Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ykdysadyýetimizi okgunly ösdürmäge, halk hojalygynyň pudaklaryny döwrüň talabyna laýyklykda döwrebaplaşdyrmaga, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmaga gönükdirilen giň möçberli özgertmeleriň döredijilikli mazmunyny açyp görkezdi.

15-nji ýanwarda döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onuň gün tertibine ýurdumyzyň oba hojalyk toplumyny ösdürmek we sebitlerde ýerine ýetirilýän işleriň barşy bilen bagly meseleler girizildi. Hormatly Prezidentimiz pudagy mundan beýläk-de ösdürmek, ekinleriň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek arkaly ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmak boýunça öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek ýerleriň we tohumlaryň möwsüme talabalaýyk taýýar edilmegini, ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine guramaçylykly taýýarlyk görülmegini hem-de welaýatlardaky medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegini, ilatyň elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün edilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

16-njy ýanwarda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň giňişleýin göçme mejlisini geçirdi. Onda ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan 2023-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijelerine garaldy hem-de bu edaralaryň öňünde durýan ileri tutulýan wezipeler kesgitlenildi. Şeýle-de mejlisde Garaşsyz ýurdumyzda howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini has-da kämilleşdirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň goşunlarynyň düzümini hil taýdan ýokarlandyrmak üçin harby özgertmeleri dowam etdirmegiň möhümdigine ünsi çekip, Watana wepaly harby gullukçylaryň we ýokary bilimli hünärmenleriň taýýarlygynyň derejesini kämilleşdirmegiň zerurdygyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Watanymyzyň Garaşsyzlygyny hem-de özygtyýarlylygyny pugtalandyrmaga, howpsuzlygy, jemgyýetçilik-hukuk tertibini üpjün etmäge goşan şahsy goşantlaryny göz öňünde tutup, harby we hukuk goraýjy edaralaryň käbir ýolbaşçylaryna harby we ýörite atlary, hünär derejesini bermek hakynda Permanlara gol çekdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, diňe goranyş häsiýetli Harby doktrinamyzyň talaplaryna laýyklykda, Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň harby howpsuzlygyny we bitewüligini ýokary derejede üpjün etmek, ýurdumyzyň goranmak ukybyny berkitmek, Watan goragçylarynyň we olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da ýokarlandyrmak boýunça yzygiderli çäreler görülýär hem-de bu işler geljekde-de dowam etdiriler.

17-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropa Komissiýasynyň wise-prezidenti Margaritis Şinasy kabul etdi. Esasy ugurlary we bar bolan mümkinçilikleri nazara almak bilen, özara hyzmatdaşlygyň geljegi barada pikir alşyldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz şu ýylyň ýanwar aýynyň ahyrynda Brýussel şäherinde Ýewropa Bileleşigi bilen Merkezi Aziýanyň arasynda durnukly ulag boýunça maýa goýum forumynyň geçirilmeginiň möhüm ähmiýetine ünsi çekip, ýurdumyzyň forumyň işine işjeň gatnaşjakdygyny we onuň netijeleriniň Hazarüsti ulag geçelgesiniň Ýewropany hem-de Merkezi Aziýany birleşdirýän multimodal, häzirki zaman, durnukly, tiz ugra öwrülmegine goşant goşjakdygyna ynam bildirdi.

Ýewropa Komissiýasynyň wise-prezidenti netijeli duşuşyk üçin döwlet Baştutanymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ýurdumyz bilen hyzmatdaşlykda Ýewropa Bileleşiginiň täzeçil çemeleşmeleriniň bilelikdäki işleriň netijeliligini mundan beýläk-de artdyrmak üçin berk binýat bolup hyzmat edýändigini belledi.

18-nji ýanwarda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Eýran Yslam Respublikasynyň nebit ministri Jawad Owjini kabul etdi. Duşuşygyň dowamynda özara hormat goýmak we düşünişmek ýörelgeleri esasynda guralýan döwletara gatnaşyklaryň ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde, hususan-da, halkara guramalaryň çäklerinde üstünlikli ösdürilýändigi bellenildi. Iki ýurduň dürli derejedäki Hökümet wekiliýetleriniň amala aşyrýan özara iş saparlary, geçirilýän maslahatlaşmalar, gepleşikler hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna uly goşant goşýar.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistan bilen Eýranyň arasynda söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag we aragatnaşyk, gurluşyk, oba hojalygy ýaly pudaklarda netijeli gatnaşyklar ýola goýuldy, iki ýurduň hususy ulgamynyň wekilleriniň arasynda hyzmatdaşlyk pugtalandyrylýar. Nebitgaz ulgamyndaky hyzmatdaşlyk ara alnyp maslahatlaşylan aýratyn mesele boldy.

19-njy ýanwarda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda käbir resminamalaryň taslamalaryna, şeýle hem beýleki meselelere garaldy. Mejlisiň dowamynda milli parlamentiň ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça alyp barýan işleri, döwrebap tehnikalaryň kömegi bilen ýerasty suwlary ýüze çykarmak, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, tokaý zolaklaryny giňeltmek babatdaky meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň, Aşgabat we Arkadag şäherleriniň häkimlikleri bilen bilelikde taýýarlanan “Ýurdumyzy 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” taslamasyna aýratyn üns çekildi.

Resminama laýyklykda, ýylyň dowamynda ýurdumyzyň makroykdysady taýdan durnukly ösmegini üpjün etmäge hem-de Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, jemi içerki önümiň ösüş depginini durnukly saklamaga, pudaklary we sebitleri okgunly ösdürmäge gönükdirilen çäreleriň geçirilmegi göz öňünde tutulýar. Şeýle-de senagat kärhanalarynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň doly işledilmegini gazanmak, sebitlerde täze iş orunlaryny döretmek meýilleşdirilýär. Milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň hasabyna eksportyň ugurlaryny artdyrmak, importyň ornuny tutýan önümçilikleri ösdürmek, ekologik taýdan arassa, ýokary hilli oba hojalyk we azyk önümleriniň öndürilişini artdyrmak gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda kesgitlenildi. Şunuň bilen birlikde, oba hojalyk önümlerini öndürijilere döwlet tarapyndan goldaw bermek, azyk howpsuzlygyny, ilatymyza ulag, ýaşaýyş jaý-jemagat, durmuş we beýleki hyzmatlaryň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmek, kiçi, orta telekeçiligi depginli ösdürmek, amatly işewürlik gurşawyny döretmek, döwlet-hususy hyzmatdaşlygyny kämilleşdirmek boýunça işler dowam etdiriler.

Döwlet Baştutanymyz 2024-nji ýylda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň taslamasynda göz öňünde tutulan wezipeleriň döwletimiziň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösüşini üpjün etmäge, pudaklaryň we sebitleriň kuwwatyny berkitmäge, ilatymyzyň iş üpjünçiligini, ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Maksatnamanyň taslamasynda şu ýylda ýetilmeli makroykdysady görkezijilere, ykdysadyýetiň ähli pudaklary boýunça önümçilik meýilnamalaryna, ýerine ýetirilmeli işlere, welaýatlar we şäherler boýunça durmuş-ykdysady ösüş görkezijilerine ýene-de bir gezek seretmek tabşyryldy.

Hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Türkmenistanyň 2024-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynyň” taslamasy hödürlenildi. Onuň çäklerinde Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň gurluşygyny dowam etdirmek, Balkan welaýatynda täze Halkara howa menziliniň, kuwwaty 1574 megawat bolan, utgaşykly dolanyşykda işleýän elektrik stansiýasynyň, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň, Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän köpriniň, Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň desgalarynyň gurluşyk taslamalaryny durmuşa geçirmek göz öňünde tutulýar. Maýa goýumlaryň uly möçberi durmuş maksatly desgalaryň, hususan-da, ýaşaýyş jaýlarynyň, saglygy goraýyş desgalarynyň, orta mekdepleriň, çagalar baglarynyň, awtomobil ýollarynyň, suw, gaz, elektrik geçirijileriniň, aragatnaşyk ulgamlarynyň, suw arassalaýjy desgalaryň gurluşygyna gönükdiriler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow 2024-nji ýyl üçin ýurdumyzyň maýa goýum Maksatnamasynyň taslamasynyň senagat pudaklarynyň ösdürilmegine, täze kärhanalaryň ýola goýulmagyna, azyk üpjünçiliginiň has-da gowulandyrylmagyna, ilatymyzyň durmuş taýdan goraglylygynyň berk berjaý edilmegine gönükdirilen toplumlaýyn çäreleri özünde jemleýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz maýa goýum Maksatnamasynda göz öňünde tutulan çäreleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegini gazanmak maksady bilen, hödürlenen taslama ýene-de bir gezek seretmegi tabşyrdy.

Mejlisde söwda toplumynyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamalarynyň taslamalary barada hem hasabat berildi. Iş meýilnamalarynda ýurdumyzyň bazarlarynda sarp ediş harytlarynyň bolçulygyny, olaryň bahalarynyň durnukly derejesini üpjün etmek boýunça çäreler göz öňünde tutulýar. Sanly ykdysadyýeti we elektron söwdany, hususy ulgamy ösdürmek, daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek, haryt dolanyşygynyň, eksportyň möçberini artdyrmak boýunça wezipeler ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi. Medeniýet ulgamyna degişli ministrligiň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň iş meýilnamalaryna laýyklykda, şu ýylyň dowamynda Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy, 2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly, Änew şäheriniň “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli dürli çäreleri geçirmek, döredijilik bäsleşiklerini yglan etmek göz öňünde tutulýar. Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna we döwrüň talaplaryna laýyklykda, ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport ulgamlarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň 2024-nji ýyl üçin işlenip taýýarlanan iş meýilnamalary barada habar berildi.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ÝHHG bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça birnäçe teklipler hödürlenildi. Hususan-da, şu ýylyň birinji ýarymynda paýtagtymyzda “Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sebitinde howpsuzlygy pugtalandyrmakda we ynamy berkitmekde bitarap ýurtlaryň orny” atly halkara maslahaty geçirmek teklip edildi. Onuň gün tertibine ýurdumyz tarapyndan öňe sürülýän Ählumumy howpsuzlyk strategiýasynyň esasy ugurlary, şeýle hem ýüze çykýan dürli halkara ýagdaýlary syýasy-diplomatik ýollar arkaly çözmekde bitaraplyk ýörelgeleriniň wajyp gurallaryny ulanmak, syýasy dialogyň medeniýetini dikeltmek bilen bagly meseleler giriziler. Şeýle hem Türkmenistanyň ÝHHG bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek we giňeltmek maksady bilen, şu ýylyň mart aýynda bu guramanyň Baş sekretarynyň Türkmenistana saparyny guramak, aprel aýynda bolsa ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň wise-prezidenti we bu düzümiň çäklerinde hereket edýän Terrorçylyga garşy hereket etmek boýunça komitetiň başlygynyň Türkmenistana saparyny guramak baradaky teklip beýan edildi. Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatyny goldamak babatda ikitaraplaýyn gatnaşyklary pugtalandyrmak maksady bilen, şu ýylyň maý aýynda Aşgabatda parlament agzalarynyň gatnaşmagynda ÝHHG-niň Parlament Assambleýasynyň sebitleýin duşuşygyny geçirmek başlangyjy barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow beýan edilen teklipleri makullap, abraýly halkara guramalar, şol sanda ÝHHG bilen gatnaşyklary hemmetaraplaýyn ösdürmegiň döwletimiziň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi.

Mejlisde ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça görülýän çäreler barada-da hasabat berildi. Sanly hyzmatlaryň täze görnüşleriniň hatarynda “Türkmenawtoulaglary” agentligi tarapyndan hususy kärhanalar bilen bilelikde işe girizilen “Duralga” atly mobil goşundyny, ylmy-okuw, aýdym-saz, okuw materiallary, habarlar, dokumental filmler bilen yzygiderli üsti ýetirilýän “Belet Video” hyzmatyny görkezmek bolar. Ýurdumyzda “Elektron hökümet” ulgamynyň döredilmegine, onda dünýä tejribesinde üstünlikli ulanylýan “X-Road” arhitekturasy esasynda maglumat alyş-çalyş ulgamynyň ornaşdyrylmagyna uly üns berilýär. Häzirki wagtda BMG-niň Ösüş maksatnamasy bilen bilelikde üpjün edijini saýlamak işleri geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň kiberhowpsuzlygyny berkitmegiň, bu ugurda ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamagyň döwrüň talabydygyny belläp, «Türkmenistanda kiberhowpsuzlygy üpjün etmek boýunça işleri güýçlendirmek üçin ýerine ýetirilmeli çäreler hakynda» Karara gol çekdi.

20-nji ýanwarda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde ýerleşýän Arkadag şäheriniň täze athana toplumyna bardy. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyz behişdi bedew bilen gezelenç etdi hem-de täze şäheriň ikinji tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň şekil taslamalary, käbir desgalaryň bezeg işleri, düzümleýin desgalaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bilen tanyşdy. Görkezilen taslamalaryň hatarynda Oba hojalyk uniwersitetiniň binalar toplumynyň, senagat ugurly desgalaryň, muzeýiň, saglyk öýüniň, Ýangyna garşy göreş gullugynyň binasynyň, “Saglyk” seýilgähiniň şekil taslamalary bar.

Bu ýerde geçirilen iş maslahatynyň dowamynda gurluşyklaryň ýokary hil derejesini üpjün etmek hem-de bu işleri bellenilen möhletlerde tamamlamak, şäheriň ekologik ýagdaýy, “akylly” şäheriň ýaşaýyş jaýlaryna ilaty göçürip getirmek boýunça alnyp barylýan işler, söwda we hyzmatlar ulgamyny ösdürmek bilen bagly meselelere aýratyn üns çekildi. Şeýle hem Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň durkuny döwrebaplaşdyrmak boýunça meýilleşdirilen işler bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Gahryman Arkadagymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara Russiýanyň Kinologiýa federasiýasyndan hoş habaryň gelip gowşandygyny habar berdi. 2021-nji ýylda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň we Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow tarapyndan Tatarystan Respublikasynyň Baştutany Rustam Minnihanowa sowgat berlen Akdost (Akdus) atly türkmen alabaýy «Merkezi Aziýa owçarkasy» diýen ýaryşda iki ugur boýunça Russiýanyň çempiony boldy. Ol birinji sylaga arassa ganlylygy we owadanlygy üçin, ikinji sylaga bolsa düşbüligi, ünslüligi üçin mynasyp boldy. Çempionata 200-e golaý it gatnaşdy.

Milli Liderimiz Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň wise-prezidentine degişli güwänamalary dabaraly ýagdaýda gowşurdy we üstünlik arzuw etdi.

“Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň ilkinji günleriniň şatlykly wakalarynyň özboluşly nyşany bolan bu ýeňiş mynasybetli hormatly Prezidentimize Şatlyk atly alabaý güjüjek sowgat berildi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň «Ömrümiň manysynyň dowamaty» atly edebi-filosofik eseriniň ýapon dilinde neşir edilmegi Türkmenistanyň we Ýaponiýanyň arasyndaky däp bolan dostlukly gatnaşyklaryň taryhynda şanly waka öwrüldi. Eser Sukuba uniwersitetiniň hünärmenleri tarapyndan terjime edildi. 2015-nji ýylda Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedowa bu uniwersitetiň hormatly doktory diýen alymlyk derejesiniň berlendigini bellemek gerek.

Geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň (ÝUNESKO) işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň mejlisini görkezmek bolar. Oňa Ministrler Kabinetiniň agzalary, ýurdumyzyň ugurdaş ministrlikleriniň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar. Mejlisde Birleşen Milletler Guramasynyň bu ýöriteleşdirilen edarasynyň çäklerindäki hyzmatdaşlyk meseleleriniň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy, hususan-da, milli gymmatlyklarymyzy Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmek boýunça ýurdumyzyň öňe sürýän teklipleri bilen baglylykda, 2024-2025-nji ýyllarda hyzmatdaşlygyň meýilnamasy kesgitlenildi.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň uzak möhletleýin özgertmeler maksatnamalaryny üstünlikli durmuşa geçirmäge gönükdirilen döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň aýdyň beýany boldy. Ýurdumyzy adamlaryň ýaşamagy, zähmet çekmegi we döredijilik mümkinçiliklerini durmuşa geçirmegi üçin iň amatly şertler döredilen öňdebaryjy döwlete öwürmek bu maksatnamalaryň esasy maksadydyr.

(TDH)

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligi döwrebap ösdürmek bilen baglanyşykly döredýän mümkinçiliklerinden we şertlerinden ýerlikli peýdalanýan Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy, Mary etrabynyň çäginde ýerleşýän «Täze Aý» hojalyk jemgyýetiniň süýji-köke önümlerini öndürýän «Datly şerbet» hususy kärhanasynyň agzybir işgärleri hem şu günler özleriniň ähli ukyp-başarnyklaryny gowy hilli köke-süýji önümleriniň öndürilmegine gönükdirýärler.

Häzirki döwürde özünde 500-den gowrak işçi-hünärmeni jemleýän kärhana azyk önümleriniň 150-den gowrak görnüşini taýýarlap, halka hödürleýär. Bu ýerde azyk önümleriniň görnüşleriniň sanyny has artdyrmak üçin önüm öndürijiler döredijilikli gözleglerini hem yzygiderli we uly höwes bilen dowam etdirýärler. Netijede, baýramçylyklaryň we şanly seneleriň bosagasynda datly köke-süýjüleriň täze görnüşleriniň tapgyry ilata hödürlenýär. Ekologiýa taýdan arassa, tagamly, gözegelüwli gaplara gaplanan ýokary hilli önümler bolsa, alyjylar tarapyndan hoşallyk bilen garşylanylýar. Ilata hödürlenýän şol önümleriň hemmesiniň diýen ýaly, daşary ýurtlardan satyn alnyp getirilýän azyk önümleriniň ornuny tutýan, ýokary hilliligi bilen tapawutlanmagy guwandyryjy hakykatdyr.

Ýokary hilli önümleri bilen ýurdumyzda ilatyň söýgüsini gazanan, daşary ýurtlarda-da adygyp barýan şol önümleriň halkara sergilerinde-de mynasyp orun tapýandygy bolsa, ýörite bellenilmäge mynasypdyr. Ildeşlerimiziň toý saçaklarynyň süýji nygmatlar bilen bezelmegine, azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine mynasyp goşant goşýan telekeçiler özleriniň ýokary depginler bilen işlemekleri üçin gowudan gowy şertleri döredýän hormatly Prezidentimiz, Arkadagly Gahryman Serdarymyzy tüýs ýürekden alkyşlaýarlar.

Toýly GARÝAGDYÝEW,

Türkmenistanyň kärdeşler arkalaşyklarynyň Mary welaýat birleşiginiň jogapkär işgäri.

Agzybir halkymyzyň ýeten belent derejesini, berkarar döwletimiziň dünýä nusgalyk ösüş-özgerişini özünde jemleýän Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her bir günümiz üstünliklere we zähmet ýeňişlerine beslenýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda eýelenýän belent sepgitler baky Bitarap döwletimiziň bedew bady bilen ynamly öňe barýandygyna şaýatlyk edýär.

Häzirki ajaýyp döwrümizde Gahryman Arkadagymyzyň beýik başlangyçlary hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli dowam edýär. Gurmak we döretmek arkaly milli ykdysadyýetimiziň sazlaşykly ösmegi, durmuş düzüminiň toplumlaýyn döwrebaplaşdyrylmagy babatda amal edilýän uly işler belent üstünlikleriň beýanydyr. Şunda her bir pudakda gazanylýan üstünlikleri, ýetilýän belent sepgitleri aýratyn bellemek bolar. Milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryny düzýän senagat kärhanalary döwrebaplaşdyrylýar, tehniki we tehnologik taýdan düýpli enjamlaşdyrylýar. Oba hojalyk pudagy dünýäniň iň öňdebaryjy tehnikalary bilen üpjün edilýär, täze ýollar, aragatnaşyk ulgamlary döredilýär.

Ösüşlere beslenýän döwrümizde Watanymyzyň ähli sebitlerinde durmuş-ykdysady özgertmeler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň sebitlerini gyradeň ösdürmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli gowulandyrmak wezipesi hormatly Prezidentimiziň durmuş-ykdysady syýasatynyň wajyp ugry bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň welaýatlarynyň durmuş-ykdysady ösüşleri ýokary derejede amal edilýär. Döwlet syýasatynda sebitleriň ykdysady taýdan ýokary depginli ösüşini gazanmak we innowasion häsiýetli önümçilikleri döretmegi has-da ösdürmek, daşky gurşawy gorap saklamak, ýaşaýyş-durmuş we inženerçilik üpjünçilik ulgamlaryny hil taýdan ýokary derejede ösdürmek esasy wezipeleriň hatarynda durýar. Uglewodorod baýlyklaryny mineral-çig mal, ýer-suw we zähmet serişdelerini rejeli peýdalanmak, şonuň binýadynda ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak esasynda sebitleriň öndüriji güýçlerini deňeçer ösdürmäge gönükdirilendir.

Hormatly Prezidentimiz şeýle belleýär: «Durnukly ykdysady ösüş biziň uzak möhletleýin strategiýamyzyň baş maksady bolup durýar. Şoňa görä-de, ykdysadyýetimiziň ähli ugurlaryny gurşap alýan maksatnamalarymyzy hem-de özgertmelerimizi üstünlikli amala aşyrýarys». Şu parasatly sözlerden görnüşi ýaly, ýurdumyzda durnukly ykdysady ösüş üpjün edilýär. Gazanylan beýik ösüşler ýurdumyzyň aýdyň ýollardan barýandygyny we röwşen geljeginiň has-da ösüşlidigini dünýä aýan etdi. Döwür öňe tarap barýar, durmuş ösýär, özgerýär, täze sepgitlere eýe bolýar. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda gazanylýan beýik ösüşler buýsançly wakalar bolup kalba dolýar.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe halkymyzy eşretli durmuşda ýaşadýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Ogulnýaz AMANOWA,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň mugallymy.

Arkadag şäheri, 20-nji ýanwar (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde ýerleşýän Arkadag şäheriniň täze athana toplumyna bardy. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyz behişdi bedewi bilen didarlaşyp, gezelenç etdi hem-de täze şäheriň ikinji tapgyrynda gurulmagy meýilleşdirilýän binalaryň şekil taslamalary, käbir desgalaryň bezeg işleri, düzümleýin desgalaryň ýerleşjek ýerleriniň çyzgylary bilen tanyşdy. Milli Liderimiz bu ýerde “Irden tur-da, ataňy gör, ataňdan soň — atyňy” diýen paýhasly jümlä eýerip, täze athana toplumynda idedilýän bedewleriň ýagdaýlary bilen gyzyklandy.

Soňky ýyllarda türkmen topragynyň bu künjegi tanalmaz derejede özgerdi. Munuň özi Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň yzygiderli tagallalary netijesinde ýurdumyzyň şäherleriniň, obalarynyň gözel keşbe girýändiginiň aýdyň nyşanydyr. Şol bir wagtyň özünde, Arkadag şäherinde degişli ekologik ýagdaýy saklamak taslama düzüjilere we gurluşykçylara bildirilýän esasy talaplardyr.

Hormatly Arkadagymyz täze şäheriň athana toplumyna geldi. Bu ýerde türkmen halkynyň Milli Liderini Türkmenistanyň Prezidentiniň Diwanynyň iş dolandyryjysy, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy, Arkadag şäheriniň häkimi we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň wise-prezidenti garşyladylar.

Ahalteke bedewlerine aýratyn gadyr goýýan Gahryman Arkadagymyz bu ýerde täze şäheriň athana toplumynyň binalary, olaryň ýerleşdiriliş aýratynlyklary we toplumyň iş otaglarynda döredilen şertler bilen tanyşdy. Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň we Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň wise-prezidenti B.Rejebow 600 orunlyk athana toplumynda atşynaslaryň öndürijilikli işlemekleri, bu ýerde atçylyga degişli ylmy işleri alyp barmak ugrunda döwlet tarapyndan zerur tagallalaryň edilýändigi üçin hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza hoşallyk bildirdi.

Milli Liderimiz täze toplumyň mümkinçilikleri bilen tanyşlygyň dowamynda bu ýerde milli atşynaslyk däplerini ösdürmek, dünýäde wagyz etmek ugrunda ähli zerur şertleriň döredilendigini belläp, atşynaslygyň milli ýörelgeleriniň häzirki zamanyň ösen tejribesi bilen utgaşdyrylmagy babatda maslahatlaryny we öwüt-ündewlerini berdi.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri Hanbeg atly behişdi bedew bilen didarlaşdy. Häzirki wagtda döwletimiz tarapyndan yzygiderli tagalla edilmegi netijesinde, ady rowaýata öwrülen we dünýä medeniýetinde mynasyp orun eýeleýän ahalteke bedewleriniň halkara giňişlikdäki abraýy barha belende göterilýär. Gahryman Arkadagymyz Hanbeg atly bedewiň jylawyndan tutup, birsellem gezim etdi.

Alym Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, bedewleriň säher çagynda gezdirilmeginiň olaryň beden gurluşynda, sagdynlygynda bolşy ýaly, ýyndamlygyna-da oňyn täsiri bar. Gyş paslynyň säheri dag etekleriniň gözelligini artdyrýar. Bu ýerde amatly howa gurşawy emele geldi. Şunuň ýaly gözel görnüşi we ýakymly howasy bolan künjekde gezim etmek ruhubelentlik döredýär. Bu ýagdaý bedewler üçin hem amatly şertleriň biri hasaplanýar.

Gahryman Arkadagymyz bedewe atlanyp, gezim etdi. Dünýäde iň naýbaşy tohumlaryň biri hasaplanýan ahalteke bedewleriniň şanyna taryhyň dowamynda dürli eserler döredildi. Nusgawy edebiýatymyzda bedewiň üsti Süleýman tagtyna deňelýär. Munuň özi türkmen halkynyň taryhyň dowamynda ahalteke bedewlerine aýratyn hormat bilen garandygynyň güwäsidir. “At — myrat” diýen paýhasly jümläni döreden halkymyz nurana arzuwlaryny, belent maksatlaryny ahalteke bedewleri bilen baglapdyr. Bedewler toý-baýramlaryň baş bezegine öwrülipdir. Häzirki döwürde şöhratly pederlerimiziň bedewler bilen baglanyşykly döreden dünýä nusgalyk ýörelgeleri Gahryman Arkadagymyzyň we hormatly Prezidentimiziň tagallalary netijesinde has-da ösdürilýär.

Milli Liderimiz atly gezelenjiň dowamynda bedewi gorgunyna goýberdi. Ussat seýisleriň elinden çykan, idegi ýetirilen bedew buýsançly başyny belent tutup, gorgunlady. Bu görnüşler ýurdumyzda milli atçylyk däpleriniň döwrüň talabyna laýyk derejede ösdürilýändigini şöhlelendirýär. Arkadag şäherinde täze athana toplumynyň gurulmagy, bu ýerde Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynyň, Görogly adyndaky döwlet atçylyk sirkiniň, Atçylyk ylmy-önümçilik merkeziniň hereket etmegi, dünýä derejesinde bina edilen Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň bolmagy milli atşynaslyk ýörelgeleriniň hemmetaraplaýyn we ylmy esasda ösdürilýändigini görkezýär.

Gahryman Arkadagymyzyň atlanan ynsan gylykly bedewi bagtyýar zamanamyza buýsanýan mysaly ruhy göterilip, badyny artdyrdy. Bu görnüşler ösüşiň belentliklerine tarap bedew bady bilen ynamly gadam urýan ýurdumyzda “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda hem belent maksatlaryň hasyl boljakdygynyň, täze ýylyň uly rowaçlyklara beslenjekdiginiň aýdyň beýanyna öwrüldi.

Häzirki wagtda Diýarymyzda ösüp gelýän ýaş nesilleriň watançylyk ruhunda terbiýelenmegi bilen bir hatarda, olaryň zähmete bolan söýgüsiniň artdyrylmagyna-da uly üns berilýär. Şunda ýaşlaryň halkymyzyň döreden milli gymmatlyklaryna, aýratyn-da, ahalteke bedewlerine söýgüsini artdyrmak meselelerine döwlet derejesinde ähmiýet berilýär. Bularyň ählisi ynsan bilen bedewiň arasyndaky dostlukdan nyşandyr.

Gahryman Arkadagymyz atly gezelenji tamamlap, bedewi idip athana eltdi we onuň bilen hoşlaşdy.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri taslamalar bilen tanyşdy. Görkezilýän taslamalaryň hatarynda Oba hojalyk uniwersitetiniň binalar toplumynyň, senagat ugurly desgalaryň, muzeýiň, saglyk öýüniň, Ýangyna garşy göreş gullugynyň binasynyň, “Saglyk” seýilgähiniň teklip edilýän şekil taslamalary bar. Şeýle hem bu ýerde Arkadag şäheriniň baş metjidiniň içki bezeg aýratynlyklarynyň, lukmançylyk edaralaryna degişli nyşanlaryň görnüşleriniň taslamalary bar.

Gahryman Arkadagymyz görkezilen şekil taslamalary bilen tanşyp, Oba hojalyk uniwersitetiniň binalar toplumynyň taslamasyna degişli düzedişleri girizdi. Täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň desgalarynda alnyp barylýan işler yzygiderli gözegçilikde saklanylmalydyr diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy aýtdy.

Gurluşyk senagatynyň häzirki zaman tejribelerini özünde jemleýän täze şäheriň gurulmagynyň ähmiýeti barada durup geçip, Arkadagymyz bu ýerde alnyp barylýan işleriň taryhy ähmiýetiniň bardygyny, hut şonuň üçin hem ýerine ýetirilýän gurluşyk işleriniň döwrüň talabyna laýyk derejede alnyp barylmalydygyny belledi. Şunda milli binagärlik ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesi utgaşdyrylmalydyr. Gurluşyk işlerinde täzeçil tehnologiýalar, sanly ulgam işjeň peýdalanylmalydyr.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Arkadag şäherinde gurulmagy meýilleşdirilýän häzirki zaman desgalarynyň, binalaryň şekil taslamalarynyň taýýarlanylyşyna, olaryň bezeg aýratynlyklaryna, önümçiligiň nyşanlaryna we hil derejesine möhüm üns berilmelidigini belledi.

Häzirki döwrüň ösen tehnologiýalaryň zamanasydygyny nazara alyp, ähli ugurlarda bolşy ýaly, gurluşyk maksatnamasynyň amala aşyrylmagynda täzeçil tehnologiýalaryň, dünýäniň ösen tejribesiniň we sanly ulgamyň netijeli ulanylmalydygyna ünsi çekip, Gahryman Arkadagymyz bu ugurda öňde duran wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilişine örän jogapkärçilikli çemeleşilmelidigini belledi. Gurluşygyň ikinji tapgyrynyň önümçilik kuwwatlyklaryna niýetlenen güwänamalaryň, önümçiligiň söwda nyşanlarynyň döwrebap derejede taýýarlanylmagyna häzirki zamanyň talaby esasynda çemeleşilmelidigini belläp, Gahryman Arkadagymyz bu ugurda täzeçil ýörelgeleriň işjeň ulanylmalydygyna ünsi çekdi.

Soňra Milli Liderimiz bu ýerde Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazowyň we Arkadag şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýewiň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda meýilleşdirilen gurluşyklaryň ýokary hil derejesini üpjün etmek hem-de bu işleri bellenilen möhletlerde tamamlamak bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Arkadag şäheriniň gurluşygy boýunça döwlet komitetiniň başlygy D.Orazow häzirki döwürde alnyp barylýan işler, gurulmagy meýilleşdirilýän desgalaryň taslamalaryny taýýarlamak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Gahryman Arkadagymyz şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň çäklerindäki işleriň bellenilen möhletinden yza galýandygyny aýdyp, D.Orazowyň bu ugurda alyp barýan işleriniň guralyşyna nägilelik bildirdi. Gurluşyk işlerinde, Arkadag şäheriniň ekologik ýagdaýyna bolşy ýaly, desgalaryň öz wagtynda ulanmaga berilmegine-de möhüm ähmiýet berilmelidir. Şunda degişli talaplaryň berk berjaý edilmegi, binalaryň ýanaşyk ýerleriniň abadanlaşdyrylmagy möhüm wezipe hökmünde kesgitlenildi.

Arkadag şäheriniň häkimi Ş.Durdylyýew täze şähere ilaty göçürip getirmek boýunça alnyp barylýan işler, söwda we hyzmatlar ulgamynyň işiniň ýola goýluşy barada hasabat berdi. Şunda degişli gulluklaryň sazlaşykly işiniň üpjün edilmegine aýratyn ähmiýet berilýär.

Hormatly Arkadagymyz täze şäheriň döwrebap ýaşaýyş jaýlaryna ilaty göçürip getirmek meseleleriniň ähmiýeti barada aýdyp, bu ugurdaky işleriň alnyp barlyşyna nägilelik bildirdi. Ýaşaýyş jaýlaryna ilatyň göçürilmegi bilen baglanyşykly meselelere örän jogapkärçilikli we hemmetaraplaýyn esasda çemeleşilmelidir. Ilatymyzyň täze şäherde bagtyýar durmuşyň hözirini görüp ýaşamaklary ugrunda ähli zerur tagallalar edilmelidir diýip, Halk Maslahatynyň Başlygy belledi. Şunda söwdanyň medeniýetini ýokarlandyrmak, hyzmatlar ulgamyndaky bökdençlikleri aradan aýyrmak häzirki döwrüň möhüm wezipesi hökmünde kesgitlenendir.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy D.Orazowa we Ş.Durdylyýewe ýüzlenip, ýol berlen säwlikleri gysga wagtda düzetmek hem-de Arkadag şäheriniň hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösüşi bilen baglanyşykly meseleleri yzygiderli gözegçilikde saklamak babatda anyk görkezmeleri berdi. Munuň özi, häzirki döwrüň şähergurluşyk maksatnamasynyň durmuşa geçirilişinde bolşy ýaly, şäher ilatynyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak meselelerinde hem bildirilýän möhüm talaplaryň biri bolup durýar.

Soňra iş maslahaty Türkmenistanyň Prezidentiniň Diwanynyň iş dolandyryjysy H.Hajymyradowyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň wise-prezidenti B.Rejebowyň gatnaşmagynda dowam etdi. Onda Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň durkuny täzelemek boýunça meýilleşdirilen işler bilen baglanyşykly meselelere garaldy. Türkmenistanyň Prezidentiniň Diwanynyň iş dolandyryjysy Gahryman Arkadagymyza toplumyň çäginde ýerine ýetiriljek işleriň görnüşleri, aýratyn-da, binalaryň içki bezegi boýunça taýýarlanylan taslamalary, toplumyň binalarynyň enjamlarynyň görnüşlerini görkezdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri görkezilen taslamalar bilen tanşyp, olara birnäçe bellikleri aýtdy we degişli düzedişleri girizdi. Toplumyň binalarynyň içki bezegi bu ýerde alnyp barylýan işleriň ähmiýetine kybap gelmelidir. Şunda häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalarynyň we sanly ulgamyň ornaşdyrylmagyna zerur üns berilmelidir diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy we bu babatda gymmatly maslahatlaryny berdi.

Şeýle hem iş maslahatynyň dowamynda Milli Liderimiziň garamagyna toplumyň binalarynyň daşky görnüşlerini döwrebaplaşdyrmak, onuň çäginde bar bolan gök zolaklaryň, ulag ýollarynyň we ýanýodalaryň durkuny täzelemek boýunça taslamalar, binalaryň ýanaşyk ýerlerini abadanlaşdyrmak bilen baglanyşykly çyzgylar görkezildi. Şolaryň hatarynda 60-a golaý bedewe niýetlenen 7 sany athananyň, ot-iým ammarlarynyň taslamalary bar.

Köpetdagyň etegindäki ajaýyp künjekleriň birinde ýerleşýän Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň binalaryny döwrebaplaşdyrmak işlerinde binagärligiň milli ýörelgeleri bilen häzirki zamanyň ösen tejribesi utgaşdyrylmalydyr. Şunda ulanylýan serişdeler berkligi we uzak möhletleýinligi babatda häzirki zaman talaplaryna laýyk gelmelidir. Munuň özi, gurluşyk işlerinde bolşy ýaly, binalaryň bezeg işlerinde hem aýratyn ähmiýetlidir.

Soňra Gahryman Arkadagymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara Russiýanyň Kinologiýa federasiýasyndan hoş habaryň gelip gowşandygyny habar berdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, Russiýanyň Kinologiýa federasiýasy 1991-nji ýylda döredilip, Halkara kinologiýa federasiýasynda Russiýanyň ýeke-täk resmi wekili bolup durýar. Ol Russiýanyň iri itşynaslyk birleşigidir.

Russiýanyň Kinologiýa federasiýasynyň düzümine Russiýanyň Gulluk itşynaslygy federasiýasy, Awçylyk itşynaslygy federasiýasy, Höwesjeňleriň itşynaslygy federasiýasy, Garaşsyz itşynaslaryň jemgyýetçilik birleşikleriniň Bütinrussiýa assosiasiýasy girýär. Häzirki wagtda federasiýanyň tohum kitabynda, takmynan, 5,5 million it, 1427 kinologiýa kluby, ýurduň ähli sebitinde 22358 sany it saklanýan desgalar hasaba alnandyr.

2024-nji ýylyň 15 — 17-nji ýanwarynda Kazan şäherinde «Merkezi Aziýa owçarkasy» derejesi boýunça Russiýanyň Kinologiýa federasiýasynyň çempionatynda ýeňiji bolan itleriň sylaglanyş dabarasynyň geçirilendigini belläp, Gahryman Arkadagymyz ýeňijileriň arassa ganlylyk, owadanlyk, buýrugy berjaý etmek ukyby we beýleki häsiýetnamalar boýunça saýlanandygyny aýtdy.

2021-nji ýylda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow tarapyndan Tatarystan Respublikasynyň Baştutany Rustam Minnihanowa sowgat berlen Akdost (Akdus) atly türkmen alabaýy «Merkezi Aziýa owçarkasy» diýen ýaryşda iki ugur boýunça Russiýanyň çempiony boldy.

Ol birinji sylaga şu ýylyň 15-nji ýanwarynda arassa ganlylygy we owadanlygy üçin mynasyp boldy. Bu ugurda gatnaşyjylaryň boýuna, agramyna, beden gurluşyna, gözelligine we Merkezi Aziýa owçarkalarynyň umumy ykrar edilen talaplaryna laýyk gelýändigine üns berilýär. Ikinji sylaga bolsa ol 17-nji ýanwarda düşbüligi, ünslüligi üçin mynasyp boldy. «Merkezi Aziýa owçarkasy» derejesi boýunça çempionata tutuş Russiýa boýunça 200-e golaý it gatnaşdy.

Akdost Russiýanyň dürli şäherlerinde geçirilen birnäçe sergilere we bäsleşiklere gatnaşyp, tejribe toplady. Bu ýaryşlarda ol eminleriň ýokary bahalaryna mynasyp boldy diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň wise-prezidenti B.Rejebowa türkmen alabaýynyň 2024-nji ýylyň 15 — 17-nji ýanwary aralygynda geçirilen bäsleşiklerde mynasyp bolan güwänamalaryny dabaraly ýagdaýda gowşurdy we hemmeleri bu ýokary derejeli sylaglar bilen gutlap, üstünlik arzuw etdi.

Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň wise-prezidenti B.Rejebow türkmen alabaýlarynyň dünýä ýüzündäki şöhratynyň belende galýandygyny alamatlandyrýan güwänamalary uly buýsanç bilen kabul etdi.

Soňra B.Rejebow ahalteke bedewleriniň we türkmeniň nepis halylarynyň, şeýle hem türkmen alabaýlarynyň şöhratynyň dünýäde giňden wagyz edilmegi ugrunda döwlet derejesinde alada edilýändigi üçin Gahryman Arkadagymyza, Arkadagly Gahryman Serdarymyza hoşallyk bildirdi.

Wise-prezident “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň ilkinji günleriniň şatlykly wakalara beslenýändigini belläp, Russiýadan gelip gowşan hoş habaryň halkymyzy, aýratyn-da, ýurdumyzyň itşynaslaryny begendirendigini nygtady. Bu barada aýtmak bilen, B.Rejebow häzirki döwrüň şatlykly wakalaryna hoşallygyň nyşany hökmünde Şatlyk atly alabaý güjüjegi hormatly Prezidentimize gowşuryp bermegini Gahryman Arkadagymyzdan haýyş etdi.

Milli Liderimiz alabaý güjüjegi bilen bilelikde athana toplumynyň manežine bardy. Bu ýerde ahalteke bedewlerine aýratyn gadyr goýýan Arkadagymyz ir säher bilen gezelenç eden Hanbeg atly atyna atlanyp, manežiň ugry boýunça öwrüm etdi. Şu pursatda Şatlyk hem at üstünde öwrüm edýän Gahryman Arkadagymyzyň yzyndan galmady. Bu görnüşler ynsan bilen eýesine wepalylygy, üşükliligi bilen tapawutlanýan ahalteke bedewiniň hem-de alabaýyň özara gatnaşygynda aýratyn hoşniýetliligiň bardygynyň aýdyň nyşanyna öwrüldi. Munuň özi taryhy müňýyllyklara uzap gidýän ahalteke bedewleriniň we alabaýlaryň türkmen halkynyň durmuşy bilen ysnyşandygynyň nobatdaky güwäsidir.

Häzirki wagtda döwletimiz tarapyndan yzygiderli tagallalaryň edilmegi netijesinde, ady rowaýata öwrülen we dünýä medeniýetinde mynasyp orun eýeleýän ahalteke bedewleriniň, türkmen alabaýlarynyň halkara giňişlikdäki abraýy barha belende göterilýär. Gahryman Arkadagymyz atly gezelenji tamamlap, bedew bilen hoşlaşdy we Şatlyk atly alabaý bilen ulaga mündi. Şol pursatda Hanbeg atly bedew Gahryman Arkadagymyzyň ulagynyň ýanyna geldi. Düşbi bedew aýaklary bilen peşäp, Milli Liderimizi ak ýola ugradýan mysaly başyny silkeledi. Alym Arkadagymyz bedewiň başyny sypalap durşuna hemmelere alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

***

Türkmen alabaýynyň halkara bäsleşiklere gatnaşyp, dünýä itşynaslygynyň taryhynda möhüm ýeňşi gazanandygy mälim boldy. Bu waka ýurdumyzyň itşynaslarynyň begenjini artdyryp, olary täze üstünliklere ruhlandyrdy.

Täze ösüşleriň belentliklerine tarap bedew bady bilen ynamly gadam urýan ýurdumyzyň bagtyýar halky “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda öndürijilikli zähmetiň nusgasyny görkezip işleýär. Şu günlerde Russiýanyň Kinologiýa federasiýasyndan hoş habar gelip gowuşdy. Onda Tatarystan Respublikasynyň Baştutanyna sowgat berlen Akdost atly türkmen alabaýynyň Russiýanyň Kinologiýa federasiýasynyň çempionatynda iki ugur boýunça ýeňiji bolandygy barada aýdylýar.

Soňky ýyllarda Garaşsyz, hemişelik Türkmenistan dünýäniň dürli ýurtlary, abraýly halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy barha işjeňleşdirýär. Şunda goňşy ýurtlar, aýratyn-da, Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasy bilen gatnaşyklar ösüşiň täze derejesine çykdy. Bu bolsa hyzmatdaşlygyň dürli ugurlar boýunça okgunly ösdürilýändigini görkezýär.

Alty müňýyllyk taryhy bolan alabaýlar eýesine wepaly bolmak bilen bir hatarda, emlägi we goýun sürülerini ygtybarly goramaga hem ukyplydyrlar. Häzirki döwürde Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly ýörelgeleriniň Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilmegi netijesinde halkymyzyň asyrlaryň dowamynda döreden dünýä nusgalyk milli gymmatlyklarynyň derejesi belende göterilýär. Şunda wepaly alabaýlara möhüm ornuň degişlidigini bellemek gerek.

Ýurdumyzda her ýyl Türkmen alabaýynyň baýramyny dabaralandyrmak asylly däbe öwrüldi. Onuň çäklerinde milli itşynaslygyň iň oňat däpleriniň ösdürilmegini maksat edinýän bäsleşikler guralýar. Munuň özi alabaýlaryň köpeldilmegi, arassa ganlylygynyň saklanylmagy, dünýäde wagyz edilmegi bilen baglanyşykly usullaryň hemmetaraplaýyn ösdürilmeginde aýratyn ähmiýetlidir. “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” adyna mynasyp bolmak ugrunda geçirilýän bäsleşige hususy itşynaslaryň hem-de harby we hukuk goraýjy edaralaryň itşynaslarynyň ösdürip ýetişdirýän alabaýlary gatnaşdyryldy. Geçen ýylyň oktýabr aýynda Türkmen alabaýynyň baýramynyň çäklerinde guralan bu bäsleşikde ýurdumyzyň Milli howpsuzlyk ministrligine degişli Akhan atly türkmen alabaýy ýeňiji diýlip ykrar edildi we ol “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” adyna mynasyp boldy.

Şeýle hem Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy tarapyndan guralýan bäsleşigiň ýeňijisine gowşurmak üçin “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” diýen medalyň esaslandyrylandygyny bellemek ýakymlydyr. Munuň özi alabaýlaryň halkara giňişlikde eýeleýän ornunyň pugtalanmagy ugrunda döwlet derejesinde alada edilýändiginiň nobatdaky beýanydyr.

Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň toplumy guruldy. Toplumyň muzeýi we kitaphanasy, iş otaglary bolup, olar innowasion tehnologiýalar, döwrebap kompýuter tehnikalary, sanly we internet ulgamy bilen üpjün edildi. Ahal welaýatynyň çäginde häzirki zaman enjamlary bilen üpjün edilen we döwrebap talaplara doly laýyk gelýän weterinar merkezi gurlup ulanmaga berildi. Bu merkez hem, Karantin merkezi ýaly, alabaýlaryň saglyk ýagdaýyny gözegçilikde saklamakda we olara zerur bolan weterinar hyzmatlaryny bermekde ähmiýetlidigi bilen tapawutlanýar.

Ozal habar berlişi ýaly, 2024-nji ýylyň 15 — 17-nji ýanwarynda Kazan şäherinde «Merkezi Aziýa owçarkasy» derejesi boýunça Russiýanyň Kinologiýa federasiýasynyň çempionaty geçirildi. Onda ýeňijiler arassa ganlylyk, owadanlyk, buýrugy berjaý etmek ukyby we beýleki häsiýetnamalar boýunça saýlanyldy. 2021-nji ýylda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow tarapyndan Tatarystan Respublikasynyň Baştutany Rustam Minnihanowa sowgat berlen Akdost (Akdus) atly türkmen alabaýy «Merkezi Aziýa owçarkasy» diýen ýaryşda iki ugur boýunça Russiýanyň çempiony boldy.

Ol birinji sylaga 2024-nji ýylyň 15-nji ýanwarynda arassa ganlylygy we owadanlygy, ikinji sylaga bolsa 17-nji ýanwarda düşbüligi, ünslüligi we buýrugy ýerine ýetirmek ukyby üçin mynasyp boldy. «Merkezi Aziýa owçarkasy» derejesi boýunça çempionata tutuş Russiýa boýunça 200-e golaý it gatnaşdy.

Ýeri gelende bellesek, Akdost Russiýanyň dürli şäherlerinde geçirilen birnäçe sergilere we bäsleşiklere gatnaşyp, tejribe toplady. Bu çärelerde ol eminleriň ýokary bahalaryna mynasyp boldy diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi we bu sylaglary Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasynyň ýolbaşçylaryna dabaraly ýagdaýda gowşuryp, assosiasiýanyň agzalaryny sylag bilen gutlady hem-de mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.

Dürli tohumdaky itleriň arasynda geçirilen bäsleşikde Akdostuň ýeňiji bolmagy türkmen alabaýlarynyň köptaraply häsiýete eýediginiň nobatdaky beýanydyr. Alabaýlar gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan ahalteke bedewleri hem-de ajaýyp halylarymyz ýaly, halkymyzyň milli gymmatlyklarynyň hatarynda durýar. Olar türkmeniň sazlaşyk, gözellik, maddy we ruhy gymmatlyklar hakynda düşünjeleriniň nyşanlaryna öwrülip, halkymyzyň medeniýetiniň ähmiýetli bölegini düzýär. Häzirki wagtda türkmen alabaýy dünýäde meşhur tohumlaryň biri hökmünde ykrar edildi.

Ýurdumyzyň seçgiçileriniň alyp barýan işleri hem-de alabaýyň arassa ganlylygyny saklamagyň netijesinde, ol biziň günlerimize çenli özüniň asyl keşbini saklap geldi. Şeýlelikde, Diýarymyzyň dürli künjeklerinde alabaýlaryň ösdürilip ýetişdirilmegini, olaryň ylmy taýdan öwrenilmegini öz içine alýan desgalar toplumy bu ugurda alnyp barylýan işleriň has-da ösdürilmegine giň ýol açdy.

Gahryman Arkadagymyz “Türkmen alabaýy” atly kitabynda: «Alabaý ata-babalarymyzyň döreden milli gymmatlygydyr, ony gorap saklamak, ähli ajaýyplygy bilen geljek nesillerimize ýetirmek biziň borjumyzdyr» diýip belleýär. Alabaýlar türkmen halkynyň durmuşyna mäkäm ornaşdy. Paýtagtymyzda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň nyşany hökmünde Wepaly atly alabaýyň şekiliniň seçilip alynmagy tötänden däldir. Munuň özi wepalylyk, edermenlik, maksada okgunlylyk ýaly häsiýetleri özünde jemleýän kuwwatly, özboluşly beden gurluşy bolan alabaýlaryň jemgyýetimiziň ähli ugurlarynda möhüm orny eýeleýändiginiň nobatdaky nyşanydyr.

Aşgabady ösdürmegiň 16-njy tapgyrynyň çäklerinde gurlup ulanmaga berlen dürli maksatly binalaryň esasy ýollarynyň çatrygynda alabaýyň heýkeliniň oturdylmagy halkymyzyň wepaly syrdaşyna öwrülen ajaýyp alabaýlara ählihalk söýgüsiniň aýdyň nyşanyna öwrüldi. Dünýäde meşhur alabaýyň heýkeliniň özboluşlylygy, bu künjegiň binalar toplumy bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmegi ýurdumyzda alabaýlara goýulýan hormatyň belentdigini görkezýär.

Halkymyzyň taryhyň dowamynda kemala getiren asylly dessurlaryna laýyklykda, adamlara bildirilýän çuňňur hoşallygyň nyşany hökmünde sowgatlar berilýär. Şunda ýurdumyz bilen hemmetaraplaýyn gatnaşyklaryň ösdürilmegine, dostlukly hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine yzygiderli goşant goşýan daşary ýurtlaryň döwlet Baştutanlaryna türkmen halkynyň milli gymmatlygynyň ajaýyp wekilleri hasaplanýan ahalteke bedewlerini ýa-da saýlama tohum alabaý itlerini sowgat bermek asylly däbe öwrüldi.

2017-nji ýylyň oktýabrynda Gahryman Arkadagymyz GDA gatnaşyjy döwletleriň Baştutanlarynyň Geňeşiniň Russiýa Federasiýasynyň Soçi şäherinde geçirilen mejlisine gatnaşyp, Russiýanyň Lideri Wladimir Putini doglan güni bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de rus kärdeşine Wepaly atly alabaýy sowgat berdi.

Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, alabaý itleri gadym döwürlerden bäri türkmen halkynyň wepaly hemrasy we dostudyr. Bu sowgat köpasyrlyk türkmen-rus dostluk ýörelgelerine ygrarlylygy hem-de iki döwletiň ýolbaşçylarynyň özara ynama esaslanýan şahsy gatnaşyklaryny alamatlandyrýar.

Şeýle hem ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynda, aýratyn-da, serhet gullugynda alabaýlaryň ulanylmagy, olaryň emlägi goraýşy ýaly, serhedi goramakda, yz çalmakda aýratyn ukyplydygynyň nobatdaky subutnamasydyr. Köpýyllyk tejribe muny subut etdi. Soňky ýyllarda harby we hukuk goraýjy edaralarda türkmen alabaýlary bilen ýörite tälimler geçirilýär, olaryň netijesinde alabaýlar jenaýatçylary ele salmak, şeýle hem partlaýjy maddalary ýüze çykarmak ýaly ukyplaryny görkezýärler.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ýurdumyzyň serhetçileri bilen duşuşyp, olaryň gulluk we durmuş şertleri bilen yzygiderli gyzyklanyp durýar. Munuň özi döwletimiziň dost-doganlyk serhedi hökmünde ykrar edilen mukaddes çäkleriniň ygtybarly goragyny üpjün edýän harby gullukçylary ruhlandyrýar.

2019-njy ýylyň maýynda Gahryman Arkadagymyz serhetçiler bilen duşuşyp, olara mukaddes çäkleri goramakda ýakyn syrdaşa öwrüljek alabaý güjükleriniň ýedisini sowgat berdi. Şonda türkmen halkynda ýedilik sanyň mukaddes saýylýandygyny, onuň bar ýerinde rowaçlyklaryň artýandygyny aýdyp, Milli Liderimiz halkymyzyň bu ýagşy dessurlarynyň mynasyp dowam etdiriljekdigine ynam bildirdi. Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz alabaýlary serhet gullugyna taýýarlamak babatda alnyp barylýan işleriň yzygiderli ýola goýulmalydygyna ünsi çekdi.

Ähli düzümlerde bolşy ýaly, ýurdumyzyň serhet galalarynda we birikmelerinde serhetçi alabaýlary saklamaga, olar bilen degişli türgenleşik işlerini geçirmäge niýetlenen döwrebap binalaryň gurlandygyny bellemeli. Halkara görkezijilere laýyklykda enjamlaşdyrylan binalarda alabaýlary serhet goragynda ulanmak üçin taýýarlamak babatda ýörite mümkinçilikleriň bardygyny bellemeli.

2020-nji ýylyň tomsunda Gahryman Arkadagymyz ir säherde Pälwan atly alabaý bilen Köpetdagyň etegine gezelenje çykdy. Alabaýlaryň dag-derelerde gezelenç etdirilmegi olaryň tohumlyk häsiýetleriniň has-da berkemegine ýardam berýändigini türkmen halkynyň asyrlar aşyp gelýän durmuş tejribesi subut etdi. Edermen türkmen alabaýlary ýelden ýüwrük ahalteke bedewleri bilen bir hatarda, türkmen halkynyň baý medeni mirasynyň aýrylmaz bölegi bolup durýar.

Halkymyza mahsus köpasyrlyk milli ýörelgelere laýyklykda, alabaý itlerini ösdürip ýetişdirmekde olaryň gezim etdirilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Bu bolsa alabaýlaryň öz eýesine wepalylygyny artdyrýar. Toplumlaýyn esasda geçirilýän işleriň netijesinde, dünýäde gaýduwsyz, edermen, şol bir wagtyň özünde, wepaly, goýun sürülerini we emlägi goramaga ukyply itler hökmünde dünýäde ykrar edilen alabaýlar kemala getirilýär.

Paýtagtymyzyň gözel künjekleriniň birinde ýerleşýän Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň binasynda ýokary derejede enjamlaşdyrylan muzeý hereket edýär. Onda alabaýlaryň taryhyna, özboluşly aýratynlyklaryna degişli gymmatlyklar saklanylýar. Şeýle hem taryhda alymlaryň ýerine ýetiren ylmy-barlag we gazuw-agtaryş işleriniň netijesinde ýüze çykarylan tapyndylara, taryhy maglumatlara muzeýde möhüm orun berilýär. Munuň özi türkmen alabaýlarynyň gelip çykyşynyň, häsiýetli aýratynlyklarynyň ylmy esasda öwrenilmeginde aýratyn ähmiýetli gollanmadyr.

Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Bu bolsa degişli ugurda alnyp barylýan işleriň yzygiderli we netijeli häsiýete eýe bolmagyny şertlendirdi. Şunuň bilen baglylykda, 2021-nji ýylyň aprel aýynda assosiasiýanyň düzümleýin desgalary gurlup ulanmaga berildi. Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň toplumynyň açylyş dabarasy Ahal welaýatyndaky Karantin merkeziniň, Balkan, Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlarynda we Aşgabat şäherinde gurlan merkezleriň açylyşy mynasybetli guralan dabaralar bilen utgaşdy.

2023-nji ýylyň oktýabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Türkiýe Respublikasyna amala aşyran resmi sapary ähmiýetli wakalara, ýatda galyjy pursatlara baý boldy. Saparyň dowamynda iki ýurt üçin ähmiýetli ylalaşyklar gazanyldy. Şeýle hem duşuşygyň çäklerinde taraplar özara gyzyklanma bildirilýän sebit we halkara syýasatyň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşdylar.

Saparyň çäginde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ähli ugurlar boýunça sazlaşykly ösdürilmegi ugrunda edýän tagallasyna minnetdarlygyň nyşany hökmünde Prezident Rejep Taýyp Ärdogana Gardaş atly türkmen alabaýyny sowgat berdi.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, eýesine wepaly, batyr alabaýlar asyrlaryň dowamynda halkymyzyň wepaly dosty hem-de hemrasy, ygtybarly goragçysy, kömekçisi bolupdyr. Häzirki günde alabaýlar halkymyzyň baý medeni mirasynyň aýrylmaz bölegidir.

Prezident Rejep Taýyp Ärdogan köpasyrlyk türkmen-türk dostlugynyň däplerine ygrarlylygyň özboluşly nyşany bolup duran bu ajaýyp sowgat üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa tüýs ýürekden hoşallygyny bildirdi. Pursatdan peýdalanyp, öz gezeginde, Türkiýe Respublikasynyň Prezidenti Rejep Taýyp Ärdogan hem hormatly Prezidentimize iki sany ajaýyp güjüjegi sowgat berdi.

Döwlet Baştutanymyz sowgat üçin türk Liderine minnetdarlyk bildirdi hem-de bu sowgada mizemez türkmen-türk dostlugynyň nyşany hökmünde garaýandygyny belledi.

Zehinli pederlerimiziň yhlasy bilen ýetişdirilen alabaýlara soňky ýyllarda uly gyzyklanma bildirilýändigini nazara alyp, alabaýlaryň tohum arassalygyny saklamak we ösdürmek, olary köpeltmek we dürli ugurlar boýunça taýýarlamak meselelerine wajyp ähmiýet berilýär.

Türkmen halky tebigat bilen sazlaşykda ýaşamagyň, halk seçgiçiliginiň hakyky nusgasyny dünýä äşgär edipdir. Munuň özi şöhratly pederlerimiziň döredijilik zehininiň örän aýdyň ýüze çykmasydyr.

Ýurdumyza Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasyndan gelip gowşan hoş habar mynasybetli taýýarlanan teswiri Gahryman Arkadagymyzyň halkymyzyň milli buýsanjyna öwrülen alabaýlara bagyşlap ýazan goşgusy bilen jemlemegi makul bildik:

Asyrlaryň sungatyna
Dowam türkmen alabaýy.
Halkyň milli gymmatyna
Kemal türkmen alabaýy.

Ýurdum — joşgunyň mekany,
Toýuň, buşlugyň mekany!
Gujurly, syzgyr, wepaly,
Merdan türkmen alabaýy.

Durky peleň, şir mysaly,
Mizemez şöhratly ýoly.
Gerek bolsa, gerçek ýaly
Edermen türkmen alabaýy.

Penasynda hatar nerler
Ýol geçendir kerwen-kerwen.
Agramyna altyn berlen,
Halal, türkmen alabaýy!

Goja taryhda ady bar,
Geçmişden janly ýadygär!
Waspy dünýäni jadylan,
Ykrar türkmen alabaýy.

Nepis halym, bedewim deý,
Mirasdyr bu pederimden.
Ýeňişleriň hataryndan
Nyşan türkmen alabaýy!

Görnüşi ýaly, wepalylyk, edermenlik, düşbülik deý asylly häsiýetleri özünde jemleýän alabaýlar dürli döwürleri we nesilleri baglanyşdyryp, biziň günlerimize gelip ýetdi.

Şeýlelikde, dünýä medeniýetine mynasyp goşant goşan türkmen halkynyň döreden milli gymmatlygyny ösdürmek we ony dowamata atarmak babatda toplumlaýyn işler amala aşyrylýar. Munuň özi paýhasly pederlerimiziň döreden dünýä nusgalyk ýörelgeleriniň häzirki döwrüň ruhuna kybap derejede baýlaşdyrylmagyna döwlet derejesinde aýratyn ähmiýet berilýändiginiň aýdyň güwäsidir.

***

Şu gün Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynda Gahryman Arkadagymyzyň Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň wise-prezidentine türkmen alabaýynyň gazanan halkara derejedäki ýeňşini we ýurdumyzda atçylyk, itşynaslyk ýörelgelerini ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleriň netijelerini alamatlandyrýan güwänamalary gowşurmagyna bagyşlanan maslahat geçirildi.

Bellenilişi ýaly, soňky ýyllarda ýurdumyzyň ähli künjeklerinde, şol sanda Arkadag şäherinde hem halkymyzyň buýsanjy bolan ahalteke bedewleriniň we türkmen alabaýlarynyň arassa ganlylygyny gorap saklamak, olary dünýäde giňden wagyz etmek, degişli taryhy maglumatlary toplamak boýunça yzygiderli çäreler geçirilýär. Munuň özi türkmen halkynyň täsin mirasynyň şöhratyny mundan beýläk-de artdyrmak üçin möhüm şert bolup durýar.

Maslahatda çykyş edenler Gahryman Arkadagymyza we Arkadagly Gahryman Serdarymyza milli gymmatlyklarymyzyň dünýäde wagyz edilmegi ugrundaky aladalary üçin hoşallyklaryny beýan edip, öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde tagallalaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.

20-nji ýanwarda Milli Liderimiziň Arkadag şäherine iş saparyny amala aşyryp, bu ýerde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Tatarystan Respublikasynyň Baştutany Rustam Minnihanowa sowgat beren Akdost atly türkmen alabaýynyň Russiýanyň Kinologiýa federasiýasynyň çempionatynda iki ugur boýunça çempion bolandygy baradaky hoş habary ildeşlerimize ýetirmegi, Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasynyň wise-prezidentine degişli şahadatnamalary gowşurmagy watandaşlarymyzda buýsanç döretdi. Şonuň ýaly-da, Gahryman Arkadagymyzyň saparynyň dowamynda Hanbeg atly ahalteke bedewinde döwlet Baştutanymyza assosiasiýanyň agzalarynyň adyndan sowgat berlen ajaýyp alabaý güjüjegi bilen gezim etmegi bu goşa gymmatlyk bilen adamyň arasyndaky ruhy ýakynlygyň, dostlugyň, ysnyşygyň nusgalyk mysalyna öwrüldi. Öňňin Arkadag şäheriniň Aba Annaýew adyndaky Halkara atçylyk akademiýasynda geçirilen hoşallyk maslahatynda hem bu wakalar baradaky buýsançly gürrüňlere giň orun berildi. Habarçylarymyz hoşallyk maslahatyna gatnaşan hem-de ömrüni türkmen alabaýlaryny, ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmäge bagyşlan ildeşlerimiziň käbiriniň ýürek sözlerini ýazga geçirdiler.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly we öňdengörüjilikli baştutanlygynda ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda ylmyň we tehnikanyň soňky gazananlary, öňdebaryjy halkara tejribeleri hem-de döwrebap tehnologiýalar giňden ornaşdyrylyp, ýokary ykdysady netijeler gazanylýar. Sanly ykdysadyýetiň işjeň ösdürilmegi, täze tehnologiýalaryň ykdysady işe ýokary derejede ornaşdyrylmagy bäsdeşlik artykmaçlygyny üpjün etmek bilen, dünýäniň bazar giňişliginde ýurduň eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga hem uly ýardam berýär.

Dünýäde ilatyň aglaba bölegini ýaşlar düzýär. Jemgyýetiň ösüşi ýaş nesliň raýatlyk, watançylyk, ruhy-ahlak garaýyşlaryna, dünýägaraýşyna, beden saglygyna baglydyr. Güýçli raýat jemgyýeti bolan döwleti döretmekde ýokary intellektual mümkinçiliklere eýe bolan ýaşlara bil baglanýar. Ýaşlar jemgyýetiň mundan beýläk-de ösmegini, ýurduň döwrebaplaşmagyny dowam edýän hakyky jemgyýetçilik güýjüne öwrülýär. Bularyň hemmesi, ýaşlaryň hukuklarynyň hem azatlyklarynyň üpjün edilmegine, ýurduň we jemgyýetiň ykdysady, syýasy, medeni durmuşyna olaryň doly hukukly gatnaşmagynyň wezipelerine döwlet derejesinde juda jogapkärçilikli we çuňňur oýlanyşykly çemeleşilmegini talap edýär. Hormatly Prezidentimiz üstünlikli durmuşa geçirilýän ýaşlar syýasatynyň kanunçylyk derejesine möhüm üns berýär.

«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» halkara ülňülere laýyk gelýän döwrebap maglumat aragatnaşyk tehnologiýalaryna esaslanýan sanly ykdysadyýeti yzygiderli ornaşdyrmagyň hasabyna milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak boýunça giň gerimli çäreler göz öňünde tutulandyr. Bu Konsepsiýada ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ornaşdyrmak we ony ösdürmek bilen bagly wezipeler tapgyrlara bölünip kesgitlenendir.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz bu barada: «Biz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe öňümizde belent maksatlary goýduk. Mähriban Watanymyzyň abadançylygyny we durmuş ykdysady ösüşini, halkymyzyň ýaşaýyş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak, dünýäde parahatçylygy hem-de ynanyşmagy berkitmek wezipelerini öňe sürdük. Şu belent maksatlara ýetmekde ýurdumyzyň ýaş nesillerine aýratyn bil baglaýarys» diýmek bilen, ýaşlaryň bagtyýar durmuşda ýaşamagyny gazanmagy, olaryň hukuklaryny we azatlyklaryny goramagy, döwrebap bilim almagyny üpjün etmegi, ýaş nesilleri watansöýüjiligiň, ynsanperwerligiň belent ruhunda terbiýelemegi häzirki döwrüň möhüm wezipeleriniň hatarynda kesgitledi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe zehinini, ugurtapyjylygyny ýüze çykaryp bilýän ýaşlarymyz has-da köpelýär. Çünki şeýle ýaşlaryň kemala gelmegi üçin olar barada alada edýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň, Milli Liderimiziň ýol-ýörelgeleri nusgalykdyr.

Isa BABAÝEW,

Türkmenistanyň Adalat ministrliginiň Sanly tehnologiýalar we maglumat howpsuzlygy bölüminiň esasy hünärmeni.

Aşgabat, 19-njy ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda käbir resminamalaryň taslamalaryna, şeýle hem beýleki meselelere garaldy.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa çykyş edip, milli parlamentiň ýurdumyzyň kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek boýunça alyp barýan işleri barada maglumat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda iş toparlary tarapyndan ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleriniň gatnaşmaklarynda täze kanunlaryň birnäçesiniň taslamalary taýýarlanylýar, döwrüň talaplaryna laýyklykda, hereket edýän hukuk namalaryna degişli üýtgetmeler we goşmaçalar girizilýär. Şunuň bilen birlikde, daşary ýurtlaryň parlamentleri we abraýly halkara düzümler bilen gatnaşyklary pugtalandyrmak babatda anyk çäreler görülýär. Mejlisiň deputatlary Halkara Migrasiýa Guramasynyň ýurdumyzda ýerleşýän wekilhanasy bilen bilelikde guralan adam hukuklaryny üpjün etmek meseleleri boýunça iş maslahatyna gatnaşdylar.

Deputatlar milli kanunçylygyň many-mazmunyny halk köpçüligine düşündirmek, 2024-nji ýylyň syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetini we Magtymguly Pyragynyň edebi mirasyny öwrenmek, wagyz etmek maksady bilen geçirilýän çärelere gatnaşýarlar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow döwrüň talap edýän täze kanunlaryny taýýarlamagyň zerurdygyny belledi. Döwletimiziň alyp barýan netijeli içeri we daşary syýasaty bu kanunlarda öz beýanyny tapmalydyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu ugurda degişli işleri geçirmegi dowam etdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň, Aşgabat we Arkadag şäherleriniň häkimlikleri bilen bilelikde “Ýurdumyzy 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” taslamasyny taýýarlamak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi. Bu resminama “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan” hem-de 2024-nji ýylyň Döwlet býujetinden ugur alnyp taýýarlanyldy.

Maksatnamanyň taslamasyna laýyklykda, ýylyň dowamynda ýurdumyzyň makroykdysady taýdan durnukly ösmegini üpjün etmäge hem-de Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, jemi içerki önümiň ösüş depginini durnukly saklamaga, pudaklaryň we sebitleriň okgunly ösüşine gönükdirilen çäreler göz öňünde tutulýar. Şeýle-de senagat kärhanalarynyň önümçilik kuwwatlyklarynyň doly işledilmegini gazanmak, sebitlerde täze iş orunlaryny döretmek meýilleşdirilýär. Milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň hasabyna eksportyň ugurlaryny artdyrmak we importyň ornuny tutýan önümçilikleri ösdürmek, ekologik taýdan arassa, ýokary hilli oba hojalyk we beýleki azyk önümleriniň öndürilişini artdyrmak gaýragoýulmasyz wezipeleriň hatarynda durýar. Şunuň bilen birlikde, oba hojalyk önümlerini öndürijilere döwlet tarapyndan goldaw bermek, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, ilatymyza ulag, ýaşaýyş jaý-jemagat, durmuş we beýleki hyzmatlaryň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmek, kiçi we orta telekeçiligi depginli ösdürmek, amatly işewürlik gurşawyny döretmek, döwlet-hususy hyzmatdaşlygy kämilleşdirmek boýunça işler dowam etdiriler.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, 2024-nji ýylda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň taslamasynda göz öňünde tutulan wezipeleriň döwletimiziň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösüşini üpjün etmäge, pudaklaryň we sebitleriň kuwwatyny berkitmäge, ilatymyzyň iş üpjünçiligini, ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da gowulandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere Maksatnamanyň taslamasynda şu ýylda ýetilmeli makroykdysady görkezijilere, ykdysadyýetiň ähli pudaklary boýunça önümçilik meýilnamalaryna, ýerine ýetirilmeli işlere, welaýatlar we şäherler boýunça durmuş-ykdysady ösüş görkezijilerine ýene-de bir gezek seretmek tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow “Türkmengeologiýa” döwlet korporasiýasy tarapyndan agyz suwy ýataklaryny gözlemek we ýüze çykarmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, döwrebap tehnikalaryň kömegi bilen ýerasty suwlary gözlemek işlerini üstünlikli ýerine ýetirmek babatda döwletimiz tarapyndan ähli mümkinçilikler döredilýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet korporasiýasynyň hünärmenleri ýurdumyzyň sebitleriniň çäklerinde gidrogeologik barlag işlerini geçirýärler.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, agyz suwy ýataklaryny gözlemegiň we ýüze çykarmagyň möhüm wezipedigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, bu ugurda işleri ylmy esasda alyp barmagyň ähmiýetine üns çekildi. «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasy bu meselede netijeli işleri geçirmeli diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we zerur bolan halatynda, korporasiýanyň maddy-enjamlaýyn üpjünçiligini yzygiderli gowulandyryp durmagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzyň sebitlerinde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, welaýatlaryň gowaça ekiljek meýdanlarynda ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak üçin sürüm, tekizlemek, geriş we çil çekmek işleri geçirilýär. Şeýle hem bol hasyly ösdürip ýetişdirmek maksady bilen, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleri agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylýar. Maldarçylygy ösdürmek, mallaryň baş sanyny artdyrmak, olary dok we ýyly gyşlatmak boýunça degişli işler geçirilýär. Şunuň bilen birlikde, oba hojalyk ekinlerini suw bilen ýeterlik möçberde üpjün etmek maksady bilen, suw howdanlarynda suw toplamak, suwdan rejeli peýdalanmak, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak ugrunda degişli çäreler görülýär. Ýurdumyzyň sebitlerinde suwaryş we şor suw akabalaryny arassalamak işleri alnyp barylýar.

Şeýle hem Diýarymyzda arassa daşky gurşawy, ekologik abadançylygy üpjün etmek, tokaý zolaklaryny giňeltmek hem-de ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, gowaça ekiljek meýdanlarda ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg etmek işlerine möhüm ähmiýet bermegiň zerurdygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz oba hojalyk ekinlerini suw bilen ýeterlik möçberde üpjün etmek üçin ýurdumyzyň suw howdanlarynda suw toplamak işlerine-de aýratyn üns bermegiň wajypdygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz häzirki wagtda gyş möwsüminiň dowam edýändigini aýdyp, wise-premýere maldarçylyk hojalyklarynda mallary dok we ýyly gyşlatmak boýunça alnyp barylýan işleri dowam etdirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow “Türkmenistanyň 2024-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynyň” taslamasy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň tagallalary we ýadawsyz aladasy netijesinde ýurdumyzda gurluşyk ulgamyny ösdürmek üçin ähli şertler döredildi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe şähergurluşyk syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär, dünýäniň ösen tehnologiýalaryny ulanmak arkaly dürli maksatly binalaryň hem-de desgalaryň gurluşygyna uly möçberde maýa goýumlar gönükdirilýär.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygy boýunça degişli ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary, welaýatlaryň, Aşgabat we Arkadag şäherleriniň häkimlikleri bilen bilelikde “Türkmenistanyň 2024-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynyň” taslamasy işlenip taýýarlanyldy. Onuň çäklerinde möhüm we giň gerimli taslamalaryň ençemesini, şol sanda halkara, sebit ähmiýetine eýe bolan Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň, Balkan welaýatynda täze Halkara howa menziliniň, kuwwaty 1574 megawat bolan, utgaşykly dolanyşykda işleýän elektrik stansiýasynyň, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň, Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän köpriniň gurluşygynyň taslamalaryny durmuşa geçirmek göz öňünde tutulýar. Şeýle hem Merkezi Aziýa sebitinde iri taslamalaryň biri bolan Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň gurluşyklary dowam etdiriler.

Ýurdumyzyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak maksady bilen, maýa goýumlar durmuş maksatly desgalaryň, şol sanda ýaşaýyş jaýlarynyň, saglygy goraýyş desgalarynyň, bilim ulgamyna degişli orta mekdepleriň we çagalar baglarynyň, awtomobil ýollarynyň, suw, gaz, elektrik geçirijileriniň, aragatnaşyk ulgamlarynyň, suw arassalaýjy desgalaryň gurluşygyna gönükdiriler. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Türkmenistanyň 2024-nji ýyl üçin maýa goýum Maksatnamasynyň” taslamasyny hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, 2024-nji ýyl üçin ýurdumyzyň maýa goýum Maksatnamasynyň taslamasynyň senagat pudaklarynyň ösdürilmegine, täze kärhanalaryň ýola goýulmagyna, azyk üpjünçiliginiň has-da gowulandyrylmagyna, ilatymyzyň durmuş taýdan goraglylygynyň berk berjaý edilmegine gönükdirilen toplumlaýyn çäreleri özünde jemleýändigini belledi. Maýa goýum maksatnamasynda göz öňünde tutulan çäreleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegini gazanmak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we wise-premýere onuň taslamasyna ýene-de bir gezek seretmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew söwda toplumynyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamalarynyň taslamalary barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, ýurdumyzyň bazarlarynda halkyň sarp edýän harytlarynyň bolçulygyny we olaryň bahalarynyň durnukly derejesini mundan beýläk-de üpjün etmek boýunça çäreler göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, sanly ykdysadyýeti we elektron söwdany ösdürmek öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde ileri tutulýan ugurlar hökmünde kesgitlenildi.

Dokma senagatynyň önümçilik kuwwatlyklaryny netijeli ulanmaga, öndürilýän önümleriň görnüşlerini we möçberini artdyrmaga, halyçylyk sungatyny ösdürmäge aýratyn üns berler. Taýýarlanylan iş meýilnamasyna laýyklykda, Döwlet haryt-çig mal biržasynyň öňünde elektron söwdalary geçirmegiň döwrebap usullaryny ornaşdyrmak, ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasynyň öňünde bolsa häzirki zaman tehnologiýalaryny ornaşdyrmak arkaly sergileri we maslahatlary guramak işini kämilleşdirmek wezipeleri goýuldy. Şunuň bilen bir hatarda, hususy ulgamy mundan beýläk-de ösdürmek, onuň milli ykdysadyýetdäki ornuny ýokarlandyrmak, daşary ýurtlar bilen söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmek, haryt dolanyşygynyň we eksportyň möçberini artdyrmak, Döwlet býujetini üstünlikli ýerine ýetirmek bilen bagly çäreler durmuşa geçiriler.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, söwda toplumynyň milli ykdysadyýetimizi ösdürmekde wajyp orny eýeleýändigini belledi we wise-premýere söwda toplumyna degişli ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamasynda göz öňünde tutulan çäreleriň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa medeniýet ulgamyna degişli ministrligiň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamalary barada hasabat berdi. Şol meýilnamalara laýyklykda, Gündogaryň beýik akyldary we nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy, şeýle hem 2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly, Änew şäheriniň 2024-nji ýylda “Türki dünýäniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmegi mynasybetli dürli çäreleri geçirmek, döredijilik bäsleşiklerini yglan etmek göz öňünde tutulýar.

Halkara medeni hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek, taryhy-medeni ýadygärliklerde rejeleýiş, dikeldiş işlerini alyp barmak we ylmy taýdan öwrenmek boýunça degişli işleri geçirmegi dowam etdirmek hem meýilleşdirilýär. Daşary ýurtlarda Türkmenistanyň Medeniýet günlerini, Türkmenistanda bolsa daşary ýurtlaryň Medeniýet günlerini guramak boýunça diplomatik ýollar arkaly degişli gepleşikleri geçirmek göz öňünde tutulýar.

Edara-kärhanalaryň maddy-tehniki binýadyny berkitmek, işgärleriň hünär başarnyklaryny kämilleşdirmek, kompýuter sowatlylygyny ösdürmek, dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak boýunça degişli işleri geçirmek meýilleşdirilýär. Döwlet maksatnamalaryndan we sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek, şeýle hem köptaraplaýyn we milli hödürnamalary ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizmek boýunça degişli işler dowam etdiriler.

Bellenilişi ýaly, şu ýylyň noýabrynda «Gorkut ata» atly halkara kinofestiwaly guramak meýilleşdirilýär. Şeýle hem daşary ýurtlaryň teleýaýlymlarynda görkezmek üçin ýurdumyzda geçiriljek, amala aşyrylýan syýasaty we Türkmenistanda gazanylýan üstünlikleri beýan edýän möhüm wakalara bagyşlanan dürli telegepleşikler taýýarlanylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkymyzyň baý ruhy gymmatlyklaryny, medeni mirasymyzy gorap saklamakda, öwrenmekde we dünýä ýaýmakda medeniýet ulgamyna uly ornuň degişlidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli geçiriljek çärelere, Arkadag şäherinde guraljak Medeniýet hepdeligine gowy taýýarlyk görmek tabşyryldy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz iş meýilnamalarynda göz öňünde tutulan çäreleriň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmek barada görkezme berdi.

Soňra wise-premýer Türkmenistanyň halk suratkeşi Aýhan Hajyýewiň doglan gününiň 100 ýyllygy mynasybetli geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, şekillendiriş sungatynyň meşhur ussadynyň ýubileýi mynasybetli onuň döredijiligine bagyşlanan sergini hem-de türkmen suratkeşleriniň, bu ugurda bilim alýan talyplaryň, muzeý işgärleriniň we daşary ýurtly myhmanlaryň gatnaşmagynda “Pyragydan ruhlanan ussat” atly forumy guramak göz öňünde tutulýar.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň halk suratkeşi Aýhan Hajyýewiň ýubileýi mynasybetli bellenen çäreleri guramaçylykly geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport ulgamlarynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň 2024-nji ýyl üçin taýýarlanan iş meýilnamalary barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, bu meýilnamalar döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna we döwrüň talaplaryna laýyklykda işlenip taýýarlanyldy. Meýilnamalara laýyklykda, ylymly-bilimli nesli terbiýelemäge, okuw meýilnamalaryny, maksatnamalaryny kämilleşdirmäge, okuw kitaplaryny mazmun taýdan baýlaşdyrmaga, bilim ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmäge gönükdirilen özgertmeler dowam etdiriler. Dürli ugurlar boýunça talyplaryň hem-de mekdep okuwçylarynyň arasynda bäsleşikleri, olimpiadalary geçirmek, hususan-da, Arkadag şäherinde mekdep okuwçylarynyň arasynda halkara matematika olimpiadasyny guramak göz öňünde tutulýar.

“Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, bejeriş-öňüni alyş edaralarynda lukmançylygyň ugurlary boýunça keselleriň öňüni almagyň we bejermegiň öňdebaryjy usullaryny amaly lukmançylyga, elektron resminama dolanyşygy ulgamyny we sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak işi dowam etdiriler. “Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe” atly halkara sergä we ylmy maslahata taýýarlyk görmek işine uly üns berler. Bedenterbiýäni, sporty, Olimpiýa hereketini ösdürmäge, ussat türgenleri taýýarlamaga, ýaşlarymyzyň sagdyn, berk bedenli bolmagyny, sport bilen meşgullanmaklaryny gazanmaga mundan beýläk-de aýratyn ähmiýet berler. Şu ýylda Fransiýa Respublikasynyň Pariž şäherinde geçiriljek XXXIII tomusky Olimpiýa we XVII tomusky Paralimpiýa oýunlaryna Türkmenistanyň ýygyndy toparlaryny taýýarlamak boýunça işler dowam etdiriler.

Ýurdumyzda düýpli we amaly ylymlary, innowasion senagaty ösdürmek, zehinli ýaşlary ýokary tehnologiýalar hem-de ylym ulgamlaryna çekmek boýunça çäreler durmuşa geçiriler. Bularyň ählisi dünýä ölçeglerine laýyk gelýän, bäsdeşlige ukyply, netijeli önümçilik we ylmy işleri alyp barýan hünärmenleriň hem-de alymlaryň neslini kemala getirmäge gönükdirilendir.

Iş meýilnamasyna laýyklykda, şu ýylda beýik türkmen şahyry we Gündogaryň akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli “Magtymguly Pyragy we umumadamzat medeni gymmatlyklary” atly halkara ylmy maslahaty, 3-nji Türkmen-hytaý ylmy-innowasion forumyny geçirmek meýilleşdirilýär.

Wise-premýeriň belleýşi ýaly, geljekki işleriň meýilnamalary işlenip düzülende, eziz Diýarymyzyň ýeten belent sepgitlerini, halkara abraýyny, bedew batly ösüşlerini hem-de pederlerimizden miras galan milliligimizi, däp-dessurlarymyzy, edep-terbiýäni, maşgala mukaddesligini wagyz etmek, şeýle hem birnäçe medeni-durmuş maksatly çäreleri, maslahatlary geçirmek wezipeleri göz öňünde tutuldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, berkarar Watanymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmekde ylym, bilim, saglygy goraýyş, sport ulgamlarynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň ornunyň örän uludygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz agzalyp geçilen ulgamlaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň şu ýyl üçin iş meýilnamalarynda göz öňünde tutulan çäreleriň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmegiň zerurdygyny nygtady. Wise-premýere şu ýylyň mart aýynda Arkadag şäherinde ilkinji gezek geçiriljek mekdep okuwçylarynyň arasyndaky matematika dersi boýunça halkara olimpiada gowy taýýarlyk görmek hem-de ony ýokary derejede geçirmek tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek meseleleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, halkara guramalar, hususan-da, ÝHHG bilen gatnaşyklary ösdürmek döwletimiziň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Häzirki wagtda ýurdumyzyň bu gurama bilen hyzmatdaşlygy syýasy, ykdysady, daşky gurşaw we ynsanperwer ugurlar boýunça netijeli alnyp barylýar. Türkmenistanyň halkara başlangyçlaryny hem-de garaýyşlaryny öňe sürmek, dürli ugurlarda hyzmatdaşlygy has-da berkitmek üçin ÝHHG bilen bilelikdäki maslahatlary, geňeşmeleri, beýleki çäreleri guramak babatda degişli işler geçirilýär.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ÝHHG bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça birnäçe teklipler hödürlenildi. Hususan-da, parahatçylygy, howpsuzlygy berkitmekde we durnukly ösüşi üpjün etmekde bitaraplygyň ähmiýetini açyp görkezmek maksady bilen, «Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň sebitinde howpsuzlygy pugtalandyrmakda we ynamy berkitmekde bitarap ýurtlaryň orny» atly halkara maslahaty şu ýylyň birinji ýarymynda Aşgabatda geçirmek teklip edildi. Bu çärä gurama agza ýurtlaryň hemişelik wekillerini çagyrmak göz öňünde tutulýar. Maslahata gatnaşyjylara ýurdumyz tarapyndan öňe sürülýän Ählumumy howpsuzlyk strategiýasynyň esasy ugurlaryna, şeýle hem ýüze çykýan dürli halkara ýagdaýlary syýasy-diplomatik ýollar arkaly çözmekde bitaraplygyň wajyp gurallaryny ulanmak, syýasy dialogyň medeniýetini dikeltmek ýaly meselelere çekmäge mümkinçilik dörediler.

Mundan başga-da, Türkmenistanyň ÝHHG bilen hyzmatdaşlygyny ösdürmek we giňeltmek maksady bilen, şu ýylyň mart aýynda bu guramanyň Baş sekretarynyň Türkmenistana saparyny guramak baradaky teklip beýan edildi. Şeýle hem Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlamentara Assambleýasynyň çäklerinde terrorçylyga garşy alnyp barylýan işlere işjeň gatnaşmak, bu düzümiň çäklerinde hereket edýän Terrorçylyga garşy hereket etmek boýunça komitetiň çäklerinde hyzmatdaşlygy giňeltmek maksady bilen, şu ýylyň aprelinde assambleýanyň wise-prezidenti we komitetiň başlygynyň Türkmenistana saparyny guramak teklibi öňe sürüldi.

Wise-premýer, daşary işler ministri Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasatyny parlamentarileriň üsti bilen goldamak babatda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin şu ýylyň maý aýynda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Parlament Assambleýasynyň sebitleýin duşuşygyny Aşgabatda geçirmek baradaky teklibi beýan etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, beýan edilen teklipleri makullady hem-de ýurdumyzyň abraýly halkara guramalar, şol sanda ÝHHG bilen gatnaşyklaryny hemmetaraplaýyn ösdürmegiň döwletimiziň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz ÝHHG bilen hyzmatdaşlygy ähli ugurlar boýunça mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň wajypdygyna ünsi çekip, wise-premýer, daşary işler ministrine meýilleşdirilen çäreleriň ählisiniň ýokary derejede guralmagyny üpjün etmegi tabşyrdy.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew ýurdumyzyň kiberhowpsuzlygyny berkitmek, maglumat tehnologiýalary we kiberhowpsuzlyk ugurlary boýunça ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak, bu ugurda milli önümçiligi ösdürmek ugrunda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň kiberhowpsuzlygyny berkitmegiň, bu ugurda ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamagyň döwrüň talabydygyny belledi hem-de «Türkmenistanda kiberhowpsuzlygy üpjün etmek boýunça işleri güýçlendirmek üçin ýerine ýetirilmeli çäreler hakynda» Karara gol çekdi hem-de ony sanly ulgam arkaly agentligiň ýolbaşçysyna iberdi we birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra agentligiň ýolbaşçysy ýurdumyzyň milli elektron kommunikasiýa ulgamlary barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Diýarymyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmäge, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmaga, sanly hyzmatlary yzygiderli artdyrmaga gönükdirilen çäreler durmuşa geçirilýär.

Sanly hyzmatlaryň täze görnüşleriniň hatarynda “Türkmenawtoulaglary” agentligi tarapyndan hususy kärhanalar bilen bilelikde işe girizilen “Duralga” atly mobil goşundyny görkezmek bolar. Mundan başga-da, milli elektron kommunikasiýalar ulgamlarynyň sanyny artdyrmak maksady bilen, “Türkmenaragatnaşyk” agentliginiň önümçilik binýadynda täze “Belet Video” hyzmaty işe girizildi we onda ylmy-okuw, aýdym-saz, okuw materiallary, habarlar, dokumental filmler ýaly dürli wideolaryň yzygiderli üstüniň ýetirilmegi ýola goýuldy. Ýurdumyzda milli “Elektron hökümet” ulgamyny emele getirmekde hem täze çemeleşmelerden ugur alynýandygy barada aýdyldy. Onda dünýä tejribesinde üstünlikli ulanylýan X-Road arhitekturasyny ornaşdyrmak meýilleşdirilýär we häzirki wagtda BMG-niň Ösüş maksatnamasy bilen bilelikde üpjün edijini saýlamak işleri geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli elektron kommunikasiýa ulgamlarynyň döwrebaplaşdyrylmagy bilen, ýurdumyzda internet akymlarynyň möçberiniň yzygiderli artýandygyny belledi we raýatlaryň sanly hyzmatlara bolan isleglerini kanagatlandyrmak boýunça işleri mundan beýläk-de dowam etdirmegi tabşyrdy.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Täze taryhy döwürde ýurdumyzda kiçi we orta telekeçiligiň ösüşini işjeňleşdirmek boýunça uly işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň hususy telekeçilik düzümleri tarapyndan import edilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksporta gönükdirilen önümleriň täze görnüşleri özleşdirilýär. Häzirki döwürde milli kärhanalar tarapyndan öndürilýän ýokary hilli we bäsdeşlige ukyply harytlaryň möçberleridir görnüşleri barha artýar. Bu bolsa ýurduň jemi içerki önüminiň düzüminde döwlete dahylsyz bölegiň paýynyň artmagyny şertlendirýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda jemi içerki önümiň düzüminde döwlete dahylsyz bölegiň paýy 70 göterimden geçýär.

Döwletimiz kiçi we orta telekeçilige goldaw bermegiň täze hukuk esaslarynyň döredilmegine-de uly ähmiýet berýär. «Kiçi we orta telekeçiligi goldamak hakynda», «Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi hakynda» Türkmenistanyň Kanunlarynyň kabul edilmegi, «Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi goldamagyň 2018 — 2024-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynyň» üstünlikli durmuşa geçirilmegi munuň aýdyň subutnamasydyr.

Hormatly Prezidentimiz sebit we ählumumy ýagdaýlaryň üýtgeýän şertlerini nazara alyp, Türkmenistanyň çeýe eksport syýasatynyň emele gelmegi üçin dünýä bazarlarynyň ulgamlaýyn derňelmeginiň möhümdigini yzygiderli nygtaýar. Şunuň bilen birlikde, döwlet Baştutanymyz telekeçiligiň ösdürilmeginiň milli ykdysadyýetimiziň bäsdeşlige ukyplylygyny we netijeliligini ýokarlandyrmagyň ýoludygyny belleýär. Şeýlelikde, döwlet-hususy hyzmatdaşlygy ulgamynda uly ösüşlere ýetilýär. Munuň özi Watanymyzyň telekeçileriniň işleriniň ugurlaryny, ygtyýarlyklaryny giňeltdi, iri maýa goýum we döwlet taslamalarynyň durmuşa geçirilmegine gatnaşmaklaryny şertlendirdi. «Döwlet-hususy hyzmatdaşlygy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, bu ugurda döwlet kärhanalary bilen kiçi we orta telekeçiligiň wekilleriniň hyzmatdaşlygy barha ösdürilýär. Bu günki gün türkmen telekeçileri ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda, şol sanda ýurdumyzyň mineral-çig mal baýlyklaryny işläp taýýarlamakda, sanly ykdysadyýeti, elektron senagaty ösdürmekde geljegi uly taslamalary durmuşa geçirýär.

Hormatly Prezidentimiziň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisindäki taryhy çykyşynda: «Biz ykdysadyýetimiziň hususy böleginiň dünýä bazarlarynda eýeleýän ornuny giňeltmek üçin amatly şertleri döretmäge aýratyn üns berýäris. Täze bazarlary özleşdirmäge, bar bolanlaryny ösdürmäge hemmetaraplaýyn goldaw berýäris. Şunuň bilen birlikde, hususy ulgamyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, halkara bazarlara erkin bäsleşikli şertlerde çykmak, harytlaryň päsgelçiliksiz hereketini üpjün etmek üçin tagalla etmelidiris» diýen sözleri türkmen işewürlerini has-da netijeli zähmet çekmäge ruhlandyrdy.

Milli Liderimiziň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary esasynda halkymyzyň eşretli durmuşy, ýurdumyzyň gülläp ösmegi ugrunda amala aşyrylýan beýik işlere mynasyp goşant goşmak uly hormatdyr.

Begençgeldi BAÝRAMMYRADOW,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Ahal welaýat komitetiniň başlygynyň orunbasary, Mejlisiň deputaty.

«Türkmennebit» döwlet konserniniň «Nebitgazylmytaslama» institutynda nebit we gaz ýataklaryny işläp geçmek ugry boýunça «Nebit we gaz ýataklaryny işläp geçmek meseleleri we taslamalaşdyryş» hem-de «Nebit we gaz ýataklaryny işläp geçmekligi seljerme» laboratoriýalary bolup, olar nebit we gaz känlerini işläp geçmek bilen bagly ylmy-barlag işlerini ýerine ýetirip, degişli taslama resminamalaryny taýýarlaýarlar. Bu laboratoriýalarda ähli känler we ulanyş guýulary boýunça çykarylan önümiň hasabaty ýöredilýär hem-de olaryň tehnologiki görkezijileriniň ösüşi, önümli ýataklaryň çykaryp boljak galyndy gorlary we pese gaçma koeffisenti kesgitlenýär. Şeýle hem, ulanyş ýa-da baha beriş guýularynyň gazylmaly ýerlerini saýlap almak, ulanyş guýularynda aşaky we ýokarky gatlaklara geçmek, hereketsiz duran guýulary ulanyşa girizmek, ulanyşyň başga usullaryna geçmek, guýularda gapdal sütünlerini gazmak, gatlak suwlaryny çäklendirmek ýa-da guýynyň düýpýaka zolagyny himiki serişdeler bilen işläp bejermek üçin guýulary saýlap almak boýunça seljerme işleri ýerine ýetirilip, degişli teklipler hödürlenýär.

2023-nji ýylda gözleg-barlag we ulanyş üçin burawlamaga bellenen guýulardan 39 sanysy, ýagny Goturdepe käninde 18, Barsagelmez we Altyguýy känleriniň her haýsynda 3, Nebitdag we Uzynada känleriniň her birinde 5, Guýjuk, Keýmir, Ekerem, Ýaşyldepe we Demirgazyk Kemer känleriniň hersinde 1 guýy gazyldy. Şeýle-de 6 sany, ýagny Goturdepe käninde 5, Barsagelmez käninde 1 guýy ulanyşa girizildi. Gazylyp ulanyşa girizilen guýularyň hasabyna goşmaça nebit çykaryldy.

Konsern boýunça guýularda 50 sany, şol sanda Goturdepe käninde 37, Barsagelmez käninde 10, Günorta Gamyşlyja, Körpeje we Guýjuk känleriniň hersinde 1 guýuda ikinji gapdal sütünini gazmak işleri ýerine ýetirildi. Bu guýular hem goşmaça nebit almaga mümkinçilik berdi. Ýokarda agzalan laboratoriýalar tarapyndan geçen ýylyň hasabat döwründe känleri işläp geçmek we nebitli, gazly we gazkondensatly guýulary ulanmak boýunça maglumatlary ýygnamak, seljermek we işläp taýýarlamak, burawlamadan çykan guýularyň netijelerini seljermek we ýataklaryň burawlanmasyna dessin üýtgeşmeleri girizmek, gatlak basyşyny saklamak boýunça işleriň gidişini seljermek, olaryň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin teklipler berildi. Işläp geçmek boýunça nebitgaz känlerinde ulanylýan usulyýetleri kämilleşdirmäge ugrukdyrylan barlaglary, nebit berijilik koeffisentleriň tehniki-ykdysady esaslandyrmasyny, tehnologiki çyzgylary we synag ulanyş taslamalaryny düzmek, nebitgaz känlerini işläp geçmekligiň ösüşiniň nusgalaryny gurmak boýunça ylmy-barlag işleri ýerine ýetirildi. Hasabat döwründe «Türkmennebit» döwlet konserniniň nebitgaz çykaryş müdirlikleri boýunça 2023-nji ýylda çykarylan nebit, gaz we kondensat barada hasabatlar ýygnaldy, olaryň esasynda guýularyň işleýiş görkezijileri, gatlaklar boýunça gorlaryň işlenip çykarylyşy ylmy esasda seljerildi.

Nebitli guýularyň önümli gatlaklaryna täsir etmekde gerek bolan himiki serişdeleri we düzümleri almak boýunça «Nebitgazylmytaslama» institutynyň «Guýularyň önümli gatlaklaryna täsir etmek» laboratoriýasynda ylmy-barlag işleri ýerine ýetirildi. Alym-hünärmenler tarapyndan işlenip taýýarlanan «Nebit we gaz guýularynda gatlak suwlaryny izolirlemegiň usuly» atly 883 belgili oýlap tapyşa Türkmenistanyň çäklendirilen patenti alyndy. Hödürlenilýän usul bolan alýumin gossipolýatynyň çökündisi bilen gatlak suwuny çäklendirmek işlerini geçirmek üçin zerur hasaplanylan tehnologik işleriň meýilnamasy düzüldi we Goturdepe nebitgaz käniniň önüminiň suwlulygy ýokary bolan 3 guýusynda önümçilikde synag işleri geçirildi. Geçirilen synag işlerinde netijelilik gazanylandygyny göz öňünde tutup, ony önümçilikde ulanmak teklip edildi. Agzalan laboratoriýanyň hünärmenleri «Asfalten-smola we parafin çökündilerinden arassalamagyň usuly» atly 923 belgili oýlap tapyşyň çäklendirilen patentiniň eýesi boldular. Bu oýlap tapyş nebit guýularynyň göteriji we nebit akdyryjy turbalarynda hem-de guýynyň düýpýaka zolagynda emele gelýän parafin gatlaklaryny arassalamakda diýseň ähmiýetlidir. Önümçilikde ulanmak üçin ýaramly, elýeter we arzan himiki serişdeleri işläp almak boýunça Gyýanlydaky polimer zawodynyň piroliz önümi bolan pirobenzini ulanyp görmeklige degişli ylmy-barlag tejribe işleri geçirildi. Seljermäniň netijelerine esaslanyp, parafini aýyrmakda pirobenzini gyş we tomus möwsüminde ulanmagyň gözükdirijisi laboratoriýanyň alym-hünärmenleri tarapyndan işlenip düzüldi we «Türkmennebit» döwlet konserniniň nebitgaz çykaryş müdirliklerinde ulanmak üçin hödürlendi.

«Nebitgazylmytaslama» institutynyň «Guýularyň önümli gatlaklaryna täsir etmek» laboratoriýasynyň hünärmenleri häzirki döwürde nebitli guýularyň önümli gatlaklaryna täsir etmek usullaryny kämilleşdirmek boýunça ylmy-barlag işlerini alyp barmagy dowam etdirýärler. Alym- -hünärmenleriň amatly şertlerde işlemegi üçin giň mümkinçilikleri we şertleri döredýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň jany sag, ömri uzak, tutumly işleri rowaç bolsun!

Saparmyrat Artykow,

«Türkmennebit» döwlet konserniniň «Nebitgazylmytaslama» institutynyň uly ylmy işgäri.

Aşgabat, 18-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Eýran Yslam Respublikasynyň nebit ministri Jawad Owjini kabul etdi.

Myhman wagt tapyp kabul edendigi we duşuşykda döwletara hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza, şeýle hem türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyza Eýranyň Prezidenti Seýed Ebrahim Raisiniň mähirli salamyny ýetirdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Eýran Yslam Respublikasynyň nebit ministrini myhmansöýer türkmen topragynda mübärekläp, dostlukly döwletiň Baştutanyna iň gowy arzuwlaryny beýan etdi hem-de şu saparyň çäklerinde geçiriljek ikitaraplaýyn duşuşyklardyr gepleşikleriň netijeli häsiýete eýe boljakdygyna, ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi.

Işjeň, netijeli ýagdaýda geçen duşuşygyň dowamynda Türkmenistan bilen Eýran Yslam Respublikasynyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk, deňhukuklylyk ýörelgeleri esasynda ýokary derejede alnyp barylýandygy kanagatlanma bilen bellenildi.

Nygtalyşy ýaly, özara hormat goýmak we birek-birege düşünişmek ýörelgeleri esasynda guralýan döwletara gatnaşyklar ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde, hususan-da, halkara guramalaryň çäklerinde üstünlikli ösdürilýär. Iki ýurduň dürli derejedäki Hökümet wekiliýetleriniň amala aşyrýan iş saparlary, şeýle hem geçirilýän maslahatlaşmalar, gepleşikler hyzmatdaşlygyň pugtalandyrylmagyna uly goşant goşýar. Türkmenistan bilen Eýranyň arasynda söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag we aragatnaşyk, gurluşyk, oba hojalygy ýaly pudaklarda netijeli gatnaşyklar ösdürilýär, hususy ulgamyň wekilleriniň arasyndaky özara hereketler has-da berkeýär.

Duşuşykda nebitgaz ulgamyndaky hyzmatdaşlyk bilen bagly mesele hem ara alnyp maslahatlaşyldy. Umumy pikire görä, agzalan ulgamda gatnaşyklary has-da giňeltmek üçin täze mümkinçilikler açylýar. Bu ugurda hyzmatdaşlygyň täze görnüşlerini we usullaryny gözlemek hem-de iş ýüzünde amala aşyrmak boýunça özara pikir alyşmalaryň peýdaly boljakdygyna ynanýaryn diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we türkmen tarapynyň netijeli teklipdir başlangyçlary goldamaga taýýardygyny tassyklady.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Eýran Yslam Respublikasynyň nebit ministri Jawad Owji döwletara gatnaşyklaryň mundan beýläk-de okgunly ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda çuňňur oýlanyşykly ykdysady özgertmeleriň geçirilmegi halk hojalygynyň pudaklarynyň işini täzeçe, döwrüň talabyna laýyklykda guramaga we ony dünýäniň ösen döwletleriniň tejribesi esasynda kämilleşdirmäge, milli ykdysadyýetiň özboluşly nusgasyny kemala getirmäge mümkinçilik berýär. Türkmenistan jemi içerki önüminiň möçberi yzygiderli artýan döwlet hökmünde halkara guramalar tarapyndan belent ykrarnama eýe bolýar.

Garaşsyz Watanymyzda milli ykdysadyýeti durnukly ösdürmek, bazar özgertmeleri mundan beýläk-de ilerletmek, durmuş ulgamynyň durnuklylygyny saklap galmak we ilatyň hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmak boýunça netijeli işler amala aşyrylýar. Ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny diwersifikasiýalaşdyrmak, eksportyň möçberini artdyrmak, importyň düzümini kämilleşdirmek, tebigy serişdeleri rejeli peýdalanmak, täze iş ýerlerini döretmek, innowasion, sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça giň gerimli çäreler durmuşa geçirilýär. Uglewodorod çig malynyň uly gorlarynyň özleşdirilmegi bilen utgaşykly alnyp barylýan bu işler milli ykdysadyýetiň pudaklarynda ýokary depginli ösüşi saklamaga mümkinçilik berýär.

Türkmenistanyň ykdysadyýeti diňe uglewodorod serişdelerine bagly bolman, eýsem, gaýtadan işleýän pudaklary ösdürmäge hem uly ähmiýet berilýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda eksporta gönükdirilen we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürýän himiýa, nebitgaz himiýasy, maşyn gurluşygy we metal işlemek, ýeňil we azyk senagaty hem-de beýleki pudaklar çalt depginlerde ösdürilýär. Senagat önümleriniň möçberi ýylsaýyn artýar, ýerli önümçiligiň hasabyna içerki bazaryň azyk önümleri bilen üpjünçiligi ýokarlanýar. Ýurdumyzyň ähli sebitlerinde täze kärhanalar gurulýar. Soňky ýyllarda Balkan welaýatynyň Gyýanly şäherçesinde polietilen we polipropilen öndürýän gazhimiýa toplumy, Garabogaz şäherinde azot dökünlerini öndürýän karbamid zawody, Ahal welaýatynyň Owadandepe şäherçesinde aýna kombinaty we tebigy gazdan benzin öndürýän zawod ýaly iri önümçilik desgalarynyň işe girizilmegi goşmaça iş orunlaryny döretmäge hem-de dünýä bazarynda bäsdeşlige ukyply önümleri öndürmäge täze itergi berdi.

Ýurdumyzda milli ykdysadyýetiň bazar gatnaşyklaryna geçmegi bilen baglylykda, hususyýetçiligiň ösdürilmegine aýratyn orun berilýär. Soňky ýyllarda kiçi we orta telekeçiligiň ösüşini işjeňleşdirmek, ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda onuň işini giňeltmek boýunça uly işler amala aşyryldy. Hususy telekeçilik düzümleri tarapyndan import edilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksporta gönükdirilen önümleriň täze görnüşleri özleşdirildi.

Işlenip taýýarlanan strategik meýilnamalara laýyklykda, ykdysadyýetiň pudaklarynyň ösüşi ýurdumyzyň býujet girdejilerini artdyrmaga mümkinçilik berýär. Býujetiň çykdajylaryny maksadalaýyk peýdalanmak, şol sanda sebitleriň derejesinde deňeçerlemek arkaly olaryň netijeliligini üpjün etmek, peýdalanylyşyna gözegçiligi güýçlendirmek boýunça işler alnyp barylýar. Döwlet býujetiniň 75 göterime golaýy durmuş ulgamyny ösdürmäge gönükdirilýär. Ykdysady ösüşi höweslendirmek, salgyt ulgamyny ýönekeýleşdirmek, ýerli býujetleriň özbaşdaklygyny ýokarlandyrmak boýunça işler amala aşyryldy.

Hormatly Prezidentimiz bazar gatnaşyklaryna esaslanýan durmuş-ykdysady strategiýasynda maýa goýum işjeňligine uly ähmiýet berýär. Kabul edilen maksatnamalarda göz öňünde tutulan çäreleriň üstünlikli durmuşa geçirilmegini gazanmak maýa goýum syýasatynyň baş maksady bolup durýar. Maýa goýumlaryň özüne çekijiligini ýokarlandyrmak boýunça işler utgaşykly alnyp barylýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzda durmuş ugurly ykdysadyýeti ösdürmek babatda alyp barýan işleriniň netijesinde, maýa goýumlaryň uly bölegi önümçilik däl pudaklara gönükdirildi. Durmuş üpjünçilik desgalarynyň we inženerçilik ulgamlarynyň müňlerçesi gurlup, ulanmaga berildi.

Karz edaralarynyň sazlaşykly işlemegi ykdysady durnuklylygyň esasy şertleriniň biridir. Türkmenistanyň bank ulgamy ilkinjileriň biri bolup karz edaralary tarapyndan hödürlenilýän bank hyzmatlarynyň sanly ulgam arkaly ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur çäreleri durmuşa geçirýär. Şolaryň hatarynda bankara elektron töleg ulgamyny kämilleşdirmek, menzilara ýerine ýetirilýän bank hyzmatlarynyň hilini ýokarlandyrmak we görnüşlerini giňeltmek arkaly nagt däl hasaplaşyklaryň möçberini artdyrmak, şol sanda raýatlara howpsuz, tölegleri çalt geçirýän galtaşyksyz tehnologiýalary ulanýan döwrebap hyzmatlary ornaşdyrmak, ýurdumyzyň banklarynyň halkara ykdysady gatnaşyklardaky ornuny pugtalandyrmak üçin bank ulgamynda ösen halkara tejribäni çekmek we milli tejribeleri peýdalanmak arkaly halkara hasaplaşyk amallaryny yzygiderli kämilleşdirmek ýaly çäreler amala aşyrylýar.

Ykdysadyýetimiziň köpugurlylygyny üpjün etmek boýunça hormatly Prezidentimiziň alyp barýan syýasatynyň durmuşa geçirilişini işjeňleşdirmek maksady bilen, döwlet we döwlete dahylsyz edara-kärhanalara, hususy telekeçilere önümçilik, dolanyşyk serişdelerini edinmäge, oba hojalygyny ösdürmäge gönükdirilen we raýatlara sarp ediş maksatlary üçin karzlary bermek çäreleri amala aşyrylýar.

Türkmenistan daşary ykdysady işiň kämilleşdirilmegine uly ähmiýet berýär. Dünýä eksportynda, şol sanda uglewodorod serişdeleriniň eksportynda ýurduň paýyny artdyrmak bilen, harytlaryň we hyzmatlaryň täze görnüşlerini dünýä bazarlaryna çykarmak boýunça çäreleriň giň toplumy durmuşa geçirilýär. Bütindünýä Söwda Guramasyna agza bolmak bilen bagly geçirilýän işleriň netijesinde, 2020-nji ýylyň iýulynda Türkmenistana bu guramada synçy hukuk derejesi berildi. 2022-nji ýylyň fewralynda BSG-niň Baş geňeşiniň agza ýurtlary tarapyndan Türkmenistana «goşulýan ýurt» derejesi berildi.

«Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgämize laýyklykda amala aşyrylýan durmuş syýasaty ykdysady ösüşiň ýokary görkezijilerine ýetmäge gönükdirilendir. Raýatlaryň durmuş taýdan goraglylygyny pugtalandyrmaga gönükdirilen maksatnamalaýyn çäreler raýatlaryň iş bilen üpjünçiliginiň derejesini ýokarlandyrmagyň, zähmeti guramagy kämilleşdirmegiň, ilatyň durmuş üpjünçiligini durnukly ösdürmegiň, onuň ygtybarly maliýe esasyny emele getirmegiň maksatlary üçin binýatlyk şertleri emele getirýär.

«Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda amala aşyrylýan ägirt uly işleriň netijesinde, ýurdumyzyň ykdysadyýeti yzygiderli ösdürilýär. Bu ösüş halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini barha ýokarlandyrmaga, şu günki we geljekki nesilleriň bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilýär.

«Watan».

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ykdysadyýetini pudaklaýyn diwersifikasiýalaşdyrmak, ykdysady ösüşiň köpugurlylygyny gazanmak babatda uly öňegidişlikler gazanylýar. Ilatyň ýaşaýşynyň hilini gowulandyrmaga we hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen maksatlara esaslanýan işler üstünlikli amala aşyrylýar. Durmuş-ykdysady syýasat sanly tehnologiýalary, innowasiýalary peýdalanmagyň, ykdysadyýetiň gurluş düzümini kämilleşdirmegiň, täze pudaklarydyr önümçilikleri döretmegiň, ykdysadyýetiň däp bolan pudaklarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, hususyýetçiligi ösdürmegiň hasabyna depginli ösüşlere eýe bolýar. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasy» bu ösüşleriň anyk çelgilerini özünde jemleýär.

Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!», Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer şygarlaryndan ugur alnyp amala aşyrylýan durmuş syýasaty durmuş-ykdysady ösüşiň öňdebaryjy görkezijilerine ýetmäge hem-de halkyň ýaşaýyş derejesini gowulandyrmaga gönükdirilýär. Bu ugurdaky işler ilatyň iş bilen üpjünçiliginiň derejesini ýokarlandyrmagyň, zähmeti guramagy kämilleşdirmegiň, ilatyň durmuş üpjünçiligini durnukly ösdürmegiň binýadyny has-da berkidýär. Şeýlelikde, köpugurly durmuş syýasaty netijesinde halkyň hal-ýagdaýy barha gowulanýar, ilatyň girdejileri yzygiderli ýokarlanýar. 2024-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberiniň 10 göterim ýokarlandyrylmagy döwletimizde durmuş ugurly ykdysady syýasatyň üstünlikli amala aşyrylýandygyny tassyklaýar.

Goý, halkymyz üçin, Watanymyzyň bagtyýar geljegi üçin ägirt uly aladalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň beýik başlangyçlary mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!

Gülbahar DURDYÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.