Aşgabat, 11-nji mart (TDH). Şu gün paýtagtymyzda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň çäklerinde duşuşyk geçirildi. Bu çäre ýurdumyzda Türki Döwletleriň Guramasy we oňa agza döwletler bilen hoşniýetli goňşuçylyk, özara düşünişmek ýörelgelerine esaslanýan köpugurly gatnaşyklary, netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek hem-de hemmetaraplaýyn berkitmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň gol çeken Kararyna laýyklykda guralýar.

Aksakgallar geňeşi maslahat beriji edara bolup, onuň düzümine Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň görnükli jemgyýetçilik işgärlerinden saýlanan ýaşulular girýär. Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň asyrlaryň dowamynda özara hormat goýmagyň, dost-doganlygyň, ruhy päkligiň we asylly işleriň aýy hasaplanýan mukaddes Oraza aýynyň ilkinji gününde geçirilýändigini bellemek gerek. Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow 2022-nji ýylyň aprel aýyndan bäri bu geňeşiň agzasydyr.

15-nji mejlisiň gün tertibine Aksakgallar geňeşiniň we TDG-niň alyp barýan işleri, şeýle hem gurama agza ýurtlaryň bilelikdäki işi, utgaşdyrylan tagallalary, geçen ýyl Samarkantda geçirilen mejlisde kabul edilen çözgütleriň durmuşa geçirilişi bilen bagly möhüm meseleler giriziler.

Milli Liderimiz hemmeleri gadymy we myhmansöýer türkmen topragynda görmäge şatdygyny aýdyp, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak baradaky çakylygy kabul edendikleri üçin olara minnetdarlyk bildirdi.

Biziň duşuşygymyz ähli musulman ymmatynda aýratyn hormatlanýan we bereketli aý hasaplanýan mukaddes Oraza aýynyň ilkinji gününe gabat geldi diýip, Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam etdi. Bu aý adamlaryň durmuşynda belent ruhy gymmatlyklaryň — ynsanperwerligiň, haýyr-sahawatlylygyň, hoşniýetliligiň hem-de ahlak tämizliginiň dabaralanmasydyr. Bularyň ählisi häzirki zaman jemgyýetini sazlaşykly ösdürmekde, halklaryň arasynda raýdaşlygy pugtalandyrmakda we mynasyp nesli kemala getirmekde möhüm ähmiýete eýedir. Mümkinçilikden peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri duşuşyga gatnaşyjylary we türki döwletleriň ähli doganlyk halklaryny mukaddes Oraza aýynyň ýetip gelmegi mynasybetli tüýs ýürekden gutlady. “Goý, siziň etjek doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun we ähli asylly işleriňiz rowaç alsyn!” diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Biz Türkmenistanda 2024-nji ýylyň şygaryny «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» diýip yglan etdik diýip, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy sözüni dowam etdi. Magtymguly Pyragynyň bahasyna ýetip bolmajak mirasy adamlaryň kalbynda mynasyp orun aldy. Onuň döredijiligi diňe bir türkmen ýa-da türki halklarynyň däl, eýsem, tutuş Gündogar halklarynyň hem medeni-ruhy ösüşine uly goşant goşup, umumadamzat edebiýatynyň genji-hazynasynyň aýrylmaz bölegine öwrüldi.

Biz şu ýyl halkara gatnaşyklaryň aýrylmaz bölegi bolan medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilen milli we halkara derejedäki çäreleriň giň toplumyny hyzmatdaş döwletlerimiz we halkara guramalar bilen bilelikde geçirmegi meýilleşdirýäris diýip, Gahryman Arkadagymyz Gurbanguly Berdimuhamedow bu şanly sene mynasybetli Türki medeniýetiň halkara guramasy bolan TÜRKSOÝ tarapyndan 2024-nji ýylyň «Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly» diýlip yglan edilendigini belledi.

Umuman aýdylanda, medeniýet we döredijilik özünde ata-babalarymyzyň filosofik hem ideologik gymmatlyklaryny jemläp, halklary ýakynlaşdyrmakda wajyp gural bolup hyzmat edýär. Şoňa görä, Milli Liderimiz bu gezekki maslahatyň türkmeniň beýik ogly Magtymguly Pyragynyň döredijiligini dünýä ýaýmakda we türki halklaryň arasynda dost-doganlygy berkitmekde möhüm ädim boljakdygyna ynam bildirdi.

Nygtalyşy ýaly, Aşgabat şäherinde geçirilýän bu mejlisiň guramaçylykly hem-de çuň mazmunly bolmagy babatda Türki Döwletleriň Guramasynyň Sekretariaty, Aksakgallar geňeşi we oňa agza döwletler tarapyndan uly taýýarlyk işleri alnyp baryldy. Şunuň bilen baglylykda, maslahatyň dowamynda häzirki zamanyň derwaýys meseleleri boýunça pikir alşyljakdygyna we geňeşiň geljekde alyp barjak işleri dogrusynda garaýyşlaryň beýan ediljekdigine üns çekildi.

Pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideri Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe we geňeşiň ähli agzalaryna yzygiderli goldawy, mejlisiň taýýarlygy babatda netijeli işleri we utgaşykly zähmeti üçin minnetdarlyk bildirdi.

Gahryman Arkadagymyz sözüni dowam edip, Türkmenistanyň Türki Döwletleriň Guramasynyň we onuň düzüm birlikleriniň işine hemişe uly hormat goýýandygyny hem-de hyzmatdaşlyk etmäge gyzyklanma bildirýändigini belledi. Türki döwletler bilen netijeli ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek Türkmenistanyň daşary syýasat strategiýasynda möhüm orny eýeleýär.

Biziň halklarymyzy müňýyllyklara uzaýan taryhy kökleriň, medeniýetiň, diliň we diniň umumylygy baglanyşdyrýar. Bu bolsa, öz gezeginde, köptaraplaýyn syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary giňeltmek we berkitmek üçin mizemez binýat bolup hyzmat edýär.

Mälim bolşy ýaly, 2021-nji ýylyň 12-nji noýabrynda Türkiýe Respublikasynyň Stambul şäherinde geçirilen sammitiň çäklerinde agza döwletleriň ählisiniň goldaw bermegi bilen Türkmenistan Türki Döwletleriň Guramasyna synçy döwlet hökmünde kabul edildi. Bu bolsa biziň döwletlerimiziň arasynda hyzmatdaşlygy köptaraplaýyn görnüşde ösdürmek üçin täze sahypanyň açylýandygyny alamatlandyrdy diýip, türkmen halkynyň Milli Lideri belledi. Häzirki wagtda Türkmenistan TDG-niň alyp barýan işlerine netijeli gatnaşýar, Türki döwletleriň Parlament Assambleýasyna we Türki söwda-senagat edarasyna agza bolmak mümkinçiligini hem içgin öwrenýär.

Ine, bu gün bolsa biz Aşgabat şäherinde Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisini geçirýäris. Şeýle abraýly çäräniň biziň ýurdumyzda geçirilmegi, bir tarapdan, Türkmenistanyň türki döwletler bilen ýakyn hyzmatdaşlyga ygrarlydygyny görkezýän bolsa, beýleki bir tarapdan, bize bildirilen uly ynam we jogapkärçilikdir diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy mejlisiň çäklerinde serediljek meseleleriň we kabul ediljek çözgütleriň diňe bir Aksakgallar geňeşiniň däl, eýsem, Türki Döwletleriň Guramasynyň hem geljekki ösüşini kesgitlemäge ýardam berjek tapgyr boljakdygyna ynam bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri pursatdan peýdalanyp, Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň üstünliklere beslenmegini tüýs ýürekden arzuw edip, bu babatda türkmen tarapynyň zerur ähli goldawy berjekdigine duşuşyga gatnaşyjylary ynandyrdy.

Soňra Gahryman Arkadagymyz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň başlygy Binali Ýyldyryma söz berdi.

Myhman guramanyň bu maslahat beriş edarasynyň mejlisiniň ilkinji gezek Türki Döwletleriň Guramasynda synçy derejesine eýe bolan ýurtda geçirilýändigini belläp, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa mejlise gatnaşmaga çakylygy hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.

Bu guramanyň doly hukukly agzalary we synçylar bolup durýan ýurtlaryň arasyndaky ýakyn hyzmatdaşlyk, TDG-niň işine synçylaryň işjeň gatnaşmagy Türki Döwletleriň Guramasynyň tapawutly aýratynlyklarynyň biri, şonuň bilen birlikde, olaryň bu düzümiň işine uly goşant goşýandygynyň görkezijisi bolup durýar diýip, Binali Ýyldyrym aýtdy.

Çykyşyň dowamynda dünýä ösüşiniň meýilleri bilen baglylykda hem-de TDG-niň giňişliginde ýüze çykýan möhüm meseleleri çözmekde bu guramanyň barha artýan orny bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, syýasat, ykdysadyýet, ulag, syýahatçylyk, ýaşlar syýasaty, sport, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalary ýaly ulgamlarda türki döwletleriň arasynda ýola goýlan netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin ägirt uly mümkinçilikleriň bardygyna üns çekildi.

Myhman ýurdumyzyň Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygyň çuňlaşdyrylmagyna goşýan goşandyny aýratyn belledi. Şunda ägirt uly tebigy serişdelere eýe bolan, şol sanda tebigy gazyň gorlary boýunça dünýäde dördünji orny eýeleýän Türkmenistanyň dünýä ykdysadyýetiniň durnuklylygyny we ählumumy energetika howpsuzlygyny pugtalandyrmaga gönükdirilen giň möçberli işleri alyp barýandygy nygtaldy.

Çykyşynyň ahyrynda Aksakgallar geňeşiniň başlygy köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin Türki Döwletleriň Guramasynyň howandarlygynda häzirki wagtda hyzmatdaşlygyň täze derejesine çykýan türki döwletleriň bilelikdäki tagallalarynyň işjeňleşdirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi.

Gahryman Arkadagymyz Binali Ýyldyryma many-mazmunly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretary Kubanyçbek Omuraliýewe söz berdi.

Guramanyň ýolbaşçysy ýygnananlary mübärekläp, şu gezekki duşuşyga gatnaşmaga çakylyk hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin türkmen halkynyň Milli Liderine tüýs ýürekden hoşallygyny beýan etdi. Kubanyçbek Omuraliýew şu gün ähli musulmanlar üçin mukaddes aýyň ilkinji günüdigini belläp, wekiliýetleriň ýolbaşçylaryny Oraza aýynyň ýetip gelmegi bilen gutlady.

Şeýle-de Türki Döwletleriň Guramasynyň abraýly guramalar, ilkinji nobatda, Birleşen Milletler Guramasy hem-de onuň degişli düzümleri, Ýewropa Bileleşigi, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasy, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasy, Günorta-Gündogar Aziýa döwletleriniň assosiasiýasy bilen hyzmatdaşlygynyň netijeli häsiýete eýedigi we halklaryň abadançylygy üçin bu hyzmatdaşlygy dowam etdirmegiň zerurdygy bellenildi.

Myhman türkmen we dünýä edebiýatynyň nusgawy şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli şu ýyl geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreleriň ähmiýetini nygtady. Bellenilişi ýaly, TÜRKSOÝ-nyň Jemleýji resminamasynda öz beýanyny tapan bu çözgüt Türkmenistanyň ähli türki halklar üçin beýik taryhy şahsyýet hasaplanýan şahyryň gymmatly medeni mirasyny dünýäde giňden ýaýmaga gönükdirilen syýasatynyň üstünliklere beslenýändigine şaýatlyk edýär.

Halk Maslahatynyň Başlygy Türki Döwletleriň Guramasynyň Baş sekretaryna manyly çykyşy hem-de guramanyň ýurtlarynyň arasyndaky hyzmatdaşlyga beren ýokary bahasy üçin minnetdarlyk bildirip, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň Gazagystan Respublikasyndan agzasy Ikram Adyrbekowa söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Liderine bildirilen myhmansöýerlik hem-de bilelikdäki netijeli iş üçin döredilen ajaýyp şertler üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmagyň, ony özara bähbitlere, ýurtlarymyzyň mümkinçiliklerine laýyk gelýän täze many-mazmun bilen baýlaşdyrmagyň nobatdaky duşuşygyň esasy maksadydygyny belledi.

Gazagystanyň wekili Türkmenistan bilen gatnaşyklaryň häzirki döwürde okgunly ösdürilýändigini we hil taýdan täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýandygyny aýratyn nygtady. Şunuň bilen baglylykda, bilelikde amala aşyrylan köp sanly döwletara we sebit ähmiýetli taslamalaryň netijeli hyzmatdaşlygyň aýdyň mysaly bolup durýandygyna üns çekildi.

Myhman duşuşyga gatnaşyjylary mukaddes Oraza aýynyň ýetip gelmegi bilen gutlap, dostlukly ýurtlaryň doganlyk halklaryna parahatçylyk, rowaçlyk we abadançylyk arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyz many-mazmunly çykyşy üçin Ikram Adyrbekowa minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Gyrgyz Respublikasyndan agzasy Medetkan Şerimkulowa söz berdi.

Myhman wekiliýetleriň agzalaryny Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň dünýäniň iň gözel şäherleriniň biri bolan Aşgabat şäherinde geçirilmegi bilen tüýs ýürekden gutlap, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowa türki dilli döwletleriň halklarynyň arasyndaky netijeli gatnaşyklaryň ösdürilmegine goşýan uly goşandy üçin çuňňur hoşallygyny beýan etdi.

Medetkan Şerimkulow şu gezekki duşuşygyň möhümdigi barada aýdyp, onuň netijeleriniň Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlardaky hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirdi. 2024-nji ýylyň TÜRKSOÝ tarapyndan “Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly”, şeýle hem Änew şäheriniň şol ýylda “Türki dünýäsiniň medeni paýtagty” diýlip yglan edilmeginiň Türkmenistan bilen gurama agza ýurtlaryň arasyndaky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň mizemezliginiň nyşany bolup durýandygy aýratyn nygtaldy.

Pursatdan peýdalanyp, Gyrgyzystanyň wekili türkmen halkynyň Milli Lideri, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisine gatnaşmaga çakylyk we bildirilen myhmansöýerlik üçin hoşallygyny beýan edip, il-ýurt bähbitli işlerinde, ikitaraplaýyn gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmekdäki tagallalarynda üstünlikleri arzuw etdi.

Gahryman Arkadagymyz çykyşy üçin Medetkan Şerimkulowa minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Özbegistan Respublikasyndan agzasy Sodikžon Turdiýewe söz berdi.

Myhman türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedowa hem-de hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň iberen mähirli salamyny ýetirdi.

Sodikžon Turdiýewiň belleýşi ýaly, Magtymguly Pyragy ýaly beýik şahsyýetleriň Watany bolan mukaddes toprakda — doganlyk Türkmenistanda, Oraza aýynyň ilkinji günlerinde Türki Döwletleriň Guramasyna agza ýurtlaryň aksakgallarynyň nobatdaky duşuşygynyň geçirilmegi guwandyryjydyr.

Özbegistanyň wekili türki döwletleriň halkara giňişlikdäki barha pugtalanýan orny barada aýtmak bilen, häzirki wagtda köptaraplaýyn we özara bähbitli gatnaşyklaryň giňeldilýändigini, gurama agza ýurtlar hem-de synçy döwletler bilen söwda dolanyşygynyň barha artýandygyny kanagatlanma bilen belledi. Şunuň bilen baglylykda, 15-nji mejlisiň dowamynda beýan ediljek anyk teklipleriň Türki Döwletleriň Guramasynyň dünýädäki ornuny pugtalandyrmaga ýardam berjekdigine ynam bildirildi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy manyly çykyşy üçin Sodikžon Turdiýewe minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň Wengriýadan agzasy Attila Tilkä söz berdi.

Myhman Türkmenistanyň paýtagty Aşgabatda geçýän Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny belledi.

Attila Tilki dostluk gatnaşyklaryna we özara hoşmeýilli erk-islege esaslanýan hyzmatdaşlygyň yzygiderli berkidilýändigini nygtap, Türkmenistanyň Prezidentiniň we türkmen halkynyň Milli Lideriniň Budapeşte saparlarynyň, şeýle hem Wengriýanyň Hökümet Başlygynyň Türkmenistana saparynyň döwletara gatnaşyklaryň taryhynda möhüm wakalar bolandygyny belledi.

Myhmanyň belleýşi ýaly, şu ýyl beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň halkara derejede baýram edilmegi bilen bagly çärelere beslenýär. Bu bolsa öz eserlerinde parahatçylyk, dostluk we adalatlylyk taglymlaryny wasp eden, türkmen we dünýä edebiýatynyň beýik nusgawy şahyryna goýulýan uly hormatyň nyşanydyr.

Türkmen halkynyň Milli Lideri jenap Attila Tilkä çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Aksakgallar geňeşiniň agzalaryna ýüzlendi hem-de şu günki duşuşygyň gün tertibindäki ähli meseleleriň ara alnyp maslahatlaşylandygyny belledi.

Çykyşynyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz guramanyň çäklerindäki hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen birnäçe başlangyçlary beýan etdi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, ilki bilen, halklaryň arasynda dost-doganlygy berkitmekde, agzybirligi, jebisligi pugtalandyrmakda, ýaşuly nesil hökmünde edep-ekramly, zähmetsöýer ýaşlary terbiýeläp ýetişdirmekde bitirilen hyzmatlary göz öňünde tutup, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň «Hormatly aksakgaly» diýen adyny we onuň nyşanyny döretmegi teklip etdi. Şeýle hem Milli Liderimiz geňeşiň alyp barýan işini dünýä jemgyýetçiligine giňden wagyz etmek maksady bilen, Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň redaksiýasynyň döredilmeginiň, ýagny munuň üçin geljekde ýörite gazetiň ýa-da žurnalyň neşir edilmeginiň, internet sahypasynyň açylmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny belledi.

Gahryman Arkadagymyz ertir geçiriljek Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň netijeleri boýunça Beýanatyň taslamasynyň taýýarlanandygyny aýdyp, biziň gatnaşyklarymyzyň has-da täze derejä çykmagyna, halklarymyzyň bähbidine beýik işleriň amala aşyrylmagyna itergi berjek şol resminamany kabul etmegi teklip etdi.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow duşuşygyň ahyrynda hemmelere berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny we asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.

***

Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň 15-nji mejlisiniň çäklerinde geçirilen duşuşyk tamamlanandan soňra, Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň müftüsi, Aşgabat şäheriniň we Ahal welaýatynyň ymamlary bilen duşuşyk geçirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Oraza aýynda agyz beklenýär, däp-dessurlara laýyklykda, şäherlerde hem-de obalarda agzaçar sadakalary berilýär, tarawa namazy okalýar, halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşy, Watanymyzyň gülläp ösüşi, türkmenistanlylaryň agzybirligi we jebisligi barada doga-dilegler edilýär.

Häzirki döwürde jemgyýetde ruhy-ahlak gymmatlyklarynyň kämilleşdirilmegi, taryhy-medeni mirasa sarpa goýmak, ata-babalarymyzyň hem-de tutuş adamzadyň nesilden-nesle geçirilip gelinýän däplerini sarpalamak, gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi, şol sanda türki döwletler bilen dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmak Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanyp, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli alnyp barylýan syýasatyň özenini düzýär.

Şu ýyl hem mukaddes Oraza aýynyň Gadyr gijesinde ýurdumyzyň ähli welaýatlaryndaky täze metjitleriň gapylarynyň jemagata giňden açylmagy bu asylly ýörelgeleriň mynasyp dowam etdirilýändiginiň güwäsine öwrüler.

Gahryman Arkadagymyz şu ýyl Gündogaryň beýik filosofy we nusgawy türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň dabaraly, giňden bellenilýändigini, bu babatda çäreleriň dünýäniň dürli ýurtlarynda-da geçirilýändigini nygtady hem-de akyldaryň eserlerindäki öwüt-ündewleriň ýaşlary terbiýelemekde uly ähmiýete eýedigine ünsi çekdi.

Soňra Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisine gatnaşmak üçin Aşgabada gelen wekiliýet ýolbaşçylarynyň hem-de myhmanlaryň gatnaşmagynda agzaçar sadakasy berildi.

Pursatdan peýdalanyp, Gahryman Arkadagymyz hormatly myhmanlara şu günki agzaçar sadakasyna gatnaşýandyklary üçin minnetdarlyk bildirdi we Aksakgallar geňeşiniň ertir geçiriljek mejlisinde türki döwletleriň arasyndaky gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmek bilen bagly meseleleriň ara alnyp maslahatlaşyljakdygyny, netijeli hyzmatdaşlygyň geljekki mümkinçilikleri barada pikir alşyljakdygyny belledi.

Hajy Arkadagymyz sözüni dowam edip, mukaddes Oraza aýynda agzaçar sadakasyny bermegiň paýhasly pederlerimizden miras galan ýagşy dessurlaryň biri bolup durýandygyny aýtdy hem-de “Goý, mübärek Oraza aýynda agyz bekläp, tutýan orazalaryňyz we edýän ýagşy doga-dilegleriňiz Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun!” diýip belledi.

Türkmenistanyň müftüsi tebärek çykyp, türki döwletleriň ählisinde, şol sanda türkmen topragynda parahatçylygyň we asudalygyň höküm sürmegini, halklaryň agzybirligini, ýurtlaryň abadançylygyny, berilýän sadakalaryň kabul bolmagyny Beýik Biribardan dileg edip, aýat-töwir okady. Soňra sadaka gatnaşyjylara nahar çekildi.

Gahryman Arkadagymyz agzaçar sadakasyna gatnaşandyklary üçin ýene-de bir gezek sagbolsun aýdyp, hemmelere iň oňat arzuwlaryny beýan etdi we bu ýerden ugrady.

Aşgabat, 11-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan möwsümleýin işleriň barşy bilen bagly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi R.Hojagulyýewe söz berildi. Häkim welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitiň bugdaý meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwy tutulýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek maksady bilen, meýdanlarda tekizleýiş we geriş çekmek işleri dowam edýär. Oba hojalyk tehnikalaryny, gurallary, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlaryny taýýarlamak boýunça zerur işler geçirilýär. Şeýle hem welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, gögeriş suwy tutulýar. 16-njy martda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna, ýazky bag ekmek möwsümine taýýarlyk görmegiň çäklerinde baglaryň ekiljek ýerlerini kesgitlemek we bag nahallaryny taýýarlamak boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän binalardaky we desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýazky oba hojalyk möwsümine taýýarlykly girişmegiň zerur talap bolup durýandygyny belledi we gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini, bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehniki möhletlerde geçirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň bellenen möhletlerde ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, şu günler welaýatda gowaça ekişine taýýarlyk görmegiň çäklerinde gowaça ekiljek meýdanlary, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny möwsüme doly taýýar etmek boýunça zerur işler alnyp barylýar. Bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ösüş suwy tutulýar. Häzirki wagtda welaýatda ýazlyk ýeralmanyň we soganyň ekişi dowam edýär, ekiş geçirilen ýerlerde gögeriş suwy tutulýar. Welaýatda 16-njy martda ählihalk bag ekmek dabarasyny, ýazky bag ekmek möwsümini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen, degişli taýýarlyk işleri ýerine ýetirilýär. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, häzirki wagtda oba hojalygynda ýaýbaňlandyrylan işleriň bellenen agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň möhümdigine ünsi çekdi we şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumynyň möwsüme doly taýýar edilmegini, bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly alnyp barylmagyny üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynda bellenen wezipeleriň üstünlikli durmuşa geçirilmeginiň möhümdigini aýtdy we şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işlerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowyň welaýatdaky möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda bugdaý meýdanlarynda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişine guramaçylykly girişmek, bu jogapkärli möwsümi bellenen agrotehniki möhletlerde geçirmek maksady bilen, gowaça ekiljek meýdanlarda tekizleýiş we ýuwuş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Ekişde ulanyljak tehnikalar, gurallar abatlanylyp, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň zerur möçberi ekiş möwsümine taýýar edildi. Şunuň bilen birlikde, welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, sogan ekilen meýdanlarda gögeriş suwy tutulýar. Şeýle hem beýleki gök-bakja we azyklyk ekinleriň ekişine taýýarlyk görülýär. 16-njy martda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna, ýazky bag ekmek möwsümine taýýarlyk görmegiň çäklerinde degişli guramaçylyk işleri alnyp barylýar. Mundan başga-da, häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli, guramaçylykly geçirilmeginiň möhümdigini belledi we bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny, gowaça ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, sebitde şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda tekizleýiş, çil we geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekişinde, ideg işlerinde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary we gurallar, pagtaçy daýhanlar üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny ekiş möwsümine doly taýýar etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, bu işleri gysga wagtda tamamlamak üçin degişli çäreler görülýär. Welaýatda ählihalk bag ekmek dabarasyny hem-de ýazky bag ekmek möwsümini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen, baglaryň ekiljek ýerlerini kesgitlemek, bag nahallaryny taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Şeýle hem häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna” laýyklykda, welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, oba hojalyk ekinlerinden bol hasyl almak boýunça öňde goýlan wezipelere toplumlaýyn çemeleşmegiň zerurdygyna ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumynyň ekiş möwsümine talabalaýyk taýýar edilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli alnyp barylmagy babatda degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýagdaýy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzda bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek baradaky görkezmelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, häzirki wagtda welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg etmek we ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlarda geçirilýän tekizleýiş, geriş çekmek, tagt suwuny tutmak işleri gündelik gözegçilikde saklanylýar. Ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary, pagta öndürijiler üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumyny möwsüme doly taýýar etmek boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Welaýatda ýazlyk ýeralmanyň, soganyň ekişi dowam edip, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine taýýarlyk görülýär. Ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek, tokaý zolaklaryny döretmek babatda öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, welaýatda 16-njy martda ählihalk bag ekmek dabarasyny guramaçylykly geçirmek, ýazky bag ekmek möwsümine girişmek boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar.

Şeýle hem häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda gurlup ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky, gowaça ekiljek meýdanlaryndaky geçirilýän işleriň agrotehniki möhletlerde alnyp barylmagyny, gowaça ekişiniň guramaçylykly geçirilmegi üçin pagta öndürijileriň ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün edilmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň bellenen möhletlerde, ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek babatda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, Diýarymyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak maksady bilen, welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri dowam edýär. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamagyň çäklerinde ýerlerde tekizleýiş, geriş we çil çekmek işleri geçirilýär. Oba hojalyk işlerinde ulanyljak ähli tehnikalary, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlaryny möwsüme doly taýýar etmek boýunça işler tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýar. Welaýatlaryň ekerançylyk meýdanlarynda ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişi dowam edýär. Şeýle hem wise-premýer “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýylynyň 16-njy martynda ýurdumyzda geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagy üçin möhüm möwsümiň ýetip gelendigine ünsi çekdi hem-de häzirki wagtda ýaýbaňlandyrylan işleriň talabalaýyk guralmagynyň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumlarynyň ekiş möwsümine doly taýýar edilmegini berk gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzda ählihalk bag ekmek dabarasynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi üçin degişli taýýarlyk işleriniň geçirilmegini, ýazlyk gök-bakja ekinleriniň ekişiniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny üpjün etmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde üstünlikleri arzuw etdi.

“TRT Haber” teleýaýlymynyň ýolbaşçysy Ahmet Görmez Gahryman Arkadagymyz bilen söhbetdeş boldy

— Siziň Alyhezretiňiz, Milli Lider, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, hormatly Arkadag! Ilki bilen, işiňiziň örän köpdügine garamazdan, interwýu bermäge wagt tapandygyňyz üçin Size minnetdarlyk bildirmäge rugsat ediň! Siz görnükli syýasatçy, döwlet işgäri hökmünde türki döwletleriň hyzmatdaşlygynyň möhümdigini hemişe belleýärsiňiz. Bu näme bilen baglanyşykly? Siz bu işi, onuň mümkinçiliklerini, şunda Türkmenistanyň ornuny nähili görýärsiňiz?

— Size bu duşuşyk baradaky teklibiňiz üçin minnetdarlyk bildirýärin.

Türkiýäniň özünde hem, ondan uzaklarda hem abraýly we millionlarça tomaşaçysy bolan «TRT Haber» teleýaýlymynyň ýolbaşçysy — Siziň bilen söhbetdeş bolmak örän ýakymly. Munuň özi içerki we halkara durmuşyň möhüm soraglary boýunça pikiriňi aýtmaga, türki ýurtlaryň arasyndaky gatnaşyklar bilen bagly garaýşyňy giňden beýan etmäge oňat mümkinçilik berýär.

Türki döwletleriň köpugurly hyzmatdaşlygy taryhy şertler bilen baglydyr. Munuň biziň halklarymyzyň dil, medeni we milli taýdan umumylygy, asyrlaryň dowamynda ykballarynyň baglanyşykly bolandygy bilen kesgitlenendigini men ençeme gezek belläpdim. Türki halklaryň asly birdir. Bu ýagdaý özara gatnaşyklarymyza aýratyn many-mazmun berýär. Garaşsyz, özygtyýarly döwletler bolsak-da, biz uzak möhletli maksatlarymyzyň we bähbitlerimiziň umumydygyny ýatdan çykarmaýarys. Türki halklaryň taryhy, häzirki hem geljekki orny baradaky düşünjelerimiz biri-biri bilen berk baglanyşyklydyr. Şoňa görä-de, ähli ugurlarda — syýasatda, ykdysadyýetde, medeniýetde, şahsyýetara gatnaşyklarda hyzmatdaşlygy berkitmegiň möhümdigine düşünýäris.

Meniň pikirimçe, türki döwletleriň Gündogar bilen Günbataryň arasynda medeni köpri hökmündäki ornuny dikeltmek häzirki döwürde esasy wezipeleriň biridir. Türki halklaryň bu wezipesi gadymy döwürlerde we orta asyrlarda «türki guşak» diýlip atlandyrylyp, ol Aziýanyň hem Ýewropanyň «duşuşyk ýeri» bolup hyzmat edipdir. Bu yklymlaryň ykdysadyýetiniň, medeniýetiniň, ylmynyň ösmegine oňaýly täsir edipdir. Şeýle hem olaryň beýleki halklar üçin açyk bolmagyna, sabyrlylygyna, hoşniýetliligine, özara düşünişmegine ýardam beripdir.

Türkmenistan üçin türki döwletler bilen dost-doganlyk, özara bähbitli gatnaşyklary ösdürmek örän möhüm bolan geljegi uly ugurlaryň biri bolup durýar. Biziň ýurdumyz Türki Döwletleriň Guramasynda synçy bolmak bilen, onuň işine ýakyndan gatnaşýar. Hususan-da, bu guramanyň Aksakgallar geňeşinde agza bolmagy möhümdir. Şeýle hem biz guramanyň düzümleri bilen işleşmäge taýýardyrys. Häzirki döwürde türkmen tarapy Türki söwda-senagat edarasyna girmek üçin arza berdi. Türki döwletleriň Parlament Assambleýasyna we Türki akademiýa girmek meselesini-de öwrenýäris.

Şeýlelikde, Türkmenistan türki döwletleriň hyzmatdaşlygynyň esasy ugurlaryna özüniň gatnaşmagyny yzygiderli we ynamly dowam etdirýär.

— Türki Döwletleriň Guramasynyň işi barada aýtmak bilen, Siziň onuň halkara gatnaşyklaryň häzirki ulgamyndaky ornuny nähili görýändigiňiz baradaky pikiriňizi soramak isleýäris.

— Men ony bir bitewi iki maksady bolan gurama hasaplaýaryn. Bir tarapdan, ony türki ýurtlaryň arasynda dost-doganlyk gatnaşyklaryny, özara bähbitli ykdysady we medeni hyzmatdaşlygy berkitmegi maksat edinýän gurama, beýleki bir tarapdan bolsa, geljegi uly, ygtybarly iri halkara hyzmatdaş hökmünde görýärin. Ýokarda-da belleýşim ýaly, bu bir bitewi iki maksat bolup durýar. Türki Döwletleriň Guramasy dünýäde türki ýurtlaryň bähbitlerini öňe sürmek bilen, içerki türki hyzmatdaşlygynyň berkidilmegine, döwletlerimiziň ykdysady taýdan ösmegine, bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga ýardam edýär.

Häzirki döwürde biziň öňümizde örän uly, uzak möhletli wezipeler durýar. Dünýäniň geoykdysady ýagdaýynyň çalt üýtgemelerine özüniň doly derejede gatnaşmagyny üpjün etmek, mümkinçiliklerimizi öz ornumyzy berkitmek üçin ulanmak, häzirki zamanyň innowasiýa, sanly şertlerinde öň hatarda bolmak, ählumumy «ýaşyl» gün tertibine işjeň goşulyşmak wezipeleri durýar.

Döredijilikli syýasy maksatlarda — parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy saklamakda, deňhukuklylyk, özara hormat goýmak ýörelgelerini goramakda, halkara hukugyň we BMG-niň Tertipnamasynyň ykrar edilen kadalaryna eýermekde öz abraýymyzy, täsirimizi, tejribämizi ulanmak zerurdyr. Şeýle hem dünýäde türki medeniýeti, biziň halklarymyzyň örän baý taryhy-medeni, ynsanperwer mirasyny, türki edebiýatçylarynyň, sazandalarynyň, suratkeşleriniň, kinematograflarynyň üstünliklerini giňden ýaýmak ileri tutulýan ugurlar bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, şu ýyl beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllyk şanly toýunyň bellenilmegi ajaýyp mümkinçilikleri açýar. Türkmen halkynyň beýik ogly, şol bir wagtda türki dünýäniň hem wekilidir. Ol öz eserlerinde türki halklaryň gadymdan gelýän gymmatlyklaryny we aýratynlyklaryny — watançylygyny, maşgala wepalylygyny, däp-dessurlara hormat goýşuny, harby edermenligini, aç-açanlygyny wasp edipdir.

Biz bu şanly senäniň türki ýurtlarda giňden bellenilýändigine ýokary baha berýäris. Goldawy üçin Hökümetlere, şeýle hem Türki medeniýetiň halkara guramasynyň (TÜRKSOÝ) 2024-nji ýyly “Türki dünýäsiniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly” diýip yglan etmek baradaky çözgüdi üçin minnetdarlyk bildirýäris. Umuman, TÜRKSOÝ-nyň çäklerinde amala aşyrylýan maksatnamalaryň we taslamalaryň gerimini giňeltmek, şolar bilen halkara giňişlige has işjeň çykmak maksadalaýyk bolar diýip hasap edýäris.

— Biziň söhbetdeşligimiz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň nobatdaky mejlisiniň öňüsyrasynda geçýär. Siz bu düzümiň esasy maksadyny nämede görýärsiňiz?

— Men Aksakgallar geňeşiniň örän möhüm we zerur düzümdigine ynanýaryn. Onuň Türki Döwletleriň Guramasynyň düzüminde döredilmegi ýöne ýere däldir. Onuň maksady türki halklaryň ajaýyp taryhy däbini — ýaşuly nesliň wekilleri bilen maslahatlaşmak, olaryň pähim-paýhasyna, uly durmuş tejribesine daýanmak däbini dowam etdirmek we ony ýaýmak bolup durýar. Bu däp biziň halklarymyza dogry çözgütleri tapmaga köp gezek ýardam etdi.

Şu babatda häzirki döwürde aksakgallaryň orny barha uly ähmiýete eýe bolýar, döwlet işlerinde möhüm şert hökmünde öňe çykýar. Şoňa görä-de, Aksakgallar geňeşiniň işiniň gerimi barha giňeler, abraýy diňe artar diýip pikir edýärin. Geňeşiň sesi Türki Döwletleriň Guramasynyň çäklerinde ýokary ruhy-ahlak gymmatlyklaryna, öz taryhyna buýsanmak duýgusyna esaslanan terbiýe we bilim syýasatyny emele getirmek ýaly soraglarda örän uly ähmiýete eýe bolmalydyr. Aksakgallar geňeşiniň işi biziň halklarymyzyň arasynda ynsanperwer gatnaşyklary berkitmäge, olaryň birek-birege doganlyk gatnaşyklaryna, raýdaşlygyna we özara ýardam bermegine, halk diplomatiýasyna, parlamentara hyzmatdaşlyga işjeň goşant goşmaga gönükdirilendir.

Türkmenistanda aksakgallaryň şeýle işi döwlet derejesinde goldanylýar. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň düzüminde Ýaşulular geňeşi hereket edýär. Ol örän möhüm döwlet kararlarynyň kabul edilmegine, ýurdumyzyň içeri we daşary syýasatynyň strategik ugurlarynyň emele getirilmegine işjeň gatnaşýar. Umuman, bu ugurda bizde gowy tejribe bar we biz Türki Döwletleriň Guramasynyň Aksakgallar geňeşiniň bilelikdäki işiniň çäklerinde bu tejribäni paýlaşmaga taýýardyrys.

— Siz içerki ösüş we daşary syýasat ugrunyň nukdaýnazaryndan, Türkmenistanyň durmuşyndaky häzirki tapgyry nähili häsiýetlendirýärsiňiz?

— Bize durmuş-ykdysady ösüşiň kabul edilen döwlet maksatnamalaryny we meýilnamalaryny yzygiderli ýerine ýetirmegi üpjün edýän şertleri döretmegiň başardandygyny bellemek isleýärin. Içerki durnuklylyk, jemgyýetçilik agzybirligi, syýasy we jemgyýetçilik institutlarynyň durnukly ýagdaýy, adamlaryň olara ynamy, elbetde, munuň esasy şerti bolup durýar.

Dünýä ykdysadyýetiniň häzirki durnuksyz şertlerinde-de Türkmenistan 2024-nji ýyla gowy netijeler bilen geldi. Geçen ýyl jemi içerki önümiň ösüşi 6 göterimden hem ýokary boldy. Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. Soňky 15 ýylda ýurdumyzyň ilatynyň 2 million adam köpelendigi adamlaryň durmuş abadançylygynyň we ertirki güne ynamynyň aýdyň görkezijisi bolup durýar.

Biziň ýurdumyz halkara giňişlikdäki çylşyrymly ýagdaýlara garamazdan, döwletimiziň daşary syýasat konsepsiýasynda bellenen Bitaraplyk ugruna yzygiderli eýerýär. Strategik taýdan ileri tutulýan meseleler bolan ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy gazanmaga, Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmäge ýardam berýär. Türkmenistanyň bu garaýşynyň halkara guramalarda, şol sanda Birleşen Milletler Guramasynda barha giňden goldanylýandygyny bellemek isleýärin. Ýurdumyzyň BMG-de Bitaraplygyň dostlary toparyny döretmek baradaky başlangyjyna eýýäm ýigrimiden gowrak döwlet goşuldy. Baş Assambleýa Türkmenistanyň Bitaraplygyny goldaýan iki sany Kararnamany biragyzdan kabul etdi. Bu bolsa biziň döwletimiziň çylşyrymly meseleleri bitaraplyk esasynda çözmek üçin öňe sürýän tekliplerine halkara giňişlikde barha giňden düşünilýändigini görkezýär. Türkmenistanyň durnukly ulag, energiýa howpsuzlygy, ekologiýa, sagdyn durmuş ýörelgeleri baradaky we beýleki ençeme başlangyçlarynyň hem giňden goldanylýandygyny nygtamak gerek.

Türki döwletler bilen gatnaşyklarymyzyň ösýändigi barada-da aýdyp geçeýin. Bu gatnaşyklar hakyky doganlygyň, hoşniýetli goňşuçylygyň, birek-birege hormatyň we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň mysaly bolup durýar. Biz muňa ýokary baha berýäris hem-de onuň gadyryny bilýäris. Hyzmatdaşlygymyzy geljekde-de giňelderis we baýlaşdyrarys. Muny halklarymyzyň düýpli bähbitleriniň, abadançylygynyň, parahatçylykly we durnukly ösüşiniň hatyrasyna amala aşyrarys.

— Söhbetdeşligimiziň şu ýerinde Türkmenistanyň Türkiýe Respublikasy bilen gatnaşyklary barada hem gysgaça aýdyp geçäýseňiz!

— Türkmen-türk gatnaşyklary nusga alarlykdyr. Iki tarap hem syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga çalyşýar. Men ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmäge düýpli üns berýändigi, bu barada alada edýändigi, ähli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy giňeltmäge örän uly şahsy goşant goşýandygy üçin, gadyrly doganym, hormatly Prezident Rejep Taýyp Ärdogana minnetdardyryn. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýakynda oňa Türkmenistanyň «Hormatly il ýaşulusy» diýen adyny dakmagy Prezident Rejep Taýyp Ärdoganyň hyzmatlarynyň ykrar edilmeginiň nyşany boldy.

Türkmenistan bilen Türkiýe daşary syýasatda işjeň we netijeli hyzmatdaşlyk edýärler, halkara düzümlerde birek-biregi goldaýarlar. Biziň ýurtlarymyz ählumumy parahatçylyk we howpsuzlyk syýasatynyň ynamly tarapdarlarydyr. Şeýle syýasaty ýöredip, olar sebit işlerini netijeli ösdürmäge uly goşant goşýarlar. Häzirki döwürde türkmen-türk hyzmatdaşlygy Gündogar — Günbatar ugry boýunça durnukly energetika we ulag geçelgelerini döretmegiň, Ýewraziýada täze, netijeli logistika hyzmatdaşlygyny emele getirmegiň möhüm şerti bolup durýar.

Ikitaraplaýyn ykdysady we söwda gatnaşyklary hem depginli ösýär. Özara haryt dolanyşygynyň möçberi geçen, 2023-nji ýylda 2,5 milliard amerikan dollaryna golaý boldy. Türk kompaniýalary ýurdumyzyň gurluşyk, energetika, ulag we senagat pudaklarynda öňden bäri netijeli işläp gelýärler.

Medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlyk hem barha ösdürilýär. Medeniýet, sungat wekilleri Türkmenistanda we Türkiýede guralýan dürli çärelere işjeň gatnaşýarlar. Ýurdumyzda 2023-nji ýylyň noýabrynda Türkiýäniň Medeniýet günleri üstünlikli geçirildi. Ýöne sanlar bilen beýan edip bolmaýan düşünjeler hem bar. Munuň özi doganlyk gatnaşyklarymyzy ösdürýän we halklarymyzy birleşdirýän birek-biregiň ykbalyna dahylly bolmak duýgusydyr. Bu bolsa bilelikdäki üstünliklerimiziň esasydyr. Türkmenistan bilen Türkiýäniň häzirki döwürde ýola goýan we geljekde has-da ilerletjek gatnaşyklarynyň binýadydyr.

Pursatdan peýdalanyp, men doganlyk türk halkyna parahatçylyk, abadançylyk we gülläp ösüş baradaky iň mähirli arzuwlarymy beýan edýärin.

— Hormatly türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadag, interwýu üçin Size hoşallyk bildirýärin.

— Men hem, öz gezegimde, size şu duşuşyk üçin minnetdarlyk bildirýärin we döredijilik işiňizde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw edýärin. Sag boluň!

Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça oňyn başlangyçlar maksatnamalaýyn esasda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şunda «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasy» möhüm ähmiýete eýe bolmak bilen, ykdysadyýetiň ähli pudaklaryny we durmuş gurşawyny sanlylaşdyrmagy öz içine alýar.

Sanly ykdysadyýetiň ösmeginde sanly bilim wajyp orun eýeleýär. Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna laýyklykda, sanly jemgyýetiň we sanly ykdysadyýetiň bildirýän talaplaryndan ugur alnyp, her bir adamy durmuşa hem-de hünär işine taýýarlamak üçin bilimiň ähli basgançaklary yzygiderli özgerdilýär.

Häzirki wagtda «sanlylaşdyrma», «bilimiň sanly özgermegi», «sanly bilim gurşawy» diýen düşünjeler bilim işini dolandyrmagyň nazaryýetine we amaly tejribesine berk ornaşdy. Sanly bilim sanly tehnologiýalary bilim edaralarynda giňden peýdalanmagy göz öňünde tutýar. Olar maglumatlary toplamagy, gaýtadan işlemegi, geçirmegi, saklamagy we bermegi üpjün edýär. Bilimiň sanly özgermegi çalt özgerýän sanly bilim gurşawynda bilimiň mazmunynyň, usullarynyň, guramaçylyk görnüşleriniň, netijeleriniň we olary bahalandyrmagyň ulgamlaýyn täzelenmeginiň, şeýle hem okuw işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak üçin sanly tehnologiýalaryň mümkinçiliklerinden doly peýdalanmagyň hasabyna gazanylýar. Sanly bilim gurşawy bilim edaralarynyň işini üpjün etmek, okuwda ýüze çykýan meseleleri çözmek üçin döredilýän hem-de ösdürilýän sanly enjamlaryň, maglumat ulgamlarynyň, çeşmeleriniň, gurallarynyň we hyzmatlarynyň toplumydyr.

Sanly tehnologiýalar adamlaryň öwrenmek, bilim almak, işlemek we aragatnaşyk saklamak usullaryny üýtgetdi. 2000-nji ýyldan soňra doglanlar kompýuterler, mobil telefonlar, planşetler we internet bilen has ýakyn aragatnaşykda bolmak bilen, häzirki wagtda olar «sanly nesil» diýlip atlandyrylýar. Sanly tehnologiýalar bilim işine täzeçillik berýär, okatmagy we öwrenmegi has täsirli edýär. Bu tehnologiýalar bilimiň özbaşdak bolmagyna, okuw materialyny öwrenmegiň iň amatly usulyny saýlamaga şert döredýär. Internet okuw materiallaryny özbaşdak özleşdirip, bilimi artdyrmak üçin gije-gündiziň dowamynda çäksiz mümkinçilikleri berýär.

Soňky ýyllarda maglumatlary ibermegiň we almagyň tehnologiýalary düýpli özgerişleri başdan geçirdi. Häzirki zaman dünýäsinde sanly tehnologiýalar gündelik durmuşyň aýrylmaz bölegine öwrüldi. Bilim edaralary-da bu işden çetde durmaýarlar. Sanly tehnologiýalar diňe dolandyryş wezipelerini çözmekde däl, eýsem, okaýanlara özbaşdak ýumuşlary tabşyrmakda, meseleleri onlaýn çözmekde hem giňden peýdalanylýar.

Ýurdumyzda bilim edaralarynyň sanly mümkinçiliklerini ýokarlandyrmaga köp möçberde maliýe serişdeleri gönükdirilýär. Sanly bilim gurşawynyň netijeli hereket etmegi üçin bilim edaralary internete birikdirilip, degişli serwerler, kompýuterler, interaktiw tagtalar, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary, programmalar we beýleki enjamlar bilen üpjün edilýär. Bu infrastrukturany yzygiderli kämilleşdirmek wezipesi milli bilim syýasatynda ileri tutulýan möhüm ugurlara degişlidir. Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň garamagynda döredilen Innowasiýa maglumat merkezi, Maglumatlar tehnologiýalarynyň türkmen-hindi merkezi, Sanly ulgam we maglumat howpsuzlygy bölümi hem sanly bilim ulgamynyň netijeli işlemegine gönükdirilendir.

Diýarymyzyň çagalar baglarynda degişli programma üpjünçilikli interaktiw tagtalaryň we stollaryň, planşetleriň, elektron gollanmalaryň, dürli mazmunly öwrediji oýunlaryň, surat çekmek üçin mobil goşundylaryň peýdalanylmagy ösüp gelýän körpe nesilleri hemmetaraplaýyn terbiýelemegiň, olaryň zehinini açmagyň we ösdürmegiň esasy serişdeleri bolup hyzmat edýär. «Mekdep» (mekdep.edu.tm) onlaýn ulgamy bolsa orta mekdepler üçin döredilip, onuň esasy maksady maglumat we aragatnaşyk tehnologiýalaryndan peýdalanmagyň esasynda bilim işiniň hilini gowulandyrmakdan ybaratdyr. Ulgam elektron usulda okuwçylaryň gündeliklerini we mugallymlaryň synp žurnallaryny ýöretmäge, okuwçylaryň gatnaşygy we ýetişigi baradaky maglumatlary ene-atalara ýetirmäge, habarlaşmak üçin hyzmatlary hödürlemäge, mugallymlara hem-de dolandyryş işgärlerine hasabatlary döretmäge, sapaklaryň meýilnamasyny görmäge, mugallymlar üçin okuwçylara öý işlerini tabşyrmaga, onuň ýerine ýetirilişine gözegçilik etmäge mümkinçilik berýär.

Mekdep okuwçylarynyň sanly başarnyklaryny emele getirmek we ösdürmek maksady bilen, umumybilim edaralarynyň ähli synplarynda informatika dersi, şeýle hem tebigy we takyk ylymlary çuňlaşdyryp öwredýän orta mekdepleriň ýokary synplarynda modelirleme we grafika, maglumat-aragatnaşyk we innowasiýa tehnologiýalary dersleri boýunça bilim berilýär. Mekdep okuwçylary programmirleme dillerini hem ürç edip özleşdirmäge ýykgyn edýärler. Bilim ministrliginiň Innowasiýa maglumat merkeziniň çäklerinde esaslandyrylan Koreýanyň Maglumat elýeterlilik merkezinde alty ýaşdan ýokary diňleýjilere «SCRATCH», «Python» we «Java» programmirlemeleriniň esaslary, emeli aň barada zerur bilimler berilýär, web saýtlary we söhbetdeşlik botlaryny döretmegiň usullary öwredilýär.

Ýurdumyzyň ýokary hünär biliminiň taýýarlygynyň ugurlarynyň we hünärleriniň Döwlet klassifikatoryna laýyklykda, aýry-aýry ýokary okuw mekdeplerinde bakalawr, magistr hem-de hünärmen maksatnamalary esasynda kompýuter we maglumat ylymlary; informatika we hasaplaýyş tehnikasy; maglumat howpsuzlygy; elektronika, radiotehnika we aragatnaşyk ulgamlary ulaldylan toparlaryň düzümine girýän köp sanly ýöriteleşmeler boýunça talyp ýaşlara düýpli bilim berilýär. Talyplaryň döwrebap programmalar bilen işlemek başarnyklary ösdürilýär, şeýle hem olar programmirlemegiň dillerini özleşdirýärler. IT ugurlar boýunça ýokary bilimli bakalawrlaryň, magistrleriň we hünärmenleriň taýýarlanylmagy ýurdumyzda güýçli depginde ösdürilýän sanly ykdysadyýetiň işgärler üpjünçiligini ýokarlandyrmaga oňyn täsir edýär.

Okuw ýyllary döwründe talyplar tarapyndan işlenip taýýarlanylan dürli maksatly programma üpjünçilikleri üçin alynýan patentleriň sany ýyl geçdigiçe artýar. Her ýylda «Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň guramagynda geçirilýän «Sanly çözgüt» atly innowasion taslamalaryň bäsleşiginde seçilip alnan talyplaryň programma önümleri milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň işlerini awtomatlaşdyrmak üçin ornaşdyrylýar.

Bilim edaralarynyň mugallymlarynyň sanly başarnyklaryny kämilleşdirmek işine aýratyn ähmiýet berilýär. Sanly ulgam arkaly mugallymlar üçin onlaýn bilim bermek, emeli aň, wirtual we goşulan hakykat, uly göwrümli maglumat tehnologiýalaryny ulanmak, sanly ykdysadyýet, elektron resminama dolanyşygy, talyp maglumat dolanyşygy ulgamy, innowasion tehnologiýalar, Moodle platformasynyň esaslary, kiberhowpsuzlygyň esaslary boýunça okuw maslahatlary yzygiderli guralýar.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda sanly bilim ulgamyny ösdürmek boýunça durmuşa geçirilýän toplumlaýyn işler bilim edaralarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmäge, bilimiň hilini ýokarlandyrmaga, zähmet bazarynyň zerurlyklary üçin ussat hünärmenleri taýýarlamaga mümkinçilik berýär. Bu çäreler mundan beýläk-de milli ykdysadyýetimiziň pudaklarynyň durnukly ösüşini, halkymyzyň bagtyýar durmuşyny üpjün etmäge gönükdirilendir.

Gulbeşer BABAÝEW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň ylmy işler boýunça prorektory, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýurdumyzy toplumlaýyn ösdürmäge gönükdirilen milli maksatnamalary üstünlikli durmuşa geçirmek, Watanymyzyň halkara abraýyny has-da belende galdyrmak, ykdysady kuwwatyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, halkymyzyň bagtyýar we abadan durmuşyny üpjün etmek boýunça syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň güwäsi boldy.

4-nji martda döwlet Baştutanymyz sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzda alnyp barylýan oba hojalyk işleriniň barşy bilen baglanyşykly meselelere garaldy. Hormatly Prezidentimiz häzirki wagtda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ähmiýetine ünsi çekip, bu işleriň guramaçylykly geçirilmeginiň bol hasyl almakda möhüm şert bolup durýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz gowaça ekiljek meýdanlaryň ekişe doly taýýar edilmegini, pagtaçy daýhanlaryň ýokary hilli gowaça tohumlary bilen üpjün edilmegini, bugdaý meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz ýeralmanyň, soganyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişini guramaçylykly geçirmegiň, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallary möwsüme doly taýýar etmegiň zerurdygyny aýdyp, bu babatda degişli görkezmeleri berdi. Ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatlarda şu ýyl meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamak boýunça birnäçe tabşyryklar berildi.

5-nji martda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidi kabul etdi. Hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmalaryň barşynda energetika ulgamy geljegi uly ugurlaryň biri hökmünde görkezildi. Hormatly Prezidentimiz energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmak, üstaşyr geçirmek üçin syýasy, maliýe, ekologiýa ugurlary boýunça ÝHHG-niň çäklerinde anyk işleri durmuşa geçirmegiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady. Şunuň bilen birlikde, ulag ulgamynda netijeli gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň zerurdygy bellenildi. Şunda Türkmenistanyň ileri tutulýan ugurlar boýunça bu gurama bilen hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygy tassyklanyldy.

6-njy martda Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onuň gün tertibine ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň 2024-nji ýylyň ilkinji iki aýynda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, Garaşsyz Watanymyzda howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek bilen baglanyşykly meseleler girizildi. Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyz “Türkmenistanyň kazyýetleriniň kazylaryny wezipä bellemek we wezipeden boşatmak hem-de olara hünär derejelerini bermek hakynda” Permana gol çekdi.

7-nji martda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşynyň ileri tutulýan meselelerine garaldy. Hususan-da, milli hukuk binýadyny döwrebaplaşdyrmak, azyk önümlerini öndürýän açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetleriniň işini kämilleşdirmek, nebitgaz pudagyny nebitgazly känlerde çuňlugy 7 müň metrden geçýän guýularda degişli işleri geçirmäge mümkinçilik berýän täze enjamlar we serişdeler bilen üpjün etmek boýunça çäreleri durmuşa geçirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem Aşgabat şäherinde täze awtomobil köprüsiniň gurluşygy boýunça halkara bäsleşigi geçirmek, “Türkmendemirýollary” agentliginiň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, suw serişdelerinden rejeli peýdalanmak üçin görülýän çäreler, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berildi. Ýakyn wagtda meýilleşdirilen möhüm dabaralara taýýarlyk görlüşi barada hem aýdyldy. Şolaryň hatarynda 16-njy martda ýurdumyzda, şol sanda Aşgabat we Arkadag şäherlerinde geçiriljek ählihalk bag ekmek dabarasy bar.

Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 16 ýyllygy mynasybetli sergini we maslahaty şu ýylyň 17 — 19-njy marty aralygynda geçirmek meýilleşdirilýär. 21-nji martda Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň çägindäki “Nowruz ýaýlasynda”, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlaryndaky “Türkmeniň ak öýi” binalarynyň öňündäki meýdançalarda, şeýle hem Arkadag şäherindäki baýramçylyk meýdançasynda Milli bahar baýramy — Halkara Nowruz güni mynasybetli dabaralar guralar. “Beýik Ýüpek ýoly: Zerewşan — Garagum geçelgesiniň” çägindäki Amul galasynyň ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girizilmegi mynasybetli “Gadymy Amul galasy: geçmişiň syrlarynyň goragçysy” atly halkara ylmy-amaly maslahaty geçirmek üçin taýýarlyk görülýär.

Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna Watanymyzyň milli maksatnamalaryny we halkara başlangyçlaryny döwrüň täzeçil talaplaryna laýyk getirmek, BMG-niň ähli düzüm birlikleri bilen durmuşa geçirilýän taslamalaryň çäklerindäki hyzmatdaşlygy ulgamlaýyn esasda alyp barmak üçin «Türkmenistan — Birleşen Milletler Guramasy» strategik maslahat beriş geňeşini döretmek baradaky teklip hödürlenildi. Bu geňeşiň işi degişli wezipeleri çözmäge gönükdiriler. Şolaryň hatarynda BMG-niň ýöriteleşdirilen edaralary bilen taslamalary taýýarlamak, seçip almak, tassyklamak bilen bagly işleri utgaşdyrmak we Türkmenistanyň Hökümetine bu babatda teklipleri taýýarlamak wezipesi bar. Şeýle hem guramanyň çäklerinde halkara başlangyçlary öwrenmek, türkmen tarapy üçin maksadalaýyklygyna görä, olara goşulmak we goldamak babatda teklipleri taýýarlamak göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen birlikde, “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan” we kabul edilen hereketleriň milli meýilnamalaryndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişine syn etmek, olary iş ýüzünde amala aşyrmagyň ýollaryny maslahatlaşmak teklip edilýär.

Mejlisde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mähriban enelerimizi, gelin-gyzlarymyzy Halkara zenanlar güni bilen tüýs ýürekden gutlap, olara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny arzuw etdi. Baýramçylygyň öňüsyrasynda ýurdumyzyň ähli gelin-gyzlaryna, şol sanda edara-kärhanalarda zähmet çekýän, hormatly dynç alyşdaky zenanlara, mekdeplerde okaýan, çagalar baglarynda terbiýelenýän gyzlara Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan pul sowgatlaryny dabaraly ýagdaýda gowşurmak çäreleri geçirildi. Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, “Ene mähri” diýen hormatly ada eýe bolan, sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen eneleri sarpalamagyň çäklerinde, olara ýokary amatlykly täze öýleriň açarlaryny gowşurmak dabaralary boldy.

“Ýyldyz” myhmanhanasynyň mejlisler zalynda geçirilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretarynyň hem-de Merkezi Aziýa döwletleriniň daşky gurşawy goramak ministrleriniň ýokary derejeli duşuşygy geçen hepdäniň beýleki wakalarynyň hatarynda boldy. ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Şmid öz çykyşynda häzirki döwrüň ekologik wehimlerine, durnukly ösüşi, energetika we azyk howpsuzlygyny, sebitde ählumumy abadançylygy, durnuklylygy üpjün etmek bilen gönüden-göni baglanyşykly howa meseleleriniň esasy ugurlaryna ünsi çekmäge mümkinçilik berýän duşuşygyň ähmiýetini belledi. Duşuşygyň dowamynda suw serişdelerini durnukly dolandyrmagyň, suw diplomatiýasyny ösdürmegiň, bu işe zenanlary işjeň çekmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Howanyň üýtgemegine uýgunlaşmak, tebigy betbagtçylyklaryň töwekgelçiligini azaltmak, bu meseleler boýunça habarlylygy artdyrmak üçin utgaşdyrylan çäreleri işläp taýýarlamagyň zerurdygyna üns çekildi. Şeýle hem daşky gurşawy goramak, ekologik abadançylygy üpjün etmek we daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça ýurdumyzyň ileri tutýan garaýyşlary beýan edildi.

Türkmenistanyň Mejlisinde ÝHHG-niň Baş sekretary Helga Şmid bilen geçirilen duşuşygyň barşynda parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň, kanun çykaryjylyk ulgamynda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Geçen hepdede Söwda-senagat edarasynda owgan harytlarynyň sergisi hem-de iki ýurduň işewür toparlarynyň maslahaty geçirildi. Bu çärelere gatnaşmak üçin ýurdumyz bilen netijeli hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürmäge gyzyklanma bildirýän Owganystanyň döwlet düzümleriniň wekillerinden, 230-dan gowrak kompaniýanyň we kärhananyň ýolbaşçylaryndan hem-de hünärmenlerinden ybarat uly wekilçilikli topar Aşgabada geldi. Sergide azyk we ýeňil senagat, gurluşyk, hojalyk we senagat himiýasy, saglygy goraýyş, derman senagaty, oba hojalygy ýaly ugurlarda önüm öndürijiler öz diwarlyklaryny ýaýbaňlandyrdylar. Plastik önümleri öndürýän kärhanalar, metallurgiýa zawodlary, nebitgaz pudagyna ýöriteleşen, ulag-logistika ulgamyna degişli kompaniýalar senagat hem-de beýleki pudaklarda gazanylan üstünlikler bilen tanyşdyrdylar. Owgan banklarynyň işi bilen ýakyndan tanyşmak mümkinçiligi hem döredi. Halk senetçiligine, amaly-haşam sungatyna bagyşlanan pawilýonlar sergä gelenleriň ünsüni çekdi.

Türkmen-owgan işewürlik maslahatynyň gün tertibine iki ýurduň söwda-ykdysady, eksport, maýa goýum mümkinçiliklerini netijeli ulanmak bilen bagly meseleleriň giň toplumy girizildi. Ýurdumyzyň degişli ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň wekilleriniň owgan kärdeşleri bilen geçiren ikitaraplaýyn duşuşyklarynyň barşynda bilelikdäki taslamalar hem-de hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlary giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy. Olaryň jemleri boýunça degişli resminamalara gol çekildi.

Türkmenistan bilen Owganystanyň zenan telekeçileriniň arasynda geçirilen duşuşygyň dowamynda özara bähbitli işewürlik hyzmatdaşlygyny ösdürmek hem-de mundan beýläk-de pugtalandyrmak boýunça ylalaşyk gazanyldy. Serginiň çäklerinde ýurdumyzyň döwlet we telekeçilik düzümleriniň wekilleriniň, Owganystanyň, Azerbaýjanyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Özbegistanyň, Birleşen Arap Emirlikleriniň, Türkiýäniň, Beýik Britaniýanyň işewürleriniň gatnaşmaklarynda Türkmenistanyň Döwlet haryt-çig mal biržasynyň göçme birža söwdalary geçirildi. Söwdalaryň dowamynda jemi 70-den gowrak geleşik baglaşyldy. Geleşikleriň jemi bahasy daşary ýurt pulunda ABŞ-nyň 107 milliondan gowrak dollaryna, milli pulda 33 million manatdan gowraga barabar boldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow owgan harytlarynyň sergisine baryp gördi. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyz döwletara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de toplumlaýyn esasda ösdürmegiň meselelerine bagyşlanan duşuşyk geçirdi. Ýangyç-energetika, söwda-ykdysady, ulag ulgamy hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezildi. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we demir ýol ulgamlary ýaly iri taslamalary durmuşa geçirmegiň ähmiýeti bellenildi. Duşuşygyň dowamynda iki goňşy ýurduň serhet ýakalarynda däne ammarlaryny, söwda toplumlaryny we zerur bolan beýleki desgalary gurmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Geçen hepdede Mejlisde Awstriýanyň Parlamentiniň agzasy, “Awstriýa — Türkmenistan” parlamentara dostluk toparynyň ýolbaşçysy Ewa Ernst-Dziedziç bilen duşuşyk boldy. Taraplar türkmen-awstriýa gatnaşyklarynyň häzirki ýagdaýyny we geljegini ara alyp maslahatlaşyp, syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny bellediler.

Şeýle hem Mejlisde Türkmen-awstriýa dostluk toparynyň agzalarynyň nobatdaky duşuşygy boldy. Duşuşykda kanun çykaryjylyk işinde tejribe alyşmak, daşky gurşawy goramakda täze çemeleşmeler, gender deňligini üpjün etmek, ýaşlaryň we zenan parlamentarileriň syýasy derejesini ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada durlup geçildi. Şeýle-de yzygiderli esasda geçirilýän ikitaraplaýyn duşuşyklaryň hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekdäki ähmiýeti beýan edildi.

Halkara zenanlar güni mynasybetli Türkmenistanyň Suratkeşler birleşiginiň sergi merkezinde däp bolan “Gözellik döredýän zenanlar” atly sergi-bäsleşik guraldy. Onda tejribeli suratkeşleriň, sungat we senetçilik höwesjeňleriniň, çeper döredijilik gurnaklarynyň okuwçylarynyň dürli görnüşlerde we usullarda ýerine ýetiren işleri öz beýanyny tapdy. Bäsleşigiň ýeňijileri Kärdeşler arkalaşyklarynyň Milli merkeziniň, Zenanlar birleşiginiň we Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasynyň Merkezi geňeşleriniň ýadygärlik sowgatlary bilen sylaglanyldy.

Türkmenistanyň milli ýygyndy topary Malaýziýanyň Kuala-Lumpur şäherinde geçirilen taekwondo (ITF) boýunça halkara ýaryşda üstünlikli çykyş etdiler. Ýaryşa ýurdumyzdan 23 türgen gatnaşdy. Ildeşlerimiz 11 döwletden 1500-e golaý türgeni bir ýere jemlän bu iri ýaryşda 19 altyn, 9 kümüş we 6 bürünç medal gazandylar.

Şeýlelikde, geçen hepdäniň wakalary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň uzak möhletleýin özgertmeler maksatnamalaryny üstünlikli durmuşa geçirmäge, döredijilik ýoly bilen ynamly öňe barýan Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmäge gönükdirilen döwlet syýasatynyň üstünliklere beslenýändiginiň aýdyň beýany boldy.

(TDH)

Uly Balkan dagynyň alkymynda ýokary hil ülňülerine laýyk gurlup işe girizilen «Balkan» sement zawody bilen içgin tanşanyňda, ýurdumyzyň günbatar sebitini senagatlaşdyrmakda alnyp barylýan işlere guwanjyň artýar.

— Sebitde milli ykdysadyýetiň ileri tutulýan ugurlary boýunça aýgytly ösüşler gazanylýar. Bu künjegiň baý serişdeleri senagaty täze belentliklere götermäge, tutuş ýurtdaky gurluşyk işleriniň maddy-tehniki binýadyny dowamly berkitmäge ygtybarly binýat bolup durýar. Kämil enjamlardyr tehnologiýalar bilen birkemsiz üpjün edilen kärhanada halal zähmet çekip, ýurduň ykdysady kuwwatynyň artmagyna önjeýli goşant goşmak uly bagtdyr. Geçen ýyl kärhanamyza «Z-50» kysymly kuwwatly ýük ýükleýjileriň birnäçesiniň Hytaý Halk Respublikasyndan satyn alnyp berilmegi iş depginini has-da ýokarlandyrmaga mümkinçilik berdi — diýip, zawodyň baş inženeri Nurmämmet Durdyýew gürrüň berýär.

Kärhananyň derwezesiniň öňündäki suw çüwdürimli ajaýyp howuz, daş-töweregi halkalap oturan müňlerçe düýp arça tokaýlygy, ähli tarapyňda höküm sürýän arassaçylyk bu ýere gadamy düşen her bir adamyň bada-bat nazaryny egleýär. Umumy meýdany 50 gektar ýeri tutýan zawodda sement önümçiligi karýer hojalygyndan başlanýar. Kuwwatly awtoulaglarda bökdençsiz daşalýan çig mal döwüji, üweýji, bişiriji sehlerden geçensoň, sement degirmenine gönükdirilýär. Olardaky, şeýle hem zawodyň awtoulag, mehanika, energetika, awtomatika bölümlerindäki önümçilik işleriniň ählisi kompýuterlerdir kämil tehnologiýalar bilen enjamlaşdyrylan dolandyryş merkezinden takyk amala aşyrylýar. Mähnet desgalardan gurnalan bölümleriň her biri özbaşdak bir önümçiligi ýatladýar. Özara sepleşip gidýän desgalar täsin görnüşi döredýär. Zawodyň häzirki zaman enjamlary bilen üpjün edilen barlaghanasy zerur tehnologik we himiki seljermeleri geçirmäge, netijede, gelip gowuşýan çig malyňdyr taýýar önümleriň hil derejesini kepillendirmäge mümkinçilik berýär. Barlaghanada ýokary hilli sement taýýarlamagyň möhüm şerti bolan çig mallaryň — toýnuň, hek daşynyň, fariniň, garyndynyň, klinkeriň himiki barlaglary ýerine ýetirilýär. Zawodyň ýokary hil ülňülerine doly laýyk gelýän önümleriniň «Türkmenstandartlary» döwlet gullugy tarapyndan güwänamalaşdyrylandygyny hem bellemelidiris.

Uzaklardan howalanyp görünýän ägirt uly önümçilik desgalaryndan başga-da, dolandyryş merkezi üçin edara binasy, kuwwatly transformator stansiýasy, suw basyjy desga, içimlik hem-de tehniki suw üçin göwrümler, garaž, ussahana, ammarlar zawodyň düzümine girýär. Kärhanada işgärleriň öndürijilikli zähmet çekmekleri we mynasyp dynç almaklary üçin amatly şertler — 350 orunlyk naharhana, sport meýdançasy, awtoulaglar üçin duralga bar. Sement önümçiliginiň üznüksiz ýola goýulmagyny üpjün etmek üçin häli-şindi zerurlygy ýüze çykaýjak esasy hünärmenlere niýetlenen, her biri 4 gatly, jemi 48 öýli 3 sany ýaşaýyş jaýy, olaryň töwereginde dynç almak, gezelenç etmek üçin döredilen amatlyklar, saýaly agaçlar kärhanany has-da juwan görkezýär. Açyk sport toplumy sagdyn durmuş ýörelgesiniň bu ýerde-de rowaç tapýandygyndan habar berýär.

— Kärhanamyzda sementiň dürli görnüşini öndürmek üçin gerekli çig mallaryň 90 göterimden gowragynyň ata Watanymyzyň hut öz çäklerinde ýeterlikdigi guwandyryjydyr. Ähli işlerimiz işine ökde hünärmenlerimiz tarapyndan başarjaňlyk bilen dolandyrylýar. Zähmet çekýän 900-den gowrak hünärmeniň ortaça ýaşy 35-den geçenok. Olaryň hünär başarnyklary yzygiderli ýokarlandyrylýar. Iş orunlarynyň her birinde tehniki howpsuzlyk we zähmet düzgünleriniň pugta berjaý edilmegi esasy şert bolup durýar. Zawodda zähmet çekýänler ýörite buýurmalar esasynda tikilen iş egin-eşikleri bilen hem birkemsiz üpjün edilýär. Şeýle ýokary kuwwatly kärhanada gelin-gyzlarymyzyň hem 180-den gowragy göreldeli zähmet çekýär. Işçileriň, inžener-tehniki işgärleriň we olaryň maşgala agzalarynyň ýurdumyzyň sagaldyş-dynç alyş merkezlerinde, şypahanalarda bolup, saglygyny berkitmeklerine we sapaly dynç almaklaryna-da ýakyndan hemaýat berýäris — diýip, zawodyň tehniki howpsuzlyk bölüminiň başlygy Ýunus Geldiýew aýdýar.

«Balkan» sement kärhanasynda geçen ýylda 908 müň tonnadan gowrak ýokary hilli sement öndürildi. 170 million manatlyga derek 179,3 million manatlyga golaý iş ýerine ýetirildi. Gazanylan netijeler bu ýyl has-da berkidilýär. Diňe ýanwar aýynda 65 müň tonna sement öndürmegiň meýilnamasy 118,4 göterim, taýýar önümi ýerleşdirmegiň tabşyrygy 134 göterim amal edildi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, ýanwarda önümçiligiň ösüş depgininiň 161 göterime golaý ýokarlandyrylandygyny nygtamak gerek.

Gysga wagtda milli ykdysadyýetiň üstünlikli işleýän kärhanalarynyň hatarynda özüne mynasyp orun tapmagy başaran zawodda taýýar önümler görnüşleri boýunça haltalara gaplanylyp, ýörite awtoulaglara we wagonlara ürgün görnüşinde guýulýar hem-de ýurdumyzda alnyp barylýan gurluşyklara gündelik ugradylýar. Ýokary hilli sementiň Arkadag şäherinde we paýtagtymyzda alnyp barylýan gurluşyklarda-da giňden ulanylýandygy hünärmenleri örän buýsandyrýar. Kärhananyň önümçilik düzümlerindäki zähmet joşguny bu ýerde şu ýyl jemi 910 müň tonna sement öndürmek baradaky meýilnamanyň artygy bilen berjaý ediljekdigine ynam döredýär.

Hojaberdi BAÝRAMOW.

«Türkmenistan». Surata düşüren Andreý PAKULOW.

Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň ýanwar-fewral aýlarynyň jemlerine bagyşlanyp geçirilen mejlisinde ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda ykdysady ösüşiň gazanylandygy bellenildi. Şu ýylyň ilkinji iki aýynda jemi içerki önümiň ösüş depgininiň 6,3 göterim derejede saklanmagy hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda maksatnamalaýyn esasda amala aşyrylýan ykdysady syýasatyň oňyn netijesidir. Ykdysady strategiýanyň esasy aýratynlygy ýurduň önümçilik kuwwatyny artdyrmagyň hasabyna milli ykdysadyýeti yzygiderli pugtalandyrmakdan ybaratdyr. Şunda diwersifikasiýa möhüm üns berilmegi, oýlanyşykly durmuş syýasatynyň alnyp barylmagy makroykdysady görkezijileriň ýokary derejesiniň üpjün edilmegine ýardam berýän şertlerdir.

Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önüm 7,9 göterime deň boldy. Bu makroykdysady görkeziji ýurdumyzda diwersifikasiýa syýasatynyň oýlanyşykly alnyp barylýandygyny aýdyň görkezýär. Ykdysady strategiýada diwersifikasiýa syýasaty dünýä ykdysadyýetiniň ösüşiniň häzirki çylşyrymly şertlerinde ýurduň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmagyň we uzak geljekde onuň ösüşe ukyplylygyny üpjün etmegiň netijeli ugry hökmünde kesgitlenildi. Häzirki döwürde bu ugur ýurdy ösdürmegiň uzak möhletleýin maksatnamalarynda mynasyp orun eýeleýär. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» hem ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirilendir.

Häzirki döwürde Türkmenistan uzak möhletleýin we durnukly ykdysady ösüşi üpjün etmek üçin diwersifikasiýa syýasatyny oýlanyşykly durmuşa geçirýän döwletleriň biri bolup, ol birnäçe ugurda amala aşyrylýar. Hususan-da, gaýtadan işleýän senagaty we hyzmatlar bazaryny ösdürmegiň hasabyna ykdysadyýetiň diwersifisirlenen ösüşini gazanmak ileri tutulýan ugur bolup durýar. Şunda milli ykdysadyýetiň ýangyç-energetika pudagyna garaşlylygyny azaltmagyň ygtybarly ýoly hökmünde telekeçilik ulgamynyň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berilýär. Hasabat döwründe senagatda ösüş depgininiň 5,6 göterim derejede saklanmagy milli ykdysadyýetiň köpugurly ösdürilýändiginiň aýdyň güwäsidir. Bu görkezijiniň söwdada 8,1 göterime, ulag we aragatnaşykda 6,6 göterime, oba hojalygynda 3,9 göterime deň bolmagy ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda ýokary netijeliligiň gazanylýandygyna şaýatlyk edýär.

Hökümet mejlisinde bölek-satuw haryt dolanyşygynyň, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,5 göterim, daşary söwda dolanyşygynyň 1,1 göterim ýokarlanandygy bellenildi. Şunda bölek-satuw haryt dolanyşygy ilatyň pul girdejilerini harytlara çalyşmak arkaly, ýüze çykýan ykdysady gatnaşyklary aňlatmak bilen, satylan harytlaryň umumy mukdaryny görkezýän bolsa, onda daşary söwda dolanyşygy ýurda getirilýän we beýleki ýurtlara iberilýän harytlaryň mukdaryny häsiýetlendirýär. Umuman aýdylanda, soňky görkeziji dünýä ykdysadyýetinde ýurduň tutýan ornundan habar berýär.

Dünýä ykdysadyýetiniň depginli ösýän häzirki şertlerinde döwlet syýasatynda daşary söwda ulgamynyň ösdürilmegine aýratyn üns berilmegi, ilkinji nobatda, onuň ösüşiniň esasy makroykdysady görkezijilerine özüniň uly täsirini ýetirýändigi bilen baglanyşyklydyr. Mysal üçin, eksport edilýän önümleriň möçberiniň artmagy diňe bir ýurda altyn pul akymlarynyň gelmegini üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, türkmen önümleriniň daşarky bazarlara çykarylmagy ýerli öndürijilerimiz tarapyndan bäsdeşlige ukyply önümleriň has-da köp öndürilmegini höweslendirýär. Netijede, jemi içerki önümiň, şol sanda ýokary hillisiniň möçberi artýar. Mundan başga-da, söwda gatnaşyklarynyň oňyn netijeleri, öz gezeginde, önümçiligiň yzygiderli döwrebaplaşdyrylmagynda, işgärleriň hünär başarnygynyň ýokarlanmagynda, täze iş orunlarynyň döredilmeginde öz aýdyň beýanyny tapýar. Bu aýratynlyklar daşary söwda ulgamynyň netijeli guralan, işiň oýlanyşykly ýola goýlan ýagdaýynda ýurduň ykdysady we durmuş taýdan ösüşine oňyn täsirini ýetirýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.

Daşary söwda gatnaşyklaryny täze derejä çykarmak üçin, ilkinji nobatda, ýurtda öndürilýän harytlaryň köpgörnüşliligini we hiliniň ýokarylygyny üpjün etmek zerur bolup durýar. Munuň üçin milli ykdysadyýete maýa goýumlaryň köp möçberde çekilmegi, şeýle-de türkmen işewürleriniň eksporta gönükdirilen we importyň ornuny tutýan önümleri öndürmäge çalyşmagy täze mümkinçilikleri açýar. Milli ykdysadyýetiň durnukly ösüşini üpjün etmekde eksport bilen birlikde, importy çalyşýan syýasaty oýlanyşykly alyp barmak ygtybarly ýollaryň biri bolup durýar. Bu syýasatyň ykdysady, jemgyýetçilik-durmuş we strategik netijeliliginiň ýokary bolmagy ýurtlary özüne çekiji edýär. Onuň ykdysady ähmiýeti ýurduň içindäki çig mallaryň, zähmet gorlarynyň we maliýe serişdeleriniň netijeli ulanylmagynda, önümçilik kuwwatyny ösdürmegiň esasynda barha artýan islegleri kanagatlandyrmakda öz beýanyny tapýar. Hususan-da, importyň ornuny tutýan syýasatyň ýurtda maýa goýum syýasatynyň has-da işjeňleşmegine itergi berýändigi aýratyn bellärliklidir. Mejlisde habar berlişi ýaly, ýanwar-fewral aýlarynda maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberiniň, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 24,6 göterim artmagy munuň şeýledigini aňryýany bilen tassyklaýar. Işjeň häsiýetli maýa goýum syýasatynyň amala aşyrylmagy netijesinde ýurdumyzda täze önümçilikleriň işe girizilmegi we bar bolanlarynyň durkunyň täzelenmegi diňe bir importyň ornuny tutýan önümleriň mukdarynyň artmagyna däl, eýsem, täze iş orunlarynyň döredilmegine, netijede, ilatyň iş bilen meşgullygynyň ösmegine, döwletiň ykdysady howpsuzlygynyň pugtalanmagyna-da ýardam berýär. Ilatyň ýaşaýyş derejesiniň gowulanmagy, ylmy-tehniki ösüşiň işjeňleşmegi we ilatyň bilime isleginiň artmagy bu syýasatyň jemgyýetçilik-durmuş ähmiýetli netijeleriniň ýokarydygyny görkezýär.

Importyň ornuny tutýan önümleriň diňe içerki bazara däl, daşarky bazarlara-da gönükdirilýändigini nazara alsak, onda önümiň bäsdeşlige ukyplylygynyň derejesiniň ýokary bolmagy möhüm şertleriň biri hasaplanýar. Munuň üçin diňe bir önümçilikleriň döredilmegi ýeterlik bolman, tutuş ykdysadyýetiň, degişli infrastrukturanyň we durmuş ulgamynyň hilini ýokarlandyrmak zerurlygy-da ýüze çykýar. Şunuň bilen baglylykda, milli önüm öndürijileri höweslendirmek çäreleriniň we goldaw bermegiň dürli mehanizmleriniň işlenip taýýarlanylmagy hem-de durmuşa ornaşdyrylmagy bu syýasatyň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ýardam berýär. Häzirki döwürde bu ugurda döwlet tarapyndan amala aşyrylýan saldamly işler eksporta gönükdirilen we importyň ornuny tutýan önümçilikleriň geriminiň giňemegine, netijede, ykdysady kuwwatyň mundan beýläk-de pugtalanmagyna oňyn täsirini ýetirýär.

Maýagözel BABAÝEWA,

Türkmenistanyň Zähmet we ilaty durmuş taýdan goramak ministrliginiň Zähmet gory we iş üpjünçilik müdirliginiň baş hünärmeni, ykdysady ylymlaryň kandidaty.

Halkara zenanlar güni mynasybetli dabaralar

Aşgabat, 8-nji mart (TDH). Şu gün Halkara zenanlar güni mynasybetli hem-de ýurdumyzyň ähli zenanlarynyň şanyna Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynda aýdym-sazly dabara geçirildi.

«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda bu ajaýyp bahar baýramy beýik türkmen şahyry Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli guralýan çäreleriň çäklerinde geçirilýär. Akyldar şahyryň eserlerinde türkmen zenanlarynyň dünýäsine mahsus ruhy päklik, näziklik we gözellik ussatlyk bilen wasp edilýär. Gelin-gyzlarymyza goýulýan hormat-sarpa edebiýatymyzda, sungatymyzda öz beýanyny tapmak bilen, häzirki wagtda köpasyrlyk medeni-ahlak ýörelgeleriniň esasynda eneleri, uýalary, gelin-gyzlary üns-alada bilen gurşap almagyň ygtybarly binýady döredildi. Şu günki geçirilen baýramçylyk konserti hem bu ýörelgeleriň mynasyp dowam edýändiginiň nobatdaky güwäsidir. Oňa Diýarymyzyň dürli künjeklerinden gelin-gyzlar tomaşaçy hökmünde gatnaşdylar.

Baýramçylyk konsertine ýurdumyzyň ýolbaşçy düzümi, dürli ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri hem çagyryldy. Hormatly myhmanlaryň hatarynda köp çagaly eneler, zähmet weteranlary, önümçiligiň öňdebaryjylary we jemgyýetçilik guramalarynyň işjeň agzalary, alymlar, medeniýet işgärleri, dürli pudaklaryň zähmetkeşleri bar. Şeýle hem dabara daşary ýurtlaryň Türkmenistandaky diplomatik wekilhanalarynyň, halkara düzümleriň zenan işgärleri gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň enelerine we ähli gelin-gyzlaryna iberen baýramçylyk Gutlagynda türkmen halkynyň şan-şöhratynyň dünýä ýaýylmagynda, mertebesiniň beýgelmeginde, gözbaşyny müňýyllyklaryň jümmüşinden alyp gaýdýan medeni mirasymyzyň, ajaýyp däp-dessurlarymyzyň asyrlar aşyp, biziň günlerimize gelip ýetmeginde eziz enelerimiziň, mährem gelin-gyzlarymyzyň hyzmatynyň uludygy bellenilýär. “Belent ruhly, kämil nesli kemala getirmekde enelerimiz, gelin-gyzlarymyz tarapyndan döredilen hüwdüler, läleler, monjugatdylar ýaly halk döredijiliginiň nusgalary ýaşlarda lebzihalallygy, watansöýüjiligi, zähmetsöýerligi, ululary sylamagy, il-güne wepalylygy, belent ahlaklylygy terbiýeleýän, türkmeniň ähli ýagşy gylyk-häsiýetlerini özünde jemleýän edep mekdebidir” diýip, döwlet Baştutanymyz Gutlagynda nygtaýar.

Müňýyllyklaryň dowamynda bolşy ýaly, halkymyz maşgala gymmatlyklarynyň mukaddesligini saklap gelýär. Ol nesillerde ynsaplylyk, pespällik we zähmetsöýerlik, enelere hormat goýmak ýaly asylly häsiýetleri terbiýeleýär. Ähli döwürlerde hem türkmen jemgyýetinde enelere aýratyn sarpa goýlupdyr. Zenanlar maşgala ojagyny, jemgyýetiň ahlak esaslaryny, ruhy we ynsanperwer gymmatlyklary goraýan beýik ynsanlardyr.

Häzirki wagtda Türkmenistanyň zenanlary ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda yhlasly zähmet çekýärler. Olaryň hatarynda başarjaň ýolbaşçylar, alymlar, mugallymlardyr lukmanlar, telekeçiler, deputatlar hem-de diplomatlar bar. Şol bir wagtyň özünde, olar mähriban ene, wepaly ýanýoldaş, maşgala ojaklarynyň eýeleridir. Täze taryhy döwrüň döredilmegine işjeň gatnaşýan zenanlaryň sebit we ählumumy gün tertibiniň möhüm meseleleriniň çözülmeginde eýeleýän orny hem barha artýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gelin-gyzlarymyzyň ruhy, zehin we ahlak mümkinçiliklerine ýokary baha berip, olaryň jemgyýetçilik bähbitli başlangyçlara, oňyn özgertmeleriň durmuşa geçirilmegine, jemgyýetde demokratik, sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkarar edilmegine, medeni däp-dessurlaryň goralyp saklanylmagyna hem-de ösdürilmegine goşýan goşantlaryny aýratyn belleýär. Jemgyýetimiziň durnukly ösüşiniň möhüm şerti hökmünde bu gün döwletimiz tarapyndan zenanlaryň mynasyp durmuşy we döredijilikli zähmet çekmekleri üçin zerur şertler döredilýär, gender deňligi kanun esasynda üpjün edilýär. Olaryň hukuklaryny, bähbitlerini üpjün etmek, maşgalany, eneligi we çagalygy goramak babatda hem yzygiderli işler alnyp barylýar. Bularyň ählisi zenanlarymyzyň buýsanjyny has-da artdyryp, “Döwlet adam üçindir!”, «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ýörelgeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň güwäsine öwrülýär.

Döwlet Baştutanymyzyň we türkmen halkynyň Milli Lideriniň tagallalary zenanlaryň aň-paýhas, durmuş mümkinçiliklerini ösdürmek üçin amatly şertleriň döredilmegine, olaryň hukuklaryny goramakda kanunçylyk ulgamynyň kämilleşdirilmegine, enäniň we çaganyň saglygynyň goralmagyna, köp çagaly maşgalalara goldaw berilmegine gönükdirilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde öz aýdyň beýanyny tapýar.

Zenanlar dessanlaryň, rowaýatlaryň, gahrymançylykly eposlaryň we söýgi hakdaky şygyrlaryň, kalplarda orun alan halk aýdymlarynyň gahrymanlarydyr. Ussat zergärler hem gymmat bahaly metallardan we daşlardan şaý-seplerini zenanlara bagyşlapdyrlar. Türkmen zenanlary milli halyçylyk, keşdeçilik ýaly deňi-taýy bolmadyk sungatymyzda şöhratly taryhymyzy aýdyň we hemmetaraplaýyn esasda beýan etmegi başarýarlar. Munuň özi milli döredijilik mekdebiniň esasyny düzýän ýörelgelerdir. Bu ýörelgeler häzirki zaman türkmen medeniýetinde mynasyp dowam etdirilip, öz ösüşinde täze galkynyşa eýe boldy.

Her ýyl ýurdumyzda gelin-gyzlaryň şanyna söýginiň, näzikligiň, gözelligiň we wepalylygyň baýramy bolan Halkara zenanlar güni bellenilýär. Baýramçylyk dabaralarynyň iň ýatda galyjy wakalarynyň biri hem Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyna laýyklykda, köp çagaly enelere «Ene mähri» diýen hormatly adyň dakylmagydyr. Mälim bolşy ýaly, bu hormatly at sekiz we şondan köp çagany dünýä inderen hem-de terbiýeläp ýetişdiren enelere berilýär. Şu ýylda-da zenanlaryň ýüzlerçesi bu hormatly ada mynasyp boldular. Köp çagaly eneleriň uly toparyna ýokary amatlyklary bolan täze, döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň açarlary hem gowşuryldy. Ýurdumyzda ak gyňaçly enelere, önümçilikde işleýän gelin-gyzlara, talyp we okuwçy gyzlara, çagalar baglarynda terbiýelenýän gyzjagazlara Türkmenistanyň Prezidentiniň adyndan pul sowgatlaryny gowşurmak asylly däbe öwrüldi.

Köp çagalylyk türkmen halkynyň hemişe maşgala gymmatlygy hem-de asylly däbi bolup gelýär. Bu ýörelgeleri dowam etdirmek, eneleriň we ýaş nesliň saglygyny goramak üçin Diýarymyzyň dürli künjeklerinde lukmançylyk, öňüni alyş, anyklaýyş edaralary, saglyk merkezleri, şypahana toplumlarynyň döwrebap ulgamy döredilýär. Bu giň gerimli işleriň çäklerinde Enäniň we çaganyň saglygyny goraýyş merkezleriniň işi bellenilmäge mynasypdyr.

Döwletimiz tarapyndan edilýän yzygiderli aladany duýýan zenanlar hemmetaraplaýyn goldaw, maşgala ojaklarynyň abadançylygy, saýlan ugurlarynda öz mümkinçiliklerini durmuşa geçirmekleri, ýaş nesilleriň kämil bilim almaklary, olaryň sazlaşykly ösüşi, hünär derejesini ýokarlandyrmak we mynasyp durmuşda ýaşamak babatda döredilýän şertler üçin hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan edýärler.

Zenanlaryň hukuklaryny we bähbitlerini üpjün etmek, maşgala hem-de enelige goldaw bermek jemgyýetiň ösüş derejesiniň iň möhüm görkezijileridir. Türkmenistanda bu meseleler döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlary derejesine çykarylyp, ol anyk çärelerde öz beýanyny tapýar. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, ýurdumyzda zenanlaryň durmuş derejesini gowulandyrmak, olaryň zehinini we başarnyklaryny has doly durmuşa geçirmekleri üçin şertleri döretmek babatda geljekde-de ähli çäreler görler. Şu gezekki ajaýyp bahar baýramy we Halkara zenanlar güni häzirki döwrüň ruhy bilen has sazlaşyp, güýjümizi, ynamymyzy, iň gowy umytlarymyzy artdyrýan döredijiligiň hem-de täze durmuşyň şatlygyny, ruhubelentligi, asylly başlangyçlary özünde jemleýär.

...Söwda-senagat edarasynyň dabaralar zalynda gelin-gyzlaryň şanyna Halkara zenanlar güni mynasybetli tüýs ýürekden gutlaglar we iň gowy arzuwlar beýan edildi. Eneleriň mähribanlygy, aladasy, ruhy jomartlygy üçin hoşallyk sözleri aýdyldy.

Dabara gatnaşyjylaryň çykyşlarynda häzirki zaman türkmen döwletiniň we jemgyýetiniň durmuşynda zenanlaryň eýeleýän ornunyň barha artýandygy aýratyn nygtaldy. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Konstitusiýasy, milli kanunçylygymyzyň degişli namalary, şeýle-de aýal-gyzlaryň bilimi, saglygy, olaryň durmuş-jemgyýetçilik derejesi bilen baglanyşykly ýurdumyzda üstünlikli durmuşa geçirilýän maksatnamalar zenanlaryň hukuklaryny üpjün etmegiň hem-de goramagyň ygtybarly kepili bolup çykyş edýär.

Sungat ussatlarynyň, ýaş ýerine ýetirijileriň, höwesjeň döredijilik toparlarynyň çykyşlary gözelligiň, söýginiň, baharyň, durmuşyň we türkmen zenanynyň keşbini alamatlandyrýan gymmatlyklaryň senasyna öwrüldi. «Zenan kalbynyň gözelligi» atly aýdym-sazly kompozisiýa baýramçylyk maksatnamasynyň bezegi boldy. Oňa Türkmen döwlet medeniýet institutynyň döredijilik topary gatnaşdy. Dabara gatnaşyjylar çykyşa ünsli tomaşa etdiler. Bu ajaýyp sahna oýnunda gözellik, zenan bagty, wepalylyk, egsilmez ene söýgüsi hem-de mähribanlyk wasp edilýär. Zenanlaryň keşbi hut şu duýgular bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.

Baýramçylyk konsertinde ýerine ýetirilen “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” atly aýdym Gündogaryň nusgawy şahyry we akyldary Magtymguly Pyragynyň doglan gününiň 300 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda özboluşly sena bolup ýaňlandy. Beýik söz ussadynyň bahasyna ýetip bolmajak edebi mirasyny gorap saklamak hem-de wagyz etmek boýunça alnyp barylýan işler hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli amala aşyrylýan medeni diplomatiýanyň gazananlaryny aýdyňlygy bilen görkezýär.

Zenanlaryň hormatyna aýdymçylar halkymyzyň söýgüsini gazanan häzirki zaman aýdymlary ýerine ýetirdiler. Baýramçylyk çykyşlarynda söýgi we mähir, gelin-gyzlar, tebigatyň gözelligi baradaky aýdymlar italýan, rus, fransuz dillerinde ýaňlandy. Watançylyk aýdymlary söýgi mukamlary we gadymy äheňler, halk döredijilik çykyşlary boýunça kompozisiýalar estrada çykyşlary hem-de halk sazlarynyň döwrebap derejede täzeden işlenen nusgalary bilen utgaşdyryldy. Konsert maksatnamasyna meşhur şahyrlaryň sözlerine döredilen eserler hem girizildi. Ýüreklere ýakym paýlan aýdym-saz eserleri şowhunly çykyşlar bilen utgaşyp, dabara gatnaşyjylary tans meýdançasyna çagyrdy. Kalbyňy tolgundyrýan çykyşlar, joşgunly tanslar şowhunly el çarpyşmalara, baýramçylyk gutlaglaryna ulaşdy. Aýdym-sazly şüweleň şahyrlara, kompozitorlara we aýdymçylara joşgunly ylham berýän türkmen baharynyň gülleýşini, zenan gözelligini beýan etdi.

Türkmenistanyň halk artisti A.Myratdurdyýewiň Gahryman Arkadagymyzyň “Kalbymda sen” atly aýdymyny ýerine ýetirmegi dabara gatnaşyjylar üçin ajaýyp sowgat boldy. Tomaşaçylar zenan bagty we wepadarlygy, ene söýgüsi, Watanymyzyň baky gözelligi baradaky ajaýyp aýdymy uly ruhubelentlik bilen diňlediler. Dabara gatnaşyjylar türkmen baharynyň köpöwüşginliligini özünde jemleýän çykyşlaryň ählisini şowhunly el çarpyşmalar bilen garşyladylar.

Sungat ussatlarynyň çykyşlary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanda eneligi we çagalygy döwlet tarapyndan goldamak, gelin-gyzlaryň hukuklaryny goramak, olaryň hünär, zehin mümkinçiliklerini durmuşa geçirmekleri, döredijilik ukyplaryny açmaklary üçin ähli şertleri döretmek boýunça alnyp barylýan asylly işleri beýan edýän wideoşekiller bilen utgaşdyryldy. Baýramçylyk konserti dünýäniň bezegi, sazlaşygyň gözbaşy bolan, şatlyk we ruhubelentlik paýlaýan enelere, uýalara, gyzlara, mährem zenanlara tüýs ýürekden arzuwlar beýan edilýän “Bagtyýar zenanlar, bagtly sonalar” atly aýdym bilen tamamlandy.

Dabara gatnaşyjylar abadan durmuşda ýaşamak, döredijilikli zähmet çekmek üçin ähli şertleri döredýän hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyklaryny beýan etdiler.

***

Şu gün — Halkara zenanlar gününde ýurdumyzyň dürli künjeklerinde täze ýaşaýyş jaýlarynyň açylyş dabaralary geçirildi.

Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başlangyçlary esasynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalarynyň çäklerinde paýtagtymyzda we welaýatlarda ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy giňden ýaýbaňlandyryldy. Baýramçylyklar mynasybetli ýaşaýyş jaýlaryny ulanmaga bermek däbi Türkmenistanyň ägirt uly ykdysady mümkinçilikleriniň, durmuşyň ähli ugurlarynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň netijeliliginiň aýdyň güwäsidir.

Şeýlelikde, Ahal welaýatynyň Ak bugdaý etrabynyň Änew şäherinde bir sany 4 gatly, 64 öýli täze ýaşaýyş jaýynda öý eýelerine açarlary gowşurmak dabarasy boldy. Balkan welaýatynyň Balkanabat şäherinde iki sany 4 gatly, 40 öýli ýaşaýyş jaýy ulanmaga berildi. Daşoguz welaýatynyň edara ediş merkezindäki A.Nyýazow şaýolunyň ugrunda dört sany 4 gatly, 16 öýli ýaşaýyş jaýynyň açylmagy mynasybetli baýramçylyk dabarasy guraldy. Şeýle dabaralar Lebap welaýatynyň Türkmenabat şäheriniň Zelili köçesiniň ugrunda we Mary welaýatynyň Baýramaly şäheriniň Şypaly şaýolunyň ugrunda-da geçirildi. Bu ýerlerde, degişlilikde, üç sany 4 gatly, 24 öýli we bir sany 4 gatly, 32 öýli, bir sany 4 gatly, 24 öýli ýaşaýyş jaýlarynyň açylyşy boldy.

Ýurdumyzyň welaýatlarynda yzygiderli ulanmaga berilýän şeýle döwrebap ýaşaýyş jaýlarynyň taslamasy düzülende we gurlanda, rahat ýaşamak hem-de dynç almak üçin amatly şertler göz öňünde tutulýar. Täze ýaşaýyş toplumlaryny ösdürmegiň meýilnamasy döwrebap durmuş infrastrukturasyny, ýaşaýjylaryň işjeň we netijeli dynç almagy üçin ähli mümkinçilikleri üpjün edýär.

Dabaraly çärä ýygnananlar Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak ugrunda edýän aladalary üçin hormatly Prezidentimize hoşallyk bildirdiler hem-de döwlet Baştutanymyza berk jan saglyk, bagtyýarlyk, Watanymyzy gülledip ösdürmegiň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdiler.

Baýramçylyk görnüşinde bezelen täze binalaryň ýanyndaky meýdançalarda Garaşsyz Watanymyzyň gazananlaryny wasp edýän aýdym-sazlar ýaňlandy.

Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli alnyp barylýan öňdengörüjilikli ykdysady syýasat ýurdumyzy innowasiýa taýdan ösdürmäge, senagat kuwwatyny pugtalandyrmaga we onuň pudaklaýyn düzümini giňeltmäge gönükdirilendigi bilen tapawutlanýar. 9-njy fewralda geçirilen Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde habar berlişi ýaly, geçen ýyl toplumlaýyn çäreleriň netijesinde, ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk ulgamynda 8,4 göterim ösüş gazanyldy. Bu ösüşiň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda hem dowam etdirilýändigi ýurdumyzda ulag-kommunikasiýa pudagynda döwrebap özgertmeleriň yzygiderli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň güwäsidir.

«Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasy» esasynda alnyp baryljak giň gerimli işler, amala aşyryljak özgertmeler, ilkinji nobatda, halkymyzyň ýaşaýyş derejesini has-da gowulandyrmaga gönükdirilendir. Şu babatda 22-nji fewralda Gahryman Arkadagymyzyň başlyklygynda geçirilen Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi taryhy ähmiýete eýe boldy. Onuň dowamynda seredilen meseleleriň hatarynda ýurdumyzyň ulag-kommunikasiýa toplumyny yzygiderli döwrebaplaşdyrmak, ösdürmek meselesine-de aýratyn üns çekildi. Ykdysadyýetiň pudaklaryna sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak we şonuň netijesinde ösüşi tizleşdirmek, ilata edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak we görnüşlerini artdyrmak boýunça işler hem şu ýylda göz öňünde tutulýan çäreleriň hatarynda görkezildi.

Soňky ýyllarda Türkmenistanyň intellektual eýeçilik ugrunda halkara ulgama goşulyşmagy boýunça uly işler ýerine ýetirildi. Geljekde adam maýasyny ösdürmek, onuň intellektual derejesini ýokarlandyrmak ugrunda degişli işleri geçirmek esasy strategik wezipe hasaplanýar. Munuň üçin maglumat-aragatnaşyk, şol sanda internet ulgamynyň hyzmatlarynyň hilini, elýeterliligini ösen döwletleriň derejesine ýetirmek, adam maýasyny we onuň intellektual derejesini ösüşiň öňde goýlan maksatlaryna laýyk getirmegi has-da kämilleşdirmek boýunça döwrebap çäreler dowam etdiriler. Bu ugurdaky işler pudagyň dürli düzümlerinde zähmet çekjek hünärmenleriň kämil bilim almagy bilen gönüden-göni baglydyr. Şunda ýurdumyzda ýaşlaryň döwrebap bilim almagynda, saýlan hünärleri boýunça ukyp-başarnyklaryny artdyrmagynda, ylmy-döredijilik işlerine höweslenmeginde, dünýägaraýşynyň giňelmeginde hem-de özlerini kämilleşdirmeginde, bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmagynda hemmetaraplaýyn goldaw bermek ýaly wezipeleriň taryhy mejlisde has-da örboýuna galmagy guwandyryjy ýagdaýdyr.

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň nygtaýşy ýaly, sanly bilim ulgamyna doly geçmek milli ykdysadyýetimize ornaşdyrylýan innowasiýalaryň geriminiň has giňelmegine oňyn täsirini ýetirýär. Çünki geljekde ýurdumyzy syýasy-ykdysady, medeni, saglygy goraýyş, bilim we beýleki pudaklar babatda ösüşlere alyp gitjek ýaş hünärmenlerimiziň dünýäniň tehnologik ösüşleriniň iň täze gazananlaryndan baş çykarýan adamlar bolup ýetişmegi möhümdir. Bu babatda Milli Liderimiziň we hormatly Prezidentimiziň öňde goýan wezipelerini durmuşa geçirmekde, ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk düzümlerinde zähmet çekjek ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamakda ukyp-başarnygymyzy, yhlasymyzy gaýgyrmarys.

Jahan ANNAORAZOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy.

Aşgabat, 4-nji mart (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzda ýaýbaňlandyrylan owgan harytlarynyň sergisine baryp gördi we bu ýerde owgan tarapy bilen ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de toplumlaýyn esasda ösdürmegiň meseleleri boýunça duşuşyk geçirdi.

Gahryman Arkadagymyz sergide görkezilýän harytlary synlamak maksady bilen, giň möçberli serginiň guralýan ýeri bolan Söwda-senagat edarasyna geldi. Bu ýerde Milli Liderimiz mähirli garşylanyldy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow sergi bilen tanyşlygy Owganystanyň gurluşykda we bezeg işlerinde ulanylýan daşlary gazyp alýan kompaniýasyna degişli diwarlyklary synlamakdan başlady.

Bu ýerde hünärmen kompaniýanyň alyp barýan işleri, onuň çykarýan daşlarynyň görnüşleri, aýratynlyklary barada gürrüň berdi.

Milli Liderimiz ýurdumyzyň gözel künjekleriniň birinde häzirki zamanyň ýokary halkara görkezijileri esasynda Arkadag şäheriniň bina edilendigini we täze şäheriň gurluşygynyň ikinji tapgyrynda döwrebap önümçilik enjamlaryna, gurluşyk serişdelerine uly gyzyklanma bildirilýändigini belläp, türkmen tarapynyň owgan kompaniýalarynyň bu işe gatnaşmagy we olaryň hödürleýän teklipleriniň öwrenilmegi bilen baglanyşykly meselelere garamaga taýýardygyny aýtdy.

Gahryman Arkadagymyz dürli ugurlar boýunça görkezilýän harytlar bilen tanyşlygyň dowamynda goňşy ýurtda öndürilen önümler, halylar, şaý-sepler, gurluşyk harytlary, hojalyk we senagat himiýasy ýaly ugurlaryň mümkinçiliklerini synlady. Şeýle-de bu ýerde Owganystanda ösdürilip ýetişdirilýän gök, miwe we azyk önümleri görkezilýär. Sergide ýaýbaňlandyrylan önümleriň görnüşleri, goňşy ýurduň gaýtadan işleýän senagatynyň mümkinçilikleri, Owganystanyň durmuş düzümine, söwda toplumyna degişli önümçilik kuwwatlyklary baradaky gymmatlyklar degişli ugurlaryň ösüşini görkezýär.

Iki ýurduň arasynda ýangyç-energetika we üstaşyr ulag ugurlaryna degişli hyzmatdaşlygyň üstünlikli ösdürilýändigini bellemeli. Gahryman Arkadagymyz goňşy ýurduň önümçilik kuwwatlyklaryna, dürli görnüşli harytlaryň önümçiligine we degişli ugurlardaky gatnaşyklary ösdürmegiň mümkinçiliklerine bagyşlanan serginiň halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmekde möhüm orun eýeleýändigini belläp, şeýle çäreleriň yzygiderli geçirilmeginiň oňa gatnaşýan ýurtlar üçin ähmiýetlidigine ünsi çekdi.

Owganystanyň önüm öndürijileri we goňşy ýurduň söwda-ykdysady toplumyna degişli düzümleriň wekilleri türkmen halkynyň Milli Lideriniň sergä gelip görmeginiň, bu ýerde görkezilýän önümler, söwda toplumyna degişli önümçilikler bilen tanyşmagynyň özleri üçin uly hormatdygyny nygtadylar we Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk sözlerini beýan etdiler.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bu ýerde owgan tarapynyň wekilleri bilen duşuşyk geçirdi. Duşuşygyň dowamynda Türkmenistan bilen Owganystanyň arasynda ýangyç-energetika düzümlerine, söwda-ykdysady ugurlara bagyşlanan we beýleki ähmiýetli meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Oňa “Çalyk Holding” kompaniýalar toparynyň dolandyryjylar geňeşiniň başlygy Ahmet Çalyk hem gatnaşdy.

Owganystanyň senagat we söwda ministriniň wezipesini ýerine ýetiriji Alhaj Nuruddin Azizi, ilki bilen, türkmen topragynda bildirilen myhmansöýerlik hem-de owgan harytlarynyň sergisini guramaga döwlet tarapyndan berlen ýardam üçin hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Şeýle hem myhman türkmen-owgan hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegine, sebitde parahatçylygyň, durnukly ösüşiň üpjün edilmegine ähmiýet berýändikleri üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza owgan halkynyň adyndan hoşallyk bildirip, öz halkynyň salamyny ýetirdi.

Alhaj Nuruddin Azizi Türkmenistanyň halkara derejedäki çäreleri geçirmekde baý tejribe toplandygyny we özleriniň goňşy ýurduň tejribesini öwrenmäge, bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge uly gyzyklanma bildirýändiklerini aýratyn nygtady.

Gahryman Arkadagymyz türkmen we owgan halklaryny gadymdan gelýän dostluk, özara hormat goýmak däpleriniň, umumy ruhy, taryhy gymmatlyklaryň baglanyşdyrýandygyny belläp, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýyndan ugur alyp, goňşy Owganystanyň içerki ýagdaýlarynyň kadalaşdyrylmagynda diňe syýasy-diplomatik tagallalaryň tarapdarydygyny aýtdy. Şunuň bilen birlikde ykdysadyýetiň ösmegi we halkyň hal-ýagdaýynyň gowulanmagy ýurduň içerki ýagdaýyna oňyn täsirini ýetirýär. Bu ugurda ýurdumyz anyk işleri durmuşa geçirýär. Ençeme ýyllaryň dowamynda türkmen tarapy Owganystanda köp sanly durmuş desgalaryny, ýagny saglyk öýlerini, mekdepleri gurdy.

Söwda-ykdysady, ýangyç-energetika, ulag ulgamlary boýunça durmuşa geçirilýän iri taslamalaryň wajypdygyny hem bellemek zerur. Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we demir ýol ulgamlary aýratyn orun eýeleýär diýip, Milli Liderimiz sözüni dowam etdi.

Möhüm taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy diňe biziň ýurtlarymyzyň we halklarymyzyň bähbitlerine däl-de, eýsem, sebitdäki beýleki goňşy döwletleriň, halklaryň durmuş-ykdysady ulgamynyň ösmegine-de goşant bolar. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan ugry boýunça elektrik geçirijisiniň gurulmagy, Owganystanyň çäginde türkmen tarapynyň gatnaşmagynda elektrik beketleriniň işe girizilmegi bu ugurdaky gatnaşyklaryň ilerledilmegine kuwwatly itergi berer. Bu baradaky gürrüňi dowam edip, Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda halkara ähmiýetli demir ýol geçelgeleriniň gurulýandygyny belledi. Şunda Kerki — Ymamnazar — Akina — Andhoý ugry boýunça demir ýol şahasy iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň ösdürilmeginde möhüm ähmiýete eýedir. Şunda halkara ulag geçelgesiniň wajyp bölegi bolan Serhetabat — Turgundy şahasynyň ulanmaga berilmeginiň ähmiýetine üns çekildi.

Duşuşygyň barşynda myhman üstaşyr ulag geçelgelerini ösdürmekde Türkmenistanyň sebitde möhüm orun eýeleýändigini belläp, owgan tarapynyň Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň üstaşyr mümkinçiliklerini peýdalanmaga uly gyzyklanma bildirýändigini nygtady. Şeýle hem Owganystanyň, Türkmenistanyň, Azerbaýjanyň, Gruziýanyň we Türkiýäniň arasynda gol çekilen Ylalaşyga laýyklykda, Beýik Ýüpek ýolunyň ugruny dikeldýän häzirki zaman multimodal üstaşyr ulag geçelgesiniň ähmiýeti barada aýdyldy.

Hormatly Arkadagymyz öňe sürlen teklipleriň öwreniljekdigini belläp, ýurdumyzyň Owganystanyň durmuş-ykdysady we medeni taýdan galkynmagyna ýakyndan goldaw bermegini dowam etdirjekdigini aýtdy.

Söwda-ykdysady ulgam iki ýurduň arasyndaky gatnaşyklaryň esasy ugry bolup durýar. Şunda dürli görnüşli azyk harytlarynyň, gaýtadan işleýän senagatyň önümleriniň eksport edilýän möçberiniň artdyrylmagyna möhüm üns berilýär. Aýratyn-da, halkara bazarlarda uly isleg bildirilýän we ekologik taýdan arassa önümleriň eksportyny sazlaşykly ýola goýmak wajyp meseleleriň biri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, ikitaraplaýyn söwda-ykdysady hyzmatdaşlygyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegine möhüm ähmiýet berilýär.

Häzirki döwürde amatly çäkde ýerleşen ýurdumyzda üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini artdyrmak, ulag-logistika ulgamyna degişli desgalary, ýokary tizlikli awtomobil ýollaryny gurmak boýunça kesgitlenen wezipeler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bu bolsa sebitiň ýurtlarynyň Türkmenistanyň üstaşyr ulag geçelgeleriniň mümkinçiliklerini peýdalanmaga gyzyklanma bildirýän ýurtlaryň sanynyň artmagyny şertlendirýär. Şeýle hem duşuşygyň dowamynda iki goňşy ýurduň serhet ýakalarynda däne ammarlaryny, söwda toplumlaryny we iki ýurt üçin hem ähmiýeti bolan beýleki desgalary gurmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzda halkara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmegiň döwlet ösüşiniň möhüm ugruna öwrülendigini belläp, bu babatda alnyp barylýan toplumlaýyn işleriň netijeli häsiýete eýe bolmalydygyna ünsi çekdi. Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň dünýäniň we sebitiň gyzyklanma bildirýän islendik ýurdy, abraýly halkara guramalar bilen birek-birege hormat goýmak, düşünişmek esasynda ýola goýulýan gatnaşyklar üçin hemişe açykdygyny belledi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri owgan tarapynyň wekillerini ýetip gelýän mübärek Remezan aýy bilen gutlady hem-de mukaddes aýda ediljek doga-dilegleriň, beriljek sadakalaryň Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolmagyny dileg etdi we hemmelere alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw etdi.

Aşgabat, 5-nji mart (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary hanym Helga Şmidi kabul etdi.

Abraýly halkara guramanyň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza duşuşmaga wagt tapandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, ÝHHG-niň ýurdumyz bilen dürli ugurlary öz içine alýan köpýyllyk netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmaga uly gyzyklanma bildirýändigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow myhmany mähirli mübärekläp, Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugry durmuşa geçirmek bilen, dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde tagallalary utgaşdyrmaga aýratyn ähmiýet berýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, daşary ýurtly hyzmatdaşlar, şol sanda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy ýaly iri halkara düzüm bilen gatnaşyklary ösdürmek ileri tutulýan ugurlaryň biri bolup durýar. Ýurdumyzyň bu gurama bilen gatnaşyklary okgunly häsiýete eýedir.

Döwlet Baştutanymyz şular barada aýtmak bilen, ÝHHG-niň Baş sekretarynyň we Merkezi Aziýa döwletleriniň daşky gurşawy goramak ministrleriniň 4-nji martda Aşgabatda bolan duşuşygynyň bu ulgamda netijeli dialogy işjeňleşdirmäge ýardam etjekdigine ynam bildirdi. Şol duşuşykda ekologiýa ýaly möhüm ugurda hyzmatdaşlygyň derwaýys meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Söhbetdeşligiň dowamynda Türkmenistanda daşky gurşawy goramak boýunça toplumlaýyn işleriň alnyp barylýandygy nygtaldy. Mälim bolşy ýaly, geçen ýylyň dekabrynda BAE-niň Dubaý şäherinde BMG-niň Howanyň üýtgemegi baradaky Çarçuwaly konwensiýasyna gatnaşyjy taraplaryň 28-nji maslahaty geçirildi. Bu giň gerimli forumda ýurdumyz Ählumumy metan borçnamasyna goşulýandygyny yglan etdi. Hormatly Prezidentimiz Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda ýurdumyzda bu guramanyň Merkezi Aziýada howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek baradaky başlangyç bilen çykyş etdi. Munuň özi Türkmenistanyň ekologiýa we daşky gurşawy goramak babatda köptaraply hyzmatdaşlygy alyp barmaga ygrarlydygyny aýdyň görkezýär.

Hyzmatdaşlygyň möhüm meseleleri boýunça pikir alyşmalaryň barşynda sebit we dünýä derejesinde parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, Türkmenistanyň işjeň gatnaşyklar ugrunda çykyş edýändigi bellenildi. Şunuň bilen baglylykda, Bitarap döwletimiziň häzirki döwrüň wehimlerine hem-de howplaryna garşy durmakda ÝHHG bilen ysnyşykly hyzmatdaşlyga berk ygrarlydygy tassyklanyldy. Energetika hem geljegi uly ugurlaryň biri hökmünde görkezildi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň energiýa serişdelerine baý bolmak bilen, energiýa serişdelerini dünýä bazarlaryna çykarmak, olary üstaşyr geçirmek üçin syýasy, maliýe, ekologiýa ugurlary boýunça ÝHHG-niň çäklerinde anyk işleri durmuşa geçirmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtady. Şunuň bilen birlikde, ulag ulgamynda netijeli gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň zerurdygy bellenildi. Şunda Türkmenistanyň anyk ugurlar boýunça bu gurama bilen hyzmatdaşlygy giňeltmäge taýýardygy tassyklanyldy.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow we Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Baş sekretary Helga Şmid ýurdumyz bilen ÝHHG-niň arasyndaky däp bolan hyzmatdaşlygyň ählumumy parahatçylygyň hem-de abadançylygyň bähbidine mundan beýläk-de üstünlikli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler.

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow:
— Ata Watanymyzy mundan beýläk-de gülledip ösdürmek biziň baş maksadymyzdyr.

Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary bilen ylym-bilim ulgamy häzirki wagtda dünýä derejesine çykaryldy. Munuň özi, ilkinji nobatda, halkara derejeli bilim ojaklarynyň döredilmegi, döwrebap enjamlar bilen üpjün edilen ýokary okuw mekdepleriniň we beýleki okuw-terbiýeçilik edaralarynyň täze binalarynyň gurulmagy, olaryň işine iň täze maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy, halkara derejeli ýokary okuw mekdepleriniň döredilmegi bilen pugta baglydyr.

Bilim ulgamyndaky işleriň toplumlaýyn ösdürilmegi, dünýä we milli tejribäniň giňden peýdalanylmagy bu ugurda möhüm wezipeleriň çözgüdini, uly öňegidişlikleriň gazanylmagyny şertlendirdi. Şunda bilim ulgamynyň hemmetaraplaýyn ösdürilmegi hem-de maddy-enjamlaýyn binýadynyň berkidilmegi, ulgamyň hil taýdan täze derejä çykarylmagy türkmen halkynyň Milli Lideri tarapyndan başy başlanan, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň üstünlikli dowam etdirýän döwlet syýasatynyň ileri tutulýan möhüm ugrudyr. Geçen «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda» ýurdumyzda orta mekdepleriň hem-de çagalar baglarynyň 40-a golaýynyň, şol sanda Ahal welaýatynda 11 sany bilim edarasynyň we beýleki ýokary okuw mekdepleriniň täze binalarynyň gurluşygyna badalga berildi.

Elbetde, munuň özi milli ykdysadyýetimiziň dürli pudaklary üçin ýokary hünärli işgärleriň kemala gelmegine gönükdirilen ýokary bilim ulgamynyň kämilleşdirilmegine aýratyn ähmiýet berilýändiginiň nobatdaky subutnamasydyr. Halkara hyzmatdaşlygyň çäklerinde ÝUNESKO-nyň işleri barada Türkmenistanyň milli toparynyň we ýokary okuw mekdepleriniň bilelikde gatnaşmagynda ýurdumyzyň bilim ojaklarynda «Parahatçylygyň dilleri», «Parahatçylygyň medeniýeti» we «Durnukly ösüş üçin ekologiýa bilimi» atly ÝUNESKO klublarynyň, şeýle hem ýokary okuw mekdeplerimizde ÝUNESKO kafedralarynyň döredilmegi bu ugurda uly öňegidişlikleriň gazanylmagyny şertlendirdi. Ýurdumyzyň we birnäçe daşary ýurtlaryň bilim edaralarynyň arasynda okuw maslahatlaryny, okuw-usulyýet sapaklaryny, leksiýalary we beýleki bilelikdäki çäreleri guramak asylly däbe öwrüldi. Ýokary we orta hünär bilim edaralarynda elektron bilim portallary işe girizilip, olarda elektron okuw-usuly maglumatlar, sapaklaryň wideoýazgylary, testleri we synaglary geçirmek üçin ulgamlary, gatnaşyk žurnallary, hasap-synaglaryň žurnallary ornaşdyryldy.

Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary bilen sanlyja ýylyň içinde halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň durnukly ösüşini üpjün edýän şertler emele getirildi, ylym-bilim ulgamy kämil derejä ýetirildi, ýangyç-energetika we beýleki birnäçe ulgamlaryň işleri dünýä derejesine çykaryldy. Bu döwürde ýurdumyzda döwlet durmuşynyň ähli ulgamlarynyň ösüşini öz içine alýan giň möçberli maksatnamalaryň ençemesi kabul edilip, olar üstünlikli berjaý edilýär. Şeýlelikde, ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty yzygiderli ýokarlandy, halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda durnukly ösüş depginleri gazanyldy, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleri barha ýokarlandyryldy.

Häzirki wagtda dünýäde bazar gatnaşyklarynyň çylşyrymlaşýan we ösýän döwründe öňde durýan wezipeleri anyk kesgitläp, üstünlikli berjaý etmek ykdysadyýetiň ösüşinde ilkinji zerurlyklaryň hatarynda durýar. Golaýda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda Maslahatlar merkezinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Prezidiumynyň mejlisi geçirildi. «Türkmenistany 2024-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyny» üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça gaýragoýulmasyz wezipeler mejlisiň esasy meselesi boldy. Mejlisde ýurdumyzyň ösüşindäki öňde durýan wezipeler, gazanylan ykdysady netijeler barada hem giňişleýin durlup geçildi.

Mejlisde Gahryman Arkadagymyz: «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty barha artýar. Dünýäde bolup geçen ykdysady çökgünliklere garamazdan, jemi içerki önümiň ösüş depgini durnukly saklandy. 2009-njy ýyldan bäri ortaça 6 göterimden ýokary ösüş emele geldi. Soňky 15 ýylyň dowamynda jemi içerki önümiň möçberi 3,7 esse artdy» diýip belledi. Gahryman Arkadagymyzyň nygtaýşy ýaly, geçen ýyllar bilen deňeşdirilende, 2023-nji ýylda öndürilen senagat önümleriniň möçberi 3 esseden gowrak köpeldi. Bölek satuw haryt dolanyşygynyň möçberi 2008-nji ýylda 16 million manat bolan bolsa, 2023-nji ýylda bu görkeziji 8,5 esse artyp, 140 million manada barabar boldy.

Hormatly Prezidentimiz ýurduň ykdysadyýetiniň durnukly ösüşini üpjün etmek üçin ähli çäreleri görmegi, halk hojalygynyň ähli ulgamlarynda, şol sanda ýangyç-energetika pudagynda giň möçberli özgertmeleriň, ylmyň we tehnikanyň iň soňky gazananlarynyň ornaşdyrylmagyna degişli ýolbaşçylaryň ünsüni çekýär. Golaýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň geçen ýylyň jemlerine bagyşlanylyp geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde hem bular babatda aýratyn bellenilip geçildi. Mejlisde berlen maglumatlardan mälim bolşy ýaly, geçen ýyl energetika ministrligi tarapyndan önümleri öndürmegiň, işleri ýerine ýetirmegiň meýilnamasy 113,3 göterim berjaý edildi. Elektrik energiýasyny öndürmegiň ösüş depgini 101,9 göterime barabar boldy. Döwlet Baştutanymyz mejlisde ýurdumyzyň energetika syýasatyna laýyklykda, içerki sarp edijileri elektrik energiýasy bilen üpjün etmek üçin elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrmak, täze elektrik stansiýalaryny gurmak, paýlaýjy ulgamlaryň tehniki ýagdaýlaryny gowulandyrmak, hereket edýän bitewi energiýa ulgamyny halkalaýyn birleşdirmek boýunça işleri dowam etdirmegiň zerurdygyna degişli ýolbaşçylaryň ünsüni çekdi. Ýurdumyzyň Ahal, Balkan, Daşoguz we Lebap welaýatlarynda ýerleşýän döwlet elektrik stansiýalarynyň gaz turbina desgalaryny utgaşykly dolanyşyga geçirmek işlerini netijeli alyp barmak, «ýaşyl» energetikany ösdürip, Gün elektrik stansiýalaryny gurmak işlerini netijeli dowam etdirmegi tabşyrdy. Halk hojalygynyň ähli pudaklarynyň ösdürilmegi, şeýle hem ýangyç-energetika gorlarynyň netijeli peýdalanylmagy, ýagny önümçilige aýratyn depgin berilmegi ýurtda daşary söwdanyň, döwletara ykdysady hyzmatdaşlygyň gerimini has-da giňeltmäge uly mümkinçilikleri döredýär.

Berkarar Diýarymyz hormatly Prezidentimiziň döwlet syýasatynyň netijesinde özüniň baý energiýa serişdelerini parahatçylygyň, abadançylygyň we ählumumy ösüşiň, energiýa howpsuzlygyň hatyrasyna ulanmak bilen, olaryň dünýä bazarlaryna ygtybarly ýetirilmegi halkara hyzmatdaşlygyny has-da işjeňleşdirýär. Bu gün türkmen topragy hereket hem-de bereket çeşmesine öwrüldi. Gurmak, döretmek, ösdürmek rysgal-bereketden, belent mertebeden nyşan. Halkymyzyň Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň amala aşyrýan beýik işlerine buýsanjy we guwanjy çäksizdir. Türkmenistan ykdysady we ruhy-medeni taýdan uly kuwwata eýe bolmak bilen, durnukly ösýän ýurtlaryň hataryndaky ornuny has-da pugtalandyrdy.

Berkarar Diýarymyz ilatyň ýaşaýşynyň hilini we derejesini özgerdýän, ösdürýän uly özgertmeleriň ýurduna öwrüldi. Welaýatlarda we paýtagtymyzda köpsanly döwrebap fabrikler we zawodlar, iri önümçilikler, ýaşaýyş jaýlary, durmuş maksatly binalar köpelýär, bular kuwwatly ösýän senagat düzümine hem sazlaşykly goşulýar. Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň her bir pudagy döwrebaplaşdyrylyp, tehniki taýdan täzeden üpjün edilýär, innowasion tehnologiýalar ornaşdyrylýar.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli künjegi täzeden gurulýar. Ýurdumyzda gurulýan il-ýurt bähbitli, sebit ähmiýetli ägirt uly desgalary, döwrebap ýollary, ýaşaýyş we durmuş maksatly binalary, zawoddyr fabrikleri göreniňde, ýaşaýşa we bagtyýar durmuşa, ata Watanyň beýik ösüşlerine bolan buýsanjyň artýar. Ýurdumyzyň ösüşleri, eşretli durmuşa gönükdirilen belent maksatlar halkymyzda bu bitirilýän beýik işlere goşant goşmaga bolan hyjuwy, höwesi artdyrdy.

Goý, berkarar Diýarymyzy dünýäniň ösen döwletleriniň hataryna çykarýan, mähriban halkymyzy gurmagyň röwşen ýoly bilen öňe alyp barýan Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun!

Serdar NAZAROW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň rektory, tehniki ylymlaryň kandidaty.