Новости
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň ýyl ýazgysy — 2020-nji ýyl

3. GURLUŞYK-SENAGAT TOPLUMY WE ELEKTROENERGETIKA

Halk hojalyk toplumynyň esasy pudaklarynyň okgunly ösdürilmegi Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň aýdyň nyşanyna hem-de döwrümiziň döredijilik ruhunyň beýanyna öwrüldi.

Gurluşyk-senagat toplumy we elektrik energetikasy bu babatda aýdyň görkeziji bolup durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň mähriban halkymyzyň abadançylygynyň bähbidine başyny başlan ägirt uly maksatnamalaryny üstünlikli durmuşa geçirmekde bu pudaklara möhüm orun degişlidir.

Şol döwlet maksatnamalary biri-biriniň üstüni sazlaşykly ýetirip, köpugurly milli ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de ösdürilmegine, döwrebap, ýokary tehnologiýaly kärhanalary işe girizmäge, baý tebigy serişdeleri has doly ulanmagyň hasabyna daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan hem-de eksport ugurly önümleriň möçberini artdyrmaga, ýurdumyzyň sebitlerini toplumlaýyn özgertmäge gönükdirilendir.

Milli Liderimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmekde, ilatyň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmakda hem-de bäsdeşlige ukyply senagat toplumyna eýe bolan Diýarymyzyň abraýyny has-da belende götermekde gurluşyk senagatynyň ähmiýetini yzygiderli nygtaýar.

Şäher gurluşygy amala aşyrylýan innowasion işleriň özboluşly görkezijisi hökmünde çykyş etmek bilen, şu günüň isleglerini hem-de mähriban halkymyzyň maksatlaryny we ymtylmalaryny beýan edýär.

Soňky ýyllarda gurluşyk işleriniň has giň gerime eýe bolmagy eziz Watanymyzyň okgunly ösüşiniň aýdyň subutnamalarynyň biridir. Türkmenistanyň at gazanan arhitektory hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Diýarymyz ägirt uly gurluşyk meýdançasyna öwrüldi.

Milli Liderimiziň GDA gatnaşyjy döwletleriň hökümet Baştutanlarynyň geňeşiniň şu ýylyň maý aýynda geçirilen mejlisiniň barşynda beýan eden teklibine laýyklykda, 2021-nji ýylyň Arkalaşykda Binagärlik we şähergurluşyk ýyly hökmünde geçjekdigi bellärliklidir. Şu ýylda ýurdumyzda şanly senäniň — Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk baýramynyň belleniljekdigini nazara almak bilen, täze binalaryň köpçülikleýin açylmagyna garaşmak bolar.

Hormatly Prezidentimiz Halk Maslahatynyň geçen ýylyň sentýabr aýynda geçirilen taryhy mejlisinde gurluşygyň giň geriminiň Garaşsyz Watanymyzyň ähli ugurlar boýunça okgunly ösýän kuwwatly döwletdigini aýdyň görkezýändigini belledi. Bu gün ýurdumyzda bahasy 37 milliard amerikan dollaryndan gowrak bolan önümçilik we durmuş maksatly iri desgalaryň 2,5 müňe golaýy gurulýar.

Türkmenistanlylaryň abadan we bagtyýar durmuşyny üpjün etmek, şäherlerde hem-de obalarda halkara ölçeglere laýyk gelýän zerur düzümi döretmek milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Döwlet adam üçindir!” diýen şygar astynda amala aşyrýan durmuş ugurly döwlet syýasatynyň esasy ýörelgesidir. Watanymyzyň ähli künjeklerinde köp sanly desgalaryň gurluşygy şol syýasatyň üstünlige beslenýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu desgalaryň gurluşygy «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda alnyp barylýar.

Ministrler Kabinetiniň we Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň 30-njy dekabrda geçirilen bilelikdäki mejlisinde döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda ajaýyp desgalar, täze ýaşaýyş toplumlary gurulýar, ýokary tizlikli awtobanlaryň we polat ýollaryň müňlerçe kilometrleri çekildi, halkara ulag düzümleri döredilýär.

2020-nji ýylda umumy bahasy 7 milliard manada golaý bolan 45 sany iri desgalar ulanylmaga tabşyryldy. Olaryň hatarynda umumy meýdany 2 million inedördül metre golaý ýaşaýyş jaýlary, şol sanda otaglarynyň ýerleşişi gowulandyrylan jaýlar, şeýle hem çagalar baglary, mekdepler, lukmançylyk edaralary we beýleki desgalar bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow türkmen halkyna Täze ýyl Gutlagynda ýurdumyzda durmuş we önümçilik maksatly köp sanly desgalaryň gurlup, ulanmaga tabşyrylandygyny belledi. Bagtyýar maşgalalaryň müňlerçesi täze jaý toýlaryny tutdular. Biz durmuş we önümçilik düzümli desgalary gurmagy ýokary depginler bilen dowam edýäris.

Döwlet Baştutanymyzyň ýolbaşçylygynda işlenip taýýarlanylan binagärlik-şähergurluşyk maksatnamasynyň çäklerinde paýtagtymyzda gurlan desgalaryň birnäçesiniň Ginnesiň rekordlar kitabyna girizilendigini bellemek gerek. 2013-nji ýylyň 25-nji maýynda bolsa Aşgabadyň özi hem ak mermerli binalaryň dünýäde bir ýere iň köp jemlenen şäheri hökmünde bu abraýly sanawda mynasyp orun eýeledi.

Uzak möhletli geljegi nazara almak bilen, paýtagtymyzy mundan beýläk-de okgunly ösdürmek milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň hemişe üns merkezinde durýar. Hormatly Prezidentimiz dürli maksatly desgalaryň gurluşygynyň barşyny, şäheri abadanlaşdyrmak babatda taslamalaryň durmuşa geçirilişini, inžener-tehniki hem-de ýol-ulag düzüminiň döwrebaplaşdyrylmagyny hut özi gözegçilikde saklaýar.

Ýaşaýyş-durmuşyň ýokary görkezijilerini üpjün etmäge gönükdirilen taýsyz tagallalaryň netijesinde, Aşgabat dünýäniň iň owadan we ýaşamak üçin has amatly şäherleriniň biri, sebit we halkara hyzmatdaşlygyň ykrar edilen merkezi hökmündäki derejesini has-da pugtalandyrýar. Paýtagtymyzda iri çäreleri geçirmek hem-de köp sanly daşary ýurtly myhmanlary mynasyp garşylamak üçin ähli şertler döredilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň şähergurluşyk strategiýasynyň durmuşa geçirilişiniň barşynda her ýyl türkmen paýtagtynyň ajaýyp binagärlik toplumynyň üsti täze täsin binalar hem-de desgalar bilen ýetirilýär. Şolar häzirki Türkmenistanyň hakyky buýsanjyna öwrülýär.

Bu gün Aşgabat şäheriniň günorta böleginde iri desgalaryň toplumynda, hususan-da, Halk Maslahatynyň Diwanynyň, Halkara maslahatlar hem-de Halkara kabul edişlikler merkeziniň, kaşaň myhmanhananyň hem-de “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň we “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň edara binalarynyň gurluşygynda işler güýçli depginde alnyp barylýar.

Täze, has oňaýly dynç alyş zolaklaryny döretmäge uly ähmiýet berilýär. 15-nji iýunda milli Liderimiziň gatnaşmagynda ak mermerli paýtagtymyzyň demirgazyk künjeginde ýerleşen “Altyn kölüň” kenarynda gurlan dynç alyş düzüminiň desgalarynyň açylyş dabarasy boldy. Bu dynç alyş zolagyny mundan beýläk-de ösdürmek maksady bilen, geljekde has oňaýly iki gatly kottejleri, çagalar hem-de sport meýdançalaryny, üsti açyk suwa düşülýän howuzlary we akwaparklary hem-de beýleki ugurdaş desgalaryň ençemesini gurmak meýilleşdirilýär.

2020-nji ýylyň 3-nji iýunynda Bütindünýä welosiped güni mynasybetli dabaralar geçirildi. Bütindünýä welosiped güni hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň ýörite Kararnamasy bilen 2018-nji ýylda esaslandyryldy.

Türkmen paýtagtynda, Çandybil şaýolunyň hem-de Bekrewe köçesiniň çatrygynda “Welosiped” binasynyň açylmagy esasy wakalaryň birine öwrüldi. Bu uly bina mähriban halkymyzyň ruhubelentligini hem-de umumadamzat gymmatlyklaryna we halkara sport hereketine ygrarlylygyny alamatlandyrýar.

Ýurdumyzda häzir bedenterbiýe hem-de sportuň dürli görnüşleri bilen meşgullanmak üçin ähli şertler döredilýär. Geçen ýylyň 1-nji sentýabrynda Sport we ýaşlar syýasaty ministrliginiň täze edara binasynyň hem-de Türkmen döwlet bedenterbiýe we sport institutynyň sportuň olimpiýa görnüşleri fakultetiniň dabaraly ýagdaýda açylmagy munuň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow açylyş mynasybetli guralan dabarada çykyş edip, bu toplumyň Türkmenistanyň milli hem-de olimpiýa ýygyndy toparlarynyň türgenlerini Olimpiýa we Aziýa oýunlaryna, beýleki iri halkara ýaryşlara ýokary derejede taýýarlamaga mümkinçilik berjekdigini belledi.

Diýarymyzda giňden bellenilýän Bilimler we talyp ýaşlar gününiň çäklerinde Aşgabatda 21-nji ýöriteleşdirilen okuw-terbiýeçilik mekdebiniň hem açylyş dabarasy geçirildi.

30-njy oktýabrda ähli isleg bildirýänler üçin gapylaryny giňden hem-de myhmansöýerlik bilen açan, paýtagtymyzyň Astana köçesiniň ugrunda gurlan “Jahan” döredijilik merkezinde zehinli çagalaryň we ýetginjekleriň aýdym-saz, tans hem-de surat çekmek bilen meşgullanmagy üçin ähli şertler döredildi. Bu ýerde dürli gurnaklar, döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen ses ýazýan studiýa, sport we beýleki zallar hereket edýär.

Ýeri gelende aýtsak, “Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany” şygary astynda geçen baýramçylyk ýyly täze desgalary ulanmaga bermek bilen bagly dabaralaryň birnäçesine beslendi. Şol desgalar ählihalk baýramçylygyna uly sowgat boldy.

28-nji oktýabrda Aşgabatda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýol-ulag düzüminiň desgalarynyň toplumynyň — S.Türkmenbaşy hem-de A.Nyýazow şaýollarynyň çatrygynda ýerleşen awtomobil geçelgesiniň, ýerasty geçelgeleriň we “Mahabat” binasynyň hem-de täze “Diwan” myhmanhanasynyň açylyş dabarasy boldy. Bu myhmanhananyň bezeginde milli binagärligiň äheňleri öz beýanyny tapdy.

10-njy noýabrda ýurdumyzyň baş şäherini ösdürmegiň 16-njy nobatdakysynyň çäklerinde gurlan durmuş-medeni maksatly desgalaryň iri toplumy ulanylyşa tabşyryldy.

Magtymguly şaýolunyň ugrunda, Taslama we Tähran köçeleriniň arasyndaky giň meýdanda gurlan ýaşaýyş toplumy ak mermerli paýtagtymyzyň binagärlik keşbi bilen aýratyn sazlaşyk döretdi.

Giň gerimli taslamanyň çäklerinde has oňaýly we otaglarynyň ýerleşişi gowulandyrylan 12 gatly 48 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň altysy hem-de 72 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň onusy guruldy. Zerur tehniki ulgamlary, pyýadalar üçin niýetlenen ýerasty geçelgeleri we ýolagçy ulaglar üçin duralgalary öz içine alýan, umumy uzynlygy 5,5 kilometrden gowrak bolan täze ýol çekildi.

Paýtagtymyzy gurmagyň 16-njy nobatdakysynyň hem-de beýleki möhüm durmuş ähmiýetli desgalaryň ençemesiniň taslamalaryny amala aşyrmagyň ata Watanymyzyň rowaçlanmagyna we gülläp ösmegine saldamly goşant goşýan Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy kärhanalara ynanylandygy bellärliklidir. Türkmen gurluşykçylary binalaryň we desgalaryň taslamalaryny işläp taýýarlamakda, işleri ýokary hilli ýerine ýetirmekde hem-de bellenen möhletlerde ulanmaga berilmegini üpjün etmekde eýýäm baý tejribe topladylar.

Şol ýerde “Gül Zemin” söwda-dynç alyş merkezi hem guruldy. Awtomobil ýol çatrygynyň merkezini bolsa täsin “Türkmen alabaýy” heýkeli bezedi. Itleriň bu täsin tohumyny wagyz etmek işinde 2020-nji ýylyň möhüm ähmiýetli wakalara baý bolandygyny bellemek gerek. Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çäginde “Türkmen alabaý itleri” hojalyk jemgyýetiniň binalar toplumy açyldy, Änew şäherinde bolsa döwrebap weterinariýa hassahanasy hem-de öý haýwanlaryny saklamak üçin niýetlenen jaýlar guruldy.

Häzir döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyrygyna laýyklykda, Ahal welaýatynda Karantin merkeziniň, Balkan, Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlarynda we Aşgabat şäherinde bolsa alabaý itleriniň merkezleriniň gurluşygy alnyp barylýar.

Möhüm ähmiýetli baýramçylyk desgalarynyň hatarynda Halkara ýanyk şikeslerini bejeriş merkezini we Estetiki merkezi görkezmek bolar. Bu desgalar 10-njy oktýabrda, Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň gününde ulanmaga berildi.

Täze saglygy goraýyş edaralarynyň peýda bolmagy döwlet Baştutanymyzyň mähriban halkymyzyň saglygy we bagtyýarlygy baradaky atalyk aladasynyň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Milli Liderimiziň baştutanlygynda işlenip taýýarlanylan hem-de üstünlikli durmuşa geçirilýän “Saglyk” Döwlet maksatnamasy saglygy goraýyş ulgamyny hemmetaraplaýyn döwrebaplaşdyrmaga, türkmenistanlylary ýokary halkara ölçeglere kybap gelýän lukmançylyk hyzmatlarynyň giň görnüşleri bilen üpjün etmäge gönükdirilendir.

2020-nji ýylyň noýabr aýynda ulanmaga berlen Ak bugdaý etrabynda bina edilen häzirki zaman “Bagabat” şypahanasy hem-de Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynyň Yzgant obasynda täze gurlan 200 orunlyk ýokanç keselleri hassahanasy ýurdumyzyň saglygy goraýşynyň köpugurly düzüminiň üstüni ýetirdi.

“Bagabat” şypahanasynyň açylyş dabarasynyň çäklerinde oňa tarap alyp barýan ýoluň hem-de çatryklaryň birinde oturdylan beýikligi 25 metrlik “Saglyk” binasynyň, Ak bugdaý etrabynyň Magtymguly adyndaky daýhan birleşiginde lukmanlar üçin bina edilen 4 gatly ýaşaýyş jaýynyň ulanmaga berilmeginiň binagärlik açylyşlarynyň tapgyrynyň üstüni sazlaşykly ýetirendigini bellemek gerek.

20-nji noýabrda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzyň demirgazygyndaky Çoganly şäherçesinde bina edilen kottejler toplumynyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. Bu ýerde döwrüň talaplaryna gabat gelýän täze şäher zolagyny döretmek işleri dowam edýär. Mejlisiň Karary bilen, Içeri işler ministrliginiň ýaşaýyş jaýlarynyň bu toplumyna içeri işler edaralarynyň hormatly weterany Mälikguly Berdimuhamedowyň ady dakyldy.

Ýurdumyzyň raýatlaryna gozgalmaýan emläk üçin berilýän uzak möhletli ýeňillikli karzlaryň ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlarynyň elýeterliligini şertlendirýändigini bellemek gerek. Şeýle aladanyň hem-de ýaşaýyş jaý gurluşygynyň barha giň gerime eýe bolmagy netijesinde, her ýyl bagtyýar maşgalalaryň müňlerçesi kaşaň ýaşaýyş jaýlaryna göçüp barýarlar.

Ýokary amatlykly ýaşaýyş jaýlarynyň ýaýbaňlandyrylan giň gerimli gurluşyklaryndan başga-da, her ýyl paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda dürli maksatly desgalaryň ýüzlerçesi bina edilýär we durky täzelenilýär.

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak maksady bilen, täze obalary we şäherçeleri gurmak, ýol-ulag düzümini kämilleşdirmek, hususan-da, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýoluny gurmak boýunça işler işjeň dowam edýär. Bu ýoly 2023-nji ýylyň dekabr aýynda ulanmaga tabşyrmak maksat edinilýär.

Adamlaryň durmuşynyň ýokary ölçeglerini hem-de döredijilikli zähmet çekmegi, amatly durmuşy we dynç almagy üçin has oňaýly şertleri üpjün etmäge gönükdirilen Oba milli maksatnamasynyň durmuşa geçirilmegine ilkinji derejeli ähmiýet berilýär.

Milli Liderimiz welaýatlar boýunça iş saparlaryny yzygiderli amala aşyryp, özgertmeleriň öňe ilerledilişiniň barşy, oba ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler bilen ýerinde tanyşýar.

Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde alnyp barylýan gurluşyklar munuň aýdyň mysalydyr. Syn berilýän ýylyň 3-nji fewralynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze nusgadaky şäheriň desgalaryny bina etmäge ABŞ-nyň 1,5 milliard dollara golaý pul serişdesini bölüp bermek hakynda Karara gol çekdi.

Ähmiýeti boýunça bu taryhy taslamanyň durmuşa geçirilmegi milli Liderimiziň başyny başlan özgertmeler strategiýasynda kesgitlenen wezipeleri çözmekde nobatdaky möhüm ädimi alamatlandyrýar. Şol strategiýanyň aýrylmaz bölegi welaýatlary hemmetaraplaýyn ösdürmekden ybaratdyr.

25-nji maýda geçirilen “Ak şäherim Aşgabat” atly XIX köpugurly halkara sergi Türkmenistanda şähergurluşyk, binagärlik we şäher düzümini kemala getirmek ulgamynda gazanylan üstünlikleri hem-de hyzmatdaşlyk etmegiň geljekki mümkinçiliklerini görkezdi.

Her ýyl guralýan bu sergi milli Liderimiziň başlangyjy bilen ýurdumyzyň hem-de ak mermerli paýtagtymyzyň keşbinde beýanyny tapan özgertmeleriň giň gerimlidigini aýdyň beýan etdi. Şol özgertmeler Türkmenistanyň rowaçlygyň we gülläp ösüşiň belentliklerine tarap ynamly garamagynyň nyşanyna öwrüldi.

Diýarymyzyň hem-de daşary ýurtlaryň 70-den gowrak wekili öz mümkinçiliklerini, öndürýän önümleriniň ýokary hilini we ýerine ýetirýän işleriniň köpdürlüligini görkezdiler. Olaryň hatarynda Türkmenistanyň gurluşyk senagatyny ösdürmekde örän uly orun eýeleýän firmalaryň we kompaniýalaryň hem-de hususy telekeçileriň onlarçasy bar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, bu gün ýurdumyzda gurluşyk pudagyny döwrebaplaşdyrmak, gurluşyk serişdelerini öndürmek boýunça daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutup bilýän önümçilik kuwwatlyklaryny we täze iş orunlaryny döretmek, eksport ugurly harytlaryň mukdaryny artdyrmak, önümçilige sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak bilen baglanyşykly wezipeler üstünlikli çözülýär.

Munuň şeýledigini halkara sergide görkezilen, Türkmenistanda öndürilýän döwrebap gurluşyk hem-de bezeg serişdeleriniň giň görnüşleri aýdyň beýan etdi.

Diýarymyzyň gurluşyk senagatynyň kuwwatlyklary ýyl-ýyldan depginli artdyrylýar. Munuň aýdyň mysaly hökmünde Ahal welaýatynyň senagat zolagynda döredilýän uly gurluşyk toplumyny görkezip bolar.

Bu ýerde eýýäm metal önümlerini we armaturlary öndürýän “Türkmendemirönümleri” döwlet kärhanasy, iri gazbeton zawody, “Türkmenmermer” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň mermeri we graniti işleýän fabrigi, öňdebaryjy tehnologiýalar ulanylýan, aýna öndürmekde Merkezi Aziýada iň iri “Türkmen aýna önümleri” kärhanasy üstünlikli işleýär.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow täze gurluşyklary gurluşyk serişdeleri bilen yzygiderli üpjün etmegiň möhümdigine ünsi çekip, kuwwatly senagaty döretmek, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek hem-de türkmen topragynyň baý ýerli tebigy serişdelerini özleşdirmek boýunça işleri çaltlandyrmagyň zerurdygyny hemişe aýdýar.

Milli Liderimiziň tabşyryklaryna laýyklykda, gazylyp alynýan peýdaly täze känleri ýüze çykarmak boýunça geologiki barlaglar işjeň alnyp barylýar. Garaşylyşy ýaly, bu işleriň netijeleri önümçilik toplumynyň kuwwatyny artdyrmaga we ýokary hilli gurluşyk serişdeleriniň hem-de ýurdumyzda we daşary ýurtlarda uly isleg bildirilýän beýleki önümleriň çykarylyşyny köpeltmäge gönüden-göni hyzmat eder.

Hormatly Prezidentimiziň 2020-nji ýylyň 7-nji fewralyndaky Permanyna laýyklykda, Senagat we kommunikasiýa ministrliginiň hem-de onuň “Türkmensenagat” agentliginiň binýadynda Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň döredilmegi hem şu maksatlara ýetmäge ýardam bermäge gönükdirilendir.

Döwlet Baştutanymyzyň “2020 — 2023-nji ýyllarda Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň senagat hem-de önümçilik desgalaryny gurmak hakynda” Kararyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ýurdumyzda döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen täze kärhanalar gurulýar we ozalky işleýänleri döwrebaplaşdyrylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan syýasaty netijesinde, gurluşyk desgalaryny hem-de ilaty ýokary hilli, ekologiýa taýdan arassa önümler bilen doly üpjün etmek üçin mümkinçilikler döredildi. Ministrligiň garamagyndaky kärhanalarda sement, magdan däl we diwarlyk serişdeler, metal önümler, aýna, gurnama demirbeton we iri panelli gurnamalar, keramzit, kaolin ýaly gurluşyk önümleri, maşyngurluşyk önümleri hem-de beýlekiler çykarylýar.

Milli senagat toplumynyň strategik taýdan ähmiýetli ugurlarynyň biriniň sement önümçiligidigini bellemek gerek. Häzirki wagtda sement zawodlarynda dünýä ölçeglerine kybap gelýän dürli görnüşli sementiň çykarylmagy ýola goýuldy. Şeýle hem Ahal welaýatynyň Bäherden etrabynda hem-de Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda her biriniň kuwwaty ýylda 1 million tonna önüm öndürmäge niýetlenen sement zawodlary gurulýar.

Daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan hem-de eksport ugurly önümleriň öndürilişini artdyrmak baradaky maksatnamalary durmuşa geçirmegiň çäklerinde 2020-nji ýylda ýurdumyzda öňdebaryjy tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan, ýerli çig mallardan gurluşyk serişdelerini çykarýan kärhanalar ulanylmaga tabşyryldy.

Hususan-da, Lebap welaýatynyň Halaç etrabynda ýokary hilli keramika önümlerini öndürýän, Ahal welaýatynyň Gökdepe etrabynda demirbeton önümlerini öndürýän iri zawod, Balkan welaýatynyň S.Türkmenbaşy adyndaky etrabynda gury gurluşyk garyndylaryny we gipsokarton hem-de beýleki önümleri çykarýan kärhana açyldy.

Şunuň bilen bir hatarda, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tabşyryklaryna laýyklykda, Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bilen bilelikde, Diýarymyzyň elektron senagatyny ösdürmek hem-de ilatyň uly isleginden peýdalanýan dürli häzirki zaman enjamlarynyň öndürilişini ýola goýmak boýunça çäreleri görýär.

Şunuň bilen baglylykda, öňdebaryjy dünýä tejribesini öwrenmek, ylmy esasda pudaklaýyn önümçiligi kemala getirmek, bilelikdäki kärhanalary döretmek meselelerine uly ähmiýet berilýär.

Ine, ministrlik tarapyndan “Aýdyň gijeler” hojalyk jemgyýeti bilen bilelikde, Diýarymyzda daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan önümleri çykarmak boýunça işler depginli alnyp barylýar, dürli LED-lampalaryň, öwrediji kompýuterleriň we noutbuklaryň, “Tolkun” we “Zemin” täze smart telewizorlaryň, ýakynda bolsa diagonaly 65 dýuým bolan “Älem” telewizorlarynyň çykarylmagy ýola goýuldy.

2020-nji ýylyň 2-nji oktýabrynda sanly wideoaragatnaşyk arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Diýarymyzyň täze elektron önümleriniň nusgalary görkezildi. Hususan-da, olar iki simkartly öýjükli telefonlar, smartfonlar, monobloklaryň dürli görnüşleri, split-sowadyjylar, Internet ulgamyny ýaýradyjy routerler, agyz suwuny sowatmaga we gyzdyrmaga niýetlenen enjamlardyr.

Himiýa senagatynyň ösdürilmegine hem uly üns berilýär. Bu pudagy ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda ýurdumyzyň oba hojalygynyň isleglerini doly kanagatlandyrmak we azyk bolçulygynyň binýadyny pugtalandyrmak üçin dürli dökünleriň öndürilmegine degişli meseleler durýar.

Tebigy baýlyklaryň, uglewodorod, mineral we gidromineral çig mal serişdeleriniň ätiýaçlyk gorlary boýunça Türkmenistanyň dünýäde öňdäki orny eýelemegi, şolary gaýtadan işlemek hem-de taýýar harytlary öndürmek boýunça ornaşdyrylýan iň täze tehnologiýalar ýokary hilli dürli önümleriň görnüşlerini ep-esli artdyrmaga we mukdaryny köpeltmäge mümkinçilik berdi.

Kabul edilen döwlet maksatnamalaryny üstünlikli amala aşyrmak hem-de himiýa pudagynyň öňünde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin soňky ýyllarda “Türkmenhimiýa” döwlet konserni tarapyndan uly isleg bildirilýän, häzirki döwürde dünýäniň dürli ýurtlaryna eksport edilýän önümleri çykarýan iri önümçilikler gurlup, ulanmaga berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça Maksatnamasyna hem-de Türkmenistanda öndürilen önümleriň eksport mukdaryny artdyrmak baradaky döwlet Maksatnamasyna laýyklykda, geljekde himiýa pudagynyň ýene-de ençeme ugurdaş desgalaryny gurmak göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen bir hatarda, täze döwrebap önümçilikleri dolandyrmak hem-de olara hyzmat etmek üçin hünärmenleri taýýarlamak maksady bilen, Lebap welaýatynda Himiýa tehnologiýalary institutyny gurmak maksat edinilýär.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe amala aşyrylýan, şol sanda depginli senagatlaşdyrmak boýunça durmuşa geçirilýän iri möçberli döwlet maksatnamalarynda milli ykdysadyýetimiziň binýatlyk ulgamlarynyň biri bolan energetika senagatyna möhüm orun berilýär.

Milli Liderimiziň baştutanlygynda ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny düýpli döwrebaplaşdyrmak we pugtalandyrmak, täze energiýa ulgamlary döretmek, ýokary hünär derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça netijeli çäreler görülýär. Olarda paýtagtymyzyň we welaýatlaryň sazlaşykly ösmegini nazara almak bilen, kuwwatyň ençeme esse ätiýaçlygy göz öňünde tutulýar.

Maksada gönükdirilen işleriň amala aşyrylmagy netijesinde, bu günki gün Türkmenistanyň energetika senagaty ýokary ösüş depginlerini görkezýär hem-de ýurdumyzyň içerki hajatlary bilen birlikde, eksportunyň artýan mukdaryny üpjün etmäge ukyplydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tassyklan “Türkmenistanyň elektroenergetika pudagyny ösdürmegiň 2013 — 2020-nji ýyllar üçin Konsepsiýasy” elektroenergetika kuwwatlyklaryny artdyrmaga uly itergi berip, ýurdumyzyň dünýäniň energoulgamyna goşulyşmagy boýunça anyk ädimleri kesgitledi.

Şol Konsepsiýany amala aşyrmagyň çäklerinde, soňky ýyllarda ýurdumyzyň energetika düzüminiň üsti döwrebap gazturbinaly elektrobeketler, şol sanda Aşgabatda, Ahal, Balkan, Lebap we Daşoguz welaýatlarynda gurlan beketler bilen ýetirildi. Mary DES-de ýurdumyzda ilkinji buggazly elektrobeketler işe girizildi.

Häzir Energetika ministrliginiň ulgamynda umumy kuwwaty 6511,2 MWt deň bolan döwlet elektrik beketleriniň 12-si, önümçilik elektroulgam birleşikleriň 6-sy, elektrik geçiriji ulgamlary çekmek boýunça gurluşyk-gurnama kärhanalary hereket edýär.

Bu gün ýurdumyzyň halkalaýyn energoulgamynyň hem-de Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwaty 432 MWt bolan gazturbinaly elektrik bekediň gurluşygy batly depginde dowam edýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan işlenip taýýarlanylan Türkmenistanyň energetika syýasaty ýakyn on ýyl üçin milli elektroenergetikany ösdürmegiň ileri tutulýan ugurlaryny takyk kesgitledi. Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň 2019 — 2025-nji ýyllar üçin maksatnamasyna laýyklykda, iri energetika desgalarynyň ýene-de ýedisini gurmak göz öňünde tutulýar.

Täze desgalaryň işe girizilmegi bu pudagyň kuwwatyny pugtalandyrmaga, elektroenergiýa bolan islegleri ep-esli artdyrmaga mümkinçilik berer. Hünärmenleriň hasaplamalaryna görä, 2019 — 2025-nji ýyllarda elektroenergiýany işläp çykarmagyň mukdary 17,4 göterim, eksporty bolsa, 4,5 göterim ýokarlanar.

Geçen ýylyň 9-njy sentýabrynda milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Balkan welaýatyna amala aşyran iş saparynyň çäklerinde, taslama kuwwaty sagatda 70 megawata deň bolan gazturbinaly elektrik beketleriň ikisiniň düýbüni tutmak hem-de Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda hereket edýän elektrik bekediň durkuny täzelemek dabaralaryna gatnaşdy.

Täze energiýa toplumlary “Türkmenistanyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Maksatnamasyna” laýyklykda gurulýan desgalary elektroenergiýa bilen ygtybarly üpjün etmäge gönükdirilendir.

Bu waka döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň energetika strategiýasyny üstünlikli amala aşyrmagyň ýolunda nobatdaky möhüm ädim bolup, energetika pudagynyň kärhanalaryny tehniki we tehnologik taýdan enjamlaşdyrmak, nebithimiýa önümleriniň dürli görnüşlerini çykarýan döwrebap düzümi hem-de ylmy işleri talap edýän önümçilikleri döretmek onuň ähmiýetli ugrudyr.

Şeýlelikde, bu ulgamda daşary ýurt maýalaryny çekmek bilen, Garaşsyzlyk ýyllarynda giň gerimli özgertmeleriň amala aşyrylmagy netijesinde, taryhy nukdaýnazardan gysga möhletde ýurdumyzyň ähli sebitlerinde elektrik beketlerini gurmak, energiýa işläp çykarýan kuwwatlyklary ençeme esse artdyrmak, elektrik geçiriji ulgamlaryň müňlerçe kilometrini täzelemek we çekmek başartdy.

Bularyň ählisi diňe bir ýurdumyzyň energetika garaşsyzlygyny üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, elektrik energiýasyny, hususan-da, goňşy Eýrana we Owganystana ibermek mümkinçiligini ep-esli giňeltmäge ýardam etdi.

Sebitiň döwletleri bilen ýakyn hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny ösdürmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň alyp barýan daşary syýasy strategiýasynyň esasy ugry bolup, onda hoşniýetli goňşuçylyk hem-de giň halkara hyzmatdaşlyk ýörelgeleri öz beýanyny tapýar.

Şunuň bilen baglylykda, iri halkara taslamalaryň amala aşyrylmagyna aýratyn üns berilýär. Şolaryň biri Türkmenistan — Owganystan — Pakistan (TOP) ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamy çekmegiň taslamasydyr. Bu ýurdumyzyň goňşy döwletde diňe durnuklylygyň we howpsuzlygyň esaslaryny berkitmäge däl-de, eýsem, sebitiň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösmegine ähmiýetli goşandy bolar.

Şu ýyllaryň içinde Türkmenistan dostlukly owgan halkyna döredijilikli durmuşy ýola goýmakda yzygiderli kömek berip gelýär. Däbe öwrülen döwletara gatnaşyklarda elektroenergetika pudagyndaky hyzmatdaşlyga möhüm orun berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2020-nji ýylyň dekabr aýynyň ahyrynda Türkmenistandan Owganystan Yslam Respublikasyna elektrik energiýasyny ibermek boýunça degişli şertnamalara goşmaça ylalaşyklary baglaşmak hakynda gol çeken kararlary munuň nobatdaky subutnamasy boldy.

Milli Liderimiziň tabşyrygy boýunça goňşy döwletde elektrik üpjünçilik desgalarynyň, şol sanda podstansiýalaryň eýýäm birnäçesi guruldy. 2019-njy ýylda owgan tarapyna ynsanperwer kömegi hökmünde kuwwatly elektroenergetika enjamy — güýjenmesi 220/110/10 kW, kuwwaty 125 MWt bolan transformator iberildi, munuň özi ygtybarly energiýa üpjünçiliginiň bolmagyna ýardam etdi.

Häzirki wagtda Serhetabat — Hyrat — Turgundy hem-de Rabatkaşan — Kalaýnau ugurlary boýunça elektrik energiýasynyň iberilýän möçberini artdyrmak boýunça işler amala aşyrylýar.

2020-nji ýylyň 1-nji fewralynda Mary welaýatynda «TAPP-500 Power Transmission Line FZE («Çalik Holding A.Ş.» türk kompaniýasynyň golçur kärhanasy) kompaniýasy bilen bilelikde, TOP-nyň türkmen böleginde Mary DES — Hyrat şäheri (OYR) ugry boýunça güýjenmesi 220 kW bolan elektrik geçiriji ulgamy gurmagyň taslamasyny amala aşyrmaga girişilmegi mynasybetli dabara boldy.

Elektrik geçiriji ulgamyň gurulmagy şol ugruň ähli düzüm desgalaryny energiýa bilen üpjün etmekden başga-da, ony Owganystanyň üsti bilen Pakistana hem-de Günorta Aziýanyň beýleki ýurtlaryna ibermäge mümkinçilik döreder.

Energetika pudagynda sebit we halkara ähmiýetli iri taslamalary amala aşyrmak bilen, Türkmenistanyň daşky gurşawy goramak meselesine jogapkärli çemeleşmegiň ýokary derejesini görkezýändigini bellemek gerek. Energiýa tygşytlaýjy, ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan durmuş-ykdysady maksatnamalaryň esasy ugrudyr.

Gurulýan döwrebap obalary hem-de senagat toplumlaryny elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün etmek üçin elektrik energiýasyny öndürmegiň, hususan-da, Günüň we ýeliň energiýasyny peýdalanmak bilen, innowasion taslamalar işlenip taýýarlanylýar.

Aşgabatda täze şäheri hem-de Balkan welaýatynda — “Altyn asyr” Türkmen kölüniň golaýynda döwrebap obany gurmagyň çäklerinde Gün we ýel energiýasyny peýdalanmagyň taslamalary işlenip taýýarlanyldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz 2020-nji ýylyň fewralynda Mejlisiň deputatlary bilen geçiren duşuşygynda “Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri hakynda” Türkmenistanyň Kanunyny işläp taýýarlamak başlangyjy bilen çykyş etdi.

Gaýtadan dikeldilýän energiýany ösdürmek boýunça Milli maksatnamany işläp taýýarlamak maksady bilen, hormatly Prezidentimiz geçen ýylyň iýun aýynda Karara gol çekdi. Resminama laýyklykda, ady agzalan maksatnamany işläp taýýarlamak boýunça Pudagara iş topary döredildi hem-de onuň düzümi tassyklanyldy. Şeýle hem şol Karara laýyklykda, milli strategiýanyň taslamasyny işläp taýýarlamaga halkara guramalary we beýleki düzümleri çekmäge ygtyýar berildi.

2020-nji ýylda gazanylan netijelere gysgaça synyň berilmegi gurluşyk-senagat toplumynda hem-de elektroenergetika ulgamynda amala aşyrylýan giň gerimli işler barada aýdyň düşünje almaga mümkinçilik berýär. Bu pudaklaryň okgunly ösüşi milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny hemmetaraplaýyn artdyrmaga, dünýä hojalyk gatnaşyklar ulgamynda onuň ornuny pugtalandyrmaga gönükdirilen ägirt uly özgertmeleriň netijelidiginiň we öz wagtynda amala aşyrylmagynyň görkezijisine öwrüldi.

(TDH).



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20167

06.02.2021
Türkmenistanyň Prezidenti söwda toplumyny ösdürmek boýunça maslahat geçirdi

Aşgabat, 5-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, degişli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda geçen ýyl ýurdumyzyň söwda toplumyny ösdürmek ugrunda alnyp barlan işleriň netijelerine garaldy.

Milli Liderimiz şu günki iş maslahatyna Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary G.Müşşikowyň we E.Orazgeldiýewiň hem çagyrylandygyny aýtdy. E.Orazgeldiýewiň gözegçilik edýän oba hojalyk toplumy Ç.Gylyjowyň gözegçilik edýän söwda toplumynyň işi bilen ýakyndan baglanyşyklydyr.

Hormatly Prezidentimiz oba hojalyk pudagynda dokma pudagy üçin pagta ösdürilip ýetişdirilýändigini hem-de bugdaý we köp sanly beýleki azyk önümleriniň öndürilýändigini belledi. Bu önümler bolsa söwda toplumyna degişli kärhanalarda gaýtadan işlenilýär.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyny açyp, söwda toplumynyň ýurdumyzyň ykdysadyýetini ösdürmekde esasy pudaklaryň biridigini nygtady. Şoňa görä-de, bu ugurda ýetilen sepgitler, ýurdumyzda azyk bolçulygyny we halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagyny üpjün etmek köp babatda bu pudagyň netijeli ösdürilmegine hem baglydyr.

Häzirki wagtda söwda, dokma we telekeçilik pudaklaryny ösdürmäge köp möçberde maýa goýumlaryny goýýandygymyza garamazdan, heniz bu ugurda kemçilikler we ulanylmaýan mümkinçilikler örän köp diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.

Şulardan ugur alnyp, iş maslahatynyň dowamynda häzirki ýagdaýda söwda toplumynyň işini guramagyň, onuň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, şu ýyl ähli döwlet maksatnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmek üçin toplumda amala aşyrylýan özgertmeleriň depginini çaltlandyrmagyň meseleleri ara alnyp maslahatlaşylar diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz iş maslahatynyň gün tertibine geçip, ilki bilen, söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri O.Gurbannazarowa söz berdi. Ministr «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny» amala aşyrmagyň çäklerinde geçen ýyl ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Ministrligiň garamagynda kärhanalaryň jemi 157-si bar. Hasabat döwründe söwda dolanyşygynyň ösüşi 106,6 göterime, önümçiligiň möçberi 116,1 göterime barabar boldy.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ilatymyzy azyk önümleri bilen durnukly üpjün etmek maksady bilen, ýurdumyzda öndürilýän önümleri we zerur harytlary daşary ýurtlardan getirmek arkaly sarp ediş gorlaryny döretmek boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Şu güne çenli Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň garamagyndaky kärhanalara degişli desgalaryň 138-si kanunçylyga laýyklykda tapgyrlaýyn hususylaşdyryldy. Şeýle hem önümçilik kärhanalaryny paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek we hususy talaplar bilen bilelikde olary döwrebaplaşdyryp, önümçiligi artdyrmak boýunça işler alnyp barylýar.

“Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” laýyklykda, elektron söwda ulgamyny has-da giňeltmek, dükanlaryň we söwda kärhanalarynyň hasabatyny sanly ulgamyň üsti bilen ýola goýmak, onlaýn söwda düzgünlerini halkara tejribeler esasynda kämilleşdirmek boýunça işler amala aşyrylýar. Ministrligiň garamagyndaky Kompýuter tilsimaty merkezinde okuwçylar üçin kompýuterleriň önümçiligi alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan durmuş özgertmelerini üstünlikli amala aşyrmak hem-de bazar ykdysadyýetine tapgyrlaýyn geçmek bilen baglylykda, söwda toplumynyň öňünde durýan wezipeleriň möhümdigine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz ministre söwda ulgamynyň işini kämilleşdirmek, daşary söwda dolanyşygynyň möçberini artdyrmak, daşary ýurtly işewür hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmek, import önümleriniň önümçiligini ösdürmek, ilata hyzmat etmegiň medeniýetini ýokarlandyrmak babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýdarlar jemgyýetlerini döretmegi, döwlet eýeçiligindäki desgalary hususylaşdyrmak boýunça işleri çaltlandyrmagy tabşyrdy. Munuň özi hususy ulgamyň maýalaryny milli ykdysadyýete çekmäge, bäsdeşlige ukyply bazary kemala getirmek üçin şertleri döretmäge, import önümleriniň ýerini tutýan we eksport harytlarynyň önümçiligini artdyrmaga ýardam eder.

Soňra dokma senagaty ministri R.Rejebowa söz berildi. Ministr 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işler hem-de döwlet Baştutanymyzyň ozal beren tabşyryklarynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda dokma senagatyny ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar.

Dokma senagaty ministrliginiň garamagynda edara-kärhanalaryň 60-sy hereket edýär. 2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda öndürilen önümleriň ösüşi 107,4 göterime barabar boldy.

Önümçilik kuwwatlyklaryny döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, 2020-nji ýylda Mary welaýatynyň Türkmengala, Sakarçäge pagta egriji kärhanalarynda döwrebap enjamlar ornaşdyryldy. Şu ýylda Tagtabazar pagta egriji kärhanasynda döwrebaplaşdyryş işlerini geçirmek, Daşoguzyň “Serdar” pagta egriji fabriginde hem-de Baýramaly dokma toplumynda täze önümçilikleri döretmek we kuwwatlyklary artdyrmak boýunça işler göz öňünde tutulýar.

Şeýle hem Gypjak we Gökdepe dokma toplumlaryny tapgyrlaýyn döwrebaplaşdyrmak meýilleşdirilýär.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Dokma senagaty ministrliginiň kärhanalarynyň işinde ýol berilýän kemçiliklere nägilelik bildirdi. Hormatly Prezidentimiz pudagy mundan beýläk-de ösdürmegi, maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmegi esasy işleriň hatarynda görkezip, ministre olary üstünlikli ýerine ýetirmek boýunça degişli tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň ähli welaýatlarynda öňden işläp gelýän kärhanalary döwrebaplaşdyrmak, täze ýokary tehnologiýaly toplumlary gurmak meselelerini berk gözegçilikde saklamagyň wajypdygyny nygtady.

Ýurdumyzda öndürilýän dokma önümleriniň halkara hil ölçeglerine we ekologiýa howpsuzlygyna kybap gelmegine aýratyn üns bermek zerurdyr. Ýurdumyzyň önümlerini daşary ýurtlarda has işjeň ilerletmek üçin degişli mahabat-maglumat goldawy zerurdyr.

Milli Liderimiz önümleriň hilini ýokarlandyrmaga hem-de görnüşlerini giňeltmäge, hyzmatlar we marketing ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmäge üns bermegiň wajypdygyny aýdyp, ministre anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Döwlet haryt-çig mal biržasynyň başlygy B.Çaryýew daşary ykdysady gatnaşyklary berkitmek hem-de ýurdumyzyň içerki lomaý bazaryny ösdürmek boýunça geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Häzirki wagtda Döwlet haryt-çig mal biržasynyň ulgamynda 6 kärhana bar. 2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda 283 sany birža söwdalary geçirildi. Şeýle hem umumy bahasy 46 milliard 363 million manada deň bolan şertnamalar bellige alyndy. Girdejiniň ösüşi 108,4 göterime barabar boldy.

“Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin strategiýasyna” laýyklykda, biržanyň işine sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça işler alnyp barylýar. Bu ugurda dünýä tejribesinden ugur alnyp, birinji tapgyrda şertnamalary bellige almak hyzmatlaryny elektron görnüşinde, sanly ulgamyň üsti bilen amala aşyrmak üçin şertler döredilýär.

Bu ulgamyň girizilmegi bilen birža hyzmatlaryny onlaýn görnüşde amala aşyrmaga mümkinçilik dörediler. Umuman, resminama dolanyşygynyň döwrebap usullarynyň ýola goýulmagy zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmaga, şertnamalary bellige almagyň möhletini çaltlandyrmaga, şonuň bilen birlikde, maglumatlaryň ygtybarly elektron binýadyny döretmäge mümkinçilik berer.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda eksport-import amallaryny kadalaşdyrýan esasy edara hökmünde Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz biržanyň Türkmenistanyň daşary ykdysady gatnaşyklarynyň görkezijisi, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlerine bolan islegi aýdyň görkezýän maglumatlaryň kuwwatly çeşmesi bolup hyzmat edýändigini aýdyp, birža söwdalaryny has-da ösdürmek hem-de olaryň gerimini giňeltmek boýunça birnäçe anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz türkmen eksport harytlary üçin durnukly nyrhy emele getirmegiň usullaryny döretmegiň esasy wezipedigine ünsi çekdi. Munuň özi girdejileriň artmagyna hem-de halkara bazarlarda döwletimiziň ornuny pugtalandyrmaga ýardam eder.

Soňra “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň başlygy O.Işangulyýewa söz berildi.

2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda pudakda önüm öndürmek boýunça ösüş depgini 120,2 göterime barabar boldy.

Geçen ýylyň dowamynda “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň kärhanalarynda 28 müň 560 inedördül metr el haly we haly önümleri dokaldy. Hasabat döwründe 2 müň 495 inedördül metr haly eksport edildi. Ösüş 105,1 göterime deň boldy.

Şeýle hem hasabatda Türkmenistanda hormatly Prezidentimiziň yzygiderli hemaýat-goldawlary bilen halyçylyk sungatynyň ösdürilmegine, toplumlaýyn esasda öwrenilmegine möhüm üns berilýändigi we halylaryň gadymy nusgalarynyň aýawly saklanylmagy hem-de dünýäde wagyz edilmegi ugrunda giň gerimli işleriň amala aşyrylýandygy, pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň yzygiderli pugtalandyrylýandygy bellenildi.

Hususan-da, el halylaryny dokamagy ösdürmek, haly we haly önümleriniň önümçiligini hem-de ýerlenilmegini kämilleşdirmek, bu gadymy sungatyň halkyň durmuşy bilen aýrylmaz baglanyşykly baý milli mirasyny, medeniýetini, taryhyny açyp görkezmek boýunça bellenen wezipeler üstünlikli ýerine ýetirilýär. Birleşigiň ýolbaşçysy el halylary dokamakda ulanylýan çig mallar hem-de boýaglar barada hem habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, pudagy has-da ösdürmek, onuň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, bütin dünýäde şöhrat gazanan köpasyrlyk milli halyçylyk däplerini häzirki döwürde mynasyp dowam edýän halyçy gelin-gyzlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin has oňaýly şertleri döretmek baradaky meselelere yzygiderli üns bermegi tabşyrdy.

Soňra iş maslahatynda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy D.Hudaýberdiýew hem telekeçi halyçylaryň alyp barýan işleri, dokaýan halylarynyň görnüşleri barada hasabat berdi.

Hasabatyň çäklerinde Halaç etrabynda haly önümçiliginiň ýola goýlandygy, mundan başga-da, haly önümleriniň içerki we daşarky bazarlarda ýerlenilişini artdyrmak maksady bilen, birnäçe işleriň alnyp barylýandygy, hususan-da, Saud Arabystany Patyşalygynda “Berkarar” söwda dükanynyň işleýändigi, onda türkmen halylarynyň satylýandygy barada habar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ajaýyp halylaryň türkmen halkynyň mirasydygyny, olary dokamakda tebigy ýüplügiň ulanylýandygyny, şoňa görä-de, wagtyň geçmegi bilen halylaryň has-da owadanlaşýandygyny belledi. Bu bolsa, esasan, halylaryň çitimi bilen baglydyr diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Milli Liderimiz bu gadymy el sungatynyň şöhratynyň hemmeleri geň galdyryp, türkmen halylarynyň wagtyň geçmegi bilen reňkiniň solmaýşy ýaly, ençeme ýüzýyllyklardan bäri hiç öçmän, dünýäniň dürli künjeklerinden halynyň sarpasyny belent tutýan köp sanly adamlary häzire çenli haýrana goýýandygyny nygtady.

Şoňa görä-de, milli Liderimiz “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň ýolbaşçylaryna daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen bilelikde işlemegiň hem-de Türkmenistanyň daşary ýurtlardaky Söwda öýleriniň mümkinçiliklerini işjeň peýdalanmagyň maksadalaýyk boljakdygyny belläp, bu ugurda işleri mundan beýläk-de dowam etmegi tabşyrdy.

Soňra Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň başlygy D.Rejebowa söz berildi. Ol gazanylan ägirt uly durmuş-ykdysady üstünlikleri ýurdumyzda we daşary ýurtlarda geçirilýän sergilerde hem-de işewür maslahatlarda giňden beýan etmek babatda öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek, işewürligi giňeltmek we Diýarymyzyň haryt öndürijileriniň önümleriniň eksportynyň möçberini artdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda meýilnama 126,3 göterim ýerine ýetirildi. TSSE-niň kärhanalary tarapyndan ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüşi 102,7 göterime deň boldy. 2020-nji ýylyň dowamynda sanly wideoaragatnaşyk arkaly sergileriň 8-si we işewürlik maslahatlarynyň 31-si, “tegelek stoluň” başynda duşuşyklar geçirildi.

Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllygy mynasybetli guralan halkara sergi geçen ýylyň möhüm wakalarynyň biri boldy. Şonuň çäklerinde halkara maslahat we işewür duşuşyklary geçirildi. Olaryň dowamynda ikitaraplaýyn ylalaşyklaryň hem-de resminamalaryň 130-dan gowragyna, şol sanda ýurdumyzda öndürilen harytlary eksporta ýerlemek boýunça umumy bahasy 72,8 million amerikan dollaryna barabar bolan şertnamalara gol çekildi.

Şeýle hem hasabat döwründe ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şöhratly 25 ýyllygyna bagyşlanan “Baky Bitarap Türkmenistan” atly wirtual sergi guraldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Birleşen Arap Emirlikleriniň Dubaý şäherinde geçiriljek “EKSPO” Bütindünýä sergisine düýpli taýýarlyk görmegi hem-de şonda Türkmenistana mynasyp wekilçilik etmegi tabşyrdy.

Biziň ýurdumyz özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin hemişe açykdyr, şoňa görä-de, daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň Türkmenistanyň baý ykdysady kuwwaty hem-de häzirki döwürdäki gazananlary, halkymyzyň köpasyrlyk özboluşly däp-dessurlary barada aýdyň düşünje almaklary üçin hemme mümkinçilikleri ulanmak zerurdyr, munuň şeýle bolmagyna iri möçberli halkara gözden geçirişlerine yzygiderli gatnaşylmagy gönüden-göni täsir edýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň Dubaýda “EKSPO” Bütindünýä sergisine gatnaşmagynyň gyzyklanma bildirýän ýurtlar we kompaniýalar bilen özara gatnaşyklaryň gerimini has-da giňeltmäge, daşarky bazarlarda ýurdumyzyň harytlaryny mahabatlandyrmaga we öňe ilerletmäge hem-de dürli ugurlarda öňdebaryjy dünýä tejribesini öwrenmäge ýardam berjekdigine ynam bildirildi.

Söwda-senagat edarasynyň başlygy D.Rejebowa mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli guraljak çärelere ykjam taýýarlyk görmek we olary ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek tabşyryldy.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy D.Hudaýberdiýew döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa guramanyň 2020-nji ýylda ýerine ýetiren işleri barada hasabat berdi.

Senagat önümleriniň önümçiligi boýunça ösüş 103,5 göterime, oba hojalyk we azyk önümleri boýunça 134 göterime barabar boldy. Söwda-haryt dolanyşygy 103,7 göterime, ilata edilen hyzmatlar bolsa 110,1 göterime deň boldy.

Daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümçiligi hem-de eksportyň mukdaryny artdyrmak boýunça toplumlaýyn işler geçirilýär. Döwletiň goldaw bermegi netijesinde hususyýetçiler tarapyndan daşary ýurtlara eksport edilýän senagat we azyk harytlarynyň möçberi artdy.

“Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” laýyklykda, TSTB-niň agzalary sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça yzygiderli işleri amala aşyrýarlar. Şol sanda hususy önüm öndürijilerimiz, söwda we hyzmatlar ulgamynda iş alyp barýan kompaniýalar Internet söwdasynyň gerimini günsaýyn giňeldýärler, elektron söwda sahypalaryny açmak, ykjam elektron goşundylaryny döretmek hem-de dünýä belli Internet söwda ulgamlarynda ýurdumyzda öndürilen harytlary hödürlemek arkaly onlaýn usulda harytlary menzilara satmak we eltip bermek hyzmatlaryny giň gerimde amala aşyrýarlar.

Ýurdumyzda amala aşyrylýan maksatnamalaryň esasynda 2020-nji ýylda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary tarapyndan önümçilik we durmuş maksatly binalaryň hem-de desgalaryň 44-siniň gurluşygy tamamlandy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda telekeçilik ulgamyny hemmetaraplaýyn ösdürmegiň, döwrebap bazar usullaryny giňden ornaşdyrmagyň hasabyna, hususy pudagyň ornuny giňeltmegiň döwletimiziň alyp barýan durmuş-ykdysady syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridigini belledi.

Birleşmäniň agzalary ýurdumyzda hususy telekeçiler üçin döredilýän amatly şertlerden peýdalanyp, içerki bazarda haryt bolçulygyny döretmek işinde uly tejribe topladylar. Ýurdumyzyň telekeçileriniň öndürýän önümleri ilatyň islegini kanagatlandyrmak bilen bir hatarda hususy ulgamyň eksport kuwwatyny artdyrýar.

Bu ugurda işleri dowam edip, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmäge ýardam edýän Söwda öýleriniň we birleşmäniň wekilhanalarynyň sanyny artdyrmaly diýip, döwlet Baştutanymyz TSTB-niň başlygyna anyk görkezmeleri berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasary E.Orazgeldiýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa dürli görnüşli oba hojalyk ekinlerini, miweli baglary we üzümi ösdürip ýetişdirmek, oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän senagat kärhanalaryny, ýyladyşhanalary, maldarçylyk we guşçulyk toplumlaryny gurmak hem-de beýleki önümçilik işlerini alyp barmak maksady bilen, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalaryna uzak möhletleýin peýdalanmak üçin ýer bölekleriniň yzygiderli bölünip berilýändigi barada hasabat berdi.

Ilaty ýurdumyzda öndürilen ýeralma, gök-bakja we beýleki azyklyk oba hojalyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek barada döwlet Baştutanymyz tarapyndan öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça zerur işler geçirilýär. Şoňa laýyklykda, bu ekinleriň welaýatlarda ekilýän meýdanyny artdyrmak we hasyllylygyny ýokarlandyrmak boýunça daýhan birleşikleri bilen bir hatarda, hususy önüm öndürijiler tarapyndan hem degişli işleriň alnyp barylýandygy bellenildi. Bu ugurda hususy önüm öndürijilere döwrebap ýyladyşhanalary gurmak üçin berlen ýer böleklerinde ekinleriň ýokary hasylyny öndürmek ugrunda bellenen işler maksadalaýyk ýerine ýetirilýär.

Hasabatyň çäklerinde galla önümleri kärhanalarynda öndürilýän bugdaý uny we çörek önümleri bilen ilatyň isleglerini kanagatlandyrmak maksady bilen, Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň hem-de Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň söwda dükanlaryna hem-de çörek kärhanalaryna bu önümleriň zerur bolan möçberiniň goýberilýändigi bellenildi.

Mundan başga-da, ýurdumyzyň dokma kärhanalaryny pagta önümleri bilen ýeterlik mukdarda üpjün etmek barada öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy hakynda aýdyldy. Bu ugurda pagta arassalaýyş kärhanalarynda gowaça hasylyny gaýtadan işlemek hem-de öndürilýän pagta süýümi bilen Dokma senagaty ministrliginiň kärhanalaryny üpjün etmek boýunça degişli işler geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, bugdaýyň tohumçylyk-seçgiçilik işini kämilleşdirmegiň, ýurdumyzyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän tohumlary döretmegiň, bu işlerde ylmy taýdan esaslandyrylan çözgütleri taýýarlamagyň möhümdigi barada wise-premýere käbir görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz obasenagat toplumy bilen Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň bilelikde alyp barýan işleriniň toplumlaýyn hem-de utgaşykly ýola goýulmagynyň oňyn netije berýändiginiň halkymyzyň azyk önümleri bilen bolelin üpjün edilmeginde hem aýdyň görünýändigini nygtady. Döwlet Baştutanymyz bu ugurdaky işleri mundan beýläk-de dowam etmegiň zerurdygy barada aýdyp, degişli ýolbaşçylara birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Iş maslahatynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikow döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, durnukly ösüş depginini saklamak üçin söwda toplumynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny yzygiderli seljermek boýunça öňde durýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Milli Liderimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň okgunly ykdysady ösüşini üpjün etmegiň häzirki döwrüň ileri tutulýan wezipeleriniň biridigine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow söwda toplumyna degişli düzümleriň hemişe üns merkezinde bolmalydygyny, şol sanda hususy telekeçilik üçin oňaýly şertleriň döredilmelidigini belledi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow söwda toplumynda 2020-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijeleri, şu ýyl geçiriljek işleriň meýilnamasy barada hasabat berdi.

Şeýle hem azyk bolçulygyny üpjün etmek, eksport ugurly senagat hem-de gaýtadan işleýän önümçilikleri döretmek boýunça çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda öndürilýän önümleriň mukdaryny artdyrmagyň zerurdygyny nygtady. Döwlet tarapyndan ykdysadyýetiň hususy ulgamyny goldamagy güýçlendirmek, şol sanda kiçi we orta telekeçilige maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn kömegini bermek zerurdyr.

Sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly, söwdany guramagyň döwrebap düzümini kemala getirmek boýunça işler döwrüň talabyna gabat gelmelidir. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahaty jemlemek bilen, toplumyň işini gowulandyrmak üçin şu ýyl hemmeleriň örän köp işlemelidigini aýtdy.

Häzirki döwürde toplumda bar bolan önümçilik kuwwatyny doly peýdalanmak, ylmyň we tehnologiýalaryň iň soňky gazananlary esasynda pudaga sanly ulgamlary giňden ornaşdyrmak, söwda toplumynyň önümçilik kärhanalarynda zähmeti guramagyň netijeli usullaryny ulanmak, önümçilige daşary ýurt maýa goýumlaryny has köp çekmek wajypdyr.

Döwlet Baştutanymyz bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri ýerine ýetirmek üçin maslahata gatnaşyjylara anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri O.Gurbannazarowa dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlara baglylykda, içerki bazaryň azyk we ilkinji nobatda zerur bolan beýleki harytlar bilen üpjünçiligini berk gözegçilikde saklamagy, Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk ýubileý ýylynda bazarlarda we dükanlarda haryt bolçulygyny döretmek boýunça zerur işleri geçirmegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz bular barada aýtmak bilen, satyn alynýan import harytlarynyň bahalaryny düýpli seljermek hem-de bu harytlar satyn alnanda önüm öndürijiler bilen göni hyzmatdaşlygy ýola goýmak barada görkezme berdi.

Alyjylar birleşmesine degişli önümçilik we hyzmat ediş desgalaryny tapgyrlaýyn esasda bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmak boýunça geçirilýän işleri güýçlendirmek boýunça degişli tabşyryklar berildi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow dokma senagaty ministri R.Rejebowa ýüzlenip, ýubileý ýylynda öndürilýän önümleriň möçberlerini, görnüşlerini artdyrmak we hilini has-da ýokarlandyrmak boýunça çäreleri dowam etmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz içerki we daşarky bazaryň isleglerini yzygiderli öwrenip, kärhanalaryň önümçiligini müşderileriň buýurmalary esasynda dolandyrmagy ýola goýmagy, dokma senagaty kärhanalary tarapyndan öndürilip, içerki bazardan artýan we eksport edilýän önümleriň, harytlaryň erkin ýörgünli daşary ýurt pulunda satylýan möçberlerini artdyrmak barada görkezme berdi.

Milli Liderimiz täze bazarlary we ýerlemek usullaryny tapmak arkaly gelip gowuşýan daşary ýurt pulundaky serişdeleri köpeltmek boýunça zerur işleri geçirmegiň wajypdygyna ünsi çekip, ministre bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Satyn alynýan import harytlarynyň, çig malyň bahalaryny düýpli seljerip, sebitdäki ýurtlar üçin bahalardan ýokary bolmazlygyny gazanmak, harytlar satyn alnanda önüm öndürijiler bilen göni hyzmatdaşlygy ýola goýmak babatda görkezmeler berildi.

Hormatly Prezidentimiz Döwlet haryt-çig mal biržasynyň başlygy B.Çaryýewe ýüzlenip, geçen ýyl kabul edilen «Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin strategiýasynda» göz öňünde tutulan çäreleri we işleri öz wagtynda hem-de doly ýerine ýetirmek boýunça zerur işleri geçirmegiň wajypdygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda eksport maksatly önümleriň bahalarynyň Döwlet haryt-çig mal biržasynda bäsleşik esasynda ýokary bolmagyny gazanmak, biržanyň işine sanly ulgamy we tehnologiýalary ornaşdyrmak, hyzmatlary Internet ulgamynyň üsti bilen amala aşyrmak, elektron täjirçilik bazaryny döretmek boýunça çäreleri gyssagly geçirmek barada görkezmeleri berdi.

Mundan başga-da, eksport we import şertnamalaryny biržada bellige almagyň tertibini hem-de nyrh emele getirmegiň usulyny kämilleşdirmek, nyrhlar babatda biržanyň elektron maglumatlar binýadyny döretmek we onuň elýeterli bolmagyny üpjün etmek boýunça zerur işleri geçirmek barada tabşyryklar berildi.

“Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň başlygy O.Işangulyýewa gadymdan gelýän halyçylyk sungatymyzyň milliligini we nepisligini saklap galmak bilen, öndürilýän haly önümleriniň görnüşlerini köpeltmek boýunça işleri geçirmek tabşyryldy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ýerlenýän önümleriň möçberini hem-de täze bazarlary we ýerlemegiň usullaryny tapmak arkaly gelip gowuşýan walýuta serişdelerini artdyrmak boýunça işleri güýçlendirmegiň wajypdygyny nygtady. Şeýle hem ýubileý ýylynda haly we haly önümleriniň elektron söwdasyny guramak hem-de halyny sargyt etmekde, taýýarlamakda we ýerlemekde sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça işleri geçirmegiň zerurdygy bellenildi.

Halyçylyk kärhanalarynyň çig mal üpjünçiligini has-da gowulandyrmak boýunça zerur çäreler görülmelidir.

Döwlet Baştutanymyz ýubileý ýylynda ýurdumyzda öndürilýän harytlaryň eksport edilýän möçberini artdyrmak boýunça usulyýet taýdan ýardamy güýçlendirmegiň, täze bazarlary we ýerlemegiň usullaryny tapmakda hususy taraplara goldaw bermegiň hem-de ýurdumyzyň hyzmatdaşlary bolan daşary ýurtly telekeçilere edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmagyň wajypdygyny aýdyp, bu babatda Söwda-senagat edarasynyň başlygy D.Rejebowa anyk tabşyryklary berdi.

Dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlara baglylykda üpjün edijileriň hem-de harytlary öndürijileriň, işleri we hyzmatlary ýerine ýetirijileriň işewürlik gatnaşyklaryny giňeltmek zerurdyr. Munuň üçin dürli görnüşli sergiler we maslahatlar guralmalydyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlygy D.Hudaýberdiýewe birnäçe tabşyryklary berip, bazar ykdysadyýeti şertlerinde ýurdumyzda işewürligi we hususy telekeçiligi ösdürmäge uly üns bermegiň zerurdygyny belledi.

Döwrebap önümçilikleri döretmek, öndürilýän önümleriň möçberini we görnüşlerini has-da artdyrmak boýunça çäreleri dowam etmek zerurdyr.

Dünýä ykdysadyýetinde emele gelen häzirki ýagdaýlar bilen baglylykda, ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň durnukly bolmagyny üpjün etmäge Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary hem işjeň gatnaşmalydyrlar hem-de hususy we daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek arkaly ykdysadyýetimiziň ösmegine saldamly goşant goşmalydyrlar diýip, milli Liderimiz nygtady.

Diýarymyzda kiçi we orta telekeçiligi goldamagyň, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmegiň, öz önümlerimiziň beýleki döwletlere iberilýän möçberini artdyrmagyň Döwlet maksatnamalarynyň doly durmuşa geçirilmegini gazanmak, Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileý ýylynda ýurdumyzda azyk bolçulygyny ygtybarly üpjün etmekde, azyk howpsuzlygyny berkitmekde hususy taraplaryň önümçilikleriniň gerimini mundan beýläk hem giňeltmek wajypdyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.

Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz gök-bakja we miwe önümleri bilen ilaty ýylyň bütin dowamynda bolelin üpjün etmek üçin sowadyjy ammarlar bilen üpjünçiligi gowulandyrmagyň zerurdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa ýüzlenip, Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllyk ýubileý ýylynda söwda toplumynyň edara-kärhanalarynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny, önümçilik we hojalyk işlerini yzygiderli seljerip, hyzmatlar ulgamynyň hem-de önümçilikleriň doly kuwwatynda, bökdençsiz işledilmegini üpjün etmegi talap etdi.

Söwda toplumyndaky edara-kärhanalarda çykdajylaryň düzümini seljermek we artykmaç (zerur bolmadyk) çykdajylary aýyrmak arkaly, önümiň özüne düşýän gymmatyny peseltmek işleriniň yzygiderli geçirilmegine berk gözegçilik etmek zerurdyr.

Döwlet Baştutanymyz dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlara baglylykda, içerki bazaryň azyk we ilkinji nobatda zerur bolan beýleki harytlar bilen üpjünçiliginiň gowulandyrylmalydygyny, ilata edilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyryp, elektron söwdalary we eltip bermek hyzmatlaryny giňden guramalydygyny belledi.

Döwlet tarapyndan dokma pudagyna uly möçberde maýa goýumlarynyň goýulýandygyny göz öňünde tutup, kärhanalaryň önümçilik taýdan netijeliligini we girdejilerini artdyrmak zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.

Pes görkezijili işleýän dokma kärhanalaryny dolandyrmakda täzeçe usullary ulanyp, olary paýdarlar jemgyýetine öwürmek we hususy maýadarlary çekmek boýunça zerur işleri geçirmek wajypdyr.

Şeýle hem wise-premýere daşary söwdany ösdürmek we ýurdumyzda öndürilýän önümleriň eksport edilýän möçberini has-da artdyrmak maksady bilen, önüm öndürijiniň, biržanyň, söwda-senagat edarasynyň we beýleki döwlet gulluklarynyň özara sazlaşykly işlemegini guramak, harytlaryň eksportyny ýeňilleşdirmek we talap edilýän resminamalaryň zerurlygyny gaýtadan seljermek tabşyryldy.

Dokma we haly senagaty kärhanalarynda marketing işlerini kämilleşdirmek maksady bilen, sanly ulgamy ornaşdyrmak, harytlary sargyt boýunça taýýarlamakda we ýerlemekde internet-söwda hyzmatlarynyň gerimini giňeltmek zerurdyr diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Şeýle hem ýubileý ýylynda ýurdumyzyň beýleki döwletler bilen söwda-täjirçilik gatnaşyklaryny güýçlendirmek, özümizde öndürilýän ýokary hilli azyk we dokma (brend) önümlerini daşarky sarp edijilere giňden ýaýmak üçin, Türkmenistanyň beýleki ýurtlarda ýerleşýän Söwda öýleriniň işini has-da işjeňleşdirmegiň möhümdigi bellenildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjowa hem-de söwda toplumynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, 2019-njy ýyl bilen deňeşdireniňde, geçen, 2020-nji ýylda sygyr etiniň ýurdumyza daşyndan getirilen möçberiniň baha görnüşinde 32,5 göterim, ýeralmanyň 32,6 göterim, pomidoryň 94,4 göterim, soganyň 8,4 göterim, miweleriň hem 37,3 göterim azalandygyny aýtdy. Bu gowy zat. Ýöne guş etiniň getirilişi 6,9 göterim, ýumurtga 85,8 göterim, ösümlik ýagy hem 93,2 göterim artdy. Bu bolsa daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek boýunça bellän çärelerimiziň doly ýerine ýetirilmändigini görkezýär.

Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda azyk harytlarynyň öndürilýän möçberi yzygiderli artdyrylmalydyr. Milli Liderimiz içerki bazaryň azyk önümleri we ilkinji nobatda zerur bolan harytlar bilen üpjünçiliginiň gowulandyrylmalydygyny, ilata edilýän hyzmatlaryň görnüşlerini artdyryp, elektron söwda we eltip bermek hyzmatlarynyň giňden ýola goýulmalydygyny, bazarlarymyzy we dükanlarymyzy azyk harytlary bilen bolelin üpjün etmek boýunça zerur işleriň geçirilmelidigini nygtady.

2019-njy ýyl bilen deňeşdireniňde, geçen ýyl dokma önümleriniň eksport edilen möçberi baha görnüşinde 1,1 göterim, halynyňky we düşekleriňki 71,8 göterim, ýüň boýunça 29,8 göterim, deri çig maly boýunça hem 43,1 göterim azaldy diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz dokma we haly pudagyna köp möçberde maýa goýumlarynyň goýlandygyny göz öňünde tutup, bu pudaklaryň kärhanalarynyň önümçilik taýdan netijeli we girdejili bolmagynyň gazanylmalydygyny nygtady.

Şunuň bilen baglylykda, degişli ýolbaşçylara daşary ýurt pulunda eksport edilýän önümleriň möçberini artdyrmak boýunça teklipleri taýýarlap, ähli zerur çäreleri görmek, şeýle hem harytlary ýerlemegiň täze bazarlaryny hem-de görnüşlerini gözlemek tabşyryldy.

Bellenen wezipeler bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz dokma, haly we haly önümleriniň elektron söwdalaryny, buýurmalaryny, taýýarlanmagyny hem-de ýerlenmegini üpjün etmek üçin sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça zerur işleri geçirmek babatda anyk görkezmeleri berdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow söwda, dokma we haly senagaty pudaklarynyň kärhanalarynyň çykdajylarynyň düzümini seljermegi hemişe berk gözegçilikde saklamagy, netijeli dolandyrmagyň we innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna, netijesiz çykdajylary aradan aýyrmak arkaly, önümiň özüne düşýän gymmatyny peseltmegi talap etdi. Önümçilik enjamlary üçin satyn alynýan harytlary amatly bahalardan üpjün etmek boýunça zerur işleri geçirmek wajypdyr.

Döwlet Baştutanymyz hemişelik ulanylýan kömekçi serişdeleri, ätiýaçlyk şaýlary, himiki serişdeleri, reňkleri we sarp ediş serişdeleri ygtybarly satyn almak boýunça öndürijiler we ygtyýarnama berijiler bilen hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegi nygtady.

Daşary ýurtlardan getirilýän çig malyň we dokma esbaplarynyň ornuny tutýan önümleri öndürýän önümçiligi ýurdumyzda ýola goýmak, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň üsti bilen ýerlenýän eksport harytlary üçin nyrhlaryň ýokary derejede bäsleşige ukyply bolmagyny gazanmak, esasy eksport önümlerini iň ýokary birža nyrhlary boýunça ýerlemegi üpjün etmek wajypdyr diýip, milli Liderimiz belledi. Şunuň bilen baglylykda, pudaklara walýuta serişdeleriniň gelip gowuşmagyny her aýda seljermek tabşyryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlete dahylsyz ulgamyň öňünde durýan wezipelere geçip, häzirki wagtda döwlete dahylsyz pudagyň jemi içerki önümdäki paýynyň 70 göterime barabardygyny aýtdy. 2021-nji ýylda onuň paýyny 70,6 göterime ýetirmek göz öňünde tutulmalydyr.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligi goldamaga gönükdirilen çäreleriň dowam etdirilmelidigine, milli ykdysadyýetiň hususy pudagyny ösdürmäge, häzirki zaman telekeçilik ulgamyny döretmäge ýardam berilmelidigine, öndürilýän önümleriň eksport edilýän möçberini artdyrmakda usulyýet kömeginiň edilmelidigine, hususy taraplara harytlary ýerlemegiň täze bazarlaryny we görnüşlerini gözlemekde goldaw berilmelidigine ünsi çekdi.

Kiçi we orta kärhanalaryň mümkinçiligini ýokarlandyrmak maksady bilen, işewürligi goldamagyň ýerli merkezleriniň işini giňeltmek, kärhanalary dolandyrmak, marketingi we telekeçiligi ösdürmek, maliýe serişdelerini çekmek boýunça hyzmatlary ýola goýmak zerurdyr.

2020-2021-nji ýyllar üçin çökgünlige garşy maksatnama laýyklykda, eksportyň möçberini artdyrmak we 2021 — 2025-nji ýyllarda import harytlarynyň ornuny tutýan önümleriň ýurdumyzda öndürilýän önümçiliklerini döretmek boýunça maksatnamanyň taslamasyny taýýarlamagy çaltlandyrmak wajypdyr.

Döwlet Baştutanymyz söwda toplumynyň ýolbaşçylaryna bu taslamany Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň birinji çärýeginiň jemlerine bagyşlanan mejlisinde seretmek üçin hödürlemegi tabşyrdy. Milli Liderimiz şu tabşyryklardan netije çykaryp, bellenilen wezipeleriň amala aşyrylmagyny üpjün etmek barada toplumyň ýolbaşçylaryna görkezme berdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz wise-premýer G.Müşşikowa söwda toplumynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny yzygiderli seljerip, pul üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça teklipleri taýýarlamagy, pudagara algy-bergiler boýunça hasaplaşyklaryň geçirilişini we karzlaryň gaýtarylyşyny gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, söwda toplumynyň edara-kärhanalarynyň kuwwatynyň ulanylyşyny, söwda dolanyşygynyň ýagdaýyny we ösüş depgininiň peselmeginiň sebäplerini jikme-jik seljermek wajypdyr.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20170?type=feed

06.02.2021
Kerki howa menzili: işler gyzgalaňly barýar

«Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýlip atlandyrylan şu ýylda ýurdumyzyň dürli künjeklerinde gurulýan il-ýurt bähbitli binalaryň, desgalaryň onlarçasy ulanylmaga berler. Şolaryň arasynda Kerki şäheriniň günorta-günbatar künjeginde gurulýan howa menzili aýratyn ähmiýete eýedir. Ýurdumyzyň paýtagtyny gündogar künjek bilen baglanyşdyrjak bu howa menzili örän çalt depginler bilen ösüp-özgerip barýan sebitiň öňünde täze mümkinçilikleri açýar.
Türkmenistan — Owganystan demir ýolunyň, Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý halkara awtoulag ýolunyň başlanýan ýeri hasaplanýan bu sebit beýleki döwletler üçin-de möhüm ähmiýete eýedir. Şonuň üçin-de, «Türkmenistanyň raýat awiasiýasyny ösdürmegiň 2012 — 2030-njy ýyllar üçin Milli maksatnamasynda» ýerli howa gatnawlarynyň täze ugurlaryny açyp, howa menzillerini gurmak we öňden bar bolanlarynyň durkuny täzelemek bellenilýär.
Kerki howa menzili 1947-nji ýylda açylyp, tä 2004-nji ýylyň dekabr aýyna çenli hereket edipdi. Aşgabat — Kerki aralygyna gatnaýan şol wagtky «Ýak-40» uçarlarynyň uçuş möhleti tamamlanandan soňra, bu gatnaw togtadylýar we uçar menziliniň işi-de bes edilýär. Sebäbi Kerkiniň şol döwürdäki uçar menziliniň uçuş-gonuş zolagynyň uzynlygy-da, ini-de häzirki zaman uçarlaryna niýetlenmändi.
Täze howa menziliniň uçuş-gonuş zolagy ähli görnüşdäki uçarlary kabul edip we ugradyp bilýär. Sagatda 100 ýolagça hyzmat etjek howa menzilinde ýolagçylar üçin-de, işgärler üçin-de ähli amatlyklar döredilipdir. Umumy meýdany 1730 inedördül metr bolan ýolagçylar terminalynda garbanyşhana, «Tiz kömek» gullugy, kassalar, ýolagçylary bellige alyş nokatlary, ýük bölümi, gazet-žurnal we sowgatlyk önümler satylýan dükanlar göz öňüne tutulypdyr. Ýolagçylar terminalynda ýörite wideogözegçilik ulgamy oturdylyp, onda ähli bölümleriň işi, ýolagçylara hyzmat edilişi we beýlekiler howpsuzlyk gullugy tarapyndan gözegçilikde saklanar.
— Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda gurulýan her bir binanyň milli öwüşgine baý bolmalydygyny nygtaýar. Şundan ugur alyp, biz häzir howa menziliniň baş binasynyň daşyny bezeg plitalary bilen örtmek işine girişdik. Uçjak bolup, ganatyny gerip duran ak guwy ýatladýan baş binanyň öňünde milli öwüşginli bezegleri köpräk ulanmakçy. Beýikligi 28,8 metre ýetýän dispetçer gullugynyň diňi-de haly gölleri bilen bezeler. Esasy gurluşyk işlerini tamamladyk. Indi diňe daşary ýurtlardan getirilip, binada ornaşdyryljak enjamlary gurnamak işi galdy — diýip, «Gündogdy» hususy gurluşyk kärhanasynyň baş inženeri Gylyçmyrat Ataýew gürrüň berýär.
Hawa, 200 gektar meýdanda ýaýbaňlandyrylan gurluşyk işleri tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Howa menzili üçin zerur kömekçi desgalaryň-da birnäçesi guruldy. Elektrik toguny paýlaýjy kuwwatly desga olaryň ählisini elektrik togy bilen üpjün eder. Daş-töweregi bezeg agaçlary, güller bilen örtülmeli ajaýyp bina şu ýylyň baharynda görküne geler.
Şanly Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramyna gabatlanyp ulanylmaga beriljek desga Türkmenistanyň «Türkmenhowaýollary» agentliginiň ýerli howa gatnawlarynyň binalarynyň üstüni ýene-de bir täze howa menzili bilen ýetirer. Bu bolsa agentligiň ýolagçy gatnatmak baradaky görkezijileriniň ýokarlanmagyny üpjün eder. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda alnyp barylýan işler, goý, ýurdumyzyň abraý-mertebesini mundan-da zyýada etsin!
Hudaýberen ABRAÝEW.
«Türkmenistan».


 https://metbugat.gov.tm/blog?id=2334

06.02.2021
Ýokary hilli önümler

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ata Watanymyzda amala aşyrylýan düýpli özgertmeleriň netijesinde milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmaga gönükdirilen il bähbitli, ýurt ähmiýetli işleri üstünlikli berjaý edilýär. Ýurdumyzda durmuşyň ähli ugurlaryny gurşap alan özgertmeleriň çäklerinde ykdysadyýetde hususy pudagy goldamak ileri tutulýan ugurlaryň biridir. Türkmenistanda kiçi we orta telekeçilik milli ykdysady giňişliginde özüniň mynasyp ornuny eýeläp, ynamly gadamlar bilen öňe barýar. Munuň özi ýurdumyzyň ösüşiniň has ýokary basgançaklaryna ynamly çykmagyna kuwwatly itergi berýär, döwletimiziň gülläp ösmegini we halkara abraýynyň barha ýokarlanmagyny üpjün etmek üçin zerur şertleri döredýär. Häzirki döwürde ykdysadyýetimiziň ösüş depginlerini has-da artdyrmak, ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak boýunça wezipeler kabul edilen toplumlaýyn döwlet maksatnamalarynda bellenen esasy ugurlar boýunça üstünlikli alnyp barylýar. Bazar-ykdysady gatnaşyklary çuňlaşdyrmak, döwlet eýeçiliginiň dolanyşygyny yzygiderli kämilleşdirmek ösüşleriň zerur şerti bolup çykyş edýär. Ykdysadyýetiň netijeliligini ýokarlandyrmakda telekeçilik işiniň ähmiýeti uludyr.

Telekeçiligiň giň gerimde ösdürilmegi, bazar gatnaşyklarynyň barha çuňlaşdyrylmagy, içerki sarp ediş bazarlarynda haryt bolçulygynyň artmagy hususy önüm öndürijileriň arasyndaky bäsdeşligi yzygiderli güýçlendirýär. Bäsdeşlik bolsa öz gezeginde öndürilýän önümleriň möçberlerini artdyrmagyň, olary hil taýdan kämilleşdirmegiň, nyrhlary önümçiligiň özüne düşýän gymmatyny arzanlatmak arkaly pese düşürmegiň esasy tizlik beriji serişdesi bolup çykyş edýär. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi ýurdumyzyň döwlete degişli bolmadyk ykdysady böleginde içerki we daşarky bazarda mynasyp derejede bäsdeşlige ukyply milli haryt öndürijileriň täze neslini ösdürip ýetişdirmäge kuwwatly ýardam berýär. Milli ykdysadyýetimiziň çalt depginler bilen ösmeginde türkmen telekeçileriniň hyzmaty uludyr. Olar ýurdumyzyň içerki bazarlaryny ýokary hilli taýýar önümler bilen üpjün etmekde we haryt bolçulygyny kemala getirmek işlerinde özleriniň saldamly goşantlaryny goşýar.

Türkmenistanda telekeçilik ulgamynyň gerimini giňeltmek, telekeçilik işine döwlet goldawyny bermek, telekeçileriň netijeli işlemegi üçin amatly şertleri döretmek, hususyýetçileriň ilat üçin täze iş ýerlerini döretmek bilen bagly maýa goýum taslamalaryny uzakmöhletli karz serişdeleri arkaly üpjün etmek işleri toplumlaýyn we yzygiderli häsiýete eýe bolmak bilen, özüniň oňyn netijesini berýär. Döwletimiz telekeçiligi ösdürmek boýunça netijeli çäreleri durmuşa geçirmek bilen, bu ulgamyň ýurduň jemi içerki önümçiliginde tutýan paýyny yzygiderli artdyrmagy, şunuň bilen baglylykda hem ilatyň girdejisini ýokarlandyrmagy nazarda tutýar.

Telekeçiler soňky ýyllarda yhlasly işjeňligi bilen ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň kuwwatyny artdyrmaga we işlerini döwrebaplaşdyrmaga uly goşant goşýarlar. Hususan-da, bu gün türkmen telekeçileri azyk senagatynyň köpugurly pudaklaryny işjeň giňeldýärler. Milli ykdysadyýetimiziň hususy ulgamynyň işiniň işjeňleşdirilmegi bilen, täze iş orunlary döredilýär, önüm öndürilişiniň görnüşleri we möçberleri artýar.

Häzirki döwrüň talaplaryna laýyk gelýän kuwwatly milli ykdysadyýeti döretmek döwlet Baştutanymyzyň amala aşyrýan düýpli özgertmeleriniň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, halk hojalygynyň pudaklaryny tehnologik taýdan ösdürmek, ýokary hilli, bäsdeşlige ukyply önümleriň önümçiligini ýola goýmak, ýurdumyzda azyk bolçulygyny döretmek boýunça öňde durýan wezipeleriň durmuşa geçirilmegine möhüm orun degişlidir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligiň netijeli hem-de sazlaşykly ösüşi, hususy başlangyçlaryň öňe sürülmegi üçin oňaýly hukuk, ykdysady, maliýe we durmuş şertleri döredildi. Salgyt ulgamynyň kämilleşdirilmegi, eksport-import çärelerini geçirmegiň ýönekeýleşdirilmegi, ýeňillikli salgyt we karz ulgamlary onuň aýdyň subutnamasydyr. Telekeçiligi yzygiderli ösdürmek, içerki bazarlary ýerli önümçiligiň ýokary hilli harytlary bilen üpjün etmek, eksport önümleriniň möçberlerini artdyrmak, hususy telekeçiligiň ornuny ýokarlandyrmak maksady bilen, döwlet maksatnamasynda birnäçe toplumlaýyn çäreler göz öňünde tutuldy. Ýakyn geljekde milli ykdysadyýetimiziň ýokary ösüş depginlerine, daşary söwda dolanyşygynyň artmagyna garaşylýar. Maliýe-ykdysady we bank ulgamlaryndaky düýpli düzümleýin özgertmeleriň geçirilmeginde, şeýle hem bazar ykdysady şertlerinde halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň mundan beýläk-de durnukly we deňeçer ösüşine gönükdirilen maksatnamalary öz wagtynda ýerine ýetirmek ugrunda uly işler üstünlikli amal edilýär.

Döwletimiziň import strategiýasyny amala aşyrmakda telekeçilige möhüm ähmiýet berilmegini birnäçe sebäpler bilen delillendirip bolar. Birinjiden, häzirki döwürde hususy kärhanalar ýurdumyzda jemi hereket edýän kärhanalaryň dörtden üç bölegini düzýär. Bu maglumat hususyýetçilik ulgamynyň täze gymmaty döretmekde egsilmez çeşmedigini, ykdysady garaşsyzlygy üpjün etmegiň netijeli ýoly bolan bu syýasaty üstünlikli amala aşyrmakda onuň kuwwatly güýç bolup durýandygyny görkezýär. Ikinjiden, telekeçilik işi özüniň içki mazmuny boýunça ykdysadyýetde bolup geçýän özgerişliklere çalt seslenmek we tiz uýgunlaşmak häsiýeti bilen tapawutlanýar. Hut şu aýratynlyklar importyň ornuny tutýan önümçilikleri gysga wagtda döretmäge mümkinçilik bermek bilen, ýurdumyzyň içinde öndürilýän önümleriň möçberiniň artdyrylmagyny şertlendirýär. Ahyrky netijede, şeýle çäreleriň durmuşa geçirilmegi goşulan gymmaty ýokary bolan önümleriň täze görnüşlerini özleşdirmegiň hasabyna milli önümleriň bäsdeşlige ukyplylygynyň artmagyna getirýär.

Türkmenistanda işewür düzümler yzygiderli kämilleşdirilýär, häzirki zaman söwda toplumlary, dükanlar, dürli hyzmat ediş desgalary gurulýar. Bu söwda we bazar hyzmatlaryny ösdürmekde hususy işewürligiň aýgytly ornuny ýüze çykarýar. Telekeçiler gurluşyk serişdeleri, metal önümleri, durmuş himiýasy, elektrik enjamlary, mebeller, keramika we plastmassa önümleri hem-de beýlekiler ýaly ozal daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ýerini tutup biljek önümleri öndürmekde üstünlik gazanýarlar.

Kiçi we orta işewürlik ýurduň eksportyny ösdürmek boýunça hem uly mümkinçilige eýedir. Milli ykdysadyýetimizde öňdebaryjy tehnologiýalaryň önümçilige ornaşdyrylmagy netijesinde ýokary hilli, görnüşleri we bezeg aýratynlyklary boýunça daşary ýurtlardan getirilýän harytlardan pes bolmadyk önümleriň sanawy has-da giňeýär. Ýurdumyzyň içerki bazarlary we daşarky bazarlary süýt we süýt önümleri, towuk eti, ýumurtga, balyk we balyk önümleri, pomidor, hyýar, üzüm, mal eti, şöhlat önümleri, miwe şireleriniň we alkogolsyz içgileriň dürli görnüşleri, süýji-köke, bakja önümleri bilen üstünlikli üpjün edilýär.

Telekeçiler we hususyýetçiler ýurdumyzyň içerki bazarlarynyň isleglerini kanagatlandyrmaga gönükdirilen önümleri öndürmekde uly üstünlikleri gazanýarlar. Bu kärhanalaryň esasy bölegi gurluşyk materiallaryny, ýagny, çagyl we ýuwlan çägäni, keramiki we gazbeton kerpiçleri, mermer plitalary, polietilen turbalary, ýylylyk izolýasiýa harytlaryny we ýüzlerçe beýleki önümleri öndürýän kärhanalardyr. Türkmen telekeçileri halkara sergilerine yzygiderli gatnaşýarlar. Geçirilýän halkara söwda sergileri daşary ýurtlar bilen özara bähbitli söwda-ykdysady hyzmatdaşlygy has-da ösdürmekde, hyzmatdaşlygyň täze mümkinçiliklerini öwrenmekde hem-de öndürijileriň arasyndaky gatnaşyklary işjeňleşdirmekde möhüm orun eýeleýär. Döwlet bähbitli geçirilýän bu çäreleriň netijesinde daşary ýurtly işewürler bilen tejribe alyşmaklyga uly mümkinçilikler döreýär. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy kärhanalar, hojalyk jemgyýetleri ýurdumyzda üstünlikli alnyp barylýan şähergurluşygyna işjeň gatnaşyp, durmuş-medeni maksatly desgalaryň onlarçasyny gurýarlar.

Goý, ata Watanymyzy ösen döwletleriň hataryna çykarýan, milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny has-da artdyrýan hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Ali KULIÝEW,

Türkmenistanyň Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginiň Içerki we daşarky bazarlarda haryt dolanyşygyny öwreniş müdirliginiň esasy hünärmeni.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20123

06.02.2021
Telekeçilikde müşderiniň we hiliň ähmiýeti (Ýaş telekeçilere maslahatlar)

«Daewoo» şereketini esaslandyran Kim Wu-Çonguň maslahatlary

■ Müşderiniň ynamyny gazanmakda satyjynyň müşderä berýän ünsi ilkinji orunda durýar. Şonuň üçin hem müşderini özüňe çekmekde hünärine ökde satyjylar hökmandyr.

■ Müşderi bir şereket bilen näçe köp işleşdigiçe, şonça-da şol şereketiň müşderiniň gözündäki gymmaty artýar. Hemişelik müşderiler şereketiň wagtyny tygşytlaýar, harytlaryň bahasy meselesinde az çekeleşýär we özi bilen täze müşderileri getirýär.

■ Müşderä hödürlenilýän hyzmat we harytlaryň hili ýokary bolmalydyr. Çünki harydyň bahasy tiz ýatdan çykýar. Emma hili welin hiç unudylmaýar.

■ Müşderi şereket üçin iň gymmatly adamdyr. Eger-de bir şereketiň müşderisi az bolsa, onda şol şereket müşderi bilen işleşmekde nogsanlyk goýberýändir.

■ Müşderi bilen nähili işleşmelidigini bilmek ýeterlik däl. Ony durmuşa geçirmek möhümdir.

■ Müşderä berilýän üns şereketiň geljegi bilen gös-göni baglanyşyklydyr.

■ Müşderi şereket üçin ýat adam däl-de, onuň bir bölegidir.

■ Müşderi bilen jedelleşmek şereketiň abraýyny pese gaçyrýar. Çünki jedelde siziňki dogry bolsa-da, zyýana galjak ýene sizsiňiz.

■ Müşderi ýolbaşçydyr. Çünki aýlygymyzy şol töleýändir.

■ Müşderiniňki hemişe dogry bolsa, hem şereket, hem-de müşderi öser.

■ Müşderilere güler ýüz beriň. Olar güler ýüzli hünärmenler bilen işleşmegi halaýandyrlar.

■ Müşderiniň talaplaryny ýerine ýetirmäge çalşyň. Çünki müşderiniň talaby şereketiň kämilleşmegine ýol açýar.

■ Uzak möhletleýin girdeji üçin gysga wagtlyk çykdajylardan gaçmaň!

■ Hil ýokarlandygyça, şereketiň çykdajysy azalýandyr. Hiliň gowulanmagy az çykdaja we ýokary önümçilige ýol açýar. Çykadyjynyň az bolmagy bilen harytlaryň bahasy hem arzanlaýar. Arzan baha müşderiniň ruhuny göterýär. Alyjynyň köp bolmagy şereketiň bazar paýyny artdyrýar.

■ Futbolda pökgini derwezä salmak üçin bir oýunçynyň ýeterlik bolmaýşy ýaly, telekeçilikde hem hiliň we girdejiniň ýokarlanmagynda ähli işgärleriň, şol sanda müşderileriň-de hyzmaty uludyr.

■ Harydyň bahasy bilen däl-de, hili bilen gyzyklanyň. Çünki hil müşderiniň keýpini göterer.

■ Hil telekeçiligiň ahlagydyr. Eger-de ynsany bezeýän onuň ahlagy bolsa, şereketi bezeýän hem onuň öndürýän önümleriniň hilidir.

■ Hilde iň soňky sepgit bolmaly däldir. Ol hemişe ýokarlandyrylmalydyr.

■ Hil girdeji gazanmakda iň az çykdajyly we iň ygtybarly ýoldur.

■ Hil bolmasa, harydyň bahasy hiç zatdyr. Müşderi harydy bir gezek alar. Soň golaýyna barmaz.

Taýýarlan Şageldi ÝABANOW,

«Nesil».


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20129

06.02.2021
Ykdysadyýetimiziň batly gadamlary

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde milli ykdysadyýetimiz diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilýär. Diýarymyzda geçirilýän giň gerimli ykdysady özgertmeler halk hojalygyny doly sanlylaşdyrmaga we ykdysady kuwwatymyzy mundan beýläk-de artdyrmaga gönükdirilýär. Munuň özi ýurdumyzda bazar gatnaşyklarynyň ýörelgelerini giňden ornaşdyrmaga we ata Watanymyzy dünýäniň senagat taýdan ösen döwletleriniň hataryna çykarmaga ýardam berýär.

Mälim bolşy ýaly, milli Liderimiziň başlangyçlary bilen häzirki döwürde ýurdumyzda ykdysadyýeti köpugurly ösdürmek babatda kadalaşdyryjy hukuk namalar kabul edilýär we maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. Bu ugurda Diýarymyzda «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy» üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzda halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak, dürli görnüşli täze senagat kärhanalaryny gurmak, telekeçiligi we ätiýaçlandyryşy ösdürmek ýaly düýpli işler alnyp barylýar. Bu bolsa ykdysadyýeti ösdürmek işiniň halkara ülňülerine laýyklykda alnyp barylýandygyna aýdyň şaýatlyk edýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzda ätiýaçlandyryş hyzmatlary ýokary derejede ösdürilýär. Degişli ugurdaky işler ýurdumyzda hereket edýän kanunlara laýyklykda netijeli alnyp barylýar. Bu iş bilen bagly bar bolan kanunlar esasynda Türkmenistanda meýletin we hökmany ätiýaçlandyryşyň görnüşleri kesgitlenendir.

Ýurdumyzda ätiýaçlandyryş işiniň we hyzmatlarynyň ösdürilmegi halkymyza döredilýän ajaýyp durmuş ýeňillikleri ýaly mümkinçiliklerde öz beýanyny tapýar. Muňa mysal edip, Türkmenistanda saglyk ätiýaçlandyrmasy bilen bagly döwlet hyzmatlaryny görkezmek bolar. Öz nobatynda ätiýaçlandyryş hyzmatlarynyň bu görnüşi halkymyza köp babatlarda oňaýly şertleri döredýär. Olar şypahanalarda, hassahanalarda saglyklaryny dikeldenlerinde, dermanhanalardan derman serişdelerini alanlarynda köp ýeňilliklerden peýdalanýarlar. Munuň özi häzirki döwürde ýurdumyzda ätiýaçlandyryş hyzmatlarynyň ösdürilmeginiň ilatymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertine oňaýly täsir edýändigine güwä geçýär.

Türkmenistanda ätiýaçlandyryş işini has-da ösdürmekligiň ileri tutulýandygy ylym-bilim ulgamynda hem has-da aýdyň duýulýar. Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde bilim alýan türkmen ýaşlaryna bu babatda sapaklaryň okadylmagy degişli ugry döwrebap hünärmenler bilen üpjün etmek ugrunda-da işleriň alnyp barylýandygyny görkezýär. Şeýle mümkinçiliklerden peýdalanýan türkmen ýaşlarynyň ählitaraplaýyn ylymly-bilimli hünärmenler hökmünde ýetişmegi bolsa, milli ykdysadyýetimizi geljekde has-da ösdürmäge kuwwatly itergi berer.

Hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda uly üstünlikler gazanylýar. Bularyň ählisi milli Liderimiziň alyp barýan öňdengörüjilikli döwlet syýasaty netijesinde halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň has-da ýokarlanýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

Güljan ATAÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20136

06.02.2021
Gurluşyk we senagat toplumynyň işini kämilleşdirmek möhüm döwlet wezipesidir

4-nji fewralda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň rektorlarynyň gatnaşmagynda gurluşyk-senagat toplumyny ösdürmek boýunça iş maslahatyny geçirdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu maslahatda ýokary ösüş depginini saklamak, toplumyň ähli kärhanalarynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, umuman, ýubileý ýylynda döwletiň maksatnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen amala aşyrylýan özgertmeleriň depginini artdyrmak üçin işleri ýokary guramaçylyk derejesinde alyp barmaga degişli meselelere serediljekdigini belledi we maslahata gatnaşyjylaryň hasabatlaryny hem-de tekliplerini diňledi.

Ilki bilen gurluşyk we binagärlik ministri R.Gandymow ýolbaşçylyk edýän pudagynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ministrligiň işine düýpli nägilelik bildirdi hem-de gurluşykda öňdebaryjy tehnologiýalary we nou-haulary giňden ornaşdyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Şeýlelikde, binalaryň taslamalary taýýarlanylanda, oňa ylmy esasda çemeleşmegiň wajypdygy, sebitiň seýsmik ýagdaýynyň nazara alnyp, olaryň ylmy taýdan esaslandyrylmagynyň möhümdigi bellenildi.

Soňra gurluşyk we binagärlik ministri mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän ýylda ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýetli şanly seneleriň giňden belleniljekdigini, aýratyn-da, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramynyň uly dabaralara beslenmelidigini belläp, şu mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň öz wagtynda gurlup gutarylmagy bilen baglanyşykly meseleleriň berk gözegçilikde saklanmalydygyny aýtdy we bu babatda ministre birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra senagat we gurluşyk önümçiligi ministri S.Berdimuhamedow 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi. Şeýle hem ministr häzir Halkara türkmen alabaý itleri assosiasiýasynyň toplumynyň gurluşygynda alnyp barylýan işler barada aýdyp, bu desgalaryň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň hormatyna ulanmaga beriljekdigini habar berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, kuwwatly senagaty döretmegi çaltlandyrmagyň wajypdygyna hem-de ministrligiň işini yzygiderli kämilleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekip, senagat we gurluşyk önümçiligini yzygiderli ösdürmegi, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagy gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda görkezdi.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň, aýratyn-da, Halkara türkmen alabaý itleri assosiasiýasynyň toplumynyň gurluşygynyň öz wagtynda tamamlanmagynyň we ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi.

Iş maslahatynda energetika ministri Ç.Purçekow ýolbaşçylyk edýän pudagynda hem-de onuň düzümleýin bölümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, pudagyň öňünde durýan möhüm wezipelere ünsi çekdi hem-de elektrik energiýasynyň önümçiligi, desgalaryň netijeli işi we olara edilýän hyzmatlar boýunça bellenen meýilnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegi babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň başlygy N.Nyýazlyýew ýolbaşçylyk edýän konserni tarapyndan 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp we konserniň işine nägilelik bildirip, ýurdumyzda öndürilýän, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan himiýa önümleriniň möçberini artdyrmak, görnüşlerini giňeltmek boýunça işleriň depgininiň güýçlendirilmelidigini belledi.

Iş maslahatynyň dowamynda Aşgabat şäheriniň häkimi Ý.Gylyjow geçen ýylda ýurdumyzyň baş şäherini abadanlaşdyrmak boýunça ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, giň möçberli şähergurluşyk maksatnamasynyň durmuşa geçirilişine ünsi çekip, ýurdumyzyň baş şäheriniň keşbini özgertmek, şäher ilatynyň ýaşaýyş derejesini we hilini ýokarlandyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Aşgabat şäheriniň häkimine paýtagtymyzyň ähli görkezijiler babatda ýokary derejesine laýyk gelýän abadanlaşdyrylyşy we ösüşi bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzda milli senenamamyzda möhüm orun eýeleýän şanly seneler mynasybetli hem-de «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda meýilleşdirilen medeni-köpçülikleýin çäreleri guramak boýunça maksatnamany taýýarlamagy tabşyrdy.

Soňra Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň rektory B.Atamanow «Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany» şygary astynda geçen 2020-nji ýylda institutda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, iň gowy milli we halkara tejribeleri nazara alyp, ylym-bilim ulgamynyň depginini ösdürmek hem-de düýpli özgertmek meselelerine möhüm ähmiýet berilýändigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz bu wezipeleri möhüm ugur hökmünde kesgitläp, institutda alnyp barylýan okuw-terbiýeçilik işlerini kämilleşdirmegi, ýaşlary okatmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmagy we olaryň watansöýüjilik ruhunda terbiýelenilmegine, ýokary hünärli ýaş işgärleriň hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagyna aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz gara ýollaryň gurluşygynda ulanylýan, ýurdumyzyň howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli serişdeleriň önümçiliginiň ýola goýulmagy bilen bagly meseläni öwrenmek boýunça rektora birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra Döwlet energetika institutynyň rektory S.Nazarow institutda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýaşlaryň bilim derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyna möhüm üns berilmelidigini belledi.

Sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça öňde durýan wezipelere laýyklykda, institutyň okuw maksatnamasyna has zerur ugurlar boýunça täze hünärleri girizmek, okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek babatda işler geçirilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi we rektora birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew gözegçilik edýän düzümlerinde geçen ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, degişli düzümleriň önümçilik hem-de eksport kuwwatlyklaryny artdyrmak üçin ähli zerur çäreleri görmek we olaryň işine berk gözegçiligi ýola goýmak barada wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa ýüzlenip, halk hojalygy toplumynyň mundan beýläk-de durnukly ösüşini saklamak üçin maksatnamalaýyn hereketleri işläp taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de kärhanalaryň düşewüntliligi, olaryň ýokary önümçiligi, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly harytlaryň mukdaryny artdyrmak boýunça bellenen meýilnamalaryň ýerine ýetirilişi bilen baglanyşykly meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahaty jemlemek bilen, ýurdumyzyň gurluşyk we senagat toplumynyň işini gowulandyrmak üçin has tijenip, tutanýerli zähmet çekmegiň wajypdygyny nygtady.

Ylmyň hem-de tehnologiýalaryň iň täze gazananlary esasynda pudaklaryň önümçiligine sanly ulgamlar giňden ornaşdyrylmalydyr. Önümçilik kärhanalarynda zähmeti guramagyň oňat peýda berýän, has netijeli usullary ulanylmalydyr. Bu önümçiliklere daşary ýurt maýa goýumlaryny giňden çekmeli diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri ýerine ýetirmek üçin maslahata gatnaşyjylara anyk görkezmeleri berdi.

Soňra wise-premýer Ş.Durdylyýew Aşgabat şäheriniň demirgazygynda ýerleşýän «Altyn kölüň» kenarynda paýtagtymyzy ösdürmegiň nobatdaky 17-nji tapgyryny gurmak barada teklip edilýän şekilleri görkezdi.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen taslamalary, umuman, makullap, döwrebap dynç alyş düzümi döredilende ähli meseleleri göz öňünde tutmagyň, şol sanda ýerli tebigy aýratynlyklaryň nazarda tutulmagynyň wajypdygyny belledi we wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

«Daşoguz habarlary».


https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20113

05.02.2021
Sanly tehnologiýalara daýanyp

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda halkara ülňülere laýyk gelýän sanly tehnologiýalary, öňdebaryjy önümçilik serişdelerini, ýokary öndürijilikli tehniki enjamlary ornaşdyrmak boýunça netijeli işler alnyp barylýar.

Türkmenistan iň täze nusgadaky kompýuter hem-de telearagatnaşyk tehnologiýalaryna esaslanýan sanly ulgamy yzygiderli ösdürmekde uly mümkinçiliklere eýedir. Milli Liderimiziň başda durmagynda «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň» kabul edilmegi bu ugurda möhüm çözgütleriň biri boldy. Konsepsiýanyň baş maksady ýurdumyzyň ykdysady taýdan durnukly ösmegine kuwwatly itergi berjek öňdebaryjy sanly ulgamlary kemala getirmekden, sanly hyzmatlaryň hilini yzygiderli ýokarlandyrmakdan, sanly maglumat gorlarynyň ýurdumyzyň islendik künjeginde elýeter bolmagyny üpjün etmekden, sanly ulgamyň düzümlerini we işleýşiniň hilini maksadalaýyk kämilleşdirmekden, ahyrky netijede, milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny düýpli pugtalandyrmakdan ybaratdyr.

Şunuň bilen baglylykda, “Türkmenistan” döwlet täjirçilik banky hem “Owerdraft karty” atly bank kartynyň üsti bilen, kiçi möçberli karzlary bermegiň we gaýtarmagyň şertlerini kesgitläp, gündelik sarp ediş harytlary satyn alnanda, raýatlaryň maliýe mümkinçiliklerini giňeltmek üçin her bir raýatyň ýüztutmasy esasynda, onuň aýlyk zähmet hakynyň 40 göteriminden üç essesine çenli möçberde gysga möhletli karzlary resmileşdirýär. Bu hyzmat nagt däl hasaplaşyklarda müşderiniň hasabyndaky pul serişdeleri ýeterlik bolmadyk ýagdaýynda, karz edarasy bilen baglaşylan şertnama laýyklykda, müşderiniň hasabyny kesgitlenen çäklerde karzlaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýlelikde, müşderiniň hasabyna serişde gelip gowşanda, bellenen tertipde karz gaýtarylýar. Şeýle-de degişli şertnamanyň hereket edýän döwründe karz gaýtarylandan soňra, goşmaça şertnama baglaşmazdan, karzy gaýtadan bellenilen çäk boýunça ulanmak mümkinçiligi döreýär.

“Karz almak baradaky ýüztutma” atly internet tory arkaly, bankyň internet salgylanmasynyň üsti bilen fiziki şahslara berilýän karzlara isleg bildirýän müşderilere onlaýn tertipde arzalary tabşyrmak mümkinçiligi döredilýär. Internet sahypasynda ýerleşdirilen salgylanmanyň üsti bilen karz almaga isleg bildiren fiziki şahslaryň ýüztutmalaryny kabul etmek ýola goýulýar.

Onlaýn tertipde arza tabşyrmak üçin müşderiden goşmaça programma üpjünçiligini gurnamak talap edilmeýär we bu ulgamda karz amallaryny ýerine ýetirmäge mümkinçilik berilmeýär. Bankyň internet sahypasynda ýerleşdirilen salgylanmanyň kadaly işjeňligi we onda müşderileriň karz almak baradaky ýüztutmalarydyr maglumatlarynyň dogry ýerleşdirilmeginiň üpjün edilmegi zerurdyr.

Karz edaralary tarapyndan şeýle hyzmatlaryň ornaşdyrylmagynyň netijesinde, “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasy” ýurdumyzda maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň peýdalanylmagyna esaslanýan ykdysady gatnaşyklaryň ulgamyny döretmäge ýardam berip, ol wagtyň we harajatlaryň tygşytlanylmagy bilen bir hatarda, girdejileriň täze çeşmelerini ýüze çykarmaga hem şert döredýär.

Mergen KURTOW.

“Türkmenistan” döwlet täjirçilik bankynyň Karz amallary müdirligi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20077

05.02.2021
Türkmenistanyň Prezidenti gurluşyk-senagat toplumyny ösdürmek boýunça maslahat geçirdi

Aşgabat, 4-nji fewral (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sanly wideoaragatnaşyk arkaly Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarynyň hem-de ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň rektorlarynyň gatnaşmagynda gurluşyk-senagat toplumyny ösdürmek boýunça iş maslahatyny geçirdi.

Döwlet Baştutanymyz geçen ýylda ýurdumyzyň gurluşyk we senagat toplumynda ýerine ýetirilen işleriň netijelerine bagyşlanan iş maslahatyny açyp, bu toplumyň milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biridigini belledi. Bu ugurda gazanylýan netijeler we pudaklaryň sazlaşykly ösüşi halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşynyň kepilini üpjün edýär. Döwletimiz bu pudaklaryň ösüşine möhüm üns berýär we oňa ägirt uly maliýe serişdelerini gönükdirýär. Şeýle hem döwrebap kärhanalar gurulýar we öňdebaryjy tehnikalar satyn alynýar. Milli Liderimiz amala aşyrylýan giň möçberli çärelere garamazdan, bu ulgamda käbir kemçiliklere ýol berilýändigini we onuň ähli mümkinçilikleriniň doly herekete girizilmeýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu maslahatda ýokary ösüş depginini saklamak, toplumyň ähli kärhanalarynyň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, umuman, ýubileý ýylynda döwletiň maksatnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen amala aşyrylýan özgertmeleriň depginini artdyrmak üçin işleri ýokary guramaçylyk derejesinde alyp barmaga degişli meselelere serediljekdigini belledi we maslahata gatnaşyjylaryň hasabatlaryny hem-de tekliplerini diňledi.

Ilki bilen gurluşyk we binagärlik ministri R.Gandymowa söz berildi. Ol ýolbaşçylyk edýän pudagynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, gurulýan dürli maksatly desgalardaky işleriň depginleri, binalary öz wagtynda ulanmaga bermek we gurluşyk işlerinde ýokary hil derejesini üpjün etmek maksady bilen amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.

Gurluşyk pudagynda 180-den gowrak kadalaşdyryjy tehniki namalar hereket edýär we olar bellenen tertibe laýyklykda yzygiderli kämilleşdirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ministrligiň işine düýpli nägilelik bildirdi hem-de gurluşykda öňdebaryjy tehnologiýalary we nou-haulary giňden ornaşdyrmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Şeýlelikde, binalaryň taslamalary taýýarlanylanda, oňa ylmy esasda çemeleşmegiň wajypdygy, sebitiň seýsmik ýagdaýynyň nazara alnyp, olaryň ylmy taýdan esaslandyrylmagynyň möhümdigi bellenildi.

Halkara tejribeden ugur alyp, gurluşyk-gurnama hem-de abatlaýyş işlerine möhüm ähmiýet berilmelidir. Maýa goýum taslamalarynyň bäsdeşlige ukyplylygy üpjün edilmelidir hem-de desgalaryň hiline we öz wagtynda ulanmaga berilmegine berk gözegçilik ýola goýulmalydyr diýip, milli Liderimiz nygtady.

Soňra ýurdumyzyň gurluşyk we binagärlik ministri mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalarda alnyp barylýan gurluşyk işleri, olaryň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabatyny dowam etdi. Şeýle hem hasabatyň çäklerinde gurluşygy alnyp barylýan desgalaryň görnüşleri görkezildi.

Döwlet Baştutanymyz “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän ýylda ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýetli şanly seneleriň giňden belleniljekdigini, aýratyn-da, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk baýramynyň uly dabaralara beslenmelidigini belläp, şu mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň öz wagtynda gurlup gutarylmagy bilen baglanyşykly meseleleriň berk gözegçilikde saklanmalydygyny aýtdy we bu babatda ministre birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra senagat we gurluşyk önümçiligi ministri S.Berdimuhamedow 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi boýunça jemi öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň ösüşi 107,9 göterime barabar boldy.

Hasabat döwründe sement zawodlary tarapyndan 1 million 940 müň 626 tonna sement öndürildi.

Keramzit öndürmek boýunça meýilnama 100,3 göterim ýerine ýetirildi we 100,2 göterim ösüş gazanyldy.

Sozulan metal öndürmek boýunça meýilnama 100 göterim ýerine ýetirildi we 101,6 göterim ösüş gazanyldy.

Gurluşyk aýnasy boýunça meýilnama 101,4 göterim ýerine ýetirildi we ösüş 100,1 göterime deň boldy.

Gurnama beton önümlerini öndürmegiň meýilnamasy 103,9 göterim ýerine ýetirildi.

Şeýle hem ministr häzir Halkara türkmen alabaý itleri assosiasiýasynyň toplumynyň gurluşygynda alnyp barylýan işler barada aýdyp, bu desgalaryň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllygynyň hormatyna ulanmaga beriljekdigini, munuň üçin toplumyň gurluşygynda ýerine ýetirilýän işleriň depginini yzygiderli güýçlendirmek ugrunda zerur tagallalaryň edilýändigini habar berdi.

Mundan başga-da, Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginde hem-de garamagyndaky edara-kärhanalarda sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagyna itergi bermek maksady bilen, “Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça 2020-2021-nji ýyllarda ýerine ýetirilmeli işleriň Meýilnamasy” düzüldi.

Şeýle hem ministrlikde elektron resminama dolanyşygy taýýarlanyldy hem-de degişli edaralar bilen ylalaşyldy. Häzirki wagtda ministrligiň garamagyndaky edara-kärhanalaryň 27-siniň arasynda elektron resminama dolanyşygy ýola goýuldy hem-de ministrligiň web-saýty taýýarlanyldy we internet torunda ýerleşdirildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, kuwwatly senagaty döretmegi çaltlandyrmagyň wajypdygyna hem-de ministrligiň işini yzygiderli kämilleşdirmegiň zerurdygyna ünsi çekip, senagat we gurluşyk önümçiligini yzygiderli ösdürmegi, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmagyň hasabyna pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmagy gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda görkezdi.

Milli Liderimiz Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalaryň, aýratyn-da, Halkara türkmen alabaý itleri assosiasiýasynyň toplumynyň gurluşygynyň öz wagtynda tamamlanmagynyň we ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi. Gurluşykda ulanylýan serişdeleriň hili, toplumyň enjamlaşdyrylyşy, binalaryň bezeg aýratynlygy bilen baglanyşykly meseleler hemişe gözegçilikde saklanylmalydyr.

Iş maslahaty energetika ministri Ç.Purçekowyň hasabaty bilen dowam etdi. Ol ýolbaşçylyk edýän pudagynda hem-de onuň düzümleýin bölümlerinde alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, ilatymyzy we senagat desgalaryny elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmek hem-de onuň daşary ýurtlara iberilýän ugurlaryny giňeltmek boýunça amala aşyrylýan işler barada hasabat berdi.

Energetika ministrligi boýunça geçen ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda önüm öndürmegiň, işleri we hyzmatlary ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 124 göterim berjaý edildi. Senagat önümçiligi boýunça meýilnama bolsa 128,3 göterim berjaý edildi.

Hasabat döwründe elektrik energiýasynyň önümçiligi boýunça meýilnama 108,4 göterim berjaý edildi hem-de 120,2 göterim ösüş gazanyldy.

2020-nji ýylda elektrik energiýasyny eksport etmegiň meýilnamasy iki esseden gowrak berjaý edildi.

Şeýle hem ministr Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň taslamasynyň çäklerinde onuň türkmen böleginiň, Ahal — Balkan we Balkan — Daşoguz welaýatlarynyň arasynda halkalaýyn energiýa ulgamynyň, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwaty 432 MWt bolan gazturbinaly elektrik bekediniň, Aşgabat şäheriniň Büzmeýin etrabynda Energetika enjamlaryny abatlaýyş we hyzmat ediş merkeziniň gurluşyklarynyň batly depginde dowam edýändigi barada aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, energetika senagatynyň milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biridigini nygtady. Pudakda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak maksadyndan ugur alnyp, giň möçberli taslamalara laýyklykda, kuwwatly elektrik beketleriniň gurluşygy we olaryň bellenen möhletde ulanmaga berilmegi bilen baglanyşykly meseleler berk gözegçilikde saklanylmalydyr diýip, milli Liderimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz pudagyň öňünde durýan möhüm wezipelere ünsi çekip, elektrik energiýasynyň önümçiligi, desgalaryň netijeli işi we olara edilýän hyzmatlar boýunça bellenen meýilnamalaryň üstünlikli ýerine ýetirilmegi babatda birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň başlygy N.Nyýazlyýew ýolbaşçylyk edýän konserni tarapyndan 2020-nji ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Ýurdumyzda täze gurulýan himiýa zawodlarynda dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň iň täze we ýokary öndürijilikli tehnologik enjamlary ornaşdyrylyp, himiýa önümleriniň dürli görnüşleriniň önümçiligi ýola goýulýar.

2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda jemi öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 132,2 göterim ýerine ýetirildi we ösüş 160,5 göterime barabar boldy.

Hasabat döwründe konsern boýunça mineral dökünleri öndürmegiň meýilnamasy 103,4 göterim berjaý edilip, 137,1 göterim ösüş gazanyldy.

Konsern boýunça tehniki ýody öndürmegiň meýilnamasy 123,2 göterime, tehniki uglerodyň öndürilişi 113,6 göterime barabar boldy.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň hereket edýän önümçiliklerini tehniki we ykdysady taýdan durnuklylaşdyrmak, könelen önümçilikleri düýpli abatlamak, döwrebaplaşdyrmak, durkuny täzelemek hem-de öndürilýän himiýa önümleriniň görnüşleriniň möçberlerini artdyrmak, eksporta niýetlenen we daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan beýleki himiýa önümleriniň önümçiligini ýola goýmak boýunça işler dowam etdirilýär.

Häzir Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary hem-de Ylymlar akademiýasynyň Himiýa instituty bilen bilelikde kiçi göwrümli, dürli görnüşli himiýa önümlerini öndürýän birnäçe önümçilikleri ýola goýmak boýunça hem işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp we konserniň işine nägilelik bildirip, ýurdumyzda öndürilýän, içerki hem-de daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan himiýa önümleriniň möçberini artdyrmak, görnüşlerini giňeltmek boýunça işleriň depgininiň güýçlendirilmelidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, konserniň ýolbaşçysyna ýurdumyzyň himiýa senagatyny tehniki taýdan döwrebaplaşdyrmak, baý ýerli serişdeleriň esasynda uly isleg bildirilýän önümleriň täze görnüşlerini ýola goýmagyň mümkinçiliklerini içgin öwrenmek barada tabşyryklar berildi.

Iş maslahatynyň dowamynda Aşgabat şäheriniň häkimi Ý.Gylyjow geçen ýylda ýurdumyzyň baş şäherini abadanlaşdyrmak boýunça ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

“Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany” şygary astynda geçen 2020-nji ýyl ýurdumyz üçin ähmiýetli şanly wakalara we döwletimiziň hem-de jemgyýetimiziň durmuşynyň ähli ulgamynda gazanylan üstünliklere baý boldy.

Milli Liderimiziň yzygiderli tagallasy netijesinde, ak mermerli Aşgabadyň keşbi tanalmaz derejede özgerdi, ilatyň durmuş derejesi ýokary halkara görkezijilere we talaplara laýyk getirildi. Şunuň bilen baglylykda, bu ýerde täze desgalar yzygiderli gurlup, ulanylmaga berilýär. Olar paýtagtymyzyň binagärlik keşbini has-da gözelleşdirýär. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllyk baýramynyň hormatyna dürli maksatly binalaryň 22-siniň açylyş dabaralary boldy. Geçen ýylda paýtagtymyzda 1984 maşgala niýetlenen ýokary amatlygy bolan ýaşaýyş jaýlary ulanylmaga berildi.

Munuň özi milli Liderimiziň “Döwlet adam üçindir!” diýen şygary baş ýörelge edinýän syýasatynyň uly üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň netijesidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, giň möçberli şähergurluşyk maksatnamasynyň durmuşa geçirilişine ünsi çekip, ýurdumyzyň baş şäheriniň keşbini özgertmek, şäher ilatynyň ýaşaýyş derejesini we hilini ýokarlandyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, Aşgabat şäheriniň häkimine paýtagtymyzyň ähli görkezijiler babatda ýokary derejesine laýyk gelýän abadanlaşdyrylyşy we ösüşi bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy. Şeýle hem Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky işlere gözegçiligi güýçlendirmek babatda anyk tabşyryklar berildi.

Döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzda milli senenamamyzda möhüm orun eýeleýän şanly seneler mynasybetli hem-de “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän 2021-nji ýylda meýilleşdirilen medeni-köpçülikleýin çäreleri guramak boýunça maksatnamany taýýarlamagy tabşyrdy.

Soňra Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň rektory B.Atamanow “Türkmenistan — Bitaraplygyň mekany” şygary astynda geçen, 2020-nji ýylda institutda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tassyklan döwlet we milli maksatnamalaryndan hem-de milli bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyndan gelip çykýan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek institutyň ýerine ýetirýän işleriniň esasy ugurlarynyň hatarynda durýar. Ýaşlara ýokary hilli, dünýä derejesine laýyk gelýän bilim-terbiýe bermek, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek, institutyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak wajyp wezipeler hökmünde kesgitlenildi. Ylmyň ýokary gazananlaryny we okatmagyň täzeçil usullaryny yzygiderli ornaşdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär.

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynda ýurdumyzyň gurluşyk-senagat toplumyna degişli pudaklaýyn kärhanalar üçin ýokary derejeli hünärmenler taýýarlanylýar, talyplar degişli düzümlerde önümçilik tejribesini geçýärler. Institutda döwlet Baştutanymyzyň Karary bilen tassyklanan “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy” tapgyrlaýyn esasda durmuşa geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, institutyň sanly bilim portaly we web-saýty döredildi. Olarda professor-mugallymlaryň okuw dersleri boýunça taýýarlan gollanmalary, wideoýazgylary ýerleşdirildi.

Şeýle hem talyplaryň bilim derejesiniň ýokarlandyrylmagyna hem-de ylmy we taslama işlerine çekilmegine, okuw ulgamyna ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlarynyň ornaşdyrylmagyna gönükdirilen toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Ugurdaş ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary üçin ýokary hünärli işgärleri hem-de ýaş alymlary taýýarlamak üçin Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ylmy-barlag institutlary bilen pugta aragatnaşyk ýola goýuldy.

Dünýäniň ösen tejribesini öwrenmek maksady bilen, özara bähbitli halkara hyzmatdaşlyk giňeldilýär. Bilelikdäki ylmy-barlag işlerini geçirmek üçin daşary ýurtlaryň ugurdaş ýokary okuw mekdepleri bilen tejribe alyşmak maksady bilen, ylalaşyklar we ähtnamalar baglaşylýar.

Institutyň talyplary dünýäniň ösen tehnologiýalaryny işjeň özleşdirip, BIM tehnologiýasynyň REVIT programma üpjünçiligini işläp düzdüler we onuň esasynda gurulmagy meýilleşdirilýän medeni-durmuş maksatly binalaryň ylmy taýdan esaslandyrylan şekil taslamasyny taýýarladylar hem-de olary degişli ministrliklere, pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna hödürlediler. Hususan-da, gurluşygy alnyp barylýan Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkeziniň binalar toplumynyň binagärlik keşbiniň, Halkara türkmen alabaý itleri assosiasiýasynyň toplumynyň hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň binalar toplumynyň şekil taslamalary taýýarlanyldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, iň gowy milli we halkara tejribeleri nazara alyp, ylym-bilim ulgamynyň depginini ösdürmek hem-de düýpli özgertmek meselelerine möhüm ähmiýet berilýändigini belledi.

Döwlet Baştutanymyz bu wezipeleri möhüm ugur hökmünde kesgitläp, institutda alnyp barylýan okuw-terbiýeçilik işlerini kämilleşdirmegi, ýaşlary okatmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmagy we olaryň watansöýüjilik ruhunda terbiýelenilmegine, ýokary hünärli ýaş işgärleriň hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagyna aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz gara ýollaryň gurluşygynda ulanylýan, ýurdumyzyň howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli serişdeleriň önümçiliginiň ýola goýulmagy bilen bagly meseläni öwrenmek boýunça rektora birnäçe görkezmeleri berdi.

Soňra Döwlet energetika institutynyň rektory S.Nazarow institutda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.

Bu ýokary okuw mekdebinde 18 hünär boýunça hünärmenler taýýarlanylýar. Şeýle hem üç taýýarlyk ugry boýunça bakalawrlar taýýarlanylyp, olaryň birinde okuwlar iňlis dilinde alnyp barylýar. 2020-nji ýylda institutyň talyplary halkara Internet ders bäsleşiklerine gatnaşyp, jemi 46 baýrakly orunlary eýelemegi başardylar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň bilim ulgamynyň öňünde goýan wezipelerini üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, institutyň maddy-enjamlaýyn binýady berkidildi, okuw gollanmalary döwrebaplaşdyryldy. Okuw kitaplarynyň 6-sy neşir edildi we üç sany programma üpjünçiligine awtorlyk şahadatnamalary berildi.

Rektor häzirki döwürde dünýäniň iri ylym-bilim merkezleri, halkara guramalar we gaznalar bilen hyzmatdaşlygyň giňeldilendigini habar berdi.

Şeýlelikde, Döwlet energetika institutynda “Erasmus+” maksatnamasynyň çäklerinde täze tehnologiýalaryň kömegi bilen bilim ulgamyny kämilleşdirmek taslamasy amala aşyrylýar. Şeýle hem institutda Energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalar merkezi döredildi. Institutyň professor-mugallymlar düzüminiň gatnaşmagynda onlaýn forumlar we halkara maslahatlar geçirilýär. Bilim ulgamyna okatmagyň täze usullary we maglumat tehnologiýalary işjeň ornaşdyrylýar. Soňky ýyllarda bu ugurda baý tejribe toplanyldy. Bu bolsa ýaşlaryň bilim derejesini we olaryň döredijilik işini has-da ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýaşlaryň bilim derejesiniň yzygiderli ýokarlandyrylmagyna möhüm üns berilmelidigini belledi. Şunda bu ugra häzirki zamanyň täzeçil usullarynyň yzygiderli ornaşdyrylmagy wajypdyr.

Sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça öňde durýan wezipelere laýyklykda, institutyň okuw maksatnamasyna has zerur ugurlar boýunça täze hünärleri girizmek, okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmek babatda işler geçirilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi.

Bu gün ýurdumyzda maglumat tehnologiýalaryny ösdürmek, sanly ykdysadyýete geçmek meselelerini nazara alyp, energetika pudagynyň ýokary hünärli işgärler bilen üpjünçiligini pugtalandyrmak zerur bolup durýar. Şeýle hem institutyň işini sanly ulgama geçirmek, giň dünýägaraýyşly hünärmenleri taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler yzygiderli gözegçilikde saklanylmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz belledi we bu babatda rektora birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew gözegçilik edýän düzümlerinde geçen ýylda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

2020-nji ýylyň ýanwar — dekabr aýlarynda ýurdumyzyň gurluşyk hem-de senagat toplumynda önümçilik we iş meýilnamasy 118,4 göterim berjaý edilip, 122,5 göterim ösüş gazanyldy.

Şeýle hem hasabat döwründe gözegçilik edýän ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň görkezijileri barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, degişli düzümleriň önümçilik hem-de eksport kuwwatlyklaryny artdyrmak üçin ähli zerur çäreleri görmek we olaryň işine berk gözegçiligi ýola goýmak barada wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.

Gurluşyk-senagat toplumynyň işi wajyp durmuş-ykdysady wezipeleriň çözgüdine, ýurdumyzyň ilatynyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilendir. Şunda onuň ösüşine möhüm ähmiýet berilmelidir diýip, milli Liderimiz belledi we bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa ýüzlenip, halk hojalygy toplumynyň mundan beýläk-de durnukly ösüşini saklamak üçin maksatnamalaýyn hereketleri işläp taýýarlamagyň zerurdygyna ünsi çekdi hem-de kärhanalaryň düşewüntliligi, olaryň ýokary önümçiligi, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly harytlaryň mukdaryny artdyrmak boýunça bellenen meýilnamalaryň ýerine ýetirilişi bilen baglanyşykly meseleleri hemişe üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şu günki maslahaty jemlemek bilen, ýurdumyzyň gurluşyk we senagat toplumynyň işini gowulandyrmak üçin has tijenip, tutanýerli zähmet çekmegiň wajypdygyny nygtady. Munuň üçin toplumyň bar bolan önümçilik kuwwatlyklaryny has doly we netijeli peýdalanmak zerurdyr.

Ylmyň hem-de tehnologiýalaryň iň täze gazananlary esasynda pudaklaryň önümçiligine sanly ulgamlar giňden ornaşdyrylmalydyr. Önümçilik kärhanalarynda zähmeti guramagyň oňat peýda berýän, has netijeli usullary ulanylmalydyr. Bu önümçiliklere daşary ýurt maýa goýumlaryny giňden çekmeli diýip, milli Liderimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz bellenen gaýragoýulmasyz wezipeleri ýerine ýetirmek üçin maslahata gatnaşyjylara anyk görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýewe gurluşyk we senagat toplumynyň edara-kärhanalarynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny, önümçilik hem-de hojalyk işlerini yzygiderli seljerip durmak, önümçilikleriň doly kuwwatynda we bökdençsiz işledilmegini üpjün etmek tabşyryldy.

Milli Liderimiz toplumyň edara-kärhanalarynda çykdajylaryň düzümini seljermek we artykmaç (zerur bolmadyk) çykdajylary aýyrmak arkaly önümiň hem-de ýerine ýetirilýän işleriň özüne düşýän gymmatyny peseltmek boýunça çäreleriň yzygiderli geçirilmegine berk gözegçilik edilmelidigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz döwlet tarapyndan senagat, energetika we himiýa pudaklaryna uly möçberde maýa goýumlarynyň goýulýandygyny göz öňünde tutup, kärhanalaryň önümçilik taýdan netijeli we girdejili bolmagynyň gazanylmalydygyny belledi.

Dünýä ykdysadyýetindäki ýagdaýlara baglylykda, importyň ornuny tutýan ýerli senagat we gurluşyk önümleriniň görnüşlerini hem-de möçberlerini artdyrmak wajypdyr.

Öndürilýän harytlar üçin täze bazarlary we ýerlemegiň usullaryny tapmak arkaly gelip gowuşýan erkin ýörgünli daşary ýurt pulundaky serişdeleri artdyrmak möhümdir.

Milli Liderimiz ýurdumyzda gurluşygy köp ýyllardan bäri tamamlanman duran we häzirki döwürde alnyp barylýan desgalary seljerip, olaryň gurluşygyny tamamlamak boýunça zerur işleri geçirmegi tabşyrdy.

Wise-premýere Aşgabat şäherini durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň we maýa goýum taslamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilişini gözegçilikde saklamak, paýtagtymyzyň jemagat hojalygy gullugynyň hem-de edara ediş düzümleriniň işini talabalaýyk guramak, ilata edilýän jemagat hyzmatlarynyň, elektrik energiýasynyň, tebigy gazyň tölegleriniň hasaplaşygynda sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça işleri çaltlandyrmak tabşyryldy.

Döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzy ösdürmegiň 17-nji tapgyry boýunça maýa goýum taslamasyny, bahasy we maliýeleşdiriş çeşmeleri boýunça teklipleri gyssagly taýýarlamagy, döwlet Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk ýubileýi mynasybetli ulanmaga berilmeli desgalarda alnyp barylýan gurluşyk-gurnama işleriniň ýokary hil ölçeglerine hem-de möhlet tertibine laýyklykda ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow gurluşyk we binagärlik ministri R.Gandymowa ýüzlenip, halkara tejribeden ugur alyp, gurluşykda nyrh emele getirmegi kämilleşdirmegiň, gurluşyk-gurnama hem-de abatlaýyş işleriniň bahalarynyň esaslandyrylan bolmagyny gazanmagyň, maýa goýum taslamalarynda bäsleşigi üpjün etmek boýunça çäreleri gyssagly durmuşa geçirmegiň hem-de gurluşyklaryň ýokary hilli ýerine ýetirilmegine hemişe gözegçilik etmegiň zerurdygyny nygtady.

Ministrligiň ýolbaşçysyna ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk ýubileýi mynasybetli gurluşygy tamamlanmagy meýilleşdirilýän senagat we durmuş maksatly binalaryň hem-de desgalaryň, Ahal welaýatynyň täze edara ediş merkezinde gurulýan desgalaryň ýokary hilli hem-de bellenen möhletinde ulanmaga berilmegini berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Ilatly ýerlerde şahsy kömekçi hojalygy alyp barmak hem-de ýaşaýyş jaýyny gurmak üçin döredilen ýer gaznalary boýunça Baş meýilnamalary taýýarlamagyň depginini güýçlendirmek, welaýatlarda hem-de etrap-şäherlerde döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň gurulmagyna aýratyn üns bermek möhümdir diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady. Şeýle hem ýurdumyzda gurluşygy köp ýyllardan bäri tamamlanman duran we häzirki döwürde alnyp barylýan desgalary seljerip, olaryň gurluşygyny tamamlamak boýunça zerur işleri geçirmek tabşyryldy.

Senagat we gurluşyk önümçiligi ministri S.Berdimuhamedowa önümçilik kärhanalarynyň doly taslama kuwwatynda işledilmegini gazanmak, ýurdumyzda importyň ornuny tutýan senagat önümleri we gurluşyk harytlary bilen üpjünçiligi gowulandyrmak, şeýle hem elektron senagatynda täze önümleriň önümçiligini döretmegi dowam etmek tabşyryldy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan gurulmagy göz öňünde tutulan desgalaryň taslamalaryny durmuşa geçirmek boýunça alnyp barylýan işleriň depginini güýçlendirmegiň, ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynda, Oba milli maksatnamasynda hem-de beýleki maksatnamalarda we meýilnamalarda göz öňünde tutulan desgalaryň ýerli gurluşyk serişdeleri bilen üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça zerur işleri geçirmegiň wajypdygyny nygtady.

Döwlet Baştutanymyz energetika ministri Ç.Purçekowyň öňünde hem birnäçe anyk wezipeleri goýdy. Oňa energiýa üpjünçilik kärhanalarynyň doly taslama kuwwatynda işledilmegini gazanmak, sarp edijileri elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmek üçin durkuny täzelemek arkaly önümçilik kärhanalaryny döwrebaplaşdyrmak, gazturbinaly enjamlarda, elektrik beketlerinde we geçirijilerde öz wagtynda abatlaýyş işlerini geçirip, ätiýaçlyk şaýlary hem-de sarp ediş serişdeleri bilen üpjünçiligi hemişe üns merkezinde saklamak tabşyryldy.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow önümçilik maksatly import harytlarynyň, çig malyň, ätiýaçlyk şaýlaryň we sarp ediş serişdeleriniň amatly bahalardan satyn alynmagyny gazanmagyň möhümdigini belläp, bu harytlar satyn alnanda, önüm öndürijiler bilen göni hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň zerurdygyny nygtady.

Energetika ministrine energetika pudagynda ýörite ugurlar boýunça zerur bolan ýokary taýýarlykly hünärmenler bilen üpjünçiligi gowulandyrmak tabşyryldy.

“Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň başlygy N.Nyýazlyýewe himiýa senagatynyň önümçilik kärhanalarynyň doly taslama kuwwatynda işledilmegini gazanmak, tehniki möhlet tertibine laýyklykda, olaryň öz wagtynda durkuny täzeläp, önümçilik ugurlaryny döwrebaplaşdyrmak barada görkezmeler berildi.

Şeýle hem milli Liderimiz Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda kaliý dökünlerini öndürýän toplumy taslama kuwwatyna ýetirmek üçin çäreleriň meýilnamasyny taýýarlap, guramaçylyk işlerini güýçlendirmegi tabşyrdy.

Ýurdumyzda öndürilýän önümleriň daşary ýurtlara iberilýän möçberini artdyrmak boýunça Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, Balkan welaýatynyň Hazar we Gumdag şäherlerinde tehniki ýod, brom, Esenguly we Bereket etraplarynda ýod öndürýän zawodlary gurmak boýunça bellenen çäreleriň ýerine ýetirilmegini üpjün etmeli diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Hormatly Prezidentimiz döwlet konserniniň ýolbaşçysyna önümçilik maksatly import harytlarynyň, çig malyň, ätiýaçlyk şaýlaryň we sarp ediş serişdeleriniň amatly bahalardan satyn alynmagyny üpjün etmegi, harytlar satyn alnanda önüm öndürijiler bilen göni hyzmatdaşlygy ýola goýmagy tabşyrdy.

Milli Liderimiz ýurdumyzda duz gorlarynyň baý ýataklarynyň bardygyny göz öňünde tutup, nahar we tehniki duzuň önümçiligini has-da kämilleşdirmek hem-de önümiň hilini gowulandyrmak bilen eksport ugurlaryny artdyrmak boýunça zerur işleriň geçirilmelidigine ünsi çekdi. Milli Liderimiz himiýa pudagynda ýörite ugurlar boýunça zerur bolan ýokary taýýarlykly hünärmenler bilen üpjünçiligi gowulandyrmagy möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitledi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Aşgabat şäheriniň häkimi Ý.Gylyjowa ýüzlenip, şäheri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň we maýa goýum taslamalarynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegini üpjün etmegi talap etdi.

Döwlet Baştutanymyz paýtagtymyzyň binagärlik-şähergurluşyk keşbini has-da gözelleşdirmek, ilatyň ýaşamagy, işlemegi we dynç almagy üçin has oňaýly şertleri döretmek maksady bilen, ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlaryny, binalary we seýilgähleri gurmagy dowam etmegiň wajypdygyny belledi.

Şunda şäherde ilatyň iş bilen üpjünçiligini we durmuş taýdan goraglylygyny has-da gowulandyrmak, täze iş orunlaryny döretmek, işewürlik gurşawyny kämilleşdirmek, hyzmatlar ulgamyny talabalaýyk guramak üçin zerur işleri geçirmegiň möhümdigi nygtaldy.

Şäher häkimine şäherdäki bilim, medeniýet, dolandyryş we jemgyýetçilik binalarynyň, döwlet gorundaky ýaşaýyş jaýlarynyň talabalaýyk saklanmagyna berk gözegçilik etmek, paýtagtda abadanlaşdyryş işleriniň öz wagtynda geçirilmegini hem-de ilata awtoulag hyzmatlarynyň talabalaýyk ýerine ýetirilmegini hem berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň rektory B.Atamanowa, Döwlet energetika institutynyň rektory S.Nazarowa gurluşyk, senagat we energetika pudaklary üçin ýörite ugurlar boýunça zerur bolan ýokary hünärli işgärleri taýýarlamak, okatmagyň häzirki zaman usullaryny ornaşdyrmak arkaly ýaşlara berilýän bilimiň hilini we derejesini halkara ülňülere laýyklykda ýokarlandyrmak barada tabşyryklar berildi.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ylmy-tejribe işlerini geçirmek boýunça häzirki zaman sanly aragatnaşyk ulgamlaryny ulanmak arkaly halkara uniwersitetler hem-de beýleki abraýly bilim edaralary bilen gatnaşyklaryň işjeňleşdirilmelidigini nygtady.

Professor-mugallymlaryň, talyplaryň taýýarlan ylmy işlerini, innowasiýalaryny we oýlap tapyşlaryny önümçilige ornaşdyrmak boýunça zerur işler geçirilmelidir.

Gurluşyk we energetika pudagynyň ähli ugurlarynda iş alyp barmaga ukyply ýaşlary ýetişdirmeli. Dünýäniň ösen tejribesine laýyklykda, bu işlere daşary ýurtlaryň ýokary derejeli hünärmenlerini hem çekmeli diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanmagyň zerurdygyny belläp, bu ugurda anyk teklipleri bermegi tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz maslahatyň dowamynda Döwlet energetika institutynyň Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri ylmy önümçilik merkezinde energiýanyň gaýtadan dikeldilýän görnüşleri esasynda energogurnawlar hünäri boýunça aspiranturany açmagy tabşyrdy.

Ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylaryna bilim ulgamynda gazanylan milli tejribelere we dünýä ylmynyň soňky gazananlaryna laýyklykda, okuw meýilnamalaryny we maksatnamalaryny yzygiderli döwrebaplaşdyryp durmak, inžener-tehniki ugurly hünärmenleri taýýarlamakda sanly bilimi okuw işine giňden ornaşdyryp, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny netijeli peýdalanmak tabşyryldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wise-premýer Ş.Durdylyýewiň hem-de gurluşyk we senagat toplumynyň ýolbaşçylarynyň ünsüni 2019 — 2025-nji ýyllarda gurluşykda milli çykdajy-ölçeg binýadyny taýýarlamak we nyrh emele getiriş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça Döwlet maksatnamasynda göz öňünde tutulan 24 sany çäräniň geçen ýyl diňe biriniň ýerine ýetirilendigine çekdi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz halkara tejribe esasynda bu ulgamy kämilleşdirmek boýunça çäreleri ýerine ýetirmegi çaltlandyrmagy tabşyrdy. Mundan başga-da, maýa goýum taslamalarynyň ýokary bäsleşige ukyply bolmagyny üpjün etmek boýunça çäreler geçirilmelidir. Milli Liderimiz gurluşyk-gurnama we abatlaýyş işleriniň bahasynyň esaslandyrylmalydygyny hem-de gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň hemişe gözegçilikde saklanylmalydygyny aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň işi barada durup geçip, 2020-nji ýylda onuň önümçilik kuwwatlyklarynyň pes derejede ulanylandygyny belledi. Mysal üçin, «Tejenkarbamid» zawodynda bu görkeziji 53,7, «Marykarbamid» zawodynda 62,5 göterime, «Maryazot» önümçilik birleşiginde bolsa bary-ýogy 23 göterime barabar boldy.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň geçen ýyl boýunça ýaramaz netijeleri gazanandygyny aýtdy. Döwlet Baştutanymyz Buýruga gol çekip, wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmän, işde goýberen kemçilikleri üçin «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň başlygy Nyýazlyýew Nyýazly Myradowiçe berk käýinç yglan etdi.

Milli Liderimiz elektrik energiýasy ulgamynyň işi bilen bagly meselelere geçip, bu ýerde elektrik energiýasyny öndürýän kuwwatlyklaryň 44,8 göterim ulanylandygyny belledi hem-de pudaklaryň kärhanalarynda önümçilik kuwwatlygynyň ulanylyşyny ýokarlandyrmak boýunça zerur işleriň geçirilmelidigini tabşyrdy.

Döwletimiz senagat, energetika we himiýa pudaklaryna köp möçberde maýa goýumlaryny goýdy. Şoňa görä-de, döwlet Baştutanymyz bu kärhanalaryň önümçilik taýdan netijeli we girdejili bolmagynyň gazanylmalydygyny nygtady.

Önümçilik kärhanalarynyň doly taslama kuwwatynda işlemegi üpjün edilmelidir. Import önümleriniň ornuny tutýan ýerli senagat we gurluşyk harytlarynyň üpjünçiligi artdyrylmalydyr. Innowasion tehnologiýalary we ylmyň hem-de tehnikanyň iň täze gazananlaryny ulanýan önümçilik kärhanalaryny döretmek arkaly senagatyň düzümi kämilleşdirilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz ýokary hilli, uly islegden peýdalanýan täze önümleriň önümçiligini ýola goýmagyň dowam etdirilmelidigine, durkuny täzelemek arkaly hereket edýän kärhanalaryň döwrebap ýagdaýa getirilmelidigine ünsi çekdi.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň elektrik stansiýalarynda oturdylan 36 sany gazturbinaly enjamlaryň diňe 2-si düýpli abatlanypdyr, ýene 2-sinde bolsa, abatlaýyş işleri dowam edýär. Şeýle hem 9 sany gazturbinaly enjamda düýpli abatlaýyş işlerini geçirmek zerur bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Ilaty elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmek üçin abatlaýyş işleriniň öz wagtynda geçirilmegine aýratyn üns berilmelidir. Bu enjamlar we elektrik geçiriji ulgamlar üçin ätiýaçlyk şaýlaryny hem-de sarp ediş serişdeleri wagtynda satyn alynmalydyr.

Şunuň bilen birlikde, milli Liderimiz sarp edilen elektrik energiýasy boýunça hasaplaşyklary geçirmek üçin elektron töleg ulgamyny ornaşdyrmagy çaltlandyrmagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň hem-de Oba milli maksatnamalary we kabul edilen beýleki maksatnamalardyr meýilnamalar boýunça gurulýan desgalaryňdyr binalaryň ýerli gurluşyk serişdeleri bilen üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça hem zerur işleriň geçirilmelidigini aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow häzirki döwürde aýna we aýna önümleriniň daşary ýurtdan getirilýändigini, walýutada çykdajy edilýändigini belläp, Türkmen aýna önümleri kärhanasynyň önümçilik kuwwatyny we önümleriniň görnüşini köpeltmek, eksport edilýän möçberini artdyrmak boýunça çäreleri görmegiň zerurdygyny nygtady.

Milli Liderimiz senagat we durmuş maksatly binalary hem-de desgalary ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň hormatyna ulanmaga bermek üçin, olaryň gurluşygynyň öz wagtynda tamamlanmagynyň berk gözegçilikde saklanylmalydygyny aýtdy.

Energetika pudagyna aýratyn ähmiýet berilýändigini belläp, döwlet Baştutanymyz bu ugurda öňde uly wezipeleriň durýandygyny nygtady. Pudaga sanly ulgamy ornaşdyrmaly, elektrik energetikasy ulgamyny ösdürmeli we hereket edýän elektrik beketlerini döwrebaplaşdyryp, olaryň täzelerini gurmaly diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Şeýle hem ýurdumyzy elektrikleşdirmegi doly tamamlamaly, elektrik energiýasynyň goňşy ýurtlara iberilýän möçberlerini artdyrmaly. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň gurluşygyny tamamlamak boýunça hem öňde uly işleriň durýandygyna ünsi çekdi.

Milli Liderimiz wise-premýer G.Müşşikowa ýüzlenip, gurluşyk we senagat toplumynyň maliýe-ykdysady ýagdaýyny yzygiderli seljerip, pul üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça teklipleri taýýarlamagy tabşyrdy.

Toplumda pudagara algy-bergiler boýunça hasaplaşyklaryň geçirilişini we karzlaryň gaýtarylyşyny gözegçilikde saklamak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz toplumyň edara-kärhanalarynyň önümçilik kuwwatynyň ulanylyşyny we ösüş depgininiň peselmeginiň sebäplerini jikme-jik öwrenmegiň wajypdygyny belläp, çykdajylaryň düzümini seljerip, şu ýyl göz öňünde tutulan düýpli maýa goýumlarynyň hem-de gurulýan desgalaryň netijeli hem-de belli bir maksatly maliýeleşdirilmegi üçin zerur çäreleri görmegiň möhümdigini nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahata gatnaşyjylara — Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýewe hem-de ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, pudagyň işini has-da gowulandyrmak maksady bilen resminamalara gol çekjekdigini aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz «Türkmenistanyň Energetika ministrliginiň meseleleri hakyndaky», «Türkmenistanyň Gurluşyk we binagärlik ministrliginiň meseleleri hakyndaky» we «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň meseleleri hakyndaky» Kararlara gol çekip, resminamalary ýerine ýetirmek boýunça anyk görkezmeleri berdi.

Soňra wise-premýer Ş.Durdylyýew Aşgabat şäheriniň demirgazygynda ýerleşýän “Altyn kölüň” kenarynda paýtagtymyzy ösdürmegiň nobatdaky 17-nji tapgyryny gurmak barada teklip edilýän şekilleri görkezdi.

Durmuşa geçirilmegi meýilleşdirilýän taslamalaryň owadan şekilleri täze dynç alyş zolagyny has-da ösdürmegiň geljegi barada düşünje almaga mümkinçilik berdi. Olaryň hatarynda ähli amatlyklary bolan, bezeginiň özboluşlylygy bilen tapawutlanýan kottej toplumlarynyň 10-sy bar. Şonuň bilen bir hatarda, edara ediş binasyny, lukmançylyk we söwda-hyzmat ediş merkezlerini, polisiýanyň we ýangyn howpsuzlygy gullugynyň bölümini, 500 orunlyk 2 sany awtoduralgany, seýilgähleri, köpçülikleýin medeni çäreleri geçirmek üçin meýdançalary, beýleki degişli desgalary gurmak hem-de zerur inžener-tehniki we ýol düzümini döretmek göz öňünde tutulýar.

Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow hödürlenen taslamalary, umuman, makullap, döwrebap dynç alyş düzümi döredilende ähli meseleleri göz öňünde tutmagyň, şol sanda ýerli tebigy aýratynlyklaryň nazarda tutulmagynyň wajypdygyny belledi. Gurulmagy meýilleşdirilýän desgalar bu künjegiň tebigaty bilen özboluşly sazlaşygy döretmelidir.

Döwlet Baştutanymyz täze gurulmagy meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalar baradaky gürrüňi dowam edip, olaryň gurluşygynda bolşy ýaly, binagärlik aýratynlygynda, kottej jaýlaryň ýaşaýyş üçin amatlylyk derejesinde häzirki zamanyň ösen tejribesiniň, täze tehnologiýalaryň we nou-haularyň öz beýanyny tapmalydygyny belledi hem-de bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Milli Liderimiz gurluşyk işleriniň hiline hem-de ulanylýan serişdeleri içgin saýlap almak meselelerine aýratyn üns bermegi nygtady. Şolar ekologiýa hem-de bezeg meselelerine laýyk gelmelidir.

Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow wideoaragatnaşyk arkaly geçirilýän iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşyjylaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20081?type=feed

05.02.2021
Hususyýetçilik ösüş ýolunda

Milli Liderimiz ýurdumyzyň ösüşlerine, halkymyzyň bähbitlerine gönükdirilen parasatly syýasaty amala aşyrmak bilen, ynsanperwer başlangyçlary öňe sürýär. Şunuň bilen birlikde, halkyň çuňňur ruhy we döredijilik güýji netijeli işlere gönükdirilýär. Netijede, düýpli durmuş-ykdysady özgertmelerde, demokratiýany ýaýbaňlandyrmakda, kanunçylygy berkitmekde, raýatlaryň hukuklaryny we azatlyklaryny kepillendirmekde, halkyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmakda, döwletiň, jemgyýetiň we adamlaryň jebisligini gazanmakda uly üstünlikler gazanylýar.

Mälim bolşy ýaly, ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda hususy telekeçiligiň mümkinçiliklerini giňden ösdürmek döwlet tarapyndan goldanylýar. Bu bolsa maliýe-ykdysady ulgamyň durnukly ösdürilmegi boýunça işleriň ýokary depginler bilen dowam etdirilmegini, ykdysady ulgamyň kanunçylyk namalarynyň yzygiderli seljerilmegini we kämilleşdirilmegini şertlendirýär. Türkmenistanyň Konstitusiýasynda berkidilen binýatlaýyn kadalara laýyklykda, döwletimiziň ykdysadyýeti bazar gatnaşyklary ýörelgelerine esaslanýar; döwlet adamyň we jemgyýetiň bähbitlerine ykdysady işi düzgünleşdirmegi amala aşyrýar. Döwlet telekeçiligi höweslendirýär we goldaýar, kiçi we orta işewürligiň ösmegine ýardam edýär. Şeýle hem döwlet eýeçiligiň ähli görnüşleriniň deň goragyny kepillendirýär we olaryň ösmegi üçin deň şertleri döredýär. Her bir adamyň telekeçilik we kanunda gadagan edilmedik gaýry ykdysady işi üçin öz ukyplaryny we emlägini erkin peýdalanmaga hukugy bardyr. Mundan başga-da, her bir adamyň hususy eýeçilik hukugynyň kanun bilen goralýandygy, her bir adamyň eýeçiliginde emläginiň bolmagyna, emlägine özbaşdak, şeýle-de beýleki şahslar bilen bilelikde eýelik etmäge, ondan peýdalanmaga we oňa ygtyýar etmäge haklydygy barada Esasy Kanunymyzda berkidilen binýatlaýyn konstitusion kadalar raýat kanunçylygy, şol sanda telekeçilik gatnaşyklarynyň düzgünleşdirilmegi bilen bagly kadalaşdyryjy hukuk namalar üçin esas goýujy kadalar bolup hyzmat edýär.

Telekeçilik işi — munuň özi raýat we telekeçilik hukugynda esasy düşünjeleriň biri bolup, Türkmenistanyň Raýat kodeksine laýyklykda, emlägi peýdalanmak, harytlary satmak, işleri ýerine ýetirmek ýa-da şahslara hyzmat etmek arkaly birsyhly peýda almaga gönükdirilen özbaşdak we öz töwekgelligiň bilen amala aşyrylýan iş hasaplanýar.

Döwletimiziň milli ykdysadyýetiniň bazar ykdysadyýeti ulgamyna geçmeginiň üstünlikli amala aşyrylýan, kiçi we orta telekeçiligiň ösmeginiň toplumlaýyn goldanylýan hem-de ýurdumyzda amatly maýa goýum ýagdaýynyň emele getirilmeginiň guramaçylyk-hukuk esaslarynyň barha pugtalandyrylýan şertlerinde, hukuklaryň we bähbitleriň goraglylygynyň zerurlygy we ähmiýeti has-da ýokarlanýar. Fiziki we ýuridik şahslar tarapyndan öz aralarynda, şeýle-de döwlet edaralary, daşary ýurtly şahslar bilen haryt dolanyşygy, hyzmatlar, maýa goýum we beýleki dolanyşygy çäklendirilmedik ugurlar boýunça şertnamalar baglaşylanda, olary ýerine ýetirmegiň, ýerine ýetirmegi üpjün etmegiň, bes etmegiň, ýerine ýetirmekden ýüz döndermegiň, bozulan hukuklary goramagyň, jedelleri çözmegiň hem-de baglaşylýan şertnamanyň görnüşiniň aýratynlyklaryna baglylykda islendik wajyp ýagdaýlaryň jikme-jik düzgünleşdirilmegi, olaryň öz wagtynda ýerine ýetirilmeginiň we goraglylygynyň esasy şerti bolup hyzmat edýär. Şonuň bilen birlikde, telekeçilik ulgamynda ýüze çykýan gatnaşyklarda maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň ulanylmagynyň aýratyn ähmiýeti bar.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe milli kanunçylygymyzyň ähli ugurlarynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi, ýurdumyzda telekeçilik ulgamynyň kuwwatly ösüşi üçin giň şertleriň döredilmegi ugrunda taýsyz tagallalar edýän hormatly Prezidentimiziň jany sag, belent başy aman bolsun, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli işleri rowaçlyklara beslensin.

Amangeldi ALLABERENOW,

Türkmenistanyň Ýokary kazyýetiniň kazysy.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20021

05.02.2021
Elektron neşirleri wagtyňyzy tygşytlar

Hormatly Prezidentimiziň milli ykdysadyýetimizi sanly ulgama geçirmek, onuň mümkinçiliklerini giňden peýdalanmak boýunça beren görkezmelerine laýyklykda, Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň «türkmenmetbugat.gov.tm» saýty açyldy. Açylmagyna köp wagt geçmändigine garamazdan, bu saýta onlaýn-abuna ýazylýan ildeşlerimiziň sany gün-günden artýar. Elbetde, bu ýagdaý halkymyzyň internet sowatlylygynyň, habardyr maglumata bolan isleginiň, okamak endiginiň kämilleşýändiginiň nyşanydyr.

«Türkmenmetbugat» internet neşiri bilen gysgaça tanyşdyrsak, «türkmenmetbugat.gov.tm» internet sahypasy, ýagny, elektron neşiri üç dilde hereket edýär. «Türkmenmetbugat» internet neşirinde birbada 30-a golaý gazet-žurnaly onlaýn usulynda okap bolýar. Gazet-žurnallaryň elektron abunaçysy bolmak isleýänler kompýuteriň üsti bilen ýa-da «Play Market» we «App Store» internet dükanlaryndan «Türkmenmetbugat» mobil goşundysyny telefonlaryna, planşetlerine ýüklemek bilen ýazylyp bilerler.

Elektron neşirlerine abuna ýazylmak üçin, ilki bilen, kompýuterde «Türkmenmetbugat» internet sahypasyna girip ýa-da ýüklenip alnan ýörite programmany açyp, bellenilen ýere özi baradaky maglumatlary (Ady, familiýasy, işleýän edarasy...) ýerleşdirmeli. Soňra «Dowam et» buýrugyny basyp, sahypanyň ýüzünde bukja saýlamaly. Ondan soňra «töleg et» bölümi çykýar we abunaçy özüne gerekli töleg görnüşini saýlap alýar.

Elektron neşirine abunaçy bolan islendik kärde zähmet çekýän we dürli ýaşdaky raýatlarymyz elýeter, amatly bolan elektron neşirini islän ýerinde, islän wagty açyp görüp, ýurdumyzda neşir edilýän gazetdir žurnallaryň islendigini okap, tanşyp bilerler. Iň esasysy bolsa, okyjylaryň abuna ýazylmagy üçin abuna ýazylyşyk möwsümine garaşmagyň hem-de gidip ýazylmagyň geregi ýok. Munuň üçin «Türkmenmetbugat» elektron neşirinden peýdalanyp ýa-da ýörite taýýarlanylan mobil goşundysyny ýükläp alyp, ykjam telefonyňyzdaky TMCELL hasabyňyzdan we bank kartlaryňyzdan nagt däl görnüşde töleg geçirip, ýazylmak ýeterlik.

«Türkmenmetbugat» elektron neşiriniň ýene-de bir artykmaç tarapy — onuň üsti bilen eziz diýarymyzda neşir edilýän döwürleýin neşirlerden başga-da, ýurdumyzyň medeniýet toplumyna degişli bolan web-saýtlaryň 6-syna, ýagny «tdh.gov.tm», «metbugat.gov.tm», «medeniýet.gov.tm», «turkmentv.gov.tm» «turkmenistan.gov.tm», «turkmenteatrlary.gov.tm» salgyly internet saýtlaryna girmäge bolan mümkinçilikleri bilen tapawutlanýar.

Mundan başga-da, «Türkmenmetbugat»-da gazet-žurnallardaky habardyr makalalaryň elektron görnüşi bilen birlikde, olaryň pdf nusgalary hem ýerleşdirilýär. Bu bolsa neşirleriň asyl nusgasy bilen tanyşmaga, materiallaryň ählisini bir ülňüde gözden geçirmäge mümkinçilik berýär. «Türkmenmetbugat»-yň «Syýasat», «Ykdysadyýet», «Medeniýet», «Tehnologiýa»... ýaly köp sanly rubrikalary bolsa maglumaty tiz tapmak üçin gysga ýoly salgy berýär.

Döwlet Baştutanymyzyň öňe sürýän paýhasly başlangyçlarynyň durmuşa geçirilmeginiň barşynda «Adalat» gazeti ýurdumyzyň milli kanunçylygynda, harby we hukuk goraýjy edaralarynda alnyp barylýan işler baradaky täsirli makalalary, gyzykly habarlary yzygiderli çap edýär. Ata Watanymyzyň hukuk ulgamyna degişli wakalary elektron neşiriň üsti bilen dessin okamak bolsa has-da ähmiýetli we gyzykly. «Türkmenmetbugat» internet neşiri bilen wagtyňyz tygşytly, dünýägaraýşyňyz giň bolar. Elektron neşirlerimize ýazylmaga howlugyň, eziz ildeşler!


«Adalat».



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20016

05.02.2021
Energetika diplomatiýasynyň ösüş ugurlary

Türkmenistan ýokary halkara abraýyna eýe bolan döwlet hökmünde sebit we bütindünýä ähmiýetli energetika ulgamyndaky taslamalary üstünlikli durmuşa geçirýär. Bitarap Watanymyz dünýäniň iň iri energetika döwletleriniň biri bolmak bilen özüniň ägirt uly tebigy we ykdysady mümkinçiliklerini häzirki we geljekki nesilleriň bähbitleri üçin ulanmagyň ýokary nusgasyny görkezýär. Döwrüň derwaýys meseleleri boýunça döwlet Baştutanymyzyň oňyn başlangyçlary we teklipleri sebitleýin hem-de ählumumy derejede özara bähbitli gatnaşyklaryň amatly mehanizmleriniň işlenip taýýarlanylmagyny şertlendirýär. Türkmenistanyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 75-nji mejlisinde energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek meselesine dünýä syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde çemeleşmegi aýratyn bellärliklidir. «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» nebitgaz toplumynda gaýragoýulmasyz wezipeleri amala aşyrmaga gönükdirilen ulgamlaýyn çäreleriň hatarynda ýurdumyz üstaşyr magistral turba geçirijilerini döretmek başlangyjy bilen çykyş etmegi we oňa gatnaşmagy meýilleşdirilýär. Tebigy gazyň eksport edilýän möçberiniň artdyrylmagy döwletiň ykdysady kuwwatynyň esasy düzüm bölekleriniň biri bolup durýar.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan tebigy gazyň subut edilen gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýelemek bilen, ählumumy energetika howpsuzlygynyň häzirki zaman binýadyny döretmäge işjeň gatnaşýar, energiýa serişdelerini ibermegiň köp şahaly ulgamyny döretmäge gönükdirilen toplumlaýyn strategiýany durmuşa geçirýär. Bu babatda hormatly Prezidentimiziň BMG-niň belent münberinden beýan eden döredijilikli başlangyçlary halkara bileleşiginiň doly goldawyna mynasyp bolup, Baş Assambleýanyň kabul eden birnäçe Rezolýusiýalarynda berkidildi.

2021-nji ýylyň 15-nji ýanwarynda hormatly Prezidentimiz Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynyň «Malaý» gaz känindäki täze gaz gysyjy desganyň açylyş dabarasyna gatnaşdy. Döwletimiz üçin uly ähmiýeti bolan bu täze desganyň açylmagy Türkmenistanyň energetika strategiýasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň ýolunda ýene-de bir möhüm ädim boldy. Çünki gaz pudagynyň eksport kuwwatyny artdyrmak şol strategiýanyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar. Dünýäniň energetika döwletleriniň hataryna girýän ýurdumyzyň baý uglewodorod serişdelerini doly derejede ulanmak ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny ýokarlandyrmaga, halkymyzyň abadan ýaşaýşyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Şeýle hem bu ulgamda durmuşa geçirilýän iri maýa goýum taslamalary durnukly ösüşiň, ählumumy rowaçlygyň we abadançylygyň maksatlaryna laýyk gelýän netijeli halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam edýär.

Türkmenistan dünýäniň energetika bazarynda özara bähbitli hem-de köpugurly taslamalary durmuşa geçirýän kuwwatlyk döwlet hökmünde aýratyn işjeňlik görkezýär. Olaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan —Pakistan —Hindistan (TOPH) transmilli gaz geçirijisini görkezmek bolar. Gözbaşyny «Galkynyş» gaz käninden alyp gaýdýan TOPH gaz geçirijisiniň möhüm ähmiýeti hem onuň bir wagtda üç döwletiň ilatly nokatlarynyň «mawy ýangyja» bolan isleglerini kanagatlandyrmaga, sebitiň halklarynyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmaga giň mümkinçilikleri döretmek bilen birlikde, Günorta Aziýa sebitinde energiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge hem şert döredýändigi bilen baglanyşyklydyr.

Milli Liderimiziň energetika howpsuzlygynyň dürli jähetlerini berkitmäge gönükdirilen, dünýä jemgyýetçiliginiň we iri halkara guramalarynyň goldawyna mynasyp bolan halkara başlangyçlary bu günki günde ýurdumyzyň daşary syýasy strategiýasynyň özboluşly beýanyna öwrüldi. Türkmenistanyň umumadamzat ähmiýetli tagallalary dünýä döwletleriniň bähbitleriniň sazlaşmagyna we utgaşmagyna esaslanýan syýasy we ykdysady hyzmatdaşlygyň bilelikdäki ýollaryny işläp taýýarlamak boýunça täze mümkinçilikleriň açylmagyna ýardam edýär.

Energetika ulgamyndaky hoşniýetli hyzmatdaşlygyň ilerlemegini maksat edinýän Türkmenistan BMG-de, Halkara Energetika Hartiýasynda anyk başlangyçlar bilen çykyş edýär. Häzirki wagtda halkara energiýa akymlarynyň ygtybarlylygy we howpsuzlygy, energiýa serişdeleriniň hukuk taýdan goraglylygy wajyp ähmiýete eýe bolýar. Bu babatda umumy hem-de köpugurly çemeleşmeleri işläp taýýarlamak, energiýa serişdelerini iberýän, üstaşyr geçirýän we sarp edýän ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklaryň anyk we üýtgewsiz ýörelgelerini ýola goýmak zerur bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz energiýa serişdeleriniň halkara üstaşyr geçirilmeginiň deňhukuklylyk, adalatlylyk esasynda amala aşyrylmalydygyna, onuň ykdysady taýdan bähbitli, täjirçilik babatda esaslandyrylan bolmalydygyna ynam bildirýär.

Ýangyç iberiji, ony üstaşyr geçiriji we sarp ediji ýurtlaryň ählisi üçin häzirki zaman halkara gatnaşyklarynda hemmeleriň bähbitlerini sazlaşdyrmak möhüm bolup durýar. Ol wezipeleriň esasanda energiýa üpjünçiliginiň tehnogen, ekologiýa, tebigy-geologiýa, maliýe-ykdysady howpsuzlygy bilen baglanyşyklydygy dünýä jemgyýetçiliginiň tagallalaryny birleşdirmek zerurlygyny ýüze çykarýar. Şoňa görä-de, energiýa howpsuzlygynyň toplumlaýyn häsiýeti, onuň dünýä döwletleriniň ykdysady howpsuzlygynyň düzüm bölegi bolup durýandygy kesgitlenýär. Çünki islendik döwletiň ykdysadyýetiniň hereket etmeginiň, şonuň ýaly-da ýaşaýyş-durmuş maksatly ulgamlarynyň ösüşiniň netijeliligini üpjün edýän desgalaryň bökdençsiz işlemegi ilkinji nobatda energiýa üpjünçiligi bilen aýrylmaz baglydyr. Şonuň üçin hem energiýa serişdeleriniň dürli görnüşleri üçin niýetlenilen geçirijileriň howpsuzlygyny gazanmak meselesine gönüden-göni bütindünýä ykdysady howpsuzlygynyň üpjün edilmeginiň esasy ugurlarynyň biri hökmünde garalýar. Energiýa howpsuzlygynyň bitewi ulgamyny emele getirmekde köptaraplaýyn diplomatik işlere ähmiýet berýän ýurdumyz bu ugurda anyk maksatlara gönükdirilen strategiýanyň we daşary syýasatyň mümkin bolan serişdelerini ýerlikli ulanýar.

Hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda Türkmenistan dünýä döwletleriniň bähbidine «Açyk gapylar» syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirýär, sebit we halkara derejesindäki iri taslamalaryň başyny başlap, häzirki döwrüň wajyp meseleleri boýunça netijeli teklipleri öňe sürýär, durnukly ösüşiň möhüm şerti hökmünde energetika ulgamynyň halkara derejesinde ygtybarlylygynyň hem-de durnuklylygynyň üpjün edilmegini ileri tutýar. Munuň özi, sebit we yklymara ähmiýetli iri taslamalary durmuşa geçirmäge, geoykdysady giňişligiň strategik ösüşini bahalandyrmagyň döwrebap çemeleşmelerini hem-de dünýä halklarynyň durmuş-ykdysady ösüşine hyzmat edýän gatnaşyklarynyň oňyn nusgalaryny işläp taýýarlamaga ýardam edýär.

Gurban MYRADOW,

Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.



https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20013

05.02.2021