Häzirki ajaýyp döwrümizde ýurdumyzyň ýol-ulag ulgamyny döwrebaplaşdyrmak babatda ägirt uly işler amala aşyrylýar. Şu nukdaýnazardan, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň möhüm ähmiýetli halkara ulag düzümlerini kemala getirmek boýunça başlangyçlarynyň dünýä jemgyýetçiliginiň giň goldawyna eýe bolýandygy biziň her birimizde buýsanç duýgularyny döredýär.

Bu ugurda ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasy bilen işjeň häsiýete eýe bolan hyzmatdaşlygy aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Geçen ýylyň 16-njy maýynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 77-nji sessiýasynyň 70-nji plenar mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda, Milletler Bileleşigine agza döwletleriň biragyzdan goldamagynda 26-njy noýabry «Bütindünýä durnukly ulag güni» diýip yglan etmek hakynda Kararnamanyň kabul edilmegi munuň aýdyň mysallarynyň biridir.

Türkmenistanyň maýa goýum babatda özüne çekijiligi, onuň durmuş-ykdysady görkezijilerine halkara işewür toparlaryň berýän ýokary bahasy, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň üstünlikli alyp barýan parasatly döwlet syýasatynyň netijesidir. Ýurdumyzda aragatnaşyk ulgamlaryny we telekommunikasiýa tehnologiýalaryny ösdürmek boýunça täze taslamalar halkyň maddy üpjünçiliginiň we abadançylygynyň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilendir. Olar ähmiýetliligi we döwrebaplygy boýunça türkmen işewürlerinde hem-de iri daşary ýurt maýadarlarynda aýratyn gyzyklanma döredýär.

Ýakynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 16 ýyllygyna bagyşlanan sergide ulag-logistika hyzmatlaryny hödürleýän hususy kärhanalaryň gazananlarynyň giňden görkezilendigini bellemek gerek. Ulag-logistika kompaniýalarynyň işleri Türkmenistanyň bu ulgamda amala aşyrýan iri halkara taslamalary bilen baglylykda aýratyn ähmiýete eýe bolýar.

Türkmenistanyň multimodal üstaşyr merkeze öwrülýän, ykdysadyýetiň sanlylaşdyrylýan şertlerinde ulag-logistika hyzmatlary bazaryny özgertmekde, Merkezi Aziýanyň ählumumy bazar ulgamlary bilen gatnaşyklary, ulag-logistika düzümini ösdürmekde döwlet-hususy hyzmatdaşlygy, ulag-kommunikasiýa toplumyny ösdürmekde ylmyň we bilimiň orny bilen baglanyşykly meselelere uly ähmiýet berilýär.

Demirgazyk — Günorta ulag geçelgesiniň möhüm bölegi bolan Gazagystan — Türkmenistan — Eýran halkara demir ýoly, Amyderýanyň üstünden geçýän döwrebap demir ýol we awtomobil köprüleri we beýlekiler nazara alnanda, Watanymyzyň ulag-logistika ulgamyndaky mümkinçilikleriniň uludygyny görmek bolýar.

Türkmenbaşy Halkara deňiz porty Gündogar bilen Günbataryň arasynda söwda gatnaşyklaryny ösdürmekde häzirki zaman hyzmatlarynyň giň toplumyny ýerine ýetirýär. Aziýadan Ýewropa göni söwda-kommunikasiýa gatnaşyklarynyň elýeterliligini üpjün edýän innowasiýaly port toplumy umumy bähbitleri durmuşa geçirmäge niýetlenen strategik taýdan möhüm desgadyr.

Türkmenbaşy Halkara deňiz portuna Ýewropa deňiz portlary edarasy (ESPO) we Portlaryň ekologiýa gözegçiligi ulgamy (PERS) tarapyndan berlen «EcoPorts» güwänamasy Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge we innowasiýalary ornaşdyrmaga kömek edýän, daşky gurşawy goraýan sanly söwda tehnologiýalaryny ulanmaga mümkinçilik berýär. «EcoPorts» halkara güwänamasy Türkmenistanyň Hazar deňzindäki deňiz derwezesine Ýewropanyň ulag ulgamyna goşulyşmaga şert döreder. Häzirki wagtda Ýewropa portlarynyň 30-dan gowragy «EcoPorts» derejesine eýedir.

Häzirki wagtda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygy batly depginde dowam edýär. Bu taslama ýurdumyzyň sebitlerini gysga ugurlar bilen baglanyşdyrmaga we ulag akymlarynyň ygtybarly, bökdençsiz ugruny işe girizmäge mümkinçilik berer.

Beýik Ýüpek ýolunyň çatrygynda ýerleşýän ýurdumyz bu gadymy ýoluň dünýädäki taryhy ähmiýetini gaýtadan dikeltmäge uly ähmiýet berip, ulag-kommunikasiýa ulgamynda sebitiň döwletleri, halkara guramalar bilen möhüm taslamalary durmuşa geçirýär. Howa ulagy pudagyndaky gatnaşyklar 50-den gowrak halkara ylalaşyklaryň we konwensiýalaryň esasynda amala aşyrylýar.

Durmuş-ykdysady ösüşiň toplumlaýyn maksatnamalarynyň ýokary depgini we üstünlikli amala aşyrylmagy, uzak möhletleýin geljege niýetlenen ajaýyp meýilnamalar Türkmenistanda döwlet durmuşynyň ähli ugurlarynda, şol sanda telekommunikasiýalar, ýokary tizlikli maglumat tehnologiýalary ulgamyna maýa goýumlary çekmäge mümkinçilik berdi. Häzirki döwürde milli telekommunikasiýa ulgamynda halkara ölçeglere laýyk gelýän täze, innowasion sanly tehnologiýalary we maglumat-aragatnaşyk enjamlaryny ornaşdyrmak işleri üstünlikli amala aşyrylýar.

Ogulbibi REJEBOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Ýakynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Köýtendag etrabynda Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyp ulanmaga berilmegi ýurdumyzyň gurluşyk senagatyny mundan beýläk-de ösdürmekde we sementiň eksportyny artdyrmakda täze mümkinçilikleri döreder. Onuň üstümizdäki ýylda ulanmaga berlen ilkinji iri önümçilik desgasydygy bolsa, aýratyn bellenilmäge mynasypdyr.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe, beýleki pudaklar bilen birlikde ýurdumyzyň gurluşyk materiallary senagaty hem uly ösüşlere eýe bolýar. Gürrüňi edilýän sement zawody hasaba alnanda bu ýerde her haýsysynyň önümçilik kuwwaty 1 million tonna barabar bolan 2 sany sement zawodynyň hereket etmegi ýurdumyzda öndürilýän sementiň önümçiligini düýpli artdyrar. Diýarymyzyň beýleki sebitlerinde hereket edýän sement zawodlaryny hem hasaba alanyňda bu ugurda bar bolan kuwwatlyklaryň düýpli berkeýändigine göz ýetirmek mümkin. Ýerli çig malyň binýadynda sementiň we beýleki gurluşyk serişdeleriniň önümçilik depginindäki ösüş hem ýurdumyzyň senagatynyň okgunly ösýändigine şaýatlyk edýär.

Türkmenistanyň gündogarynda ýerleşýän Lebap sement zawodynyň birinji tapgyrynda öndürilýän S-400 we S-500 markaly sement içerki we daşarky sarp edijileriň ýokary isleginden peýdalanýar. 2013-nji ýylda işe girizilen bu kärhana tehniki enjamlar we önümleriň hili taýdan ýokary halkara ülňülerine doly laýyk gelýär. Onuň ussahanalary, kömekçi we jemgyýetçilik desgalary 60 gektar meýdany eýeleýär. Önümçiligiň awtomatlaşdyrylandygy hem-de onuň kompýuter programmasy esasynda dolandyrylýandygy diňe bir sementiň möçberine däl, eýsem hiliniň ýokary bolmagyna-da oňyn täsir edýär. Bu ýerde daşky gurşawy goramaga gönükdirilen wezipeleriň berk berjaý edilmegi bolsa döwlet Baştutanymyzyň berk talaby bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiziň iri önümçilik desgasynyň açylyş dabarasynda sözlän sözünde-de belleýşi ýaly, ýurdumyzda gurluşyk önümçiligi pudagyny sazlaşykly ösdürmäge, gurluşyk önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, pudakda iri maýa goýum serişdelerini özleşdirmäge we önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmaga, ýerli çig mal serişdelerinden peýdalanmak arkaly, içerki hem daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan önümleri öndürýän täze senagat kärhanalaryny gurmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Her ýylda 1 million tonna sement öndürmäge ukyply Lebap sement zawody bolsa munuň aýdyň mysalydyr. Ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi bilen, onuň önümçilik kuwwaty ýylda 2 million tonna ýeter. Zawod häzirki zaman tehnologiýasy boýunça sementiň uly isleg bildirilýän kysymlaryny öndürýär. Olar ýokary mäkämlikdäki portland sementidir, nebitgaz pudagynda ulanylýan tamponaž sementidir we gidrotehniki desgalarda ulanylýan sulfata çydamly sementdir. Sement zawodynyň işe girizilmegi bilen bu ýerde täze iş orunlarynyň 580-siniň dörändigi hem nygtalmaga mynasyp ýagdaýdyr.

Sement gurluşyk üçin iň zerur önümleriň biri bolup durýar. Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzda gurlup ulanmaga berlen Bäherden, Balkan we Lebap sement zawodlarynda täze innowasion tehnologiýalar esasynda dünýä standartlaryna doly laýyk gelýän ýokary hilli önümler öndürilýär. Häzirki wagtda «Türkmenistanda öndürildi» diýen ýazgyly sement önümleri diňe bir içerki bazarlarda däl, eýsem, dünýä bazarlarynda hem uly islege eýe bolýar.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasynyň dowamynda Germaniýa Federatiw Respublikasynyň «Thyssenkrupp Polysius GmbH» kompaniýasynyň enjamlary işe girizmek boýunça baş gözegçisi Mate Resetaryň Türkmenistanyň senagat we gurluşyk önümçiligi ministrine Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň enjamlarynyň ýokary hilli, özboluşly aýratynlyklary baradaky laýyklyk güwänamasyny gowşurmagy ýurdumyzda amala aşyrylýan özgertmeleriň ýokary netijelere eýe bolýandygyny ýene bir ýola subut etdi.

Ogulnabat SARYÝEWA,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk institutynyň uly mugallymy.

Aşgabat, 19-njy mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.

Döwlet Baştutanymyz öz adyndan hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan Wladimir Putini Russiýa Federasiýasynyň Prezident saýlawlarynda gazanan ýeňşi bilen tüýs ýürekden gutlady.

Siziň bu ýokary wezipä gaýtadan saýlanylmagyňyz Size bildirilen ýokary ynamyň we ýurduňyzyň öňünde bitiren hyzmatlaryňyzyň ykrar edilmeginiň nyşany bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow nygtady we pursatdan peýdalanyp, Russiýa Federasiýasyna öz Lideriniň parasatly baştutanlygynda mundan beýläk-de gülläp ösüş, ýurduň halkyna bolsa rowaçlyk arzuw etdi.

Russiýanyň Prezidenti döwlet Baştutanymyza gutlaglary we hoşniýetli arzuwlary üçin hoşallyk bildirip, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa mähirli salamyny ýetirmegini haýyş etdi.

Söhbetdeşligiň dowamynda taraplar häzirki wagtda Türkmenistan bilen Russiýanyň arasyndaky gatnaşyklaryň ýokary derejededigini kanagatlanma bilen bellediler. Dostluga, ynanyşmaga, özara düşünişmäge esaslanýan bu gatnaşyklar ugurlaryň giň gerimi boýunça yzygiderli ösdürilýär. Bellenilişi ýaly, ýurtlarymyz ikitaraplaýyn görnüşde, şeýle hem halkara guramalaryň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlyk edýärler.

Türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň gün tertibinde söwda-ykdysady gatnaşyklara aýratyn orun degişlidir. Şunuň bilen birlikde, medeni-ynsanperwer ugur işjeň ösdürilýär, parlamentara hyzmatdaşlyk yzygiderli alnyp barylýar. Söhbetdeşler Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň sebitleriniň arasynda ýola goýlan netijeli gatnaşyklaryň möhümdigini nygtadylar. Munuň özi döwletara hyzmatdaşlygy täze many-mazmun bilen baýlaşdyrýar.

Döwlet Baştutanymyz mümkinçilikden peýdalanyp, rus kärdeşine Türkmenistan bilen Russiýa Federasiýasynyň arasyndaky dostlugyň pugtalandyrylmagyna goşýan şahsy goşandy üçin minnetdarlygyny beýan edip, özara bähbitli hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirdi.

Telefon arkaly söhbetdeşligiň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Prezident Wladimir Putin birek-birege berk jan saglyk, rowaçlyk, jogapkärli döwlet işlerinde üstünlikleri, iki ýurduň dostlukly halklaryna bolsa abadançylyk we bagtyýarlyk arzuw etdiler.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly beýik ösüşlere beslenýär. Mälim bolşy ýaly, 22-nji fewralda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda Maslahatlar merkezinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi geçirildi. Biziň ýokary okuw mekdebimizde hem taryhy maslahatdan gelip çykýan wezipelere bagyşlanan maslahat geçirildi.

Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan döwletimizde parahatçylyk, asudalyk, abadançylyk, agzybirlik höküm sürýär, halkymyz bagtyýar hem-de bolelin durmuşda ýaşaýar. Adam hakyndaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan iň möhüm ugurlarynyň hatarynda durýar. Aýratyn-da, bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ulgamlaryna uly üns berilýär.

Halk hojalygynyň ähli pudaklary boýunça, şol sanda bilim, ylym, saglygy goraýyş we sport ulgamlarynda gazanylýan üstünlikleri, öňde goýlan maksatlary has-da belent sepgitlere ýetirmek baradaky öňümizde durýan wezipeler bolsa «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynda» we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» aýdyň beýan edilýär.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda aýdyň maksatlar tutýarys. Şol sanda, okuw meýilnamalaryny, maksatnamalaryny, okuw kitaplaryny ösen halkara tejribesine laýyklykda döwrebaplaşdyrmagy, ýokary okuw mekdeplerinde mugallymlaryň hünärini kämilleşdirmek boýunça yzygiderli işleri geçirmegi, ýurdumyzy ylmy taýdan ösen döwlete öwürmek üçin ylmy-barlag işlerini netijeli alyp barmagy we bu ugurda halkara hyzmatdaşlygynyň gerimini giňeltmegi maksat edinýäris.

Gahryman Arkadagymyzyň Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisinde eden taryhy çykyşy, öwüt-ündewleri bilim işgärlerini döredijilikli işlere has-da ruhlandyrýar.

Täçmyrat DURDYÝEW,

Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň mugallymy.

Köýtendagdaky iri senagat kärhanasynyň açylyşyndaky ýakymly pursatlaryň ýol ýazgysy

Mälim bolşy ýaly, ýaňy-ýakynda hormatly Prezidentimiziň gatnaşmagynda Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyry dabaraly ýagdaýda açylyp, ulanmaga berildi. Munuň özi senagat toplumynyň mümkinçilikleriniň artdyrylýandygynyň, türkmen topragynyň baý serişde gorlarynyň netijeli ulanylýandygynyň nobatdaky güwäsi boldy. Ençeme iş orunlarynyň döremegine, ykdysadyýetiň girdejililiginiň artmagyna, netijede, halkymyzyň hal-ýagdaýynyň has-da gowulanmagyna ýardam etjek bu iri desganyň açylyş dabarasyna şaýat bolmak bize-de nesip etdi.

Baharyň hoştap howaly gününde — 12-nji martda Watanymyzyň ýüregi Aşgabatdan howa ýoly arkaly gündogar sebitiň edara ediş merkezine baryp, ol ýerdenem demir ýol ulagy arkaly gadymy Köýtendaga, has dogrusy, Türkmenabat şäherinden 350 kilometr uzaklykda ýerleşýän Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasynyň geçirilýän ýerine ugradyk. Ýüzümizi gijä tutup barşymyza, hyýalda ýol pelsepesi at salýardy: Ýollar... Çar ýana uzaýan ýollar. Ýollar arkaly uzak şäherde okaýan talyp mähriban öýüne, ýaz gelende durnalar dogduk diýaryna dolanýar. Ýollar bizi dosta, alys illere, Diýar giňişliklerine sary alyp gidýär. Adam ýollarda öz bagtyny tapýar...

* * *

Ýedi sagatlyk ýol azalyberipdi. Senenama boýunça 13-nji marta gadam basan günümiziň daňynyň agarmagyna az wagt galypdy. Otlynyň aýnasyndan garanymyzda, «Kelif stansiýasy» diýen ýazga hem-de kiçeňräk oba gözümiz düşdi. Bu ýerde kükregimizi baharyň sergin howasyndan dolduryp, soňra ýolumyzy awtobusly dowam etdik. Demir ýol duralgasynyň «Kelif» ady biz üçin gepbaşy boldy. Sebäbi bu ady ozal eşitsek-de, onuň gelip çykyşyndan habarymyz ýokdy. Kärdeşlerimiziň hersi bir pikiri orta atdy. Şu ýerde biraz öňe gidip aýtsak, soň hem dowam eden gözleglerimiziň netijesinde, 8-9 ýyllykda metbugatda çap edilen täsirli makalalaryň birine gabat geldik.

* * *

Kelif — gala, taryhy-medeni ýadygärlik. Ol Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda Amyderýanyň kenaryna has ýakyn ýerde ýerleşýär. Maglumatlara görä, Beýik Ýüpek ýolunyň çatrygynda ýerleşen bu şäheriň taryhy asyrlaryň jümmüşine uzalyp gidýär. Kerwen yzly bu ýerlerde söwdagärler söwda-satyk, alyş-çalyş işlerini ýola goýupdyrlar. Hytaýdan, Şaşdan gelýän kerwenler Hojapiliň, Köýteniň, Bazardepäniň, Garlygyň üsti bilen Kelife gelip ýetipdirler. Bu ýerdenem Balha, Gazna, Hindistana tarap ugrapdyrlar... Oturymly ilat «kelif» sözüni «gulp» ýa-da «kilt» sözleriniň üýtgän görnüşi hasaplap, ony Isgender Zülkarneýniň ady bilen baglanyşdyrýar. Başga birleri «kelif» sözüniň «zuf» sözünden döräp, onuň «kenardaky şäher» diýen manyny aňladýandygyny, käbirleri bolsa bu sözüň türkmenleriň «gelip» sözünden dörändigini tekrarlaýarlar. Her niçik-de bolsa, Kelif şäheri döreýşi boýunça antiki zamanlara degişli ajaýyp mesgen. Özem Amyderýanyň orta akymynda Kerki geçelgesinden soňra iň uly güzer bolan Kelif geçelgesi, esasan, dört sany ýalpak güzerden ybarat bolupdyr. Olar Jargüzer, Kelifgüzer, Akderigüzer, Şagondygüzer diýlip atlandyrylypdyr. Şoňa görä-de, Kelif begligi diňe şu geçelgeden düşýän girdejiniň-pajyň hasabyna güzeranyny gurply dolandyryp bilipdir.

* * *

Ýazda säherler hemişe-de üýtgeşik we mylaýym bolýar. Ýolda daň agaryp başlan uçurlarynda çar ýanymyzy gurşap alan dag belentliklerine gözümiz düşdi. Köýten säheriniň özboluşly gözelligi özüne maýyl etdi. Ümzügimiz öňe bolansoň, alnymyzda şäher yşyklary peýda boldy. Jahanyň ýagtylyp gelýändigine garamazdan, bu yşyklar bize gol bulaýardy. Barmaly menzilimize ýetenimizde, senagat şäherçesidir öýden yşyklarymyzyň, asyl, diňe sement zawodyna degişlidigine göz ýetirdik. Birinji tapgyry Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda 2013-nji ýylyň fewralynda ulanmaga berlen iri desganyň bu gün ikinji tapgyry açylýar. Şu mynasybetli bu ýere welaýatyň medeniýet-sungat ussatlary, dürli kärdäki raýatlar, talyp ýaşlar ýygnanypdyrlar. Olaryň gülüp duran ýüzleri baýramçylyk ruhuny has-da belende göterýär. Çünki Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň ak pata bermeginde ikinji tapgyry açyljak bu zawod ýurdumyz, milli ykdysadyýetimiz, halkymyz üçin örän bähbitlidir.

* * *

Halk üçin edilýän şeýle bähbitli işlere göwnümiz galkynyp, metbugat wekilleri hökmünde kärdeşlerimiz bilen ýurdumyzyň teleýaýlymlarynda ýürek buýsanjymyzy paýlaşdyk. Has dogrusy, ildeşlerimize Lebap sement zawodynyň ähmiýetini düşündirmegi, wagyz etmegi maksat edindik. Şunuň bilen baglylykda, anyk maglumatlara ýüzlendik:

■ Zawodyň gurluşygy Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň buýurmasy esasynda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Türkmen enjam» hojalyk jemgyýeti tarapyndan amala aşyryldy.

■ 38 sany binadan we desgadan ybarat bolan zawod dünýä standartlaryna doly laýyk gelýän, şol sanda sulfata (duza) durnukly ýokary hilli sement önümleriniň ýylda 1 million tonnasyny öndürmäge ukyplydyr.

■ Ikinji tapgyrda 250-ä golaý işgär zähmet çeker.

■ Hasaplamalara görä, täze zawodda önümçilik işinde bölünip çykýan zyýanly galyndylaryň möçberi rugsat edilýän derejeden ep-esli azdyr. Çünki howa goýberilýän tozanlary toplamak we arassalamak üçin kuwwatly süzgüç ulgamlary ulanylýar.

■ Gurluşyk taslamasy ýerine ýetirilende ulanylan enjamlaryň we ýerine ýetirilen inženerçilik işleriniň DIN ülňülerine, sement senagatynyň standartlaryna hem-de IEC we ISO standartlaryna doly laýyk gelýändigi üçin «ThyssenKrupp Polysius GmbH» kompaniýasynyň güwänamasy gowşuryldy.

■ Zawod önümçilikde zerur bolan çig malyň esasy görnüşleriniň uly ätiýaçlyklarynyň baý sebitinde gurlupdyr...

* * *

Şeýle maglumatlaryň sanyny näçe uzaltsaň uzaldyp oturmaly. Bularyň ählisi-de ykdysadyýeti senagatlaşdyrmak we daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri özümizde öndürmek ýoluny saýlap alan Türkmenistan döwletimizde degişli ugur boýunça yzygiderli çäreleriň durmuşa geçirilip, innowasion tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan häzirki zaman kärhanalarynyň gurluşygyna, önümçilik kuwwatlyklarynyň yzygiderli artdyrylmagyna, ýerli çig malyň esasynda ýurdumyzda öndürilýän gurluşyk serişdeleriniň ýokary hilini we bäsdeşlige ukyplylygyny üpjün etmäge aýratyn ähmiýet berilýändigini görkezýär. Hut şonuň üçin-de, hormatly Prezidentimiziň hut özüniň gatnaşmagynda Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň ulanmaga berilmegi mynasybetli dabara aýratyn ruhubelentlik ýagdaýy mahsus boldy. Bu ýatda galyjy pursatlary watandaşlarymyz mawy ekran arkaly synlandyrlar.

* * *

Dabaralar tamam boldy. Biz hem zawodyň agzybir işgärler toparyna uly üstünlikleri arzuw edip, ýola düşdük. Köýtendag etrabynyň «Kelif» demir ýol duralgasyna gelip, ol ýerden otly bilen gadymy Kerkä tarap ugradyk. Kerki Halkara howa menziliniň döwrebap binasyna uzaklardan gözüň kaklyşýar. Sebäbi ýurdumyzda kämil enjamlaşdyrylan täze-täze howa menzilleri yzygiderli gurlup, ulanmaga berilýär, raýat awiasiýasynyň maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrylyp, Watanymyzyň ähli sebitinden halkara standartlara laýyklykda uçuşlaryň howpsuzlygy üpjün edilýär. Ulag-logistika ulgamynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi bilen bagly meseleler elmydama üns merkezinde saklanylýar. Biz hem döredilýän giň mümkinçilikleriň janly şaýady hökmünde döwrebap howa ulagy arkaly, açylyş dabarasynda uly joşgun bilen ýaňlanan aýdymyň sözlerine ýuwaşja hiňlenip, Kerkiden ak mermerli Aşgabada sary ugur aldyk:

Täze-täze ymaratlar açylýar,
Gül Lebaba bagtyň nury seçilýär...

Artykguly HOJABERDIÝEW,

«Nesil». Aşgabat — Köýtendag — Aşgabat.

Aşgabat, 18-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan möwsümleýin işleriň barşy bilen bagly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi R.Hojagulyýewe söz berildi. Häkim welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitde gowaça ekişine girişmek we ekiş möwsümini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin degişli taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Bugdaý meýdanlarynda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri dowam edýär. Ýazlyk ýeralmanyň, soganyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişi alnyp barylýar. Ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwy tutulýar. Welaýatda dowarlardan owlak-guzy, düýelerden köşek almak möwsümi dowam edip, bu jogapkärli möwsümi guramaçylykly geçirmek boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär.

Şeýle hem welaýatda suw serişdelerinden tygşytly peýdalanmak, ýerleriň melioratiw ýagdaýyny kadaly derejede saklamak maksady bilen, suwaryş, şor suw akabalarynda arassaçylyk işleri geçirilýär. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän binalardaky we desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygynda dowam edýän möwsümleýin işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň zerurdygyna ünsi çekdi we gowaça ekişine guramaçylykly girişilmegini, ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalarda göz öňünde tutulan wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhümdigini belledi hem-de bu ugurdaky işleri gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda gowaça ekişine başlamak we bu möwsümi talabalaýyk geçirmek boýunça zerur işler ýerine ýetirilýär. Welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda degişli ideg işleri geçirilýär. Ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek boýunça öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, welaýatda bu ekinleriň ekişi dowam edýär. Ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwy tutulýar. Sebitiň maldarçylyk hojalyklarynda owlak-guzy möwsümini guramaçylykly geçirmek, dowarlaryň baş sanyny artdyrmak üçin zerur çäreler görülýär. Şeýle hem welaýatda suw serişdelerinden tygşytly we netijeli peýdalanmak arkaly ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça zerur işler ýerine ýetirilýär.

Häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna” laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hem hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň geljekde bol hasyl almagyň esasy şertleriniň biridigini belledi we gowaça ekişine guramaçylykly taýýarlyk görülmegini, bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli, bellenen möhletlerde ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowyň welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, 2024-nji ýylda ýurdumyzda bugdaýyň bol hasylyny öndürmek babatda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, häzirki wagtda welaýatyň ak ekin meýdanlarynda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişine guramaçylykly girişmek we ekiş möwsümini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin zerur guramaçylyk çäreleri ýerine ýetirilýär. Welaýatda ýazlyk soganyň ekişi tamamlanyp, häzirki wagtda ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişi dowam edýär, gögeriş suwy tutulýar. Şunuň bilen birlikde, beýleki azyklyk ekinleriň ekiljek meýdanlaryna suw tutulýar.

Sebitiň maldarçylyk hojalyklarynda dowarlardan owlak-guzy, düýelerden köşek almak möwsümini guramaçylykly geçirmek, mallaryň baş sanyny artdyrmak, olary talabalaýyk idetmek boýunça ähli zerur işler ýerine ýetirilýär. Ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini we melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak maksady bilen, suwaryş, şor suw akabalaryny arassalamak işleri geçirilýär. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky we binalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalygynda örän jogapkärli möwsümiň başlanýandygyna ünsi çekdi we gowaça ekişiniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegi üçin ähli zerur çäreleriň görülmegini, bugdaýa, beýleki ekinlere ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli, öz wagtynda ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyp ulanmaga berlendigi, welaýatyň ýaşaýjylaryna döwrebap ýolagçy awtobuslaryň sowgat edilendigi, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini yzygiderli ýokarlandyrmak üçin döwrebap ýaşaýyş jaýlaryny gurduryp berendigi üçin welaýatyň ähli ýaşaýjylarynyň adyndan hormatly Prezidentimize çäksiz hoşallygyny bildirdi we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň, Gahryman Arkadagymyzyň janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny, il-ýurt bähbitli işleriniň hemişe rowaçlyklara beslenmegini tüýs ýürekden arzuw etdi.

Soňra häkim welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekişine başlamak, ekişi guramaçylykly geçirmek we bellenen agrotehniki möhletlerde tamamlamak üçin zerur çäreler görülýär. Welaýatda 2024-nji ýylda bugdaýyň bol hasylyny ýetişdirmek maksady bilen, şu günler bugdaý ekilen meýdanlarda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Ýazlyk ýeralma we sogan ekilen meýdanlarda hem ideg işleri dowam edýär. Sebitiň maldarçylyk hojalyklarynda owlak-guzy möwsümini talabalaýyk geçirmek üçin amatly şertler döredilip, bu hojalyklaryň öri meýdanlarynda zerur işler ýerine ýetirilýär. Oba hojalyk ekinlerini suw bilen ýeterlik möçberde üpjün etmek üçin suwaryş we şor suw akabalarynda arassaçylyk, gazuw işleri dowam etdirilýär.

Häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna” laýyklykda, welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly binalardaky hem-de desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada-da hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda gowaça ekişine girişmek boýunça dowam edýän guramaçylyk işlerine ünsi çekdi we bu jogapkärli möwsümiň talabalaýyk geçirilmegini, welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda degişli ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli we bellenen möhletlerde alnyp barylmagyny gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow sebitde alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak barada öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, häzirki wagtda welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg etmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekişine guramaçylykly girişmek we möwsümi ýokary derejede geçirmek üçin ekişde ulanyljak ähli oba hojalyk tehnikalary we gurallar, pagtaçy daýhanlar üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlary möwsüme doly taýýar edildi. Şeýle hem şu günler welaýatyň ýazlyk ýeralma, sogan ekilen meýdanlarynda gögeriş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine hem taýýarlyk görülýär.

Welaýatyň maldarçylyk hojalyklarynda mallaryň baş sanyny we olardan alynýan önümleriň möçberini artdyrmak, mallary talabalaýyk idetmek, dowarlardan owlak-guzy, düýelerden köşek almak möwsümini guramaçylykly geçirmek boýunça zerur çäreler görülýär. Ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen üpjünçiligini gowulandyrmak maksady bilen, oba hojalyk ekinlerine berilýän suwy tygşytly peýdalanmak, howdanlara suw toplamak, suwaryş, şor suw akabalaryny arassalamak babatda hem degişli işler geçirilýär. Häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada-da hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň zerur talap bolup durýandygyny belledi we welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda dowam edýän ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny, gowaça ekişine ýokary guramaçylyk derejesinde girişilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga gönükdirilen giň gerimli maksatnamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagynyň möhümdigine ünsi çekdi we bu ugurdaky işleri gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzyň pagtaçy daýhanlaryna gowaça ekişine ak pata berendigi üçin ähli oba zähmetkeşleriniň adyndan hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, tutýan tutumly işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.

Soňra wise-premýer ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, welaýatlarda gowaça ekişine başlamak üçin degişli taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary we gurallar, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlary möwsüme doly taýýar edildi. Diýarymyzda bugdaýyň bol hasylyny öndürmek arkaly azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak maksady bilen, welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň öndürilýän möçberini artdyrmak hem-de bu önümler bilen ilatymyzy bolelin üpjün etmek boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Şu günler welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda ýazlyk ekinleriň ekişi dowam edýär.

Ýurdumyzda maldarçylyk pudagyny ösdürmek, mallaryň baş sanyny artdyrmak, olary talabalaýyk idetmek, mallaryň önüm berijiligini ýokarlandyrmak boýunça zerur çäreler görülýär. Häzirki wagtda welaýatlarda dowarlardan owlak-guzy, düýelerden köşek almak möwsümi guramaçylykly dowam edýär. Ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini gowulandyrmak, suw serişdelerinden tygşytly peýdalanmak maksady bilen, suwaryş we şor suw akabalaryny arassalamak, howdanlarda suw toplamak işleri ýerine ýetirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk ekinleriniň öndürilýän möçberini artdyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilmegine toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyna ünsi çekdi we gowaça ekişiniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegini, bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň talabalaýyk alnyp barylmagyny berk gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, oba hojalygynda jogapkärli möwsümiň — gowaça ekişiniň ýetip gelendigine ýene-de bir gezek ünsi çekdi we Ahal, Balkan, Lebap, Mary welaýatlarynda 20-nji martda, Daşoguz welaýatynda 27-nji martda başlanjak bu möwsümiň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi üçin ähli zerur çäreleriň görülmegini tabşyrdy.

Iş maslahatynyň dowamynda oňa gatnaşyjylar döwlet Baştutanymyzy Türkmenistanyň Prezidenti wezipesine girişen güni bilen hem-de ýetip gelýän Milli bahar baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutladylar we hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, halkymyzyň rowaçlygynyň, Watanymyzyň abadançylygynyň bähbidine gönükdirilen giň gerimli işleriniň hemişe üstünliklere beslenmegini arzuw etdiler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat, 18-nji mart (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow Türkiýäniň “Rönesans Holding” kompaniýasynyň müdiriýetiniň başlygy Erman Ylyjak bilen duşuşdy. Işjeň ýagdaýda geçen duşuşygyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we hyzmatdaşlygy ösdürmegiň geljekki ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türk işewüri Gahryman Arkadagymyza türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik, ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga döredilen mümkinçilik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Öz ýolbaşçylyk edýän kompaniýasynyň Türkmenistanda ýerine ýetirýän işleriniň barşy barada habar bermek bilen, myhman Gahryman Arkadagymyzy we türkmen halkyny mukaddes Oraza aýy bilen gutlady hem-de bu sahawatly günlerde ähli arzuwlaryň hasyl bolmagyny arzuw etdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri hormatly Prezidentimiziň adyndan we hut öz adyndan işewüri, doganlyk türk halkyny mukaddes Oraza aýy bilen gutlady. Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz üçünji Antalýa diplomatiýa forumyna gatnaşmak üçin Türkiýe Respublikasyna bolan saparynyň çäklerinde işewür bilen duşuşyp, hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýy we geljekki ugurlary boýunça pikir alşandyklaryny belledi. Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow meşhur kompaniýanyň ýolbaşçysy bilen ýene-de duşuşýandygyna şatdygyny aýtdy.

Milli Liderimiz ýurdumyzda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan» we “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyndan” gelip çykýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek ugrunda giň gerimli işleriň alnyp barlyp, ägirt uly “Galkynyş” gaz käniniň dördünji tapgyryny özleşdirmegiň çäklerinde işleri üstünlikli amala aşyrmak üçin zerur tagallalaryň edilýändigini belledi. Şunda bilelikdäki iri taslamalary durmuşa geçirmek üçin ägirt uly mümkinçilikler açylýar.

Ýurdumyzyň Türkiýe Respublikasy bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge aýratyn ähmiýet berýändigini belläp, Gahryman Arkadagymyz işewüriň bu gezekki saparynyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary giňeltmekde we “Rönesans Holding” kompaniýasynyň Türkmenistanda alyp barýan işleriniň ösüşiniň anyk ugurlaryny kesgitlemekde möhüm ädime öwrüljekdigine ynam bildirdi.

Şeýle hem Milli Liderimiz Türkmenistanyň Goranmak ministrliginiň Berdimuhamet Annaýew adyndaky 1-nji Ýöriteleşdirilen harby mekdebiniň gurluşygynyň barşy bilen gyzyklandy we ýurdumyzda himiýa senagatyny ösdürmegiň, Arkadag şäheriniň gurluşygynyň ikinji tapgyrynyň çäklerinde taslamalaryň durmuşa geçirilmegine türk işewürleriniň gatnaşyp biljekdigini aýtdy.

Türkiýäniň iri kompaniýasynyň ýolbaşçysy uly ykdysady kuwwata eýe bolan Türkmenistanda giň möçberli taslamalaryň durmuşa geçirilmegine gatnaşmagyň özleri üçin uly hormatdygyny nygtap, häzirki döwürde Berdimuhamet Annaýew adyndaky 1-nji Ýöriteleşdirilen harby mekdebiniň gurluşygynyň güýçli depginde dowam edýändigini, onuň geljek okuw ýylynyň başynda — «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ulanmaga beriljekdigini habar berdi.

Gahryman Arkadagymyz Türkmenistan bilen Türkiýe Respublikasynyň arasynda yzygiderli ösdürilýän özara bähbitli hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmeginde iki halkyň taryhy-medeni hem-de dil babatda umumylygynyň esasy şert bolup durýandygyny belledi. Türkmen-türk gatnaşyklary hususy ulgamda-da netijeli ösdürilýär, bu ugurda hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin baý tejribe toplandy.

Türk kompaniýasynyň ýolbaşçysy hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa hem-de Gahryman Arkadagymyza ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine döwlet derejesinde üns berilýändigi üçin hoşallyk bildirip, Türkmenistanda maksatnamalaýyn özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine uly goşant goşmaga taýýardygyny nygtady.

Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iri halkara kompaniýalar bilen uzak möhletleýin hyzmatdaşlygy giňeltmegiň ähmiýetini belläp, deňhukuklylyk we iki tarapyň bähbitlerine hormat goýmak ýörelgeleriniň onuň binýadyny emele getirýändigini aýtdy. “Rönesans Holding” kompaniýasynyň köp ýyllaryň dowamynda ýurdumyzda şähergurluşyk, nebitgaz, himiýa senagaty pudaklarynda möhüm taslamalaryň durmuşa geçirilmegine işjeň gatnaşýandygy kanagatlanma bilen bellenildi.

Duşuşygyň dowamynda hormatly Arkadagymyz Türkmenistanyň doganlyk ýurduň kompaniýasynyň alyp barýan işlerine ýokary baha berýändigini hem-de toplanan oňyn tejribäni hasaba almak bilen, geljekde-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygyny nygtady.

Söhbetdeşligiň ahyrynda işewür Türkmenistanda bolup, türkmen halkynyň Milli Lideri, Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bilen duşuşmaga we hyzmatdaşlygyň möhüm meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga örän şatdygyny nygtap, öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin ähli tagallalary etjekdigine ynandyrdy.

Aşgabatda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň iri forumy geçirilýär

Aşgabat, 17-nji mart (TDH). Şu gün Söwda-senagat edarasynyň sergiler merkezinde milli ykdysadyýetiň hususy pudagynyň gazananlaryny we mümkinçiliklerini açyp görkezýän üç günlük giň gerimli sergi açyldy. Onuň çäklerinde maslahatyň geçirilmegi hem meýilleşdirilýär.

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 16 ýyllygyna bagyşlanan bu çäreler türkmen işewürleriniň tejribesini, üstünliklerini we mümkinçiliklerini, hususy pudagyň milli maksatnamalary, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň innowasion ösüşine, bäsdeşlige ukyply hem-de eksport ugurly önümçilikleri döretmäge gönükdirilen özgertmelerini durmuşa geçirmäge goşýan uly goşandyny açyp görkezýär.

Ykdysadyýetiň hususy bölegini höweslendirmek we goldamak meselesi döwletimiziň hemişe üns merkezinde durýar. “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, türkmen telekeçileriniň ähli ugurlarda netijeli işlemekleri üçin amatly şertler döredilýär. Şu ýylyň 9-njy fewralynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde döwlet Baştutanymyzyň «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» tassyklamagy «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» şygary astynda geçýän ýylda Watanymyzy ösüşiň täze belentliklerine çykarmak babatda möhüm ädim boldy. Bu Maksatnamanyň esasy ugurlarynyň biri hem kiçi we orta telekeçiligi ösdürmäge hemmetaraplaýyn goldaw bermekden ybaratdyr. Amatly işewürlik gurşawyny döretmek, bazar gatnaşyklaryna geçmegi çaltlandyrmak, dürli pudaklarda telekeçilik işiniň gerimini giňeltmek, döwlet-hususy hyzmatdaşlygynyň dürli görnüşlerini ösdürmek, döwlet emlägini hususylaşdyrmak ýaly ugurlar şu ýylda göz öňünde tutulan esasy wezipeleriň hataryndadyr.

«Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» kabul etmek bilen, ýurdumyz milli ykdysadyýetiň pudaklaryny, şeýle hem sebitleri durnukly ösdürmek, täze kärhanalary işe girizmek, müňlerçe iş orunlaryny döretmek boýunça belent maksatlary öňde goýdy. Şunda telekeçilik ulgamyny mundan beýläk-de ösdürmek, kiçi we orta telekeçilige goldaw bermek, netijede, jemi içerki önümiň düzüminde hususy bölegiň paýyny 71,4 göterime (ýangyç-energetika toplumyny hasaba almazdan) ýetirmek ileri tutulýan wezipeler hökmünde kesgitlenildi. Bu babatda durmuşa geçirilýän çäreler türkmen telekeçilerine dürli ugurlarda ýokary netijeleri gazanmak üçin uly mümkinçilikleri açýar.

Döwletiň işjeň höweslendiriji goldawy esasynda türkmen telekeçiliginiň ösüş depginini gazanylýan aýdyň netijeler hem subut edýär. Diňe geçen, 2023-nji ýylda TSTB-niň kärhanalary tarapyndan öndürilen oba hojalyk we azyk önümleriniň möçberiniň ösüş depgini 111,7 göterime, senagat önümleriniňki bolsa 106,7 göterime ýetdi. Şunlukda, birleşme şeýle statistiki görkezijiler bilen nobatdaky ýyla gadam goýdy. Ýerine ýetirilen bu işleriň sakasynda bolsa sarp edilen ummasyz güýç we tagallalar durandyr.

…Sergiler merkeziniň giň zalynda joşgunly baýramçylyk ýagdaýy emele geldi. Sergä gatnaşyjylarydyr myhmanlary döredijilik toparlary aýdym-sazly çykyşlar bilen garşyladylar. Forumyň açylyş dabarasyna Hökümet agzalary, Halk Maslahatynyň, Mejlisiň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, daşary ýurt kompaniýalarynyň, Türkmenistanda işleýän daşary ýurtlaryň hem-de halkara guramalaryň diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň foruma gatnaşyjylara iberen Gutlagynda Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döwrümiziň belent maksatlaryna ýetmekde, döwletiň ösüş maksatnamalaryny durmuşa geçirmekde uly işleri alyp barýandygy nygtalýar. Geçen 16 ýylyň dowamynda birleşmäniň agzalarynyň sanynyň ep-esli artmagy, hususy başlangyçlaryň rowaçlanmagy, telekeçileriň alyp barýan işleriniň geriminiň has-da giňemegi bu ugurdaky syýasatyň ajaýyp miweleridir.

Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, berkarar döwletimizi, bagtyýar döwrümizi, beýik galkynyşlarymyzy arzuw eden akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda geçirilýän bu giň möçberli sergi milli ykdysadyýetimiziň barha pugtalanýan kuwwatyny, saçaklarymyzyň berekedini, bazarlarymyzyň bolçulygyny açyp görkezýär.

Biz bedew batly ösüşleriň mekany bolan eziz Diýarymyzyň ynamly gadamlarynda ýaşlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldamaga, bazar gatnaşyklaryny kämilleşdirmäge, işewürlik gurşawynyň döwrebap hukuk binýadyny döretmäge, ýokary netijeli innowasion özgertmelere, täze döwrüň ykdysady ösüş nusgasynyň rowaçlanmagyna aýratyn üns bereris diýlip, Gutlagda nygtalýar.

Bu ýyl Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi tarapyndan ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasy bilen bilelikde guralan giň gerimli sergide kompaniýalaryň, hususy kärhanalaryň we önüm öndürijileriň 230-dan gowragy öz diwarlyklaryny ýaýbaňlandyrdy. Şolaryň arasynda sergä ilkinji gezek gatnaşýanlar hem bar.

Häzirki döwürde ylmy esasda işlenip düzülen, ýokary tehnologiýaly önümçilikleri ösdürmek üçin şertleriň döredilmegine aýratyn üns berilýär. Bu çemeleşme bar bolan önümçilikleri tehniki we guramaçylyk taýdan kämilleşdirmekde, eksporta niýetlenen önümleriň täze görnüşlerini öndürmekde telekeçiler üçin giň mümkinçilikleri açýar. Şeýlelikde, döwletimiz ykdysadyýetiň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak babatda oňaýly şertleri döretmek we başlangyçlary öňe sürmek bilen, hususy kärhanalaryň döwrebaplaşdyrylmagyna ýardam berýär, olaryň innowasion işlere çekilmeklerini, halkara derejede tejribe alyşmaklaryny üpjün edýär. Sergide ähli pudaklaryň bölümlerinde diýen ýaly görkezilýän “täze önüm”, “importyň ornuny tutýan önümçilik” ýa-da “innowasion tehnologiýa” ýaly aýratynlyklara laýyk gelýän köp sanly önümler hem bu ugurda gazanylan üstünlikleri aýdyňlygy bilen subut edýär.

Diwarlyklarda “Rysgal” paýdarlar täjirçilik banky, hünär taýýarlygynyň dürli ugurlary boýunça okuw taslamalaryny amala aşyrýan Telekeçiler mekdebi, “Bäsdeş” söwda öýi, “Birleşme gurluşyk” birleşigi, ýurdumyzdaky ilkinji hususy neşir bolan “Rysgal” gazeti barada maglumatlar ýerleşdirilipdir.

Watanymyzyň bagtyýar geljeginiň bähbidine durmuşa geçirilýän demokratik özgertmelere işjeň gatnaşýan Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasy hem öz bölüminde alyp barýan işleri barada maglumat berýär. Barha ösýän telekeçilik ulgamy ýurdumyzda işewürligi ösdürmek boýunça döwlet strategiýasynyň netijeliligine şaýatlyk edýär. Bu strategiýa jemgyýetçilik işjeňliginiň, ykdysady başlangyçlaryň täze, has täsirli görnüşleriniň höweslendirilmegine gönükdirilendir.

Serginiň aýry-aýry bölümlerinde Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň welaýat bölümleriniň alyp barýan işleri görkezilýär. Häzirki wagtda Diýarymyzyň ähli sebitlerinde kiçi we orta telekeçilik ösýär, ykdysadyýetiň esasy pudaklarynda iş alyp barýan iri kärhanalar, hojalyk jemgyýetleri paýtagtymyzda, sebitlerde giň möçberli döwlet taslamalaryny amala aşyrýarlar, köp sanly iş orunlaryny döredýärler. Aslynda, ykdysadyýetiň söwda, maldarçylyk ulgamlaryna, mebelleriň, gurluşyk materiallarynyň, azyk önümleriniň, hojalyk harytlarynyň önümçiligine, bilim, kanunçylyk, çap we dizaýn işleri, halk senetçiligi ýaly pudaklarda ýöriteleşen türkmen telekeçileri tarapyndan hödürlenilýän harytlaryň hem-de hyzmatlaryň hemme ugurlaryny sanap çykmak aňsat däldir.

Şeýlelikde, sergide «Nur bina gurluşyk», «Ajaýyp gurluşyk», «Baýly gurluşyk», «Gujurly binagär», «Gündogdy», «Ojar Aziýa» hususy kärhanalary, «Dost gurluşyk, söwda, önümçilik» hojalyk jemgyýeti, «Saýaly menzil», «Erkin gurluşyk», «Döwlet gurluşyk», «Altyn», «Altyn nesil», «Türkmen bina gurluşyk», «Nahal» hususy kärhanalary öz tejribelerini hem-de mümkinçiliklerini görkezýärler.

Ýurdumyzda dünýä ülňülerine laýyk gelýän önümçilik, durmuş maksatly döwrebap binalardyr desgalar, ýaşaýyş jaýlary, çagalar baglary, mekdepler, lukmançylyk merkezleri ýokary depginde gurulýar. Ak mermerli paýtagtymyza gelýän myhmanlar Aşgabady dünýäniň iň gözel şäherleriniň biri hasaplaýarlar. Onuň tanalmaz derejede özgeren keşbi, binagärlik aýratynlygy we milli öwüşginleri göreni haýrana goýýar.

Döwlet Baştutanymyz innowasiýalary we öňdebaryjy tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak arkaly gurluşyk pudagynyň kuwwatyny artdyrmagyň wajypdygy barada aýdyp, «akylly» şäher we «akylly» öý, şeýle-de gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleri ulgamynda tehnologik işläp taýýarlamalaryň kömegi bilen dürli taslamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegini möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitledi. Şunuň bilen baglylykda, «Aşgabat-sitiniň» we Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň aýdyň nyşanyna öwrülen Arkadag şäheriniň ägirt uly taslamalarynyň, binagärlik-şekil nusgalarynyň serginiň esasy bezegine öwrülendigini bellemek gerek. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy esasynda bu ägirt uly şähergurluşyk taslamasynyň durmuşa geçirilmegi Türkmenistanda amala aşyrylýan durmuş ugurly, ýurdumyzy hemmetaraplaýyn ösdürmäge, ykdysady kuwwatyny artdyrmaga, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli ýokarlandyrmaga gönükdirilen döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň anyk mysalydyr.

Mälim bolşy ýaly, Arkadag şäheriniň taslamasyny iki tapgyrda durmuşa geçirmek meýilleşdirildi. Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalary bolan hususy gurluşyk kärhanalarynyň işjeň gatnaşmagynda şäheriň gurluşygynyň birinji tapgyrynda medeni-durmuş we beýleki maksatly desgalaryň 336-sy ulanmaga berildi. Iri döwlet buýurmalarynyň hatarynda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň, Arkadag şäheriniň ikinji tapgyrynyň desgalarynyň, paýtagtymyzy ösdürmegiň 17-nji tapgyrynyň, şeýle hem «Aşgabat-siti» taslamasynyň gurluşyklary bar. Hususy gurluşyk düzümleri «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda häzirki zaman dynç alyş zolagynyň infrastrukturasyny döretmäge-de işjeň gatnaşýarlar.

Sergide görkezilýän wideoşekillerde gurluşyk senagatynyň täze önümleriniň we tehnologiýalarynyň, gurluşyk serişdelerini öndürýän awtomatik kuwwatlyklaryňdyr kiçi zawodlaryň, suw sorujylaryň, suw arassalaýjy enjamlaryň, panel we diwar toplumlarynyň, alýumin, plastik profilleriniň, santehnika, bezeg serişdeleriniň tapawutly aýratynlyklary öz beýanyny tapdy.

Ýurdumyzyň hususy kärhanalary halkara hil standartlaryna laýyk gelýän gurluşyk serişdeleriniň onlarça görnüşiniň önümçiligini ýola goýýarlar. Munuň şeýledigini «Derýaplastik» hojalyk jemgyýetiniň, «Begler ýoly», «Ak hünji» hususy kärhanalarynyň diwarlyklary hem aýdyň görkezýär. Bu kärhanalarda daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan ýokary hilli önümler öndürilip, olara diňe bir biziň ýurdumyzda däl, eýsem, daşary ýurtlarda-da uly isleg bildirilýär. Şolaryň hatarynda turbalar, kabeller, asma petikler, penjireler we gapylar üçin profiller, penopolistirol, jemagat hojalygynda, gurluşyklarda giňden peýdalanylýan polietilenden, polipropilenden, poliwinilhloridden taýýarlanylan beýleki önümler bar. «Çaly» hususy kärhanasy innowasion tehnologiýalaryň ulanylmagy esasynda öndürilen gurluşyk serişdeleriniň köp sanly görnüşini hödürleýär. Gurluşyk serişdelerini öndürijileriň köpüsi, şol bir wagtyň özünde beýleki önümçilikleri-de özleşdirmek bilen, işleriniň gerimini giňeldýärler.

Telekeçiler tarapyndan öndürilýän senagat önümleriniň görnüşleri ýylsaýyn artýar. Keramiki plitalar, bazalt süýümi, turbalar, kerpiçler, demirbeton gurnamalary, gidroizolýasiýa serişdeleri, ýuwlan çäge, keramzit, emulsiýalardyr boýaglar, elektrik kabeller, ýanýoda daşlarydyr kafeller, gury gurluşyk garyndylary, ýag we howa süzgüçleri, akkumulýatorlar senagat pudagynda gazanylan üstünlikleri açyp görkezýär. Bu ugurda sergä gatnaşanlaryň arasynda «Hindiwar» hojalyk jemgyýeti, «Täjir ýoly», «Berk önüm», «Täze süzgüçler» kärhanalary we beýlekiler bar.

Sergide ulag-logistika hyzmatlaryny hödürleýän hususy kärhanalaryň gazananlary görkezilýär. Ulag-logistika kompaniýalarynyň işleri Türkmenistanyň bu ulgamda amala aşyrýan iri halkara taslamalary bilen baglylykda aýratyn ähmiýete eýe bolýar.

Bu ýerde ýurdumyzyň tebigy çig mal serişdeleriniň binýadynda yzygiderli ösýän himiýa önümçiligi bilen meşgullanýanlaryň önümleri hem bar. Hojalyk himiýasynyň önümlerini mahabatlandyrýan diwarlyklar uly gyzyklanma eýe bolýar. «Guba gara», «Täç hil», «Nurly energiýa çeşmesi» kärhanalary we başga-da köp sanly hususy telekeçiler ýurdumyzyň sintetik ýuwujy, arassalaýjy serişdeler, kosmetika we parfýumeriýa harytlary bazarynda öz täze önümlerini görkezýärler. Sergide ýurdumyzyň daşary ýurtlarda öndürilýän önümler bilen bäsdeşlik etmäge ukyply hem-de alyjylaryň arasynda uly islegden peýdalanýan hojalyk tehnikasynyň dürli görnüşlerini — gaz we elektrik plitalary, peçleri, mikrotolkunly peçleri, smart-telewizorlary öndürijileriň diwarlyklary hem mynasyp orun eýeläpdir.

Sergä gatnaşýanlaryň ençemesi halkyň sarp edýän harytlarynyň öndürilişini artdyrmakda hususy pudagyň mümkinçiliklerini görkezýärler. Şolaryň hatarynda döwrebap egin-eşikleri, aýakgaplary, uly islegden peýdalanýan beýleki önümleri öndürýän düzümleri — «Röwşen» hususy kärhanasyny, «Muhammet-Balkan» hojalyk jemgyýetini we beýlekileri görkezmek bolar. Bu ýerde ýurdumyzda öndürilen matalardan tikin önümlerini, keteni matalaryny, dürli suratly, reňkli we dürli möçberdäki milli zenan öýmelerini öndürýän kärhanalar hem bar.

Telekeçilik we döredijilik başlangyçlaryny goldamak arkaly halk senetçiliginiň, milli amaly-haşam sungatynyň täsin ýörelgelerini gorap saklamak innowasion esasda barha giň gerime eýe bolýan milli işewürligiň wezipesi bolmagynda galýar. Sergide telekeçiler, halk ussatlary, ýaş dizaýnerler tarapyndan ýüpekden we ýüňden taýýarlanylan owadan gölli ajaýyp halylar, tebigatyň täsin görnüşleri şekillendirilen elde dokalan bezeg palaslary, häzirki zaman haly, bezeg we keşdeçilik önümleri, matalar, şaý-sepler, keramiki önümler, sowgatlyk harytlar görkezilýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda täze halyçylyk kärhanalary döredilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow haly we haly önümleriniň, sowgatlyk el işleriniň elektron söwdalaryny guramak, munuň üçin sanly ulgamlary ornaşdyrmak boýunça degişli işleriň geçirilmeginiň zerurdygyny belleýär.

Ýurdumyzyň mebel önümlerini öndürijileriniň diwarlyklary hem aýratyn orun eýeleýär. Mebel önümçiliginiň öňdebaryjylary — “Aýbölek”, «Çigildem» fabrikleri, «Abraýly mebel» we «Nurana türkmen» kärhanalary daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan, eksport ugurly önümleriň köp görnüşlerini sergi meýdançasynda öý we edara gurşawynda bezelen nusgalar arkaly hödürleýärler.

Däp bolşy ýaly, sergide Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň obasenagat toplumy, azyk we gaýtadan işleýän senagat ulgamlarynda ýöriteleşen agzalarynyň işine giň orun berildi. Bu ugruň kärhanalary döwletimiziň azyk garaşsyzlygynyň pugtalandyrylmagyna uly goşant goşýarlar. Häzirki wagtda telekeçiler et we süýt önümleriniň, çaga iýmitiniň, miwe, gök-bakja önümleriniň, şireleriň, maýoneziň, doňdurmanyň, konserwirlenen balyk önümleriniň, süýji-kökeleriň giň görnüşlerini öndürýärler. Oba hojalyk önümlerini öndürijiler bakja, gök we miwe, şol sanda ýurdumyz üçin mahsus bolmadyk önümleriň öndürilişini hem artdyrýarlar.

Sergide “Akdaş miwe içgileri”, “Arçalyk”, “Berk Akar” hususy kärhanalarynyň öndürýän alkogolsyz içgileriniň we arassa agyz suwunyň, “Miweli oba” hojalyk jemgyýetiniň “Saba”, “Ak ýaprak” hojalyk jemgyýetiniň “7 gün”, “Parahat” hususy kärhanasynyň “Joş”, “Eçil” haryt nyşanly şireli içgileriniň, “MFT” haryt nyşanly ekologik taýdan arassa gök we miwe önümlerinden taýýarlanan şireli içgileriň, nektarlaryň dürli görnüşleri görkezilýär. “Ajaýyp ussat halal önümleri” hojalyk jemgyýeti, “Sahabatly” maldarçylyk toplumy, “Maksada okgunly” hususy kärhanasy maldarçylyk pudagynda alyp barýan seçgiçilik işleriniň netijelerini görkezýärler. “Simmental”, “golşteýn” we “angus” tohumly göleler Türkmenistanyň howa şertlerine uýgunlaşdyrylan sygyrlaryň et-süýt berýän täze görnüşiniň kemala getirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Sülgünler, düýeguş ösdürip ýetişdirýän hususy fermanyň afrika düýeguşlary we bedene saklanýan ýörite bölüminiň ýany hem köp adamly boldy. Dürli balyk önümlerini öndürmekde gazanylan üstünlikleri şöhlelendirýän diwarlyklar uly gyzyklanma döredýär. Ýurdumyzyň aýry-aýry sebitleriniň kiçi we orta telekeçiliginiň wekilleri balyklary ýetişdirmek bilen meşgullanýarlar. «Hazar balyk» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň, «Kenar» haryt nyşanly we beýleki hojalyk jemgyýetleriniň diwarlyklary aýratyn ünsi çekýär.

Ýurdumyzyň kärhanalarynyň mynasyp bolan ISO we HACCP halkara güwänamalary olaryň öndürýän azyk önümleriniň ýokary hiline, ekologik taýdan howpsuzdygyna şaýatlyk edýär. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň başlangyjy bilen döredilen “Hil standart” hojalyk jemgyýeti azyk önümleriniň howpsuzlygynyň goragynda durup, Diýarymyzda azyk önümleriniň howpsuzlygyny seljermek boýunça ilkinji barlaghana merkezidir. Bu düzümiň azyk önümlerini seljermek babatda ygtyýarlylygy ISO/IEC17025:2017 halkara akkreditasiýasy bilen tassyklanyldy.

Türkmen telekeçileri täze suwarymly ýerleri özleşdirmegiň, şol ýerlerde oba hojalyk ekinlerini goşmaça ekmegiň, miweli baglary hem-de üzüm nahallaryny ekmegiň, ýyladyşhana hojalyklarynyň meýdanyny giňeltmegiň hasabyna azyk önümleriniň öndürilişini artdyrmak ugrunda uly tagalla edýärler. Munuň özi içerki bazary önümler bilen üpjün etmäge hem-de eksportyň möçberini artdyrmaga mümkinçilik berýär. Oba hojalyk işewürliginiň bir ugry hökmünde miweçiligiň netijeli ösdürilmegi ýurdumyzyň telekeçileriniň barha uly gyzyklanmasyna eýe bolýar. Bu ösüşler “Ak diwar” hususy kärhanasynyň we beýlekileriň diwarlyklarynda öz beýanyny tapýar. TSTB-niň agzalary suwarmagyň öňdebaryjy tehnologiýalaryny, ýokary hilli serişdeleri we tehnikalary ulanmagyň esasynda miweli baglary ösdürip ýetişdirýärler.

Telekeçiler giň gerime eýe bolýan köpçülikleýin bag ekmek çäreleriniň geçirilmegine, ekologik abadançylygyň wezipelerini çözmek bilen bagly Milli tokaý maksatnamasynyň we beýleki döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegine hem mynasyp goşant goşýarlar. Olar Halkara Nowruz güni — Milli bahar baýramyna bagyşlanyp, 16-njy martda geçirilen ählihalk bag ekmek dabarasyna-da uly ruhubelentlik bilen gatnaşdylar.

Sport we syýahatçylyk, sport senagaty hem-de sagdyn durmuş ýörelgeleri bilen tanyşdyrýan diwarlygyň töweregi hem köp adamly boldy. Bu ulgam hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir.

Sergi telekeçileriň söwda we hyzmatlar ulgamynda gazanan üstünlikleri bilen hem tanyşdyrýar. Häzirki wagtda olar ýöriteleşdirilen dükanlary açýarlar, işlerini françaýzing usuly boýunça guraýarlar. Muňa mysal hökmünde TSTB-niň agzalary tarapyndan dolandyrylýan «Kämil market», «Halk market», «Şerbet market» ýaly paýtagtymyzyň iri söwda merkezlerini görkezmek bolar.

Sergide “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny” durmuşa geçirmekde Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň mümkinçilikleriniň tanyşdyrylmagy-da täsirli boldy. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow işewürler jemgyýetçiliginiň öňünde internet arkaly söwdalaryň möçberini artdyrmak, elektron söwda üçin milli meýdançalary döretmek, Diýarymyzda öndürilýän harytlaryň halkara giňişlikde mahabatyny güýçlendirmek bilen baglanyşykly möhüm wezipeleri goýdy. Telekeçiler döwlet Baştutanymyz tarapyndan öňe sürlen elektron senagatyny döretmek hem-de ösdürmek boýunça maksatnamany durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýarlar. Şunda ýokary hilli, ekologik taýdan arassa önümçilige, ähli pudaklarda sanly ulgamy hem-de tehnologik täzelikleri ornaşdyrmaga uly üns berilýär.

Häzirki zaman senagat we elektron önümleriniň dürli görnüşlerini öndürýän “Aýdyň gijeler” hojalyk jemgyýetiniň diwarlyklary bu ýere gelýänleriň ünsüni bada-bat özüne çekýär. Bu hojalyk jemgyýetiniň önümleriniň görnüşleriniň sany yzygiderli artýar we olar öýjükli telefonlary, smartfonlary, dürli görnüşli monobloklary, smart-telewizorlary, split-kondisionerleri, internet ulgamyny paýlaýjylary (router), suwy sowatmaga hem-de gyzdyrmaga niýetlenen kulerleri öz içine alýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň ýurdumyzda öndürilmegi diňe bir importyň möçberini azaltmaga mümkinçilik bermän, eýsem, ilaty uly isleg bildirilýän harytlar bilen elýeterli bahalardan üpjün etmäge hem mümkinçilik berýär. Sergä gelýänler “Türkmen ýyldyzy” kärhanasynyň işi bilen hem tanşyp bilerler. Ol beketleri, elektrik hereketlendirijileri, generatorlary, transformatorlary gurnamak, ýeňil we düýpli bejermek, elektrik enjamlarynyň ähli görnüşlerini synagdan geçirmek boýunça öz mümkinçiliklerini görkezýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ykdysady özgertmeleriň durmuşa geçirilmeginde hususy ulgam döwletiň hyzmatdaşy bolup, ýokary hilli harytlary we hyzmatlary hödürlemek bilen, azyk, çaphana önümleriniň, gurluşyk serişdeleriniň, amaly-haşam sungatynyň önümleriniň we beýlekileriň önümçiligine maýa goýumlary gönükdirýär. Nobatdaky sergi bolsa türkmen işewürleriniň marketing syýasatynyň aýrylmaz düzüm bölegine öwrüldi. Serginiň çäklerinde milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň gazananlarynyň, bäsdeşlige ukyply, uly isleg bildirilýän önümleriň dürli görnüşleriniň, täze harytlaryň, hyzmatlar ulgamynda teklipleriň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi.

“Mähirli zenan”, “Nur ýüpek” modalar öýleriniň önümleri sergä gelenler üçin ajaýyp sowgat boldy. Onda ýaz-tomus möwsümleri üçin niýetlenen ajaýyp lybaslar görkezildi. Milli äheňdäki zenan lybaslaryny döretmek bu modalar öýleriniň esasy iş ugrudyr.

Ýygnananlar forumy guramaga döredilen mümkinçilik üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ata Watanymyzyň rowaçlygy, halkymyzyň bagtyýarlygy ugrunda halk hojalyk toplumyny mundan beýläk-de depginli ösdürmek üçin öz gujur-gaýratyny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.

...Gözden geçirilişiň çäklerinde ertir TSTB-niň edara binasynyň mejlisler jaýynda telekeçilik işiniň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmaga bagyşlanan maslahat geçiriler. Hususy önümçilige täze tehnologiýalary we öňdebaryjy nou-haulary ornaşdyrmagyň mümkinçiliklerini öwrenmek, hususy önüm öndürijileriň önümleriniň, hyzmatlarynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak, ýurdumyzda öndürilýän önümlere sarp edijileriň ünsüni çekmek, telekeçilik işini kämilleşdirmek bilen bagly meseleleri toplumlaýyn seljermek maslahatyň gün tertibiniň esasy ugurlary bolar. Şeýle hem soňky ýylda durmuşa geçirilen işleri we gazanylan üstünlikleri ara alyp maslahatlaşmak, önümçiligi ösdürmek we döwrebaplaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleri öndürmek, ilatyň iş bilen üpjünçilik derejesini ýokarlandyrmaga ýardam etmek boýunça Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň öňünde durýan wezipeler barada pikir alyşmalaryň guralmagy meýilleşdirilýär.

Nobatdaky sergi Garaşsyzlyk ýyllarynda ajaýyp üstünliklere eýe bolan milli ykdysadyýetimiziň döwlete dahylsyz pudagynda amala aşyrylýan oňyn özgertmeleriň we täzelikleriň aýdyň beýanydyr.

Sergi 19-njy marta çenli dowam eder. Gözden geçirilişiň ahyrynda oňa gatnaşyjylara degişli diplomlar gowşurylar.

Türkmenistanyň Prezidenti we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ählihalk bag ekmek dabarasyna gatnaşdylar

Aşgabat, 16-njy mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýurdumyzda ählihalk bag ekmek möwsüminiň nobatdaky tapgyryna badalga berildi. Onuň dowamynda tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe düýp agaç nahallary ekildi. Paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekde ýaýbaňlandyrylan ählihalk bag ekmek dabarasyna Gahryman Arkadagymyz hem gatnaşdy.

Biziň halkymyz asyrlaryň dowamynda tebigata aýawly çemeleşmegiň we onuň bilen sazlaşykly ýaşamagyň özboluşly ýörelgelerini kemala getiripdir. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe amala aşyrylýan ýurdumyzyň ekologiýa syýasaty şeýle asylly ýörelgelere esaslanýar. Dünýä medeniýetiniň iň gadymy ojaklarynyň biri bolan Türkmenistanyň tebigy şertleri ýerli ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyna hem-de ekerançylyk medeniýetiniň kemala gelmegine ýardam berdi. Taryhy maglumatlar Diýarymyzyň ägirt uly giňişliklerinde ajaýyp bagy-bossanlyklaryň bolandygyny, ata-babalarymyzyň ekerançylyk medeniýetini ösdürip, miweli baglary ýetişdirendiklerini tassyklaýar.

11-nji martda sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatynda döwlet Baştutanymyz degişli ýolbaşçylara ýazky bag ekmek möwsümini ýokary derejede geçirmek boýunça tabşyryklary berdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe tebigata aýawly çemeleşmek babatda gadymdan gelýän däp-dessurlarymyza laýyklykda, ýurdumyzda daşky gurşawy goramak, tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak, “ýaşyl” ykdysadyýeti ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn çäreler durmuşa geçirilýär.

...Ir bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow awtoulagda Magtymguly Pyragy medeni-seýilgäh toplumynyň ýanyna geldi.

Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Mejlisiň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, daşary döwletleriň we halkara guramalaryň ýurdumyzda işleýän diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi hem-de beýleki dabara gatnaşyjylar mähirli garşyladylar.

Ýurdumyzyň meşhur artistleriniň, milli saz sungatynyň ussatlarynyň çykyşlary baýramçylyk ýagdaýyny emele getirip, dabara gatnaşyjylarda uly ruhubelentlik döretdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlar bilen mähirli salamlaşyp, bag ekmek üçin ýörite taýýarlanan ýere geçdi. Döwlet Baştutanymyzyň ýanyna ýaş nesliň wekili gelýär. Ol belent ruha beslenen goşgy setirleri bilen hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, köptaraply işinde uly üstünlikleri arzuw edip, Arkadagly Gahryman Serdarymyzdan bag ekmek dabarasyna badalga bermegi haýyş edýär.

Hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzyň günortasynda döredilýän täze seýilgähde bag nahalyny oturdyp, Milli bahar baýramyna gabatlanyp geçirilýän ýazky ählihalk bag ekmek çäresine badalga berdi.

Bag ekmek dabarasynyň geçirilmegi parasatly pederlerimiziň kemala getiren milli däp-dessurlarynyň häzirki döwürde mynasyp dowam etdirilýändiginiň ajaýyp nyşanydyr.

Dabara gatnaşýanlaryň hemmesi hormatly Prezidentimiziň göreldesine eýerip, ýakyn wagtda paýtagtymyzyň bu künjegine gözellik bagyşlajak täze medeni-seýilgäh toplumynyň çäginde bag nahallaryny oturtmak işine girişdiler.

Köpçülikleýin bag ekmek dabarasyna gatnaşýanlaryň hatarynda köp sanly ýaşlaryň bardygyny bellemek gerek. Munuň özi ýaş nesilleriň ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan çärelere işjeň gatnaşýandyklarynyň nobatdaky beýanydyr. Bu bolsa ýaşlarda zähmetsöýerlik, topraga perzentlik borjuň bilen hyzmat etmek ýaly asylly endikleriň kemala gelmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa şu gün tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe bag nahallarynyň oturdylýandygy, dabaranyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi barada hasabat berdi.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz bag nahallarynyň oturdylmagynyň ekologik ýagdaýy gowulandyrmakda möhüm ähmiýete eýedigini belläp, daşky gurşawy goramak, ýurdumyzy toplumlaýyn bagy-bossanlyga büremek, öňden oturdylan baglaryň idegini ýetirmek boýunça alnyp barylýan işleri hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow paýtagtymyzy abadanlaşdyrmak, şäheriň çäklerinde arassaçylyk işlerini geçirmek, şäher gulluklarynyň işine döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak babatda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek we paýtagtymyzda arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek boýunça birnäçe görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz dabara gatnaşyjylar bilen gürrüňdeşligiň dowamynda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny» we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny», «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň hem-de geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyndan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Köpetdagyň etegindäki belentlikde bina edilen Magtymguly Pyragynyň belent ýadygärligi uzaklardan seleňläp görünýär. Giň gerimli medeni-seýilgäh toplumy Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli iri dabaralaryň geçiriljek esasy merkezine öwrüler. Häzirki wagtda beýik şahyryň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda giňden belleniljek ýubileýine bagyşlanan çäreleri ýokary derejede guramak babatda zerur işler amala aşyrylýar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlara möhüm ekologik çäräniň üstünlikli geçirilmegini arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Ýurdumyzda ýagşy dessura öwrülen köpçülikleýin bag ekmek dabarasy täze seýilgähleriň, tokaý zolaklarynyň döremegini şertlendirýär. Bu bolsa türkmen topragynyň ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyny üpjün etmek bilen bir hatarda, ýakymly howa gurşawynyň emele gelmegine hem oňyn şert döredýär. Şunuň bilen baglylykda, türkmen topragynyň çar künjeginde kemala getirilýän ýaşyl zolaklar ekologik howpsuzlygyň, ilatyň saglygynyň we abadançylygynyň möhüm şerti bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekleriň birinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ählihalk bag ekmek dabarasynyň geçirilýän ýerine geldi. Bu ýerde Arkadagly Gahryman Serdarymyzy dabara gatnaşýanlar uly şatlyk-şowhun bilen garşyladylar.

Ýurdumyzda Milli Liderimiz tarapyndan başy başlanyp, durmuş ulgamynyň ähli ugurlaryny öz içine alýan giň gerimli özgertmeler maksatnamalarynyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi esasynda Garaşsyz Türkmenistan gülläp ösýän, ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwrülýär. Şunda ekologik meselä, şeýle hem tokaý zolaklaryny döretmäge, ýollaryň ugrunda, derýalaryň, suw akabalarynyň kenarlarynda dürli görnüşli bag nahallaryny ekmäge uly ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gahryman Arkadagymyz bilen bilelikde ählihalk bag ekmek dabarasyna badalga bermek üçin niýetlenen ýere bardy.

Konstitusiýa binasy bilen Maslahat köşgüniň aralygyndaky çäkde seýilgäh zolagy dörediler.

Milli Liderimiziň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň göreldesine eýerip, ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň, syýasy partiýalaryň ýolbaşçylarydyr wekilleri uly ruhubelentlik bilen bag ekmek dabarasyna girişdiler hem-de Arçabil şaýolunyň ugrunda ýakyn geljekde emele geljek tokaý zolagynyň döredilmegine badalga berdiler.

Ak mermerli Aşgabadyň günorta bölegindäki ajaýyp binalar bu töweregiň tebigy aýratynlyklary bilen sazlaşyp, onuň keşbini özgerdýär. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly şanly wakalara, giň gerimli dabaralara beslenýär.

Hormatly Prezidentimiz we Gahryman Arkadagymyz 7 sany bag nahalyny oturtdylar. Mälim bolşy ýaly, ýedilik san türkmenlerde şowlulygyň we rowaçlygyň nyşany hasaplanýar.

Döredijilikli zähmet hem-de nesilleriň dowamatlylygy halkymyzyň mizemez gymmatlyklarydyr. Şu günki waka-da ata-babalarymyzyň asylly ýörelgeleriniň mynasyp dowam etdirilýändiginiň nobatdaky beýany boldy.

Soňky ýyllarda paýtagtymyzyň keşbi tanalmaz derejede özgerdi. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň baş şäherini ösdürmek boýunça özgertmeler maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň subutnamasydyr.

Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Aşgabadyň eteklerinde hem tokaý zolaklarynyň çäkleri barha giňeýär. Şunda bu künjegiň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşýan tokaý zolaklary ekologik abadançylygy üpjün edýär. Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», şeýle hem “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” esasynda Diýarymyzda ýokary ekologik ýagdaýy üpjün etmek üçin giň gerimli işler amala aşyrylýar.

Ekologiýa ýaly örän möhüm meselede halkara dialoga işjeň gatnaşyjy hökmünde Türkmenistan BMG-niň çäklerinde oňyn hyzmatdaşlygy giňeldýär, beýleki iri guramalardyr düzümler bilen özara gatnaşyklary ösdürýär. Milli we sebit derejede durmuşa geçirilýän ekologiýa maksatnamalarydyr taslamalar bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýetini şertlendirýär.

Türkmenistanyň ýokary derejeli forumlarda öňe süren hem-de halkara bileleşigiň giň goldawyna eýe bolan başlangyçlarynyň ähmiýetini bellemek gerek. Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, BMG-niň Suw strategiýasyny, Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak, Aral meselesini BMG-niň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek, Hazar deňziniň ekologik abadançylygyny gorap saklamak bilen bagly teklipler munuň aýdyň güwäsidir.

Şunda döwlet Baştutanymyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň belent münberinden howa we ekologik meseleleri çözmek babatda beýan eden oňyn teklipleri hem möhüm ähmiýete eýedir. Geçen ýylyň dekabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Dubaýda geçirilen “COP28” maslahatynda çykyş edip, Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny yglan etdi. Ýeri gelende bellesek, döwlet Baştutanymyz BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň Glazgo şäherinde geçirilen 26-njy maslahatynda Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasy boýunça täze başlangyjy goldaýandygy barada aýdyp, resminamany içgin öwrenmäge, ony durmuşa geçirmäge gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändigini mälim edipdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasynyň maslahatlaryny nazara almak bilen, BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň işjeň goldamagynda ýurdumyzyň howa boýunça Pariž ylalaşygy esasynda Türkmenistanyň Milli derejede kesgitlenen goşandyny (NDC) taýýarlandygyny we ony 2022-nji ýylyň maýynda tassyklandygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu strategik resminamada 2030-njy ýylda parnik gazlarynyň zyňyndylaryny, 2010-njy ýylyň derejesine görä, 20 göterim azaltmak göz öňünde tutulýar.

...Şu günki geçirilen ählihalk bag ekmek dabarasy ynsan bilen tebigatyň aýrylmaz arabaglanyşygynyň subutnamasy bolup, onuň maksady ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna, daşky gurşawyň sagdynlaşdyrylmagyna hem-de türkmen topragynyň gülläp ösmegine gönükdirilendir.

Paýtagtymyzyň günorta böleginiň ajaýyp künjekleriniň biri bolan Arçabil şaýolunyň iki tarapyny gurşap alan bag hatarlary Garaşsyz Watanymyzda ekologik abadançylygy üpjün etmek boýunça çäreleriň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň mysalyna öwrüldi.

Bag ekmek dabarasy tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çärä gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Bag zolaklarynyň, seýilgähleriň döredilmegi, ösümlik dünýäsiniň baýlaşdyrylmagy paýtagtymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmegiň esasy ugurlarynyň biridir.

Häzirki wagtda Aşgabadyň töweregindäki arça agaçlary oturdylan meýdanlar ýylsaýyn giňeýär. Olar topragy berkidip, ýerasty suwlaryň ýokary galmagynyň hem-de sil suwlarynyň döremeginiň öňüni alýar. Şeýle hem arça agajy uglerod oksidiniň howadaky derejesini peseldip, howany tozandan arassalaýar we ýellerden goranmagyň tebigy serişdesi bolup durýar. Mundan başga-da, Aşgabadyň çäginde emele gelen tokaý-seýilgäh zolagy bu ýerde howanyň gowulanmagyna ýardam edýär. Dag derelerinde we baýyrlyklarda, ýapgytlarda arça agaçlarynyň tokaýlyklary döredilip, olaryň sany eýýäm onlarça milliona ýetýär.

Ählihalk bak ekmek dabarasynyň barşynda tutuş ýurdumyz boýunça saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzüm nahallarynyň 594 müň 892 düýbi oturdyldy. Şeýle hem seýilgähleri, tokaý zolaklaryny arassalamak, abadanlaşdyrmak işleri bilen birlikde, jemi 2 million 376 müň 204 düýp agaja ideg işleri geçirildi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyz bagy-bossanlyga bürenýär, ýaşyl zolaklaryň, ajaýyp seýilgähleriň, gür tokaýlyklaryň çäkleri barha giňelip, täzelenişiň we ösüşiň nyşanyna öwrülýär.

Türkmenistanyň Prezidenti we türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ählihalk bag ekmek dabarasyna gatnaşdylar

Aşgabat, 16-njy mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ýurdumyzda ählihalk bag ekmek möwsüminiň nobatdaky tapgyryna badalga berildi. Onuň dowamynda tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe düýp agaç nahallary ekildi. Paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekde ýaýbaňlandyrylan ählihalk bag ekmek dabarasyna Gahryman Arkadagymyz hem gatnaşdy.

Biziň halkymyz asyrlaryň dowamynda tebigata aýawly çemeleşmegiň we onuň bilen sazlaşykly ýaşamagyň özboluşly ýörelgelerini kemala getiripdir. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe amala aşyrylýan ýurdumyzyň ekologiýa syýasaty şeýle asylly ýörelgelere esaslanýar. Dünýä medeniýetiniň iň gadymy ojaklarynyň biri bolan Türkmenistanyň tebigy şertleri ýerli ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyna hem-de ekerançylyk medeniýetiniň kemala gelmegine ýardam berdi. Taryhy maglumatlar Diýarymyzyň ägirt uly giňişliklerinde ajaýyp bagy-bossanlyklaryň bolandygyny, ata-babalarymyzyň ekerançylyk medeniýetini ösdürip, miweli baglary ýetişdirendiklerini tassyklaýar.

11-nji martda sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatynda döwlet Baştutanymyz degişli ýolbaşçylara ýazky bag ekmek möwsümini ýokary derejede geçirmek boýunça tabşyryklary berdi. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe tebigata aýawly çemeleşmek babatda gadymdan gelýän däp-dessurlarymyza laýyklykda, ýurdumyzda daşky gurşawy goramak, tebigy baýlyklary rejeli peýdalanmak, “ýaşyl” ykdysadyýeti ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn çäreler durmuşa geçirilýär.

...Ir bilen hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow awtoulagda Magtymguly Pyragy medeni-seýilgäh toplumynyň ýanyna geldi.

Bu ýerde döwlet Baştutanymyzy Mejlisiň Başlygy, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, daşary döwletleriň we halkara guramalaryň ýurdumyzda işleýän diplomatik wekilhanalarynyň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi hem-de beýleki dabara gatnaşyjylar mähirli garşyladylar.

Ýurdumyzyň meşhur artistleriniň, milli saz sungatynyň ussatlarynyň çykyşlary baýramçylyk ýagdaýyny emele getirip, dabara gatnaşyjylarda uly ruhubelentlik döretdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlar bilen mähirli salamlaşyp, bag ekmek üçin ýörite taýýarlanan ýere geçdi. Döwlet Baştutanymyzyň ýanyna ýaş nesliň wekili gelýär. Ol belent ruha beslenen goşgy setirleri bilen hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, köptaraply işinde uly üstünlikleri arzuw edip, Arkadagly Gahryman Serdarymyzdan bag ekmek dabarasyna badalga bermegi haýyş edýär.

Hormatly Prezidentimiz paýtagtymyzyň günortasynda döredilýän täze seýilgähde bag nahalyny oturdyp, Milli bahar baýramyna gabatlanyp geçirilýän ýazky ählihalk bag ekmek çäresine badalga berdi.

Bag ekmek dabarasynyň geçirilmegi parasatly pederlerimiziň kemala getiren milli däp-dessurlarynyň häzirki döwürde mynasyp dowam etdirilýändiginiň ajaýyp nyşanydyr.

Dabara gatnaşýanlaryň hemmesi hormatly Prezidentimiziň göreldesine eýerip, ýakyn wagtda paýtagtymyzyň bu künjegine gözellik bagyşlajak täze medeni-seýilgäh toplumynyň çäginde bag nahallaryny oturtmak işine girişdiler.

Köpçülikleýin bag ekmek dabarasyna gatnaşýanlaryň hatarynda köp sanly ýaşlaryň bardygyny bellemek gerek. Munuň özi ýaş nesilleriň ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan çärelere işjeň gatnaşýandyklarynyň nobatdaky beýanydyr. Bu bolsa ýaşlarda zähmetsöýerlik, topraga perzentlik borjuň bilen hyzmat etmek ýaly asylly endikleriň kemala gelmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa şu gün tutuş ýurdumyz boýunça müňlerçe bag nahallarynyň oturdylýandygy, dabaranyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilendigi barada hasabat berdi.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz bag nahallarynyň oturdylmagynyň ekologik ýagdaýy gowulandyrmakda möhüm ähmiýete eýedigini belläp, daşky gurşawy goramak, ýurdumyzy toplumlaýyn bagy-bossanlyga büremek, öňden oturdylan baglaryň idegini ýetirmek boýunça alnyp barylýan işleri hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow paýtagtymyzy abadanlaşdyrmak, şäheriň çäklerinde arassaçylyk işlerini geçirmek, şäher gulluklarynyň işine döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak babatda alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Aşgabady mundan beýläk-de ösdürmek we paýtagtymyzda arassaçylyk kadalaryny berjaý etmek boýunça birnäçe görkezmeleri berdi.

Hormatly Prezidentimiz dabara gatnaşyjylar bilen gürrüňdeşligiň dowamynda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyny» we «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny», «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň hem-de geçirilmeli çäreleriň Meýilnamasyndan gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleleri gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Köpetdagyň etegindäki belentlikde bina edilen Magtymguly Pyragynyň belent ýadygärligi uzaklardan seleňläp görünýär. Giň gerimli medeni-seýilgäh toplumy Gündogaryň beýik akyldar şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli iri dabaralaryň geçiriljek esasy merkezine öwrüler. Häzirki wagtda beýik şahyryň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda giňden belleniljek ýubileýine bagyşlanan çäreleri ýokary derejede guramak babatda zerur işler amala aşyrylýar.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýygnananlara möhüm ekologik çäräniň üstünlikli geçirilmegini arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Ýurdumyzda ýagşy dessura öwrülen köpçülikleýin bag ekmek dabarasy täze seýilgähleriň, tokaý zolaklarynyň döremegini şertlendirýär. Bu bolsa türkmen topragynyň ösümlik dünýäsiniň baýlaşmagyny üpjün etmek bilen bir hatarda, ýakymly howa gurşawynyň emele gelmegine hem oňyn şert döredýär. Şunuň bilen baglylykda, türkmen topragynyň çar künjeginde kemala getirilýän ýaşyl zolaklar ekologik howpsuzlygyň, ilatyň saglygynyň we abadançylygynyň möhüm şerti bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow paýtagtymyzyň günortasyndaky gözel künjekleriň birinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda ählihalk bag ekmek dabarasynyň geçirilýän ýerine geldi. Bu ýerde Arkadagly Gahryman Serdarymyzy dabara gatnaşýanlar uly şatlyk-şowhun bilen garşyladylar.

Ýurdumyzda Milli Liderimiz tarapyndan başy başlanyp, durmuş ulgamynyň ähli ugurlaryny öz içine alýan giň gerimli özgertmeler maksatnamalarynyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi esasynda Garaşsyz Türkmenistan gülläp ösýän, ykdysady taýdan kuwwatly döwlete öwrülýär. Şunda ekologik meselä, şeýle hem tokaý zolaklaryny döretmäge, ýollaryň ugrunda, derýalaryň, suw akabalarynyň kenarlarynda dürli görnüşli bag nahallaryny ekmäge uly ähmiýet berilýär.

Hormatly Prezidentimiz Gahryman Arkadagymyz bilen bilelikde ählihalk bag ekmek dabarasyna badalga bermek üçin niýetlenen ýere bardy.

Konstitusiýa binasy bilen Maslahat köşgüniň aralygyndaky çäkde seýilgäh zolagy dörediler.

Milli Liderimiziň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň göreldesine eýerip, ýurdumyzyň jemgyýetçilik guramalarynyň, syýasy partiýalaryň ýolbaşçylarydyr wekilleri uly ruhubelentlik bilen bag ekmek dabarasyna girişdiler hem-de Arçabil şaýolunyň ugrunda ýakyn geljekde emele geljek tokaý zolagynyň döredilmegine badalga berdiler.

Ak mermerli Aşgabadyň günorta bölegindäki ajaýyp binalar bu töweregiň tebigy aýratynlyklary bilen sazlaşyp, onuň keşbini özgerdýär. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly şanly wakalara, giň gerimli dabaralara beslenýär.

Hormatly Prezidentimiz we Gahryman Arkadagymyz 7 sany bag nahalyny oturtdylar. Mälim bolşy ýaly, ýedilik san türkmenlerde şowlulygyň we rowaçlygyň nyşany hasaplanýar.

Döredijilikli zähmet hem-de nesilleriň dowamatlylygy halkymyzyň mizemez gymmatlyklarydyr. Şu günki waka-da ata-babalarymyzyň asylly ýörelgeleriniň mynasyp dowam etdirilýändiginiň nobatdaky beýany boldy.

Soňky ýyllarda paýtagtymyzyň keşbi tanalmaz derejede özgerdi. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzyň baş şäherini ösdürmek boýunça özgertmeler maksatnamasynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň subutnamasydyr.

Ýurdumyzyň ähli künjeklerinde bolşy ýaly, Aşgabadyň eteklerinde hem tokaý zolaklarynyň çäkleri barha giňeýär. Şunda bu künjegiň tebigy aýratynlyklary bilen utgaşýan tokaý zolaklary ekologik abadançylygy üpjün edýär. Häzirki wagtda «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasynyň», şeýle hem “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” esasynda Diýarymyzda ýokary ekologik ýagdaýy üpjün etmek üçin giň gerimli işler amala aşyrylýar.

Ekologiýa ýaly örän möhüm meselede halkara dialoga işjeň gatnaşyjy hökmünde Türkmenistan BMG-niň çäklerinde oňyn hyzmatdaşlygy giňeldýär, beýleki iri guramalardyr düzümler bilen özara gatnaşyklary ösdürýär. Milli we sebit derejede durmuşa geçirilýän ekologiýa maksatnamalarydyr taslamalar bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeli häsiýetini şertlendirýär.

Türkmenistanyň ýokary derejeli forumlarda öňe süren hem-de halkara bileleşigiň giň goldawyna eýe bolan başlangyçlarynyň ähmiýetini bellemek gerek. Aşgabatda BMG-niň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini açmak, BMG-niň Suw strategiýasyny, Aral deňziniň sebiti üçin Ýörite maksatnamasyny işläp taýýarlamak, Aral meselesini BMG-niň işiniň aýratyn ugry hökmünde kesgitlemek, Hazar deňziniň ekologik abadançylygyny gorap saklamak bilen bagly teklipler munuň aýdyň güwäsidir.

Şunda döwlet Baştutanymyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň belent münberinden howa we ekologik meseleleri çözmek babatda beýan eden oňyn teklipleri hem möhüm ähmiýete eýedir. Geçen ýylyň dekabrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Dubaýda geçirilen “COP28” maslahatynda çykyş edip, Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny yglan etdi. Ýeri gelende bellesek, döwlet Baştutanymyz BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň Glazgo şäherinde geçirilen 26-njy maslahatynda Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasy boýunça täze başlangyjy goldaýandygy barada aýdyp, resminamany içgin öwrenmäge, ony durmuşa geçirmäge gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändigini mälim edipdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasynyň maslahatlaryny nazara almak bilen, BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň işjeň goldamagynda ýurdumyzyň howa boýunça Pariž ylalaşygy esasynda Türkmenistanyň Milli derejede kesgitlenen goşandyny (NDC) taýýarlandygyny we ony 2022-nji ýylyň maýynda tassyklandygyny nygtady. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu strategik resminamada 2030-njy ýylda parnik gazlarynyň zyňyndylaryny, 2010-njy ýylyň derejesine görä, 20 göterim azaltmak göz öňünde tutulýar.

...Şu günki geçirilen ählihalk bag ekmek dabarasy ynsan bilen tebigatyň aýrylmaz arabaglanyşygynyň subutnamasy bolup, onuň maksady ilatyň durmuş derejesiniň ýokarlandyrylmagyna, daşky gurşawyň sagdynlaşdyrylmagyna hem-de türkmen topragynyň gülläp ösmegine gönükdirilendir.

Paýtagtymyzyň günorta böleginiň ajaýyp künjekleriniň biri bolan Arçabil şaýolunyň iki tarapyny gurşap alan bag hatarlary Garaşsyz Watanymyzda ekologik abadançylygy üpjün etmek boýunça çäreleriň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň mysalyna öwrüldi.

Bag ekmek dabarasy tamamlanandan soňra, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow çärä gatnaşyjylar bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.

Bag zolaklarynyň, seýilgähleriň döredilmegi, ösümlik dünýäsiniň baýlaşdyrylmagy paýtagtymyzy hemmetaraplaýyn ösdürmegiň esasy ugurlarynyň biridir.

Häzirki wagtda Aşgabadyň töweregindäki arça agaçlary oturdylan meýdanlar ýylsaýyn giňeýär. Olar topragy berkidip, ýerasty suwlaryň ýokary galmagynyň hem-de sil suwlarynyň döremeginiň öňüni alýar. Şeýle hem arça agajy uglerod oksidiniň howadaky derejesini peseldip, howany tozandan arassalaýar we ýellerden goranmagyň tebigy serişdesi bolup durýar. Mundan başga-da, Aşgabadyň çäginde emele gelen tokaý-seýilgäh zolagy bu ýerde howanyň gowulanmagyna ýardam edýär. Dag derelerinde we baýyrlyklarda, ýapgytlarda arça agaçlarynyň tokaýlyklary döredilip, olaryň sany eýýäm onlarça milliona ýetýär.

Ählihalk bak ekmek dabarasynyň barşynda tutuş ýurdumyz boýunça saýaly, pürli, miweli baglaryň we üzüm nahallarynyň 594 müň 892 düýbi oturdyldy. Şeýle hem seýilgähleri, tokaý zolaklaryny arassalamak, abadanlaşdyrmak işleri bilen birlikde, jemi 2 million 376 müň 204 düýp agaja ideg işleri geçirildi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyz bagy-bossanlyga bürenýär, ýaşyl zolaklaryň, ajaýyp seýilgähleriň, gür tokaýlyklaryň çäkleri barha giňelip, täzelenişiň we ösüşiň nyşanyna öwrülýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň asudalygyny, halkymyzyň agzybirligini, döwletimiziň esasyny, jemgyýetimiziň jebisligini pugtalandyrmakda gazanylýan üstünlikler milli ykdysadyýetimiziň durnukly ösmeginiň ygtybarly kepiline öwrülýär. «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda ýurdumyzyň her bir raýatynyň ösen döwletleriňkä kybap ýaşaýyş derejesini üpjün etmek ugrunda düýpli öňegidişlikler gazanylýar. Öňdebaryjy dünýä tejribesine, ylma, bilime we iň täze tehnologiýalara daýanmak ýörelgesi Milli Liderimiz Gahryman Arkadagymyzyň ilkibaşdan saýlap alan içeri we daşary syýasatynyň düýp özeninde goýlandyr. Milli agzybirlige, syýasy durnuklylyga bil baglamak bilen, ykdysadyýetimiziň binýatlaýyn pudaklaryny, şol sanda oba hojalygyny, gurluşyk materiallary senagatyny, nebitgaz, dokma, himiýa toplumlaryny düýpli döwrebaplaşdyrmak, durmuş-medeni ugurly şähergurluşyk ulgamyny, sagdyn durmuş ýörelgelerine esaslanýan bedenterbiýäni we sporty ösdürmek ileri tutulýan maksatlaryň hatarynda durýar. Milli syýahatçylyk pudagy pajarlap ösýär. Ýurdumyza iri möçberli daşary ýurt maýa goýumlaryny giňden çekmek hem-de olary netijeli özleşdirmek maksady bilen, döwletimizde milli we daşary ýurtly maýadarlaryň netijeli iş alyp barmaklary üçin ýokary amatlyklar döredilýär.

Ministrler Kabinetiniň 9-njy fewralda geçirilen giňişleýin mejlisinde milli ykdysadyýetiň pudaklarynda Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda öňde goýlan maksatlaryň ýerine ýetirilişiniň netijeleri seljerildi. Berlen hasabatlara laýyklykda, 2023-nji ýylyň jemleri boýunça ýurdumyzyň binýatlaýyn makroykdysady görkezijisi, ýagny jemi içerki önüminiň ösüşi 6,3 göterim derejede üpjün edildi. Bu görkeziji senagatda 4,3 göterime, gurluşykda 2,0 göterime, ulag we aragatnaşykda 8,4 göterime, söwda ulgamynda 12,8 göterime, oba hojalygynda 4,4 göterime, hyzmatlar ulgamynda 5,1 göterime deň boldy. Geçen ýyl, 2022-nji ýyldaky bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önümiň möçberi 7,8 göterim artyp, ykdysadyýetiň pudaklarynda kadaly önümçilik netijeleri gazanyldy. Döwlet býujetiniň girdeji bölegi 109,4 göterim, çykdajy bölegi 99,8 göterim ýerine ýetirildi. Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp hem-de diňleýji haklarynyň möçberi 9,9 göterim ýokarlandy.

Ýylyň dowamynda milli ykdysadyýetiň hususy böleginde iş alyp barýan ýerli maýadarlaryň girdejileri artyp, goşmaça önümçilikleri gurmak we ýola goýmak işleriniň gerimi giňedi. Iri taslamalary amala aşyrmak maksady bilen daşary ýurt banklaryndan çekilen karzlaryň öz wagtynda gaýtarylmagy, şeýle-de önümi paýlaşmak şertinde iş alyp barýan ýangyç-energetika ugurly daşary ýurt kompaniýalaryň öz serişdeleriniň hasabyna maýa goýmak işiniň depgininiň güýçlenmegi umumy ýylyň ahyryna özleşdirilen maýa goýum görkezijisiniň ýokary depginde ösmegine getirdi.

Döwletimizde iri möçberli, kämil ylym-tehnologiýaly, ýokary sygymly senagat toplumlaryny gurmak işleri hormatly Prezidentimiz tarapyndan öňe sürlen döwrebap ykdysady strategiýa laýyklykda amala aşyrylýar. Milli ykdysady ösüşiň ähli ugurlarynda geljegi nazarlaýan her bir başlangyçda, tutumly işlerde, ägirt uly taslamalary amala aşyrmakda berk jogapkärçilik, işi hökmany tertipnama laýyk ýerine ýetirmek hem hasabatlylyk ýörelgesi pugta ileri tutulýar. Döwlet dolandyryş düzümleriniň işini kämilleşdirmek boýunça bellenen çäreler hut şu maksada gönükdirilendir.

Hökümetiň giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz agrosenagat toplumynyň işini döwrebap guramak barada karara gelendigini belläp, toplumda Oba hojalyk ministrliginden bölünip aýrylan täze düzümleriň döredilýändigi hakyndaky resminama gol çekdi. Döwlet Baştutanymyzyň agrosenagat toplumynyň işini düýpli özgertmek boýunça kabul eden çözgüdi ykdysady netijeliligi, oba ilatynyň abadançylygyny has-da artdyrmaga, pudagy düýpli döwrebaplaşdyrmaga gönükdirilenligi bilen tapawutlanýar. Täze düzümleriň öňünde, ilkinji nobatda, oba hojalyk önümçiliginiň sebitleýin ýöriteleşdirilmegini, pudaga «ýaşyl» energiýa, serişde we suwy tygşytlaýjy tehnologiýalaryň giňden ornaşdyrylmagyny, maldarçylygyň ot-iýmlik binýadynyň kämilleşdirilmegini üpjün etmek maksatlary bellenilýär.

Türkmenistanyň umumy ilatynyň 52,9 göterimi oba ýaşaýjylarydyr, ýagny zähmete ukyply ildeşlerimiziň aglaba bölegi oba ýerlerinde ýaşaýar. Bu görkeziji oba ilatynyň zähmet üpjünçiligi bilen bagly meseleleriň ähmiýetini artdyrýar. Agrar toplumda gazanylýan düýpli öňegidişlikler oba hojalygyna, topraga öz ykbalyny baglan ildeşlerimiziň ýaşaýyş-durmuş derejesini yzygiderli gowulandyrmaga giň ýol açýar. Bu pudakda işleri toplumlaýyn guramagyň we dolandyrmagyň täze, öňdebaryjy usullarynyň ornaşdyrylmagy, kämil ylmyň, oňyn dünýä tejribesiniň naýbaşy nusgalarynyň önümçilige netijeli çekilmegi ýerleriň hasyllylygynyň ýokarlanmagyna, ýokary hilli sarp ediş önümleriniň üznüksiz esasda öndürilmegine ýardam berýär. Jepakeş daýhanlaryň ýadawsyz zähmeti bilen abadan ýaşamagy, netijeli işlemegi, ekologik taýdan arassa azyk önümlerini boldan öndürmegi üçin zerur şertler döredilýär. Eýeçiligiň görnüşine garamazdan, azyklyk oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek üçin berilýän maliýe goldawynyň önümçilik çäreleriniň netijesinde, 2022-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 2023-nji ýylda öndürilen gök önümleriň möçberi 9,4 göterim, azyklyk bakja önümleri 4,0 göterim, miweler, ir-iýmişler 1,1 göterim, ýeralma 5,5 göterim, et (diri agramda) 0,8 göterim, şöhlat önümleri 7,7 göterim, süýt we süýtturşy önümleri 1,7 göterim, gaplanan miwedir gök önümler 5,5 göterim, mesge ýagy 6,8 göterim möçberde artdy.

Agrar ugurly täze, döwrebap birleşikleriň, konserniň döredilmeginiň asyl maksady agrosenagat pudagynyň işini ösen talaplara laýyk ýola goýmaga, önüm öndürijileriň gyzyklanmalaryny we kanuny bähbitlerini goramaga gönükdirilendir. Bu çäreler ýurdumyzda oba hojalyk önümleriniň satyn alyş nyrhlaryny ýokarlandyrmak, tehniki hyzmatlara, ýere, suwa, dökünlere we beýleki önümçilik harajatlaryna bolan hajatlary öz wagtynda, dolulygyna kanagatlandyrmak ýörelgelerine esaslanýar. Ekerançylyk we maldarçylyk maksatly ýerleriň netijeli peýdalanylmagyny gazanmak, täze kuwwatly oba hojalyk tehnikalaryny, döwrebap tehnologiýalary işe ornaşdyrmak, netijeli maliýe goldawyny bermek, önümçilik gorlarynyň rejeli peýdalanylmagy üçin jogapkärçiligi ýokarlandyrmak, mülkdarlaryň, kärendeçileriň, hususy ýer eýeleriniň, oba hojalygynda iş alyp barýan kiçi we orta telekeçileriň hukuklaryny hem borçlaryny kanuny esasda berkitmek wezipeleriniň ähmiýeti ýokary bolmagynda galýar. Oba zähmetkeşlerine berilýän döwlet goldawyny has-da kämilleşdirmek, meýdan işlerini, ylaýta-da, suw gorlarynyň sarp edilişini berk gözegçilikde saklamak, oba ýerlerinde gaýtadan işleýän senagat önümçiliginiň gerimini giňeltmek, oba hojalyk ylmyny ösdürmek bu toplumyň öňünde durýan möhüm wezipelerdir. Hormatly Prezidentimiz giňişleýin mejlisiň barşynda zähmete ukyply oba ilaty babatynda zähmet bazarynyň iň ýokary çeýeliginiň üpjün edilmelidigini, oba adamlarynyň maddy zerurlyklarynyň, mümkin boldugyça, doly kanagatlandyrylmalydygyny nygtady. Toplumyň işinde oba ýerlerinde ýaşaýan ildeşlerimiziň zähmet öndürijiligini ýokarlandyrmak, oba hojalyk pudagynda zähmet çekýänleriň bilim we hünär taýýarlygyny yzygiderli kämilleşdirmek meseleleri ileri tutulýar.

Bugdaýyň we gowaçanyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek, daýhanlaryň ýere bolan höwesini artdyryp, yhlasly zähmet çekmekleri üçin ähli şertleri döretmek, oba hojalyk önümlerini öndürijileri ykdysady taýdan höweslendirmek maksady bilen kabul edilen täze resminama oba ilatynda uly seslenme döretdi. Türkmenistanda 2024-nji ýylyň hasylyndan başlap, bugdaýyň bir tonnasynyň döwlet satyn alyş bahasy 2 müň manat möçberde; nah pagtanyň bir tonnasy üçin döwlet satyn alyş bahalary ýygymyň başlanýan gününden 15-nji oktýabra çenli 5 müň manat, 15-nji oktýabrdan 15-nji noýabra çenli 4 müň 770 manat, 15-nji noýabrdan ýygymyň tamamlanýan gününe çenli 4 müň 550 manat möçberde; ýüpek pagtanyň bir tonnasy üçin döwlet satyn alyş bahalary ýygymyň başlanýan gününden 15-nji oktýabra çenli 6 müň 700 manat, 15-nji oktýabrdan 15-nji noýabra çenli 6 müň 400 manat, 15-nji noýabrdan ýygymyň tamamlanýan gününe çenli 6 müň 100 manat möçberde bellenildi. Döwletimizde agrar önümçiligiň gerimini giňeltmek, möwsümleýin işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak, ýerleriň hakyky eýelerini tapmak, hususy önüm öndürijilere kepillendirilen goldawy bermek ýörelgesi ýurt derejesinde azyk bolçulygyny maksatnamalaýyn esasda durnukly pugtalandyrmagyň aýrylmaz şertidir. Bu çäreler ilatyň gündelik sarp edýän önümleriniň öndürilişini, agrosenagat önümleriniň senagat taýdan gaýtadan işlenilişini ýokarlandyrmak, ter we gaplanan miweleriň, gök önümleriň ýylyň dört paslynda satyn alyjylara elýeter bolmagyny gazanmak wezipelerini üstünlikli çözmäge ýardam berýär.

Ykdysady ösüş ilatyň ýaşaýyş-durmuş abadançylygyny ýokarlandyrmagyň, maşgala ösüşini goldamagyň maddy binýadyny üpjün edýär. Ýurdumyzda 2023-nji ýylda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna 78 sany önümçilik, medeni-durmuş ugurly binadyr desgalar açylyp ulanyşa berildi. Önümçiligiň gerimini artdyrmagyň hasabyna öndürilen önümleriň eksportyndan döwletimiziň hazynasyna 11,4 milliard amerikan dollary möçberinde walýuta girdejisi üpjün edildi. Bu netijeler ýurdumyzyň ilatynyň jan başyna düşýän hakyky JIÖ paýynyň artýandygyna şaýatlyk edýär. 2023-nji ýylda «akylly» şäher konsepsiýasyna laýyklykda, Arkadag şäheriniň binalar toplumynyň birinji tapgyrynyň, şeýle-de okuw, önümçilik we ýaşaýyş-durmuş maksatly ençeme binalardyr desgalaryň açylyş dabaralary uludan toýlanyldy.

Hökümetiň giňişleýin mejlisinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň garamagyna Türkmenistanda durmuş-ykdysady ösüş we maýa goýumlar boýunça ýyllyk Maksatnamanyň kämilleşdirilen taslamasy hödürlenildi hem-de tassyklanyldy. Ol ýurdumyzyň ministrliklerinde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, welaýatlarda, Aşgabat we Arkadag şäherlerinde ýedi ýyllyk Prezident Maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleri hem-de 2024-nji ýylyň Döwlet býujetinde göz öňünde tutulan taslamalary ýokary hilli, öz wagtynda amala aşyrmaga gönükdirilendir. Döwlet syýasatynda ileri tutulýan durmuş ugurlaryny ösdürmek çärelerini nazarlaýan Maksatnama 2024-nji ýylyň hasabaty üçin meýilnamalaşdyryş döwrüniň çaklamasyny öz içine alyp, onuň çäklerinde maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna jemi 38,5 milliard manat möçberde maýa goýumlaryň özleşdirilmegi nazarda tutulýar. Şol sanda onuň önümçilik böleginde 26,1 milliard manatlyk maýalyk serişdeleri özleşdirmek göz öňünde tutulýar. Bu ýylda özleşdirilmegi göz öňünde tutulan düýpli maýalaryň döwlete degişli böleginiň paýy 59,6 göterime ýa-da 22,9 milliard manada, döwlete dahylsyz böleginiň paýy 30,2 göterime ýa-da 11,6 milliard manada, daşary ýurt maýa goýumlarynyň paýy hem 10,2 göterime ýa-da 3,9 milliard manada deň bolar. Üstümizdäki ýylda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdiriljek maýa goýumlaryň düzüminde kärhanalaryň we guramalaryň öz serişdeleriniň paýy 53,0 göterim, karz ugurly çekilen serişdeler 12,1 göterim, döwletiň býujet serişdeleri 5,4 göterim, döwlet serişdeleri 11,3 göterim, daşary ýurt maýa goýumlary 10,2 göterim, gaýry serişdeler 8,0 göterim möçberden ybaratdyr. Diýmek, 2024-nji ýylda hem milli we daşary ýurt pulunda özleşdiriljek maýa goýumlar ösüşiň esasy hereketlendiriji güýji bolmagynda galar. Şol nukdaýnazardan, şu ýylda Döwlet býujeti maýa goýumlaryň özleşdirilişiniň ýokary derejede saklanmagy meýilleşdirildi, şeýle netije, esasan-da, kärhanalaryň öz serişdelerinden goýjak hususy maýasynyň hasabyna gazanylar. 2024-nji ýylda jemi içerki önümiň ösüşi, geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, 6,3 göterim derejede ýa-da 231,0 milliard manat möçberde bolar diýlip çaklanylýar.

Hormatly Prezidentimiziň tabşyrygyna laýyklykda, 2024-nji ýylda ýurdumyzyň dürli künjeklerinde jemi 53 sany iri önümçilik we durmuş maksatly binalaryň, desgalaryň gurluşygynyň tamamlanmagy hem-de ulanmaga berilmegi maksat edinilýär. Olardan saglygy goraýyş, bilim, sport we medeniýet ojaklaryny, inženerçilik ulgamlaryna degişli desgalaryň taslamalarynyň jemi 26-syny döwletiň býujet serişdeleriniň hasabyna maliýeleşdirmek meýilleşdirilýär. Maksatnama laýyklykda, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini ýokarlandyrmak üçin ýurdumyzyň welaýatlarynda we Aşgabatda esasy meýdany 430 müň inedördül metre deň bolan ýaşaýyş jaýlary, 5360 orunlyk umumybilim berýän mekdepleriň, 1200 orunlyk mekdebe çenli çagalar terbiýeçilik edaralarynyň taslamalary, başga-da birnäçe medeni-durmuş, ýaşaýyş jaý-jemagat, hyzmatlar, bezeg-seýilgäh ugurly taslamalar amala aşyrylar. Paýtagtymyzda bir gije-gündiziň dowamynda 50 müň kub metr agyz suwuny arassalaýan desganyň, «Dokmaçylar» medeni merkeziniň, Magtymguly şaýolunyň ugrunda ýerasty awtoduralgaly söwda, medeni-dynç alyş, işewürlik merkeziniň, Aşgabat şäheriniň gulluklarynyň binasynyň, Magtymguly Pyragynyň ýadygärliginiň hem-de bagy-bossanlyk toplumynyň, «Parahat — 7» ýaşaýyş toplumynda 13 sany döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň, seýilgäh toplumynyň, 400 orunlyk Halkara sagaldyş we dikeldiş, 250 orunlyk Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezleriniň gurluşygyny tamamlap, açmak meýilleşdirilýär. Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Öňaldy, Kaka etrabynyň Gowşut geňeşliklerinde täze, döwrebap uly obalaryň, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň Tejen — Mary böleginiň, Bäherden sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň, Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy şäherinde ýaşaýyş jaýlar toplumynyň, Balkanabat şäheriniň Jebel şäherçesinde Halkara howa menziliniň, Garabogazköl aýlagynyň üstünden geçýän awtomobil köprüsiniň, Daşoguz welaýatynyň Daşoguz şäheriniň çäginde täze ýaşaýyş jaý we desgalar toplumynyň, Köneürgenç etrabynyň Täzeýol geňeşliginiň çäginde täze, döwrebap şäherçäniň, Lebap welaýatynyň Köýtendag etrabynda iri sement zawodynyň ikinji tapgyry, Türkmenabat şäherinde glisirrizin turşusyny öndürýän kärhananyň, Türkmenabat şäheriniň Halkara howa menziline barýan awtomobil ýolunyň ugrunda 40 sany 4 gatly, 32 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň daşky basyşly lagym ulgamynyň, Mary welaýatynyň Mary şäheriniň Bitaraplyk köçesiniň ugrunda 500 orunlyk umumybilim berýän orta mekdebiň, Tagtabazar etrabynyň Saryýazy geňeşliginiň Saryýazy obasynda 160 orunlyk täze çagalar bakja-bagynyň, başga-da birnäçe binalardyr desgalaryň gurluşyklary bar. Bu Maksatnamanyň eýýäm üstünlikli amala aşyrylyp başlanandygy guwandyryjydyr.

Gysga möhletli döwre niýetlenen bu Maksatnama laýyklykda, gurulmagy göz öňünde tutulýan täze, döwrebap desgalaryň ählisi diýen ýaly, ýerli kompaniýalar, ýagny milli potratçylar tarapyndan ýokary hilli gurlup, bellenen wagtynda ulanyşa giriziler. Türkmenistanyň Prezidentiniň Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň sebitlerinde gurlup ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş maksatly desgalaryň, önümçilik ugurly maldarçylyk we guşçulyk toplumlarynyň, balykçylyk hojalygynyň, däne saklanylýan elewatoryň, ýyladyşhanalaryň, sowadyjy ammarlaryň gurluşygynyň hem bu meýilnamada orun alandygyny bellemek gerek. Eýýäm iki aýy jemlenen hasabat ýylynyň çaklamalaryna girizilen häzirki hereket edýän nyrh, pul-karz syýasatynyň kämilleşdirilen görnüşi döwletiň býujet we karz ýagdaýynyň hem bu ýylda gowy netijeleri görkezjekdigine, maliýe durnuklylygynyň oňyn dowam etjekdigine, ýokarda ady agzalan binadyr desgalaryň öz wagtynda, ýokary hilli gurlup ulanyşa tabşyryljakdygyna ynamy artdyrýar. 1-nji martda hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň mejlisinde ykdysady düzümiň ýolbaşçysynyň ýanwar-fewral aýlarynyň makroykdysady görkezijileri barada beren hasabaty munuň şeýledigine aýdyň şaýatlyk edýär. Hasabatdan görnüşi ýaly, üstümizdäki ýylyň iki aýynda maksatnama laýyklykda göz öňünde tutulan çäreleriň öz wagtynda, üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň netijesinde, jemi içerki önümiň durnukly ösüşi üpjün edilip, ol 6,3 göterim artdy. Bu görkeziji senagatda 5,6 göterime, gurluşykda 0,2 göterime, ulag we aragatnaşyk pudagynda 6,6 göterime, söwdada 8,1 göterime, oba hojalygynda 3,9 göterime, hyzmatlar ulgamynda 7,4 göterime deň boldy.

Şu ýylyň hasabat döwründe, eýeçiliginiň görnüşine garamazdan, ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda, 2023-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 7,9 göterim artyp, maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen maýalaryň möçberi 2,5 milliard manada, bölek-satuw haryt dolanyşygynyň möçberi 19,1 milliard manada deň bolup, degişlilikde, 24,6 we 10,5 göterim ösüş gazanyldy. Şeýle-de ýurdumyz boýunça ortaça aýlyk zähmet haklary 10,3 göterim ýokarlandy. Zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary, talyp we diňleýji haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi. Döwlet býujetiniň girdeji böleginiň meýilnamasy 6 milliard manat möçberinde, 103,3 göterim, çykdajy böleginiň meýilnamasy 4 milliard manat möçberinde, 97,5 göterim ýerine ýetirildi. Täzeçe düzülen ýyllyk maksatnamanyň düzümini «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» amala aşyrylmagy meýilleşdirilen işleriň şertleri bilen deňeşdireniňde, onda täze, köp sanly oňyn üýtgeşmeleriň orun alýandygyny görmek bolýar.

Aýratyn-da, maksatnamada gysga döwürde ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiniň köpugurlylygyny gazanmaga, Döwlet býujetiniň girdejilerini gaýry çeşmeleriň hasabyna artdyrmaga, çykdajy bölegini maksatlaýyn ulanmaga, şeýle-de milli ykdysadyýetiň pudaklaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmegiň düýbünden başgaça usullaryny ornaşdyrmaga gönükdirilen toplumlaýyn çäreler göz öňünde tutulýar. Netijede, ýurt möçberinde jemi önümiň düzüminde hususy pudagyň paýyny 71,4 göterime çenli ýokarlandyrmak, daşary söwda dolanyşygynyň möçberini 20,7 milliard amerikan dollaryna ýetirmek, iri senagat kärhanalaryny gurmagyň hasabyna jemi 3000-e golaý täze iş orunlaryny döretmek maksat edinilýär. Döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, ýurdumyzyň birinji we ikinji derejeli karz edaralary resmi hasabatlaýyn döwürde milli ykdysadyýete daşarky şertleriň ýetirýän täsiriniň öňüni almak, durnuklylaşdyryş gaznasynyň serişdelerini netijeli ulanmak, hususy kärhanalary, telekeçilik önümçiliklerini ösdürmek, töleg ödeýjilik bilen bagly karzlary yzygiderli bermek, eýeçiligiň görnüşine garamazdan, edara-kärhanalara berilýän maliýe goldawyny, çekilýän erkin serişdeleri ýokarlandyrmak, nagt däl hasaplaşyklaryň göwrümini giňeltmek, milli puluň hümmetini saklamak, bank hyzmatlarynyň ilata elýeterliligini artdyrmak, hyzmatlaryň döwrebap sanly hem-de şol derejede goragly usullaryny ornaşdyrmak, maliýe ulgamynda ynsapsyz iş emelleriniň öňüni almak ýaly çäreler işlenip düzüldi.

Bu sepgitleriň üstünlikli amal edilmegi ýylyň ahyryna çenli döwletiň esasy makroykdysady görkezijilerinde özüniň aýdyň beýanyny tapar hem-de ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmaga saldamly goşant goşar. Maksatnama ykdysady ösüşiň möhüm guraly hasaplanylýan iri möçberli önümçilikleriň yzygiderli artdyrylmagyny şertlendirmek bilen, ilatyň jan başyna düşýän milli harytlyk önümleriň möçberiniň köpelmegine, şeýle-de eksport mümkinçilikleriniň ýokarlanmagyna getirer. Milli ykdysadyýetiň häzirki ösüşine ýurdumyzda işsizligiň pes derejede saklanýandygy nukdaýnazaryndan seretsek, ol her ýylda aýlyk zähmet hakynyň ösüşini ähli çaklama gözýetiminden has ýokarda kesgitlemäge mümkinçilik berýär. 2023-nji ýylda milli puluň hümmeti zähmet haklarynyň hem-de beýleki durmuş ugurly tölegleriň milli manadyň hakyky hümmetiniň derejesine indekslenmeginiň hasabyna has-da artyp başlady. Şeýle ýagdaý milli manadyň hümmetiniň şu ýylda-da belli bir derejede ýokarlanjakdygyny çaklamaga esas döredýär. Diýmek, 2025-nji ýylda milli puluň hümmetiniň has ýokary derejä ýetmegine garaşyp bolar. Milli hasaplamalara görä, ilkinji nobatda, döwlet Baştutanymyz tarapyndan kesgitlenen, köp sanly ileri tutulýan ugurlary ösdürmekde, daşarky şertlere hakyky baha bermekde durmuşa geçirilýän ykdysady syýasata laýyklykda, milli puluň Maksatnamada görkezilen hümmeti býujetiň girdeji we çykdajy çaklamalary üçin ulanmaga amatly hasaplanyldy. Munuň özi Maksatnamada berlen çaklamalary ulanyp, geljek üç ýyl üçin orta möhletli Döwlet býujetini düzmäge mümkinçilik berýär.

Ýyllyk hasabat mejlisiniň barşynda abraýly halkara guramalar we dünýäniň ykdysady taýdan kuwwatly döwletleri bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmekde, çuňlaşdyrmakda Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasynyň yzygiderli kämilleşdirilýändigi bellenildi. Milli strategiýa laýyklykda, Türkmenistan sebitde we tutuş dünýäde halklaryň arasynda dostlugy, hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak ýörelgelerine berk eýerýän, özüniň hoşniýetli Bitaraplyk derejesiniň hukuk gurallaryny umumadamzat bähbitlerine gönükdirýän döwlet hökmünde halkara abraýdan peýdalanýar. Bu ugurda ädilen parahatçylyk söýüjilikli ädimler sebitde syýasy durnuklylygyň ygtybarly kepili bolup çykyş edýär. Aýratyn-da, döwrebap, howpsuz, ykjam we amatly halkara ulag-logistika ulgamyny kemala getirmekde döwletimiziň öňe sürýän asylly başlangyçlary dünýä jemgyýetçiliginde giň goldawa eýe bolýar. Dünýä ösüşiniň häzirki çylşyrymly döwründe bu çäreleriň zerurlygy, öz wagtyndadygy diplomatik pikir-garaýyşlarda, düýpli ykdysady we syýasy seljermelerde doly ykrar edilýär, goldanylýar.

Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen kabul edilýän, durmuşa geçirilýän toplumlaýyn ösüş maksatnamalarynyň, sebitleri we tutuş ýurdumyzy ykdysady taýdan pugtalandyrmaga gönükdirilen gysga hem uzak möhletli meýilnamalaryň, köpugurly konsepsiýalaryň bellenen wagtynda amala aşyrylmagy ýetilen sepgitlere dürs baha bermäge, gazanylan netijeleri takyk kesgitlemäge, düýpli seljermelere, ylma esaslanýan çaklamalara daýanmak bilen, ykdysady ösüşi has-da ýokarlandyrmaga ýardam berýär.

Ýurdumyzyň erkin bazar gatnaşyklaryna geçmeginiň häzirki möhüm tapgyrynda milli ykdysadyýetimiziň öňünde hil taýdan täze wezipeler durýar. Hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde eden çykyşynda pudak ýolbaşçylarynyň öňünde milli ykdysadyýetimizi gysga, orta we uzak möhletleýin ösdürmegiň çäklerinde ýerine ýetirilmeli işleriň tutuş bir toplumyny kesgitledi. Milli ykdysadyýetiň dürli pudaklarynyň ýagdaýyny häsiýetlendirýän maglumatlara esaslanyp, döwletiň berýän maliýe mümkinçiliginden ýerlikli peýdalanmak tabşyryldy, şol bir wagtda söwda hem hyzmatlar ulgamynda iri maýa goýum işjeňligini artdyrmak, önümleriň täze görnüşlerini kemala getirmek, importyň möçberini azaltmak, dünýäniň ösen döwletleriniň erkin bazarlarynda açyk söwdany guramak, eksporty ýokarlandyrmak wezipesi şol işleriň esasy ugurlary bolup durýar diýlip bellenildi. Milli ykdysadyýetiň garyşyk eýeçilikli modelini kemala getirjek erkin ykdysady zolaklaryň döredilmegi, olaryň çäklerinde ilatyň gündelik sarp edýän önümleriniň täze önümçiliklerini ýola goýmak, ykdysady özgertmeleri ýerine ýetirmegiň barşynda amatly maýa goýum taslamalaryny çekmek boýunça amala aşyrylýan oňyn başlangyçlar ýurdumyza gelýän daşary ýurtly işewürlere giň mümkinçilikleri açýar.

Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň Birleşen Patyşalygynyň «Fitch Ratings» halkara reýting agentligi tarapyndan Türkmenistanyň ykdysadyýetine «B» derejede gysga möhletli we «B+durnukly» derejede uzak möhletleýin oňyn görkezijileriň gaýtadan berilmegi daşary ýurtly maýadarlar üçin türkmen ykdysadyýetiniň durnukly bolmagynda galýandygyny aýtmaga mümkinçilik berýär.

Belent maksatlar, buýsançly sepgitler agzybir, zähmetsöýer halkymyzy täze ýeňişlere ruhlandyrýar. Üstümizdäki ýylda maksatnamalaýyn çäreleriň giň gerimde, strategik esasda durmuşa geçirilmegi, ilki bilen, Döwlet býujetine gelip gowuşýan salgytlardan gaýry girdejileri artdyrmak, bazar gatnaşyklaryna, sanly ykdysadyýete doly geçişi üpjün etmek, döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagyny tizleşdirmek, başga-da köp sanly oňyn ykdysady ädimleriň ädilmegi bilen aýrylmaz baglydyr. Binýady berkden tutulan kuwwatly döwletimiziň milli ykdysadyýetini pugtalandyrmakda ak ýürekden, halal zähmet çekmek her birimiziň jana-jan borjumyzdyr. Bize bu ugurda ajaýyp mümkinçilikleri döredýän hem-de nusgalyk görelde bolýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, döwletli işleri, umumadamzat ähmiýetli başlangyçlary hemişe rowaçlyklara beslensin!

Hangeldi GURBANGELDIÝEW,

Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrliginiň ýanyndaky Ykdysadyýeti töwekgelçiliklerden goramak agentliginiň Ykdysady töwekgelçilikleri seljeriş müdirliginiň başlygy.

Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasy barada söhbet

Tebigatda baharyň demi duýulýar. Ýaz ýüzüni açýar. Tebigatyň jana, kalplaryň heýjana gelýän şeýle günlerinde Diýar giňişliklerine ýolagçy bolmagyň täsirini diýsene! Ine-de, biziň ýüzümiz Köýtendaga tarap. Her gezegem bu mekana nesibe çekende, ylla diýersiň, täsin rowaýatlaryňdyr ertekileriň jümmüşine barýan ýaly, birgeňsi duýgyny başdan geçirýärsiň. Eýse näme?! Ýylyň çar paslynda-da owadan öwsüp oturan dag jülgeleri, jennet kimin dereleri, täsin gowaklary, kölleridir çeşmeleri, şaglawuklary, dünýäde örän seýrek duş gelýän arnap tokaýlygy Köýtendagy gaýtalanmajak keşbe eýe edýär. Bu ýerler, bir barsaň, ýene barasyň, bir görseň, ýene göresiň gelýän mekan. Göwün onda täsin dünýäni özüçe açmaga telwas edýär. Diňe gözelliklerimi?! Gujagynda gizlän baýlyklarynyň reňkini özüne siňdirip, reňbe-reň öwsüp oturan bu daglaryň hazynalar mesgenidigi-de hemmä aýan. Onuň asty-da, üsti-de baýlyk.

Geologik-gözleg işleri Magdanly-Garlyk sebitinde minerallaryň 30-dan gowragynyň baý gorlarynyň bardygyny tassyklady. Elektronika senagatynda ulanylýan gaýa we kaliý duzunyň, gipsiň, angidridleriň, selestiniň iň uly ýataklary bu ýerde jemlenendir. Daglyk sebitlerde germaniý, seriý, tantal, rubidium ýaly seýrek metallar bar. Hek daşy, palçyk, gips, kwars çägesi ýaly çig mallaryň gazylyp alynýandygy bolsa bu ýerde sement önümçiligini ilerletmäge şert döredýär.

Biziň bu gezekki saparymyzyň maksady-da Lebap sement zawodynyň täze, ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasyna gatnaşmakdan ybarat. “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynda ulanyşa berilmegi niýetlenen iri desgalaryň açylyş dabaralarynyň başyny başlan taryhy waka dahylly bolmak tüýs döwletlilikden paý!

Toý mähellesini özünde jemläp, Türkmenabatdan Köýtendaga ugran otly uzyn gijäni öňüne salyp, menzil geçdi. “Ozallar Aşgabatdan Köýtendaga baryp-gelmek hyllallady. Amyderýadan geçmek kyndy. Indi nähili?! Joşly Jeýhuny jylawlap, kuwwatly köprüleriň gurulmagy bilen, onuň üstünden, ynha, otlulardyr awtoulaglar iki ýana biminnet gatnap dur. Kerki Halkara howa menziliniň açylmagy hem alys menzilleri ýakyna getirdi. Paýtagtdan başlanyp, Garagumuň jümmüşi bile, depe-gollary aşyp, Türkmenabada ümzük atyp gelýän awtobanyň gurluşygynyň ýakyn geljekde doly tamamlanmagy-da bu asylly işlere saldamly goşant bolar. Sebitiň, asyl, tutuş ýurdumyzyň senagatlaşmagynda, tebigy baýlyklaryň özleşdirilmeginde hem Gahryman Arkadagymyzyň uçursyz yhlasy siňen bu döwletli tutumlaryň bahasyna ýetme ýok” diýip, ýatlamalary bilen “ýol kesip” barýan halypa kärdeşimiz pikirini paýlaşdy.

Wagtyň tiz geçäýşini! 2013-nji ýylyň başlarynda Garlyk şäherçesinde kuwwatly sement zawodynyň açylyşyna gatnaşanymyz ýaňy ýaly. Kärhananyň täze tapgyry bolsa onuň üstüni ýetirip, özboluşly senagat şäherçesini emele getirip, hon-ha, uzaklardan yşyk saçyp görünýär. Adamlaryň ýüzünde-de, sözünde-de toý şatlygy. Dogup gelýän Günüň tylla çyrazlary bolsa bu senäni taryha sap altyndan ýazmaga howlugýana çalymdaş.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow: “Gurmak we döretmek Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwrüniň esasy şygarydyr. Innowasion önümçilikleri döretmek, ilatyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini düýpli özgertmek boýunça gurluşyk we senagat toplumynda uly işler amala aşyrylýar. Ýurdumyzyň şäherleriniň we obalarynyň özgerýän keşbi ykdysady ösüşimiziň aýdyň mysalydyr” diýip nygtaýar. Sebitde ilkinji “akylly” şäher — Arkadag şäheri bolsa döwrümiziň gurmak sungatynyň “şirwan perdä” çykandygyny alamatlandyran iri taslama boldy. Türkmenistanyň tutuşlygyna gurluşyk meýdançasyna öwrülmegi bu işde esasy zerurlyk bolan sementiň önümçiligine isleg-talaby hem artdyrýar. Şol talapdan ugur alnyp, Köpetdagyň, Uly Balkan dagynyň, Köýtendagyň eteklerinde döwrebap sement zawodlary guruldy we dünýäniň öňdebaryjy önüm öndürijileriniň tehnologik enjamlary, awtomatik ulgamlary, ulag hem-de ýükleýji-düşüriji tehnikalary bilen olaryň “dokuzy düzüwlendi”. Bu ýerde işleýän adamlar üçin oňaýly zähmet we durmuş şertleri döredildi. Şeýlelikde, kuwwatly toplumlarda ýola goýlan sazlaşykly işleriň netijesinde, ýurdumyzda giň gerim alan iri möçberli gurluşyklary sement bilen üpjün etmek meselesi çözüldi.

Bu zawodlarda sementiň uly isleg bildirilýän görnüşi — köp gatly binalardyr beýleki desgalar gurlanda, olaryň seýsmiki taýdan durnukly bolmagy üçin ulanylýan ýokary mäkämlikdäki portlandsement öndürilýär. Mundan başga-da, nebitgaz pudagy üçin zerur bolan tamponaž sementiniň, gidrotehniki desgalar gurlanda ulanylýan sulfata durnukly sementiň önümçiligi ýola goýuldy. Munuň üçin zerur bolan çig mallar — çagyl, laý, gips, kwars çägesi zawodyň golaýynda ýerleşýän känlerden alynýar.

Statistiki maglumatlara salgylansak, 2023-nji ýylda ýurdumyzda 3 million tonna golaý sement öndürilip, şunda ösüş depgini, 2022-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 8 göterime barabar bolupdyr. Köýtendagdaky, Bäherdendäki sement zawodlarynyň ikinji tapgyrlarynyň işe girizilmegi netijesinde, ýakyn geljekde ýurdumyzda bu ähmiýetli önümçiligiň kuwwaty ýylda 4,5-5 million tonna çenli ýetiriler.

***

Adamzat ýaşaýşyny gurluşyksyz, gurluşygy bolsa sementsiz göz öňüne getirmek mümkin däl. Müsürliler we mesopotamiýalylar hek daşynyň hem toýnuň garyndysyny ulanyp, sement ýaly ýönekeý material öndüren bolsalar, Rim imperiýasynda “pozzolan” diýilýän wulkan küli we hek garyndysy ulanylyp, suwa çydamly gurluşyk materialy öndürilipdir. Müsür piramidalaryndan başlap, Kolizeý, Panteon ýaly gadymy ýadygärlikleriň şu günlere gelip ýetmesi hut şol önüm bilen aýrylmaz baglydyr. Sementiň häzirki zaman tehnologiýasy bolsa 1824-nji ýylda ýola goýulýar.

Görnüşi ýaly, zerurlyk sementiň oýlanyp tapylmagyna, sement bolsa jemgyýetiň has döwrebaplaşmagyna, siwilizasiýalaşmagyna getiripdir. Adamzadyň şäher-kentleri, portlary, suw akabalaryny, jemgyýetçilik binalaryny, gorag desgalaryny we tebigy apatlara döz gelip bilýän beýleki örän ähmiýetli desgalary gurup, oturymly, düzgün-nyzamly ýaşaýşa eýe bolmagynda, senagatyňdyr söwdanyň ilerlemeginde bu önümçiligiň aýgytly orun eýeländigine taryh şaýat.

Geçmişden şu güne çenli bu önümiň gymmaty yzygiderli artmak bilen. Maglumatlar soňky 10 ýylda dünýäde sementiň ýyllyk önümçiliginiň ortaça 4,1 milliard tonna barabar bolandygyny görkezýär. Ýer ýüzünde sementiň ýyllyk söwda dolanyşygy bolsa 12,5 milliard amerikan dollaryndan gowrakdyr.

Döwür bilen aýakdaş ösýän ýurdumyzda gurluşyk önümçiligi pudagyny sazlaşykly ösdürmäge, gurluşyk önümleriniň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokary derejesini üpjün etmäge, pudakda iri maýa goýum serişdelerini özleşdirmäge, ýerli çig mal serişdelerinden peýdalanmak arkaly, içerki hem daşarky bazarlarda uly islegden peýdalanýan önümleri öndürýän täze senagat kärhanalaryny gurmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Bu barada hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynyň açylyş dabarasynda sözlän sözünde giňişleýin nygtady.

***

Ýokary öndürijilik, tygşytlylyk, girdejililik, ekologik taýdan howpsuzlyk — ynha, Köýtendagyň etegindäki iri önümçilik desgasy hakda söz açylanda, oňa hut şu aýratynlyklaryň mahsusdygyny turuwbaşdan bellemeli. 37,5 gektar meýdana ýaýylyp gidýän bu möhüm taslama Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Türkmen enjam” hojalyk jemgyýeti tarapyndan amala aşyryldy. 2020-nji ýyldan bäri bu ýerde hünärmenleriň 650-den gowragy zähmet çekip, köp sanly gurluşyk we gurnama, şeýle hem tehnologik-kömekçi enjamlary sazlama işlerini, elektrik, suw, gaz üpjünçiliginiň, lagym ulgamlarynyň, demir ýoluň gurluşygyny ýerine ýetirdiler. Lebap sement zawodynyň täze tapgyry dürli maksatly binalardyr desgalaryň 38-sinden ybarat. Onuň ulanmaga berilmegi netijesinde, kärhananyň ýyllyk önümçilik kuwwaty 2 million tonna ýeter.

“Zawodyň birinji tapgyrynda-da işler ýyl-ýyldan kämilleşdirilip, geçen ýylda onuň önümçilik kuwwaty 1,1 million tonna ýetirildi. Hil derejesi babatda daşary ýurtlaryňkydan pes bolmadyk bu önümiň 107 müň 482 tonnasy geçen ýyl Özbegistana hem ugradyldy. Goňşy ýurduň wekilleri Lebap sementiniň hiliniň ýokarydygyny, bahasynyň amatlydygyny aýratyn nygtaýarlar” diýip, zawodyň hünärmenleri gürrüň berýärler. Ozal bu ýerde «PS-400» we «PS-500» görnüşli sement öndürilýän bolsa, täze tapgyryň işe girizilmegi bilen, Türkmenistan halkara giňişlikde has uly islege eýe bolan «PS-600» görnüşli sementi hem öndürýän döwletleriň hataryna goşular. Zawodda Germaniýanyň, Italiýanyň, Fransiýanyň we Türkiýäniň meşhur önüm öndürijileriniň iň kämil enjamlary ornaşdyrylyp, olar önümçiligiň ýokary derejede alnyp barylmagyna mümkinçilik berýär. Gurluşyk senagaty üçin gymmatly önüm bolan sement öndürýän täze zawodyň gurluşygynda ekologik howpsuzlyk kadalary-da göz öňünde tutulypdyr. Hasaplamalara görä, bu ýerde önümçilik wagtynda howa we suwa zyýanly maddalaryň bölünip çykýan mukdary rugsat edilýäninden hem ep-esli azdyr.

Çig mallaryň gazylyp alynýan känlerine golaýdygy, ýük daşamak boýunça çykdajylary tygşytlamaga uly mümkinçiligi bilen tapawutlanýan Lebap sement zawodynyň ikinji tapgyrynda 250-ä golaý işgäriň talabalaýyk zähmet çekmegi üçin ähli zerur şertler bar.

***

Tutumly dabarany sowup, birek-biregi bu uly waka bilen gutlap, Köýtendagdan ugradyk. Döwürler aýlanyp, heňňamlar özgerýär. Magtymguly Pyragynyň Ýeriň myhyna deňän, «Sorsaň habar berer Nuhdan» diýen daglary bolsa, hon-ha, şo-ol ýaradylmyş ruhy bilen seleňläp dur. Daglaryň beýikliginiň olardan uzaklaşdygyňça has aýdyň görünýändigi çyn. Bu diňe daglara däl, ähli beýikliklere-de mahsus häsiýet bolarly. Il-halkyň bähbidini araýan beýik işler hem uzak geljegi nazarlap, olaryň maksady, mazmuny nesilleriň abadan durmuşynda aýan-oraşan ýüze çykýar.

Kakamyrat REJEBOW.

“Türkmenistan”. Aşgabat — Köýtendag — Aşgabat.