«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip atlandyrylan 2024-nji ýylyň ilkinji hepdesi hormatly Prezidentimiziň Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň abadançylygyny ýokarlandyrmak, ähli gyzyklanma bildirýän döwletler bilen netijeli gatnaşyklary giňeltmek ugrunda alyp barýan syýasatynyň aýdyň beýanyna öwrülen möhüm wakalara baý boldy.

4-nji ýanwarda Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň we Eýran Yslam Respublikasynyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisiniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Hormatly Prezidentimiz ýurduň Kerman şäherinde bolup geçen, köp sanly adam pidalaryna we şikes ýetmelere getiren terrorçylykly hereket zerarly halkymyzyň adyndan, şeýle-de hut öz adyndan ýürekden gynanjyny beýan etdi.

Söhbetdeşligiň dowamynda doganlyk ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygyň soňky ýyllarda täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygy, ikitaraplaýyn görnüşde we halkara guramalaryň çäklerinde birek-birege hormat goýmak ýörelgeleri esasynda ösdürilýändigi nygtaldy. Eýranyň Türkmenistan bilen netijeli söwda-ykdysady gatnaşyklary alyp barýan döwletleriň biridigi bellenildi. Şunda ýangyç-energetika toplumy, ulag-aragatnaşyk, ýeňil senagat, oba hojalygy, gaýtadan işleýän pudak ýaly ugurlarda hyzmatdaşlygyň mümkinçiliklerine üns çekildi. Medeni-ynsanperwer ulgam hem ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi.

6-njy ýanwarda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine döwlet durmuşynyň birnäçe meseleleri girizildi. Mejlisiň Raýat kodeksiniň täze beýanynyň, “Energiýany tygşytlamak we energiýadan netijeli peýdalanmak hakynda”, “Gidrometeorologiýa işi hakynda” Türkmenistanyň Kanunlarynyň hem-de hereket edýän birnäçe kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek bilen baglanyşykly kanun taslamalaryny taýýarlamak boýunça alyp barýan işi ara alnyp maslahatlaşylan meseleleriň hatarynda boldy. Ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamalaryny taýýarlamak, dokma senagatynyň kärhanalaryny toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak, ýurdumyzyň kiberhowpsuzlygyny berkitmek hem-de bu ugurda ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak, ylym-bilim ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak boýunça durmuşa geçirilýän çäreler, möwsümleýin oba hojalyk işleri barada habar berildi.

Änew şäheriniň 2024-nji ýylda “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli geçiriljek dabaralara we çärelere görülýän taýýarlyk, şu ýylyň mart-aprel aýlarynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde halkara olimpiadalary hem-de ylmy-amaly maslahaty we sergini geçirmek barada aýdyldy. Şeýle-de 2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilmegi, Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli maý aýynda medeniýet ministrleriniň derejesindäki halkara maslahaty, oktýabr aýynda bolsa Aşgabat şäherinde döwlet we hökümet Baştutanlarynyň derejesindäki sammiti geçirmek teklibi beýan edildi.

Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyza türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 4-5-nji ýanwarynda Birleşen Arap Emirliklerine amala aşyran iş saparynyň netijeleri barada hasabat berildi. Hormatly Prezidentimiz saparyň çäginde gazanylan ylalaşyklaryň we gol çekilen resminamalaryň döwletara gatnaşyklary hil taýdan täze derejä çykarmaga ýardam etjekdigini belläp, bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Bellenilişi ýaly, Ýakyn Gündogar döwletleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek ýurdumyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Türkmenistan bilen BAE-niň arasyndaky gatnaşyklar bu hyzmatdaşlykda aýratyn orun eýeleýär. Yzygiderli geçirilýän ikitaraplaýyn duşuşyklar soňky ýyllarda ýola goýlan netijeli döwletara dialogy mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn çuňlaşdyrmakda berk syýasy binýat bolup hyzmat edýär.

Saparyň birinji gününde BAE-niň Prezidentiniň “Al Şati” köşgünde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşygy boldy. Duşuşygyň barşynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary hem-de döwletara hyzmatdaşlygyň beýleki ulgamlaryny ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleriň giň toplumyna garaldy. Taraplar özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdylar, şeýle hem iki döwletiň we olaryň doganlyk halklarynyň bähbitlerine laýyk gelýän däp bolan netijeli gatnaşyklary ösdürmäge geljekde-de uly üns beriljekdigini tassykladylar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Birleşen Arap Emirlikleriniň maliýe guramalary bilen, şeýle-de energetika, ulag-kommunikasiýa, senagat we agrosenagat, ýokary tehnologiýalar ulgamlarynda üstünlikli hyzmatdaşlygyň oňyn depginini belledi. Ylym, medeniýet we sport ugurlary boýunça ýola goýlan döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň wajypdygyna aýratyn üns çekildi.

Duşuşygyň ahyrynda Gahryman Arkadagymyz Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýany özi üçin amatly wagtda Türkmenistana gelmäge çagyrdy.

Abu-Dabi şäherinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy BAE-niň Prezidentiniň Türkmenistan bilen işler boýunça wekili Mohamed Said Mohamed Al-Ariki bilen duşuşdy. Duşuşygyň dowamynda söwda-ykdysady, bank-maliýe, ýangyç-energetika ulgamlarynda türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygyny giňeltmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Ýurdumyzda “ýaşyl” energetikany ösdürmäge aýratyn üns berilýändigi, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerinden netijeli peýdalanmak boýunça giň möçberli taslamalaryň durmuşa geçirilýändigi bellenildi. Ulag-aragatnaşyk ulgamy hem hyzmatdaşlygyň geljegi uly ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň hem-de beýleki ýolbaşçylaryň, şol sanda ýangyç-energetika toplumynyň ýolbaşçylarynyň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Maslahatyň dowamynda ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, ýurdumyzyň üstaşyr ulag mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak boýunça meselelere garaldy.

Iş saparynyň ikinji gününde türkmen halkynyň Milli Lideri Birleşen Arap Emirlikleriniň iri ykdysady, medeni we syýahatçylyk merkezi bolan Dubaý şäherinde “Dragon Oil” kompaniýasynyň direktorlar geňeşiniň başlygy Saýed Al Taýer bilen duşuşdy. Duşuşygyň dowamynda bilelikdäki işiň ägirt uly tejribesini, Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça giň gerimli meýilnamalary nazara almak bilen, köpýyllyk gatnaşyklary üstünlikli ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Nygtalyşy ýaly, nebitiň we tebigy gazyň çykarylýan hem-de gaýtadan işlenilýän möçberini artdyrmak, türkmen energiýa serişdeleriniň we taýýar nebit, gazhimiýa önümleriniň eksportyny ýokarlandyrmak milli ykdysadyýetimiziň bu esasy pudagynyň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipelerdir. Bu maksatlar Türkmenistanyň durmuşa geçirýän energetika syýasatynyň esasyny düzýär. Şol syýasat ýurdumyzyň baýlygyny tutuş adamzadyň hyzmatynda goýmaga gönükdirilendir.

Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) halkara gaz geçirijisi tutuş Aziýa sebitiniň durmuş-ykdysady ösüşine kuwwatly itergi berer. “Galkynyş” gaz käniniň özleşdirilmeginiň III tapgyrynyň hasabyna bu halkara gaz geçirijiniň mawy ýangyç bilen üpjün edilmegi meýilleşdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, Halk Maslahatynyň Başlygy BAE-däki hyzmatdaşlary we maýadarlary türkmen tebigy gazyny sebitiň ýurtlaryna hem-de beýleki döwletlere ibermek üçin niýetlenen gaz geçiriji infrastrukturanyň gurluşygy bilen baglanyşykly täze energetika taslamalarynyň durmuşa geçirilmegine gatnaşmaga çagyrdy.

Duşuşyk tamamlanandan soňra, “Türkmennebit” döwlet konserniniň we “Dragon Oil (Türkmenistan) Ltd.” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy.

Şol gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Dubai Aviation Corporation” (Flydubai) kompaniýasynyň täjirçilik direktory Hamad Obaýdalla bilen duşuşygy boldy. Duşuşykda BAE-niň işewür toparlarynyň wekilleriniň Türkmenistan bilen hyzmatdaşlyk etmäge uly gyzyklanma bildirýändikleri bellenildi. “Türkmenhowaýollary” agentliginiň we “Dubai Aviation Corporation” (Flydubai) kompaniýasynyň arasynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi netijesinde, Aşgabat — Dubaý — Aşgabat ugry boýunça gatnawlar yzygiderli amala aşyrylýar. Mundan başga-da, iki ýurduň paýtagtlarynyň arasynda Aşgabat — Abu-Dabi — Aşgabat ýolagçy uçarynyň uçuşynyň amala aşyrylmagy döwletara gatnaşyklaryň, hususan-da, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine ýardam eder.

“Dubai Aviation Corporation” kompaniýasynyň täjirçilik direktory Türkmenistanda awiasiýa pudagynyň soňky ýyllarda döredilen döwrebap infrastrukturasyna we tehniki gulluklarynyň sazlaşykly işine ýokary baha berdi hem-de “Flydubai” kompaniýasynyň ýurdumyz bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge çalyşýandygyny tassyklady. Hususan-da, iki ýurduň arasynda amala aşyrylýan howa gatnawlarynyň sanyny artdyrmak teklip edildi. Şunuň bilen birlikde, diňe bir ýokary hünärli awiasiýa işgärlerini taýýarlamak ulgamynda däl, eýsem, tehniki taýdan goldaw bermek we hyzmat etmek, iň täze innowasion enjamlar bilen üpjün etmek boýunça-da özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikleriň bardygy bellenildi.

Duşuşyk tamamlanandan soňra, Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň “Türkmenhowaýollary” agentliginiň hem-de “Dubai Aviation Corporation” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň ýokary netijeli geçendigine iki günüň dowamynda gol çekilen beýleki möhüm resminamalar hem şaýatlyk edýär. Şol resminamalaryň hatarynda “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasynyň (ADNOC) arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama (şu özara düşünişmek hakynda Ähtnamanyň maksady taraplaryň “Galkynyş” gaz käniniň III tapgyryny özleşdirmek üçin strategik hyzmatdaşlary çekmek meýlinden we olaryň tebigy gazy sebitiň ýurtlaryna we beýleki döwletlere ibermek üçin gaz geçiriji infrastrukturany gurmaga degişli energetika taslamalaryny durmuşa geçirmäge gatnaşmak mümkinçiliginden ybaratdyr); “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasynyň (ADNOC) arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama (şu hyzmatdaşlyk hakynda Ähtnamanyň maksady taraplaryň metanyň atmosfera zyňyndylaryny azaltmak ulgamynda özara bähbitli ylmy-tehniki we ykdysady hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçiliklerini öwrenmek meýlinden ybaratdyr); Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň hem-de “First Abu Dhabi Bank” bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk bar.

Şu ýylyň ýanwar aýynyň başynda ýurdumyzyň awiaparkynyň üstüni ýetiren täze «Boeing 777-300ER» kysymly ýolagçy uçary Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň dowamynda howa gatnawyny ýola goýmak baradaky gazanylan ylalaşyga laýyklykda, Aşgabatdan Abu-Dabi şäherine ilkinji uçuşyny amala aşyrdy. Bu täze uçar hormatly Prezidentimiziň degişli Kararyna laýyklykda, ABŞ-nyň dünýä belli «Boeing» kompaniýasy bilen baglaşylan şertnama esasynda ýurdumyzyň satyn alan şeýle kysymly uçarynyň ikinjisi boldy. “Türkmenistan” awiakompaniýasy uçarlaryň ilkinjisini geçen ýylyň dekabrynda kabul etdi.

Geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda täze ýylyň ilkinji gününde Döwletliler köşgünde terbiýelenýän çagalara hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan sowgatlaryň gowşurylmagyny görkezmek bolar. Körpeleri Täze ýyl baýramçylygy bilen gutlamak üçin Aýazbaba we Garpamyk, şeýle hem Mejlisiň, Halk Maslahatynyň, degişli ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň wekilleri geldiler.

Ýaş zehinli çagalar myhmanlaryň öňünde öz döredijilik başarnyklaryny görkezdiler, hyjuw bilen goşgy okadylar, eziz Watanymyza, Täze ýyl baýramçylygyna bagyşlanan joşgunly tanslary we aýdymlary ýerine ýetirdiler.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň halkymyzyň bagtyýarlygynyň, Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine gönükdirilen syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, ýurdumyzyň ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýandygyny ýene-de bir gezek tassyklady.

(TDH)

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ähli ulgamlary bilen birlikde, elektroenergetika pudagy hem uly ösüşlere eýe bolýar. Häzirki döwürde ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli pugtalandyrylyp, bu pudaga dünýäniň kämil tehnologiýalary, innowasiýalary giňden ornaşdyrylýar. Elektroenergetika pudagynyň barha kämilleşdirilmegi, milli ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýalaşdyrylmagyna we döwrebap ösüşlerini üpjün etmäge uly ýardam berýär.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz: «Garaşsyz Türkmenistan gurýan, döredýän we iri taslamalary üstünlikli amala aşyrýan, kuwwatly döwlet hökmünde tanalýar. Ýurdumyzda durmuşa geçirilýän iri taslamalar, ulanmaga berilýän, gurluşygy alnyp barylýan desgalar milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmaga, halkymyzyň abadan we bagtyýar durmuşda ýaşamagyny üpjün etmäge gönükdirilendir» diýip bellemek bilen, häzirki wagtda amala aşyrylýan iri möçberli taslamalara möhüm ähmiýet berýär. Şu parasatly sözlerden görnüşi ýaly, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän işleriň her biri milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilendir. Elektroenergetika pudagy hem ykdysadyýetiň möhüm pudagy bolup durýar. Şonuň üçin hem bu pudagy ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýär. Esasan hem bu ugurdan işleýän hünärmenleriň döwrebap bilimlerden habarly bolmaklary üpjün edilýär.

Ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynda üstünlikli durmuşa geçirilýän taslamalar mähriban Watanymyzyň ykdysady taýdan has-da kuwwatlanmagyna we ösmegine uly ýardam berýär. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe energetika pudagynda önümçilik meýilnamalary artykmajy bilen ýerine ýetirilip, içerki sarp edijilerimizi elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjün etmekde, elektrik energiýasyny daşary ýurtlara ibermekde hem netijeli işler alnyp barylýar. Ýurdumyzyň energetikleri täze tehnologiýaly elektrik stansiýalaryny öndürijilikli dolandyryp, elektrik energiýasyny öndürmekde ýokary netijeleri gazanýarlar. Mähriban Watanymyzyň energetikleriniň ýurdumyz boýunça elektrik energiýasyny öndürmekdäki saldamly goşantlary uludyr.

2023-nji ýylyň 1-nji sentýabrynda türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň bimöçber tagallalary netijesinde Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynda ýene 2000 talyba bilim we terbiýe bermek üçin goşmaça okuw binalarynyň we umumy ýaşaýyş jaýynyň düýbüniň tutulmagy ýurdumyzyň durmuşynda taryhy waka boldy. Mälim bolşy ýaly, häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda bilim ulgamyny toplumlaýyn ösdürmäge, hil taýdan täze derejä çykarmaga uly ähmiýet berilýär. Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynda täze binalar toplumynyň düýbüniň tutulmagy, milli bilim ulgamyny dünýä ülňülerine laýyklykda kämilleşdirmegiň çäginde ulgamyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmekde, geljekde elektroenergetika pudagynda işlemäge ukyply, başarjaň, ylymly-bilimli nesilleri kemala getirmekde möhüm ähmiýete eýedir.

2023-nji ýylyň 3-nji noýabrynda hormatly Prezidentimiziň ak pata bermeginde Türkmenbaşy etrabynda kuwwaty 1574 megawata deň bolan elektrik stansiýasynyň düýbi tutuldy, Mary — Ahal ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijisi, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda iki sany gaz turbina desgasy dabaraly ýagdaýda açylyp ulanylmaga berildi. Mary — Ahal ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň ulanylmaga berilmegi, ýurdumyzyň energoulgamynyň dürli böleklerini özara ätiýaçlandyrmakda, halkalaýyn energoulgamyny emele getirmekde aýratyn ähmiýetlidir.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ähli ugurlar boýunça beýik özgertmelere beslenmegi ugrunda taýsyz tagallalary amala aşyrýan türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Arslan GURBANSÄHEDOW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň mugallymy.

Tamamlanan 2023-nji ýylyň 29-njy dekabrynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde 2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilmegi türkmeniň öz mirasyna, beýik şahsyýetlerine sarpa goýmagy başarýan halkdygyny ýene-de bir gezek subut etdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe durmuşa geçirilýän özgertmeler we öňde duran beýik maksatlar rowaçlyk tapyp, Magtymguly Pyragynyň arzuw eden berkarar döwleti barha gülläp ösýär. Häzirki döwürde Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň başda durmagynda ýurdumyzda alnyp barylýan köpugurly durmuş-ykdysady strategiýa döwlet berkararlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň ygtybarly ýoly bolmagynda galýar. Munuň şeýledigini ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşinde gazanylýan oňyn netijeler hem aňryýany bilen görkezýär.

Türkmenistan durmuş-ykdysady ösüşinde taryhy nukdaýnazardan täze tapgyra — Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüne gadam basdy. Bu döwrüň esasy maksady ýurdumyzy syýasy, ykdysady, durmuş we medeni taýdan ýokary depginlerde ösdürmekden ybaratdyr. Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň wajyp wezipeleriniň hatarynda kesgitlenen «ösen jemgyýeti kemala getirmek» düşünjesiniň mazmuny uly gyzyklanma döredýär.

Islendik jemgyýetiň durnukly ösüşini içki şertleriň üpjün edýändigini nazara alsak, onda raýatlaryň ýokary, howpsuz we amatly ýaşaýşynyň üpjün edilmeginiň, umuman, durmuş işine döwletiň işjeň gatnaşmagynyň şeýle şertleriň özenini düzýändigine göz ýetirmek bolýar. Bu bolsa döwlet syýasatynda adamyň, onuň bähbitleriniň, isleg-hajatlarynyň ileri tutulmagynyň ösen jemgyýetiň mizemez binýadyny emele getirýändigi barada netijä gelmäge esas döredýär.

Ilatyň ýaşaýyş şertleri ösen jemgyýetiň esasy görkezijileriniň biridir. Şunda raýatlaryň girdejisi halkyň hal-ýagdaýynyň, milli ykdysadyýetiň mümkinçilikleriniň esasy görkezijisi bolmak bilen, ol ýurtda alnyp barylýan ykdysady we durmuş syýasatynyň jebisliginden, biri-biri bilen baglanyşyklydygyndan habar berýär. Has takygy, durmuş hem-de ykdysady strategiýalaryň ýakyn arabaglanyşygy döwlet syýasatynyň tutuş düzüminiň möçberini we guramaçylyk hilini kesgitleýär. Amala aşyrylýan ykdysady, tilsimat, gurluş-düzüm, institusional we beýleki özgertmeleriň mazmunyna täsirini ýetirýär.

Ilatyň hal-ýagdaýyny gowulandyryp, ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmak ýurdumyzda amala aşyrylýan durmuş syýasatynyň baş maksadydyr. Şunda zähmet haky ilatyň pul girdejileriniň esasy çeşmesini emele getirýär. Zähmet bazarynyň netijeli hereket etmegi, köp babatda, onuň subýektleriniň arasyndaky gatnaşyklaryň sazlaşykly häsiýetine bagly bolup durýar. Has takygy, zähmet haky iş beriji bilen işgäriň arasynda ýüze çykýan zähmet gatnaşyklarynyň esasy meseleleriniň biridir. Bu, öz gezeginde, sarp edilen zähmetiň mukdarynyň we hiliniň pul görnüşindäki aňlatmasy bolan zähmet hakyna zähmet bazarynyň subýektleriniň arasyndaky gatnaşyklary sazlaýan netijeli gurluşy döretmekde möhüm ornuň degişlidigini alamatlandyrýar. Ilatyň girdejilerini artdyrmak meselesiniň häzirki döwürde amala aşyrylýan durmuş syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde kesgitlenmegi hem hut şu deliller bilen baglydyr.

Ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini hem-de durmuş taýdan goraglylygyny mundan beýläk-de gowulandyrmak maksady bilen, 2023-nji ýylyň 14-nji iýulynda hormatly Prezidentimiziň 2024-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan Türkmenistanda zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberlerini 10 göterim ýokarlandyrmak hakynda gol çeken Permany raýatlaryň abadan durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilen düýpli özgertmeleri amala aşyrmak üçin ýurdumyzda berk ykdysady binýadyň döredilendigini aýdyň görkezýär. Bu Permana laýyklykda, 2024-nji ýylyň başyndan döwlet häkimiýet edaralarynyň, ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň, ýerli öz-özüňi dolandyryş edaralarynyň, harby we hukuk goraýjy hem-de kazyýet edaralarynyň, gazetleriň, žurnallaryň redaksiýalarynyň, jemgyýetçilik birleşikleriniň, olaryň esasy gurluş birlikleriniň ýolbaşçylarynyň aýlyk zähmet haklarynyň möçberleri tassyklanyldy. Bu çözgüt döwrüň talaplaryna laýyklykda, işgärleriň aýry-aýry toparlarynyň girdejilerini ýokarlandyrmak babatda degişli üýtgetmeleriň we goşmaçalaryň hemişe girizilip durulýandygyny görkezýär. Şunda döwrüň çagyryşlaryna öz wagtynda seslenmek häsiýeti döwletiň ösüşe ukyplydygynyň hem aýdyň görkezijisidir.

Milli ykdysadyýetimiziň ösüş depgininiň ortaça 6 göterim möçberde saklanmagy ýurdumyzda durmuş meseleleriniň has içgin çözülmegine ýardam berýän şertleriň biri bolup durýar. Ykdysady taýdan teswirlenende, ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak strategiýasy täze gymmaty döretmegiň ygtybarly we netijeli ugrudyr. Ol ösen jemgyýeti kemala getirmegiň hem içki şertidir. Bu ýagdaý, ilkinji nobatda, senagat pudagynyň milli ykdysadyýetimizde tutýan wajyp orny bilen baglanyşykly bolup, onuň çalt depginlerde ösdürilmegi täze önümleriň köp möçberde öndürilmegine ýardam bermek bilen, işgärleriň hünär derejesiniň ýokarlanmagyna hem öz täsirini ýetirýär.

Ilatyň pul girdejileri babatda söz açylanda, munuň özi hökmany suratda hereket edýän edaralarda, kärhanalarda we guramalarda zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmak, täze önümçilik kuwwatlyklaryny döretmek, netijede, zähmete ukyply ilaty iş bilen üpjün etmek meselelerine syrygýar. Munuň esasy sebäbi bazar gatnaşyklarynyň ösdürilmegi bilen zähmet haklarynyň ýokarlanmagyny önümçilik kuwwatlyklaryndan peýdalanmagyň netijeliligini we işgärleriň zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmagyň hem-de peýdalanylmaýan içerki mümkinçilikleri ulanmagyň hasabyna üpjün edilmegini gazanmak bilen baglanyşyklydyr. Bu şertleriň üpjün edilmegi ýokary durmuş-ykdysady netijeleri gazanmaga mümkinçilik berýär.

Diýarymyzda ilatyň ýaşaýyş derejesini ösen döwletleriň derejesine ýetirmegiň möhüm strategik wezipeleriň hatarynda kesgitlenmegi adam bähbitlerine gönükdirilen döwlet syýasatynyň geljekde hem rowaçlyklara beslenjekdigine güwä geçýär. Hususan-da, häzirki döwürde ýurdumyzda ykdysadyýeti diwersifikasiýalaşdyrmak, senagatlaşdyrmak, sanly ykdysadyýete geçmek ugrunda alnyp barylýan giň gerimli işler zähmet öndürijiliginiň ýokarlandyrylmagyna we ilatyň girdejileriniň yzygiderli artdyrylmagy üçin maddy binýadyň döredilmegine ýardam berýär. Şol bir wagtda, sanly tehnologiýalaryň ösen asyry hasaplanýan häzirki döwürde zähmet öndürijiliginiň ýokarlanmagyny üpjün edýän tehnologiýalary önümçilige, hyzmatlar bazaryna giňden ornaşdyrmak boýunça durmuşa geçirilýän işler ykdysady ösüşimiziň hil görkezijilerine oňyn täsirini ýetirýär.

Maýagözel BABAÝEWA,

Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Zähmet gory we iş üpjünçilik müdirliginiň baş hünärmeni, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Aşgabat, 8-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde ýerine ýetirilýän işleriň barşy bilen bagly meselelere seredildi.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi R.Hojagulyýewe söz berildi. Ol welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm, tekizleýiş we geriş çekmek işleri geçirilýär. Gowaça ekişinde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny, gurallary möwsüme taýýarlamak, ekişde pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek üçin kabul edilip alnan tohumlyk pagtany gaýtadan işlemek boýunça zerur işler ýerine ýetirilýär. Şeýle hem welaýatda ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekilmeli ýerleri kesgitlenilip, sürüm we tekizleýiş işleri alnyp barylýar. Mundan başga-da, häkim sebitde ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň we çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny talabalaýyk işletmek, ilaty elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň talabalaýyk ýerine ýetirilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek ýerleri, ýokary hilli gowaça tohumyny ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleriň depginleriniň güýçlendirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, welaýatda şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm, tekizleýiş, geriş çekmek işleri meýilnamalaýyn esasda geçirilýär. Ekişde ulanyljak tehnikalar we gurallar, ýokary hilli gowaça tohumlary möwsüme taýýarlanylýar. Bugdaý ekilen meýdanlarda degişli ideg, hususan-da, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. Ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişini ýokary derejede geçirmek üçin taýýarlyk görülýär. Şeýle hem häkim welaýatda medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegi, ilatyň elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün edilmegi ugrunda görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli we guramaçylykly geçirilmeginiň möhümdigini belledi hem-de welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, onuň depginleriniň ýokarlandyrylmagyny, ekiş möwsüminde pagta öndürijileriň ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün edilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowyň oba hojalyk işleriniň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda degişli ideg işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamak maksady bilen, sürüm we tekizleýiş işleri ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, oba hojalyk tehnikalaryny, gurallary, sebitiň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny ekiş möwsümine doly taýýar etmek boýunça degişli çäreler görülýär. Ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişine taýýarlyk görmegiň çäklerinde meýdanlarda sürüm, tekizleýiş işleri, bu ekinleriň tohumlaryny taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şeýle hem welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlarynyň talabalaýyk işledilmegini, ilatyň elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün edilmegini yzygiderli gözegçilikde saklamak boýunça zerur çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän oba hojalyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyna ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilmegini, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlardaky işleriň talabalaýyk alnyp barylmagyny, onuň depginleriniň güýçlendirilmegini, ýokary hilli gowaça tohumynyň möwsüme taýýar edilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew sebitde dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri alnyp barylýar. Gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýar etmek maksady bilen, meýdanlarda sürüm, tekizleýiş, geriş çekmek, ýuwuş suwuny tutmak işleri dowam edýär. Oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumyny ekiş möwsümine taýýarlamak ugrunda degişli işler ýerine ýetirilýär. Şunuň bilen birlikde, ilatymyzy ýurdumyzda öndürilýän ýeralma we beýleki gök-bakja önümleri bilen bolelin üpjün etmek boýunça öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, bu ekinleriň ýazky möwsüminde ekiljek meýdanlaryny kesgitlemek hem-de tohumlaryny taýýarlamak ugrunda degişli işler alnyp barylýar. Şeýle hem welaýatda medeni-durmuş maksatly binalaryň, ýaşaýyş jaýlarynyň ýyladyş ulgamlaryny talabalaýyk işletmek, ilaty elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetini belledi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlardaky işleriň depginleriniň güýçlendirilmegini, ýokary hilli gowaça tohumlarynyň möwsüme talabalaýyk taýýar edilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, sebitiň bugdaý ekilen meýdanlarynda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. Gowaça ekiljek ýerlerde sürüm, tekizleýiş, geriş çekmek, topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak işleri meýilnamalaýyn esasda ýerine ýetirilýär. Gowaça ekişinde ulanyljak tehnikalary we gurallary, ýokary hilli gowaça tohumyny möwsüme taýýarlamak boýunça degişli çäreler görülýär. Mundan başga-da, welaýatda ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişini guramaçylykly geçirmek boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Şeýle hem häkim welaýatda medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlaryny kadaly işletmek, ýaşaýjylary elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça amala aşyrylýan çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli we agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi hem-de bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlarda alnyp barylýan işleriň, gant şugundyryny ýygnamagyň depginleriniň güýçlendirilmegini, pagtaçy daýhanlar üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumynyň taýýarlanylmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Prezidentiniň gol çeken “Türkmenistanda 2024-nji ýylda bugdaýyň bol hasylyny öndürmek hakynda” Kararyny üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, degişli ideg işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişine taýýarlyk görmegiň çäklerinde meýdanlarda sürüm, tekizleýiş, geriş, çil çekmek işleri dowam edýär. Bu işlerde oba hojalyk tehnikalarynyň we gurallarynyň doly güýjünde işledilmegini gazanmak boýunça zerur çäreler görülýär. Ýazky ekiş möwsüminde pagtaçy daýhanlarymyzy ýokary hilli tohumlar bilen üpjün etmek üçin pagta arassalaýjy kärhanalarda tohumlyk pagtany gaýtadan işlemek hem-de tohumlyk gowaça çigitlerini taýýarlamak, olary talabalaýyk saklamak babatda degişli işler dowam etdirilýär. Şunuň bilen birlikde, ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary möwsüme taýýarlamak boýunça zerur işler ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek meýdanlary şu ýylyň ýazky ekişine taýýarlanylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmegiň möhümdigini belledi we ýurdumyzyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleriň depginleriniň güýçlendirilmegini, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň taýýar edilmegini, gant şugundyrynyň hasylynyň ýygnalyp alynmagyny gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, öňümizdäki ekiş möwsümine talabalaýyk taýýarlyk görmegiň möhümdigine ünsi çekdi we ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalarynyň, gurallaryň möwsüme doly taýýar edilmegini, ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine talabalaýyk taýýarlyk görülmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Şeýle hem welaýatlardaky medeni-durmuş maksatly binalardaky ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegi, ilatyň elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün edilmegi babatda degişli tabşyryklar berildi.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Okamak, ýazmak, döretmek — maşgalamyza mahsus häsiýetleriň biri. Bular bize berlen terbiýäniň esasyny düzýän aýratynlyklar. «Okamak — bereket, ýazmak — kuwwat, döretmek döwletdir» diýerdiler. Köp kitap okamak, esasanam, gowy kitaplary gaýta-gaýta köp okamak ynsanyň döredijilikli pikirlenmesini artdyrýar. Soňra şol okan zatlarymyz hakda pikir alyşmak, ýiti täsir galdyran ýerlerini belläp almak, düşünjelerimizi beýan etmek, depdere ýazmak — öýümiziň adaty. Wakalaryň çuňňur many-mazmunyna akyl ýetirmek üçin ýazylan maglumatlar tapylgysyz hazyna mysalynda. Sebäbi ýazyp goýsaň, ony hemmeler okap bilýär. Ýazmak bilen adam gowy zada ymtylýar, ony aňynda aýlaýar. Şeýdibem taryhy hakykaty göz öňünde janlandyryp bilýär. Şonuň üçin hem aýdylan pikirden kagyza geçirilenini okamak has gyzykly görünýär.

Aslynda, ýazmak, gündelik ýöretmek ata-babalarymyzdan bäri dowam edip gelýän, maşgalamyza mahsus aýratynlyklaryň biri. Ylym-bilime, ukyp-zehine aýratyn uly ähmiýet berilýän maşgalada önüp-ösemsoň, döredijilik ukybymyzyň kämilleşmegi üçin kakam bize hem gündelik ýöretmegi öwretdi. Muňa okuwçy döwrümizden başlap endik etdiripdi. Sebäbi günleriň kyssasy siňen setirler durmuşa düşünmek hem-de wakalardan many çykarmak üçin ähmiýetlidi. Gündelik ýöretmek sözleýiş, beýan ediş ukyplaryňy hem kämilleşdirýän zat. Söz baýlygyň artýar, ýazdygyňça, beýan etdigiňçe, pikiriňi dogry-dürs we täsirli ýaňzydyp bilmek başarnygyň kämilleşýär.

Halkymyzyň taryhyna, şu gününe we geljegine dahylly pikirlerimi, garaýyşlarymy, Türkmenistanyň Prezidenti wezipesine girişip, ilkinji toplan tejribelerim hakyndaky pikirlerimi şu günlerem gündeligime ýazmagy dowam etdirýärin. Bu gün seljersem, gündeliklerim, olardaky ýazgylar ep-esli bolupdyr. Olary okyjylar bilen paýlaşmak islegi döredi. Atam pahyryň maslahatyna eýerip, kitap ýazmak hakynda pikir edip başladym.

Terbiýe we tejribe — ynsan ykbalynyň goşa ganaty. Alan terbiýämiz ykbalymyza, alnymyza täsir edýär. Amal edýän her işimiz tejribämize öwrülýär. Tejribe bolsa diňe özüň gazanylýan, ýöne il-gün bilen paýlaşylýan hazynadyr. Gowy zatlar, il-halka ähmiýetli zatlar paýlaşyldygyça, olaryň berekedi artmak bilen bolýar.

Men bu kitabymda Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda amala aşyrylan beýik işler, olara ýaşlarymyzyň gatnaşygy, şeýle hem geçilen ýollar, toplanan tejribeler hem-de ýerlikli hasaplan maglumatlarymyň, esasanam, halkymyz, Watanymyz baradaky pikir-garaýyşlarymyň käbirlerini siziň bilen paýlaşmagy müwessa bildim.

Bu kitabym eziz Watanymyzyň, halkymyzyň bähbidi ugrunda bilelikde öňe ilerlemekde her birimize goldaw berer, gollanma bolar diýip umyt edýärin!

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabyndan.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň öňdengörüjilikli başlangyçlary bilen, maşgalany goldamagyň, enäniň we çaganyň saglygyny goramagyň, ösüp gelýän ýaş nesli terbiýelemek we bilim bermek baradaky döwlet goldawynyň kämil ulgamy döredildi. Häzirki wagtda bu ugurdaky işler Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýär.

“Her bir ýurduň bagtyýarlygy, abadançylygy ösüp gelýän ýaş nesil hakdaky aladalardan gözbaş alýar” diýip, hormatly Prezidentimiz nygtaýar. Sagdyn, zähmetsöýer, watançy nesilleri terbiýeläp ýetişdirmek, irki döwürden çagalary terbiýelemek, okatmak, olaryň beden we ruhy saglygyny berkitmek, şahsy başarnygyny ösdürmek üçin bilim edaralarynyň işini döwrüň talaplaryna laýyk has-da kämilleşdirmek wezipeleri häzirki döwürde amala aşyrylýan döwlet maksatnamalarynyň esasy ugurlarynyň hatarynda durýar. Aşgabat we Arkadag şäherlerini, welaýatlary gurşap alýan, dünýä ölçeglerine doly laýyk gelýän, ähli amatlyklary bolan çagalar baglarydyr orta mekdepleriň döwrebap binalary giň gerimde gurulýar. Öňdebaryjy halkara tejribeler, milli ýörelgelerimiz esasynda bilim işi kämilleşdirilip, halkara hyzmatdaşlyk işjeň alnyp barylýar.

Ýaş nesil barada hemişe alada edýän Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň asylly işleriniň netijesinde, Watanymyz bagtyýar çagalygyň ýurduna öwrüldi. Bu işlerde türkmen halkynyň gadymdan gelýän ynsanperwerlik ýörelgeleri, parasatly ruhy-ahlak gymmatlyklary öz beýanyny tapýar.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bu asylly däpler täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylyp, mynasyp dowam etdirilýär. Çagalar babatda döwlet syýasaty Türkmenistanyň Konstitusiýasyna we halkara borçnamalaryna laýyklykda çagalaryň beden, aň-paýhas, ruhy, ahlak taýdan doly derejeli ösüşini üpjün etmäge gönükdirilendir. Munuň özi umumy durmuş syýasatynyň bir bölegi bolup, ähli türkmenistanlylar, şol sanda çagalar üçin has amatly durmuş şertleriniň döredilmegi onuň ileri tutulýan ugurlarynyň hataryndadyr. Şeýle hem bu syýasat hukuk, ahlak, ykdysady we durmuş çäreleriniň toplumy arkaly maşgala institutyny maddy, ruhy we hukuk taýdan goramagy öz içine alýar.

Uly arzuw-umytlar, belent maksatlar bilen «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylyny garşy aldyk. Bu ýylyň şygary beýik söz ussadyna egsilmez hormat bilen baglanyşykly. Şol bir wagtyň özünde-de, ol belent watançylyk duýgusy, asylly ýörelgelerimiz, ruhy-ahlak gymmatlyklarymyz bilen aýrylmaz bagly bolup, ýaş nesliň milli ruhda terbiýelenmeginde täze gözýetimleri açýar. Magtymguly Pyragynyň, beýleki nusgawy şahyrlarymyzyň eserleri, halk döredijiliginiň nusgalary nesil terbiýesinde bahasyna ýetip bolmajak ähmiýete eýedir. Nesil terbiýesi maşgaladan hem-de mekdebe çenli ýaşly çagalar edaralaryndan başlanýar. Bu işde hormatly Prezidentimiziň iki ýylyň sepgidinde elimize gowşan “Ýaşlar — Watanyň daýanjy” atly kitabynda ündelýän, beýan edilýän gymmatly pikir-garaýyşlar maksatly ýaşamagyň anyk çelgileri hökmünde uly ähmiýete eýedir.

Maýagözel JUMAÝEWA,

Aşgabat şäherindäki 184-nji çagalar bagynyň müdiri.

Aşgabat, 6-njy ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine döwlet durmuşynyň birnäçe meseleleri girizildi.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa milli kanunçylygy kämilleşdirmek boýunça durmuşa geçirilýän işler barada maglumat berdi. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň täze beýanynyň, “Energiýany tygşytlamak we energiýadan netijeli peýdalanmak hakynda”, “Gidrometeorologiýa işi hakynda” Türkmenistanyň Kanunlarynyň hem-de hereket edýän birnäçe kanunlara üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek bilen baglanyşykly kanun taslamalaryny taýýarlamak işleri dowam etdirilýär.

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynda Mejlisiň deputatlary tarapyndan hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça okaýan diňleýjileriň nazary okuwlarda alan bilimlerini iş ýüzünde berkitmek maksady bilen, önümçilik-tejribe okuw sapaklary geçirildi. Şunuň bilen birlikde, daşary ýurtlaryň parlamentleri we abraýly halkara guramalar bilen gatnaşyklary pugtalandyrmak babatda yzygiderli alnyp barylýan çäreler barada habar berildi. Mejlisiň deputatlary Türkmenistanda Daşary söwda düzgüni barada Ähtnamany taýýarlamak bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşmak boýunça Aziýanyň ösüş bankynyň geňeşçileriniň we Bütindünýä Söwda Guramasynyň wekilleriniň geçiren iş duşuşygyna, Halkara Gyzyl Haç komitetiniň Türkmenistandaky wekilhanasynyň geçiren “Halkara ynsanperwer hukugynyň kadalaryny milli derejede ornaşdyrmakdaky meseleler hem-de olary milli kanunçylyga ornaşdyrmagyň netijeli guraly” atly okuw maslahatyna gatnaşdylar.

Şeýle hem Mejlisiň deputatlary döwlet syýasatyny, ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň, gazanylýan üstünlikleriň, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetini wagyz etmek, kabul edilen kanunlaryň many-mazmunyny halk köpçüligine düşündirmek boýunça degişli işleri alyp barýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow häzirki zamanyň talaplaryna laýyk gelýän täze kanun taslamalaryny işläp taýýarlamagyň wajypdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň möhümdigini aýdyp, kabul edilýän kanunlaryň döwletimiziň ösüş maksatlaryny beýan etmelidigini nygtady.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamalaryny taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, öňde goýlan wezipeleri nazara almak bilen, meýilnamalarda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan okgunly ösmegini, milli ykdysadyýetimiziň döwrebaplaşdyrylmagyny üpjün etmek, döwrebap sanly tehnologiýalary mundan beýläk-de giňden ornaşdyrmak, Döwlet býujetini üstünlikli ýerine ýetirmek, maýa goýum syýasatyny kämilleşdirmek boýunça çäreler göz öňünde tutulýar. Geçirilýän işlerde halkara maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyga, dünýäniň öňdebaryjy tejribesiniň ornaşdyrylmagyna, degişli kanunçylyk binýadynyň kämilleşdirilmegine aýratyn üns berler.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ykdysadyýet, maliýe we bank toplumynyň işi hem ýurdumyzyň hemmetaraplaýyn ösüşi bilen aýrylmaz baglydyr diýip belledi we wise-premýere milli ykdysadyýetimiz bilen bagly işleri yzygiderli kämilleşdirmäge möhüm ähmiýet bermegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow nebitgaz toplumyna degişli pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamalary barada hasabat berdi. Taýýarlanylan iş meýilnamalaryna laýyklykda, “Türkmengaz” we “Türkmennebit” döwlet konsernleriniň öňünde nebitgaz ýataklaryny özleşdirmek, tebigy we ugurdaş gazy, nebiti, gaz kondensatyny çykarmak, suwuklandyrylan gazy öndürmek, türkmen tebigy gazyny, nebiti gaýtadan işlemekden alnan önümleri daşarky bazarlara eksport etmek wezipeleri goýuldy. “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasynyň öňünde nebite we gaza baý gurluşlary ýüze çykarmak, gaty magdanlary we ýerasty suwlary gözlemek, ylmyň soňky gazananlaryny, innowasion tehnologiýalary önümçilige giňden ornaşdyrmak wezipeleri durýar.

Nebitgaz toplumynda täze iş orunlaryny döretmek, ylmy açyşlary we oýlap tapyşlary önümçilige ornaşdyrmak bilen bir hatarda, toplumda ýaş hünärmenleriň ylmy işler bilen meşgullanmagy, hünär kämilleşdiriş okuwlaryny geçmegi, halkara tejribäni öwrenmegi baradaky çäreler göz öňünde tutuldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, alnyp barylýan energetika syýasaty netijesinde, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň biri bolan nebitgaz toplumynyň yzygiderli ösýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere 2024-nji ýylda ýangyç-energetika toplumynyň öňünde durýan möhüm wezipelere jogapkärli çemeleşmek tabşyryldy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, bugdaýyň bol hasylyny ýetişdirmek maksady bilen, bugdaý ekilen meýdanlarda möwsümleýin ideg etmek işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýär. Şunuň bilen bir hatarda, gowaçanyň we beýleki ýazlyk ekinleriň ekiljek meýdanlaryny taýýarlamak işleri dowam edýär, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny netijeli ulanmak, kärendeçileri ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün etmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Şeýle-de maldarçylygy ösdürmek, mallaryň baş sanyny artdyrmak, olary dok we ýyly gyşlatmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň welaýatlarynda oba hojalygynda jogapkärli möwsümiň dowam edýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, oba hojalyk toplumynyň bar bolan önümçilik kuwwatyny doly peýdalanmak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we wise-premýere işiň talabalaýyk guralyşyna gözegçiligi has-da ýokarlandyrmagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow ýurdumyzyň bilim we ylym ulgamynyň binýadyny pugtalandyrmak, maddy-enjamlaýyn üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda bilimli, sagdyn, giň gözýetimli ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmek üçin ähli şertleri döretmek babatda nusgalyk işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Bokurdak şäherçesinde 1200 orunlyk döwrebap umumybilim berýän orta mekdebi, 120 orunlyk umumy ýaşaýyş jaýyny gurmak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda ylym-bilim ulgamynyň binýadyny pugtalandyrmaga we onuň maddy-enjamlaýyn üpjünçiligini berkitmäge gönükdirilen işleriň üstünlikli amala aşyrylýandygyny nygtady. Hormatly Prezidentimiz Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Bokurdak şäherçesinde guruljak 1200 orunlyk döwrebap orta mekdebiň we 120 orunlyk umumy ýaşaýyş jaýynyň häzirki zaman talaplaryna laýyk gelmelidigini belläp, wise-premýere bu ugurda degişli çäreleri görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew ýurdumyzyň Dokma senagaty ministrligine degişli kärhanalary toplumlaýyn döwrebaplaşdyrmak, olary dolandyrmak ulgamyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki döwrüň talaplaryna laýyklykda, bu ulgamyň işiniň guramaçylyk-hukuk taýdan kadalaşdyrylmagyny üpjün etmek babatda degişli çäreler görülýär. Şunuň bilen bir hatarda, häzirki wagtda ekologik taýdan arassa önümleriň köp görnüşlerini öndürýän dokma kärhanalary döwrebaplaşdyrylýar, pudagyň önümçilik kuwwaty artdyrylýar. Öndürilýän önümleriň aglaba bölegi daşary ýurtlaryň bazarlaryna iberilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Garaşsyz ýurdumyzyň dokma pudagynyň okgunly ösýändigini belledi. Täze tehnologiýalar önümçilige giňden ornaşdyrylýar diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we wise-premýere halkara tejribeden ugur alyp, dokma senagaty pudagynyň işini kämilleşdirmegi dowam etdirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa Änew şäheriniň 2024-nji ýylda “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli geçiriljek dabaralara we çärelere görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Änew şäheriniň 2024-nji ýylda “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli ýokary derejedäki çäreleri geçirmäge taýýarlyk görülýär. Medeni çäräniň çäklerinde konsert, türki halklaryň suratkeşleriniň, şekillendiriş, amaly-haşam sungatynyň hem-de fotosuratçylarynyň eserleriniň sergisi guralar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Gadymy Änew şäheriniň adamzat medeniýetiniň gülläp ösen merkezleriniň biridigini nygtady. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu şäher asyrlaryň dowamynda dünýäniň ylmy jemgyýetçiliginiň ünsüni özüne çekip gelýär we gadymy döwürlerden bäri tutuş Ýer ýüzünde bellidir. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz wise-premýere Änew şäheriniň 2024-nji ýylda “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli geçiriljek çärelere düýpli taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow 2024-nji ýylyň mart-aprel aýlarynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde halkara olimpiadalary hem-de ylmy-amaly maslahaty we sergini geçirmek meseleleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda milli bilim ulgamy dünýä derejesinde ösdürilýär, ýaşlaryň ylym, döredijilik bilen meşgullanmaklary, halkara bilim giňişliginde ýurdumyza mynasyp wekilçilik etmekleri üçin giň mümkinçilikler döredilýär.

“Türkmenistanyň ýaşlarynyň halkara hyzmatdaşlygynyň 2023 — 2030-njy ýyllar üçin Strategiýasynda”, bilim ulgamy boýunça kabul edilen konsepsiýalarda kesgitlenen wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde halkara olimpiadalaryň birnäçesini geçirmek meýilleşdirilýär. Hususan-da, şu ýylyň 3 — 8-nji martynda Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetinde talyplaryň arasynda IV Açyk halkara matematika olimpiadasyny, 15 — 20-nji aprelinde Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetinde II Açyk halkara informatika olimpiadasyny, 19-njy aprelde bu ýokary okuw mekdebinde informatika dersi boýunça meýilleşdirilýän bäsleşigiň çäklerinde “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe talyp ýaşlaryň ylmy garaýyşlary” atly halkara ylmy-amaly maslahaty we sergini geçirmek göz öňünde tutulýar.

Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda hem-de halkara bäsleşikleri ýokary derejede geçirmek babatda toplanan tejribä daýanyp, şol olimpiadalara türkmen talyplary bilen bir hatarda, Russiýa Federasiýasynyň, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň, Hytaý Halk Respublikasynyň, Rumyniýanyň, Hindistanyň, Türkiýäniň, Belarusuň, Italiýanyň, Özbegistanyň we Gazagystanyň, beýleki birnäçe döwletleriň ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň hem işjeň gatnaşmaklaryna garaşylýar. Bu olimpiadalarda ýeňiji bolan talyplary dürli derejeli medallar we diplomlar bilen sylaglamak meýilleşdirilýär.

Halkara bäsleşikleriň geçirilmegi ýurdumyzyň halkara ylym we bilim giňişligindäki ornuny pugtalandyrmak bilen birlikde, Watanymyzyň geljegini gurujylar bolan ýaşlaryň öňdebaryjy ylymlara we bilimlere höwesini has-da artdyrar, özara tejribe alşylmagyna hem ýardam eder. Daşary ýurt talyplary ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde ýaşlar üçin döredilýän döwrebap şertler, bilim işiniň guralyşy bilen ýakyndan tanyşdyrylar, Aşgabadyň gözel ýerlerine gezelençler guralar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki döwürde ýaşlaryň ylymly-bilimli, sagdyn, giň gözýetimli bolup ýetişmekleri ugrunda uly işleriň durmuşa geçirilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde halkara olimpiadalary hem-de ylmy-amaly maslahaty we sergini geçirmek meselesini üns merkezinde saklamagyň wajypdygyny nygtap, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň şu ýylyň 4-5-nji ýanwarynda Birleşen Arap Emirliklerine amala aşyran iş saparynyň netijeleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Ýakyn Gündogar döwletleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmek ýurdumyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Türkmenistan bilen BAE-niň arasyndaky gatnaşyklar bu hyzmatdaşlykda aýratyn orun eýeleýär.

Saparyň birinji gününde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşygy geçirildi. Gepleşikleriň barşynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary, döwletara hyzmatdaşlygyň beýleki ulgamlaryny ösdürmek bilen baglanyşykly meseleleriň birnäçesine garaldy.

Nygtalyşy ýaly, ýokary döwlet derejesindäki özara saparlar uly ähmiýete eýe bolup, iki ýurduň arasynda dürli ulgamlarda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin berk syýasy binýat bolup hyzmat edýär. Şunda 2022-nji ýylyň noýabr aýynda we 2023-nji ýylyň dekabr aýynda hormatly Prezidentimiziň BAE bolan saparlarynyň, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň geçen ýylyň fewral aýynda amala aşyran resmi saparynyň uly ähmiýete eýe bolandygy bellenildi. Şol saparlaryň barşynda ýangyç-energetika we maliýe-bank, ulag, ekologiýa, durmuş üpjünçiligi ulgamlarynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen ikitaraplaýyn resminamalara gol çekildi.

Energetika ulgamy türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Şunuň bilen baglylykda, Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasy (ADNOC) bilen bilelikde “Galkynyş” gaz käniniň nobatdaky tapgyryny hem-de “Dragon Oil” kompaniýasy bilen bilelikde Hazar deňziniň türkmen böleginiň ýataklaryny özleşdirmäge, metanyň atmosfera zyňyndylaryny azaltmak ulgamynda özara bähbitli hyzmatdaşlyga aýratyn üns berildi. Saparyň barşynda maliýe-bank ulgamynda özara gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň mümkinçilikleri, ulag ulgamynda, hususan-da, “Abu Dhabi Port Group” we “Dubai Port World” kompaniýalary, raýat awiasiýasy ulgamynda bolsa “Dubai Aviation Corporation” (Flydubai) kompaniýasy bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegiň mümkinçiliklerine hem garaldy. Ylym, medeniýet, sport ugurlary boýunça ýola goýlan döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň wajypdygyna aýratyn üns çekildi.

Şunuň bilen birlikde, şu ýylyň 5-nji ýanwarynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Dragon Oil” kompaniýasynyň direktorlar geňeşiniň başlygy Saýed Al Taýer bilen duşuşandygy aýdyldy. Duşuşygyň barşynda ýangyç-energetika toplumynda we nebithimiýa ulgamynda hyzmatdaşlygy giňeltmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol gün Gahryman Arkadagymyz “Dubai Aviation Corporation” (Flydubai) kompaniýasynyň täjirçilik direktory Hamad Obaýdalla bilen duşuşdy. Gepleşikleriň barşynda ulag-logistika ulgamynda gatnaşyklary ösdürmegiň meselelerine garaldy.

Şeýlelikde, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň netijeleri boýunça pudagara resminamalaryň birnäçesine gol çekildi. Şolaryň hatarynda «Türkmengaz» döwlet konserni bilen Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasynyň (ADNOC) arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; «Türkmengaz» döwlet konserni bilen Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasynyň (ADNOC) arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama; Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň hem-de “First Abu Dhabi Bank” bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk; Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň «Türkmenhowaýollary» agentliginiň hem-de «Dubai Aviation Corporation» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama; “Türkmennebit» döwlet konserniniň we «Dragon Oil (Türkmenistan) Ltd.» kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama bar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistan bilen BAE-niň arasyndaky netijeli gatnaşyklaryň üstünlikli alnyp barylýandygyny, ýakynda bolsa Gahryman Arkadagymyzyň baştutanlygynda ýurdumyzyň wekiliýet agzalarynyň Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň dowamynda birnäçe gepleşikleriň geçirilendigini we ýangyç-energetika, ulag, maliýe-bank ýaly möhüm ulgamlarda örän wajyp ähmiýetli resminamalara gol çekilendigini belledi. Döwlet Baştutanymyz şular barada aýtmak bilen, saparyň netijeleri boýunça gazanylan ylalaşyklaryň we gol çekilen resminamalaryň döwletara gatnaşyklary hil taýdan täze derejä çykarmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdi we wise-premýer, daşary işler ministri R.Meredowa birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra wise-premýer, daşary işler ministri R.Meredow Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň diplomatik gullugy tarapyndan geçirilen çäreler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, geçen ýylyň dowamynda Azerbaýjanda, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda, Özbegistanda, Ýaponiýada, Koreýa Respublikasynda, Gyrgyzystanda, Gruziýada, Türkiýede, Eýranda, Ermenistanda, Rumyniýada, Pakistanda, Hindistanda, Ukrainada, Germaniýada, Ispaniýada we Beýik Britaniýada Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli ylmy maslahatlar, döredijilik hepdelikleri, duşuşyklar, kinofilmleriň, teatr oýunlarynyň görkezilişi, edebiýat agşamlarydyr bäsleşikler guraldy. Şunuň bilen bir hatarda, Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumy ÝUNESKO-nyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna goşuldy, onuň 300 ýyllygy bolsa 2024-2025-nji ýyllarda ÝUNESKO bilen bilelikde bellenilip geçiljek şanly seneleriň hataryna girizildi. Türki medeniýetiň halkara guramasy (TÜRKSOÝ) tarapyndan 2024-nji ýyl «Beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýlip yglan edildi.

Mundan başga-da, hasabatyň dowamynda 2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilmegi mynasybetli Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny baýram etmegiň çäginde şu ýylyň maý aýynda medeniýet ministrleriniň derejesindäki halkara maslahaty, oktýabr aýynda bolsa Aşgabat şäherinde döwlet we hökümet Baştutanlarynyň derejesindäki sammiti geçirmek teklibi beýan edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, beýan edilen teklipleri goldady hem-de wise-premýer, daşary işler ministri R.Meredowa «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda akyldar şahyrymyz bilen bagly iri halkara çäreleriň ýokary derejede geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Bu çäreler beýik şahyryň şan-şöhratyny has-da beýgeltmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew ýurdumyzyň kiberhowpsuzlygyny berkitmek hem-de bu ugurda ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Diýarymyz innowasion ösüş ýoly bilen ynamly öňe barýar, öňdebaryjy sanly tehnologiýalar yzygiderli ornaşdyrylýar we kämilleşdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň çäklerinde işe girizilýän maglumat merkezinde bu ugurda degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň kiberhowpsuzlygyny berkitmegiň döwrüň talabydygyny belledi hem-de maglumat tehnologiýasy we kiberhowpsuzlyk boýunça ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga möhüm ähmiýet berilmelidigine ünsi çekdi we bu babatda agentligiň ýolbaşçysyna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda  Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ähli sebitlerinde maksatnamalaýyn özgertmeler durmuşa geçirilip, raýatlarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da gowulandyrmak babatda ägirt uly işler amala aşyrylýar.

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli başlangyçlary bilen, «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan» ugur alnyp, şeýle hem raýatlara sanly ulgam arkaly döwrebap hyzmatlary ýerine ýetirmek maksady bilen, gullugymyzyň resmi internet sahypasy has-da kämilleşdirildi.   

Gullugyň döwrebap kämilleşdirilen internet sahypasynyň täze görnüşinde «Multimedia» bölümçesi döredilip, ol ýerde hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda ýetilen belent sepgitleri, gazanylan üstünlikleri wasp edýän wideo ýazgylar we iş ugurlarymyz bilen baglanyşykly suratlar ýerleşdirildi. Bulardan başga hem raýatlarymyza berilýän migrasiýa hyzmatlarynyň hilini has-da ýokarlandyrmak hem-de ýeňilleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyň raýatynyň biometriki maglumatly pasportyny almak üçin döwrebap «Onlaýn hyzmatlary» bölüminde «Onlaýn elektron nobata ýazylyş ulgamy» işe girizildi. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda hormatly Prezidentimiziň ynsanperwer Permany esasynda, ýurdumyzyň çäklerinde hemişelik ýaşaýan, raýatlygy bolmadyk adamlaryň 1301 sanysy Türkmenistanyň raýatlygyna kabul edilip, olara Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugy tarapyndan Türkmenistanyň raýatlyk pasportlary dabaraly ýagdaýda gowşuryldy.

2023-nji ýylda ýurdumyzda birnäçe halkara derejesinde iri çäreler, sport ýaryşlary, maslahatlar we medeni-festiwallar ýokary derejede geçirildi. Biz hem bu halkara çärelerine gatnaşmaga gelýän daşary ýurtly  raýatlaryna döwrebap migrasiýa hyzmatlaryny bermekde öz işlerimizi ýokary derejede alyp barýarys. Bize öz işlerimizi kämil derejede ýerine ýetirmegimiz üçin bolsa döwlet tarapyndan ähli mümkinçilikler döredilip berilýär. Munuň üçin Gahryman Arkadagymyza hem-de hormatly Belent Serkerdebaşymyza tüýs ýürekden sagbolsun aýdýarys.

Kakajan NAZAROW,

Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň Merkezi edarasynyň harby gullukçysy, uly leýtenant.

Abu-Dabi — Dubaý — Aşgabat, 5-nji ýanwar (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirliklerine iki günlük iş sapary tamamlandy.

Mälim bolşy ýaly, düýn dostlukly döwletiň paýtagtynda Gahryman Arkadagymyzyň BAE-niň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşygy boldy. Duşuşygyň barşynda taraplaryň birnäçe geljegi uly ugurlarda däp bolan hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça anyk teklipleri beýan edildi.

Türkmenistanyň we BAE-niň deňhukuklylyk, birek-birege hormat goýmak, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda nusgalyk döwletara gatnaşyklary ösdürmek boýunça bilelikdäki tagallalary utgaşdyrmaga çalyşmagy netijesinde gazanylan aýry-aýry ylalaşyklar şu saparyň çäklerinde gol çekilen resminamalaryň esasyny düzdi.

...Irden türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Abu-Dabiniň Halkara howa menziline ugrady. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyz BAE-niň Prezidentiniň Türkmenistan bilen işler boýunça wekili Mohamed Said Mohamed Al-Ariki bilen bolan söhbetdeşlikde soňky ýyllarda ýola goýlan ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi we ony mundan beýläk-de ösdürmek üçin açylýan mümkinçiliklere ýokary baha berdi. Iki ýurduň durmuş-ykdysady ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryny hem-de milli bähbitlerini nazara almak bilen, nebitgaz, söwda-ykdysady we ulag-kommunikasiýa ulgamlary ýaly möhüm ugurlarda netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmaga mundan beýläk-de uly üns berler.

BAE-niň Prezidentiniň Türkmenistan bilen işler boýunça wekili Mohamed Said Mohamed Al-Ariki belent mertebeli myhmana Emirlikleriň iri kompaniýalarynyň ýolbaşçylary bilen gepleşikleriň üstünlikli geçmegini, şeýle hem berk jan saglyk, jogapkärli döwlet işinde üstünlikleri arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyzyň uçary Abu-Dabiden Birleşen Arap Emirlikleriniň iri ykdysady, medeni we syýahatçylyk merkezi bolan Dubaý şäherine tarap ugrady. Dubaýyň Halkara howa menzilinde türkmen halkynyň Milli Liderini resmi adamlar garşyladylar.

Birleşen Arap Emirliklerine iş saparynyň çäklerinde hormatly Arkadagymyz “Dragon Oil” kompaniýasynyň direktorlar geňeşiniň başlygy Saýed Al Taýer bilen duşuşdy.

“Dragon Oil” kompaniýasynyň ýolbaşçysy wagt tapyp kabul edendigi we hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmak babatda döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygyny düýn BAE-niň Prezidenti bilen duşuşygynyň üstünlikli geçmegi bilen gutlady. Bu duşuşyk türkmen-emirlikler gatnaşyklarynyň taryhyna täze, aýdyň sahypany ýazar.

Pursatdan peýdalanyp, işewür Gahryman Arkadagymyza Birleşen Arap Emirlikleriniň wise-prezidenti, Premýer ministri, goranmak ministri, Dubaýyň häkimi Şeýh Mohammed bin Raşid Al Maktumyň we Birleşen Arap Emirlikleriniň wise-prezidenti, Premýer-ministriniň orunbasary, Prezidentiň iş dolandyryş ministri Şeýh Mansur bin Zaýed Al Nahaýýanyň mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip hem-de dostlukly ýurduň ýolbaşçylaryna iň gowy arzuwlaryny beýan edip, Birleşen Arap Emirlikleriniň ýurdumyzyň öňden gelýän ygtybarly hyzmatdaşydygyny nygtady. Türkmenistan BAE bilen ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda, ilkinji nobatda, iri halkara guramalaryň we abraýly sebit düzümleriniň çäklerinde üstünlikli hyzmatdaşlyk edýär. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň geçen ýylyň dekabr aýynyň başynda BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahatyna (COP28) gatnaşmak üçin Dubaýa amala aşyran iş sapary munuň aýdyň güwäsidir.

Gahryman Arkadagymyz BMG-niň Bütindünýä howa sammitiniň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlap, bu iri halkara forumyň münberinden beýan edilen ähli başlangyçlaryň tutuş dünýäde bagtyýarlygyň we abadançylygyň bähbidine halkara dialogy pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdi. Ählumumy metan borçnamasyna goşulan Türkmenistanyň bu ugurdaky maksada gönükdirilen işi dowam etdirmegiň zerurdygyna düşünýändigi bellenildi. Pariž ylalaşygyna goşulmak bilen baglylykda, ýurdumyzda birnäçe degişli milli maksatnamalar, şol sanda Howanyň üýtgemegi baradaky Milli strategiýa kabul edildi. Bu resminamalaryň esasynda metan zyňyndylarynyň ýaramaz täsirlerini peseltmäge we aradan aýyrmaga gönükdirilen çäreler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Gürrüň, ilkinji nobatda, ekologik taýdan arassa we serişde tygşytlaýjy döwrebap tehnologiýalary nebitgaz, ulag, elektroenergetika ulgamlaryna, obasenagat toplumyna, gurluşyk senagatyna tapgyrlaýyn esasda ornaşdyrmak we ulanmak barada barýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ekologik abadançylygy üpjün etmek bilen baglanyşykly beýan eden başlangyçlarynyň ählisi eýýäm şu ýyldan başlap yzygiderli durmuşa geçiriler.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistan uglewodorod serişdeleriniň ägirt uly gorlaryna eýe bolup, bu serişdeleri gözlemek, özleşdirmek we çykarmak bilen meşgullanýan dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalary bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmak ugrunda çykyş edýär. Şolaryň hatarynda özüni jogapkärli we ygtybarly hyzmatdaş hökmünde görkezen “Dragon Oil” kompaniýasy hem bar.

Duşuşygyň dowamynda bilelikdäki işiň ägirt uly tejribesini, Türkmenistanyň ýangyç-energetika toplumyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça giň gerimli meýilnamalary nazara almak bilen, köpýyllyk gatnaşyklary üstünlikli ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, nebitiň we tebigy gazyň çykarylýan hem-de gaýtadan işlenilýän möçberini artdyrmak, türkmen energiýa serişdeleriniň we taýýar nebit, gazhimiýa önümleriniň eksportyny ýokarlandyrmak milli ykdysadyýetimiziň bu esasy pudagynyň öňünde durýan gaýragoýulmasyz wezipelerdir. Bu maksatlar Türkmenistanyň durmuşa geçirýän energetika syýasatynyň esasyny düzýär. Şol syýasat bolsa ýurdumyzyň baýlygyny tutuş adamzadyň hyzmatyna goýmaga gönükdirilendir.

XXI asyryň ägirt uly taslamasy — Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) halkara gaz geçirijisiniň gurluşygy munuň aýdyň beýanydyr. Bu gaz geçiriji tutuş Aziýa sebitiniň durmuş-ykdysady ösüşine kuwwatly itergi berer. “Galkynyş” gaz käniniň özleşdirilmeginiň III tapgyrynyň hasabyna bu halkara gaz geçirijiniň mawy ýangyç bilen üpjün edilmegi meýilleşdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, BAE-däki hyzmatdaşlar we maýadarlar türkmen tebigy gazyny sebitiň ýurtlaryna, beýleki döwletlere ibermek üçin niýetlenen gaz geçiriji infrastrukturanyň gurluşygy bilen baglanyşykly täze energetika taslamalarynyň durmuşa geçirilmegine gatnaşmaga çagyrylýar.

Mälim bolşy ýaly, baş edarasy BAE-niň Dubaý şäherinde ýerleşýän “Dragon Oil” kompaniýasy Türkmenistanda 2000-nji ýyldan bäri önümi paýlaşmak hakyndaky Ylalaşygyň esasynda işleýär. Onuň işiniň esasy ugry Hazar deňzinde, “Çeleken” şertnamalaýyn çäkde uglewodorod serişdelerini çykarmak bilen baglanyşyklydyr. Geçen ýyllaryň dowamynda bu kompaniýa, hususan-da, “Jeýtun” we “Jygalybeg” ýataklarynda gözleg işlerini ýerine ýetirmäge we olary özleşdirmäge ägirt uly maýa serişdelerini goýdy. Ýaňy-ýakynda “Dragon Oil” Aşgabat şäherinde özüniň täze edarasyny açdy. Munuň özi ýola goýlan uzak möhletli, strategik hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýediginiň nobatdaky güwäsidir.

“Dragon Oil” kompaniýasynyň direktorlar geňeşiniň başlygy Saýed Al Taýer berilýän goldaw üçin hoşallyk bildirip, ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň mundan beýläk-de öz üstüne alan borçnamalaryny doly ýerine ýetirjekdigine ynandyrdy.

Gahryman Arkadagymyz we işewür hoşlaşanlarynda birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler hem-de bar bolan özara gyzyklanmanyň nebitgaz ulgamynda mundan beýläk-de netijeli hyzmatdaşlyk etmek üçin binýat boljakdygyna ynam bildirdiler.

Duşuşyk tamamlanandan soňra, Milli Liderimiziň gatnaşmagynda “Türkmennebit” döwlet konserniniň we “Dragon Oil (Türkmenistan) Ltd.” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy.

Şeýle hem şu gün Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Dubai Aviation Corporation” (Flydubai) kompaniýasynyň täjirçilik direktory Hamad Obaýdalla bilen duşuşygy boldy.

Dünýädäki iri awiakompaniýalaryň biriniň ýokary wezipeli wekili hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, Gahryman Arkadagymyza Birleşen Arap Emirlikleriniň wise-prezidenti, Premýer ministri, goranmak ministri, Dubaýyň häkimi Şeýh Mohammed bin Raşid Al Maktumyň mähirli salamyny ýetirdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Şeýh Mohammed bin Raşid Al Maktuma iň gowy arzuwlaryny beýan edip, ýurdumyzyň türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygyny hemmetaraplaýyn giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigini nygtady. Şol hyzmatdaşlyk soňky ýyllarda özara bähbitleriň esasynda üstünlikli ösdürilýär.

Hamad Obaýdallanyň belleýşi ýaly, BAE-niň işewür toparlarynyň wekilleriniň köpüsi Türkmenistan bilen ysnyşykly gatnaşyk etmäge uly gyzyklanma bildirýär. Şunda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň hyzmatlary örän uludyr. Gahryman Arkadagymyz köpugurly, netijeli döwletara gatnaşyklary ähli esasy ulgamlarda ösdürmäge aýratyn üns berýär.

Duşuşygyň barşynda ýurdumyzyň “Açyk gapylar” we giň halkara hyzmatdaşlyk syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek bilen, daşary ýurtlaryň uly abraýa eýe bolan esasy kompaniýalary bilen göni gatnaşyklary ýola goýmak ugrunda çykyş edýändigi nygtaldy.

Mälim bolşy ýaly, çäk taýdan amatly ýerleşýän ýurdumyz diňe bir ýerüsti däl, eýsem, howa ulaglarynyň ugurlaryny hem yzygiderli ösdürýär. 2010-njy ýylda Türkmenistan Merkezi Aziýada BAE bilen yzygiderli howa gatnawlaryny ýola goýan ilkinji ýurt boldy. “Türkmenhowaýollary” agentliginiň we “Dubai Aviation Corporation” (Flydubai) kompaniýasynyň arasynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi netijesinde, häzirki wagtda Aşgabat — Dubaý — Aşgabat ugry boýunça gatnawlar yzygiderli amala aşyrylýar. Şu gün bolsa Abu-Dabä ýolagçy uçarynyň uçuşy amala aşyrylyp başlanýar. Munuň özi döwletara gatnaşyklaryň, hususan-da, söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine ýardam eder.

“Dubai Aviation Corporation” kompaniýasynyň täjirçilik direktory Türkmenistanda awiasiýa pudagynyň soňky ýyllarda döredilen döwrebap infrastrukturasyna we tehniki gulluklarynyň sazlaşykly işine ýokary baha berdi hem-de kompaniýanyň okgunly ösýän Türkmenistan bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge çalyşýandygyny tassyklady. Hususan-da, iki ýurduň arasynda amala aşyrylýan howa gatnawlarynyň sanyny artdyrmak teklip edildi.

Düýn türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan bilen bolan duşuşygynda raýat awiasiýasy ulgamynda özara gatnaşyklary işjeňleşdirmek meselesiniň hem ara alnyp maslahatlaşylandygy bellärliklidir.

Nygtalyşy ýaly, dünýäniň esasy ýolagçy gatnadyjylarynyň we ýük daşaýjylarynyň biri hökmünde “Flydubai” kompaniýasynyň tejribesini hem-de mümkinçiliklerini nazara almak bilen, diňe bir ýokary hünärli awiasiýa işgärlerini taýýarlamak ulgamynda däl, eýsem, tehniki taýdan goldaw bermek we hyzmat etmek, iň täze innowasion enjamlar bilen üpjün etmek ulgamynda-da özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin uly mümkinçilikler açylýar.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow we “Dubai Aviation Corporation” kompaniýasynyň täjirçilik direktory Hamad Obaýdalla hoşlaşanlarynda birek-birege hoşniýetli arzuwlaryny beýan etdiler hem-de soňky ýyllarda ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Duşuşyk tamamlanandan soňra, Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň “Türkmenhowaýollary” agentliginiň hem-de “Dubai Aviation Corporation” kompaniýasynyň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekmek dabarasy boldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň Birleşen Arap Emirliklerine şu gezekki iş saparynyň ýokary netijeli geçendigine beýleki gol çekilen möhüm resminamalar hem şaýatlyk edýär.

Şol resminamalaryň hatarynda “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasynyň (ADNOC) arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama (şu özara düşünişmek hakynda Ähtnamanyň maksady taraplaryň “Galkynyş” gaz käniniň III tapgyryny özleşdirmek üçin strategik hyzmatdaşlary çekmek meýlinden we olaryň tebigy gazy sebitiň ýurtlaryna we beýleki döwletlere ibermek üçin gaz geçiriji infrastrukturany gurmaga degişli energetika taslamalaryny durmuşa geçirmäge gatnaşmak mümkinçiliginden ybaratdyr); “Türkmengaz” döwlet konserni bilen Abu-Dabiniň milli nebit kompaniýasynyň (ADNOC) arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ähtnama (şu hyzmatdaşlyk hakynda Ähtnamanyň maksady taraplaryň metanyň atmosfera zyňyndylaryny azaltmak ulgamynda özara bähbitli ylmy-tehniki we ykdysady hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçiliklerini öwrenmek meýlinden ybaratdyr); Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş bankynyň hem-de “First Abu Dhabi Bank” bankynyň arasynda hyzmatdaşlyk etmek hakynda Ylalaşyk bar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Birleşen Arap Emirliklerine iş saparyny tamamlap, Dubaý şäheriniň Halkara howa menziline bardy we şol ýerden Watanymyza ugrady. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygyny resmi adamlar ugratdylar.

Aşgabadyň Halkara howa menziline gelende Gahryman Arkadagymyzy resmi adamlar we BAE-niň Türkmenistandaky ilçihanasynyň wekili garşyladylar. Diplomat türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy saparyň üstünlikli tamamlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, geçirilen duşuşyklaryň we gepleşikleriň çäklerinde gazanylan ähli ylalaşyklaryň iki ýurduň, olaryň doganlyk halklarynyň arasynda özara bähbitli hyzmatdaşlygy hem-de dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmaga ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, dostlukly ýurda amala aşyran şu gezekki iş saparynyň Türkmenistan bilen BAE-niň arasyndaky deňhukuklylyk, birek-birege hormat goýmak, özara bähbitlilik ýörelgelerine esaslanýan döwletara gatnaşyklaryň hil taýdan täze derejä çykarylmagyndaky möhüm ähmiýetini belläp, geçirilen duşuşyklaryň barşynda birnäçe ugurlardaky däp bolan hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça anyk teklipleriň beýan edilendigini we degişli ylalaşyklaryň gazanylandygyny aýtdy. Gazanylan ylalaşyklaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi iki dostlukly ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berer.

Medeniýet ulgamy

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň alyp barýan döwlet syýasaty netijesinde Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzda medeniýet ulgamyny kämilleşdirmek, milli mirasy düýpli öwrenmek, aýawly saklamak we dünýäde wagyz etmek, taryhy-medeni ýadygärlikleri gorap saklamak boýunça anyk çäreler durmuşa geçirilýär. Munuň şeýledigine kitaphana, muzeý we arhiw işi, halk çeperçilik, amaly-haşam döredijiligi, gozgalýan medeni gymmatlyklary äkitmek we getirmek, taryhy-medeni ýadygärlikleri goramak ýaly ugurlardaky meseleleri düzgünleşdirýän birnäçe kanunçylyk namalary hem şaýatlyk edýär.

Mysal üçin, “Milli taryhy-medeni mirasyň obýektlerini goramak hakynda” Kanun halkymyzyň milli medeni özboluşlylygyny, däp-dessurlaryny aýawly saklamaga we ösdürmäge, medeniýetiň döreýşi, ösüşi hakyndaky maglumat çeşmelerini ygtybarly goramaga bolan hukugy üpjün edýär. “Medeniýet hakynda” Türkmenistanyň Kanuny medeniýetiň strategik ähmiýetini tassyklaýar, medeni gymmatlyklary döretmek, türkmen halkynyň medeniýetini dikeltmek, aýawly saklamak, ösdürmek hem-de dünýäde wagyz etmek ulgamlarynda jemgyýetçilik gatnaşyklaryny kadalaşdyrýar. Döredilen ygtybarly maddy-enjamlaýyn binýat medeniýet ulgamynyň edaralarynyň işini kämilleşdirmäge ýardam edýär. Häzirki wagtda diňe bir paýtagtymyzda däl, eýsem, ýurdumyzyň ähli sebitlerinde-de ajaýyp teatrlar, kitaphanalar, muzeýler, kinoteatrlar, kinokonsert we sergi zallary, açyk sahna meýdançalary hereket edýär.

Türkmenistanda medeniýeti we sungaty ösdürmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar. Her ýylda amala aşyrylýan özboluşly taslamalar ýaşlaryň döredijilik mümkinçiliklerini açmaga, olary halkymyzyň bahasyna ýetip bolmajak ruhy gymmatlyklary, baý aýdym-saz medeniýeti bilen tanyşdyrmaga ýardam edýär. Munuň üçin ähli zerur şertler döredilýär, ýurdumyzyň iň çetki künjeklerinde-de medeniýet merkezleri, konsert meýdançalary gurlup ulanmaga berildi we olarda aýdym-saz bäsleşigine gatnaşyjylaryň çykyşlary guralýar. Ýaşlaryň köpüsi ilkinji aýdym-saz bilimini sungat mekdeplerinde, oba medeniýet öýleriniň döredijilik toparlarynda alýarlar. Bu ýerlerde döredijilik bilen meşgullanmak, özboluşly milli aýdym-saz sungatymyzyň şan-şöhratyny artdyrmaga ukyply ýaş zehinleri ýüze çykarmak üçin ähli mümkinçilikler döredilendir.

Türkmenistanyň Prezidentiniň edebiýat, medeniýet we sungat işgärleriniň, ýaş aýdymçylaryň we zehinli çagalaryň arasynda geçirilýän hem-de döredijilik işgärleriniň hünär taýdan ösüşine, ýaş zehinleriň ýüze çykarylmagyna, ýaşlary milli medeniýetiň genji-hazynasyna giňden çekmäge ýardam edýän “Türkmeniň Altyn asyry” bäsleşiginiň çäklerinde her ýylda ýaş höwesjeň aýdymçylaryň “Ýaňlan, Diýarym!” telebäsleşigi, bagşy-sazandalaryň arasynda “Çalsana, bagşy!” atly döredijilik bäsleşigi, körpe zehinleriň “Garaşsyzlygyň merjen däneleri” atly aýdym-sazly bäsleşigi we beýlekiler geçirilýär. Arkadag şäherinde geçirilen «Ýylyň parlak ýyldyzy» bäsleşiginiň jemleýji tapgyry Täze ýyl mynasybetli baýramçylyk çäreleriniň maksatnamasynyň ajaýyp wakasy boldy. Aýdymçy-sazandalaryň arasyndaky bu bäsleşikler olar üçin sungat älemine ýol açýan hakyky mekdep bolup hyzmat edýär. Ýurdumyzda şekillendiriş sungatynyň wekilleriniň, ýazyjy-şahyrlaryň, žurnalistleriň, režissýorlaryň arasynda hem dürli döredijilik bäsleşikleri geçirilýär. «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» şygary astynda geçen ýylda-da ýurdumyzda milli we halkara baýramçylyklar, şanly wakalara bagyşlanan çäreler giňden ýaýbaňlandyryldy.

Asylly däbe görä, her ýylyň iýun aýynda Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet güni mynasybetli Medeniýet hepdeligi geçirilýär. Ýurdumyzyň medeni forumy kabul edýän her bir sebiti we şäheri özüniň gazananlaryny, döredijilik mümkinçiliklerini, Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzyň ösüşlerine goşýan goşantlaryny beýan etmäge çalyşýar. 29-njy iýunda Arkadag şäheriniň dabaraly ýagdaýda açylmagy ýurdumyz üçin taryhy waka öwrüldi. Şol gün «Arkadag» gazetiniň ilkinji sany çapdan çykyp, adybir teleýaýlym öz gepleşiklerini ýaýlyma berip başlady. Täze şäherde ýerleşýän Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda türki döwletleriň opera aýdymçylarynyň we Türkmenistanyň Döwlet simfoniki orkestriniň bilelikdäki konserti guraldy.

Ýurdumyzda Birleşen Milletler Guramasynyň düzümleri, şol sanda onuň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen özara gatnaşyklary yzygiderli giňeltmäge aýratyn ähmiýet berilýär. 2023-nji ýylyň fewral aýynda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde “Medeni miras: geçmişden geljege”, Seýitnazar Seýdi adyndaky Türkmen döwlet mugallymçylyk institutynda “Durnukly ösüş üçin ekologiýa bilimi” atly ÝUNESKO kafedralaryny döretmek hakynda Ylalaşyklara gol çekmek dabarasy geçirildi. ÝUNESKO klublarynyň açylmagy hem ýaşlaryň döredijilik we ylmy-barlag işjeňligini kemala getirmek, olaryň öz ýurdunyň medeni gymmatlyklary, däp-dessurlary baradaky bilimlerini ýokarlandyrmak babatda uly ähmiýete eýedir. ÝUNESKO kafedralaryny döretmek boýunça alnyp barylýan işleriň çäklerinde ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň we ýokary okuw mekdepleriniň toparlarynyň bilelikde gatnaşmagynda Döwletmämmet Azady adyndaky Türkmen milli dünýä dilleri institutynda, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynda “Parahatçylygyň dilleri” we “Parahatçylygyň medeniýeti” atly ÝUNESKO klublary açyldy.

ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawynyň üsti “Türkmen keşdeçilik sungaty”, “Ýüpekçilik we dokmaçylykda ýüpek önümçiliginiň däpleri” hem-de “Molla Ependiniň şorta sözlerini gürrüň berijilik däbi” ýaly hödürnamalar bilen ýetirildi. Şeýle hem guramanyň Maddy däl medeni mirasy goramak boýunça hökümetara komitetiniň Botswana Respublikasynyň Kasane şäherinde geçirilen 18-nji mejlisinde “Ahalteke atçylyk sungaty we atlary bezemek däpleri” atly milli hödürnamany ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmek baradaky çözgüt biragyzdan kabul edildi. Munuň özi dünýä medeniýetine uly goşant goşan halkymyzyň atşynaslyk däpleriniň mundan beýläk-de ilerledilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilýändiginiň aýdyň nyşanydyr. Türkmen halkynyň ahalteke bedewlerini bezeýän çeperçilik önümleri halkymyza mahsus, nesilden-nesle geçip gelýän milli aýratynlyklarymyzyň biri bolup durýar.

ÝUNESKO-nyň Pariž şäherindäki ştab-kwartirasynda bu guramanyň Ýerine ýetiriji geňeşiniň geçen ýylyň maý aýynda geçirilen 216-njy mejlisinde türkmeniň akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň golýazmalar toplumyny bu guramanyň «Dünýäniň hakydasy» maksatnamasynyň halkara sanawyna girizmek hakyndaky çözgüt biragyzdan kabul edildi. Şeýle-de mejlisde 2024-2025-nji ýyllarda ÝUNESKO agza döwletleriň şanly seneleriniň 46-synyň baýramçylyk dabaralaryny bellemek bilen baglanyşykly teklip goldanyldy. Şolaryň hatarynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen Azerbaýjanyň, Belarusyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Türkiýäniň, Özbegistanyň we Ukrainanyň goldamagynda ÝUNESKO-nyň şanly seneleriniň sanawyna türkmen halkynyň beýik şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny goşmak hakyndaky teklip hem bar. 20-nji sentýabrda Saud Arabystany Patyşalygynyň Er-Riýad şäherinde ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasy komitetiniň 45-nji giňişleýin mejlisinde Türkmenistanyň Özbegistan we Täjigistan Respublikalary bilen bilelikde hödürlän «Beýik Ýüpek ýoly: Zarawşan — Garagum geçelgesi», Türkmenistanyň Özbegistan we Gazagystan Respublikalary bilen bilelikde hödürlän «Aram guşaklykdaky Turan çölleri» atly köptaraplaýyn hödürnamalaryny, şunuň bilen birlikde ýurdumyzyň «Bereketli Garagum», «Gaplaňgyr» döwlet tebigy goraghanalaryny, «Repetek» döwlet biosfera goraghanasyny we onuň «Ýerajy» çäkli goraghanasynyň çöl ekoulgamlaryny ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek baradaky çözgütler biragyzdan kabul edildi.

31-nji oktýabrda ÝUNESKO-nyň ştab-kwartirasyndan ýene-de bir hoş habar gelip gowuşdy. Şol gün — Şäherleriň bütindünýä gününde Aşgabat şäheriniň «Dizaýn» ugry boýunça ÝUNESKO-nyň döredijilik şäherleriniň toruna girizilýändigi barada ÝUNESKO-nyň Baş direktorynyň çözgüdi yglan edildi. Dünýä jemgyýetçiligi Aşgabady dünýäniň iň gözel, ajaýyp, tehnologik taýdan ösen şäherleriniň biri hökmünde ykrar etdi. Paýtagtymyzyň häzirki zaman halkara urbanistika meýillerine laýyklykda ösýändigi aýratyn bellenilip, oňa ýokarda agzalan hukuk derejesi berildi.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň gyzyklanma bildirýän daşary döwletler bilen dürli ulgamlardaky, şol sanda halkara we sebit düzümleriniň ugry boýunça medeniýet ulgamyndaky hyzmatdaşlygy okgunly ösýär. Bu hyzmatdaşlyk parahatçylygy pugtalandyrmaga, halklaryň arasynda dostlukly gatnaşyklary işjeňleşdirmäge gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, umumy taryhy geçmişi we ruhy gymmatlyklary bolan halklaryň arasynda dost-doganlygy, oňyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagy maksat edinýän Türki medeniýetiň halkara guramasy (TÜRKSOÝ) bilen türki halklaryň maddy hem-de medeni ýadygärliklerini gorap saklamakda, ösdürmekde, geljek nesillere ýetirmekde oňyn dialogyň kemala getirilendigini bellemek möhümdir. 2022-nji ýylyň 28-nji noýabrynda hormatly Prezidentimiziň TÜRKSOÝ-nyň Baş sekretary bilen geçiren duşuşygynyň barşynda bu guramanyň çäklerinde köpugurly hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň geljeginiň ara alnyp maslahatlaşylandygyny, 2024-nji ýylda görnükli türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyny baýram etmek bilen baglanyşykly meselelere deglip geçilendigini nygtamak gerek.

TÜRKSOÝ-na agza ýurtlaryň medeniýet ministrleriniň hemişelik geňeşiniň Türkiýe Respublikasynyň Bursa şäherinde geçirilen mejlisinde 2024-nji ýyly “Türki dünýäniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly” hem-de gadymy Änew şäherini 2024-nji ýylda “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýip yglan etmek baradaky çözgütler biragyzdan kabul edildi. 2023-nji ýylyň iýun aýynda ýurdumyzda TÜRKSOÝ-nyň döredilmeginiň 30 ýyllygy mynasybetli Türki döwletleriň Medeniýet hepdeligi geçirildi. Onuň çäklerinde döredijilik, folklor we tans toparlarynyň, sazandalaryň, opera aýdymçylarynyň bilelikdäki konsertleri, fotosuratlaryň, çagalaryň döreden surat eserleriniň sergisi guraldy. Şeýle hem iýun aýynda Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetinde “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwri we Magtymguly Pyragy” atly halkara ylmy maslahat geçirildi. Onuň işine TÜRKSOÝ-nyň Baş sekretary, Azerbaýjandan, Türkiýeden, Hytaýdan, Koreýa Respublikasyndan, Gyrgyzystandan, Hindistandan, Özbegistandan, Yrakdan, Alžirden, Eýrandan, Rumyniýadan, Belarusdan, Gruziýadan we beýleki döwletlerden Magtymgulynyň döredijiligini öwrenijiler, medeniýet, ylmy işgärler, ýazyjylar, žurnalistler gatnaşdylar.

Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky milli sazly drama teatrynyň döredijilik topary noýabr aýynda Baku şäherinde geçirilen I Halkara “TÜRKSOÝ” festiwalynda üstünlikli çykyş etdi.

Giň hyzmatdaşlygy ösdürmek we ýurdumyzyň halkara abraýyny has-da pugtalandyrmak maksady bilen, Türkmenistan döwlet syýasatyny durmuşa geçirmegiň barşynda pikirleri, maglumatlary, gymmatlyklary, däp-dessurlary, ynanç-ygtykatlary we beýlekileri alyşmak ýaly medeni diplomatiýanyň mümkinçiliklerini netijeli ulanýar. Bu işler halklaryň arasyndaky özara düşünişmegi pugtalandyrmaga, sebitiň we dünýäniň döwletleri bilen köpugurly gatnaşyklary ösdürmäge ýardam edýär. Geçen ýylyň ýanwar aýynda Rus filmleriniň we animasiýasynyň hepdeligi geçirildi. Türkmenistanyň Döwlet sirkinde Moskwanyň Uly döwlet sirkiniň artistleriniň çykyşlary ýaýbaňlandyryldy.

Aprel aýynda Döwlet medeniýet merkeziniň Döwlet muzeýinde ABŞ-nyň Tehas uniwersitetiniň, «Metropoliten» sungat muzeýiniň wekilleriniň hem-de türkmen hünärmenleriniň gatnaşmaklarynda taryhy-medeni ýadygärlikleri öwrenmäge we rejelemäge bagyşlanan “tegelek stoluň” başyndaky duşuşyk geçirildi. Şunuň bilen birlikde, Türkmen döwlet medeniýet institutynda bu ugurlarda bilim alýan talyplar üçin Tehas uniwersitetiniň wekilleriniň okuw sapaklary guraldy.

Syn berilýän ýylyň ýazynda Türkmenistanyň Medeniýet ministrliginiň ýardam bermeginde “Milli teatr mekdebi” taslamasynyň çäklerinde Russiýa Federasiýasynyň Milli drama teatrynyň, Sankt-Peterburg döwlet uniwersitetiniň we Russiýanyň Sahna sungaty döwlet institutynyň wekilleri “Häzirki zaman milli teatrynda dolandyryşyň esaslary” bilim maksatnamasy boýunça okuwlary guradylar. Ýurdumyzyň medeniýet we sungat ulgamynyň ýaş dolandyryjylary, teatr artistleri hünär kämilleşdiriş sapaklaryna hem-de netijeli aktýorçylyk endiklerini öwredýän ussatlyk sapaklaryna gatnaşyp, keşp janlandyrmakda täze tejribeleri özleşdirdiler.

Her ýylda geçirilýän medeni çäreler umumadamzat gymmatlyklarynyň hazynasyna uly goşant goşan halkymyzyň medeniýetini, ýurdumyzyň taryhy-medeni mirasyny ähli öwüşgini bilen görkezmäge mümkinçilik berýär. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanda dostlukly ýurtlaryň Medeniýet günleriniň, daşary ýurtlarda Türkmenistanyň Medeniýet günleriniň yzygiderli geçirilýändigini aýratyn bellemek gerek. Bu döredijilik çäreleri parahatçylyk, ynsanperwerlik, hoşniýetli goňşuçylyk ýaly mizemez gymmatlyklary aýdyň şöhlelendirip, döwletara gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagyna itergi beriji güýç hökmünde çykyş edýär. Munuň şeýledigine geçen ýylyň fewral aýynda geçirilen Eýran Yslam Respublikasynyň Türkmenistandaky Medeniýet günleri hem şaýatlyk edýär. Onuň çäklerinde dostlukly ýurduň artistleriniň konserti, amaly-haşam sungatynyň sergisi, döredijilik duşuşyklary we ussatlyk sapaklary, dürli žanrdaky filmleriň görkezilişi, eýran aşhanasynyň tanyşdyrylyş çäresi guraldy.

Mart aýynda Koreýa Respublikasynyň paýtagtynda geçirilen Türkmenistanyň Medeniýet günleri baý medeniýetli halklaryň arasynda ýakyn hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirildi. Seul şäherinde iki ýurduň sungat ussatlarynyň gatnaşmagynda dostluk konserti, türkmen filmleriniň görkezilişi, amaly-haşam we şekillendiriş sungatynyň sergisi guralyp, onda milli lybaslar, sowgatlyklar, ýurdumyz barada maglumatlary özünde jemleýän neşir önümleri görkezildi. Şeýle hem bu ýerde Gündogaryň beýik nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygy mynasybetli halkara maslahat geçirildi. Maý aýynda Rumyniýada geçirilen Türkmenistanyň Medeniýet günleri iki ýurduň halklarynyň birek-biregiň taryhyna we medeniýetine uly gyzyklanma bildirýändiklerini ýene-de bir gezek tassyklady. Forumyň çäklerinde Buharest we Konstansa şäherlerinde Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygyna bagyşlanan halkara maslahat, amaly-haşam, şekillendiriş sungatynyň eserleriniň, milli lybaslaryň sergisi, döredijilik duşuşygy, sungat ussatlarynyň konserti guraldy, Oguz han adyndaky “Türkmenfilm” birleşiginiň “Istärin” atly filminiň görkezilişi boldy. 31-nji maý — 3-nji iýun aralygynda geçirilen Türkmenistanyň Ermenistan Respublikasyndaky Medeniýet günleriniň çäklerindäki konsert, sergi, kinofilmleriň görkezilişi, duşuşyklar ýokary döredijilik ruhunda geçip, dostlukly ýurduň ýaşaýjylarynda uly gyzyklanma döretdi.

Oktýabr aýynda Aşgabat we Mary şäherlerinde Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň ýurdumyzdaky Medeniýet günleri geçirildi. Giň gerimli dabaranyň çäklerinde döredijilik çäreleri, şol sanda sungat ussatlarynyň konserti, tatar senetçileriniň däp bolan çeperçilik sergisi, Tatarystan Respublikasynyň ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilen taryhy-medeni ýadygärliklerine bagyşlanan fotosurat sergisi guraldy. Türkmenistanyň Özbegistan Respublikasyndaky Medeniýet günleri hem türkmen we özbek halklarynyň arasynda medeni, ruhy gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmakda nobatdaky waka boldy. Şol günler Daşkent şäherinde dürli çäreler — beýik türkmen şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli ýazyjy-şahyrlaryň döredijilik duşuşygy, sazçylyk ugurly ýokary okuw mekdepleriniň wekilleriniň duşuşygy, dabaraly konsert, halkymyzyň taryhyna, özboluşly däp-dessurlaryna, senetçiligine, häzirki döwürde gazanan üstünliklerine bagyşlanan sergi guraldy. Türkmenistanyň wekiliýeti Magtymguly Pyragynyň Buharadaky bilim alan “Gögeldaş” medresesine baryp, bu ýerde Türkmen halylarynyň muzeýiniň we haly önümhanasynyň açylyş dabaralaryna gatnaşdy.

Geçen ýylyň 23-24-nji oktýabrynda Albukerke şäherinde Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli Türkmenistanyň Amerikanyň Birleşen Ştatlaryndaky Medeniýet günleri geçirildi. Medeniýet günleriniň hut ABŞ-nyň Albukerke şäherinde geçirilmegi tötänden däldir. Çünki Albukerke 1990-njy ýyldan bäri Aşgabadyň doganlaşan şäheridir. Çäräniň çäklerinde duşuşyklar, ylmy maslahat, baýramçylyk konserti, milli şekillendiriş, amaly-haşam sungatynyň eserleriniň, türkmen halylarynyň we haly önümleriniň, fotosuratlaryň sergisi guraldy. Oktýabr aýynyň ahyrynda türkmenistanlylary hytaý halkynyň köpöwüşginli sungaty, özboluşly däp-dessurlary hem-de medeniýet ulgamynda gazananlary bilen tanyşdyrmaga gönükdirilen iri döredijilik çäresiniň — Hytaýyň Türkmenistandaky Medeniýet ýylynyň dabaraly açylyşy boldy. Noýabr aýynda geçirilen Türkiýe Respublikasynyň Türkmenistandaky Medeniýet günleri ynsanperwer ulgamda türkmen-türk döwletara hyzmatdaşlygynyň giňeldilmegine möhüm goşant goşdy. Çäräni ýokary derejede geçirmek üçin iň gowy konsert zallary, teatr sahnalary, sergi meýdançalary oňa gatnaşyjylaryň ygtyýaryna berildi. Medeniýet günleriniň maksatnamasy dürli çärelere baý bolup, medeniýet we sungat ussatlarynyň konserti, amaly-haşam eserleriniň, «ebru» usulynda kagyzy «mermerlemek» sungatynyň sergisi, türk tagamlarynyň tanyşdyrylyş dabarasy, türk halkynyň milli we häzirki zaman lybaslarynyň, matalarynyň görkezilişi boldy. Şeýle-de filmler, çagalar üçin bolsa «Garagöz» türk teatrynyň däp bolan kölege sahna oýny görkezildi.

Noýabr aýynda Eýran Yslam Respublikasynyň Yspyhan şäherinde geçirilen Türkmenistanyň Medeniýet günleriniň çäklerinde birnäçe medeni çäreler — milli amaly-haşam sungatynyň eserleriniň we muzeý gymmatlyklarynyň sergisi, türkmen artistleriniň baýramçylyk konserti, Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň döredijiligine bagyşlanyp, iki dostlukly ýurduň ýazyjy-şahyrlarynyň, alymlarynyň gatnaşmagynda döredijilik duşuşygy, “Istärin” we “Gyzyl kürte” filmleriniň pars dilindäki görkezilişi boldy.

Ýewropa Bileleşigi bilen Türkmenistanyň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň 30 ýyllygy mynasybetli noýabr-dekabr aýlarynda Aşgabat we Mary şäherlerinde bu guramanyň Medeniýet günleri geçirildi. Ýewropa medeniýetiniň forumy bilelikdäki konsertleri, duşuşyklary, maslahatlary, animasion filmleriň görkezilişini öz içine aldy. Ýewropa Bileleşiginiň we oňa agza döwletleriň ýurdumyzdaky diplomatik wekilhanalarynyň guramagynda Ýewropa sungaty bilen tanyşdyrýan çäreler geçirildi. Dekabr aýynda Mary welaýatynda geçirilen Türkmenistanyň hem-de Eýran Yslam Respublikasynyň amaly-haşam we mozaika sungatynyň bilelikdäki sergisi parahatçylygyň, durnukly ösüşiň, halklaryň abadançylygynyň hatyrasyna goňşy ýurtlar bilen köpugurly hyzmatdaşlygy has-da giňeltmekde nobatdaky ädim boldy. Sergide amaly-haşam sungatynyň, keramika, heýkeltaraşlyk, şekillendiriş sungatynyň we halk senetçiliginiň ussatlarynyň eserleri, şol sanda haly, keçe, kilim önümleri, milli lybaslar, saz gurallary, türkmen halkynyň durmuşda ulanýan beýleki esbaplary dürli öwüşginde görkezildi. Çäreleriň çäklerinde mozaika sungaty boýunça ussatlyk sapagy, iki ýurduň aýdym-saz toparlarynyň gatnaşmagynda konsert geçirildi.

Dünýä halklarynyň sungatyna bagyşlanyp, ýurdumyzda we daşary döwletlerde geçirilýän halkara festiwallar milli medeniýetimiziň özboluşly, gymmatly aýratynlyklaryny aýawly saklamak hem-de wagyz etmek boýunça alnyp barylýan işler babatda aýratyn ähmiýete eýedir. Geçen ýylyň iýun aýynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Eýrandan, Hindistandan, Gazagystandan, Hytaýdan, Täjigistandan, Russiýadan, Rumyniýadan we Özbegistandan aýdym-saz, tans toparlarynyň gatnaşmagynda “Awaza — 2023” atly halkara tans we folklor festiwaly, «Folklor döredijiliginiň we halk tansynyň dessurlary» atly ylmy-amaly maslahat geçirildi. Forumyň çäklerinde duşuşyklar, horeografiýa boýunça ussatlyk sapaklary guraldy. Oktýabr aýynda Merkezi Aziýa ýurtlaryndan we beýleki döwletlerden kino sungatynyň wekilleriniň gatnaşmagynda Arkadag şäheriniň Aman Gulmämmedow adyndaky döwlet drama teatrynda «Arkadagyň säheri» atly halkara kinofestiwal geçirildi. Kinofestiwalda görkezilen dürli ýurtlaryň özüne çekiji we gyzykly filmleri hemmelerde ýatdan çykmajak täsirleri döretdi. Bu medeni çäre ýurdumyzda ilkinji gezek geçirilip, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň halklarynyň durmuşynda möhüm waka boldy hem-de halklaryň arasynda medeni arabaglanyşygy has-da berkitdi. Bu döredijilik çäresi ýurtlarymyzyň döredijilik işgärleriniň we toparlarynyň arasynda özara gatnaşyklary baýlaşdyrmak, täze Arkadag şäherini dünýä jemgyýetçiligine tanyşdyrmak üçin ajaýyp mümkinçilik boldy.

Şeýle hem oktýabr aýynda meşhur türkmen kompozitory Nury Halmämmedowyň doglan gününiň 85 ýyllygy mynasybetli Aşgabat, Arkadag şäherlerinde we ýurdumyzyň welaýatlarynda «Mukama siňen ömür» atly festiwal geçirildi. Noýabr aýynda paýtagtymyzda geçirilen «Bagtyýarlyk döwrüniň teatr sungaty» atly IV halkara festiwal Azerbaýjanyň, Gazagystanyň, Gyrgyzystanyň, Russiýa Federasiýasynyň, Täjigistanyň, Özbegistanyň, Türkiýäniň meşhur drama, sazly, ýaşlar teatrlarynyň döredijilik toparlaryny, sahna sungaty boýunça hünärmenlerini bir ýere jemledi. Birnäçe günläp ýurdumyzyň teatrlary dostlukly döwletleriň sahna sungatynyň ussatlaryny kabul etdi. Sahna eserleriniň ählisi aktýorçylyk, režissýorlyk we keşpleri janlandyrmak taýdan tomaşaça ýetirmegiň görnüşine garamazdan, arassa duýgulara, çuňňur özboluşlylyga, keşpleriň ynandyryjy ýerine ýetirilişine beslenendigi, hiç wagt gymmatyny ýitirmejek ynsaplylyk, borç, söýgi we dostluk, wyždan arassalygy, adam mertebesi, ýaşaýşyň manysynyň gözlegi ýaly mowzuklar bilen berk baglanyşýandygy bilen tapawutlandy.

Özara gatnaşyk etmegiň netijeli serişdesi bolup durýan medeniýet we sungat ýurtlarydyr halklary parahatçylyga, gözellige, sazlaşyga, umumy abadançylygyň bähbidine gülläp ösüşe goşant goşmak maksadynda jebisleşdirip, olaryň ýakynlaşmagyna ýardam berýär. Ýurdumyzda asylly däbe öwrülen Wena balynyň geçirilmegi-de munuň aýdyň güwäsidir. Oktýabr aýynda Arkadag şäheriniň «Arkadag Binasynyň” öňündäki meýdançada geçirilen V Wena baly we «Galkynyş» türkmen-awstriýa simfoniki orkestriniň konserti artistlerdir tomaşaçylar üçin ýatdan çykmajak waka öwrüldi.

Türkmenistan asyrlaryň çuňlugyna uzaýan milli mirasy we häzirki zaman gazananlary bilen sebitde giň medeni hyzmatdaşlygyň merkezi hökmünde özboluşly taryhy-medeni mirasyny we sungatyny wagyz etmek boýunça döwlet syýasatyny işjeň durmuşa geçirýär.

Şeýlelikde, geçen ýylyň medeni durmuşyndaky wakalar ýurdumyzyň diňe bir ykdysady kuwwaty bilen däl-de, eýsem, milli medeniýeti ösdürmek babatda durmuşa geçiren ägirt uly işleri bilen hem dünýä ykrarnamasyna eýe bolýandygyny aýdyň görkezdi. Döwlet Baştutanymyzyň başlangyçlary bilen geçirilýän döredijilik çäreleri Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň ynsanperwer syýasaty üstünlikli durmuşa geçirýändigini tassyklaýar. Ruhy gymmatlyk hökmünde milli medeniýetiň döwrebaplaşdyrylmagyna uly üns berilýändiginiň nyşany bolan şeýle çäreler halkymyzyň ägirt uly döredijilik, ruhy we medeni kuwwata eýedigini dolulygyna açyp görkezýär.

Aşgabat — Abu-Dabi, 4-nji ýanwar (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iş sapary bilen Birleşen Arap Emirliklerine ugrady.

Paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde Gahryman Arkadagymyzy resmi adamlar, şeýle hem BAE-niň Türkmenistandaky ilçihanasynyň wekili ugratdy.

Diplomat bilen bolan söhbetdeşligiň barşynda iki ýurduň dostluk, ynanyşmak we özara düşünişmek däplerinde ösdürilýän netijeli döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de hemmetaraplaýyn pugtalandyrmaga özara gyzyklanma bildirýändigi nygtaldy. Yzygiderli geçirilýän ikitaraplaýyn duşuşyklar ýurtlaryň her biriniň durmuş-ykdysady ösüşiniň ileri tutulýan ugurlaryna we milli bähbitlerine doly laýyk gelýän hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmaga çalşylýandygyna şaýatlyk edýär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň geçen ýylyň fewral aýynda Birleşen Arap Emirliklerine amala aşyran resmi sapary ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde, ilkinji nobatda, abraýly sebit we halkara guramalaryň çäklerinde üstünlikli guralýan döwletara gatnaşyklaryň taryhynda möhüm waka boldy. Şol saparyň barşynda möhüm ylalaşyklar gazanyldy.

BAE-niň Türkmenistandaky wekili Gahryman Arkadagymyza şu saparyň çäklerinde meýilleşdirilen duşuşyklaryň netijeli geçirilmeginde üstünlikleri arzuw edip, onuň türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine täze, kuwwatly itergi berjekdigine, iki ýurduň halklarynyň arasyndaky däp bolan dost-doganlyk gatnaşyklarynyň pugtalandyrylmagyna ýardam etjekdigine ynam bildirdi.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň uçary Abu-Dabi şäherine tarap ugrady.

...Iki ýarym sagatdan soňra, Gahryman Arkadagymyzyň uçary Birleşen Arap Emirlikleriniň paýtagtynyň iki ýurduň Döwlet baýdaklary bilen bezelen Halkara howa menziline gondy. Belent mertebeli myhmanyň gelmeginiň hormatyna haly düşelen ýodajygyň ugrunda Hormat garawulynyň esgerleri nyzama düzüldi. Howa menzilinde türkmen halkynyň Milli Liderini BAE-niň energetika ministri Suhail Al Mazrui we beýleki resmi adamlar mähirli garşyladylar.

Gysga wagtlyk söhbetdeşligiň barşynda dünýäniň okgunly ösýän döwletleriniň biri hökmünde Birleşen Arap Emirlikleri bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygyň hemmetaraplaýyn giňeldilmegine ýurdumyz tarapyndan aýratyn ähmiýet berilýändigi nygtaldy. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy dürli derejede yzygiderli geçirilýän gepleşikleriň köp babatda ýola goýlan gatnaşyklary ösdürmäge ýardam edýändigini belläp, şu saparyň çäklerinde meýilleşdirilen duşuşyklaryň hem üstünlikli boljakdygyna ynam bildirdi. Bu duşuşyklar däp bolan hyzmatdaşlygy täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmaga goşant goşar.

Soňra Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow BAE-niň Prezidentiniň Türkmenistan bilen işler boýunça wekili Mohamed Said Mohamed Al-Ariki bilen duşuşdy.

Mohamed Said Mohamed Al-Ariki Gahryman Arkadagymyza wagt tapyp duşuşandygy üçin hoşallyk bildirip, BAE-niň tutuş dünýäde belent abraýa eýe bolan Türkmenistan bilen ysnyşykly, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ýola goýmaga uly gyzyklanma bildirýändigini nygtady. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeler, ilkinji nobatda, milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak babatda durmuşa geçirilýän işler Türkmenistanyň durmuş-ykdysady taýdan durnukly we ýokary depginde ösmegini üpjün etdi. Türkmen tarapy gyzyklanma bildirýän hyzmatdaşlaryň ählisi — daşary ýurt döwletleri hem-de oňyn iş tejribesine we innowasion işläp taýýarlamalara eýe bolan aýry-aýry kompaniýalar bilen netijeli gatnaşyklar üçin hemişe açykdyr diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ygtybarly, berk kanunçylyk binýadynyň we amatly maýa goýum ýagdaýynyň daşary ýurtly işewürleriň geljegi uly türkmen bazarynda üstünlikli işlemekleri üçin ähli şertleri döredýändigini belläp, Birleşen Arap Emirliklerine şu gezekki saparyň barşynda geljegi uly ugurlaryň ençemesi boýunça özara gatnaşyklaryň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşmak üçin oňaýly şertleriň dörediljekdigine ynam bildirdi. Söwda-ykdysady, bank-maliýe, ýangyç-energetika ulgamlary türkmen-emirlikler hyzmatdaşlygynyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi.

Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan tebigy gazyň ägirt uly gorlaryna eýe bolmak bilen, mawy ýangyjyň uly ýataklaryny özleşdirmek we öz energiýa serişdelerini halkara bazarlara ibermegiň eksport ugurlaryny diwersifikasiýalaşdyrmak boýunça giň gerimli işleri alyp barýar. Şol bir wagtyň özünde, Türkmenistan “ýaşyl” energetikany ösdürmäge aýratyn üns bermek bilen, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmelerini giňden ulanmak babatda taslamalary ilerletmäge gönükdirilen yzygiderli çäreleri amala aşyrýar. Ulag-kommunikasiýa ulgamy hyzmatdaşlygyň beýleki bir geljegi uly ugry hasaplanýar. Türkmenistan bu ulgamy milli bähbitlerini hem-de çäk taýdan amatly ýerleşmegini nazara almak bilen, okgunly ösdürýär.

Mohamed Said Mohamed Al-Ariki duşuşmaga döredilen mümkinçilik üçin ýene-de bir gezek hoşallyk bildirip, türkmen halkynyň Milli Liderine şu saparyň çäklerinde geçiriljek, türkmen-emirlikler ykdysady gatnaşyklaryny pugtalandyrmaga we mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam etjek duşuşyklaryň netijeli bolmagyny arzuw etdi.

Soňra Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň hem-de beýleki ýolbaşçylaryň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ýangyç-energetika toplumynyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, ýurdumyzyň BAE bilen ozaldan bäri ysnyşykly, özara bähbitli hyzmatdaşlyk edýändigini belledi hem-de bu ugurdaky işleri mundan beýläk-de işjeňleşdirmegiň zerurdygyna aýratyn ünsi çekdi.

Maslahatyň dowamynda ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek, Gündogar — Günbatar we Demirgazyk — Günorta ugurlarynyň çatrygynda ýerleşýän Türkmenistanyň üstaşyr ulag kuwwatyndan netijeli peýdalanmak meselelerine garaldy. Beýik Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşýän ýurdumyz ulag ulgamynyň ähli ugurlary bilen bir hatarda, howa ýollaryny hem yzygiderli ösdürýär. Aşgabat — Dubaý — Aşgabat ugry boýunça gatnawlar ýola goýuldy. Ertir bolsa Abu-Dabä ilkinji ýolagçy uçarynyň uçuşy amala aşyrylar. Munuň özi döwletara gatnaşyklaryň täze derejä çykarylýandygyna şaýatlyk edýär.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň möhüm başlangyçlarynyň esasynda Türkmenistanyň daşary ýurtlar bilen maýa goýum hyzmatdaşlygy barha baý many-mazmuna eýe bolýar. Dünýäniň dürli banklary bilen netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy. Hususan-da, Türkmenistanyň Döwlet daşary ykdysady iş banky özgertmeleri üstünlikli amala aşyryp, BAE-niň iri banklary bilen işjeň hyzmatdaşlyk edýär.

Gahryman Arkadagymyz Birleşen Arap Emirlikleri bilen köpugurly ikitaraplaýyn gatnaşyklary yzygiderli pugtalandyrmagyň wajypdygyny nygtap, bu ugurda durmuşa geçirilýän çäreleri hemişe gözegçilikde saklamak babatda anyk tabşyryklary berdi.

Günüň ikinji ýarymynda BAE-niň Prezidentiniň “Al Şati” köşgünde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirlikleriniň Prezidenti Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan bilen duşuşygy boldy.

BAE-niň Prezidenti belent mertebeli myhmany mähirli mübärekläp, ähli ugurlar boýunça uly mümkinçiliklere eýe bolan köpýyllyk döwletara gatnaşyklaryň netijeli häsiýete eýedigini kanagatlanma bilen belledi we pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyza däp bolan hyzmatdaşlygy hemmetaraplaýyn ösdürmäge berýän aýratyn ünsi hem-de goldawy üçin hoşallyk bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri dostlukly ýurduň Baştutanyna mähirli kabul edendigi we myhmansöýerlik üçin minnetdarlyk bildirip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň mähirli salamyny hem-de hoşniýetli arzuwlaryny ýetirdi. Döwlet Baştutanymyzyň geçen ýylyň dekabrynda Birleşen Arap Emirliklerine amala aşyran iş saparyny aýratyn mähirli duýgular bilen ýatlaýandygy bellenildi.

Hormatly Arkadagymyz bu gezekki saparyň biziň halklarymyzyň arasyndaky ýakyn, ynanyşykly we özara bähbitli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirip, Prezident Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýany ýaňy-ýakynda Dubaý şäherinde Birleşen Milletler Guramasynyň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahatynyň (COP28) üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady.

Birleşen Arap Emirlikleri biziň dostumyzdyr, ygtybarly ykdysady we söwda hyzmatdaşymyzdyr, häzirki döwrüň köp sanly örän möhüm soraglaryny çözmekde pikirdeşimizdir diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.

Prezident Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýan Türkmenistan bilen BAE-niň arasynda ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda ýola goýlan hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýete eýedigini nygtap, ýurdumyzyň öňe sürýän, durnukly hem-de ählumumy ösüşe gönükdirilen ähli başlangyçlaryny goldaýandygyny aýtdy.

Ynanyşmak, dostluk ýagdaýynda geçen duşuşygyň dowamynda söhbetdeşler taraplaryň iki döwletiň we olaryň doganlyk halklarynyň bähbidine däp bolan gatnaşyklary ösdürmäge mundan beýläk-de uly üns bermäge meýillidigini tassykladylar. Umumy pikire görä, Türkmenistan bilen Birleşen Arap Emirlikleriniň arasynda Hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki komitet hem ikitaraplaýyn gatnaşyklary depginli ösdürmekde möhüm orny eýeleýär. Şunuň bilen birlikde, türkmen-emirlikler ykdysady hyzmatdaşlygynyň geljegi uly ugurlary hem kesgitlenilýär.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Birleşen Arap Emirlikleriniň maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlygyň üstünlikli ösdürilýändigini belledi. Ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ileri tutulýan ulgamlarynyň hatarynda energetika, ulag-kommunikasiýa, senagat we agrosenagat toplumy, ýokary tehnologiýalar ýaly ugurlar bar.

Gahryman Arkadagymyz geljegi uly ugurlar boýunça gatnaşyklary ösdürmek babatda täze, anyk başlangyçlary beýan edip, tiz wagtda iş ýüzünde durmuşa geçirmek üçin, olaryň emirlikler tarapyndan doly goldawa mynasyp boljakdygyna ynam bildirdi. Ylym, medeniýet, sport ugurlary boýunça döwletara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň wajypdygyna aýratyn üns berildi. Şunlukda, ozal gazanylan ylalaşyklar seljerilip, degişli karara gelindi.

Duşuşygyň ahyrynda Gahryman Arkadagymyz Prezident Şeýh Mohammed bin Zaýed Al Nahaýýany özi üçin amatly wagtda Türkmenistana gelmäge çagyrdy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow we BAE-niň Prezidenti mähirli hoşlaşyp, ýola goýlan netijeli döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de üstünlikli dowam etdiriljekdigine ynam bildirdiler we iki ýurduň halklaryna bagtyýarlyk, parahatçylyk, abadançylyk arzuw etdiler.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Birleşen Arap Emirliklerine iş sapary dowam edýär.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyz gurýan, döredýän kuwwatly döwlet hökmünde iri taslamalary durmuşa geçirmäge, hususan-da, elektroenergetika pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmäge aýratyn üns berýär. Ýurdumyz bu möhüm ugry ösdürmek arkaly, diňe bir ilatyň isleglerini kanagatlandyrmak bilen çäklenmän, birnäçe dostlukly döwletlere-de elektrik energiýasyny eksport edýär. Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly türkmen elektroenergetikasyny has-da kuwwatlandyrmak bilen baglanyşykly birnäçe möhüm işlere, taryhy wakalara beslendi.

Bilimler we talyp ýaşlar gününde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Kararyna laýyklykda, Mary şäherinde Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň ýanaşyk çäklerinde täze goşmaça okuw binasynyň, umumy ýaşaýyş jaýynyň, ýapyk görnüşli sport desgasynyň we aýlawly ýolda monumentiň dabaraly ýagdaýda düýbüniň tutulmagy pudagyň ýokary derejeli hünärmenler bilen üpjünçiligine berilýän möhüm ähmiýetiň ýene-de bir ýüze çykmasydyr. Ýakyn geljekde 2 müň talybyň bilim almagy üçin niýetlenen täze binalar toplumynyň we 800 orunlyk umumy ýaşaýyş jaýlarynyň gurlup ulanmaga berilmegi bu ugurda täze mümkinçilikleri açar.

3-nji noýabrda ulanylyşa girizilen Mary — Ahal ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijisi hem-de Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynda iki sany gaz turbina desgasy pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň üstüni ýetiren iri gurluşyk taslamalarydyr. Şolardan Mary — Ahal ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň taslamasynyň üstünlikli amala aşyrylmagy hereket edýän energiýa ulgamyny halkalaýyn birleşdirmek boýunça işleriň nobatdaky tapgyrydyr. Şeýle hem «Balkan — Daşoguz» ugry boýunça ýokary woltly asma elektrik geçirijisiniň gurluşygyny 2024-nji ýylda tamamlamak meýilleşdirilýär. Şol gün düýbi tutulan gaz we bug dolanyşygynda işlejek, 4 sany gaz we 2 sany bug turbinalary boljak döwrebap elektrik stansiýasynyň jemi öndürijilik kuwwaty 1574 megawata deňdir. Bu iri desga ýurdumyzda gurulýan kuwwatly elektrik stansiýalarynyň ikinjisidir. Ol senagat taýdan barha ösýän Balkan welaýatynyň sarp edijilerini elektrik energiýasy bilen ygtybarly üpjün eder. Onuň öndürýän elektrik energiýasynyň artykmaç bölegini ýurdumyzyň bitewi halkalaýyn energoulgamyna, şeýle hem goňşy ýurtlara ibermäge mümkinçilik dörär.

Halkara meýdançalarda hem türkmen elektrik energiýasyna gyzyklanma barha artýar. Bu babatdaky mümkinçiliklerimizi dünýä çykarmak, halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça Milli Liderimiziň we döwlet Baştutanymyzyň möhüm başlangyçlaryna, köpugurly tagallalaryna aýratyn orun degişlidir. Has anygy, 14-15-nji sentýabrda Täjigistanyň paýtagty Duşenbede geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň bäşinji konsultatiw duşuşygynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çuňňur manyly çykyş etmek bilen, sebit ýurtlarynyň Energetika dialogyny döretmek başlangyjyny öňe sürdi. Bu dünýä ýurtlaryna, hususan-da, goňşy döwletlere elektrik energiýasyny eksport edýän Türkmenistanyň mümkinçiliklerini işjeň ulanmaga we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde goldaw bermäge gönükdirilen möhüm başlangyç hökmünde häsiýetlendirildi. 26-njy oktýabrda döwlet Baştutanymyz Türkiýe Respublikasyna resmi saparynyň çäklerinde Ankarada geçirilen Türkmen-türk işewürlik maslahatynyň açylyş dabarasyndaky çykyşynda Türkmenistanyň türkiýeli hyzmatdaşlar bilen energetika ulgamynda özara hereketlere açykdygyny, hususan-da, elektrik energiýasynyň bu ýurda iberilmegi boýunça işleri güýçlendirmegiň göz öňünde tutulýandygyny belledi. Noýabr aýynda Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça bilelikdäki hökümetara türkmen-eýran toparynyň 17-nji mejlisinde Mary (Türkmenistan) — Maşat (Eýran) elektrik geçirijisiniň türkmen böleginiň gurluşygynyň maliýeleşdirilmegini ýola goýmak hakynda «Türkmenenergo» döwlet elektroenergetika korporasiýasynyň, «Tawanir» kompaniýasynyň we «Sanergy Pishro Export and Energy Promotion» kompaniýasynyň arasynda Çarçuwaly ylalaşyga gol çekilmegi özge döwletlere iberilýän elektroenergiýanyň mukdaryny yzygiderli artdyrmak boýunça ýene bir möhüm ädim boldy.

Noýabr aýynyň başynda Milli Liderimiz Türki Döwletleriň Guramasynyň Astanada geçirilen 10-njy sammitindäki çykyşynda bu guramanyň düzümine girýän ýurtlar tarapyndan energetika pudagynda hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça «Ýol kartasynyň» taýýarlanmagyny teklip etdi. Şonda häzirki wagtda Türkmenistanyň goňşy doganlyk ýurtlar bolan Özbegistana we Gyrgyzystana öz elektrik energiýasyny iberýändigi aýdyldy. Gahryman Arkadagymyzyň ýurdumyzyň elektrik energiýasyny geljekde Hazar deňziniň üsti bilen doganlyk Azerbaýjana we Türkiýä hem iberip boljakdygy baradaky başlangyjy hyzmatdaş ýurtlaryň wekiliýetleriniň goldawyny gazandy.

Gün we ýel elektrik stansiýalarynyň işini ýola goýmak boýunça çäreler hem amaly häsiýete eýe bolup, Diýarymyzda daşky gurşawy goramak, ekologiýa taýdan arassa «ýaşyl» tehnologiýalary ornaşdyrmak maksady bilen, kuwwatlylygy 10 megawata deň bolan Gün we ýel utgaşdyrylan elektrik stansiýasyny gurmak babatda işleriň-de ugrukýandygyny aýratyn bellemelidiris. Hususan-da, ilkinji taslamany durmuşa geçirmek üçin institutymyzyň «Gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri» ylmy-önümçilik merkezinde-de ylmy-barlag işleri ýokary depginde alnyp barylýar.

2023-nji ýylyň 8-nji dekabrynda geçirilen Hökümet mejlisinde ýylyň 11 aýynda Energetika ministrligi tarapyndan önümleri öndürmegiň, işleri we hyzmatlary amala aşyrmagyň meýilnamasynyň 112,6 göterim ýerine ýetirilendigi, elektrik energiýasyny öndürmegiň ösüş depgininiň 102,7 göterime deň bolandygy aýdyldy. Munuň özi ösüş depgini yzygiderli ýokarlandyrylýan halkara hyzmatdaşlyk boýunça täze gözýetimlere eýe pudagyň işiniň barha ilerledilýändigini görkezýär.

Orazmyrat MÄMMETNUROW.

Türkmenistanyň Döwlet energetika instituty.