpjün edilmegi ugrunda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň ösdürilmeginiň, onuň eksport mümkinçilikleriniň ýokarlanmagynyň milli ykdysadyýetimiz üçin bähbitlidigini belläp, wise-premýer nebitgaz pudagynyň işini ylmyň gazananlary esasynda kämilleşdirmek, ýangyç serişdeleriniň daşary ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmak meseleleriniň döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi we bu ugurda alnyp barylýan işleri mundan beýläk-de ösdürmek ugrunda zerur tagallalaryň ediljekdigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolan ýurdumyzda bu ugurda alnyp barylýan işleriň döwletimiziň ykdysady syýasatyna laýyklykda ösdürilmelidigini belledi. Häzirki döwürde ýangyç-energetika toplumynyň milli ykdysadyýetimizde eýeleýän ornuny pugtalandyrmak, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidir.

Şunda täzeçil tehnologiýalaryň, sanly ulgamyň we pudaga degişli häzirki zaman ylmynyň gazananlarynyň işjeň ulanylmagy möhüm talap bolup durýar diýip, milli Liderimiz aýtdy we bu ugurda ýerine ýetirilýän işleriň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyny belledi.

Iş maslahatynyň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow hormatly Prezidentimiziň halkara ähmiýetli başlangyçlarynyň dünýä bileleşigi tarapyndan giň goldawa eýe bolýandygy, munuň şol başlangyçlarda tutuş adamzat ähmiýetli bähbitleriň nazarda tutulýandygynyň aýdyň beýanydygy barada hasabat berdi.

Milli Liderimiziň BMG-niň Baş Assambleýasynyň hem-de beýleki halkara forumlaryň mejlislerinde degişli meseleler boýunça Türkmenistanyň garaýşyny ençeme gezek beýan edendigini aýdyp, wise-premýer hormatly Prezidentimiziň netijeli başlangyçlary esasynda 2008-nji we 2013-nji ýyllarda kabul edilen BMG-niň Baş Assambleýasynyň «Energiýa serişdeleriniň ygtybarly we durnukly üstaşyr geçirilmegi hem-de durnukly ösüşi we halkara hyzmatdaşlygy üpjün etmekde onuň hyzmaty» hakynda Kararnamalary bilen berkidilmeginiň Türkmenistanyň we döwlet Baştutanymyzyň halkara giňişlikdäki abraýynyň belende galýandygyny aňladýandygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistanyň dünýä derejesindäki energetika döwleti hökmünde eýeleýän ornunyň barha pugtalanýandygy, bu babatda ýurdumyzyň ýangyç-energetika toplumyna möhüm ornuň degişlidigini belläp, alnyp barylýan halkara hyzmatdaşlygy köpugurly esasda ösdürmek üçin zerur tagallalaryň yzygiderli edilmelidigini belledi.

Türkmenistan tarapyndan öňe sürülýän başlangyçlar üçünji müňýyllygyň beýik maksatlaryna ýetmäge hem-de BMG-niň kabul eden 2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş boýunça Gün tertibine laýyklykda, öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine gönükdirilendir diýip, milli Liderimiz belledi we ýurdumyzyň halkara giňişlikde eýeleýän ornuny mundan beýläk-de pugtalandyrmak ugrunda hemmetaraplaýyn tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýangyç-energetika ulgamy boýunça taýýarlanylan iri möçberli taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagyna örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn çemeleşilmelidigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz maslahaty tamamlap, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

02.02.2022
Ýürekleri buýsandyrýan üstünlikler

Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda eziz Diýarymyz ösüşlere beslenýär.

Buýsançly taryhy bolan halkymyz üçin erkin ýaşaýyş, bagtyýarlyk düşünjeleri eşretli durmuşyň beýany bolup ýüze çykýar. Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga gönükdirilen belent maksatlar toplumlaýyn durmuşa geçirilýär.

Gahryman Arkadagymyzyň öňe sürýän parasatly başlangyçlary täzeçilligi, çuňňur mazmunlylygy bilen tapawutlanýar. Şonuň üçin olar halkyň ählumumy goldawyna eýe bolýar.

Eziz Diýarymyzda alnyp barylýan parasatly we öňdengörüjilikli syýasat halkymyzy beýik işlere ruhlandyrýar. Milli bähbitleri we halkyň bagtyýar durmuşyny ähli zatdan ileri tutýan bu syýasatyň üstünlikli amala aşyrylmagy netijesinde Watanymyz dünýäniň hemmetaraplaýyn ösýän döwletleriniň birine öwrüldi. Syýasy, ykdysady we medeni ulgamlarda uly üstünlikler gazanyldy, belent sepgitlere ýetildi. «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylymyz turuwbaşdan belent maksatlara, beýik işlere beslendi. Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň welaýatlaryna we paýtagtymyza iş saparlaryny amala aşyrdy. Şeýle hem milli Liderimiz ýurdumyzyň dürli künjeklerinde zähmet çekýän hünärmenler bilen söhbetdeş boldy. Munuň özi ildeşlerimizi has-da bagtyýarlyga besledi.

Ykdysady ösüşlerimiziň, rowaçlyklarymyzyň gözbaşy bolan mukaddes ýol-ýörelgeleriň bagtyýarlyk zamanamyzda has-da rowaçlanýandygynyň şaýady bolmak örän guwandyryjydyr. Gahryman Arkadagymyz ösen ykdysadyýeti, sagdyn jemgyýeti kemala getirmek ýörelgesinden ugur alyp, möhüm özgertmeleri amala aşyrýar. Ýurdumyzyň obasenagat toplumynyň kuwwatyny artdyrmak, innowasiýalaryň hem-de öňdebaryjy halkara tejribesiniň esasynda bu pudagyň tehniki we tehnologik taýdan gaýtadan enjamlaşdyrylmagy ýurdumyzyň ykdysady strategiýasynyň möhüm ugry bolup durýar.

Ýurdumyzy ykdysady ösüşlere besläp, öňe alyp barýan hormatly Prezidentimiziň beýik işlerinde watansöýüjiligiň belent nusgasy dabaralanýar.

Sahabat DURDYÝEWA,

Dänew etrabyndaky 14-nji orta mekdebiň mugallymy.

02.02.2022
Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň halkyna

Mähriban halkym!
Eziz watandaşlar!


Sizi dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Bedew bady bilen öňe barýan berkarar döwletimiziň durmuşyndaky şatlykly wakalar bagtyýar halkymyzy täze ýeňişlere, belent maksatlara ruhlandyrýar. Häzirki döwürde ýurdumyzy ähli ugurlar boýunça düýpli ösdürmek, halkymyzyň bagtyýar, abadan durmuşyny üpjün etmek, mähriban Watanymyzyň halkara abraýyny belende götermek ugrunda giň gerimli işler amala aşyrylýar. Şöhratly ata-babalarymyzdan miras galan milli gymmatlyklarymyzyň, senetçiligimiziňdir sungatymyzyň dürli görnüşleriniň halkara ykrarnamalaryna mynasyp bolmagy raýatlarymyzyň watançylyk ruhuny belende götermekde, ýurdumyzyň dünýädäki at-abraýyny has-da ýokary derejelere galdyrmakda möhüm ähmiýete eýe bolýar.

Türkmenistan bilen dünýäniň abraýly halkara guramalarynyň arasynda ygtybarly hyzmatdaşlyk netijeli ösdürilýär. Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy bolan ÝUNESKO bilen hyzmatdaşlyk Bitarap döwletimiziň daşary syýasatynda aýratyn orny eýeleýär. «Gadymy Merw» we «Köneürgenç» döwlet taryhy-medeni goraghanalary, Köne we Täze Nusaý galalary, «Görogly» dessançylyk sungaty, milli «Küştdepdi» aýdym we tans dessury, türkmen halyçylyk sungaty ýaly medeni gymmatlyklarymyzyň ÝUNESKO-nyň sanawyna girizilmegi şanly wakalar boldy. Biz geljekde hem ÝUNESKO bilen medeni-ynsanperwer ugurda hyzmatdaşlygy üstünlikli dowam ederis.


Mähriban watandaşlar!
Gadyrly medeniýet we sungat işgärleri!


Türkmen topragy gadymy döwürlerden bäri senetçiligiň, ussaçylygyň we sungatyň mekanydyr. Dutar ýasamak senetçiligini sungat derejesine ýetiren halkymyzyň dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungaty dünýä gymmatlyklarynyň genji-hazynasynda orun aldy. Müňýyllyklaryň dowamynda dutar türkmeniň ýaşaýyş-durmuşynyň aýrylmaz bölegine, merdana ata-babalarymyzyň ruhy syrdaşyna öwrüldi. Babagammar we Aşyk Aýdyň ýaly ussatlaryň yhlasyndan, pähim-paýhasyndan dörän dutar ýasamak, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungaty nesillerden-nesillere geçirilip, yzygiderli kämilleşdirilip gelindi. «Görogly» şadessany we beýleki dessanlarymyz, Magtymguly, Kemine, Seýdi, Mollanepes, Mätäji, Magrupy ýaly nusgawy şahyrlarymyzyň goşgulary esasynda ýerine ýetirilen aýdym-sazlar halkymyzyň hakydasynda müdimilik orun aldy.

Şükür bagşy, Amangeldi Gönübek, Gulgeldi ussa, Kel bagşy, Hally bagşy, Sary bagşy, Täçmämmet Suhangulyýew, Mylly Täçmyradow, Sahy Jepbarow, Orazgeldi Ylýasow, Oraz salyr, Garadäli gökleň, Çowdur bagşy, Nurberdi Gulow, Aşyrmämmet Dawudow, Soltan Atanepesow, Pälwan bagşy, Öre şyh, Palta bagşy, Baýar bagşy, Nazar baga, Magtymguly Garlyýew, Bazar bagşy, Öwezmyrat bagşy, Juma Wellekow, Mustak Aýmedow, Nobat bagşy, Garly bagşy, Ödenyýaz Nobatow, Girman bagşy, Gurt Ýakubow we başga-da ençeme meşhur bagşy-sazandalarymyz türkmen aýdym-saz sungatynyň ösmegine uly goşant goşdular.

Biz häzirki döwürde halkymyzyň dünýä medeniýetinde özboluşly orun alan aýdym-saz sungatyny, medeni mirasyny, gadymy gymmatlyklaryny düýpli öwrenmek, wagyz etmek we dünýä ýaýmak ugrunda netijeli işleri durmuşa geçirýäris.

Türkmen dutarynyň şirin owazlary berkarar döwletimiziň mukaddes Garaşsyzlygynyň we baky Bitaraplygynyň waspy, parahatçylyk söýüjiligiň, hoşniýetliligiň hem-de dost-doganlygyň mukamy bolup ýaňlanýar. Şöhratly ata-babalarymyzdan miras galan dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň taryhyny, özboluşly aýratynlyklaryny öwrenmek, dünýä ýaýmak we geljekki nesillere ýetirmek möhüm wezipeleriň biridir.

Häzirki döwürde ýurdumyzda giňden bellenilýän şanly senelerde, baýramçylyk dabaralarynda sungatyň beýleki ugurlary bilen bir hatarda, dutarda ýerine ýetirilýän joşgunly aýdym-sazlar mähriban halkymyzyň parahat durmuşyny, döwrümiziň bagtyýarlygyny, ýurdumyzyň taryhy özgerişlerini giňden wasp edýär. Ak şäherimiz Aşgabadyň gözel künjeginde ýerleşýän «Sungat» binasynda türkmen dutarynyň sazlaşykly şekilleriniň goýulmagy owazasy arşa galan senedimize belent söýgimiziň özboluşly alamatydyr.


Hormatly watandaşlar!
Gadyrly dutar ussalary, bagşy-sazandalar!


Dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi bilen sizi ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn! Siziň ähliňize berk jan saglyk we maşgala abadançylygyny arzuw edýärin.

Halkyň Arkadagly zamanasynda dutaryň şirin owazlary türkmen topragynyň abadançylygynyň, asudalygynyň şirin mukamy bolup, hemişe belentden ýaňlansyn dursun!


Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly BERDIMUHAMEDOW

01.02.2022
Türk­me­nis­ta­nyň Pre­zi­den­ti san­ly ul­gam ar­ka­ly iş mas­la­ha­ty­ny ge­çir­di

Aş­ga­bat, 31-nji ýan­war (TDH). Şu gün hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň kä­bir orun­ba­sar­la­ry­nyň hem-de Aş­ga­bat şä­he­ri­niň we we­la­ýat­la­ryň hä­kim­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da san­ly ul­gam ar­ka­ly iş mas­la­ha­ty­ny ge­çir­di. On­da paý­tag­ty­my­zy we we­la­ýat­la­ry dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­mek, ýaz­ky ekiş möw­sü­mi­ne taý­ýar­ly­gyň bar­şy, möw­süm­le­ýin oba ho­ja­lyk iş­le­ri­niň ge­çi­ri­li­şi bi­len bag­ly we­zi­pe­le­re hem-de döw­le­ti­mi­ziň dur­mu­şy­na de­giş­li kä­bir wa­jyp me­se­le­le­re ga­ral­dy.

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz iş mas­la­ha­ty­ny açyp, san­ly ul­gam ar­ka­ly Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry, da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri R.Me­re­do­wy, Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sar­la­ry S.Toý­ly­ýe­wi hem-de M.Mäm­me­do­wa­ny ça­gyr­dy.

Wi­se-prem­ýer, DIM-niň ýol­baş­çy­sy Bir­le­şen Mil­let­ler Gu­ra­ma­sy hem-de onuň esa­sy dü­züm­le­ri, hu­su­san-da, BMG-niň Bi­lim, ylym we me­de­ni­ýet ba­ra­da­ky ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­sy — ÝU­NES­KO bi­len gat­na­şyk­la­ry ös­dür­mek babatda durmuşa geçirilýän işler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň baş­lan­gy­jy bo­ýun­ça şeý­le oňyn hyz­mat­daş­ly­gyň ne­ti­je­sin­de, ýur­du­my­zyň ta­ry­hy-me­de­ni go­rag­ha­na­la­ry­nyň bir­nä­çe­si ÝU­NES­KO-nyň Bü­tin­dün­ýä mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­di.

ÝU­NES­KO-nyň Mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy go­rap sak­la­mak bo­ýun­ça Hö­kü­me­ta­ra ko­mi­te­ti­niň 2021-nji ýy­lyň 13 — 18-nji de­kab­ry ara­ly­gyn­da Pa­riž şä­he­rin­de ge­çi­ri­len 16-njy mej­li­si­niň do­wa­myn­da du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi­ni hem-de du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­ny bu sa­na­wa gi­riz­mek ba­ra­da çöz­güt bi­ra­gyz­dan ka­bul edil­di.

Ha­bar ber­li­şi ýa­ly, şu ýy­lyň 30-njy ýan­wa­ryn­da ÝU­NES­KO-dan de­giş­li gü­wä­na­ma­nyň asyl nus­ga­sy ge­lip go­wuş­dy.

Wi­se-prem­ýer, DIM-niň ýol­baş­çy­sy hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­zi bu uly da­şa­ry sy­ýa­sy ýeň­şi bi­len tüýs ýü­rek­den gut­lap, mil­li Li­de­ri­mi­ze türk­men hal­ky­nyň öz­bo­luş­ly me­de­ni mi­ra­sy­ny go­rap sak­la­mak, kö­pelt­mek hem-de dün­ýä­de giň­den wa­gyz et­mek ug­run­da alyp bar­ýan giň ge­rim­li iş­le­rin­de tä­ze uly üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di.

Mil­li Li­de­ri­miz şat­lyk­ly ha­ba­ry ka­na­gat­lan­ma bi­len ka­bul edip, iş mas­la­ha­ty­na gat­na­şy­jy­la­ry we äh­li türk­men hal­ky­ny bu aja­ýyp wa­ka bi­len tüýs ýü­rek­den gut­la­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, mil­li Li­de­ri­miz wi­se-prem­ýer, da­şa­ry iş­ler mi­nist­ri R.Me­re­do­wa bir­nä­çe tab­şy­ryk­la­ry ber­di, şol san­da du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi­niň, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­nyň ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­me­gi bi­len bag­ly mil­li we hal­ka­ra gi­ňiş­li­k­de al­nyp ba­ryl­jak iş­le­riň me­ýil­na­ma­sy­ny taý­ýar­la­ma­gy tab­şyr­dy. Şeý­le hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow ÝU­NES­KO bi­len hyz­mat­daş­ly­gy ul­gam­la­ýyn esas­da, ýag­ny Türk­me­nis­tan bi­len BMG-niň bu ýö­ri­te­leş­di­ri­len eda­ra­sy bi­len 2021 — 2023-nji ýyl­lar üçin bi­le­lik­dä­ki He­re­ket­le­riň Me­ýil­na­ma­sy esa­syn­da al­nyp ba­ryl­ma­ly­dy­gy­ny bel­le­di.

Şu­nuň bi­len bir ha­tar­da, mil­li Li­de­ri­miz ahal­te­ke at­la­ry­ny se­ýis­le­mek sun­ga­ty­ny, türk­men ala­baý it­le­ri­ni kö­pelt­me­giň mil­li aý­ra­tyn­lyk­la­ry­ny hem-de türk­me­niň keş­de­çi­lik sun­ga­ty­ny ÝU­NES­KO-nyň sa­na­wy­na gi­riz­mek bo­ýun­ça iş­le­ri do­wam et­mek ba­ra­da gör­kez­me ber­di.

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ýur­du­my­zyň hal­ka­ra hyz­mat­daş­ly­gyň ka­da­laş­dy­ry­jy hu­kuk bin­ýa­dy­ny gi­ňelt­mek mak­sa­dy bi­len, ÝU­NES­KO ta­ra­pyn­dan do­lan­dy­ryl­ýan hal­ka­ra hu­kuk na­ma­la­ry­na Türk­me­nis­ta­nyň go­şul­ma­gy bi­len bag­ly me­se­le­le­ri öw­ren­me­gi tab­şyr­dy.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry S.Toý­ly­ýe­we Mag­tym­gu­ly adyn­da­ky Türk­men döw­let uni­wer­si­te­tin­de hem-de Se­ýit­na­zar Seý­di adyn­da­ky Türk­men döw­let mu­gal­lym­çy­lyk ins­ti­tu­tyn­da ÝU­NES­KO ka­fed­ra­la­ry­ny dö­ret­mek bo­ýun­ça iş­le­ri çalt­lan­dyr­ma­gy hem-de ÝU­NES­KO-nyň mek­dep­ler as­so­sia­si­ýa­sy­na ýur­du­my­zyň umu­my­bi­lim ber­ýän or­ta mek­dep­le­ri­niň kä­bi­ri­ni gi­riz­mek bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­le­ri güýç­len­dir­me­gi tab­şyr­dy. Şeý­le hem wi­se-prem­ýe­re hal­ky­my­zyň dün­ýä me­de­ni­ýe­ti­ne go­şan go­şan­dy­ny, mad­dy we ru­hy me­de­ni­ýe­ti­ni düýp­li öw­ren­mek hem-de giň­den wa­gyz et­mek bo­ýun­ça ge­çi­ril­ýän iş­le­ri has-da güýç­len­dir­mek tab­şy­ryl­dy.

Türk­men aý­dym-saz sun­ga­ty­nyň ta­ry­hy­ny, hä­zir­ki ýag­da­ýy­ny, meş­hur ha­ly­pa bag­şy-sa­zan­da­la­ryň bi­ti­ren hyz­mat­la­ry­ny yl­my esas­da öw­ren­mek do­wam et­di­ril­me­li­dir. Ata-ba­ba­la­ry­my­zyň aja­ýyp sun­gat däp­le­ri ös­dü­ril­me­li­dir we ga­dy­my saz gu­ral­la­ry­my­zyň köpöwüş­gin­li gör­nüş­le­ri­ni di­kel­dip, gel­jek ne­sil­le­ri­mi­ze ýe­tir­mek bo­ýun­ça mun­dan beý­läk-de ze­rur iş­ler ge­çi­ril­me­li­dir di­ýip, döw­let Baş­tu­ta­ny­myz nyg­ta­dy.

Şeý­le hem mil­li Li­de­ri­miz şöh­rat­ly ta­ry­hy­my­zy, ede­bi­ýa­ty­my­zy, aý­dym-saz sun­ga­ty­my­zy dür­li dö­wür­ler­de ýa­zy­lan çeş­me­ler­de we ar­heo­lo­gik ta­pyn­dy­lar­da duş gel­ýän mag­lu­mat­lar esa­syn­da hal­ka­ra yl­my jem­gy­ýet­çi­li­gi­ne giň­den ýe­tir­me­li­di­gi­ni bel­le­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry M.Mäm­me­do­wa du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi­niň, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­nyň ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­me­gi my­na­sy­bet­li we­la­ýat­lar­da we Aş­ga­bat şä­he­rin­de ge­çi­ril­jek çä­re­le­riň Ter­ti­bi­ni gys­sag­ly taý­ýar­la­mak ba­ra­da gör­kez­me ber­di.

Mil­li Li­de­ri­miz bu şat­lyk­ly wa­ka my­na­sy­bet­li 1-nji few­ral­da Döw­let me­de­ni­ýet mer­ke­zi­niň Mu­kam­lar köş­gün­de da­ba­ra­ly mas­la­hat we ser­gi ge­çir­me­gi, şeý­le hem mas­la­hat­da we­la­ýat­lar­dan we Aş­ga­bat şä­he­rin­den aý­ra­tyn ta­pa­wut­la­nan du­tar us­sa­la­ry­na «Çe­per dö­re­di­ji­li­giň halk us­sa­sy» di­ýen adyň da­ky­lan­dy­gy ba­ra­da­ky şa­ha­dat­na­ma­la­ry gow­şur­ma­gy hem göz öňün­de tut­ma­gy tab­şyr­dy.

Bag­şy-sa­zan­da­la­ryň kon­sert­le­ri te­le­ýaz­gy gör­nü­şi­ne ge­çi­ri­lip, ýaý­ly­ma be­ril­me­li­dir. Bu kon­sert­ler ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da­ky «Türk­me­niň ak öýi» bi­na­la­ryn­da ge­çi­ril­se, mak­sa­da­la­ýyk bo­lar­dy di­ýip, döw­let Baş­tu­ta­ny­myz bel­le­di. Şu­nuň bi­len bir ha­tar­da, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow ýur­du­my­zyň mu­zeý­le­rin­de, ki­tap­ha­na­la­ryn­da, ýo­ka­ry we or­ta hü­när okuw mek­dep­le­rin­de hal­ky­my­zyň du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi­ne hem-de mil­li aý­dym-saz sun­ga­ty­my­za ba­gyş­la­nan mas­la­hat­la­ry, ser­gi­le­ri, dö­re­di­ji­lik du­şu­şyk­la­ry­ny ge­çir­me­gi tab­şyr­dy.

Ýur­du­my­zyň jem­gy­ýet­çi­lik gu­ra­ma­la­ry we sy­ýa­sy par­ti­ýa­la­ry du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi­ni, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­ny ýaş­la­ryň ara­syn­da giň­den wa­gyz et­mek bo­ýun­ça dür­li çä­re­le­ri, şol san­da mas­la­hat­la­ry we du­şu­şyk­la­ry ge­çir­me­li­dir.

Mil­li Li­de­ri­miz bu ba­ra­da­ky sö­zü­ni do­wam edip, teatr­lar­da du­tar bi­len bag­ly sah­na oýun­la­ry­ny te­le­ýaz­gy gör­nü­şi­ne ge­çi­rip, ýaý­lym­lar­da ber­me­li­di­gi­ni bel­le­di. Şeý­le hem döw­let Baş­tu­ta­ny­myz du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi­niň, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­nyň ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zi­len­di­gi ba­ra­da­ky gü­wä­na­ma­ny we şu­nuň bi­len bag­ly ge­çi­ril­ýän çä­re­le­ri köp­çü­lik­le­ýin ha­bar be­riş se­riş­de­le­rin­de giň­den be­ýan et­mek ba­ra­da tab­şy­ryk ber­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz hoş ha­bar my­na­sy­bet­li Gut­lag ha­ty­na gol çe­kip, bu çä­rä­ni ýo­ka­ry gu­ra­ma­çy­lyk de­re­je­sin­de gu­ra­mak ba­ra­da anyk tab­şy­ryk­la­ry ber­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow iş mas­la­ha­ty­na gat­na­şy­jy­la­ra ýüz­le­nip, Türk­me­nis­ta­nyň ÝU­NES­KO bi­len gat­na­şyk­la­ry­nyň Bi­ta­rap döw­le­ti­mi­ziň da­şa­ry sy­ýa­sa­tyn­da aý­ra­tyn orun eýe­le­ýän­di­gi­ni nyg­ta­dy. «Ga­dy­my Merw» we «Kö­neür­genç» döw­let ta­ry­hy-me­de­ni go­rag­ha­na­la­ry, Kö­ne we Tä­ze Nu­saý ga­la­la­ry, «Gö­rog­ly» des­san­çy­lyk sun­ga­ty, mil­li «Küşt­dep­di» aý­dym we saz, şeý­le hem türk­men ha­ly­çy­lyk sun­ga­ty ýa­ly me­de­ni gym­mat­lyk­la­ry­my­zyň ÝU­NES­KO-nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­me­gi hem mu­ny do­ly tas­syk­la­ýar.

Döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň bel­leý­şi ýa­ly, türk­men top­ra­gy ga­dy­my dö­wür­ler­den bä­ri se­net­çi­li­giň, us­sa­çy­ly­gyň we sun­ga­tyň me­ka­ny bo­lup gel­di. Hal­ky­my­zyň du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty hem me­de­ni mi­ra­sy­myz­da my­na­syp orun al­dy. Du­tar müň­ýyl­lyk­la­ryň do­wa­myn­da türk­me­niň dur­mu­şy­nyň aý­ryl­maz bö­le­gi­ne, ru­hy syr­da­şy­na öw­rül­di.

Hä­zir­ki dö­wür­de hal­ky­my­zyň aý­dym-saz sun­ga­ty­ny, me­de­ni mi­ra­sy­ny düýp­li öw­ren­mek we dün­ýä ýaý­mak bo­ýun­ça ne­ti­je­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar di­ýip, mil­li Li­de­ri­miz aýt­dy. Türk­men du­ta­ry­nyň şi­rin owa­zy mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­my­zyň hem-de Bi­ta­rap­ly­gy­my­zyň, pa­ra­hat­çy­lyk sö­ýü­ji­li­giň, hoş­ni­ýet­li hyz­mat­daş­ly­gyň we dost-do­gan­ly­gyň be­lent mu­ka­my bo­lup ýaň­lan­ýar.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow aý­dy­lan­la­ry jem­läp, du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi­niň, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty­nyň ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­me­gi bi­len iş mas­la­ha­ty­na gat­na­şy­jy­la­ry we mäh­ri­ban hal­ky­my­zy ýe­ne-de bir ge­zek tüýs ýü­rek­den gut­la­dy.

Soň­ra hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry Ç.Pur­çe­ko­wy hem-de Aş­ga­bat şä­he­ri­niň hä­ki­mi R.Gan­dy­mo­wy gö­ni ara­gat­na­şy­ga ça­gyr­dy.

Paý­tag­ty­my­zyň hä­ki­mi döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ýur­du­my­zyň baş şä­he­ri­ni aba­dan­laş­dyr­mak bo­ýun­ça ozal be­ren tab­şy­ryk­la­ry­ny ýe­ri­ne ýe­tir­mek mak­sa­dy bi­len, adam­la­ryň ýa­şa­ýyş-dur­muş şert­le­ri­ni mun­dan beý­läk-de go­wu­lan­dyr­mak ba­ba­t­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şeý­le hem hä­kim ho­ja­lyk dü­zü­mi­ni döw­re­bap­laş­dyr­mak, şä­her gul­luk­la­ry­nyň işi­ni ut­gaş­dyr­ma­gy ama­la aşyr­mak ba­bat­da dur­mu­şa ge­çi­ril­ýän iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň orun­ba­sa­ry Ç.Pur­çe­kow gö­zeg­çi­lik ed­ýän pu­dak­la­ryn­da­ky iş­le­riň ýag­da­ýy, ýur­du­myz­da al­nyp ba­ryl­ýan gur­lu­şyk iş­le­ri, şo­nuň ýa­ly-da, je­ma­gat ho­ja­lyk ul­ga­my­nyň eda­ra­la­ry­nyň we kär­ha­na­la­ry­nyň öňün­de dur­ýan mak­sat­na­ma­la­ýyn we­zi­pe­le­ri dur­mu­şa ge­çir­mek, ila­tyň elekt­rik ener­gi­ýa­sy, gaz we suw bi­len bök­denç­siz üp­jün edil­me­gi üçin de­giş­li gul­luk­la­ryň saz­la­şyk­ly işi­ni ama­la aşyr­mak ba­ba­t­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow ha­sa­bat­la­ry diň­läp, Aş­ga­ba­dy mun­dan beý­läk-de ös­dür­mek bo­ýun­ça we­zi­pe­le­ri çöz­mä­ge örän oý­la­ny­şyk­ly, top­lum­la­ýyn, gel­je­gi na­zar­la­ýan çe­me­leş­mä­niň ze­rur­dy­gy­nyň äh­mi­ýe­ti­ni nyg­ta­dy. Be­lent de­re­je­si­ni göz öňün­de tut­mak bi­len, şä­her äh­li ba­bat­da, hu­su­san-da, adam­la­ryň ýa­şaý­şy üçin örän amat­ly şert­le­ri dö­ret­mek bi­len bag­ly­lyk­da nus­ga bol­ma­ly­dyr.

Mil­li Li­de­ri­miz bel­le­ni­len me­ýil­na­ma­la­ryň üs­tün­lik­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­niň mö­hüm­di­gi­ni aý­dyp, Aş­ga­ba­dy aba­dan­laş­dyr­mak bo­ýun­ça iş­le­riň berk gö­zeg­çi­lik­de sak­la­n­ma­gy­ny ta­lap et­di hem-de onuň bi­na­gär­lik keş­bin­de mil­li bi­na­gär­lik sun­ga­ty­nyň hem-de hä­zir­ki za­man öň­de­ba­ry­jy tej­ri­be­si­niň iň go­wy däp­le­ri­niň ut­gaş­ma­ly­dy­gy­ny bel­le­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­ny, mek­dep­le­ri, ça­ga­lar bag­la­ry­ny hem-de luk­man­çy­lyk eda­ra­la­ry­ny ýy­ly­lyk bi­len üp­jün et­me­giň, şeý­le hem paý­tag­ty­my­zyň elekt­rik ener­gi­ýa­sy we gaz bi­len üp­jün­çi­li­gi­niň gö­zeg­çi­lik­de sak­la­nyl­ma­gy­nyň ze­rur­dy­gy­na ün­si çek­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow şu ýyl paý­tag­ty­myz­da hem-de tu­tuş ýur­du­myz­da bi­na edil­ýän des­ga­la­ryň äh­li­sin­de iş­le­riň ýo­ka­ry hil­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­ne we öz wag­tyn­da ta­mam­la­nyl­ma­gy­na yzy­gi­der­li gö­zeg­çi­lik et­mek ba­ra­da wi­se-prem­ýe­re hem-de Aş­ga­bat şä­he­ri­niň hä­ki­mi­ne de­giş­li tab­şy­ryk­la­ry ber­di.

Soň­ra iş mas­la­ha­ty Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň oba ho­ja­lyk top­lu­my­na gö­zeg­çi­lik ed­ýän orun­ba­sa­ry E.Oraz­gel­di­ýe­wiň hem-de we­la­ýat­la­ryň hä­kim­le­ri­niň gat­naş­ma­gyn­da do­wam et­di.

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz iş mas­la­ha­ty­nyň gün ter­ti­bin­dä­ki me­se­le­le­re ge­çip, il­ki bi­len, Ahal we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi Ý.Gur­ba­no­wa söz ber­di.

Hä­kim se­bit­dä­ki iş­le­riň ýag­da­ýy, go­wa­ça eki­şi­ne taý­ýar­lyk gör­me­giň bar­şy, hu­su­san-da, ekin meý­dan­la­ry­ny möw­sü­me göw­ne­jaý taý­ýar­la­mak, ýer­le­ri sür­mek we te­kiz­le­mek, oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry­ny hem-de gu­ral­la­ry­ny ta­la­ba­la­ýyk ula­nyş ýag­da­ýy­na ge­tir­mek, kä­ren­de­çi pag­ta­çy­la­ry ýo­ka­ry ha­syl­ly to­hum­lar bi­len üp­jün et­mek bo­ýun­ça gö­rül­ýän çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

We­la­ýat­da ýaz­lyk ýe­ral­ma­nyň, so­ga­nyň hem-de beý­le­ki gök-bak­ja ekin­le­ri­niň eki­şi­ni bel­le­nen möh­let­le­r­de ge­çir­mä­ge taý­ýar­lyk gö­rül­ýär, şeý­le hem bug­da­ýyň be­re­ket­li ha­sy­ly­ny al­mak üçin ak ekin­le­re ag­ro­teh­ni­ka­nyň ka­da­la­ry­na la­ýyk­lyk­da ideg iş­le­ri al­nyp ba­ryl­ýar.

Ha­sa­ba­tyň çäk­le­rin­de hä­kim ýur­du­my­zy 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da hem-de Oba mil­li mak­sat­na­ma­syn­da şu ýyl üçin bel­le­ni­len iş­le­riň öz wag­tyn­da we ýo­ka­ry hil­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­ni ga­zan­mak ug­run­da yzy­gi­der­li ta­gal­la­ edil­ýän­di­gi­ni ha­bar ber­di. Mun­dan baş­ga-da, dur­muş-me­de­ni mak­sat­ly des­ga­la­ryň, şol san­da ýol­la­ryň hem-de suw aras­sa­laý­jy des­ga­la­ryň gur­lu­şy­gy­nyň bel­le­ni­len möh­let­ler­de ta­mam­lan­ma­gy üçin de­giş­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Şeý­le hem ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň, mek­dep­le­riň, ça­ga­lar bag­la­ry­nyň de­giş­li de­re­je­de ýy­la­dy­ly­şy we elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len üp­jün edi­li­şi ba­ra­da-da ha­sa­bat be­ril­di.

Soň­ra Bal­kan we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi T.Ata­hal­ly­ýew gün­ba­tar se­bi­tiň oba­se­na­gat top­lu­myn­da­ky iş­le­riň ýag­da­ýy, eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da al­nyp ba­ryl­ýan möw­süm­le­ýin iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

We­la­ýat­da go­wa­ça eki­şi­ne top­lum­la­ýyn taý­ýar­lyk gö­rül­ýän­di­gi, eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da sü­rüm we te­kiz­leýiş iş­le­ri­niň ge­çi­ril­ýän­di­gi, ze­rur oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry­nyň we gu­ral­la­ry­nyň ekiş möw­sü­mi­ne bir­kem­siz taý­ýar­la­nyl­ýan­dy­gy hem-de eke­ran­çy­la­ryň ýo­ka­ry hil­li to­hum bi­len üp­jün edil­ýän­di­gi ba­ra­da-da ha­sa­bat be­ril­di. Şeý­le hem ýaz­lyk ýe­ral­ma­nyň, so­ga­nyň we beý­le­ki gök-bak­ja ekin­le­ri­niň eki­şi­niň bel­le­nen möh­let­ler­de ge­çi­ril­me­gi, bug­da­ýyň be­re­ket­li ha­sy­ly­ny ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mek mak­sa­dy bi­len, ak ekin­le­re ösüş su­wu­ny tut­mak hem-de mi­ne­ral dö­kün­ler bi­len goş­ma­ça iý­mit­len­dir­mek iş­le­ri­niň ag­ro­teh­ni­ka­nyň ka­da­la­ry­na la­ýyk ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi üçin ze­rur ta­gal­la­lar edil­ýär.

We­la­ýat­da ýur­du­my­zy 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da hem-de Oba mil­li mak­sat­na­ma­syn­da kes­git­le­ni­len we­zi­pe­le­riň üs­tün­lik­li dur­mu­şa ge­çi­ril­me­gi üçin de­giş­li me­ýil­na­ma­la­ýyn iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar.

Des­ga­la­ryň gur­lu­şyk iş­le­ri­ni bel­le­nen möh­let­ler­de ta­mam­la­mak mak­sa­dy bi­len hem de­giş­li işler alnyp barylýar. Ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň, mek­dep­le­riň, ça­ga­lar bag­la­ry­nyň ýy­la­dyş ul­gam­la­ry­nyň yg­ty­bar­ly iş­le­me­gi­ni, we­la­ýa­tyň ila­ty­ny elekt­rik ener­gi­ýa­sy, gaz bi­len bök­denç­siz we yg­ty­bar­ly üp­jün et­mek bo­ýun­ça gö­rül­ýän çä­re­ler ba­ra­da hem ha­sa­bat be­ril­di.

Soň­ra san­ly ul­gam ar­ka­ly iş mas­la­ha­ty Da­şo­guz we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi N.Na­zar­my­ra­do­wyň ha­sa­ba­ty bi­len do­wam et­di. Hä­kim we­la­ýa­tyň go­wa­ça ekil­jek meý­dan­la­ry­nyň ekiş möw­sü­mi­ne taý­ýar­la­ny­ly­şy — sü­rüm we te­kiz­le­ýiş iş­le­ri­niň bar­şy hem-de go­wa­ça eki­şi­ni ge­çir­mek­de ula­nyl­jak teh­ni­ka­la­ry we gu­ral­la­ry abat­lap, möw­sü­me do­ly taý­ýar et­mek, pag­ta ön­dü­ri­ji­le­ri ze­rur to­hum bi­len üp­jün et­mek ug­run­da gö­rül­ýän çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

Şeý­le hem we­la­ýat­da ýaz­lyk ýe­ral­ma­nyň, so­ga­nyň eki­şi­ni bel­le­nen möh­let­ler­de we ýo­ka­ry hil­li ge­çir­mek, bug­da­ýyň ýo­ka­ry ha­sy­ly­ny ön­dür­mek mak­sa­dy bi­len, bug­daý eki­len meý­dan­lar­da ak ekin­le­re ideg et­mek üçin hem­me çä­re­le­riň gö­rül­ýän­di­gi aý­dyl­dy. Mun­dan baş­ga-da, hä­kim ýur­du­my­zy 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da hem-de Oba mil­li mak­sat­na­ma­syn­da bel­le­ni­len iş­le­riň öz wag­tyn­da we ýo­ka­ry hil­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­ni üp­jün et­mek bo­ýun­ça iş­le­riň ge­çi­ril­ýän­di­gi ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

Ha­sa­bat­da dür­li mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lu­şyk iş­le­ri­niň bel­le­nen möh­let­le­ri­ni we ýo­ka­ry hil de­re­je­si­ni ber­jaý et­mek bo­ýun­ça iş­le­riň al­nyp ba­ryl­ýan­dy­gy bel­le­nil­di. Ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň, mek­dep­le­riň, ça­ga­lar bag­la­ry­nyň ýy­la­dy­ly­şy we elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len üp­jün­çi­li­gi, we­la­ýa­tyň ila­ty­nyň agyz su­wy bi­len üp­jün edi­li­şi ba­ra­da hem ha­bar be­ril­di.

Soň­ra san­ly ul­gam ar­ka­ly Le­bap we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi Ş.Aman­gel­di­ýew se­bit­de iş­le­riň ýag­da­ýy, go­wa­ça eki­şi­ne taý­ýar­lyk gör­lü­şi hem-de möw­sü­miň do­wa­myn­da ula­nyl­jak teh­ni­ka­la­ryň we gu­ral­la­ryň abat­la­ny­ly­şy hem-de eke­ran­çy­la­ry to­hum bi­len üp­jün et­mek ug­run­da gö­rül­ýän çä­re­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Mun­dan baş­ga-da, ýaz­lyk ýe­ral­ma­nyň, so­ga­nyň we beý­le­ki ekin­le­riň eki­şi­niň bel­le­nen möh­let­ler­de hem-de ýo­ka­ry hil­li ge­çi­ril­me­gi üçin taý­ýar­lyk iş­le­ri al­nyp ba­ryl­ýar, bug­da­ýyň be­re­ket­li ha­sy­ly­ny ke­ma­la ge­tir­mek üçin ak ekin meý­dan­la­ryn­da de­giş­li ideg iş­le­ri do­wam ed­ýär. Şeý­le hem ýur­du­my­zy 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da hem-de Oba mil­li mak­sat­na­ma­syn­da şu ýyl bel­le­ni­len iş­le­riň öz wag­tyn­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­ni ga­zan­mak ug­run­da yzy­gi­der­li ta­gal­la­la­ryň edill­ýän­di­gi ha­bar be­ril­di.

Bu ýyl ula­nyl­ma­ga be­ril­me­gi me­ýil­leş­di­ril­ýän des­ga­la­ryň gur­lu­şyk iş­le­ri­niň bel­le­nen ter­ti­be la­ýyk­lyk­da ta­mam­lan­ma­gy üçin hem­me ze­rur iş­ler ge­çi­ril­ýär. Ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň, mek­dep­le­riň, ça­ga­lar bag­la­ry­nyň ýy­la­dy­ly­şy, te­bi­gy gaz, agyz su­wy we elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len bök­denç­siz üp­jün edil­me­gi bo­ýun­ça al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ha­sa­ba­tyň aý­ra­tyn me­se­le­si bol­dy.

Soň­ra Ma­ry we­la­ýa­ty­nyň hä­ki­mi D.An­na­ber­di­ýew se­bit­de al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da aý­dyp, go­wa­ça ös­dü­rip ýe­tiş­dir­mä­ge bö­lü­nip ber­len ýer­le­ri ekiş möw­sü­mi­ne taý­ýar­la­mak, şol ýer­le­ri sür­mek we te­kiz­le­mek, go­wa­ça eki­şi­ni ge­çir­mek­de ula­nyl­jak teh­ni­ka­la­ryň we gu­ral­la­ryň abat­la­ny­ly­şy hem-de pag­ta ön­dü­ri­ji­le­ri ze­rur muk­dar­da to­hum bi­len üp­jün et­mek boýunça alnyp barylýan işler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di. Şeý­le hem we­la­ýat­da ýaz­lyk ýe­ral­ma­nyň, so­ga­nyň eki­şi­niň bel­le­nen möh­let­ler­de we ýo­ka­ry hil­li ge­çi­ril­me­gi üçin de­giş­li işler geçiril­ýär. Bug­da­ýyň be­re­ket­li ha­sy­ly­ny ön­dür­mek mak­sa­dy bi­len, we­la­ýat­da ekiş ge­çi­ri­len meý­dan­lar­da maý­sa­la­ra ideg et­mek, su­war­mak hem-de dö­kün­ler bi­len iý­mit­len­dir­mek iş­le­ri bil­di­ril­ýän ag­ro­teh­ni­ki ta­lap­la­ra la­ýyk­lyk­da ama­la aşy­ryl­ýar.

Ha­sa­ba­tyň çäk­le­rin­de hä­kim ýur­du­my­zy 2019 — 2025-nji ýyl­lar­da dur­muş-yk­dy­sa­dy taý­dan ös­dür­me­giň Mak­sat­na­ma­syn­da hem-de Oba mil­li mak­sat­na­ma­syn­da şu ýyl üçin bel­le­ni­len iş­le­riň öz wag­tyn­da we ýo­ka­ry hil­li ýe­ri­ne ýe­ti­ril­me­gi­ni ga­zan­mak ug­run­da işleriň edilýändigini ha­bar ber­di.

We­la­ýat­da ula­nyl­ma­ga be­ril­jek bir­nä­çe me­de­ni-dur­muş mak­sat­ly des­ga­la­ryň gur­lu­şyk iş­le­ri­niň bel­le­nen möh­let­ler­de ta­mam­lan­ma­gy ba­ba­t­da de­giş­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar. Şeý­le hem ýa­şa­ýyş jaý­la­ry­nyň, mek­dep­le­riň, ça­ga­lar bag­la­ry­nyň ýy­la­dy­ly­şy we elekt­rik ener­gi­ýa­sy bi­len bök­denç­siz üp­jün edil­ýän­di­gi ba­ra­da hem ha­sa­bat be­ril­di.

Soň­ra Mi­nistr­ler Ka­bi­ne­ti­niň Baş­ly­gy­nyň oba­se­na­gat top­lu­my­na gö­zeg­çi­lik ed­ýän orun­ba­sa­ry E.Oraz­gel­di­ýew şu gün­ler ýur­du­my­zyň eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ryn­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat ber­di.

Wi­se-prem­ýer döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ozal be­ren tab­şy­ryk­la­ry­nyň ýe­ri­ne ýe­ti­ri­li­şi, oba ho­ja­lyk pu­da­gy­ny ös­dür­mek ug­run­da öň­de goý­lan we­zi­pe­le­ri ber­jaý et­mek ba­bat­da bel­le­nen çä­re­le­riň dur­mu­şa ge­çi­ri­li­şi ba­ra­da aýt­dy.

Hu­su­san-da, ýer­le­ri ýaz eki­şi­ne taý­ýar­la­mak, ag­ro­teh­ni­ka­nyň ka­da­la­ry­na la­ýyk­lyk­da sü­rüm we te­kiz­le­ýiş iş­le­ri­ni ge­çir­mek hem-de ekiş­de ula­nyl­jak teh­ni­ka­la­ry­dyr gu­ral­la­ry taý­ýar­la­mak iş­le­ri ba­ra­da ha­sa­bat be­ril­di.

Bug­daý eki­len meý­dan­lar­da ýer­li ho­wa şert­le­ri­ne la­ýyk­lyk­da ideg iş­le­ri al­nyp ba­ryl­ýar, ösüş su­wu­ny tut­mak we mi­ne­ral dö­kün­ler bi­len iý­mit­len­dir­mek ýo­ka­ry ön­dü­ri­ji­lik­li teh­ni­ka­la­ry hem-de en­jam­la­ry ulan­mak ar­ka­ly ag­ro­teh­ni­ka­nyň ka­da­la­ry­na la­ýyk­lyk­da ýe­ri­ne ýe­ti­ril­ýär. Şeý­le hem ýaz­lyk ýe­ral­ma­nyň hem-de so­ga­nyň eki­şi­ne, to­hum­la­ry hem-de ekiş­de ula­nyl­jak teh­ni­ka­lar­dyr gu­ral­la­ry möw­sü­me taý­ýar­la­mak iş­le­ri ba­ra­da ha­sa­bat be­ril­di.

Wi­se-prem­ýer bu ugur­da al­nyp ba­ryl­ýan iş­ler ba­ra­da ha­sa­bat be­rip, şu ýy­lyň few­ral aýyn­da ýur­du­my­zyň we­la­ýat­la­ryn­da 30 müň gek­tar ýer­de ýaz­lyk ýe­ral­ma­nyň, 10 müň gek­tar meý­dan­da so­ga­nyň eki­şi­ni ge­çir­me­giň me­ýil­leş­di­ril­ýän­di­gi­ni aýt­dy.

Tu­tuş 2022-nji ýyl­da 106 müň gek­tar meý­dan­da ýe­ral­ma hem-de beý­le­ki gök we bak­ja ekin­le­ri­ni ek­mek me­ýil­leş­di­ril­ýär. Şol san­da 65 müň gek­tar ýer­de ýaz­lyk ekiş, 41 müň gek­tar ýer­de güýz­lük ekiş ge­çi­ri­ler. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, ýer­le­ri ekişe taý­ýar­la­mak bo­ýun­ça de­giş­li iş­ler al­nyp ba­ryl­ýar.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow ha­sa­bat­la­ry diň­läp, we­la­ýat­lar­da­ky teh­ni­ki hyz­mat ediş kär­ha­na­la­ryn­da bar bo­lan äh­li oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry­nyň we gu­ral­la­ryň abat ýag­daý­da sak­la­n­ma­gy­ny hem-de möw­süm­le­ýin oba ho­ja­lyk iş­le­rin­de ne­ti­je­li ula­nyl­ma­gy­ny üp­jün et­me­giň döw­rüň mö­hüm me­se­le­si­di­gi­ne ün­si çek­di. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, mil­li Li­de­ri­miz Gurbanguly Berdimuhamedow öň­de bol­jak go­wa­ça eki­şi­ne hem­me­ta­rap­la­ýyn taý­ýar­lyk gö­rül­me­gi, ekiş ge­çi­ril­jek meý­dan­lar­da sü­rüm we te­kiz­le­ýiş iş­le­ri­ni bel­le­nen möh­let­ler­de ge­çir­mek üçin bu ugur­da oba ho­ja­lyk teh­ni­ka­la­ry­nyň do­ly güý­jün­de iş­le­dil­me­gi­niň ze­rur­dy­gy ba­ra­da wi­se-prem­ýe­re hem-de we­la­ýat­la­ryň hä­kim­le­ri­ne de­giş­li gör­kez­me­le­ri ber­di.

Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz ekiş möw­sü­mi üçin ze­rur to­hum­la­ryň taý­ýar­la­nyl­ma­gy­ny üp­jün et­mek ba­ra­da de­giş­li ýol­baş­çy­la­ra bir­nä­çe tab­şy­ryk­la­ry ber­di.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz bug­daý eki­len meý­dan­lar­da ideg iş­le­ri­ni ag­ro­teh­ni­ka­nyň ka­da­la­ry­na la­ýyk­lyk­da berk ber­jaý et­me­giň mö­hüm­di­gi­ni nyg­ta­dy. Şu­nuň bi­len bir ha­tar­da, mil­li Li­de­ri­miz ýur­du­my­zyň ila­ty­ny özü­miz­de ön­dü­ri­len ýe­ral­ma we so­gan bi­len ýe­ter­lik möç­ber­de üp­jün et­mek üçin ze­rur bo­lan iş­le­riň ge­çi­ril­me­li­di­gi­ni nyg­ta­dy. Döw­let Baş­tu­ta­ny­myz eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň, ýer we suw se­riş­de­le­ri­niň re­je­li ula­nyl­ma­gy­ny, daý­han­la­ryň ýo­ka­ry hil­li to­hum­lar hem-de beý­le­ki ze­rur se­riş­de­ler bi­len üp­jün­çi­li­gi­ni go­wu­lan­dyr­ma­gy üns mer­ke­zin­de sak­la­ma­gyň wa­jyp­dy­gy­ny bel­le­di.

Mil­li Li­de­ri­miz möw­süm­le­ýin oba ho­ja­lyk iş­le­ri ge­çi­ri­len­de, ag­ro­teh­ni­ka­nyň äh­li ka­da­la­ry­nyň we ta­lap­la­ry­nyň ber­jaý edil­me­gi­niň hem-de eke­ran­çy­lyk meý­dan­la­ry­nyň daş-tö­we­re­gi­niň aras­sa­çy­ly­gy­ny üp­jün et­mek, suw we şor suw aka­ba­la­ry­ny aras­sa­la­mak bi­len bag­la­ny­şyk­ly me­se­le­le­riň he­mi­şe berk gö­zeg­çi­lik­de sak­la­nyl­ma­gy­nyň mö­hüm­di­gi­ni aý­dyp, bu ba­bat­da wi­se-prem­ýe­re we hä­kim­le­re bir­nä­çe gör­kez­me­le­ri ber­di.

Mil­li Li­de­ri­miz döw­le­ti­miz­de mil­li mi­ra­sy­my­zy aýaw­ly sak­la­mak, baý­laş­dyr­mak hem-de giň­den wa­gyz et­mek üçin uly möç­ber­li iş­le­riň ama­la aşy­ryl­ýan­dy­gy­ny nyg­ta­dy. Şu­nuň bi­len bag­ly­lyk­da, döw­let Baş­tu­ta­ny­myz hem­me­le­ri «Du­tar ýa­sa­mak se­net­çi­li­gi, du­tar­da saz çal­mak we bag­şy­çy­lyk sun­ga­ty» at­ly mil­li hö­dür­na­ma­my­zyň ÝU­NES­KO-nyň Adam­za­dyň mad­dy däl me­de­ni mi­ra­sy­nyň sa­na­wy­na gi­ri­zil­me­gi bi­len gut­lap, hä­kim­le­re ýer­ler­de hal­ky­my­zyň mil­li mi­ra­sy­ny we ru­hy baý­ly­gy­ny wa­gyz et­mek bo­ýun­ça iş­le­ri giň ge­rim­de alyp bar­ma­gy tab­şyr­dy.

Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedow san­ly ul­gam ar­ka­ly iş mas­la­ha­ty­ny ta­mam­lap, oňa gat­na­şan­la­ra berk jan sag­lyk we maş­ga­la aba­dan­çy­ly­gy­ny hem-de ber­ka­rar Wa­ta­ny­my­zyň gül­läp ös­me­gi­niň, hal­ky­my­zyň aba­dan we bag­ty­ýar dur­mu­şy­nyň bäh­bi­di­ne alyp bar­ýan iş­le­rin­de uly üs­tün­lik­le­ri ar­zuw et­di.

01.02.2022
Milli senagatymyzyň guwandyryjy üstünlikleri

Eziz Watanymyzda hormatly Prezidentimiziň ylmy taýdan esaslandyrylan ykdysady strategiýasyna laýyklykda, durnukly ösüşi üpjün edýän düýpli işler üstünlikli amala aşyrylýar. Ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak, dürli harytlary öndürmek we eksporty artdyrmak boýunça milli maksatnamalara laýyklykda, önümçilik düzümleri yzygiderli giňeldilýär. Ýerli telekeçiler harytlaryň täze görnüşlerini öndürmäge we eksporty artdyrmaga uly goşant goşýarlar.

Garaşsyzlyk ýyllary içinde senagat toplumy täze pudaklar bilen baýlaşdy, ýurdumyzyň çäginde öndürilýän önümleriň görnüşleri düýpli artdy. Milli baýlygymyz bolan mineral-çig mal serişdeleriň rejeli ulanylmagynda, döwrebap iş orunlarynyň döredilmeginde, kämil hünärmenleriň taýýarlanylmagynda täsirli ähmiýete eýe bolýan, geljegi örän uly bolan senagat toplumy kemala geldi. Gahryman Arkadagymyz 2021-nji ýylyň 25-nji sentýabrynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde eden çykyşynda berkarar Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýylynyň içinde ýurdumyzyň ykdysadyýetine goýlan iri maýa goýumlarynyň 60 göterimden hem köpüsiniň senagat pudagyny ösdürmäge gönükdirilendigini, daşary ýurt maýa goýumlarynyň paýy onuň umumy möçberiniň 15 göterimine golaýlaýandygyny bellemegi bu ugurdaky ösüşleriň ýokarydygyny görkezýär. Milli Liderimiziň geçen ýylyň 24-nji dekabrynda geçiren Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisinde «Gurluşyk we senagat toplumynyň işgärleriniň gününi döretmek hakynda» Permana gol çekmegi we bu hünär baýramynyň her ýylyň 6-njy awgustynda bellenip geçiljekdigi bu ugra uly üns berilýändigine şaýatlyk edýär.

Senagat önümleriniň köp görnüşleri boýunça ýurdumyzyň import edýän ýurtdan eksport edýän döwlete öwrülýändigi guwandyryjy ýagdaýdyr. Senagat toplumynyň köpugurly ösdürilmegi ykdysadyýetimizde çig mala dahylsyz ugruň pugtalanmagyny, ýokary goşmaça girdejisi bolan gaýtadan işleýän pudaklaryň önüm öndürijiliginiň ýokarlandyrylmagyny, täze önümçilikleriň döredilmegini şertlendirýär.

«Halkyň Arkadagly zamanasy» şygaryna beslenen şu ýylyň 7-nji ýanwarynda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ýurdumyzda daşary ýurtlardan getirilýän polat armaturanyň ornuny tutýan täze önümçiligi ýola goýmak boýunça alnyp barylýan işler barada hem aýdyldy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Algap» hususy kärhanasy bilen bilelikde döredilen «Senagattehnologiýalary» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetinde täze önümiň nusgalyk tapgyrynyň öndürilendigi, degişli hil, laýyklyk we howpsuzlyk güwänamalarynyň alnandygy barada habar berildi. Bu täze önüm ýerli çig mal serişdeleri esasynda taýýarlanylyp, ol ekologiýa taýdan arassadyr. Paýdarlar jemgyýeti tarapyndan polat görnüşiniň ornuny tutýan dürli ölçegdäki kompozit armaturasynyň önümçiligini has-da giňeltmek meýilleşdirilýär. Geljekde döwrebap tehnologiýalary ulanmak arkaly bazalt çig malyndan kompozit armaturasyny, şeýle-de kwars çägesinden aýna süýümini, ondan bolsa polat armaturasynyň ýerini tutýan, dürli ölçegdäki kompozit gurluşyk armaturasyny öndürmek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Ine, şeýle täze senagat önümleriniň öndürilmegi milli ykdysadyýetimizi kuwwatlandyrmakda uly ähmiýete eýedir. Täze döredilýän senagat önümçilikleri mineral-çig mal serişdelerimiziň rejeli ulanylmagynda we daşky gurşawyň aýawly saklanylmagynda, döwrebap iş orunlarynyň döredilmeginde, ýokary bilimli, kämil hünärmenleriň taýýarlanylmagynda möhüm orun eýeleýär. Gahryman Arkadagymyzyň milli ykdysadyýetimizi senagatlaşdyrmak boýunça alyp barýan giň gerimli işleri ýurdumyzyň ähli sebitlerini gurşap alýar we bu işlere ýaşlarymyz işjeň gatnaşýarlar. Çünki ösüşiň yzygiderliligini üpjün etmekde ýaş nesliň üstüne uly wezipe düşýär. Ýaşlaryň Watanyň gülläp ösüşine goşant goşjak mynasyp adamlar bolup ýetişmekleri bu günki döredilýän mümkinçilikler bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. Milli ykdysadyýetimiziň depginli ösmeginde täze gurlup, ulanmaga berilýän desgalarda ýola goýlan önümçiliklerde zähmet çekýänleriň aglabasynyň ýaşlardygy bolsa iň kämil tehnologiýalara erk etmäge ukyply, başarjaň, ýokary bilimli ýaş hünärmenleriň kemala gelýändikleriniň nyşanydyr.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň senagaty ýokary depginler bilen ösdürilýär. Bu ugurda milli hünärmenleri taýýarlamak, berilýän bilimiň derejesini ýokarlandyrmak babatda beýik işler alnyp barylýar. Dünýäniň iň gowy tejribeleri esasynda taýýarlanylýan ýaş hünärmenler bolsa ýurdumyzyň ykdysady ösüşlerine öz mynasyp goşantlaryny goşarlar.

Ýazpolat KERIÝEW,

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi Geňeşiniň başlygynyň orunbasary, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň deputaty.

01.02.2022
Beýik ýüpek ýolunyň döwrebap nusgasy

Ýakynda döwlet Baştutanymyzyň «Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyny» tassyklamak hakynda Karara gol çekmegi ulag diplomatiýasynyň ýurdumyzyň daşary syýasat strategiýasynda ileri tutulýan möhüm ugurlaryň hatarynda durýandygyny ýene bir gezek subut etdi. Maksatnama ulag ulgamynyň we halkara ulag hyzmatdaşlygynyň hukuk binýadyny ösdürmäge, ulag babatda halkara guramalar bilen özara bähbitli gatnaşyklaryň netijeliligini ýokarlandyrmaga, şeýle hem iri taslamalary durmuşa geçirmäge, milli Liderimiziň öňe sürýän teklipleri esasynda halkara üstaşyr ulag geçelgelerini has-da işjeňleşdirmäge gönükdirilendir. Munuň özi ýurdumyzyň eksport mümkinçiliginiň artmagyna, ulag-logistika ulgamyna häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagyna, şeýle hem maýa goýum serişdeleriniň işjeň çekilmegine oňyn täsir eder.

Hormatly Prezidentimiz tarapyndan öňe sürülýän ulag ulgamyny ösdürmegiň milli strategiýasy üstaşyr ulag geçelgeleriniň binýadyny berkitmek, awtoulag, deňiz, şeýle-de demir ýollar arkaly Aziýa we Ýewropa yklymlaryny birleşdirmek, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini diwersifikasiýalaşdyrmak, logistik hyzmatlaryň milli ykdysadyýete edýän oňyn täsirini ýokarlandyrmak ýaly maksatlardan ugur alýar. Bu bolsa milli Liderimiziň durmuş-ykdysady strategiýasynyň aýrylmaz bölegidir.

Soňky ýyllarda gürrüňi edilýän ulgamda amala aşyrylan düýpli özgertmeler Türkmenistanyň ulag-logistik merkez hökmündäki ornuny has-da berkidip, ony halkara ykdysady we söwda dolanyşygynyň, ýükleriň gatnadylmagynyň amatly hem ygtybarly çatrygyna öwürdi. Türkmenistanyň şeýle ugurdaky halkara başlangyçlarydyr iri tutumlary, şol bir wagtyň özünde durnukly ösüşiň milli strategiýasynyň ählumumy bähbitler bilen utgaşýandygyny-da görkezýär.

Döwlet Baştutanymyz döwrebap, utgaşykly, deňagramly hem-de ýokary tehnologiýaly ýol-ulag düzüminiň döredilmeginiň zerurlygyny, onuň Durnukly ösüş maksatlarynyň biridigini öňe sürýär. Şonuň bilen birlikde, bu düzüm halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga, çekilýän maýa goýumlaryň işjeňligini artdyrmaga, halkaradyr milli derejede durmuş-ykdysady görkezijileri ýokarlandyrmaga ukyplydyr. Ýurdumyz tarapyndan BMG-niň Baş Assambleýasyna degişli Kararnamalaryň taslamalarynyň dördüsiniň hödürlenendigi we olaryň biragyzdan kabul edilendigi hem munuň şeýledigini aýdyň görkezýär. Şunda dünýäniň onlarça döwletiniň bu Kararnamalaryň awtordaşlary hökmünde çykyş edendigi aýratyn nygtalmaga mynasypdyr.

Ulag ulgamyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmek, üstaşyr ulag geçelgelerini diwersifikasiýalaşdyrmak, bu babatda sebitiň döwletleriniň mümkinçiliklerinden ýerlikli peýdalanmak bilen baglanyşykly meseleler Merkezi Aziýanyň döwlet Baştutanlarynyň geçen ýylyň 6-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen üçünji konsultatiw duşuşygynda, noýabr aýynda türki dilli döwletleriň Baştutanlarynyň Stambul sammitinde, şeýle-de noýabr aýynyň ahyrynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Türkmenistanyň başlyklyk etmeginde ýokary derejede geçirilen 15-nji sammitinde ara alnyp maslahatlaşylan we ylalaşylan esasy meseleleriň biri boldy. Bu ýagdaýlar we gazanylan ylalaşyklar Türkmenistanyň başlangyjy hem-de tagallalary netijesinde ulag ulgamynda amala aşyrylan hem aşyrylýan halkara, şeýle-de milli derejedäki taslamalaryň dünýäniň hojalyk gatnaşyklaryny berkitmek üçin neneňsi derwaýysdygyny ýüze çykarýar. Sebäbi häzirki zaman dünýäsiniň ykdysady ösüşi köp babatda ýol-ulag ulgamyndaky hyzmatdaşlyga bagly bolup durýar. Türkmenistan ony ähli döwletleriňdir halklaryň bähbitlerine gönükdirmäge çalyşýar. Ýurdumyzyň bu babatda Bitaraplyk ýörelgelerine ygrarlydygy, BMG-niň giň goldawyna eýedigi we ikitaraplaýyndyr köptaraplaýyn bähbitlerden ugur alýandygy onuň amala aşyrýan yzygiderli hem-de işjeň syýasatynyň netijeliligini-de artdyrýar. Bu gün dünýäde ulag ulgamynyň ösüşi bilen baglanyşykly meseleler boýunça gepleşikleriň oýlanyşykly hem-de maksada okgunly häsiýete eýe bolýandygyny-da şunuň bilen düşündirmek bolar. Şeýle gepleşiklere täze gatnaşyjylaryň — döwletleriň, kompaniýalaryň, halkara maliýe institutlarynyňdyr guramalaryň goşulyşýandygy bolsa munuň ýene bir subutnamasydyr.

Merkezi Aziýada, şeýle-de Hazar sebitinde üstaşyr ulag we logistik ulgamyň döredilmegi bu ugurdaky ösüşiň esasy şertleriniň biridir. Agzalýan çäklerde amala aşyrylan degişli taslamalar Gara deňiz we Baltika sebitleriniň, Günorta hem Günorta — Gündogar Aziýanyň, Ýakyn Gündogaryň, şeýle-de Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň deňiz terminallaryna çykmak arkaly yklymara ulag gatnawlarynyň köpşahaly, toplumlaýyn, utgaşykly düzümini emele getirýär. Munda ýurdumyzda Durnukly ösüş maksatlaryny milli derejede amala aşyrmakda, şol bir wagtda-da sebit we ählumumy möçberde tagallalary birleşdirmekde amala aşyrylan işleriň ähmiýeti ýokarydyr.

Mahlasy, Türkmenistan ykdysady ösüşde, halkara hyzmatdaşlykda we ösüş arkaly parahatçylygy berkitmekde nusgalyk işleri amala aşyrýar. Şeýle işleriň halkara jemgyýetçiligiň giň goldawyna eýe bolýandygynyň özi bolsa buýsandyryjydyr.

Mekan GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Arbitraž kazyýetiniň kazyýet kätibi.

31.01.2022