Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko bilen telefon arkaly söhbetdeşligi boldy.

Russiýanyň parlamentiniň ýokarky palatasynyň ýolbaşçysy Gahryman Arkadagymyzy doglan güni bilen tüýs ýürekden gutlap, türkmen halkynyň Milli Lideriniň strategik häsiýete eýe bolan döwletara gatnaşyklary has-da pugtalandyrmak ugrunda edýän tagallalaryny aýratyn belledi hem-de Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň bu şanly waka mynasybetli iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy gutlaglar we hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Russiýa Federasiýasynyň ýolbaşçylaryna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi hem-de W.Matwiýenkonyň iki dostlukly ýurduň arasynda özara düşünişmek, deňhukuklylyk ýörelgeleri esasynda ösdürilýän hyzmatdaşlygyň ilerledilmegine goşýan şahsy goşandyny belledi.

Nygtalyşy ýaly, häzirki wagtda Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň arasynda çuňlaşdyrylan strategik hyzmatdaşlyk gatnaşyklary ýola goýlup, ol ýylsaýyn täze ugurlary öz içine alýar. Ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljegi baradaky pikir alyşmalaryň dowamynda parlamentara gatnaşyklaryň möhüm orny bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, sebitde parlamentara hyzmatdaşlygyň yzygiderli ösdürilmeginde “Merkezi Aziýa — Russiýa” formatynyň ähmiýetine üns çekildi. Şunuň bilen birlikde, söwda-ykdysady gatnaşyklar hem yzygiderli ösdürilýär. Soňky ýyllarda özara haryt dolanyşygynyň möçberiniň artmagy munuň aýdyň mysalydyr. Russiýa Türkmenistanyň esasy söwda hyzmatdaşlarynyň biri bolup durýar.

Medeni-ynsanperwer ulgam döwletara gatnaşyklaryň wajyp ugurlarynyň hatarynda bellenildi. Şunda bilim, ylym, saglygy goraýyş, medeniýet ulgamlaryndaky hyzmatdaşlyga aýratyn orun degişlidir. Şunuň bilen baglylykda, söhbetdeşler bu ugurlardaky ikitaraplaýyn gatnaşyklary dowam etdirmäge taýýardyklaryny tassykladylar.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň ahyrynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenko döwletara gatnaşyklaryň iki dostlukly ýurduň halklarynyň abadançylygynyň bähbidine mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirip, birek-birege berk jan saglyk, rowaçlyk, jogapkärli işlerinde üstünlikleri arzuw etdiler.

Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Özbegistanyň Baştutany Gahryman Arkadagymyzy doglan güni bilen gutlap, berk jan saglyk, uzak ömür, Watanymyzyň mundan beýläk-de gülläp ösmegine, halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen köpugurly işinde üstünlikleri arzuw etdi. Dostlukly ýurduň Prezidenti Özbegistanda häzirki wagtda Türkmenistanyň ähli ugurlarda gazanýan üstünliklerine, iki döwletiň gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna buýsanylýandygyny aýdyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny ýetirmegini haýyş etdi.

Halk Maslahatynyň Başlygy mähirli gutlaglar hem-de hoşniýetli arzuwlar üçin Prezident Şawkat Mirziýoýewe minnetdarlyk bildirip, iki ýurduň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň häzirki wagtda barha okgunly häsiýete eýe bolýandygyny, deňhukuklylyk, açyklyk ýörelgeleri esasynda ösdürilýändigini belledi. Soňky ýyllarda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk köp ugurlar boýunça hil taýdan täze derejä çykaryldy. Türkmenistan we Özbegistan halkara düzümleriň çäklerinde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýärler. Muňa abraýly guramalaryň çäklerinde öňe sürülýän halkara başlangyçlaryň we teklipleriň özara goldanylýandygy hem şaýatlyk edýär.

Söhbetdeşligiň dowamynda taraplaryň söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer, ylym ulgamlarynda netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmagy ugur edinýändikleri tassyklanyldy. Syýasy partiýalaryň we kanun çykaryjy edaralaryň arasynda gatnaşyklary işjeňleşdirmäge, sebitleriň derejesinde göni gatnaşyklary, özara alyşmalary höweslendirmäge taraplaryň taýýardygy bellenildi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Şawkat Mirziýoýewiň strategik hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdürilmegine goşýan uly şahsy goşandyny, halklarymyzyň arasynda dostlukly gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna gönükdirilen tagallalaryny aýratyn belledi.

Gahryman Arkadagymyz Özbegistan Respublikasynyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, dünýä edebiýatynyň genji-hazynasyna ägirt uly goşant goşan beýik söz ussady Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýiniň goňşy ýurtda-da giňden bellenilýändigi hem-de özbek sungat ussatlary tarapyndan türkmen söz ussady barada düşürilen kinofilm üçin dostlukly ýurduň Baştutanyna tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Munuň özi biziň halklarymyzyň we döwletlerimiziň arasyndaky doganlyk gatnaşyklaryň mizemezliginiň, taryhy kökleriniň umumylygynyň aýdyň beýanydyr.

Doganlyk döwletiň Lideri hoşniýetli sözler üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, Özbegistanda Türkmenistan bilen dostlukly gatnaşyklaryň ösdürilmegine uly üns berilýändigini aýtdy we geljekde-de ony pugtalandyrmak üçin zerur tagallalary etmäge ygrarlydygyny tassyklady.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň ahyrynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew birek-birege berk jan saglyk, üstünlik, iki ýurduň doganlyk halkyna bolsa parahatçylyk, abadançylyk, gülläp ösüş arzuw etdiler.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli birnäçe meselelere garaldy.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň gün tertibine geçip, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa söz berdi. Ol ýurdumyzyň kanunçylyk-hukuk binýadyny döwrüň talabyna laýyk getirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. Hususan-da, häzirki wagtda Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň täze beýanynyň taslamasyny taýýarlamak, Býujet, Ilaty durmuş taýdan goramak, Sanitariýa kodekslerine, bedenterbiýe we sport, döwlet ylmy-tehniki syýasaty, ylmy edaralar, sportda dopinge garşy göreşmek, tohumçylyk işi bilen baglanyşykly, şeýle-de başga birnäçe kanunlary döwrebaplaşdyrmak babatda işler dowam etdirilýär. Mejlisiň çykyp giden deputatlarynyň ýerine şu ýylyň 7-nji iýulynda geçiriljek saýlawlara taýýarlyk görmek boýunça merkezi saýlaw topary bilen bilelikde amala aşyrylýan işler barada aýdyldy. Bellenilişi ýaly, bu ugurdaky işler halkara kadalara, milli kanunçylyga laýyklykda alnyp barylýar.

Şeýle hem parlamentara gatnaşyklary, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça görülýän çäreler hakynda habar berildi. Bolgariýa Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisinden ynanç haty kabul edildi. Şunuň bilen birlikde, Zimbabwe Respublikasynyň Parlamentiniň Ýokarky palatasynyň Başlygy we Ýewropa Bileleşiginiň adam hukuklary boýunça Ýörite wekiliniň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet bilen duşuşyklar geçirildi. Parlamentiň ýolbaşçysy Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanyp, sanly ulgam arkaly geçirilen “Halklary birleşdirýän taryhy we medeni gymmatlyklar” atly maslahat barada hem habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz döwrüň talap edýän täze kanunlaryny taýýarlamagyň möhümdigine ünsi çekdi. Döwletimiziň alyp barýan içeri we daşary syýasaty bu kanunlarda öz beýanyny tapmalydyr. Şunuň bilen baglylykda, bu ugurda degişli işleri geçirmegi dowam etdirmegiň zerurdygy bellenildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow gözegçilik edýän düzümleri tarapyndan milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösüşini, ähli pudaklarda oňyn görkezijileri üpjün etmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak babatda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şeýle hem geljek ýyl üçin Döwlet býujetiniň taslamasyny taýýarlamak boýunça görülýän çäreler hakynda aýdyldy. Şunuň bilen baglylykda, geljek ýylda zähmet haklaryny, raýatlaryň pensiýalaryny, döwlet kömek pullaryny, talyp we diňleýji haklaryny ýokarlandyrmak maksady bilen, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň maliýe-hojalyk işleriniň deslapky hasaplamalaryna seljermeleriň geçirilendigi barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda ýurdumyzda maksatnamalaýyn özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň yzygiderli ýokarlanýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz 2025-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan edara-kärhanalaryň işgärleriniň zähmet haklaryny, raýatlaryň pensiýalaryny, döwlet kömek pullaryny, talyp we diňleýji haklaryny 10 göterim ýokarlandyrmak barada teklibi goldap, bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow “Türkmennebit” döwlet konsernini zerur bolan önümler bilen üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Nebitgaz toplumynyň edara-kärhanalarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, geologiýa-gözleg işlerini geçirmek, nebit we gaz guýularynda burawlamak işlerini ýerine ýetirmek, pudaga öňdebaryjy halkara tejribäni giňden ornaşdyrmak boýunça görülýän çäreler hakynda aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, «Türkmennebit» döwlet konserniniň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli berkidilýändigini belledi. Hormatly Prezidentimiz nebitgaz pudagynyň öňünde goýlan wezipeleri mundan beýläk-de üstünlikli durmuşa geçirmegiň möhümdigine ünsi çekip, wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew oba hojalyk pudagynda alnyp barylýan işler, welaýatlarda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, bugdaý oragyny geçirmek, ýygnalan hasyly galla kabul ediş nokatlaryna tabşyrmak, gallaçylar bilen hasaplaşyklary geçirmek boýunça degişli çäreler görülýär. Galla oragyndan boşan meýdanlarda sürüm işlerini geçirmek, ýerleri indiki ekiş möwsümine taýýarlamak işleri dowam edýär. Gowaça ekilen meýdanlarda ideg etmek, hatarara bejergi işleri, ekini mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, oňa ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Şunuň bilen birlikde, ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýetişdirmek, bu önümler bilen ilaty üpjün etmek boýunça işler amala aşyrylýar. Möwsümleýin oba hojalyk işleriniň çäklerinde Daşoguz we Lebap welaýatlarynda şaly ekilen meýdanlarda ideg işleri dowam edýär. Maldarçylygy ösdürmek, mallaryň baş sanyny artdyrmak, ot-iýmleriň ätiýaçlyk gorlaryny döretmek boýunça tagallalar edilýär. Suw üpjünçiligini, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, suw serişdelerini rejeli peýdalanmak babatda degişli çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda möwsümleýin oba hojalyk işlerini agrotehniki talaplara laýyklykda alyp barmagyň möhümdigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz galla oragynyň barşyny, sürüm işlerini, ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça işleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Hormatly Prezidentimiz gowaça ekilen meýdanlarda ideg işlerini talabalaýyk geçirmegiň möhümdigine ünsi çekip, wise-premýere beýleki oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ýetişdirmek işlerini hem talabalaýyk ýola goýmak barada görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow elektroenergetika pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda ak mermerli paýtagtymyzyň binagärlik we şähergurluşyk keşbini has-da gözelleşdirmek, ony ýaşamak, işlemek, dynç almak üçin amatly şähere öwürmek ugrunda degişli çäreler görülýär. Şunuň bilen baglylykda, Aşgabat şäheriniň şaýollarynda, köçelerinde, seýilgählerinde oturdylan daşky yşyklandyryş ulgamlaryna tehniki taýdan hyzmat edýän gullugyň işini kämilleşdirmek, hususan-da, döwrebap awtotehnikalar bilen üpjün etmek boýunça işleriň geçirilýändigi barada aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek üçin ýöriteleşdirilen döwrebap awtotehnikalary satyn almak baradaky teklibi goldady we degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew ýokary derejede gazanylan ylalaşyklary ýerine ýetirmek maksady bilen kabul edilen 2023-2024-nji ýyllar üçin Türkmenistan bilen Özbegistan Respublikasynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça bilelikdäki çäreleriň Meýilnamasyna (“Ýol kartasy”) laýyklykda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň 15-16-njy iýulynda Daşkent şäherinde bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň, işewürler geňeşiniň nobatdaky mejlislerini, “Türkmenistanda öndürilen” atly ýurdumyzyň harytlarynyň milli sergisini geçirmegiň teklip edilýändigi aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Özbegistan Respublikasynyň biziň ýakyn hyzmatdaşymyz bolup durýandygyny belledi hem-de Söwda-ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki türkmen-özbek toparynyň 18-nji mejlisine, Türkmen-özbek işewürler geňeşiniň nobatdaky mejlisine gowy taýýarlyk görmegi tabşyrdy. Ýurdumyzyň harytlarynyň milli sergisini hem guramaçylykly geçirmegiň wajypdygyna üns çekildi.

Soňra wise-premýer daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrmak, özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygy boýunça şu ýylyň 7-8-nji noýabrynda Birleşen Arap Emirlikleriniň Abu-Dabi şäherinde “Türkmenistanda söwda, maýa goýum we işewürlik mümkinçilikleri” atly forumy geçirmäge taýýarlyk görülýär. Forumyň 4 — 7-nji noýabrda BAE-niň paýtagtynda nebitgaz, energetika pudaklaryna, täze tehnologiýalara, öňdebaryjy işläp taýýarlamalara bagyşlanyp geçiriljek (ADIPEС) Bütindünýä sergisiniň çäklerinde guralmagy meýilleşdirilýär. Dünýäniň ýurtlarynyň iri kompaniýalarynyň Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyga uly gyzyklanma bildirýändigini göz öňünde tutup, giň gerimli halkara gözden geçirilişiň meýdançasynda maliýe-ykdysady, nebitgaz, energetika, senagat, söwda, oba we suw hojalygy, daşky gurşawy goramak, ulag-aragatnaşyk we beýleki pudaklaryň wekilleriniň gatnaşmagynda ýurdumyzyň mümkinçilikleri bilen tanyşdyryş çärelerini guramak teklip edilýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda we daşary ýurtlarda geçirilýän halkara çäreleriň söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmäge ýardam edýändigini belledi. Nygtalyşy ýaly, Birleşen Arap Emirlikleriniň Abu-Dabi şäherinde geçiriljek forum hem ýurdumyzyň ykdysady mümkinçiliklerini, ýeten belent sepgitlerini açyp görkezmekde uly ähmiýete eýe bolar. Şoňa görä-de, Bütindünýä sergisiniň meýdançasynda guralmagy meýilleşdirilýän «Türkmenistanda söwda, maýa goýum we işewürlik mümkinçilikleri» atly forumyň ýokary derejede geçirilmegini gazanmak möhümdir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy hem-de wise-premýere bu ugurda degişli guramaçylyk işlerini geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa şu ýylyň iýul aýynda geçiriljek esasy çäreleriň Tertibi barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, geljek aýda dürli maslahatlary, döredijilik duşuşyklaryny, wagyz-nesihat çärelerini, sergileri we aýdym-sazly dabaralary geçirmek meýilleşdirilýär. Tomusky dynç alyş möwsüminde çagalaryň, ýetginjekleriň arasynda medeni-köpçülikleýin çäreleri, döredijilik we zehin bäsleşiklerini, sport ýaryşlaryny guramak göz öňünde tutulýar. Iýul aýynda ýurdumyzyň kitaphanalarynda çagalar edebiýatlarynyň tanyşdyrylyş dabaralary, çagalaryň arasynda çeper okaýyşlardyr beýleki çäreler geçiriler. Mundan başga-da, amaly-haşam, keşdeçilik, senetçilik sungatynyň dürli görnüşlerini, zenanlaryň el işlerini wagyz etmek maksady bilen, “Milli mirasymyz dowamat-dowam” atly çäreleri geçirmek göz öňünde tutulýar. Şeýle-de “Çalsana, bagşy!”, “Ýaňlan, Diýarym!”, “Gülüň owadan!” atly bäsleşikleri, Hytaý Halk Respublikasynda Türkmenistanyň Medeniýet ýylynyň açylyş dabarasyny geçirmek meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ata Watanymyzda köp sanly medeni-durmuş maksatly binalaryň açylyp ulanmaga berilýändigini, beýik ösüşlerimizi beýan edýän dabaraly çäreleriň guralýandygyny belläp, wise-premýere şu ýylyň iýul aýyndaky çäreleri hem ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow “Döwlet ylmy-tehniki maksatnamalaryny işläp taýýarlamagyň, ýerine ýetirmegiň we maliýeleşdirmegiň Tertibiniň” taslamasy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanda milli ykdysadyýetimizi toplumlaýyn ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalar, strategiýalar, konsepsiýalar we meýilnamalar kabul edilýär, döwletimiziň, jemgyýetimiziň ösüşiniň esasy ugurlary nazara alnyp, ygtybarly kanunçylyk-hukuk binýady döredilýär. “Döwlet ylmy-tehniki syýasaty hakynda” Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy tarapyndan “Döwlet ylmy-tehniki maksatnamalaryny işläp taýýarlamagyň, ýerine ýetirmegiň we maliýeleşdirmegiň Tertibiniň” taslamasy taýýarlanyldy. Bu resminama ylmy, ylmy-tehniki we innowasiýa işiniň ileri tutulýan ugurlary boýunça döwlet ylmy-tehniki syýasatynyň amala aşyrylyşynyň netijeliligini has-da ýokarlandyrmaga, ýurdumyzyň maliýe, maddy, işgärler mümkinçiligini ýokarlandyrmaga, ylmy hem-de tehnikany ösdürmäge we beýleki wezipeleri çözmäge gönükdirilendir.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimizi ösdürmekde ylym ulgamyna aýratyn ornuň degişlidigini belledi. Nygtalyşy ýaly, ylym ulgamyny dolandyrmak we maliýeleşdirmek işini has-da kämilleşdirmek, hukuk esaslaryny düzgünleşdirmek möhüm ähmiýete eýe bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow howanyň üýtgemegi babatda Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, döwletimiz ählumumy gün tertibiniň strategik taýdan möhüm meselelerine, hususan-da, howanyň üýtgemegi bilen bagly meselä aýratyn üns berýär. Birleşen Milletler Guramasynyň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahatynda (COP28) hormatly Prezidentimiz bu ugurda möhüm başlangyçlary öňe sürdi. Häzirki wagtda olary amala aşyrmak boýunça degişli işler geçirilýär. Bellenilişi ýaly, 2022-nji ýylyň maýynda döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen, howanyň üýtgemegi boýunça Pariž ylalaşygy esasynda Türkmenistanyň Milli derejede kesgitlenen goşandy (NDC) tassyklanylyp, ony durmuşa geçirmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Şol bir wagtda, BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasynyň esasynda Türkmenistanyň 4-nji milli hasabatyny taýýarlamak işleri jemlenilýär we şu ýylyň ahyryna çenli bu hasabaty agzalan Konwensiýanyň Sekretariatyna ibermek göz öňünde tutulýar.

Mälim bolşy ýaly, şu ýylyň 11 — 22-nji noýabry aralygynda Azerbaýjan Respublikasynyň Baku şäherinde Birleşen Milletler Guramasynyň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 29-njy maslahaty (COP29) geçiriler. Onuň dowamynda howanyň üýtgemegi bilen bagly meseleleriň giň toplumyna serediler we degişli hasabatlar diňleniler. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň möhüm başlangyçlaryna esaslanyp, bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça birnäçe teklipler taýýarlanyldy.

“COP29-a” ýurdumyzyň wekiliýetiniň gatnaşmagy boýunça indiki aýdan ulgamlaýyn esasda taýýarlyk işlerine başlamak hem-de 22-nji iýulda Daşky gurşawy goramak meseleleri boýunça pudagara komissiýanyň çäginde döredilen iş toparynyň nobatdaky mejlisini geçirmek teklip edilýär. Bu mejlisiň netijeleri boýunça Türkmenistanda parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmak we howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak boýunça täze taslamalary işläp taýýarlamak maksadalaýyk hasaplanýar.

Şu ýylyň noýabrynda Bakuwda geçiriljek Howanyň üýtgemegi boýunça ýaşlaryň 19-njy maslahatynyň (COY19) öňüsyrasynda sentýabrda ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda hem-de Aşgabat şäherinde howanyň üýtgemegi boýunça ýaşlar maslahatlaryny guramak teklip edilýär. Mundan başga-da, şu ýylyň noýabrynda paýtagtymyzda BMG-niň howandarlygynda bu guramanyň Azyk we oba hojalyk guramasy, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy, Bütindünýä azyk maksatnamasy, BMG-niň Çagalar gaznasy bilen bilelikde howanyň üýtgemegi şertlerinde azyk howpsuzlygy boýunça halkara maslahaty guramak baradaky teklip beýan edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, howanyň üýtgemegi bilen bagly halkara tagallalara ýurdumyzyň goşandynyň möhüm bolup durýandygyny belledi. Türkmenistan bu ugurda halkara we milli derejede maksada okgunly işleri alyp barýar. Döwlet Baştutanymyz şular barada aýtmak bilen, hödürlenen teklipleri goldady we wise-premýer, daşary işler ministrine degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew “Sanly çözgüt — 2024” atly innowasion taslamalaryň bäsleşigini geçirmäge görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň sanly ulgama geçmek, programma üpjünçiligini işläp düzýän we innowasion oýlap tapyşlar bilen meşgullanýan ýaşlary ýüze çykarmak hem-de höweslendirmek boýunça beren tabşyryklaryndan ugur alyp, ýokarda agzalan bäsleşigi geçirmek we onuň jemlerini “Türkmentel — 2024” atly halkara serginiň çäklerinde jemlemek göz öňünde tutulýar. Nobatdaky bäsleşigi emeli aň, robototehnika we awtomatlaşdyrmak, “akylly” oba hojalyk tehnologiýalary, “akylly” öý, “akylly” şäher, bilim we elektron okuw, sanly lukmançylyk hem-de hyzmatlar ulgamy ýaly ugurlar boýunça geçirmek meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek babatda maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigini nygtady. Her ýyl geçirilýän innowasion taslamalaryň bäsleşigine programma üpjünçiligini işläp düzýän we innowasion oýlap tapyşlar bilen meşgullanýan ýaşlaryň giňden gatnaşmagy bu ugurdaky özgertmeleriň rowaçlanýandygyny görkezýär diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Hormatly Prezidentimiz agentligiň ýolbaşçysynyň «Sanly çözgüt — 2024» atly innowasion taslamalaryň bäsleşigini yglan etmek baradaky teklibini goldap, degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Soňra döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, häzirki döwürde ýurdumyzda halkymyzyň bähbidine gönükdirilen giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini belledi. 29-njy iýunda Arkadag şäheriniň açylmagyna bir ýyl bolýar. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen gurlan Arkadag şäheri berkarar döwletimiziň ykdysady kuwwatyny görkezýär. Döwrebap şäherde ýaşamak, işlemek we medeniýetli dynç almak üçin ähli amatly şertler döredildi.

Hormatly Prezidentimiz bagtyýar raýatlarymyzyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmak maksady bilen, Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň gurluşygyna degişli binalary we desgalary gurmak hakynda Karara gol çekip, Gahryman Arkadagymyzy we mähriban halkymyzy, mejlise gatnaşyjylary Arkadag şäheriniň açylmagynyň bir ýyllygy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady.

Mejlisiň dowamynda oňa gatnaşyjylar döwlet Baştutanymyzy we türkmen halkynyň Milli Liderini bu şanly waka bilen gutladylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, hemmelere berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, lukman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyz boýunça iş saparyny amala aşyryp, Aşgabatda gurluşygy alnyp barylýan saglygy goraýyş ulgamyna degişli desgalaryň şekil taslamalary we olaryň ýerleşýän ýerleriniň çyzgylary bilen tanyşdy.

Gahryman Arkadagymyz häzirki döwürde paýtagtymyzda we Arkadag şäherinde, ýurdumyzyň sebitlerinde dürli maksatly binalaryň, şol sanda saglygy goraýyş ulgamyna degişli häzirki zaman desgalarynyň gurluşygy hem-de gurluşyklarda ulanylýan serişdeleriň aýratynlyklary bilen baglanyşykly meseleleri yzygiderli gözegçilikde saklaýar. Şunda saglygy goraýyş ulgamyna degişli desgalaryň enjamlaşdyrylyşyna hem möhüm ähmiýet berilýär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri häzirki döwürde gurluşygy güýçli depginde alnyp barylýan Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezine geldi. Bu ýerde lukman Arkadagymyzyň hut öz ýolbaşçylygynda işlenip taýýarlanylan we hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýän “Saglyk” Döwlet maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri amala aşyrmagyň çäklerinde degişli işler ýerine ýetirilýär.

Soňra Gahryman Arkadagymyz bu ýerde Türkmenistanda dürli maksatly binalaryň gurluşygyna işjeň gatnaşýan “Rönesans Holding” kompaniýasynyň müdiriýetiniň başlygy Erman Ylyjak bilen gürrüňdeş boldy. Iri kompaniýanyň ýolbaşçysy ýerine ýetirilýän işler barada pikir alyşmaga döredilen mümkinçilik we ähli ugurlar boýunça sazlaşykly ösüş ýoluna düşen Türkmenistanda daşary ýurt kompaniýalarynyň netijeli işiniň ýola goýulmagy ugrunda ähli zerur şertleriň döredilendigi üçin hoşallyk bildirdi. Şeýle-de ol ata Watanynda iri desgalaryň gurluşygyna gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny nygtady.

E.Ylyjak häzirki döwürde ýolbaşçylyk edýän kompaniýasyna ynanylan gurluşyk taslamalarynyň ýerine ýetirilişi we binalaryň bezeg aýratynlyklaryna degişli çyzgylar barada hasabat berdi.

Lukman Arkadagymyz taslamalar bilen tanşyp, olara birnäçe belliklerini aýtdy we degişli düzedişleri girizdi. Binalaryň gurluşygynda milli ýörelgeler bilen häzirki zamanyň ösen tejribesiniň utgaşdyrylmalydygyna ünsi çekip, durmuş maksatly binalaryň ýokary hil derejesinde gurulmagynyň, desgalaryň bellenen möhletlerde ulanmaga berilmeginiň, saglygy goraýyş edaralarynyň häzirki zaman görkezijilerine laýyk ýagdaýda enjamlaşdyrylmagynyň şähergurluşyk maksatnamasynyň möhüm talaby bolup durýandygyny aýdyp, Gahryman Arkadagymyz kompaniýanyň ýolbaşçysyna işinde üstünlikleri arzuw etdi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň durmuşynyň ähli ugurlarynda Milli Liderimiziň başyny başlan giň gerimli özgertmeleri üstünlikli dowam etdirilýär. Paýtagtymyzda ynsan saglygynyň berkidilmegi bilen baglanyşykly meseleler döwletimiziň hemişelik üns merkezinde saklanýar. Şunda ak mermerli Aşgabadyň çäklerinde halkara ülňülere doly laýyk gelýän lukmançylyk edaralarynyň gurulmagyna, olaryň ýokary derejede enjamlaşdyrylmagyna hem uly üns berilýär.

Soňra lukman Arkadagymyz saglygy goraýyş maksatly desgalaryň gurluşygy, olaryň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylyşy, binalaryň bezeg aýratynlyklary we enjamlaşdyrylyşy babatda maglumat berýän taslamalardyr çyzgylar bilen tanyşdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow 250 orunlyk Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkeziniň, 400 orunlyk Halkara sagaldyş-dikeldiş merkeziniň, 500 orunlyk Halkara onkologiýa ylmy-kliniki merkeziniň gurluşygynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Şeýle-de Stomatologiýa merkeziniň, 160 orunlyk Halkara pediatriýa merkeziniň gurluşyklary, saglygy goraýyş edaralarynyň baş meýilnamasy, desgalaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary, sagaldyş ulgamyna degişli merkezleriň bölümleriniň enjamlaşdyrylyşy, otaglaryň bezeg aýratynlyklary barada giňişleýin maglumat berildi.

Bellenilişi ýaly, häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň durmuşynyň ähli ugurlarynda, şol sanda saglygy goraýyş ulgamynda hem uly üstünlikler gazanylýar. Munuň özi lukman Arkadagymyzyň tagallasy bilen ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmeleriň üstünlikli amala aşyrylýandygyny, ilata edilýän lukmançylyk hyzmatlarynyň oňyn netije berýändigini tassyklaýar.

Bu ýerde görkezilen taslamalaryň hatarynda Mary welaýatynda 200 orunlyk, Balkan we Lebap welaýatlarynda her biri 150 orunlyk halkara derejeli onkologiýa merkezleriniň, Daşoguz welaýatynda 400 orunlyk Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkeziniň, Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň 600 orunlyk S.A.Nyýazow adyndaky bejeriş-maslahat beriş merkeziniň, şu uniwersitetiň 400 orunlyk Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkeziniň, Aşgabat şäherindäki Indira Gandi adyndaky 1000 orunlyk lukmançylyk orta hünär mekdebiniň şekil taslamalary bar.

Tanyşlygyň barşynda Gahryman Arkadagymyza dünýäniň abraýly maliýe düzümleri bolan Yslam ösüş bankynyň Balkan we Lebap welaýatlarynda halkara derejeli onkologiýa merkezleriniň gurluşygyny, Saud ösüş gaznasynyň bolsa Mary welaýatyndaky onkologiýa merkeziniň gurluşygyny maliýeleşdirýändigi barada habar berildi. Munuň özi Türkmenistanyň dünýä derejesindäki belent abraýyna, jogapkärli hyzmatdaş hökmünde ykrar edilýändigine, kuwwatly ykdysady mümkinçilige eýe bolan döwletdigine aýdyň şaýatlyk edýär. Bellenilişi ýaly, bu ugurda ýaýbaňlandyrylan özgertmeler “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” göz öňünde tutuldy. Olaryň üstünlikli amala aşyrylmagy bolsa möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi.

Milli Liderimiz lukmançylyk edaralarynyň şekil taslamalary we çyzgylary bilen içgin tanşyp, gurluşyklarda häzirki zamanyň ösen tejribesiniň, täzeçil tehnologiýalaryň ulanylmagyna, binalaryň ýanaşyk ýerleriniň döwrebap derejede abadanlaşdyrylmalydygyna, desgalaryň bezeg aýratynlyklaryna aýratyn ähmiýet berilmelidigine ünsi çekdi. Lukman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, häzirki döwür giň gerimli özgertmeleriň, sanly tehnologiýalaryň eýýamy bolup durýar. Saglygy goraýyş ulgamynyň ähli düzümlerinde bolşy ýaly, stomatologiýa ugry boýunça hem kämil usullar, diş bejermegiň häzirki zaman tehnologiýalary ýüze çykdy. Indi sanly tehnologiýalar, şol sanda ýörite maglumatlary özünde jemleýän enjam arkaly adamlaryň agyz boşlugynyň, dişleriniň sagdynlygyny görkezýän we onuň bejerilişini kesgitlemäge mümkinçilik berýän innowasion tehnologiýalar ulanylýar. Bu barada aýtmak bilen, türkmen halkynyň Milli Lideri saglygy goraýyş edaralarynyň guramaçylyk we hojalyk işlerini talabalaýyk guramaga jogapkärçilikli çemeleşmek, täze merkezlerde işleýän lukmanlaryň sanyna gaýtadan seretmek, olaryň hünär derejesini ýokarlandyrmak babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi.

Wise-premýer ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamynda alnyp barylýan işler barada aýdyp, ynsanperwer ýörelgeleri esasy ugur edinýän Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, halkara giňişlikde-de belent abraýa eýe bolýandygyny nygtady. Gazna döredilen döwründen bäri näsag çagalaryň 400-den gowragynyň saglygynyň dikeldilmegine ýardam etdi, daşary ýurtlaryň betbagtçylyk zerarly ejir çeken çagalaryna ynsanperwerlik ýüklerini ugratdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary tejribeli lukman hökmünde öz ähmiýetli maslahatlaryny berendigi üçin, şeýle hem Arkadag şäheriniň açylmagynyň bir ýyllygy mynasybetli çuňňur hoşallygyň nyşany hökmünde saglygy goraýyş edaralarynyň lukmanlarynyň we işgärleriniň adyndan Gahryman Arkadagymyza “Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasy” atly halyny sowgat gowşurdy. Nepis halynyň merkezinde gaznanyň nyşany ýerleşdirildi. Onuň reňkleriniň sazlaşygy, göze gelüwli ak seçekleri nurana arzuwlaryň, agzybirligiň, bagtyýarlygyň we ynsanperwerligiň alamatyny özünde jemleýär.

Lukman Arkadagymyz ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gurulýan durmuş maksatly desgalaryň, aýratyn-da, paýtagtymyzyň çäginde bina edilýän saglygy goraýyş ulgamyna degişli merkezleriň gurluşyk we enjamlaşdyrylyş işlerine, bu düzümleriň guramaçylyk ýagdaýyna maslahatçy hökmünde tejribeli ýaşuly lukmanlaryň bilelikdäki tagallalarynyň zerurdygyna ünsi çekdi we olaryň täze gurulýan saglyk merkezlerinde işleriň ýola goýluşyna, desgalaryň enjamlaşdyrylyşyna maslahatçy hökmünde gatnaşmaklarynyň maksadalaýyk boljakdygyny aýtdy.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy hemmelere alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow “Daewoo Engineering & Construction Co., Ltd.” kompaniýasynyň ýolbaşçysy Bek Jung-Wany kabul etdi. 

Işewür myhmansöýerlik hem-de möhüm meseleleri we ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza Koreýa Respublikasynyň Prezidenti Ýun Sok Ýoluň mähirli salamyny ýetirdi. Myhman Merkezi Aziýa sebitinde ilkinji “akylly” şäher bolan Arkadag şäheriniň açylmagynyň bir ýyllygynyň öňüsyrasynda geçirilýän duşuşyga örän şatdygyny aýtdy. Bu şäher Garaşsyz Türkmenistanyň rowaçlygynyň hem-de kuwwatynyň aýdyň nyşanyna öwrüldi.

Hormatly Prezidentimiz Günorta Koreýanyň meşhur kompaniýasynyň ýolbaşçysyny mähirli mübärekläp we hoşniýetli sözleri üçin minnetdarlyk bildirip, dostlukly ýurduň ýokary derejeli ýolbaşçylaryna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi hem-de şu saparyň ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmäge täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Duşuşygyň dowamynda Türkmenistan bilen Koreýa Respublikasynyň arasyndaky gatnaşyklary özara hormat goýmak, ynanyşmak, düşünişmek esasynda yzygiderli ösdürmegiň Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Koreýa Respublikasynyň Prezidenti Ýun Sok Ýoluň şu aýda Türkmenistana bolan döwlet saparynyň möhüm ähmiýeti nygtaldy. Saparyň netijeleri boýunça geljekki bilelikdäki işiň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitleýän möhüm ylalaşyklar gazanyldy.

Gazhimiýa senagaty, ulag, ýokary tehnologiýalar, maýa goýum ulgamlary we beýlekiler möhüm ugurlaryň hatarynda görkezildi. Şunda bar bolan kuwwaty hem-de mümkinçilikleri nazara almak bilen, tagallalary birleşdirmek zerur hasaplanýar. Türkmen şäherleriniň täze keşbini kemala getirmek, Günorta Koreýanyň kompaniýalarynyň Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň gurluşygyna we “Aşgabat-siti” taslamasyny durmuşa geçirmäge gatnaşmagy babatda uly mümkinçilikleriň bardygyna aýratyn üns çekildi. Bellenilişi ýaly, ýurtlarymyz syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda işjeň hyzmatdaşlyk edýärler. Parlamentara gatnaşyklaryň yzygiderli ösdürilýändigi hem guwandyryjydyr. Däp bolan medeni-ynsanperwer gatnaşyklary pugtalandyrmaga uly ähmiýet berilýär. Munuň özi iki dostlukly halkyň has-da ýakynlaşmagyna, özara düşünişmegine ýardam edýär.

Koreý kompaniýalary türkmen-koreý ykdysady hyzmatdaşlygyny ösdürmäge uly goşant goşýarlar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow aýtdy we olaryň ýurdumyzyň gaz, himiýa senagatynda iri taslamalary durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýandygyny belledi.

Häzirki wagtda Türkmenistanda ykdysadyýeti döwrebaplaşdyryp, diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek, iri önümçilik taslamalaryny amala aşyrmak boýunça döwlet maksatnamalary hereket edýär. Şolarda ykdysadyýetiň dürli ugurlarynda anyk wezipeler kesgitlenildi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz “Türkmenhimiýa” döwlet konserni bilen “Daewoo Engineering & Construction Co., Ltd” kompaniýasynyň arasynda ýola goýlan oňyn hyzmatdaşlyga ýokary baha berip, türkmen tarapynyň Türkmenistanda himiýa senagatyny ösdürmekde, hususan-da, fosfor, ammiak, karbamid dökünlerini öndürmekde hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça koreýaly hyzmatdaşlaryň anyk tekliplerine seretmäge taýýardygyny belledi.

Myhman ygtybarly işewür hyzmatdaş hökmünde dünýäde uly abraýa eýe bolan Türkmenistanda daşary ýurt kompaniýalarynyň netijeli işlemegi, bilelikdäki maýa goýum taslamalarynyň amala aşyrylmagy üçin berk binýadyň döredilendigine ünsi çekip, durnukly ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýan, ägirt uly ykdysady kuwwata eýe bolan ýurdumyz bilen hyzmatdaşlyk etmegiň ýolbaşçylyk edýän kompaniýasy üçin uly hormatdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hyzmatdaşlygy täze ugurlar boýunça ösdürmäge gowy mümkinçilikleriň bardygyny aýdyp, “Daewoo Engineering & Construction Co., Ltd” kompaniýasynyň ýolbaşçysyna berk jan saglyk, abadançylyk, işinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Türkiýe Respublikasynyň milli goranmak ministri Ýaşar Güleri kabul etdi. 

Myhman duşuşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza Prezident Rejep Taýyp Ärdoganyň mähirli salamyny ýetirdi. Bellenilişi ýaly, Türkiýede ýurdumyz bilen köpugurly hyzmatdaşlyga aýratyn ähmiýet berilýär. Bu gatnaşyklar bilelikdäki tagallalar arkaly ýyldan-ýyla anyk many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar.

Hormatly Prezidentimiz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, doganlyk döwletiň Liderine mähirli salamyny beýan etdi hem-de Türkiýe Respublikasy bilen strategik, uzak möhletleýin gatnaşyklary ösdürmegiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň gün tertibinde hemişe ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz dostlukly ýurduň milli goranmak ministriniň Aşgabada iş saparynyň ähmiýetine ünsi çekip, geçiriljek gepleşikleriň we duşuşyklaryň bu ulgamda türkmen-türk gatnaşyklarynyň ösdürilmegine täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Duşuşygyň dowamynda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hem-de Türkiýe Respublikasynyň milli goranmak ministri ägirt uly mümkinçiliklere eýe bolan ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň geljegi barada pikir alyşdylar. Biziň ýurtlarymyzy baglanyşdyrýan köpasyrlyk dost-doganlygyň häzirki döwürde döwletara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ilerletmek üçin berk binýat bolup durýandygy bellenildi. Şunuň bilen birlikde, Hökümet wekiliýetleriniň ýygy-ýygydan amala aşyrýan özara saparlary, ýurtlarymyzyň pudaklaýyn edaralarynyň arasynda yzygiderli geçirilýän maslahatlaşmalardyr gepleşikler türkmen-türk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna uly goşant goşýar.

Häzirki wagtda Türkiýe Respublikasy biziň ýurdumyzyň iri söwda-ykdysady hyzmatdaşlarynyň biri bolup durýar hem-de daşary söwda dolanyşygynda öňdäki orunlaryň birini eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, özara gatnaşyklary giňeltmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Goranmak we harby ulgamda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigi aýratyn bellenildi. Hormatly Prezidentimiz Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasynyň ýörelgelerine üýtgewsiz ygrarlydygyny nygtady. Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň we beýleki goşunlarynyň şahsy düzüminiň harby hünär ussatlygyny ýokarlandyrmak üçin ähli şertler döredilýär.

Türkmen Watan goragçylary hünärlerini kämilleşdirmek we harby işiň öňdebaryjy usullaryny öwrenmek boýunça Türkiýe Respublikasynda geçirilýän okuwlara gatnaşýarlar. Şeýle hem milli goşunymyzyň maddy-enjamlaýyn üpjünçiligini döwrebaplaşdyrmak, täze tehnologiýalary ornaşdyrmak ulgamynda yzygiderli ýagdaýda tejribe alşylýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz we myhman bu ulgamda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Türkiýe Respublikasynyň milli goranmak ministri iki doganlyk ýurduň we sebitiň abadançylygynyň, parahatçylygynyň bähbidine däp bolan dostlukly döwletara hyzmatdaşlygyň geljekde-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

***

Şu gün Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri Türkiýe Respublikasynyň milli goranmak ministri bilen duşuşdy. Duşuşygyň dowamynda iki doganlyk ýurduň arasynda goranmak ulgamynda alnyp barylýan gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň, hususan-da, sanly tehnologiýalar boýunça hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Bellenilişi ýaly, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasynyň ýörelgelerine üýtgewsiz eýerýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkiýe Respublikasy bilen bu ugurda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň ýurdumyzyň parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygy bellenildi. Duşuşygyň ahyrynda taraplar ýola goýlan hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Hormatly dabara gatnaşyjylar!

Gadyrly myhmanlar!

Sizi «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ak mermerli Aşgabatda Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen gurlan Türkmenistanyň Dokma senagaty ministrliginiň «Dokmaçylar» medeni merkeziniň açylyp ulanmaga berilmegi mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn.

«Dokmaçylar» folklor-etnografiýa tans topary uzak ýyllaryň dowamynda türkmen halkynyň gadymy däplerini özünde jemleýän, dürli öwüşginli tanslary bilen diňe bir ata Watanymyzda däl, eýsem, dünýäniň dürli künjeklerinde-de çykyş edip, milli medeniýetimiziň ajaýyp däplerini şöhratlandyrmaga uly goşant goşup gelýär. Ýaş ýigitlerdir gyzlaryň milli saz gurallarynyň gaýtalanmajak owazy astynda ýerine ýetirýän ruhubelent tanslary her bir sungaty söýüjini özüne maýyl edýär. «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynda sazandalar, tansçylar, tutuş topar üçin has ýokary şertlerde döredijilikli işlemäge ähli mümkinçilikler döredildi. Bu sungat ojagyndaky döwrebap, dünýä ülňülerine laýyk gelýän, ýokary tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan tans zallary her bir sungat işgäriniň döredijilikli işlemegine hem-de döretmegine giň ýol açar.

Ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň gazanylan günlerinde döredilen bu toparyň şöhratly menzilleri Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe barha rowaç alýar. Onuň 100-den gowrak aýdym-saz we tans eserleri bilen dünýäniň dürli künjeginde — Türkiýe, Gresiýa, Italiýa, Ispaniýa, Malta, Fransiýa, Russiýa Federasiýasy, Belgiýa, Şwesiýa, Şweýsariýa, Ýaponiýa, Hytaý, Nepal, Hindistan, Eýran, Pakistan ýaly döwletlerde türkmen sungatynyň daşary ýurtly muşdaklarynyň tüýs ýürekden alkyşlaryny gazanmaklary hem munuň aýdyň güwäsidir. Toparyň ýolbaşçysy, Türkmenistanyň halk artisti Jemal Saparowanyň joşgunly aýdymlarynyň ajaýyp tanslardaky sazlaşygy türkmen sungatynyň gözelligini açyp görkezýär.

Hormatly adamlar!

Gadyrly myhmanlar!

Medeniýete we sungata halkyň ruhy gymmatlyklaryny gorap saklaýan, dünýäde wagyz edýän hem-de ýaş zehinleri terbiýeleýän möhüm serişde hökmünde ägirt uly orun degişlidir. Medeniýet adamlaryň aň-düşünjesini, zähmet işjeňligini ýokarlandyrýan, olary beýik işlere ruhlandyrýan kuwwatly güýç bolup durýar. Munuň şeýledigini türkmeniň baý medeni mirasynyň, halk aýdym-sazlarynyň mümkinçiliklerini ýokary ussatlyk derejesinde ýerlikli ulanmagy başarýan «Dokmaçylar» folklor-etnografiýa tans toparynyň merdana halkymyzyň beýik geçmişi hem-de şöhratly şu güni bilen aýrylmaz baglanyşygyny milli lybasly ýerine ýetirijileriň täsin tanslary arkaly älem-jahana äşgär etmeginde hem aýdyň görmek bolýar. Ilkinji nobatda, bu topar türkmen halkynyň milli medeniýetini, sungatyny has-da ösdürmegi, halk döredijiligini kämilleşdirmegi, oňa döwrebap öwüşgin çaýmagy, ony wagyz etmegi we dünýä ýaýmagy maksat edindi. Şoňa görä-de, döredilen gününden başlap, özboluşly milli ýoly saýlap aldy. Halk aýdym-sazlarydyr folkloryň esasynda goýlan tanslar bu döredijilik toparynyň barha uly abraýa eýe bolmagyna itergi berdi. «Dokmaçylar» toparynyň ençeme agzasy Türkmenistanyň hormatly atlaryna mynasyp boldy. Olaryň aglabasy bolsa Türkmenistanyň Prezidentiniň yglan eden «Türkmeniň Altyn asyry» bäsleşiginiň ýeňijileridir.

Dabara gatnaşýan hormatly adamlar!

Gadyrly dostlar!

Döredijilik işgärleri üçin bu sungat merkeziniň gurulmagy milli medeniýetimiziň we sungatymyzyň baýlaşmagyna hem-de mundan beýläk-de belent sepgitlere ýetmegine möhüm şert döreder. Sizi «Dokmaçylar» medeni merkeziniň açylyp ulanmaga berilmegi bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, abadançylyk, halkymyzyň milli medeniýetini we sungatyny ösdürmekde alyp barýan işleriňizde täze üstünlikleri arzuw edýärin.

Türkmenistanyň Prezidenti

Serdar Berdimuhamedow.

Arkadag şäherinde Medeniýet hepdeligi geçirilýär

Arkadag şäheri, 22-nji iýun. Şu gün Arkadag şäheriniň Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda 2024-nji ýylyň Medeniýet hepdeliginiň açylyş dabarasy geçirildi. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy esasynda her ýyl guralýan bu döredijilik çäresi milli medeniýetimizi gorap saklamaga, çuňňur öwrenmäge we wagyz etmäge, onuň döwlet, jemgyýetçilik durmuşynyň ösüşinde barha artýan ornuny, ägirt uly mümkinçiliklerini açyp görkezmäge gönükdirilendir.

2013-nji ýyldan bäri yzygiderli guralýan medeni forum umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna uly goşant goşan halkymyzyň taryhy-medeni mirasy bilen ýakyndan tanyşmaga mümkinçilik berip, ýurdumyzda giňden bellenilýän Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe gabatlanyp geçirilýär. Ol döredijilik işgärleriniň hünär taýdan kämilleşmegine, täze zehinleri ýüze çykarmaga, ilatyň medeni derejesini artdyrmaga itergi berýär. Bu döredijilik baýramy şanly waka hökmünde Garaşsyz Türkmenistanyň täze taryhynda mynasyp orun eýeleýär. Ýurdumyzyň sebitleriniň her biri Medeniýet hepdeligini nobatma-nobat kabul etmek bilen, Watanymyzyň ösüşine goşýan goşandyny, gazanýan üstünliklerini, döredijilik kuwwatyny görkezmäge çalyşýar.

Hepdeligiň çäklerinde geçirilýän çäreleriň opera, aýdym-saz, kino we teatr, şekillendiriş, amaly-haşam sungaty, edebiýat, halk döredijiligi ýaly häzirki zaman türkmen medeniýetiniň ähli ugurlaryny özünde jemleýändigini bellemek gerek. Mälim bolşy ýaly, şu ýyl Medeniýet hepdeligi Köpetdagyň ajaýyp dag eteginde ýerleşýän Arkadag şäherinde geçirilýär. Bu “akylly” şäheriň durmuş ulgamyna öňdebaryjy sanly, maglumat-kommunikasiýa we “ýaşyl” tehnologiýalar ornaşdyrylandyr. Onda ekologiýa ýaly möhüm ugra aýratyn üns berlip, binalaryň gurluşygynda ekologik taýdan arassa gurluşyk serişdelerinden peýdalanyldy. Şu ýylyň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” şygarynyň many-mazmuny watançylyk ruhuny belende götermekden, ýaşlary watansöýüjilik ruhunda terbiýelemekden, olary şöhratly taryhymyzy, medeniýetimizi öwrenmäge höweslendirmekden ybaratdyr. Hut şu wezipeler hem döredijilik işgärleriniň öňünde uly jogapkärçiligi goýýar. Arkadag şäherindäki sungat baýramçylygy-da halkymyzy dürli ugurlarda täze zähmet ýeňişlerine, medeniýet ulgamynda ýokary derejelere ýetmäge ruhlandyrar.

Türkmenistanyň Prezidentiniň «Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny bellemek hakynda» Kararyna laýyklykda, ýurdumyzda meşhur söz ussadynyň baý edebi mirasyny öwrenmek, dünýäde wagyz etmek boýunça toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Beýik şahyr öz döredijiligi bilen ýaş nesillerde ýokary ahlaklylyk, ynsanperwerlik, watançylyk häsiýetlerini kemala getirmegiň milli mekdebiniň binýadyny goýupdyr.

ÝUNESKO-nyň Pariž şäherindäki ştab-kwartirasynda 2023-nji ýylyň maýynda geçirilen bu guramanyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň 216-njy mejlisinde Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumyny ÝUNESKO-nyň “Dünýäniň hakydasy” maksatnamasynyň halkara sanawyna girizmek hakyndaky çözgüt biragyzdan kabul edildi. Şeýlelikde, meşhur şahyryň bu sanawa girizilen goşgulary diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, tutuş türki dilli dünýäniň halklarynyň hem ýazuw mirasynyň seýrek nusgasy hökmünde ykrar edildi. Çünki olarda tutuşlygyna Gündogar edebiýatynyň dilden aýdylýan şygryýet däpleri öz beýanyny tapýar. Şeýle-de şol mejlisde 2024-2025-nji ýyllarda ÝUNESKO agza döwletleriň şanly seneleriniň 46-synyň baýramçylyk dabaralaryny bellemek bilen baglanyşykly teklip goldanyldy. Şolaryň hatarynda Türkmenistanyň başlangyjy esasynda ÝUNESKO bilen bilelikde bellenilip geçiljek şanly seneleriň sanawyna Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny goşmak baradaky teklip hem bar. Bu waka halkara medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy ösdürmek nukdaýnazaryndan, beýik türkmen şahyrynyň döredijiliginiň ählumumy derejede ykrar edilýändiginiň nobatdaky güwäsidir.

Döwlet Baştutanymyzyň yzygiderli goldaw bermegi netijesinde häzirki zaman türkmen diliniň we edebiýatynyň ösmegine bahasyna ýetip bolmajak goşant goşan Magtymgulynyň eserleri onlarça dile terjime edilip, çapdan çykarylmagy bilen, halkara edebi we ylmy jemgyýetçiligiň gymmatly mirasyna öwrüldi. «Magtymguly Pyragy» medeni-seýilgäh toplumynyň we türkmen edebiýatynyň görnükli wekiliniň ýadygärliginiň dabaraly açylmagy, “Magtymguly” atly goşgular ýygyndysynyň neşir edilmegi beýik söz ussadynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan giň gerimli çäreleriň esasy wakalarynyň biri boldy.

...Irden Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatry “Medeniýet hepdeligi — 2024-iň” açylyşy mynasybetli dabaralaryň geçirilýän esasy merkezine öwrüldi. Bu ýere Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Medeniýet ministrliginiň we ugurdaş edaralaryň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ýurdumyzyň döredijilik ugurly ýokary okuw mekdepleriniň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary we wekilleri, medeniýet, sungat işgärleri, talyplar ýygnandylar. Giň gerimli medeni çärä gatnaşyjylaryň hatarynda belli teatr artistleri, estrada we halk aýdymçylary, muzeý, kitaphana işgärleri, sazandalar, suratkeşler, ýazyjy-şahyrlar, ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndan döredijilik hem-de folklor-etnografik toparlar bar.

Teatryň eýwanynda şekillendiriş, amaly-haşam sungatynyň eserleriniň sergisi guraldy. Onda senetçilik, keramika, heýkeltaraşlyk, zergärçilik işleri, milli lybaslar, saz gurallary, halkymyzyň gündelik ulanýan durmuş esbaplary, suratkeşleriň eserleri görkezildi. Ýygnananlar hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Gutlagyny uly üns bilen diňlediler. Onda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň medeniýet ulgamyny ösdürmäge, medeni edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da berkitmäge, döredijilik işgärleriniň çekýän asylly zähmetini höweslendirmäge uly ähmiýet berilýändigi bellenilýär. Bagtyýar watandaşlarymyzy halal we netijeli zähmet çekmäge ruhlandyrmakda, döwletimiziň dünýädäki belent at-abraýyny giňden wagyz etmekde ýazyjy-şahyrlaryň, žurnalistleriň, suratkeşleriň, teatr we kino işgärleriniň, kompozitorlaryň, bagşy-sazandalaryň alyp barýan döredijilikli işine ýokary baha berýäris. Döredijilik işgärleriniň kämil, döwrebap eserleri döretmekleri, bagtyýar durmuşda ýaşamaklary, öndürijilikli zähmet çekmekleri üçin mundan beýläk-de ähli zerur şertleri dörederis. Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň giňden bellenilýän ýylynda bu giň gerimli medeni forumyň «akylly» şäher konsepsiýasyna laýyklykda gurlan Arkadag şäherinde ilkinji gezek geçirilmegi aýratyn many-mazmuna eýedir diýip, döwlet Baştutanymyz Gutlagynda nygtaýar.

Soňra teatryň sahnasynda sungat ussatlarynyň we belli döredijilik toparlarynyň gatnaşmagynda konsert boldy. Tehniki serişdeleriň ulanylmagy esasynda çykyşlaryň her birinde milli medeniýetimiziň we sungatymyzyň köpöwüşginliligi şöhlelendirildi. Aýdymçylar, teatr artistleri, birleşen tans toparlary tarapyndan ýokary ussatlyk bilen ýerine ýetirilen “Arkadag medeniýeti” atly edebi-sazly kompozisiýa konsertiň ajaýyp badalgasy boldy. Ýokary ruhubelentlikde ýerine ýetirilen kompozisiýa Watanymyzyň häzirki döwrüniň waspyny ýetirdi. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan, mähriban halkymyzyň abadançylygyny, ýurdumyzyň gülläp ösüşini üpjün etmäge gönükdirilen bu syýasat hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýär.

Joşgunly ýagdaýda badalga berlen konsert meşhur halk we estrada aýdymçylarynyň, sazandalardyr folklor toparlarynyň çykyşlary bilen dowam etdi. Belli bagşylaryň, Maýa Kulyýewa adyndaky Türkmen milli konserwatoriýasynyň talyplarynyň ýerine ýetirmeginde ýaňlanan “Magtymguly sözlerim saza goşsaň uz bolar” atly çykyş tomaşaçylara uly şatlyk paýlady. Bu çykyş köpasyrlyk çeperçilik gymmatlyklarynyň esasynda kemala gelen we ussatlyk bilen ýerine ýetirmek arkaly nesiller tarapyndan kämilleşdirilen ýokary hünär ussatlygynyň aýdyň nusgasyna öwrüldi. Ýaşajyk artistleriň — Arkadag şäheriniň Şükür bagşy adyndaky çagalar sungat mekdebiniň hor toparynyň, «Şatlyk», «Gyzyl güljagaz» çagalar tans toparlarynyň bagtyýar çagalyga, eziz Watanymyza bagyşlap ýerine ýetiren “Biz — sungatyň aşygy” atly çykyşy tomaşaçylara ajaýyp döredijilik sowgady boldy.

Soňra ýurdumyzyň döredijilik toparlary, meşhur aýdymçylar, opera ussatlary, estrada ýyldyzlary, belli tans toparlary öz ussatlyklaryny görkezdiler. Olaryň ýerine ýetirmeginde iň naýbaşy milli nusgawy we häzirki zaman saz eserleriniň nusgalary, halk dessanlary, täsirli aýdym-sazly çykyşlar ýaňlandy. Tomaşaçylar Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynyň artistleriniň we Türkmen milli konserwatoriýasynyň hor toparynyň, türki döwletleriň sungat ussatlarynyň çykyşlaryny şowhunly el çarpyşmalar bilen garşyladylar. «Aşgabat», «Galkynyş», «Näzli», «Meňli», «Laçyn», «Serpaý» ýaly belli tans we folklor toparlarynyň çykyşlary sahna aýratyn öwüşgin çaýdy. Magtymguly Pyragynyň watançylyk äheňdäki goşgusyna döredilen aýdymyň ýaňlanmagy beýik akyldar şahyra goýulýan hormatyň beýany boldy. Bu şygyrda Watana söýgi, ynsanperwerlik, parahatçylyk söýüjilik, özygtyýarly döwletiň berkarar bolmagynyň hatyrasyna milletiň jebisleşmegi ýaly müdimi gymmatlyklar öz beýanyny tapýar.

Sahnada Türkmenistanyň halk we at gazanan artistleriniň ýerine ýetirmeginde her bir güni beýik ýeňişlere, zähmet üstünliklerine, dabaralara beslenýän Garaşsyz Watanymyzy wasp edýän “Dost-doganlyk ýollary bar Änewde”, “Arkadag şäheri — bagtyň şäheri”, “Watan”, “Arkadagly Gahryman Serdarym” atly ruhubelent aýdymlar ýaňlandy. “Miras” folklor toparynyň ýerine ýetiren “Bäş welaýat toý toýlaýar bir suprada jem bolup” atly kompozisiýasynda ýurdumyzyň sebitlerine mahsus bolan aýratynlyklar, sungat ýollaryny öz içine alýan milli medeniýetimiziň özboluşlylygy şöhlelendirildi.

Ýygnananlaryň ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylan “Alkyş Size, Gahryman Arkadagymyz, Arkadagly Gahryman Serdarymyz!” atly watançylyk aýdymy konsertiň ajaýyp jemlenmesi boldy. Aýdymçylaryň we ähli dabara gatnaşyjylaryň ýerine ýetiren bu aýdymy ýurdumyzyň medeniýet işgärleriniň hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza hoşallygynyň, iň gowy arzuwlarynyň beýany bolup ýaňlandy.

Konsert tamamlanandan soňra, Arkadag şäheriniň “Arzuw” toý mekanynda türkmen halkynyň Milli Lideriniň we döwlet Baştutanymyzyň adyndan ýurdumyzyň gülläp ösmeginiň, halkymyzyň abadançylygynyň hatyrasyna toý sadakasy berildi.

...Günüň ikinji ýarymynda Medeniýet hepdeliginiň açylyşynyň çäklerindäki dabaralar Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýinde dowam etdi. Asylly däbe görä, dabara gatnaşyjylar bu ýerde duz-çörek bilen garşylanyldy. Döwlet, Şekillendiriş sungaty, “Watan mukaddesligi” muzeýleriniň, Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýiniň, “Gökdepe” milli muzeýiniň, welaýatlaryň muzeýleriniň ýolbaşçylarydyr hünärmenleri onuň eýwanynda guralan ýurdumyzyň welaýatlarynyň muzeýleriniň gaznalarynda saklanylýan gymmatlyklary, amaly-haşam sungatynyň eserlerini özünde jemleýän sergi bilen tanyşdylar. Bu gymmatlyklar özboluşly däp-dessurlarymyz, halkymyzyň baý medeni mirasy, sungaty barada gürrüň berýär. Ajaýyp halylar, keçeler, gadymy milli lybaslar, tebigy boýaglary ulanyp dokalan matalar, keramiki we agaçdan ýasalan önümler, şaý-sepler ähli özboluşlylygy bilen görkezildi.

Bu ýerde “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň hem-de Medeniýet hepdeliginiň nyşanlary ýerleşdirilen bannerler goýlupdyr. Ekranda ýurdumyzyň muzeýleri, olaryň milli medeni mirasymyzy aýawly gorap saklamak, wagyz etmek boýunça alyp barýan işleri bilen tanyşdyrýan şekiller görkezilýär. Soňra muzeý işgärleriniň «Muzeý gymmatlyklaryny hasaba almak we gorap saklamak boýunça dünýä tejribesiniň mümkinçilikleri» atly iş maslahaty geçirildi. Türkmen halkynyň taryhyny öwrenmek, onuň ruhy mirasyny geljek nesiller üçin gorap saklamak we wagyz etmek işinde Diýarymyzyň dürli künjeklerinde ýerleşýän muzeýleriň iri merkezler bolup durýandygy bellärliklidir. Olar ýüzýyllyklaryň dowamynda toplanan çeperçilik we aň-paýhas gymmatlyklaryny, täsin taryhy tapyndylary gorap saklaýar we baýlaşdyrýar.

Bu ulgamy ösdürmek babatda döwlet Baştutanymyzyň yzygiderli aladalary netijesinde soňky ýyllarda ýurdumyzyň muzeýlerine baryp görýänleriň sany ep-esli artdy. Munuň özi Garaşsyz döwletimiziň mirasyna watandaşlarymyzyň, daşary ýurtly myhmanlaryň gyzyklanmalarynyň barha artýandygynyň güwäsidir. Halkymyzyň gadymy taryhy, özboluşly medeniýeti, däp-dessurlary, häzirki döwürde gazanan ägirt uly üstünlikleri baý muzeý gymmatlyklarynda öz beýanyny tapýar.

Mälim bolşy ýaly, 14-nji iýunda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde häzirki wagtda ýurdumyzyň demirgazyk sebitiniň çägindäki gadymy kerwen ýollarynyň geçen ugrunda tapylan tapyndylary muzeýleşdirmek boýunça işleriň alnyp barylýandygy bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň Döwkesen geňeşliginiň golaýynda ýaşaýjylar tarapyndan 18 sany altyn, 3 sany kümüş teňňäniň, 61 sany altyn teňňäniň bölekleriniň we 8 sany dürli reňkli gymmatlyklaryň tapylandygy aýdyldy.

Türkmenistanyň Taryhy we medeni ýadygärlikleri goramak, öwrenmek hem-de rejelemek baradaky milli müdirliginiň alymlarynyňdyr hünärmenleriniň Ylymlar akademiýasynyň numizmatlary bilen bilelikde geçiren deslapky seljerme işleriniň netijesinde, käbir altyn teňňeleriň ýüzünde Horezmşalar döwletiniň hökümdary Soltan Allaeddin Muhammediň we onuň kakasy Soltan Tekeşiň atlarynyň ýazylandygy anyklanylyp, olar köneürgenç türkmenleriniň guran kuwwatly döwletiniň XII-XIII asyrlaryň başynda gülläp ösen döwri bilen baglanyşyklydyr. Gahryman Arkadagymyzyň “Türkmenistan — Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi” atly kitabynda belleýşi ýaly, şol döwürde Köneürgenç şäheri Günbatar bilen Gündogaryň arasynda transkontinental ýoluň möhüm çatrygynda ýerleşipdir. Bu tapyndylar türkmen halkynyň Milli Lideriniň eserinde beýan edilýän taryhy subutnamalaryň üstüni ýetirýär. Şunuň bilen baglylykda, şu gün bu tapyndylary Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýine tabşyrmak, olary tapan hem-de döwlete tabşyrmak işine gatnaşan raýatlara höweslendiriji sowgatlary gowşurmak dabarasy geçirildi.

Foruma gatnaşyjylaryň belleýişleri ýaly, medeniýet ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek, şol sanda muzeý işini guramagyň usulyýetini kämilleşdirmek we döwrebaplaşdyrmak wezipeleri iş maslahatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Mundan başga-da, muzeý gymmatlyklaryny, sungat eserlerini, arheologik tapyndylary hasaba almak, gorap saklamak, gadymy ýaraglary bellige almagyň hem-de saklamagyň aýratynlyklary, muzeý gymmatlyklaryny ýerleşdirmegiň tertibi we düzgünleri, muzeý işine sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen bagly çykyşlar diňlenildi. Maslahatyň işine sanly ulgam arkaly Türki medeniýetiň halkara guramasynyň Muzeýler birleşiginiň baş utgaşdyryjysy, Gazagystanyň, Türkiýäniň, Özbegistanyň muzeýleriniň ýolbaşçylary hem gatnaşdylar.

Soňra maslahata gatnaşyjylar üçin Arkadag şäheriniň Taryhy we ülkäni öwreniş muzeýine gezelenç guraldy. Bu ýeriň gadymy döwürden häzirki günlerine çenli durmuşyny beýan edýän muzeýiň täsin gymmatlyklary uly gyzyklanma döredýär. Muzeý “Arheologiýa we Jeýtun medeniýeti”, “Etnografiýa”, “Tebigat”, “Sungat”, “Garaşsyzlyk” atly bäş bölekden, alty sany sergi zalyndan, sanly tehnologiýalar we maglumat howpsuzlygy, gözlegler we sergi dolandyryşy, muzeý gymmatlyklaryny hasaba almak we saklamak, medeni-gözlegler we usulyýet işleri, dikeldiş we sungaty ösdürmek ýaly bäş bölümden ybaratdyr.

Muzeý işini ösdürmek, diňe bir milli däl, eýsem, umumadamzat ähmiýetli maddy we ruhy gymmatlyklary öwrenmek meselesi bu ýerde guralan “tegelek stol” maslahatynyň dowamynda gyzyklanma bildirilip ara alnyp maslahatlaşyldy. Häzirki wagtda muzeý gymmatlyklarynyň we gaznalarynyň işiniň guralyşynda täze usullaryň, öňdebaryjy tehnologiýalaryň işjeň ornaşdyrylýandygy, ýurdumyzda bu ulgamyň kanunçylyk binýadynyň kämilleşdirilýändigi bellenildi.

Medeni forumyň çäklerinde Arkadag şäheriniň Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda “Älem nury” atly sahna oýnunyň ilkinji görkezilişi boldy.

* * *

Arkadag şäheri, 23-nji iýun (TDH). Medeniýet hepdeliginiň ikinji güni giň gerimli medeni-köpçülik çärelerine baý boldy. Bu çäreler türkmen medeniýetiniň, sungatynyň we edebiýatynyň okgunly ösmegine möhüm goşant goşmak bilen, döredijilik işgärlerini Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň ruhy bilen sazlaşýan eserleri döretmäge ruhlandyrýar.

Şu gezekki Medeniýet hepdeliginiň döwletiň ýaş nesliň sazlaşykly ösmegi baradaky aýratyn aladalaryny şöhlelendirýändigini bellemek gerek. Häzirki döwürde tutuş ýurdumyz boýunça, şol sanda Türkmenistanyň iň çetki şäherlerinde-de çagalar we ýaşlar üçin aýdym-saz, sungat merkezleri, döredijilik mekdepleri hereket edýär, dynç alyş we güýmenje maksatly desgalar gurulýar, çagalary sungat dünýäsine atarmak üçin ähli şertler döredilýär. Çagalaryň arasynda her ýyl geçirilýän milli we halkara döredijilik bäsleşikleri, festiwallar ýaş zehinleri öz ukyp-başarnyklaryny açmaga höweslendirýär. Bu asylly işler Arkadag şäheriniň Şükür bagşy adyndaky çagalar sungat mekdebinde günüň birinji ýarymynda guralan ýurdumyzyň çagalar döredijilik toparlarynyň «Arkadagyň bagtyýar nesilleri» atly aýdym-sazly çykyşlarynda-da öz beýanyny tapdy. Ýaşajyk artistleriň joşgunly aýdym-sazlarydyr tanslary tomaşaçylarda uly täsir galdyrdy.

Tämiz çaga kalbyndan joşup çykýan owazlar, şatlyga we mähre beslenen ajaýyp çykyşlar Watanymyza, öz arzuwlaryny hasyl etmäge giň mümkinçilikleri döredýän hormatly Prezidentimize çäksiz hoşallygyň özboluşly çeper beýany bolup ýaňlandy. Körpeler dost-doganlyk, ynsanperwerlik, parahatçylyk, bagtyýar durmuş hakynda aýdymlary ýerine ýetirdiler. Şu gezekki konsertiň maksatnamasyna ýaşlaryň ukyp-başarnyklarynyň dürli ugurlaryny açyp görkezýän aýdym-sazlar bilen bir hatarda, milli saz medeniýetimiziň köpöwüşginliligini beýan edýän eserler hem girizildi.

Giň gerimli forum Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda dowam etdi. Bu ýerde «Arkadag şäheri — bagtyň şäheri» atly döredijilik agşamy geçirilip, oňa Magtymguly Pyragynyň döredijiliginiň köp sanly muşdaklary gatnaşdy. Türkmenistanyň tanymal söz ussatlaryny we ýurdumyzyň ähli künjeginden ýaş şahyrlary bir ýere jemlän bu duşuşyk özara tejribe alyşmaga ýardam berdi. Onda döredijiligi arkaly türkmen halkynyň köpasyrlyk pähim-paýhasyny, şahyrana diliniň şirinlidigini, her bir ynsanyň kalbyndan orun alýan gymmatlyklary wagyz eden Magtymguly Pyragynyň döredijiliginiň mizemez ebedi miras bolup durýandygy nygtaldy. Adamzadyň ruhy genji-hazynasyna ägirt uly goşant goşan türkmen halkynyň beýik şahyryna bütin dünýäde uly hormat goýulýar. Häzirki wagtda Magtymguly Pyragynyň ajaýyp goşgulary dürli dillere terjime edildi, alymlar tarapyndan eserleriniň içgin öwrenilmegi onuň şahyrana mirasynyň bahasyna ýetip bolmajak ähmiýetini açyp görkezýär.

Döredijilik agşamyna gatnaşyjylar Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlaryny üstünlikli durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimize hoşallyklaryny beýan etdiler. Bellenilişi ýaly, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe medeniýet işgärleriniň, sungat ussatlarynyň we ýazyjy-şahyrlaryň döredijilikli hem-de netijeli zähmet çekmekleri üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Şeýle-de Watana söýgi, türkmen topragynyň gözelligi, döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda durmuşa geçirilýän döwrebap özgertmeler baradaky şahyrana şygyrlar, beýik şahyryň goşgulary okaldy.

Medeniýet hepdeliginiň ikinji gününiň çäreleri Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda guralan giň gerimli konsert bilen tamamlandy. Onuň dowamynda ýurdumyzyň welaýatlarynyň, Aşgabat we Arkadag şäherleriniň medeniýet hem-de sungat ussatlary çykyş etdiler.

Arkadag şäheri, 22-nji iýun. Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyryp, şäheri ösdürmegiň nobatdaky tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň şekil taslamalary, olaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bilen tanyşdy hem-de degişli ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Häzirki döwürde Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen binýat bolan täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda alnyp barylýan işleriň depgini barha ýokarlanýar. Munuň özi Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda giň möçberli şähergurluşyk-binagärlik maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini alamatlandyrýar.

Ir bilen Milli Liderimiz Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekde ýerleşýän “akylly” şähere geldi. Türkmenistanyň at gazanan arhitektory Gahryman Arkadagymyz bu ýerde döwrüň talabyna laýyklykda ýokary depginde alnyp barylýan gurluşyk işleri bilen tanyşdy. Şunda öňdebaryjy tehnologiýalaryň, iň gowy tejribäniň işjeň ulanylmagy arkaly dürli maksatly desgalaryň, şol sanda önümçilik toplumlarynyň gurluşygyna möhüm ähmiýet berilýär.

Soňra Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow gurulmagy meýilleşdirilýän dürli desgalar, hususan-da, Çeperçilik haly kärhanasynyň taýýarlanylan taslamasy, onuň ýerleşjek ýerleri we gurluşyk işlerinde ulanyljak serişdeleriň görnüşleri barada hasabat berdi. Şeýle-de kärhananyň umumy görnüşiniň içki hem daşky bezeg aýratynlyklarynyň şekili görkezildi.

Mälim bolşy ýaly, täze şäheriň köp sanly ýaşaýjylarynyň ýüztutmalary we haýyşlary esasynda bu ýerde halyçylyk kärhanasyny gurmak boýunça döwlet derejesindäki çözgüt kabul edildi. Munuň özi türkmen gelin-gyzlarynyň döreden dünýä nusgalyk el işleriniň, halyçylyk sungatynyň häzirki döwürde dowam etdirilmeginde we täze iş orunlarynyň döredilmeginde möhüm ähmiýete eýe bolar. Halyçylyk pudagynyň bu desgasy täze şäheriň binagärlik keşbi bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirip, türkmen halylarynyň dünýä nusgalyk görnüşleriniň dokalmagynda mynasyp orny eýelär.

Gahryman Arkadagymyz görkezilen taslamalar bilen tanşyp, olara birnäçe belliklerini aýtdy. Bellenilişi ýaly, bu ýerde haly kärhanasynyň bina edilmeginde çuňňur many bar. Türkmen halylary, olary dokamak sungaty asyrlar aşyp gelýän edep-terbiýe mekdebidir. Bu sungatyň ösdürilmegi möhüm wezipe hökmünde kesgitlenendir. Şunuň bilen baglylykda, halyçylyk sungatynyň dowamata atarylmagy asyrlar aşyp gelýän ýagşy ýörelgeleriň häzirki döwrüň ruhuna kybap rowaçlyklara beslenmegini şertlendirýär.

Täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda bina ediljek Çeperçilik haly kärhanasynda döredijilikli işlemek we oňaýly dynç almak, boş wagtyňy peýdaly geçirmek üçin ähli zerur şertleriň döredilmelidigini aýdyp, Milli Liderimiz halyçylaryň zähmetiniň aýratynlyklaryny nazarda tutup, olaryň arakesme pursatlarynda rahat dynç almaklary babatda zerur mümkinçilikleriň döredilmelidigini belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara görkezmeleri berdi.

Önümçilik toplumy birnäçe bölümden ybarat bolup, olarda uly göwrümli halylar, tebigatyň görnüşlerini janlandyrýan halylar bölümi, surat halylar bölümi, portret we sowgatlyk halylar bölümleri döredilmelidir. Hormatly Arkadagymyz döwrebap haly kärhanasynda ähli bölümler bilen bir hatarda, haly dokalanda ulanylýan gaýçy, syndy, keser, darak ýaly enjamlaryň hemişe gurat saklanmagy üçin, gadymy döwürlerden gelýän ajaýyp ýörelgelerimize laýyklykda, halyçylaryň ýörite ussahanasynyň hem bolmalydygyny aýtdy. Şol bir wagtyň özünde, önümçilik toplumynda türkmen halylarynyň taryhy, olaryň dokalyş aýratynlyklary, reňkleriniň sazlaşygy baradaky maglumatlary özünde jemleýän interaktiw enjamyň oturdylmagy maksadalaýyk bolar diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Onda halyçylyga degişli ähli maglumatlar elektron görnüşde toplanmalydyr, gyzyklanma bildirýän islendik adamyň onuň mümkinçiliklerinden peýdalanyp bilmegi üçin şertler döredilmelidir. Haly önümleri dokalanda häzirki zaman dizaýnerçilik çözgütleriniň peýdalanylmalydygy hem nygtaldy.

Türkmen halylary uzak wagtlap ulanyp bolýandygy we gaýtalanmajak gözelligi bilen dünýä halyşynaslarynyň ünsüni özüne çekýär. Munuň özi türkmen gelin-gyzlarynyň taryhyň dowamynda döreden milli sungatynyň asyrlar geçse-de ähmiýetini ýitirmeýändiginiň, olaryň kaşaň ymaratlaryň, toý-baýramlaryň bezegi hökmünde dünýä derejesinde ykrar edilýändiginiň aýdyň güwäsidir. Bu baradaky gürrüňi dowam edip, Milli Liderimiz önümçilik toplumynyň çäginde ýörite bassyrmalaryň döredilip, olarda haly dokamak üçin şertleriň üpjün edilmelidigini belledi. Çünki halynyň erişleriniň, argajynyň açyk howadan täsirlenmeginde, Gün şöhlesiniň bolsa ajaýyp halylaryň reňk sazlaşygynda ähmiýetli bolýandygyny köp ýyllaryň tejribesi subut etdi.

Gahryman Arkadagymyz ir döwürlerde haly dokalanda, otaglarda kakylýan daraklardan, tebigy boýaglardan tozan çykandygyny belläp, bu ýagdaýlary aradan aýyrmak bilen, häzirki wagtda ýörite kämil enjamlar arkaly haly dokalýan ýerde durnukly howany saklamaga mümkinçilikleriň bardygy barada aýdyp, guruljak haly kärhanasynda-da şeýle enjamlaryň göz öňünde tutulmalydygyny aýtdy.

Soňra Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze şäherde gurulmagy meýilleşdirilýän seýilgähiň taslamasy, onuň bezeg şekilleri bilen tanşyp, birnäçe bellikleri aýtdy we degişli düzedişleri girizdi. Behişdi bedewleriň heýkelleriniň suw çüwdürimleri bilen utgaşýandygyny belläp, hormatly Arkadagymyz seýilgähde ady rowaýata öwrülen bedewleriň heýkelleriniň oturdylmagyny, olaryň her birine degişli ýazgylarda bedewleriň taryhyna we görkezen netijelerine bagyşlanan maglumatlaryň ýerleşdirilmelidigini aýtdy. Munuň özi şöhraty dünýä dolan bedewlere ählihalk söýgüsiniň aýdyň nyşanyna öwrüler.

Halkymyzyň taryhyň dowamynda döreden ahalteke bedewleri, ynsanyň hemişelik hemrasyna öwrülen alabaýlar, arşyň nepisligini özünde jemleýän türkmen halylary bilen bir hatarda, özboluşly gylykly arwana düýeleri hem milli buýsanjymyz bolup durýar. Arwana düýeleri ahalteke bedewleriniň gadymy mekanynyň üstünden geçýän kerwen ýollarynda esasy ulag serişdesi hökmünde peýdalanylypdyr we häzirki döwürde-de türkmenleriň durmuşynda möhüm orny eýeleýär. Hut şonuň üçin-de arwana düýeleriniň milli gymmatlyklarymyzyň biridigini bellemek ýakymlydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy we bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegine jogapkärçilikli, toplumlaýyn esasda çemeleşmegi tabşyrdy.

Halk Maslahatynyň Başlygy bu ýerde taslamalaryň we çyzgylaryň hatarynda görkezilýän lukmançylyk klasterine degişli düzümlere berlen halkara güwänamalaryň we olaryň haryt nyşanlaryna degişli bellige alyş resminamalarynyň ähmiýetine ünsi çekip, olaryň ýurdumyzda alnyp barylýan işleriň ýokary halkara görkezijilere laýyk derejede ýerine ýetirilýändiginiň aýdyň nyşanydygyny belledi. Hormatly Arkadagymyz ähli ugurlar boýunça alnyp barylýan işleriň, aýratyn-da, bu şäheriň gurluşygynyň ýokary hil derejesine laýyk gelmelidigini aýtdy. Şunda gurluşyklarda häzirki zamanyň ösen tejribesi we täzeçil tehnologiýalar netijeli ulanylmalydyr. Bu işlerde ekologik meselä aýratyn orun degişli bolmalydyr. Bina ediljek desgalar milli binagärlik ýörelgeleriniň häzirki zaman nusgasyny özünde jemlemelidir.

Soňra Gahryman Arkadagymyz bu ýerde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazowyň we Arkadag şäheriniň häkimi G.Mämmedowanyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onuň dowamynda täze şäheri ösdürmegiň nobatdaky tapgyrynda alnyp barylýan işler, şanly senelere taýýarlyk görmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Arkadag şäherinde ýerine ýetirilýän işleriň hem ekologiýa syýasatyna laýyk gelmelidigini, binalaryň taslamalary taýýarlanylanda, ýerli tebigy aýratynlyklaryň göz öňünde tutulmalydygyny belledi. Şunda ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň täzeçil pikirlerini we garaýyşlaryny öwrenmek, taýýarlan tekliplerini işjeň ulanmak möhümdir.

Desgalar gurlanda, timarlaýyş işleri geçirilende, ýokary hilli serişdeler ulanylmalydyr. Şol serişdeler ýurdumyzyň howa şertlerini, ekologik we bezeg aýratynlyklaryny nazara almak bilen, berkligi göz öňünde tutulyp seçilip alynmalydyr. Binalaryň we desgalaryň keşbinde, içki bezeginde binagärlik, bezeg ulgamyndaky gazanylanlar milli binagärligiň ajaýyp däpleri bilen sazlaşykda öz beýanyny tapmalydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Iş maslahatynyň dowamynda Arkadag şäherinde ilkinji gezek geçirilýän Medeniýet hepdeliginiň ýokary guramaçylyk derejesinde badalga alandygy we bu çäräniň degişli medeni maksatnamasynyň taýýarlanylandygy barada hasabat berildi. 29-njy iýunda “akylly” şäheriň dabaraly ýagdaýda açylmagyna bir ýyl dolýar. Şu mynasybetli täze şäherde baýramçylyk dabaralary meýilleşdirildi. Şeýle hem hasabatyň çäklerinde täze şäheriň ýaşaýyş jaýlaryna ilaty göçürip getirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berildi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow tutuş ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan Medeniýet hepdeliginiň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi ugrunda ähli tagallalaryň edilmelidigine ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde, Arkadag şäheriniň açylmagynyň bir ýyllygy mynasybetli meýilleşdirilen çärelerde täze şäheriň sazlaşykly ösüşi, ilatyň bagtyýar durmuşy, bu künjegiň ajaýyplyklary öz beýanyny tapmalydyr. Şunda dabaralaryň döwrüň ruhuna laýyk gelmegi üpjün edilmelidir.

Hormatly Arkadagymyz şäheriň ikinji tapgyrynda bina ediljek ugurdaş desgalardaky mümkinçilikleriň häzirki döwrüň ösen talaplaryna laýyk gelmelidigini belledi. Täze, döwrebap şäheriň durmuş-ykdysady taýdan sazlaşykly ösmegi ugrunda köptaraply işler amala aşyrylýar. Şunda şäher ilatynyň abadan, bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmegine, şäherde öndürijilikli zähmet çekmek, oňaýly dynç almak, saglygy berkitmek ugrunda zerur şertleriň döredilmegine möhüm ähmiýet berilýär.

Gahryman Arkadagymyz iş maslahatyny tamamlap, täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda alnyp barylýan işleri synlady. Türkmen halkynyň Milli Lideri Arkadag şäheriniň binagärlik keşbiniň ýerli tebigy aýratynlyklar bilen sazlaşmalydygyny, ýerine ýetirilýän işlerde milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesiniň utgaşmalydygyny belledi. Munuň özi şäheriň özboluşly binagärlik keşbiniň has-da gözelleşmeginde ähmiýetlidir. Halk Maslahatynyň Başlygy desgalar bina edilende, olaryň ýanaşyk ýerleriniň göwnejaý abadanlaşdyrylmagyna, gurluşyk we bezeg işlerine wajyp ähmiýet berilmelidigini belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe tabşyryklary berdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri öňde durýan wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Aşgabat, 21-nji iýun. Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine döwlet durmuşyna degişli birnäçe meseleler girizildi.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa çykyş edip, ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň täze beýanynyň taslamasyny taýýarlamak, Býujet, Sanitariýa kodekslerine, “Bedenterbiýe we sport hakynda”, “Döwlet ylmy-tehniki syýasaty hakynda”, “Tohumçylyk hakynda” Türkmenistanyň Kanunlaryna döwrüň talaplaryna laýyklykda üýtgetmeleri hem-de goşmaçalary girizmek babatda işleriň dowam etdirilýändigi aýdyldy.

Awstraliýa Arkalaşygynyň ýurdumyzdaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisinden ynanç haty kabul edildi. Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygynyň orunbasary bilen duşuşyk geçirildi. Duşuşygyň dowamynda parlamentara gatnaşyklary ösdürmegiň, kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşmagyň, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Russiýa Federasiýasynyň nobatdaky Parlamentara forumyny geçirmegiň guramaçylyk meseleleri barada pikir alşyldy. Pakistan Yslam Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi bilen geçirilen duşuşykda ikitaraplaýyn esasda ýola goýlan parlamentara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Mejlisiň wekilleri Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň, Ilat gaznasynyň we Aziýanyň ösüş bankynyň ýurdumyzyň degişli döwlet edaralary bilen bilelikde zenanlaryň, ýaşlaryň hukuklary bilen bagly halkara konwensiýalaryň kadalarynyň ýerine ýetirilişi hem-de ählumumy makroykdysady syýasatyň meseleleri barada geçiren maslahatlaryna, duşuşyklaryna gatnaşdylar. Şeýle-de deputatlar döwletimiziň içeri we daşary syýasatyny, hereket edýän kanunlaryň many-mazmunyny, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan gelip çykýan wezipeleri, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetini halk köpçüligine wagyz etmek boýunça geçirilýän çärelere gatnaşýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki zamanyň talaplaryna laýyk gelýän täze kanun taslamalaryny işläp taýýarlamagyň möhümdigine ünsi çekdi. Bu kanunlar döwletimiziň ösüş maksatlaryny beýan etmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu babatda netijeli işleri geçirmegiň zerurdygyny belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow statistika ulgamynyň işini döwrüň talabyna laýyk kämilleşdirmek, maglumatlary toplamakda we döretmekde täze usullary, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, döwlet statistikasynyň hyzmatlarynda döwlet edaralarynyň statistiki hasabatlylygyny elektron kabul etmek, maglumatlary ýygnamagyň elektron usulyny, ýagny internet arkaly ýygnamak usulyny girizmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen birlikde, statistikany ösdürmek boýunça halkara guramalar, daşary ýurtlaryň ýuridik şahslary bilen tejribe alyşmak we hyzmatdaşlygy dowam etdirmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti bilen BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň arasyndaky “Milli hasaplar boýunça institusional we statistiki mümkinçiligi pugtalandyrmak” hem-de “Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komitetiniň institusional, statistiki we maglumat-tehniki mümkinçiligini berkitmek” atly taslama resminamalaryny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýörite programma üpjünçiliginiň taslamasynyň işlenip taýýarlanylandygyny habar berdi. Ony şu ýylyň 1-nji iýulyndan synaglaýyn esasda, 1-nji oktýabryndan bolsa doly ulanyşa girizmek teklip edilýär.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, statistika ulgamynyň işini döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmegi dowam etdirmegiň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, bu ulgama döwrebap usullary girizmek bilen, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmaga aýratyn üns bermegiň möhümdigi nygtaldy. Hormatly Prezidentimiz hyzmatlaryň görnüşlerini artdyrmak we statistiki hasabatlylygy döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, bu ugurda programma üpjünçiligini ulanyşa girizmek baradaky teklibi goldap, wise-premýere degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow “Türkmengaz” döwlet konserni tarapyndan gaz geçiriji ulgamlaryň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň ilatyny, senagat kärhanalaryny, durmuş maksatly desgalary tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmek babatda “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan” we “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyndan” gelip çykýan wezipeleri üstünlikli çözmek boýunça zerur işler amala aşyrylýar. Şunuň bilen baglylykda, “Türkmengaz” döwlet konserniniň “Türkmengazakdyryş” birleşigi tarapyndan gaz geçirijileriň birnäçesinde düýpli abatlaýyş işleri alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ilatyny, senagat kärhanalaryny, durmuş maksatly desgalary tebigy gaz bilen bökdençsiz üpjün etmegiň möhümdigini belledi. Şoňa görä-de, gaz geçiriji ulgamlaryň hemişe kadaly işlemegini üpjün etmek zerurdyr. Munuň özi tebigy gazy içerki sarp edijilere hem-de daşarky bazarlara ibermegiň ygtybarlylygyny has-da ýokarlandyrmaga ýardam eder diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew oba hojalyk pudagynda işleriň alnyp barlyşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatlarda bugdaý hasylyny ýygnap almak boýunça işler dowam edýär. Şunda oba hojalyk tehnikalary netijeli işledilýär, ýygnalan hasyly galla kabul ediş nokatlaryna daşamak işleri guramaçylykly amala aşyrylýar. Bugdaý öndürijiler bilen döwlete tabşyrylan hasyl üçin hasaplaşyklar öz wagtynda geçirilýär. Şunuň bilen bir hatarda, geljek ýyl üçin bugdaý hasylynyň düýbüni tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekilen meýdanlarda ideg işleri, hususan-da, hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýetişdirmek hem-de bu önümler bilen ilaty üpjün etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Daşoguz welaýatynyň şaly ekilen meýdanlarynda ideg işleri, Lebap welaýatynda bolsa şaly ekişi dowam edýär. Mary welaýatynda güýzlük gant şugundyry ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizlemek işleri, gant şugundyrynyň ekişi geçirilýär.

Bellenilişi ýaly, tebigatymyzyň ösümlik we haýwanat dünýäsini aýawly saklamak üçin netijeli çäreler görülýär, hususan-da, döwlet tebigy goraghanalarynda ösümlikleriň, haýwanlaryň, esasan-da, olaryň Türkmenistanyň Gyzyl kitabyna girizilen görnüşleriniň ýaýran ýerlerini hasaba almak hem-de gözegçilikde saklamak, ylmy taýdan öwrenmek boýunça degişli işler geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň oba hojalyk pudagyny toplumlaýyn ösdürmegi dowam etdirmegiň, galla oragyny guramaçylykly geçirmek, ýygnalan hasyly harmana tabşyrmak işlerine berk gözegçilik etmegiň zerurdygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyz bu ugurda tehnikalaryň doly güýjünde, bökdençsiz işledilmegini üpjün etmegiň wajypdygyna ünsi çekdi. Hormatly Prezidentimiz gowaça ekilen meýdanlarda ideg işlerini agrotehniki kadalara görä geçirmegi dowam etdirmegi hem-de gözegçilikde saklamagy, beýleki oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ýetişdirmek işlerini talabalaýyk alyp barmagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow döwlet Baştutanymyzyň daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri ýurdumyzda öndürmegi ýola goýmak barada ozal beren tabşyryklaryny ýerine ýetirmek boýunça gözegçilik edýän ulgamlary, hususan-da, Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzda gurulýan ýaşaýyş jaýlarynyň, döwrebap edara-kärhanalaryň sanynyň has-da artýandygy bilen baglylykda, liftlere zerurlygyň köpelýändigini göz öňünde tutup, olaryň önümçiligini ýola goýmak, bar bolan liftlerde abatlaýyş-bejeriş işlerini amala aşyrýan bilelikdäki kärhanany döretmegiň maksadalaýykdygy bellenildi. Ministrlik tarapyndan bu ugurda geçirilen işleriň netijesinde, bilelikdäki kärhanany döretmek boýunça teklipler alyndy we häzirki wagtda olaryň tehniki häsiýetnamalaryna seljeriş işleri geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda dürli görnüşli önümleri öndürmäge ýöriteleşdirilen, şol sanda bilelikdäki kärhanalary döretmek boýunça netijeli işleri alyp barmagy dowam etdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz liftleriň önümçiligini ýola goýmagyň hem-de olarda degişli abatlaýyş-bejeriş işlerini amala aşyrýan ýörite kärhananyň döredilmeginiň möhümdigini aýtdy we degişli teklibi goldap, wise-premýere bu ugurda zerur işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça şu ýylyň 25-nji iýunynda Aşgabat şäherinde “Türkmenistan — Birleşen Arap Emirlikleri” işewürlik maslahatyny geçirmek boýunça görülýän taýýarlyk barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, işewürlik maslahatyna energetika, sanly tehnologiýalar, söwda, oba hojalyk we azyk senagaty, gurluşyk, syýahatçylyk ugurlarynda iş alyp barýan kompaniýalaryň gatnaşmagyna garaşylýar. Forumyň barşynda söwda-ykdysady, maýa goýum, senagat, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri ulgamlarynda ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşylar. Şunuň bilen birlikde, tejribe alyşmak hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek maksady bilen, iki ýurduň telekeçileriniň arasynda ikitaraplaýyn duşuşyklary guramak meýilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary yzygiderli ösdürýändigini, bu ugurda geçirilýän sergileriň we işewürlik maslahatlarynyň özara bähbitli hyzmatdaşlygyň gerimini giňeltmäge ýardam edýändigini kanagatlanma bilen belläp, wise-premýere “Türkmenistan — Birleşen Arap Emirlikleri” işewürlik maslahatyny ýokary guramaçylykly geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa Aşgabat şäherinde çagalar sungat mekdebiniň täze binasyny gurmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, bu desgany “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda” kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmegiň çäklerinde gurmak göz öňünde tutulýar. Aşgabat şäherinde ýaşaýyş jaý toplumlarynyň sanynyň has-da artýandygyny hem-de paýtagtymyzyň ýaşaýjylarynyň isleglerini nazarda tutup, çagalar sungat mekdebiniň täze binasyny gurmak teklip edilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda çagalaryň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek ugrunda maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigini belledi. Çagalary sungata ugrukdyrmak, çeperçilik işlerine höweslendirmek babatda-da ähli şertler döredilýär. Hormatly Prezidentimiz çagalar sungat mekdebiniň täze binasyny gurmak baradaky teklibi makullap, wise-premýere degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow ylmy maksatnamalary, meýilnamalary we hasabatlary döwlet tarapyndan hasaba almagy guramak we geçirmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Wise-premýer bu ugurda gatnaşyklary düzgünleşdirmek, ýurdumyzyň ylmy-tehniki maglumatlar ulgamyny kämilleşdirmek, ylmy-barlag işleriniň ygtybarly maglumatlar binýadyny döretmek, ylmy-tehniki maksatnamalary taýýarlamak hem-de ýerine ýetirilişini döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasy tarapyndan degişli resminamanyň taslamasynyň taýýarlanylandygyny aýdyp, ony döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetiň we jemgyýetiň ösüşinde ylmyň tutýan ornunyň has-da ýokarlanýandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz «Ylmy iş hakynda ylmy maksatnamalary (taslamalary), meýilnamalary we hasabatlary döwlet tarapyndan hasaba almagy guramagyň we geçirmegiň Tertibini tassyklamak hakynda» Karara gol çekip, ony wise-premýere sanly ulgam arkaly iberdi hem-de degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistan bilen BMG-niň Ýewropa hem-de Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýalarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Milletler Guramasy, onuň sebitleýin düzümleri bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygy bellenildi.

Türkmenistan agzalan komissiýalar bilen ykdysadyýet, ulag, energetika, daşky gurşawy goramak, durnukly ösüşi üpjün etmek ýaly möhüm ulgamlarda hyzmatdaşlyk edýär. Milli bähbitlerden ugur alyp, bu hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin Daşary işler ministrligi birnäçe teklipleri taýýarlady.

Mälim bolşy ýaly, 1998-nji ýyldan bäri BMG-niň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysadyýetleri üçin Ýörite maksatnamasy (SPECA) hereket edýär. Türkmenistan geçen döwürde SPECA-da birnäçe gezek başlyklyk edip, onuň mejlislerini we ykdysady forumlaryny üstünlikli geçirdi, şeýle hem döwletimiz bu maksatnamanyň işini kämilleşdirmek babatda anyk teklipler bilen ilkinjileriň hatarynda çykyş edýär. 2024-nji ýylyň ahyrynda Täjigistan Respublikasynyň bu maksatnamada başlyklyk etmek döwri tamamlanýar. Şunuň bilen baglylykda, 2025-nji ýylda Türkmenistanyň SPECA-da başlyklyk etmegi, degişli konsepsiýany hem-de çäreleriň meýilnamasyny taýýarlamak baradaky teklipler beýan edildi.

Ýurdumyzyň BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň çäklerinde durnukly energiýa babatda hyzmatdaşlygy alyp barýandygy bellenildi. Hormatly Prezidentimiziň bu ugurdaky başlangyçlaryny durmuşa geçirmek maksady bilen, BMG-niň ÝYK-nyň gaz, gaýtadan dikeldilýän energiýa, arassa elektrik ulgamlar boýunça bilermenler toparlaryna “Türkmengaz” döwlet konserniniň hem-de Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň wekillerini agza hökmünde hödürlemek teklip edilýär.

BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň 2023-nji ýylyň maýynda geçirilen 79-njy mejlisinde ýurdumyzyň başlangyjy esasynda «Birleşen Milletler Guramasynyň Aral deňziniň sebiti boýunça Ýörite maksatnamasynyň döredilmeginiň şertlerine garamak» atly Kararnama biragyzdan kabul edildi. Onuň wezipelerini durmuşa geçirmek maksady bilen, şu ýylyň tomsunda Türkmenistanyň degişli ministrlikleriniň we pudak edaralarynyň, halkara guramalaryň, BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň agza döwletleriniň bilermenleriniň gatnaşmagynda ýörite duşuşygy guramak, 2024-nji ýylyň dördünji çärýeginde bolsa Aşgabat şäherinde Aral deňziniň sebitinde tebigy betbagtçylyklaryň öňüni almak boýunça okuw maslahatyny geçirmek baradaky teklipler beýan edildi.

Mälim bolşy ýaly, ýurdumyz bu komissiýanyň Aziýa — Ýuwaş umman sebitinde serhetüsti elektron söwdany ýeňilleşdirmek hakynda Çarçuwaly ylalaşygyna goşuldy. Bu Ylalaşygy durmuşa geçirmek maksady bilen, iş toparynyň döredilmegi meýilleşdirilýär. Onuň düzümine Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň we Döwlet gümrük gullugynyň wekillerini agza hökmünde hödürlemek maksadalaýyk hasaplanýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, beýan edilen teklipleri makullady hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistanyň iň ýakyn hyzmatdaşlyk edýän halkara guramalarynyň biridigini belledi. Döwlet Baştutanymyz guramanyň Ýewropa hem-de Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýalary bilen ýurdumyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmek ugrunda degişli işleri dowam etdirmegiň möhümdigini belläp, wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew raýat awiasiýasy pudagy üçin halkara derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň bilim ulgamynda durmuşa geçirýän döwlet syýasaty Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe giň gerimli meýilnamalary üstünlikli amala aşyrmaga, ýokary hünär taýýarlykly işgärleri taýýarlamaga, okuw işine innowasion tehnologiýalary, dünýäniň öňdebaryjy tejribesini ornaşdyrmaga gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň raýat awiasiýasy pudagy üçin halkara derejeli hünärmenleri taýýarlamak işleriniň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýerli hünärmenlerimiz tarapyndan degişli uçarlarda barlag-gözden geçiriş işleriniň ýola goýulmagyny gazanmak möhüm bolup durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we agentligiň ýolbaşçysyna bu ugurda halkara talaplara laýyklykda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, hemmelere berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

14-nji iýunda geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda öňdebaryjy tehnologiýalaryň yzygiderli ornaşdyrylýandygyny, sanly ykdysadyýete geçmekde hem-de ony ösdürmekde netijeli işleriň alnyp barylýandygyny belledi. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan tebigy baýlyklaryň uly gorlaryna we ykdysady mümkinçiliklere eýe bolmak bilen, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda netijeli innowasion ösüş ýolunda ynamly öňe barýar. Şol bir wagtyň özünde, milli ykdysadyýeti mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmagyň, onuň netijeliligini ýokarlandyrmagyň möhüm şerti hökmünde ähli pudaklara sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär. Bu ugurda ýurdumyzda 2025-nji ýyla çenli döwür üçin Konsepsiýa üstünlikli durmuşa geçirilýär. Konsepsiýa döwlet maksatnamalary we geljek üçin niýetlenen meýilnamalar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirip, ähli pudaklardaky tehnologik özgertmeler, olaryň döwlet tarapyndan dolandyrylyşy, ýurdumyzyň ägirt uly serişde we önümçilik mümkinçiliklerine esaslanýan ykdysady bilimleriň emele gelmegi üçin «Ýol kartasy» bolup durýar.

Türkmenistanyň telekommunikasiýa pudagyny kadalaşdyrýan hukuk binýady hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän döwlet syýasaty bilen baglylykda, döwrüň talaplaryna görä yzygiderli kämilleşdirilýär. Soňky ýyllarda «Aragatnaşyk hakynda», «Türkmenistanda internetiň ösüşini we internet hyzmatlaryny ýerine ýetirmegi hukuk taýdan düzgünleşdirmek hakynda», «Maglumatlar we ony goramak hakynda», «Elektron hökümet hakynda», «Kiberhowpsuzlyk hakynda», «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda», «Kosmos işi hakynda», «Radioýygylyk spektri hakynda», «Feldýeger aragatnaşygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Häzirki wagtda milli telekommunikasiýa pudagynda halkara ölçeglere laýyk gelýän täze innowasion sanly çözgütleri we maglumat-aragatnaşyk enjamlaryny ornaşdyrmak işleri üstünlikli amala aşyrylýar. Aragatnaşyk hyzmatlaryny hil taýdan täze derejä çykarmak hem-de ilata hödürlemek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Şunda ugurdaş edara-kärhanalary döretmäge we döwrebaplaşdyrmaga düýpli maýa goýumlar gönükdirilýär. Sanly tehnologiýalaryň gurluşy, maddy-tehniki, hukuk binýady döwrüň talaplaryna laýyklykda kämilleşdirilip, düýpli ylmy-tehniki özgertmeler, iri taslamalar durmuşa geçirilýär.

Sanly, maglumat-aragatnaşyk ulgamlaryny we «ýaşyl» tehnologiýalary ulanmagyň giň gerimi milli şäher gurluşygynyň iň gowy däpleriniň hem-de dizaýnyň häzirki zaman ýörelgeleriniň sazlaşygyny emele getirýän, «akylly» şäher konsepsiýasy esasynda bina edilen Arkadag şäheriniň gurluşygynda-da öz beýanyny tapýar. Ähli babatda, şol sanda tebigata aýawly çemeleşmekde halkara ölçeglere laýyk gelýän degişli düzümler ýaşaýjylar üçin oňaýly şertleri üpjün edýär. Ýokarda agzalan Hökümet mejlisinde habar berlişi ýaly, türkmen halkynyň Milli Lideriniň başlangyjy, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen Köpetdagyň eteginde kemala gelen Arkadag şäherinde gurnalyp işe girizilen innowasion tehnologiýalar we sanly çözgütler «akylly» öý ulgamyny döretmäge, bu hyzmatlary uzak aralykdan dolandyrmaga, olaryň kiberhowplara garşy ygtybarlylygyny ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär. Iri taslama bolan «Aşgabat-sitide» hem iň kämil tehnologiýalary, döwrebap çözgütleri ornaşdyrmak göz öňünde tutulýar.

Häzirki wagtda sanlylaşdyrmagyň durnukly ösüşiň ileri tutulýan wezipelerini çözmegiň binýady bolup hyzmat edýändigi aýdyň hakykatdyr. Sanly tehnologiýalaryň bazary dünýäde okgunly ösýän hem-de iş bilen meşgullanmagyň, aýratyn-da, ýaşlary iş bilen üpjün etmegiň giňden ýaýran ulgamlarynyň biridir. Öňdebaryjy tehnologiýalar biziň gündelik durmuşymyza berk ornaşmak bilen, zähmeti guramagyň usullaryny, bilim we dynç almagyň görnüşlerini özgerdýär. Türkmenistan dünýäniň ösen tejribesini öwrenip we ornaşdyryp, sanly ulgama geçmegiň öz nusgasyny, ýagny diňe bir taýýar çözgütleriň hem-de nou-haularyň importyna däl, eýsem, öz ylmy-tehnologik, aň-paýhas kuwwatyna esaslanýan nusgasyny işläp taýýarlamagy esasy maksat hökmünde kesgitledi. Ýurdumyzda ýokary tehnologiýaly pudaklary, hususan-da, elektron senagaty ösdürmäge kuwwatly itergi berildi. Programma üpjünçiligini, elektron hyzmatlary, maglumat portallaryny döretmek ýaly ylym bilen baglanyşykly ulgamlary özleşdirmek boýunça netijeli çäreler görülýär. Türkmen hünärmenleri tarapyndan işlenip taýýarlanylan täze sanly önümleriň iş ýüzünde giňden ulanylýandygy bellärliklidir. Olar ulanyş babatda hili we amatlylygy boýunça daşary ýurtlaryň sanly önümlerinden birjik-de pes durmaýar.

Öňdebaryjy tehnologiýalar hyzmatlar ulgamyny hem düýpli özgerdýär. Mälim bolşy ýaly, häkimlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň önümçilik işini awtomatlaşdyrmak, bellige we hasaba almak işini ýeňilleşdirmek maksady bilen hem-de raýatlara amatly bolar ýaly, Türkmenistanyň döwlet hyzmatlarynyň e.gov.tm bitewi portaly döredildi. Bu portal raýatlara we telekeçilere elektron görnüşde döwlet hyzmatlaryny hödürlemek üçin awtomatlaşdyrylan «Bir penjire» maglumat ulgamy görnüşindedir. Häzirki günde resmi hasaba alnan ulanyjylar döwlet hyzmatlarynyň resmi internet portaly arkaly internet, ýerli we ykjam aragatnaşyk, IP-telewideniýe, demir ýol ýa-da awiapetekler, beýleki hyzmatlar üçin öz bank karty arkaly tölegleri töläp bilýärler. Şeýle-de bu ýerde pasportlary, hasaba almalary, iş bilen üpjünçiligi resmileşdirmek, telekeçilik işlerinden başlap, durmuş ugurlaryna çenli ençeme beýleki meseleler boýunça onlaýn tertipde ýüz tutmak bolýar. “Internet-bank” we “Mobil-bank” hyzmatlary işjeň ornaşdyrylýar. Olaryň üsti bilen ýurdumyzda bolşy ýaly, onuň çäklerinden daşarda-da nagt däl hasaplaşyklary amala aşyryp, haryt-pul gatnaşyklaryny ýönekeýleşdirmek bilen, olaryň howpsuzlygyny üpjün etmek mümkindir.

Maglumat we telekommunikasiýalar ulgamynda işleriň hukuk taýdan kadalaşdyrylyşyny kämilleşdirmek işleri dowam etdirilýär. Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak hem-de «Elektron hökümet» ulgamyny doly derejede herekete girizmek boýunça netijeli işler alnyp barylýar. Hormatly Prezidentimiz ýokary tehnologiýalary ulanmagyň aýratyn ähmiýetini belläp, döwlet dolandyryş pudagynda işleriň netijeliligini has-da ýokarlandyrmak üçin döredilen häzirki zaman elektron resminama dolanyşygy ulgamyny ýurduň ykdysadyýetiniň ähli ugurlaryna ornaşdyrmagy möhüm wezipe hökmünde kesgitledi. Elektron maglumatlar binýadyny döretmek we resminamalar arkaly dürli amallary amala aşyrmak bilen bir hatarda, bu ulgamyň aýratynlyklarynyň arasynda resminama monitorda gönüden-göni elektron gol çekmek, sesli buýruk bermek ýa-da ony mobil telefondan dessin ibermek mümkinçilikleri-de bar. Şol bir wagtyň özünde, sanly tehnologiýalar ýokary hünärli işgärleriň taýýarlanylmagyny talap edýär. «Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy» bu ugurda öňde goýlan wezipeleriň çözgüdine gönükdirildi. Onuň durmuşa geçirilmegi maglumat gurşawynyň döredilmegini, jemgyýetiň aň-bilim mümkinçilikleriniň artdyrylmagyny, halkara ülňüleriň derejesinde ugurdaş usullaryň kämilleşdirilmegini üpjün etmekden ugur alýar.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan giň möçberli özgertmelere we sanly ykdysadyýet konsepsiýasyna laýyklykda, ylym, bilim, önümçilik aragatnaşyklary pugtalandyrylmalydyr. Munuň üçin Diýarymyzyň ýokary okuw mekdeplerinde täze hünärleri açmak, inženerçilik-tehniki, tehnologiýa we beýleki zerur ugurlar boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek zerurdyr. Şunda Ylymlar akademiýasyna möhüm orun degişlidir. Şu maksat bilen, türkmen halkynyň Milli Lideri tarapyndan başy başlanan giň gerimli özgertmeler häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýär. Ylmy-barlag institutlarynda, ýokary okuw mekdeplerinde, ýurdumyzyň beýleki ugurdaş düzümlerinde düýpli we amaly ylmy barlaglaryň geçirilmegi, olaryň geriminiň giňeldilmegi üçin ähli zerur şertler döredilýär. Şunuň bilen baglylykda, ýakynda döwlet Baştutanymyzyň Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň Tehnologiýalar merkezine halkara ylmy-tehnologiýa parky hukuk derejesini bermek hakynda Karara gol çekendigini bellemek gerek. Bu çözgüt alymlarymyza we inženerlerimize daşary ýurtlaryň abraýly ugurdaş merkezleri, şol sanda Halkara ylmy parklaryň assosiasiýasy bilen hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmaga mümkinçilik berer.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz sanly we mobil hyzmatlaryň ählumumy elýeterliligini üpjün etmegi esasy meseleleriň biri hökmünde kesgitledi. Pudagyň hünärmenleri öňdebaryjy tehnologiýalara esaslanýan giň gerimli aragatnaşyk ulgamyny döretmäge, aragatnaşyk hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmaga we görnüşlerini artdyrmaga, şol sanda ýurdumyzyň iň çetki künjekleriniň ilaty üçin hem internete elýeterliligi üpjün etmäge gönükdirilen iri taslamalary durmuşa geçirýärler. Netijede, «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasy» täzeçil usulda dowam etdirilip, ýurdumyzyň welaýatlaryny we şäherlerini sanlylaşdyrmagyň, olary durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň möhüm şertine öwrülýär.

Sarp edijilere ýokary derejeli aragatnaşyk hyzmatlaryny hödürlemek, maglumatlaryň geçirijilik tizligini artdyrmak maksady bilen, paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda optiki-süýümli ulgamlar çekilýär. Bu taslama pudaklaryň arasynda maglumatlaryň alşylmagyny ep-esli gowulandyrmaga, elektron hyzmatlaryň täze görnüşlerini ornaşdyrmaga mümkinçilik berer. Munuň özi diňe bir Merkezi Aziýa sebitinde däl, eýsem, Gündogar — Günbatar, Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça hem üstaşyr ulgamlaryň wajyp şahasy bolup, goňşy döwletleriň ykdysadyýetiniň ösmegine-de ýardam edýär. «Açyk gapylar» syýasatyny işjeň durmuşa geçirmek arkaly Türkmenistan hyzmatdaş ýurtlary bilen öz döwründe Gündogaryň we Günbataryň medeniýetlerini baglanyşdyran Beýik Ýüpek ýolunyň häzirki şertlerde täzeden dikeldilmegine işjeň gatnaşýar hem-de bu işe öz goşandyny goşýar. Ilatyň barha artýan islegini nazara almak bilen, «Altyn asyr» milli operatory ýurdumyzy doly mobil aragatnaşygy, şol sanda 3G, 4G bilen üpjün edýär, ýakyn döwürde bolsa 5G tizlikli internet, mobil aragatnaşygyň beýleki hyzmatlary ornaşdyrylar. Ministrler Kabinetiniň mejlisinde halkara tejribäni, 4G tehnologiýasy bilen deňeşdirilende, maglumat geçirijiligi 10 essä çenli ýokary bolup, ygtybarly we durnukly birikmeleri üpjün edýän 5G tehnologiýasynyň aýratynlyklaryny, tehniki häsiýetnamalaryny öwrenmegiň maksadalaýykdygy bellenildi. Döwlet Baştutanymyz häzirki wagtda daşary ýurtlarda döwrebap 5G tehnologiýasynyň giňden ulanylýandygyny aýdyp, şol tehnologiýanyň mümkinçiliklerini, aýratynlyklaryny öwrenmek boýunça degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Innowasion ösüş ýoluna düşen ýurdumyzda öňde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegini tehniki taýdan üpjün etmek we olaryň gerimine laýyk gelýän infrastrukturany döretmek ugrunda uly işler alnyp barylýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, «Türkmenaragatnaşyk» agentligi Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça ygtyýarly edara diýlip kesgitlenildi. Agentlige ýüklenen wezipeleriň çäklerinde ýerli we öýjükli telefon aragatnaşygy, internet, poçta hyzmatlary, sanly ykdysadyýet, kiberhowpsuzlyk, emeli hemra aragatnaşygy, milli teleradioýaýlymlar, hünärmenleri taýýarlamak ugurlary boýunça işler durmuşa geçirilýär. Häzirki wagtda «Türkmenaragatnaşyk» agentligi tarapyndan öňdebaryjy tehnologiýalara esaslanýan giň gerimli aragatnaşyk ulgamyny döretmäge, aragatnaşyk hyzmatlarynyň göwrümini we hilini ýokarlandyrmaga, görnüşlerini artdyrmaga gönükdirilen birnäçe iri taslama amala aşyrylýar.

Bazar giňişliginiň ählumumylaşmagy hem-de maglumat tehnologiýalarynyň ulanylmagy esasy strategik serişde hökmünde maglumatlaryň peýdalanylmagyna esaslanýar. Aragatnaşyk torlaryna birikdirilen sanly, kompýuter ulgamlarynyň jemgyýetiň ösüşiniň, ykdysadyýetiň dürli pudaklarynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmagyň baş şertidir. Ykdysadyýet özgerýär, innowasion häsiýete eýe bolýar, bu özgerişlikleriň esasynda bolsa aragatnaşygyň we internetiň ýokary tizlikli, giň zolakly ulgamlarynyň giňden ulanylmagy durýar. Häzirki döwürde yzygiderli kämilleşdirilýän tehnologik täzeçillikleri hasaba almak bilen, olary ykdysadyýeti dolandyrmaga ornaşdyrýan ýurtlar bäsdeşlige ukyplydyr. Şunuň bilen baglylykda, maglumatlar bazary türkmen ykdysadyýetiniň hem esasy pudaklarynyň biri bolmalydyr. Onuň hereket etmegi beýleki pudaklaryň ösmegine we makroykdysady amallara uly täsirini ýetirer.

Türkmenistan tarapyndan toplanan tejribe diňe bir milli däl, eýsem, dünýä derejesinde-de ägirt uly ähmiýete eýedir. Watanymyzyň gazanan üstünlikleri bu günki gün köp ýurtlarda we halkara bilermenleriň arasynda gyzyklanma döredýär. Şol bir wagtyň özünde, syýasatçylar, jemgyýetçilik işgärleri, abraýly halkara guramalaryň hünärmenleri ýurdumyzyň ýetýän sepgitlerini hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ylmy taýdan esaslandyrylan, çuňňur oýlanyşykly, döwrüň talaplaryna laýyk gelýän syýasaty bilen baglanyşdyrýarlar.

Gadymy we baý ekerançylyk medeniýetiniň ýurdy hökmünde Türkmenistanda häzirki wagtda topraga yhlasly çemeleşmek täze many-mazmuna eýe bolýar. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan oba hojalyk pudagynda başy başlanyp, häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň gerimli özgertmeler öz oňyn netijelerini berýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe oba ýerlerinde amala aşyrylýan özgertmeler esasynda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumy hil taýdan täze derejelere göterilip, Watanymyzyň ykdysady kuwwatynyň pugtalandyrylmagyna, halkymyzyň durmuş hal-ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagyna ýardam edýär.

Ata-babalarymyz müňýyllyklaryň dowamynda dok däneli bugdaýy ösdürip ýetişdirmekde güýç-gaýratyny gaýgyrmandyrlar. Her bir gallaçy kärendeçi üçin bereketli hasyl bolelin ýaşamagyň binýadydyr, hünär taýdan ussatlygyň synagydyr. Şoňa görä, ýylyň-ýylyna ýurdumyzda halal zähmet çekmegiň göreldesini, netijeli işlemäge ukyplydygyny görkezýän daýhanlaryň sany barha artýar. Häzirki wagtda Diýarymyzda bugdaý ösdürip ýetişdirmek üçin bölünip berlen 690 müň gektar ýerde hasyly ýygnap almak işi depginli alnyp barylýar. Ekerançylyk ýerlerinde bugdaýyň ýokary hasyl berýän görnüşleri ekildi.

15-nji iýunda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Balkan welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, Gyzylarbat etrabynyň “Arkaç” daýhan birleşiginiň bugdaý meýdanyna bardy. Bu ýerde döwlet Baştutanymyz kärendeçileriň haýyşy boýunça bir desse bugdaýy ordy we olaryň ekin meýdanynda galla oragyna ak pata berdi.

Häzirki döwrüň bugdaý orujy kombaýnlary daýhanlara ýetişdirilen hasyly çalt we ýitgisiz ýygnap almaga ýardam edýär. Şeýle hem hasyl möwsüminde göçme abatlaýyş-mehaniki toparlaryň ýüzlerçesi gallaçylara hyzmat edýär. Oraga gatnaşýanlar üçin talabalaýyk durmuş şertleri döredilip, sungat ussatlarynyň çykyşlary, göçme söwda nokatlary guralýar. Oba hojalyk möwsüminde ulag serişdelerinden netijeli peýdalanylýar. «Türkmenstandartlary» baş döwlet gullugynyň hünärmenleri gelip gowuşýan galla hasylynyň hil derejesini kesgitleýärler.

Ak ekinleriň we topragyň hasyllylygyny ýokarlandyrmak, tarp ýerleri işjeň özleşdirmek boýunça alnyp barylýan yzygiderli işler ýurdumyzda gallaçylygy üstünlikli ösdürmegiň binýady bolup durýar. Oba hojalyk toplumynyň inženerçilik-tehniki üpjünçilik meseleleri innowasion esasda çözülýär, ýurdumyzyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän iň täze tehnikalar satyn alynýar. Pudagyň düzümini döwrebaplaşdyrmaga, şol sanda oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän häzirki zaman kärhanalarynyň, saýlama bugdaý tohumlaryny taýýarlaýan bölümleri bolan elewatorlaryň we degirmen toplumlarynyň, mineral dökünleri öndürýän zawodlaryň gurluşygyna uly möçberde maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň oba hojalyk syýasatynyň ileri tutulýan ugurlaryna laýyklykda, oba hojalyk önümlerini öndürijilere döwlet ýeňillikleriniň dürli görnüşleriniň, şol sanda önümçilik harajatlaryny azaltmaga gönükdirilen ýeňillikleriň berilýändigini bellemek gerek. Bularyň ählisi “Oba hojalygyny ösdürmegi döwlet tarapyndan düzgünleşdirmek hakynda”, “Pagtaçylyk hakynda”, “Däneçilik hakynda” Türkmenistanyň Kanunlary we beýleki kanunçylyk-hukuk namalary bilen berkidilendir. Döwlet Baştutanymyzyň gol çeken Kararlaryna laýyklykda, ýurdumyzda 2024-nji ýylyň hasylyndan başlap, bugdaýyň, pagtanyň we şalynyň döwlet satyn alyş nyrhlary ýokarlandyryldy. Bu çözgütler oba hojalyk önümleriniň öndürilýän möçberini mundan beýläk-de artdyrmaga, daýhanlaryň girdejilerini ýokarlandyrmaga ýardam berer.

Oba hojalyk özgertmeleriniň çäklerinde pudagy dolandyrmagy we düzümleýin özgertmegi kämilleşdirmek, oba ýerlerinde bazar gatnaşyklaryny kemala getirmek maksady bilen, anyk çäreler görülýär. Döwlet Baştutanymyz ýer-suw serişdelerini rejeli peýdalanmak meselelerine-de aýratyn üns berýär. Şunuň bilen baglylykda, ekerançylyk meýdanlaryny suw bilen üpjün etmek, tohumçylyk, seçgiçilik işlerini kämilleşdirmek boýunça zerur çäreler durmuşa geçirilýär. Öňdebaryjy oba hojalyk tehnologiýalary, ylmy işläp taýýarlamalar işjeň ornaşdyrylyp, olar ata-babalarymyzyň ekerançylyk tejribesi bilen bir hatarda, oba hojalygyny okgunly ösdürmekde ygtybarly binýady emele getirýär. Mundan başga-da, Oba milli maksatnamasynyň çäklerinde iri maýa goýum taslamalary amala aşyrylýar. Daýhanlaryň ýaşaýyş-durmuş şertleri ýylsaýyn gowulanyp, maddy üpjünçiligi barha ýokarlanýar.

Önümleriň döwlet tarapyndan satyn alynmagy, kepillendirilen bahalar, daýhanlaryň salgytdan boşadylmagy, olara tehniki hyzmatyň, tohumyň, mineral dökünleriň, ösümlikleri goramak serişdeleriniň ýeňillikli şertlerde berilmegi ýaly oba hojalyk önüm öndürijilerini maliýe-ykdysady taýdan goldamak çäreleri oňyn miwesini berip, gallaçylaryň öz zähmetiniň ahyrky netijesine höweslenmegine ýardam edýär.

Ak bugdaýyň bol hasylynyň ýetişdirilip, Watan harmanynyň beýgelmegi türkmen topragynyň sahawatyny, saçaklarymyzyň berekedini, halkymyzyň abadan durmuşyny äşgär edýär. Indi birnäçe ýyl bäri Türkmenistan azyklyk bugdaýyň artykmaç mukdaryny eksport etmek mümkinçiligine eýe boldy. Munuň özi döwlet ösüşi nukdaýnazaryndan has-da ähmiýetlidir. Ýurdumyzyň bu ulgamda gazanan üstünlikleriniň Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan ykrar edilendigini, hususan-da, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek babatda gazananlary üçin BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasynyň ýörite sylagyna mynasyp bolandygyny bellemelidiris.

Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek we eksport edilýän harytlaryň önümçiligini ýokarlandyrmak boýunça döwlet maksatnamalarynyň kabul edilmegi milli ykdysadyýetimiziň azyk senagatyny ösdürmegiň, halkymyzyň ýokary hilli azyk önümlerine bolan isleglerini kanagatlandyrmagyň ýolunda möhüm ädim boldy. Oba hojalyk pudagyny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek maksadyndan ugur alnyp, anyk çäreler durmuşa geçirilýär. Däneçilik we pagtaçylyk bilen bir hatarda, ýurdumyzda maldarçylyk, guşçulyk, ýüpekçilik, bakjaçylyk, miweçilik, üzümçilik we oba hojalyk işewürliginiň beýleki ugurlary işjeň ösdürilýär. Daşoguz, Lebap welaýatlarynyň ekerançylary şalynyň, Mary welaýatynyň ekerançylary bolsa gant şugundyrynyň bol hasylyny ýetişdirýärler. Iri şahly mallaryň, dowarlaryň, düýeleriň, guşlaryň baş sany artýar. Türkmen daýhanlary banan, zeýtun, malina, pisse ýaly önümleriň täze görnüşleriniň önümçiligini özleşdirýärler.

Türkmenistanyň oba hojalyk toplumyny ösdürmegiň maksatnamasynda önümçilige ylmyň we sanly tehnologiýalaryň gazananlaryny ornaşdyrmak, gaýtadan işleýän hem-de pudagy mineral dökünler bilen üpjün edýän himiýa senagatynyň täze önümçilik kärhanalaryny döretmek göz öňünde tutulýar. Munuň özi oba hojalyk toplumynyň jemi içerki önüme goşandyny, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny artdyrmaga mümkinçilik berer. Oba hojalyk önümçiliginde halkara tejribä we döwrüň talaplaryna, milli aýratynlyklara laýyklykda, täze guramaçylyk-hukuk usullarynyň ulanylmagy kiçi hem orta telekeçiligi ösdürmek üçin giň mümkinçilikleri açýar. Ýurdumyzyň sebitlerinde Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan açylýan täze ýyladyşhana toplumlary öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilişini artdyrmaga ýardam berýär. Hojalyk işi bilen baglanyşykly meseleleri özbaşdak çözmek hukugyna eýe bolan kärendeçiler we daýhan birleşikleri, telekeçiler oba hojalyk önümlerini öndürmek, taýýarlamak, gaýtadan işlemek, olary saklamak, daşamak hem-de ýerlemek bilen meşgullanýarlar, içerki bazarlary dürli azyk önümleri bilen doly üpjün etmäge saldamly goşant goşýarlar. Olar önümleriň artyk bölegini daşary ýurtlara ibermek mümkinçiligine hem eýedir.

Döwrebap suw tygşytlaýjy tehnologiýalary, ylmyň soňky gazananlaryny önümçilige ornaşdyrmak arkaly suw serişdelerini rejeli ulanmak oba hojalyk toplumynda amala aşyrylýan giň gerimli meýilnamalaryň aýrylmaz bölegini düzýär. Türkmen halky köpasyrlyk taryhyň dowamynda durmuşyň dowam etmeginiň esasy kepili bolan suwa gymmatly hazyna hökmünde garapdyr. Suwy aýawly peýdalanmak ýörelgeleri nesilden-nesle geçirilip, onuň her damjasy altyn dänesine deňelipdir. Häzirki wagtda suw hojalygy pudagyna öňdebaryjy dünýä tejribesini ornaşdyrmak maksady bilen görülýän anyk çäreler hormatly Prezidentimiz tarapyndan Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň durmuş derejesini ýokarlandyrmak babatda öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli çözülmegini şertlendirýär. Bu pudagyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli berkidilýär. Onuň tehniki taýdan gaýtadan enjamlaşdyrylmagyna iri möçberli maliýe serişdeleri gönükdirilýär, ähli welaýatlarda täze gidrotehniki desgalar yzygiderli gurlup ulanmaga berilýär.

Ýurdumyzyň dag etegindäki sebitlerinde sil suwlaryny ýygnamak üçin niýetlenen suw howdanlaryna aýratyn orun degişlidir. Olar sil suw akymlarynyň ýetirýän zyýanynyň öňüni almaga, olary öňünden duýdurmaga, ýygnanan suwy ilatyň hojalyk zerurlyklary, ýagny ekerançylyk meýdanlaryny suwarmak üçin peýdalanmaga mümkinçilik berýär. Ähli welaýatlarda ulanmaga berlen we gurluşygy dowam edýän suw howdanlary suw akymlarynyň bellenen ugurlar boýunça bökdençsiz geçirilmegini üpjün edýär. Şunuň bilen baglylykda, Garagum sährasynyň jümmüşinde «Altyn asyr» Türkmen kölüniň döredilmegi aýratyn ähmiýete eýedir. Täsin, örän çylşyrymly gidrotehniki ulgam bolan bu suw howdanynyň döredilmegi möhüm ekologik, ykdysady we durmuş meselelerini üstünlikli çözmäge, Türkmenistanyň çäklerinde hem, tutuş Merkezi Aziýa sebitinde hem uzak möhletleýin ekologik abadançylygy üpjün etmek wezipesiniň üstünde netijeli işlemäge mümkinçilik berýär.

Türkmenistan suw serişdelerini rejeli ulanmak, serhetüsti suwlary peýdalanmak meseleleri boýunça oňyn hyzmatdaşlygy ösdürmek ugrunda yzygiderli çykyş etmek bilen, bu ulgamda möhüm başlangyçlary öňe sürýär. Olarda halkara hukuk kadalaryna hem-de sebitiň ähli döwletleriniň bähbitleriniň doly hasaba alynmagyna aýratyn üns berilýär. Ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Serhetüsti suwlary we halkara kölleri peýdalanmak we goramak hakynda Konwensiýasyna goşulmagy bu ugurdaky ähmiýetli ädim boldy. Bu babatda «Altyn asyr» Türkmen köli, hakykatdan-da, innowasion häsiýetli taslama bolup, ýurdumyzyň dünýäniň suw serişdelerini we daşky gurşawy goramak bilen baglanyşykly ählumumy meseleleriniň oňyn çözülmegine uly goşant goşýandygynyň aýdyň güwäsidir. Ol Türkmenistanyň BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Helsinki konwensiýasynyň hem-de bu ugurdaky beýleki halkara ylalaşyklaryň kadalaryny üýtgewsiz berjaý edýändigini tassyklaýar.

Öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bilen, milli ykdysadyýetimiziň azyk senagaty netijeli ösdürilýär, ekologik taýdan arassa ýokary hilli önümleriň önümçilik möçberi, olaryň görnüşleri artdyrylýar. Ýurdumyzda geçirilýän we degişli ulgamda gazanylanlary görkezýän halkara sergiler munuň şeýlediginiň aýdyň güwäsidir. Ekologiýa meselesi ýaly örän möhüm ugurlarda halkara dialoga işjeň gatnaşyjy hökmünde Türkmenistan BMG-niň çäklerindäki oňyn hyzmatdaşlygy çuňlaşdyrmak hem-de giňeltmek, beýleki iri guramalar bilen netijeli özara gatnaşyklary ösdürmek ugrunda-da çykyş edýär. Milli we sebit derejesinde durmuşa geçirilýän ekologiýa maksatnamalary bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrýar. Türkmenistan tarapyndan ýokary derejeli forumlarda öňe sürülýän netijeli başlangyçlar dünýä jemgyýetçiliginiň giň goldawyna mynasyp bolýar. Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, BMG-niň Suw strategiýasyny, Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak, Aral meselesini BMG-niň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek, Hazar deňziniň ekologik abadançylygyny gorap saklamak bilen bagly teklipler munuň aýdyň mysalydyr.

Ýurdumyz şeýle giň gerimli başlangyçlary durmuşa geçirmekde azyk howpsuzlygy, howanyň üýtgemegi we suw diplomatiýasy boýunça netijeli halkara hyzmatdaşlygyň milli derejede geçirilýän degişli işlere mäkäm daýanmalydygyndan ugur alýar. Olar biri-biriniň üstüni ýetirýän, aýrylmaz baglanyşykly bolan işlerdir. Şunda ýakyn we netijeli hyzmatdaşlyga, toplanan tejribäniň giňden alşylmagyna aýratyn üns berilmelidir.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň oba hojalyk we azyk senagaty pudaklarynda iş alyp barýan önüm öndürijilere döwlet tarapyndan hemmetaraplaýyn goldaw berilýär. Bu çäreler tutuşlygyna agzalan ugurlarda önümçilikleriň netijeliligini artdyrmaga, içerki bazary dürli görnüşli azyk önümleri bilen ygtybarly üpjün etmäge, bu önümleriň eksportyny yzygiderli artdyrmaga gönükdirilendir. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek boýunça öňde goýan wezipeleriniň üstünlikli çözülýändiginiň aýdyň güwäsidir.