Türkmenistan dünýäde energiýa serişdeleriniň gorlary boýunça baý döwletleriň biri bolmak bilen, diňe içerki sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün etmäge ukyply bolman, eýsem, onuň eksportynyň möçberini yzygiderli artdyrýar. Ýurdumyzyň elektroenergetika senagatynda berjaý edilýän işler häzirki döwrüň talaplaryna laýyk derejede ösdürilýär hem-de elektrik energiýasynyň önümçilik kuwwatlyklary artdyrylýar.
Bu pudakda netijeli işleýän, hormatly Prezidentimiziň «Balkan welaýatynyň senagat pudagyny ösdürmegiň esasy ugurlary hakynda» Kararyna laýyklykda döredilen kärhanalaryň biri-de «Demir ölçeg» hususy kärhanasydyr. Ol Balkanabat şäheriniň Jebel şäherçesiniň çägindäki senagat zolagynda ýerleşýär.
Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy bolan bu hususy kärhananyň köpugurly elektrik enjamlaryny öndürýän we hyzmat merkeziniň işçi-hünärmenleri täze, «Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylyny mynasyp sowgatlar bilen garşyladylar. Kärhanada önümçilik we elektrik enjamlaryny abatlaýyş-sazlaýyş bölümleri, ammar we işgärler üçin niýetlenen jaý bar. Onuň önümçilik bölüminde daşary döwletleriň «DURMA» we «JUANEL» kysymly öňdebaryjy enjamlary ornaşdyryldy.
Bu ýerde 40 adam zähmet çekýär. Kärhana elektrik enjamlarynyň önümçiliginde we elektrik gurnama işlerinde öňdebaryjy hususy kärhanalaryň hataryndadyr. Bu ýerde demirden elektrik enjamlary üçin şitlerdir gutular öndürilýär, dürli pudaklardan gelýän sargytlar boýunça işler amala aşyrylýar. Abatlaýyş-sazlaýyş bölüminde bolsa elektrik hereketlendirijileriniň we transformatorlaryň sarym hem-de abatlaýyş işleri ýerine ýetirilýär. Şeýle hem «Demir ölçeg» hususy kärhanasynyň hyzmatlarynyň hatarynda meýdan inženerçiligi, elektrik enjamlaryny ýokary woltda synagdan geçirmek, ölçemek, olara tehniki hyzmat etmek, rele goraglaryny we awtomatikany gurnamak hem sazlamak, gorag ýereçatmalaryny, ýyldyrymdan goraýjylary gurnamak ýaly ugurlary görkezmek bolar. Mundan başga-da, elektrik geçiriji ulgamlar üçin demir düzümleri öndürmek, yşyklandyryş üçin sütünleri, kuwwaty 35 kW çenli bolan dizel generatorlaryny abatlamak we olara hyzmat etmek işleri alnyp barylýar. Abatlanan enjamlar döwlet standartlaryna laýyklykda, ýörite barlagdan geçirilýär. Kärhana ýörite ygtyýarnamalar esasynda howa we ýerasty elektrik geçirijilerini çekmek boýunça işleri, gurluşyk işlerini hem ýerine ýetirýär.
Balkanly işewürler hormatly Prezidentimiziň bazar gatnaşyklaryny ösdürip, hususy pudagyň ornuny has-da berkitmek, täze önümçilikleri döretmek, ylmyň täze gazananlaryna, öňdebaryjy tejribä daýanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek babatda döwlet derejesinde edýän giň gerimli aladalaryna ýürekden çykýan hoşallyk sözlerini aýdýarlar.
Toýmämmet HAJYÝEW,
Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Balkan welaýat komitetiniň başlygy.
Hormatly Prezidentimiziň alyp barýan öňdengörüjilikli, ylmy taýdan esaslandyrylan durmuş-ykdysady ösüş strategiýasynyň netijesinde Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyz täze-täze üstünliklere beslenýär. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan saýlanyp alnan Türkmenistanyň durmuş taýdan nazarlandyrylan bazar ykdysadyýetiniň nusgasy we ýurdumyzy durnukly ösdürmek babatynda alyp barýan giň möçberli başlangyçlary, bazar özgertmeleri esasy makroykdysady görkezijileriň ýokary depginlerde ösüşini üpjün edýär. Ýurdumyzyň jemi içerki önüminiň ösüş depgini durnukly ösüş häsiýetine eýedir.
Ýurdumyzda geçirilýän özgertmeler ykdysadyýetimize dünýä bazarlarynyň standartlaryny ornaşdyrmaklyga, ýerli we daşary ýurt maýadarlarynyň serişdelerini çekmek üçin amatly maýa goýum gurşawyny döretmeklige gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň maýa goýum babatynda özüne çekijiligini ýokarlandyrmaga aýratyn üns berilýär we ony gazanmaga ýurtda höküm sürýän syýasy we durmuş asudalygy, ykdysady ösüşiň durnukly saklanylmagy, oýlanyşykly maliýe syýasatynyň alnyp barylmagy ýardam edýär.
Milli Liderimiziň baştutanlygynda taýýarlanylan maksatnamalara laýyklykda, geljekde Türkmenistan öz ylmy-tehniki we serişde kuwwatlyklaryna daýanyp, şeýle hem öňde durýan ykdysady, durmuş we ekologiki wezipeleri nazara alyp, tapgyrlaýyn esasda öz durnukly ösüş syýasatyny dowam etdirer. Şunda gaýtadan işleýän senagat pudaklarynda ýokary netijeli we ekologiki taýdan arassa önümçilikleriň döredilmegine aýratyn üns berler. Olar hem eksporta gönükdirilen, hem importy çalyşýan önümçiliklerden ybarat bolar we halkyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmaga gönükdiriler.
Milli ykdysadyýeti düýpli we doly döwrebaplaşdyrmaklyga gönükdirilen özgertmeler dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy has-da giňeltmeklige mümkinçilik döredýär. Şunda esasy ädim öňdebaryjy tehnologiýalary we ýokary tehnologiki enjamlary ornaşdyrmaklyga, importy çalyşýan täze önümçilikleri guramaklyga, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaklyga gönükdiriler.
Ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüşiň gazanylmagy milli bähbitleriň täze mazmun bilen baýlaşdyrylmagyna getirdi. Häzirki döwürde Türkmenistan diňe bir öz hususy bähbitlerinden ugur alman, eýsem, beýleki ýurtlaryň we halklaryň bähbitlerini sazlaşdyrmaga çalyşýar. Bu aýratynlyk hormatly Prezidentimiziň «Ösüş arkaly parahatçylyk» ýörelgesinde öz aýdyň beýanyny tapýar. Biziň ýurdumyzdan dünýäniň dürli yklymlaryna uzaýan täze ulag geçelgeleriniň, gaz geçirijileriniň gurulmagy we bu işleriň häzirki döwürde hem dowam etdirilmegi diňe bir sebitde däl, eýsem, tutuş dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmekde milli Liderimiziň öňe sürýän başlangyçlarynyň rowaçlanýandygyny görkezýär.
Abdy ÇARYÝEW,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.
Ýurdumyzda hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda sanly ykdysadyýeti ösdürmek ugrunda döwrebap özgertmeler amala aşyrylýar. Bu babatda kanunçylyk yzygiderli kämilleşdirilip, olar esasynda häzirki zaman şertlerine laýyklykda täzeçe çemeleşmeler hem kemala gelýär. Munuň özi ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi köpugurly ösdürmek we sanlylaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigine aýdyň şaýatlyk edýär.
Halk hojalygyny mundan beýläk-de ösdürmek we döwrebaplaşdyrmak ýurt Baştutanymyzyň alyp barýan öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň strategik ugrudyr. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty has-da artyp, jemi içerki önümiň durnukly ösüşi üpjün edilýär. Hususan-da, ykdysadyýetimiziň pudaklaryny sanlylaşdyrmak işi hem üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu bolsa halk hojalygynyň ulgamlarynda uly üstünlikleri gazanmaga mümkinçilik berýär.
Ýurdumyzda degişli ugurda alnyp barylýan özgertmeler maksatnamalaýyn esasda amala aşyrylýar. Bu babatda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny» görkezmek bolar. Gahryman Arkadagymyzyň taýsyz tagallasy netijesinde bu ugruň kanunçylyk binýady döwrebaplaşdyrylyp, agzalan resminamanyň üsti ýetirilýär. Muňa hormatly Prezidentimiziň Karary bilen tassyklanan «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» hem-de ony amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli çäreleriň Meýilnamasy doly güwä geçýär.
Bu maksatnama «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» göz öňüne tutulan wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek we ýurdumyzda bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek maksady bilen kabul edildi. Ol Prezident Maksatnamasyna, sanly ykdysadyýeti we bilimi ösdürmegiň konsepsiýasyna, Türkmenistanyň Kanunlaryna hem-de beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalara laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. Bu resminamanyň baş maksady jemi içerki önümde maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň ornuny artdyrmakdan, sanly aragatnaşyk babatda welaýatlaryň, şäherleriň we obalaryň arasyndaky tapawudy aradan aýyrmakdan ybaratdyr. Onda döwlet dolandyryşyny we hyzmatlar ulgamyny sanlylaşdyrmak, «Elektron hökümeti» döretmek, ýerli elektron söwdany ösdürmek, sanly serişdeleriň hasabyna ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmak wezipeleri bar. Maksatnamada ilatyň sanly ulgam babatda sowatlylygyny artdyrmak ugrunda degişli çäreleri geçirmek, sanly lukmançylygyň hyzmatlaryny hödürlemek we ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak ýaly wezipeler hem göz öňünde tutulýar. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň parasatly döwlet baştutanlygynda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pudaklarynyň üstünlikli sanlylaşdyrylýandygynyň nobatdaky subutnamasydyr.
Tyllagözel ORAZMÄMMEDOWA,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň talyby.
Aşgabat, 17-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasarynyň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi.
Gün tertibine welaýatlaryň durmuş-ykdysady ösüşiniň ileri tutulýan wezipeleri, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy hem-de döwlet durmuşynyň beýleki möhüm meseleleri girizildi.
Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny açyp, Ministrler Kabinetiniň geçen hepdede geçirilen mejlisinde «Welaýatlar boýunça 2022-nji ýylda oba hojalyk ekinlerini ýerleşdirmek hem-de önümleri öndürmek hakynda» hem-de «Türkmenistanda 2022-nji ýylda gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmek hakynda» Kararlaryň, şeýle hem “Welaýatlar hem-de etraplar boýunça suwdan peýdalanmagyň çäklendirilen möçberlerini tassyklamak hakynda” Buýrugyň kabul edilendigini belledi.
Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz Diýarymyzyň obasenagat toplumyny mundan beýläk-de özgertmäge, öndürilýän oba hojalyk önümleriniň möçberini artdyrmaga hem-de ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmäge gönükdirilen bu resminamalardan gelip çykýan birnäçe wezipeleri kesgitledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow, ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanowa söz berdi. Häkim sebitde, şol sanda obasenagat ulgamynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.
Ýokarda agzalan Kararlaryň durmuşa geçirilmegi babatda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berildi. Şol Kararlara laýyklykda, gowaçanyň, ýazlyk we güýzlük ýeralmanyň, soganyň, gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekiljek ýerlerini, tohumlaryny hem-de ekişde ulanyljak tehnikalardyr gurallary möwsüme taýýarlamak işleri alnyp barylýar.
Hususan-da, Ahal welaýatynda şu ýyl oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin jemi 362,61 müň gektar, şol sanda gowaça ekmek üçin 135 müň gektar ýer bölünip berildi. Şonça ýerden 280 müň tonna hasyl almak göz öňünde tutulýar. 195 müň gektar ýerde bugdaý ösdürilip ýetişdirilýär.
Ýeralma ösdürip ýetişdirmäge 13,1 müň gektar, gök ekinler üçin 9,38 müň gektar, bakja ekinleri üçin 3,32 müň gektar, kösükli däneli ekinler we künji üçin 2,51 müň gektar hem-de mekgejöwen we bir ýyllyk otlar üçin 1,6 müň gektar ýer bölünip berildi.
Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew günbatar sebitiň oba hojalyk meýdanlarynda alnyp barylýan häzirki işleriň barşy barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň degişli Kararlarynyň çäklerinde amala aşyrylýan gowaçanyň hem-de beýleki ekinleriň ýazky ekişine taýýarlyk görlüşi, ilatyň ýokumly önümlere bolan islegini kanagatlandyrmak üçin gök we bakja önümleriniň öndürilişiniň möçberini artdyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleri çözmek maksady bilen görülýän çäreler barada hasabat berildi.
Şu ýyl welaýatda oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmäge bölünip berlen ekerançylyk ýerleriniň umumy meýdany 71,43 müň gektara deňdir. Şonuň 10 müň gektary gowaça ösdürip ýetişdirmäge niýetlenendir. 50 müň gektarda güýzlük bugdaýa ideg edilýär.
Şeýle hem şu ýyl 3 müň gektarda gant şugundyry, 2,9 müň gektarda ýeralma, 4 müň 60 gektarda gök ekinler, 2620 gektarda bakja ekinleri, 50 gektarda kösükli däneli ekinler hem-de künji, 200 gektarda bolsa mekgejöwen hem-de bir ýyllyk ekinler ekiler.
Soňra Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradow sebitdäki işleriň ýagdaýy, güýzlük bugdaýa ideg edilmegi, gowaçanyň hem-de beýleki oba hojalyk ekinleriniň ýazky ekişine taýýarlyk görülmegi bilen birlikde, obasenagat toplumynda amala aşyrylýan işleriň depgini barada hasabat berdi.
Geçen ýylyň güýzünde welaýatda 145 müň gektar ýere ekilen bugdaýdan bol hasyl almak ugrunda netijeli işler durmuşa geçirilýär. Şu ýyl oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin jemi 324 müň 20 gektar ýer bölünip berildi. Şonça ýeriň 140 müň gektaryna gowaça ekiler.
Şaly ösdürip ýetişdirmäge 8,1 müň gektar, ýeralma üçin 8,8 müň gektar, gök ekinleri ekmek üçin 7 müň 405 gektar, bakja ekinleri üçin 3 müň 745 gektar, kösükli däneli ekinler we künji üçin 8,27 müň gektar hem-de mekgejöwen we bir ýyllyk otlar üçin 1,7 müň gektar ýer bölünip berildi.
Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew sebitdäki işleriň ýagdaýy, şu günler oba hojalyk işleriniň alnyp barlyşy, hususan-da, ekerançylyk meýdanlarynda agrotehniki çäreleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi. Şeýle hem häkim “Halkyň Arkadagly zamanasy” ýylynda welaýat boýunça 263 müň 133 gektar ýerde oba hojalyk ekinleriniň ösdürilip ýetişdirilmeginiň göz öňünde tutulýandygyny habar berdi. Hususan-da, welaýat boýunça 130 müň gektar ýere gowaça ekiler. Şeýle hem 10,2 müň gektara şaly, 2,3 müň gektara ýeralma, 3 müň 950 gektara gök ekin, 2,1 müň gektara bakja ekinleri, 3 müň 320 gektara kösükli däneli ekinler we künji, 2,3 müň gektara mekgejöwen we bir ýyllyk otlar ekiler.
Şu günler welaýatyň bugdaý ekilen 130 müň gektar meýdanynda ak ekinlere, agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri dowam edýär.
Soňra Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew oba hojalyk pudagynda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Hususan-da, güýzlük bugdaýa ideg etmek boýunça amala aşyrylýan agrotehniki çäreler, ekerançylyk ýerleriniň, degişli tehnikalaryň we gurallaryň ýazky gowaça ekişine taýýarlanylyşy barada hasabat berildi.
Iş maslahatynyň barşynda häkim şu ýyl welaýat boýunça 366 müň 670 gektar ýerde oba hojalyk ekinleriniň ösdürilip ýetişdirilmeginiň meýilleşdirilýändigini aýtdy. Şol sanda welaýat boýunça 165 müň gektar ýere gowaça ekiler. Mundan başga-da, 14,9 müň gektara gant şugundyry, 12,9 müň gektara ýeralma, 8605 gektara gök ekin, 4,315 müň gektara bakja ekinleri, 2350 gektara kösükli däneli ekinler we künji, 1500 gektara mekgejöwen we bir ýyllyk otlar ekiler.
Welaýatyň zähmetsöýer daýhanlary şu günler bugdaý ekilen 170 müň gektar ýerde ak ekinlere agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işlerini alyp barýarlar.
Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda 2022-nji ýylda Türkmenistan boýunça ýazlyk hem-de güýzlük ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ekilmeli meýdanlary hem-de öndürilmeli önümleriň möçberleri baradaky hasabatlar diňlenildi.
Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi bu oba hojalyk ekinlerini sebitiň 28 müň 310 gektarynda ýerleşdirmegiň meýilleşdirilýändigini habar berdi.
Soňra Balkan welaýatynyň häkimi sebitde ýazlyk we güýzlük ýeralmanyň hem-de gök-bakja ekinleriniň ekiljek umumy meýdanlarynyň 9 müň 630 gektara barabar boljakdygyny habar berdi.
Daşoguz welaýatynyň häkimi şu ýylyň ekiş möwsüminde sebitde ýokarda agzalan oba hojalyk ekinleriniň 28 müň 220 gektar ýerde ekiljekdigi barada hasabat berdi.
Soňra Lebap welaýatynyň häkimi hasabat berip, sebitde ýazlyk we güýzlük ýeralma hem-de gök-bakja ekinlerini ekmäge 11 müň 670 gektaryň bölünip berlendigini aýtdy.
Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahatynda Mary welaýatynyň häkimi 2022-nji ýylda sebit boýunça 28 müň 170 gektar ýerde bu oba hojalyk ekinleriniň görnüşlerini ekmäge hem-de olardan ýokary hasyl almaga gönükdirilip geçirilýän işler barada hasabat berdi.
Soňra iş maslahatynyň dowamynda welaýatlaryň häkimleri gowaça ekilmeli meýdanlaryň hem-de pagta öndürmegiň möçberleri, şeýle hem gowaça meýdanlary üçin goýberiljek mineral dökünleriň möçberleri baradaky hasabatlar bilen çykyş etdiler.
Ahal welaýatynyň häkimi 135 müň gektar ýerde gowaça ekmegiň meýilleşdirilip, şonça meýdandan 280 müň tonna hasyl almagyň göz öňünde tutulýandygy barada hasabat berdi. Şunda ekinleri iýmitlendirmek üçin degişli dökünleri ulanmak göz öňünde tutulýar.
Balkan welaýatynyň häkimi 10 müň gektar ýerde gowaçanyň ekişini geçirip, ondan 10 müň tonna “ak altyn” almagyň meýilleşdirilýändigi barada hasabat berdi. Bu işleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi üçin mineral dökünleriň zerur möçberleri ulanylar.
Daşoguz welaýatynyň häkimi gowaça ekmek üçin 140 müň gektar ýeriň bölünip berilýändigini, ondan 275 müň tonna pagta taýýarlamagyň maksat edinilýändigini hasabatynda belledi. Şunda mineral dökünler zerur möçberlerde peýdalanylar.
Öz nobatynda, Lebap welaýatynyň häkimi şu ýyl pagta ösdürip ýetişdirmek üçin 130 müň gektar ýeriň taýýarlanylandygy barada aýdyp, şonça meýdandan 320 müň tonna ýokary hilli hasyl almagyň pagtaçy kärendeçileriň öňünde duran möhüm wezipeleriň biridigi barada hasabat berdi. Ekinleri iýmitlendirmekde mineral dökünleriň zerur möçberi ulanylar.
Mary welaýatynyň häkimi sanly ulgam arkaly çykyş edip, şu ýyl ýazky ekiş möwsüminde gowaçanyň 165 müň gektarda ekiljekdigini hasabatynda habar berdi. Şonça meýdandan gymmatly çig mal bolan pagtanyň 365 müň tonnasyny ýetişdirmek meýilleşdirilýär. Ekinleri iýmitlendirmek üçin degişli dökünler berler.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew oba hojalyk toplumyndaky işleriň ýagdaýy, obasenagat toplumynda möwsümleýin çäreleriň ýerine ýetirilişi, ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek boýunça görülýän maksada gönükdirilen çäreler barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyzyň «Welaýatlar boýunça 2022-nji ýylda oba hojalyk ekinlerini ýerleşdirmek hem-de önümleri öndürmek hakynda» kabul eden Kararyna laýyklykda, sebitlerde oba hojalyk ekinlerini olary görnüşleri boýunça ýerleşdirmek hem-de ekmek üçin bölünip berlen umumy meýdany 1 million 403 müň 120 gektardan ybarat bolan meýdanda geçiriljek ekişe taýýarlyk görmek boýunça zerur işler amala aşyrylýar. Mundan başga-da, bu resminama laýyklykda, 106 müň gektar ýere ýeralma we gök-bakja ekinlerini, şol sanda 65 müň gektara bu ekinleriň ýazlyk, 41 müň gektara güýzlük görnüşlerini ekmek meýilleşdirilýär. Şeýlelikde, şu ýyl bu maksatlar üçin bölünip berlen ýerleriň meýdany 50 müň 450 gektar köpelýär. Häzirki wagtda ýerleri, tohumlary, ýörite tehnikalary we gurallary ekişe taýýarlamak işleri alnyp barylýar.
Milli Liderimiziň «Türkmenistanda 2022-nji ýylda gowaçanyň ýokary hasylyny ýetişdirmek hakynda» kabul edilen Kararyna laýyklykda, 580 müň gektarda bu gymmatly tehniki ekini ekmek hem-de “ak altynyň” 1 million 250 müň tonnasyny öndürmek göz öňünde tutulýar. Häzirki wagtda welaýatlarda ýerleri sürmek we ekiş möwsümine toplumlaýyn taýýarlyk görmek işleri geçirilýär.
Şunuň bilen bir hatarda, welaýatlaryň gallaçy daýhanlary howa şertlerini göz öňünde tutup, bugdaýa ösüş suwuny tutýarlar hem-de bugdaý ösdürilip ýetişdirilýän ýerleriň 690 müň gektaryny mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işlerini amala aşyrýarlar.
Şeýle hem wise-premýer Türkmenistanyň Suw kodeksine laýyklykda, suw serişdelerini tygşytly we rejeli peýdalanmak, ilatymyzy, oba hojalyk önümlerini öndürijileri, senagat pudagyny we beýleki suwdan peýdalanyjylary suw serişdeleri bilen üpjün etmek maksadynda amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan obasenagat toplumynyň uly mümkinçilige eýedigini, onda işleriň amala aşyrylmagynyň bu ulgamda baý milli tejribe bilen sazlaşykly utgaşdyrylmagy arkaly ugurdaş ylymlaryň öňdebaryjy gazananlaryna hem-de döwrebap tehnologiýalara daýanmalydygyny nygtady.
Oba hojalyk önümçiliginiň netijeliliginiň artdyrylmagy, ugurdaş düzümleriň, şol sanda gaýtadan işleýän ulgamyň kämilleşdirilmegi, pudagyň ösüşiň hil taýdan täze derejesine çykarylmagy bu ulgamda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleriň wajyp wezipeleri bolup durýar.
Şunda ýerden oýlanyşykly peýdalanmak, oba hojalyk ekinleriniň hasyllylygyny ýokarlandyrmak meselelerine aýratyn üns berilýär. Şu babatda ekin dolanyşygynyň ylmy taýdan esaslandyrylan usulda alnyp barylmagy, her welaýatyň toprak-howa şertlerini nazara alyp, seçgiçilik işiniň kämilleşdirilmegi uly ähmiýete eýedir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Bularyň ählisi ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmaga, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek wezipelerini üstünlikli çözmäge hem-de ilatyň dürli, ýokary hilli önümlere, şol sanda ýeralma, gök-bakja we miwe önümlerine bolan isleglerini doly kanagatlandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendir. Şu maksatlar bilen, güýzlük bugdaýa degişli derejede ideg edilmegini üpjün etmek, ýazky gowaça ekişi möwsümine düýpli taýýarlanmak hem-de ony has amatly möhletde geçirmek, bugdaýyň, “ak altynyň” we beýleki oba hojalyk ekinleriniň bereketli hasylyny almak üçin bar bolan hemme mümkinçilikleri ulanmak zerur diýip, milli Liderimiz belledi hem-de wise-premýere we welaýatlaryň häkimlerine anyk tabşyryklary berdi.
Hormatly Prezidentimiz obasenagat toplumynyň we beýleki pudaklaryň sazlaşykly ösüşiniň möhüm şerti bolan suw serişdelerini netijeli peýdalanmagyň, daşky gurşawy goramagyň, halkymyza amatly durmuş şertlerini döretmegiň döwletimiziň durmuş-ykdysady syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Şeýle hem milli Liderimiz ýurdumyzyň oba hojalyk pudagyna suw tygşytlaýjy tehnologiýalary giňden ornaşdyrmagyň, suwarymly ekerançylykda ägirt uly tejribe toplan pederlerimiziň köpasyrlyk ýörelgelerini dikeltmek boýunça işleri maksatnamalaýyn esasda dowam etmegiň zerurdygyny aýtdy. Döwlet Baştutanymyz munuň gektardan alynýan hasylyň has-da ýokarlanmagyna, obasenagat toplumynyň ägirt uly mümkinçilikleriniň doly durmuşa geçirilmegine itergi berjekdigini belledi hem-de bu babatda wise-premýere we welaýatlaryň häkimlerine birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny tamamlap, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny hem-de berkarar Watanymyzyň gülläp ösmeginiň, halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
«Halkyň Arkadagly zamanasy» ýylynyň 14-nji ýanwarynda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde hormatly Prezidentimiz «Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyny» tassyklamak hakynda Karara gol çekdi. Munuň özi ulag diplomatiýasynyň ýurdumyzyň daşary syýasat strategiýasynda ileri tutulýan has möhüm ugurlaryň hataryndadygyny ýene bir gezek görkezdi. Milli Liderimiz Maksatnamadan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek babatda Daşary işler ministrligine hem-de Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligine beýleki düzümler bilen bu ugurda işleri utgaşykly hem-de ulgamlaýyn esasda alyp barmalydygy barada degişli tabşyryklary berdi.
Hereket ýoldan başlanýar. Ýol — başlangyç, maksada ýetmek üçin badalga, ugur alyş nokady. Ýol goňşyny goňşa, ili ile, alysdakyny ýakyna ýetirýär. Özüňde bar zady beýlekilere ýetirmäge, ýoguňy bolsa çet ýerlerden getirmäge mümkinçilik döredýär. Adamlary biri-biri bilen ýakynlaşdyrmagyň serişdesi bolan söwdany işjeň alyp barmak üçin hem ýollar gerek. Söwda ýollarynyň girdeji, peýda getirmekden daşary, medeniýetleri, halklary ýakynlaşdyrýandygyna magat göz ýetiren döwletler, hökümdarlar gadymyýetde olaryň öz üstünden geçmegi barada alada edipdirler.
Üçünji müňýyllykda Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmegiň gözbaşynda duran hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ulag diplomatiýasynyň özenini tutuş adamzadyň bähbitlerine gönükdirilen asylly maksatlar düzýär. Halkara we sebit derejesinde ulag-logistika ulgamyny ösdürmek hem-de onuň häzirki zaman ýagdaýlaryna laýyk derejede hereket etmegini gazanmak üçin döwlet Baştutanymyz tarapyndan ulag ulgamynda öňe sürülýän başlangyçlar bu gün dünýä jemgyýetçiliginde giň goldaw tapýar. Hususan-da, milli Liderimiziň teklipleri esasynda 2014-nji, 2015-nji, 2017-nji we 2021-nji ýyllarda durnukly ulag ulgamynyň ösdürilmegi boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamalarynyň 4-si biragyzdan kabul edildi. Mundan başga-da, 2016-njy ýylyň noýabr aýynda Türkmenistanda Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahat geçirildi. Munuň özi ýurdumyzyň ulag ulgamyndaky başlangyçlaryna dünýä jemgyýetçiliginiň gyzyklanmasynyň nobatdaky beýany boldy.
«Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda» strategik taýdan ähmiýetli çäreler göz öňünde tutulýar. Olar, hususan-da, ýurdumyzyň ulag ulgamynyň we halkara ulag hyzmatdaşlygynyň hukuk binýadyny has-da kämilleşdirmekden; ulag ugrunda halkara guramalar, şol sanda BMG hem-de onuň sebitleýin komissiýalary, ýagny Ýewropa ykdysady komissiýasy, Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasy, şeýle-de ýöriteleşdirilen halkara ulag we logistika guramalary bilen hyzmatdaşlygyň ösdürilmeginden; Türkmenistanyň Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesi (TRACEKA) Hökümetara komissiýasyna goşulyşmagy boýunça işleri geçirmek hem-de bu ugur boýunça üstaşyr ulag ýollarynyň Türkmenistanyň üstünden geçmegini gazanmakdan; ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ulag pudagyny sanly ulgama geçirmegiň çäklerinde BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary bilen netijeli hyzmatdaşlygy alyp barmakdan; badalga berlen iri halkara we sebitara taslamalary durmuşa geçirmek we olaryň netijeliligini ýokarlandyrmak babatda işleri geçirmekden ybaratdyr.
Maksatnamada Türkmenistanyň Prezidentiniň öňe süren anyk teklipleri esasynda halkara ulag geçelgeleriniň ençemesini, şol sanda Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe, Demirgazyk — Günorta (Russiýa — Gazagystan — Türkmenistan — Eýran), Hazar deňzi — Gara deňiz, Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman (Merkezi Aziýa — Ýakyn Gündogar), Gündogar — Günbatar (Hytaý — Gazagystan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe) ulag geçelgesini, şeýle-de onuň täze ugruny (Hytaý — Täjigistan — Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Türkiýe) we beýleki halkara üstaşyr ulag geçelgelerini işjeňleşdirmek boýunça çäreler anyk beýanyny tapýar. Agzalan taslamalar babatda birnäçe işleriň eýýäm alnyp barylýandygyny bellemek möhümdir.
Geçen ýylyň 14 — 16-njy oktýabry aralygynda Hytaýyň Pekin şäherinde Birleşen Milletler Guramasynyň Durnukly ulag ulgamy boýunça gibrid görnüşde geçirilen ikinji ählumumy maslahatynda eden wideoaragatnaşyk arkaly çykyşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ulag diplomatiýasy babatda ozalky halkara başlangyçlaryny has-da anyklaşdyrmak bilen, olara dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni gaýtadan çekdi. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan BMG-de ençeme ýyllaryň dowamynda durnukly ulag ulgamynda möhüm ähmiýetli, çuň manyly Kararnamalaryň başyny başlady. Milli Liderimiz şol maslahatda hem üç ugur boýunça öz tekliplerini we başlangyçlaryny esaslandyrdy.
Birinjiden, döwlet Baştutanymyz BMG-niň ulagy ösdürmek boýunça Ýörite sebitara maksatnamasyny işläp taýýarlamak barada Türkmenistan tarapyndan ozal beýan edilen teklibe gaýdyp gelmegi öňe sürdi. Hormatly Prezidentimiz öz çykyşynda bu maksatnamanyň maksatlarynyň we wezipeleriniň Baş Assambleýanyň ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek babatda dört Kararnamasyndan, 2016-njy ýylda Aşgabatda geçirilen Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatyň Jemleýji resminamasyndan, ählumumy derejede ulag babatda özara arabaglanyşygy pugtalandyrmak bilen bagly beýleki köptaraplaýyn resminamalardan ugur alnyp beýan edilmeginiň zerurdygyny nygtady.
Ikinjiden, hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy bilen bilelikde 2022-nji ýylyň aprel aýynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp gelýän ýurtlaryň ministrleriniň halkara maslahatyny geçirmegi meýilleşdirýändigini aýdyp, döwletleri we halkara guramalary oňa işjeň gatnaşmaga çagyrdy. Munuň özi pandemiýa şertlerinde ösüp gelýän ýurtlaryň, ilkinji nobatda, dünýä ummanyna göni çykalgasy bolmadyk döwletleriň aýratyn goragsyzdygy bilen baglanyşyklydyr. Çünki ulag gatnawlaryndaky mejbury çäklendirmeler hut şolara has güýçli täsirini ýetirdi.
Üçünjiden, häzir çökgünligiň täsirini azaltmaga, ykdysady ösüşiň durnukly görkezijilerine çalt çykmaga gönükdirilen utgaşykly, jogapkärli we öňdengörüjilikli çözgütleriň zerurdygyny nygtamak bilen, hormatly Prezidentimiz BMG-niň derejesinde ulag ulgamynda özara gatnaşyklaryň ählumumy strategik meýilnamalary bilen birlikde, kadalary, düzgünleri sazlaşdyrmagyň, gümrük we migrasiýa işlerini aňsatlaşdyrmagyň hem-de ulag ulgamynda halkara hyzmatdaşlyga degişli beýleki derwaýys meseleleri ara alyp maslahatlaşmagyň munuň üçin oňaýly şertleri döretjekdigine ünsi çekdi.
Milli Liderimiz geçen ýylyň 15-nji oktýabrynda onlaýn usulda geçirilen Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň döwlet Baştutanlarynyň Geňeşiniň mejlisindäki çykyşynda ulag babatdaky başlangyçlaryny ösdürip, GDA-nyň ykdysady ugurlaryny we bähbitlerini Arkalaşygyň çäklerinden daşarda ilerletmegiň, serhetdeş ýurtlaryň, goňşy sebitleriň biziň taslamalarymyza goşulyşmagynyň wajypdygyny nygtady. Ilkinji nobatda, munuň üstaşyr ulag düzümini döretmäge, täze aragatnaşyk we kommunikasiýa ulgamlaryny çekmäge degişlidigini aýratyn belledi.
Türkmenistan deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň bähbitlerini goramak üçin 2018-nji ýylda ulanmaga berlen Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň üstaşyr daşama mümkinçiliklerini, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýa, Owganystan, Hazarýaka döwletler, Hytaý babatda iş ýüzünde amatly ýagdaýda peýdalanmaga, munuň üçin gümrük-wiza ýeňilliklerini döretmäge taýýardygyny mälim edýär. Şunda ýurdumyzyň başlangyjy bilen döredilýän Owganystan — Türkmenistan — Azerbaýjan — Gruziýa — Türkiýe (Lapis Lazuli) halkara ulag geçelgesiniň ähmiýeti uludyr. Türkmenistan bu geçelgäni Owganystanyň işjeň ulanmagy üçin Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý, Serhetabat — Turgundy demir ýollaryny gurdy. Geljekde olaryň birinjisini Täjigistana, ikinjisini bolsa Hyradyň üsti bilen Eýrana tarap dowam etdirmek göz öňünde tutulýar. Özbegistan — Türkmenistan — Eýran — Oman halkara ulag geçelgesiniň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň Pars aýlagynyň üsti bilen dünýä ummanyna çykmagynda ähmiýeti uly bolar.
Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň möhüm şahasy bolan Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýoluny tutuş Ýewraziýa ulag diplomatiýasyna uly üstünlik getiren transmilli taslama hasaplamak bolar. Çünki Eýran bu ýol arkaly Russiýanyň we Hytaýyň bazarlaryna, öz gezeginde, Gazagystana hem Pars aýlagynyň ähli döwletlerine çykmaga mümkinçilik aldy. Bu ugur ikitaraplaýyn we sebitleýin söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy täze derejä çykarmaga oňyn täsirini ýetirdi. Geçen ýylyň oktýabrynda geçirilen ýokary derejeli türkmen-gazak gepleşikleriniň dowamynda agzalan demir ýol magistralyny doly güýjünde ulanmak esasy wezipe hökmünde kesgitlenildi. Hazardaky Aktau, Kuryk we Türkmenbaşy deňiz portlarynyň arasynda logistik hyzmatdaşlyk boýunça hem giň mümkinçilikler bar. Hut Hytaýyň şu ýoly ulanmak arkaly «Bir guşak — bir ýol» taslamasyny durmuşa geçirmegi, hakykatdan-da, Türkmenistanyň başlangyjy bilen gurlan bu ýoluň Beýik Ýüpek ýoluny dikeldýän transaziýa demir ýoluna öwrülýändigini subut edýär.
«Türkmenistanyň Prezidentiniň ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda» Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň ýanynda döredilen Türkmenistanyň diplomatiýasynyň möhüm ugurlary boýunça okuw merkeziniň çäklerinde ulag diplomatiýasy boýunça ýaş hünärmenleri taýýarlamakdaky tagallalary güýçlendirmek baradaky meselä hem üns çekilýär. Şoňa görä-de, ýurdumyzyň ulag diplomatiýasy babatdaky halkara başlangyçlaryny ylmy taýdan öwrenmekde, Türkmenistanyň başlangyjy bilen amala aşyrylýan halkara üstaşyr ulag taslamalarynyň ähmiýetini wagyz etmekde, umuman, ulag diplomatiýasynyň dünýä syýasatyndaky ähmiýeti barada bilimleri giňden ýaýratmakda bu okuw merkezinde geljekde-de ulgamlaýyn işler alnyp barlar.
Jumamyrat GURBANGELDIÝEW,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň rektory.
Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda milli ykdysadyýetimizde uly üstünlikler gazanylýar. Ýurdumyzyň ykdysadyýetini mundan beýläk hem ösdürmekde we döwrebaplaşdyrmakda sanly ulgamyň aýratyn orny bardyr. Şonuň üçin bu ugra aýratyn üns berilýär we döwrebap mümkinçilikler durmuşa ornaşdyrylýar. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» wezipeleriniň yzygiderli durmuşa geçirilmegi ýurdumyzyň mundan beýläk-de ösmegine, işewürlik we maýa goýum işjeňliginiň artmagyna, dolandyryşyň öňdebaryjy usullarynyň ornaşdyrylmagyna ýardam edýär.
Ylmyň we bilimiň has-da ösen häzirki döwründe tehnologiýalara, kompýuter enjamlaryna, elektron programmalaryna giň ýol açylýar. Şonuň üçin sanly ulgam dürli pudaklarda işjeň ornaşdyrylýar. Munuň özi ösüşi üpjün etmek bilen bir hatarda, ylmyň iň täze gazananlaryny hem durmuşa ornaşdyrmak bolup durýar. Şonuň üçin, hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda sanly ulgamyň mümkinçilikleri giňden peýdalanylýar. Sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi birnäçe amatlyklary döredýär. Sanly ykdysadyýetiň ösýän şertlerinde sarp edijileriň islegleri çalt we ýokary hil derejesinde kanagatlandyrylýar. Sanly gurşawda harytlaryň we hyzmatlaryň ählumumy bazarlara dessin çykmak we sarp edijilere elýeterli bolmak mümkinçiligi artýar. Harytlaryň we hyzmatlaryň göni aragatnaşyk (onlaýn) ulgamda hödürlenmegi olaryň elýeterliligini ýokarlandyrýar. Şeýlelikde, sanly ykdysadyýet tizlik, ýokary hil we amatlylyk babatynda netijelidir hem-de ähmiýetlidir.
Elbetde, sanly ulgamyň mümkinçilikleri örän giňdir. Häzirki wagtda hyzmatlary döwrebap görnüşe geçirmek — maglumat-intellektual tehnologiýalary we sanlylaşdyrylan ulgamlary ösdürmek durmuş-ykdysady taýdan zerurlyga öwrülýär. Sanlylaşdyrmak, ozaly bilen, täze hyzmatlaryň we önümleriň sanly görnüşde döredilmegidir. Diýmek, sanlylaşdyrmagyň esasy tapawutly aýratynlygy täze işjeň we sarp edijilik häsiýetnamalary bolan innowasion hyzmatlaryň hem-de önümleriň döredilmegindedir.
Sanlylaşdyrmak ösüş we bäsdeşlik babatda täze artykmaçlyklary gazanmaga mümkinçilik berýär. Häzirki wagtda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň dürli pudaklarynda täze innowasion tehnologiýalar, şol sanda, sanly tehnologiýalar ornaşdyrylyp, elektron resminamalar dolanyşygyna geçildi. Elektron senagat döredilýär. Öňdebaryjy tehnologiýalar esasynda köpugurly kommunikasiýa ulgamyny döretmek, Watanymyzyň alys künjeklerinde internet mümkinçiliklerini üpjün etmek bilen bir hatarda, aragatnaşyk hyzmatlarynyň möçberini, hilini we görnüşlerini artdyrmak işleri üstünlikli durmuşa geçirilýär.
Milli ykdysadyýetimizi döwrebap ösdürmekde beýik işleri durmuşa geçirýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, ömri uzak bolsun!
Mekan ORAZGYLYJOW,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.
Aşgabatda türkmen-owgan gepleşikleri geçirildi
Aşgabat, 15-nji ýanwar (TDH). Şu gün Owganystanyň daşary işler ministriniň wezipesini ýerine ýetiriji Amir Han Mottakiniň ýolbaşçylygynda paýtagtymyza gelen owgan wekiliýetiniň saparynyň çäklerinde duşuşyk geçirildi. Duşuşygyň dowamynda iki goňşy ýurduň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylary ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň gün tertibiniň ileri tutulýan ugurlary boýunça, hususan-da, syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we ynsanperwer hyzmatdaşlyk babatda pikir alyşdylar.
Taraplar ýurdumyzyň wekiliýetiniň Owganystana bolan birnäçe saparlarynyň dowamynda geçirilen türkmen-owgan gepleşikleriniň netijeliligini belläp, döwletara gatnaşyklary ösdürmekde iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky diplomatik dialogyň ähmiýetli ornuny nygtadylar.
Söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň möhüm bölegi bolan bilelikdäki düzümleýin taslamalaryň durmuşa geçirilmegi giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy. Ilkinji nobatda, Günorta — Gündogar Aziýanyň ýurtlaryny türkmen tebigy gazy bilen uzak möhletleýin esasda üpjün etjek Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan transmilli gaz geçirijisiniň gurluşygy barada aýdyldy. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamynyň we demir ýollaryň gurluşygy hem ähmiýetli taslamalaryň hataryndadyr.
Sebitde howpsuzlygy üpjün etmek ulgamynda türkmen-owgan özara gatnaşyklarynyň mundan beýläk-de işjeňleşdirilmeginiň zerurdygyna aýratyn üns çekildi.
Ýurdumyzyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy Türkmenistanyň Owganystanyň syýasy-ykdysady durnuklylygyna, doganlyk halkyň abadançylygyna we bitewüligine gyzyklanma bildirýändigini nygtady.
Türkmen tarapy parahatçylygy, ylalaşygy üpjün etmekde owgan halky bilen raýdaşlygyny beýan edip, hoşniýetli goňşuçylyk we köpasyrlyk dostluk ýörelgelerinden ugur alyp, mundan beýläk-de, hemmetaraplaýyn goldaw hem-de ynsanperwerlik kömegini berjekdigini tassyklady.
Ýurdumyzyň eýeleýän üýtgewsiz orny doganlyk owgan halkyna parahat we abadan durmuşy üpjün etmäge, durmuş-ykdysady düzümleri dikeltmäge iş ýüzünde anyk ýardam bermek bilen beýan edilýär. Türkmenistan bu garaýyşlardan ugur alyp, Owganystan bilen söwda-ykdysady gatnaşyklaryny yzygiderli giňeldýär hem-de energetika, ulag we kommunikasiýalar ulgamlarynda ähmiýetli taslamalary durmuşa geçirýär.
Döwletimiziň iberýän elektrik energiýasynyň möçberlerini mundan beýläk-de artdyrmak, serhetýaka awtoulag hem-de demir ýollarynyň ulgamyny giňeltmek boýunça alyp barýan anyk işleri, ynsanperwerlik kömegi we owgan jemgyýetiniň durmuşynyň beýleki ulgamlarynda goldaw bermegi ýurdumyzyň saýlap alan ugruna ygrarlydygynyň aýdyň subutnamasydyr.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygy boýunça ýurdumyzyň degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary owgan raýatlaryna bilim we saglygy goraýyş ulgamlarynda muzdsuz ýardam berýärler. Türkmen hünärmenleri goňşy ýurtda dürli maksatly möhüm desgalaryň gurluşygyny alyp barýarlar.
Duşuşygyň dowamynda Owganystanyň Türkmenistan bilen gatnaşyklara aýratyn ähmiýet berýändigi bellenildi. Bu nusgalyk hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary diňe bir iki ýurduň däl, eýsem, has giň ölçeglerde parahatçylygyň, howpsuzlygyň we abadançylygyň bähbitlerine laýyk gelýär.
Owgan wekiliýeti milli Liderimiziň Owganystandaky ýagdaýyň parahatçylykly ýollar arkaly çözülmegine hem-de ýurduň durmuş-ykdysady taýdan dikeldilmegine goşýan uly goşandy hem-de eýeleýän işjeň orny üçin tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etmek bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň sebitde we dünýäde umumy maksatlara hyzmat etmäge gönükdirilen ýangyç-energetika toplumynda, elektroenergetika we ulag-kommunikasiýa ulgamynda başyny başlan iri taslamalarynyň möhümdigini nygtadylar.
Giňişleýin düzümde geçirilen duşuşyk tamamlanandan soňra, Türkmenistanyň we Owganystanyň daşary işler ministrleri köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekillerine ýüzlenme bilen çykyş etdiler.
Türkmen tarapy özara bähbitli ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň ileri tutulýan wezipeleriň hatarynda durýandygyny belläp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bu ugurda alyp barýan syýasatynyň ähmiýetlidigine ünsi çekdi. Bu syýasatyň esasynda asyrlaryň jümmüşine uzap gidýän taryhy gatnaşyklarymyzy milli däplerden ugur alyp, döwrebap derejede ösdürmek babatdaky tagallalar durýar.
Owgan wekiliýeti türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini aýtdy. Şeýle hem Türkmenistanyň Owganystany durmuş-ykdysady taýdan dikeltmekde yzygiderli ýardam berýändigi, şol sanda durmuş düzümlerine degişli desgalary gurup berendigi nygtaldy. Şonuň ýaly-da, owgan tarapy Türkmenistanyň başlangyjy boýunça durmuşa geçirilýän halkara taslamalaryň sebitde parahatçylygyň üpjün edilmegine ýardam berýändigini belläp, bu duşuşygyň özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge hyzmat etjekdigine ynam bildirdi.
Daşary işler ministrlikleriniň ýolbaşçylary gepleşikleriň jemlerini beýan edip, iki goňşy döwletiň arasyndaky köpugurly hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen türkmen-owgan dialogynyň oňyn we netijeli häsiýetini bellediler.