Aşgabat, 30-njy aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli wajyp meseleleriň birnäçesi ara alnyp maslahatlaşyldy, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklaryny has-da ösdürmäge gönükdirilen resminamalaryň birnäçesiniň taslamalaryna garaldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisine, ilki bilen, Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowany we Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary K.Babaýewi göni wideoaragatnaşyga çagyryp, mähriban halkymyzyň gadymdan gelýän däp-dessurlaryny ösdürmek we ýaşlaryň arasynda wagyz etmek boýunça alnyp barylýan işler barada pikir alyşdy.
Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Özbegistanda “Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi” kitabynyň özbek dilinde neşir edilmeginiň halkymyz üçin uly hormatdygyny belledi. Munuň özi, ilkinji nobatda, iki ýurduň we doganlyk halklaryň arasyndaky dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmak üçin uly ähmiýete eýedir.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow özbek halkynyň mähriban halkymyzyň milli däp-dessurlaryna çuňňur hormat-sarpa goýýandygyny we munuň bizi — ähli türkmenistanlylary buýsandyrýandygyny nygtady.
Türkmenistanda özbek halkynyň we Özbegistanda türkmen halkynyň agzybirlikde ýaşap gelýändikleri toý günüňde şatlygyňy paýlaşmak, ýas günüňde hasratyňy çekişmek ýaly asylly ýörelgeleri aýratyn bellenilmäge mynasypdyr. Hut şunuň özi hem iki halkyň özara ynanyşmaga we hormat goýmaga daýanýan gatnaşyklaryna güwä geçýär.
Milli Liderimiz ýaşlarda belent ynsanperwerlik duýgularyny terbiýelemegiň zerurdygyny belläp, şol duýgulary nesilden-nesle geçirip, wagyz etmegiň wajypdygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyz goňşy ýurtlaryň ýaşlarynyň arasynda ruhy-ahlak esaslarynyň many-mazmunyny düşündirmek boýunça birnäçe teklipleri aýdyp, milli däp-dessurlarymyzyň täze many-mazmun bilen yzygiderli baýlaşdyrylyp durulmalydygyny belledi.
Soňra geçirilen Hökümetiň mejlisiniň barşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowy göni aragatnaşyga çagyrdy. Wise-premýer gözegçilik edýän düzümleriniň alyp barýan işleri, býujet-salgyt ulgamynyň işini halkara tejribelere laýyklykda kämilleşdirmek, maliýe hasabatlylygynyň milli we halkara standartlaryny ýurdumyzda ornaşdyrmak hem-de salgytlardyr hökmany tölegler boýunça kanunçylyk namalaryny döwrebaplaşdyrmakda yzygiderli durmuşa geçirilýän işler barada hasabat berdi.
Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer hereket edýän kadalaşdyryjy hukuk namalaryny, hususan-da, “Buhgalterçilik hasaba alnyşy we maliýe hasabatlylygy hakynda” Türkmenistanyň Kanunyny hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň 2012-nji ýylyň 10-njy fewralyndaky degişli Kararyny seljermegiň we olary amala aşyrmagyň netijeleri barada habar berdi. Geçirilen işleriň jemleri boýunça milli Liderimiziň garamagyna Türkmenistanyň Salgyt kodeksine goşmaçalary we üýtgetmeleri girizmek hakynda teklip hödürlenildi.
Salgyt maksatlary üçin esasy serişdelere hasaplanýan ulanyş tutumlarynyň anyk möçberleriniň bellenilmegi edara-kärhanalarda çykdajylaryň we peýdanyň ýoýulmazlygyna, şunuň bilen birlikde, salgyt özeniniň artmagyna mümkinçilikleri döreder.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, döwrüň talaplaryna hem-de umumy kabul edilen halkara standartlara kybap gelýän hukuk binýadynyň türkmen ykdysadyýetinde oňyn görkezijileri gazanmagyň esasy şertidigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, maliýe ulgamynyň, salgyt-býujet we nyrh strategiýasynyň ösüşini düzgünleşdirýän kanunçylygyň kämilleşdirilmegine uly üns berilýär.
Döwrebap ulgamy döretmäge gönükdirilen salgyt syýasaty milli baýlyklarymyzy toplamagy we netijeli ulanmagy höweslendirmäge gönükdirilendir diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, soňky birnäçe ýylyň dowamynda ýurdumyzda ykdysady konsepsiýanyň guraly hökmünde salgyt salmagyň orny ep-esli giňeldi. Munuň özi öňdebaryjy tejribäni we halkara ölçegleri nazara almak bilen, kadalaşdyryjy hukuk namalaryny yzygiderli kämilleşdirmegi talap edýär.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow degişli düzümler bilen bu ugurda bilelikde işleri dowam etmegiň möhümdigine ünsi çekip, wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow gözegçilik edýän ulgamynda işleriň ýagdaýy, ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasyny amala aşyrmagyň barşy barada hasabat berdi.
Hasabatyň çäklerinde Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň kuwwatlylygyny doly ulanmak arkaly nebiti gaýtadan işlemegiň möçberini artdyrmak, toplum tarapyndan daşary ýurt kompaniýalaryndan çig nebiti satyn alyp, gaýtadan işlemek we daşarky bazarlara ibermek bilen bagly meseleleriň birnäçesi beýan edildi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň energetika strategiýasyny durmuşa geçirmegiň esasy ugurlaryna ünsi çekdi. Bu strategiýa öňdebaryjy innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmagyň esasynda ýurdumyzyň nebitgaz pudagyny ösdürmäge we döwrebaplaşdyrmaga, ygtybarly daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygy giňeltmäge gönükdirilendir.
Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, ilkinji nobatda, pudagyň edara-kärhanalarynyň önümçilik meýilnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirmegine, maliýe-ykdysady görkezijileriniň okgunly ösüşiniň hem-de önümleriň ýokary düşewüntliliginiň üpjün edilmegine üns bermek zerurdyr.
Döwlet Baştutanymyz bu ugurda öňde goýlan ähli wezipeleri çözmäge oýlanyşykly, toplumlaýyn çemeleşmegiň möhümdigini belläp, bu babatda wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew ýurdumyzyň energiýa ulgamynyň kuwwatlyklaryny artdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda içerki sarp edijileriň elektrik energiýasy bilen üpjünçiligini gowulandyrmak hem-de türkmen elektrik energiýasynyň daşary ýurtlara iberilýän mukdaryny yzygiderli artdyrmak boýunça uly işler alnyp barylýar.
Döwletimizde gaz turbinaly elektrik beketleriniň gurulmagy ýurdumyzyň energoulgamynyň bellenen kuwwatyny artdyrmaga, sarp edijileriniň elektrik üpjünçiliginiň hilini düýpgöter gowulandyrmaga, daşary ýurtlara, şol sanda Owganystan Yslam Respublikasyna iberilýän elektrik energiýasynyň mukdaryny we ugurlaryny köpeltmäge mümkinçilik berer.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň elektrik energetikasy pudagynyň kuwwatyny artdyrmak, içerki sarp edijileriň elektrik energiýasy bilen ygtybarly we bökdençsiz üpjün edilmegini gazanmak hem-de öndürilýän elektrik energiýasynyň eksportynyň mukdaryny artdyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň örän wajypdygyny nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow elektrik energetikasy pudagynyň düzümini giňeltmegiň we döwrebaplaşdyrmagyň tutuş ýurdumyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösdürilmegi babatda göz öňünde tutulan meýilnamalaryň we maksatnamalaryň ählisiniň üstünlikli durmuşa geçirilmegine ýardam etjekdigini belläp, wise-premýere bu ugurda alnyp barylýan işleriň berk gözegçilikde saklanylmagyny üpjün etmegi tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzda azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.
Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna şu ýyl gant şugundyrynyň 224 müň tonnasyny öndürmek boýunça kararyň taslamasy hödürlenildi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi tarapyndan gant şugundyryny öndürijiler bilen bellenilen tertipde şertnamalaryň baglaşylmagyny hem-de hasylyň şertnamalaýyn nyrhlardan satyn alynmagyny, daýhanlary gant şugundyrynyň ýokary hilli tohumlary, suwaryş suwy we dökünler bilen üpjün etmek, onuň ekiljek ýerlerini ekişe taýýarlamak boýunça möwsümleýin işleri bellenilen möhletlerde geçirmek meýilleşdirilýär.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, halkymyzy özümizde öndürilen dürli oba hojalyk önümleri bilen üpjün etmegiň obasenagat toplumynyň esasy wezipeleriniň biridigini belledi. Döwlet Baştutanymyz wise-premýere ýazky ekin işlerinde, ozaly bilen, bugdaýa ideg etmekde, gowaça ekişini ýokary hilli we öz wagtynda geçirmekde, galla oragyna taýýarlyk görmekde agrotehnikanyň kadalarynyň berk berjaý edilmegi babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Ekerançylykda zerur agrotehniki kadalaryň berjaý edilmegine, suw serişdeleriniň rejeli peýdalanylmagyna, tehnikalaryň netijeli ulanylmagyna gözegçilik etmegiň täsirli ulgamyny ýola goýmak meseleleri babatda anyk görkezmeler berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow «Türkmenistanda 2021-nji ýylda gant şugundyryny öndürmek hakynda» Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de bu babatda degişli görkezmeleri berdi.
Soňra wise-premýer ýurdumyzda suw üpjünçiligini gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat bermek bilen, “Düýeboýun” suw howdanynyň Soltan Sanjar bendini berkitmek boýunça işlere degişli Buýrugyň taslamasyny döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi. Şeýle hem Türkmenistanyň Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň başlygy G.Baýjanowa “Türkmenistanyň Hökümeti bilen Özbegistan Respublikasynyň Hökümetiniň arasyndaky ýerden muzdly peýdalanmak hakyndaky Ylalaşyga” Goşmaça Ylalaşyga türkmen tarapyndan gol çekmäge ygtyýar bermek hakyndaky Buýrugyň taslamasy hödürlenildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, halkymyzyň “Suw damjasy — altyn dänesi” diýen parasatly jümlesinden ugur alyp, ýurdumyzda azyk bolçulygyny döretmegiň gözbaşy bolan, ekerançylykdan bol hasyl almagyň girewi hasaplanýan suwdan rejeli peýdalanmagyň möhümdigine hem-de oba hojalygyna suw tygşytlaýjy döwrebap tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmagyň wajypdygyna ünsi çekdi.
Milli Liderimiz hödürlenen resminamalary makullap, olara gol çekdi hem-de sanly ulgam arkaly wise-premýere iberip, bu resminamalardan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik etmek barada görkezmeleri berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow demir ýol ulaglary pudagynda edilýän hyzmatlary sanly ulgama geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.
Wise-premýer “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyny” durmuşa geçirmek maksady bilen, “Türkmendemirýollary” agentligi tarapyndan ýolagçylara edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak üçin “elektron petekler” programma üpjünçiliginiň işe girizilendigini, munuň bolsa internet saýtynyň ýa-da mobil goşundysynyň üsti bilen petekleriň satuwyny nagt däl hasaplaşyk arkaly guramaga mümkinçilik berýändigini habar berdi.
Ýurdumyzyň demirýol ulaglary pudagynyň ulag-logistika düzümini döwrebaplaşdyrmak, pudagyň işinde elektron hyzmatlaryň sanyny artdyrmak maksady bilen, ýükleri daşamak işlerini sanly ulgam arkaly dolandyrmak üçin täze, döwrebap programma üpjünçiliginiň taslamasy işlenilip taýýarlanyldy we onuň synag işleri geçirildi.
Demir ýollaryň ýük gatnawlaryndan peýdalanýan müşderiler hem-de Türkmenistanyň çäklerinde eksport-import söwda gatnaşyklaryny we üstaşyr ýükleriň daşalmagyny guraýan kärhanalar onlaýn usulda, “şahsy otaglaryň” üsti bilen, dünýäniň islendik künjeginden ýüztutma arzalaryny berip bilerler.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzir ýurdumyzda halk hojalygynyň ähli toplumlaryny, şol sanda ulag ulgamyny sanlylaşdyrmak boýunça maksatlaýyn işleriň alnyp barylýandygyny, munuň bolsa pudagyň işlerini döwrüň talabyna laýyklykda döwrebaplaşdyrmakda aýratyn ähmiýete eýedigini nygtady.
Ýurdumyzyň ulag-üstaşyr geçirmek mümkinçiliklerini ösdürmek üçin demir ýol düzüminiň häzirki zaman desgalarynyň kuwwatyny doly derejede peýdalanmak hem-de demir ýollar arkaly ýük daşalyşynyň mukdarynyň mundan beýläk-de artdyrylmagyny gazanmak zerurdyr.
Şeýle hem döwlet Baştutanymyz kanunçylyk namalarynyň birnäçesine hem-de döwlet edaralarynyň işiniň tertibine degişli üýtgeşmeleri girizmegiň zerurdygyny nygtady. Şolar öz nobatynda, ýük daşamak ulgamynda işleriň sanly ulgam arkaly dolandyrylmagyna üýtgedilmegine taýýar bolmalydyr.
Demir ýol ulaglary arkaly gatnawlary artdyrmak we hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak maksady bilen, internet hyzmatlaryny giňden ornaşdyrmak boýunça işleri dowam etmek zerurdyr. Şunuň bilen baglylykda, “Türkmendemirýollary” agentliginiň işlerine ünsi çekip hem-de hödürlenen programma üpjünçiliginiň taslamasy bilen tanşyp, döwlet Baştutanymyz birnäçe tekliplerini aýtdy we bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmegi tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow hususy önüm öndürijilere goldaw bermek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.
Wise-premýeriň habar berşi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň yzygiderli goldaw bermegi netijesinde, ýurdumyzda Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň önümçilik desgalarynyň sany barha artýar.
Diýarymyzyň telekeçileri towuk etini we ýumurtga, süýji-köke, et hem-de şöhlat önümlerini, şireli içgileri, ösümlik ýagyny, çörek, gök-bakja, süýt we beýleki azyk önümleri öndürýärler hem-de içerki bazary doly üpjün edýärler. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna bu ugurda alnyp barylýan işleriň netijeliligini ýokarlandyrmak barada birnäçe teklipler hödürlenildi.
Milli Liderimiz hasabaty diňläp, wise-premýerler Ç.Gylyjowa we G.Müşşikowa halkyň sarp edýän harytlarynyň öndürilişini artdyrmak, özümiziň öndürip biljek harytlarymyzyň daşary ýurtlardan getirilişini azaltmak boýunça işleri dowam etmegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz Dokma senagaty ministrliginiň işi bilen baglylykda, döwrebap, ýylyň dürli möwsümlerine laýyk gelýän aýakgaplary hem-de egin-eşikleri öndürmek maksady bilen, alyjylaryň isleglerini içgin öwrenmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.
Ýurdumyzyň telekeçilik ulgamyny ösdürmegi höweslendirmek maksady bilen, ykdysadyýetiň hususy pudagyna döwlet goldawyny bermek boýunça teklipler taýýarlanylmalydyr. Kiçi we orta telekeçilige maliýe hem-de maddy-enjamlaýyn taýdan kömek berilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz munuň ýurdumyzyň eksport kuwwatyny hem, ilatymyzyň hal-ýagdaýyny hem ýokarlandyrmaga mümkinçilik berjekdigini belledi.
Bu çäreler, ilki bilen, telekeçileriň we raýatlaryň işewürligini höweslendirmek arkaly bar bolan iş ýerlerini saklap galmaga we täze iş orunlaryny döretmäge gönükdirilmelidir.
Hormatly Prezidentimiz dünýä ykdysadyýetinde emele gelen ýagdaýlar bilen baglylykda, azyk harytlarynyň özümizde öndürilişini artdyrmagyň dowam etdirilmelidigini, içerki bazarlarymyzyň azyk önümleri hem-de, ilkinji nobatda, zerur bolan harytlar bilen üpjünçiliginiň gowulandyrmalydygyny aýdyp, wise-premýerler Ç.Gylyjowa we E.Orazgeldiýewe degişli görkezmeleri berdi. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiz ýurdumyzyň bazarlarynda azyk bolçulygyny döretmek boýunça zerur işleriň geçirilmeginiň berk gözegçilikde saklanylmalydygyny aýtdy.
Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ilata edilýän hyzmatlaryň hilini ýokarlandyrmak hem-de görnüşlerini giňeltmek arkaly, pudaga sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen, ähli ýerde elektron söwda we alyjylara harytlary eltip bermek işiniň ýola goýulmalydygyna ünsi çekip, wise-premýerler Ç.Gylyjowa we B.Öwezowa birnäçe tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa şu ýylyň maý aýynda geçiriljek esasy çäreleriň we medeni-durmuş maksatly binalary açyp, ulanmaga bermegiň tertibi barada hasabat berdi.
Döwletimiziň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy, 2021-nji ýylyň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilmegi, Aşgabadyň 140 ýyllygy mynasybetli medeni çäreleriň ençemesi guralar. Maý aýynyň dowamynda 1941 — 1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda Ýeňiş güni, Türkmenistanyň Konstitusiýasynyň we Döwlet baýdagynyň güni, Türkmen halysynyň baýramy, Aşgabat şäheriniň güni mynasybetli dürli konsertleri, “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlikleri, sergileri, döredijilik duşuşyklaryny, şygryýet çeper okaýyşlaryny hem-de wagyz-nesihat çärelerini geçirmek meýilleşdirilýär.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, meýilleşdirilen çäreleriň ählisiniň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Şol çäreleriň her biri Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň dabaralaryna mahsus derejede milli däplere laýyklykda, hakyky türkmen toýy görnüşinde giňden hem-de ruhubelentlik bilen guralmalydyr.
Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygyna we Aşgabadyň 140 ýyllygyna hem-de maý aýynda bellenilýän döwlet baýramçylyklaryna ykjam taýýarlyk görmegiň zerurdygyny nygtady. Möhüm taryhy wakalara we senelere bagyşlanan çäreleriň ählisi ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilip, Türkmen döwletiniň amala aşyrýan, umumadamzat ynsanperwerlik ýörelgelerine esaslanýan parahatçylyk döredijilikli syýasatynyň many-mazmunyny beýan etmelidir diýip, milli Liderimiz nygtady we bu babatda wise-premýere anyk görkezmeleri berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän ulgamynda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berip, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ýurdumyzyň käbir ýokary okuw mekdeplerini hojalyk hasaplaşygyna geçirmek baradaky teklibi hödürledi.
Döwlet Baştutanymyzyň tölegli esasda okadylýan ýokary okuw mekdepleriniň maliýe-ykdysady ýagdaýyny mundan beýläk-de gowulandyrmak, bilim ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy has-da ösdürmek we giňeltmek üçin, olary doly hojalyk hasaplaşygyna tapgyrlaýyn geçirmek barada beren tabşyrygyna laýyklykda, şeýle hem ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerini 2024-nji ýyla çenli halkara derejeli ýokary okuw mekdepleriniň sanawyna goşmak boýunça geçirilmeli çäreleriň meýilnamasyny ýerine ýetirmek maksady bilen, Bilim hem-de Maliýe we ykdysadyýet ministrlikleri tarapyndan degişli işleriň geçirilýändigi bellenildi.
Milli ykdysadyýetiň dürli pudaklaryna ylmyň gazananlaryny ornaşdyrmak, innowasion täzelikleri girizmek we dürli tejribeleriň esasynda ylmy-barlag işlerini ýerine ýetirmek bilen baglanyşykly amala aşyrylýan işler bilim ulgamynda täze mümkinçilikleri döredýär.
Döwlet Baştutanymyzyň garamagyna 2021-2022-nji okuw ýylyndan başlap, Halkara ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetini, Telekommunikasiýalar we informatika institutyny doly hojalyk hasaplaşygyna geçirmek baradaky teklip hödürlenildi. Şeýle hem dürli ulgamlara, şol sanda saglygy goraýyş ulgamyna täze, zerur hünärleri girizmek boýunça alnyp barylýan işler barada hem hasabat berildi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ylym-bilim işini ösdürmek hem-de işjeňleşdirmek, döwrebap işläp taýýarlamalary we innowasion tehnologiýalary tejribä ornaşdyrmak, ählumumy bähbitlere laýyklykda, giň halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmak maksady bilen, milli bilim ulgamyny kämilleşdirmegiň wajypdygyny nygtady.
Milli Liderimiz bilimli, ýokary derejede aň-paýhasly hem-de hemmetaraplaýyn ösen, giň gözýetimli ýaş nesli terbiýelemegiň döwlet ösüşiniň esasy wezipeleriniň biridigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, ýaş türkmenistanlylara mümkinçiliklerini has doly açyp görkezmekleri üçin ähli şertler döredilmelidir.
Döwlet Baştutanymyz ýokarda aýdylanlary jemläp, wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň ekologiýa diplomatiýasyny durmuşa geçirmegiň meseleleri barada hasabat berdi.
Şunuň bilen baglylykda, howanyň üýtgemegi, daşky gurşawy goramak, tebigy serişdelerden rejeli peýdalanmak, ekologiýa howpsuzlygy ýaly ulgamlarda dünýäniň ýurtlary hem-de halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy giňeltmegiň Bitarap Watanymyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigi bellenildi. Milli Liderimiziň baştutanlygynda bu ugurda giň gerimli işler yzygiderli geçirilýär.
Hormatly Prezidentimiziň bu ulgamda öňde goýlan möhüm wezipeleri çözmäge ýardam etmäge gönükdirilen oňyn başlangyçlary dünýä bileleşiginiň giň goldawyna mynasyp bolýar. Olary durmuşa geçirmek bilen baglylykda, sebit we ählumumy derejelerde degişli işler amala aşyrylýar.
Häzirki wagtda Türkmenistan ekologiýa ugry boýunça halkara konwensiýalaryň we köptaraplaýyn resminamalaryň 23-siniň agzasy bolup durýar.
Sebitiň daşky gurşawyny goramak babatda alnyp barylýan işleriň çäklerinde Hazaryň tebigy baýlyklaryny gorap saklamak, şol sanda täze Hazar ekologiýa maksatnamasyny (HEM) döretmek boýunça ýurdumyz tarapyndan anyk çäreler görülýär.
Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň (AHHG) çäklerinde hem toplumlaýyn işler alnyp barylýar. Türkmenistan 2017 — 2019-njy ýyllarda bu gaznada üstünlikli başlyklyk etdi. Şunda AHHG-ny esaslandyryjy döwletleriň Baştutanlarynyň sammiti möhüm waka boldy.
Bu sammit hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde 2018-nji ýylyň 29-njy awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirildi.
Türkmenistanyň başlangyjy boýunça, 2018-nji ýylyň 12-nji aprelinde hem-de 2019-njy ýylyň 28-nji maýynda BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Birleşen Milletler Guramasynyň we Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň arasyndaky hyzmatdaşlyk» atly Kararnamalar biragyzdan kabul edildi.
Sebit derejesinde ekologiýa diplomatiýasyny durmuşa geçirmek maksady bilen, ýurdumyz ugurdaş halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlyk edýär. Häzirki wagtda Türkmenistanda döwlet tebigy goraghanalarynyň 9-sy hem-de döwlet tebigy çäkli goraghanalarynyň 16-sy hereket edýär.
Şeýle hem milli Liderimiziň başlangyjy boýunça we baştutanlygynda “Altyn köl” zolagynyň ekologiýa ýagdaýyny gowulandyrmak boýunça giň gerimli çäreleriň görülýändigi bellenildi. Bu ugurda amala aşyrylýan işler Türkmenistanyň 2008-nji ýylda goşulan Suwda ýüzýän guşlaryň ýaşaýan ýerleri hökmünde goralýan halkara ähmiýetli suwly-batgalyk ýerler baradaky Konwensiýasynyň, ýagny 1971-nji ýylda kabul edilen Ramsar Konwensiýasynyň esasy wezipelerini çözmek üçin möhümdir. Hazar deňziniň Türkmenbaşy aýlagy bu Konwensiýada görkezilen tebigy ýerleriň Sanawyna girýär. Şunuň bilen baglylykda, “Altyn köli” hem ýokarda agzalan sanawa girizmek boýunça degişli işleri geçirmek teklip edilýär. Bu mesele ýurdumyzyň Daşky gurşawy goramak meseleleri boýunça Pudagara toparynyň şu ýylyň 28-nji aprelinde geçirilen mejlisinde ara alnyp maslahatlaşyldy.
Hasabatyň çäklerinde wise-premýer, daşary işler ministri döwlet Baştutanymyzyň garamagyna “Türkmenistanyň halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky” Kararyň taslamasyny hem hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ekologiýa diplomatiýasynyň Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmegiň, adamlaryň abadançylygynyň we ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmagyň möhüm şerti hökmünde tebigaty goramak ulgamynda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak ugrunda çykyş edýän Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridigini belledi.
Ýurdumyz bu ulgamda öňde durýan wajyp wezipeleriň sazlaşykly çözgütlerini işläp taýýarlamakda işjeň orny eýelemek bilen, netijeli sebit we halkara gatnaşyklary, şol sanda BMG-niň hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralarynyň, beýleki abraýly ugurdaş düzümleriň çäklerinde hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen anyk başlangyçlary öňe sürýär.
Ekologiýa meselesi Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek strategiýasynyň möhüm ugrudyr. Onda tebigata aýawly garamaga hem-de onuň baýlyklaryny rejeli ulanmaga aýratyn ähmiýet berilýär diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
“Ýaşyl” we serişdeleri tygşytlaýjy tehnologiýalary netijeli ornaşdyrmak dürli pudaklarda giň gerimli milli özgertmeler maksatnamalaryny, düzümleýin taslamalary işläp taýýarlamakda we durmuşa geçirmekde möhüm talap bolup durýar.
Ýurdumyzda ählihalk bag ekmek dabaralary yzygiderli geçirilýär. Şonuň netijesinde, paýtagtymyzda hem-de welaýatlarda seýilgähleriň we seýilbaglaryň sany barha artýar, tokaý zolaklarynyň meýdanlary giňelýär. Munuň özi bolsa ekologiýa abadançylygyny üpjün etmäge ýardam berýär. Hazaryň täsin ekologiýa ulgamyny hem-de biologik köpdürlüligini aýawly saklamaga, onuň baý serişdelerini rejeli ulanmaga, Aral meselelerine uly üns berilýär.
Ýurdumyz BMG-niň tebigaty goramak babatda esasy konwensiýalarynyň birnäçesini tassyklap, öz üstüne alan borçnamalaryny ýerine ýetirmäge örän jogapkärli çemeleşýär diýip, milli Liderimiz nygtady. Şu maksat bilen, degişli kadalaşdyryjy hukuk binýady yzygiderli kämilleşdirilýär.
Soňky ýyllaryň dowamynda kabul edilen BMG-niň möhüm resminamalaryndan gelip çykýan borçnamalary nazara almak bilen, 2019-njy ýylda Howanyň üýtgemegi boýunça milli strategiýanyň rejelenen görnüşi tassyklanyldy. Bu resminama ýurdumyzyň dünýä bileleşiginiň adamzadyň geljegi bilen gönüden-göni bagly meseleleri çözmek boýunça tagallalaryny utgaşdyrmaga anyk goşandy boldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýdylanlary jemläp, beýan edilen teklibi makullady we halkara giňişlikde ýurdumyzyň ekologiýa başlangyçlaryny ilerletmek boýunça işleri yzygiderli dowam etmegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz “Türkmenistanyň halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Meýilnamasyny tassyklamak hakynda” Karara gol çekip, ony wise-premýere, daşary işler ministrine sanly ulgam arkaly iberdi we bu Meýilnamanyň ýerine ýetirilişine berk gözegçiligi üpjün etmegi tabşyrdy.
Hökümetiň mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/27517?type=feed
Aşgabat, 29-njy aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Gypjakda ýerleşýän Baş metjitde agzaçar sadakasyny berdi. Oňa şu gün paýtagtymyza gelen Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew hem gatnaşdy.
Aşgabadyň Halkara howa menzilinde özbek Lideri mähirli garşylandy. Soňra ol Türkmenistanyň Prezidentiniň “Oguz han” köşkler toplumyna tarap ugrady. Bu ýerde Özbegistan Respublikasynyň Prezidentini milli Liderimiz mähirli garşylady.
Soňra geçirilen gepleşikleriň barşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alýan türkmen-özbek gatnaşyklary hakyky dost-doganlyga hem-de ata-babalarymyzyň parasatly wesýetlerini dowam etdirýän halklarymyzyň köpasyrlyk hoşniýetli goňşuçylyk däplerine daýanýar.
Dostlukly goňşy döwletiň Baştutany hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň kakasynyň aradan çykmagy zerarly milli Liderimize we maşgala agzalaryna gynanç bildirip, şu agyr pursatlarda sabyr-takatlylyk, ruhy durnuklylyk arzuw etdi.
Gudraty Güýçli Allatagalanyň emri bilen Mälikguly aga dünýäniň ähli musulmanlary üçin mukaddes bolan Oraza aýynyň şu nurana günlerinde bu dünýeden ötdi. Bu asylly we hoşniýetli ynsan onuň ýakynlarynyň hem-de ähli ildeşleriniň ýüreklerinde parasatly halypa hem-de ömrüni Watanyna we mähriban halkyna hyzmat etmäge bagyşlan hakyky watançy hökmünde hemişelik galar. Mälikguly Berdimuhamedowyň ady, ol baradaky ýagty hakyda Türkmenistanyň taryhyna hemişelik ýazylar diýip, Özbegistanyň Baştutany nygtady.
Belent mertebeli myhman şeýle hem türkmen Lideriniň Türkmenistanyň Baş metjidinde berýän agzaçar sadakasyna gatnaşmagyň özi üçin uly hormatdygyny belläp, berilýän sadakanyň hem-de okalýan aýat-töwirleriň Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolmagyny dileg etdi.
Milli Liderimiz duýgudaşlyk we medet beriji sözler üçin Prezident Şawkat Mirziýoýewe minnetdarlyk bildirip, Özbegistanyň Prezidentiniň şu agyr pursatlarda hakyky dost hökmünde gynanjyny paýlaşýandygyna ýokary baha berýändigini belledi.
Özara düşünişmek, ynanyşmak ýagdaýynda geçen duşuşygyň dowamynda iki döwletiň Baştutanlary türkmen-özbek gatnaşyklarynyň häzirki ýagdaýy, geljekki ugurlary boýunça pikir alyşdylar hem-de ozal gazanylan ikitaraplaýyn ylalaşyklary ýerine ýetirmegiň çäklerinde Türkmenistanyň we Özbegistanyň durmuş-ykdysady ösüşiniň esasy ugurlaryny, geljek üçin niýetlenen meýilnamalary ara alyp maslahatlaşdylar.
Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Şawkat Mirziýoýew söwda-ykdysady pudakda ýola goýulýan netijeli gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň, döwletara hyzmatdaşlygyň möhüm ugry hasaplanýan medeni-ynsanperwer gatnaşyklary yzygiderli höweslendirmegiň wajypdygyny nygtadylar. Şeýle hem taraplar özara gyzyklanma bildirilýän sebit gün tertibiniň we halkara syýasatyň birnäçe wajyp meseleleri boýunça pikir alyşdylar.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow Prezident Şawkat Mirziýoýewe goldaw sözleri üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, iki goňşy ýurduň hem-de doganlyk türkmen we özbek halklarynyň arasyndaky gatnaşyklary ösdürmäge ygrarlydygyny tassyklady. Şol gatnaşyklar bolsa birek-birege hormat goýmak, ynanyşmak ýörelgelerine hem-de taryhy-medeni we ruhy gymmatlyklaryň umumylygyna esaslanýar.
Soňra Türkmenistanyň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidentleriniň bilelikdäki ulag kerweni Gypjakda ýerleşýän Baş metjide tarap ugrady. Şol ýerde agzaçar sadakasy berildi. Bu çäräniň mukaddes Oraza aýynda geçirilýändiginiň çuňňur manysy bardyr. Mälim bolşy ýaly, şol aýda Gudraty Güýçli Allatagala keramatly Gurhandan ilkinji süreleri peşgeş beripdir. Goňşy döwletleriň halklary ýaly, türkmenler hem gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan Oraza aýyna hormat-sarpa goýýarlar. Asylly işleri amala aşyrmaga hem-de rehim-şepagatlylyga çagyrýan bu sahawatly aýyň her bir gününde halkymyz mukaddes däp-dessurlary berjaý edipdir, beden we ahlak taýdan täzelenmäge aýratyn üns beripdir.
Oraza aýynda agyz beklenýär, milli däp-dessurlara laýyklykda, şäherlerde hem-de obalarda agzaçar sadakalary berilýär, tarawa namazy okalýar, halkymyzyň sagdyn we bagtyýar durmuşy, ýurdumyzyň abadançylygy barada doga-dilegler edilýär. Asyrlaryň dowamynda bu dessur täze many-mazmun bilen baýlaşdyrylýar hem-de köp halklaryň, şol sanda türkmenleriň belent ahlak gymmatlyklary, olaryň däpleri, hoşniýetlilik ýörelgeleri bilen kämilleşdirilýär.
Häzirki döwürde jemgyýetiň ruhy sagdynlygyny we ahlak taýdan kämilligini üpjün etmek, taryhy-medeni mirasa sarpa goýmak, ata-babalarymyzyň hem-de tutuş adamzadyň nesilden-nesle geçirilip gelinýän däplerini artdyrmak, gyzyklanma bildirýän taraplaryň ählisi bilen dostlukly gatnaşyklary pugtalandyrmak hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda amala aşyrylýan syýasatyň ileri tutulýan ugrudyr.
Ýurdumyz ynsanperwerlik ýörelgelerini daşary syýasy strategiýanyň esasy ugurlarynyň biri hökmünde kesgitläp, giň halkara hyzmatdaşlyga gönükdirilen syýasaty yzygiderli durmuşa geçirýär, abadançylygyň hem-de durnukly durmuş-ykdysady ösüşiň bähbidine dünýäniň döwletleri bilen gatnaşyklary giňeldýär.
Iki dostlukly ýurduň Liderleri Türkmenistanyň Baş metjidine gelenlerinden soň, kümmete baryp, Türkmenistanyň ilkinji Prezidentiniň ýagty ýadygärligini hatyraladylar. Bu ýerde Türkmenistanyň we Özbegistanyň müftüleri aýat we doga okadylar.
Döwlet Baştutanlary kümmetden çykyp, metjide tarap ugradylar. Bu ýerde Mekgä haj parzyny amala aşyran mahalynda Türkmenistanyň Prezidentine sowgat berlen teperrik hem-de musulman dünýäsiniň mukaddes şäherinden ýadygärlik hökmünde türkmen Liderine iberilen, Käbäniň keramatly ýazgysy beýan edilen örtük goýlupdyr. Şol ýerde Türkmenistanyň we Özbegistanyň müftüleri Gurhandan aýat okaýarlar hem-de mukaddes Oraza aýynda berlen sadakanyň hem-de okalan aýat-töwirleriň Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolmagyny dileg edýärler.
Soňra Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Şawkat Mirziýoýew agzaçar sadakasynyň geçiriljek ýerine gelýärler we özleri üçin niýetlenen ýere geçip oturýarlar.
Agzaçar sadakasy başlamazdan ozal döwlet Baştutanlary söz sözlediler.
Milli Liderimiz sadaka gatnaşyjylar bilen salamlaşyp, ata-babalarymyzyň “Ilim-günüm bolmasa, Aýym-Günüm dogmasyn” diýen parasatly sözlerini getirdi. Şol nukdaýnazardan, şu gün şeýle uly hormat goýup, kakamy — kyblamy ýatlap, ählimiz bir supranyň başyna jemlendik diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Halkymyz “Agzybire Taňry biýr” diýipdir. Şonuň üçinem mähriban kyblamyň ýedisi geçenden soň, birinji anna agşamynda agzybirlikde bir supranyň başyna jemlendik. Ata-babalarymyz ýas bilen toý bile geler diýipdirler. Goňşularymyz, dostlarymyz, doganlarymyz begenen ýerimizde bile begenýärler, gynanan ýerimizde biziň bilen bile gynanýarlar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.
Döwlet Baştutanymyz Mälikguly aganyň aradan çykmagy zerarly bildirilen köp sanly duýgudaşlyk sözleri üçin taňryýalkasyn aýdyp, Oraza aýynda berilýän agzaçar sadakasyna Özbegistandan gelen myhmanlaryňam gatnaşýandygyny belledi. Halkymyz Özbegistan, özbek halky bilen asyrlar bäri dost-doganlyk gatnaşyklaryny saklap gelýär. Ata-babalarymyz: “Kyýamat güni goňşudan” diýipdir.
Sözüniň ahyrynda döwlet Baştutanymyz öz adyndan we türkmen halkynyň adyndan Prezident Şawkat Mirziýoýewe hem-de özbek halkyna çuňňur hormatyny beýan etdi we şu çärä gatnaşýandyklary üçin taňryýalkasyn aýtdy.
Soňra Özbegistanyň Lideri hormatly Prezidentimize, milli Liderimiziň ýakynlaryna, dostlukly türkmen halkyna uly ýitgi — döwlet Baştutanymyzyň kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykmagy zerarly tüýs ýürekden gynanjyny bildirdi we duýgudaşlyk sözlerini aýtdy.
Belent mertebeli myhmanyň belleýşi ýaly, öz ömrüni jemgyýetiň we döwletiň bähbitlerini goramaga, mugallymçylyk işine bagyş eden Mälikguly aganyň ýagty ýadygärligi türkmen halkynyň hakydasynda müdimilik galar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow özbek kärdeşine gynanjyny paýlaşýandygy üçin minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň müftüsine tebärek çykyp bermegini haýyş etdi.
Türkmenistanyň müftüsi tebärek çykýar. Şondan soňra agzaçar sadakasyna gatnaşýanlara nahar çekilýär. Nahardan soň Türkmenistanyň we Özbegistanyň müftüleri aýat-töwir edýärler.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow agzaçar sadakasyna gatnaşýandygy üçin ýygnananlara ýüzlenip: “Oraza aýynda okalan aýat-töwirler Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun! Merhumyň jaýy jennet bolsun!” diýip, sadaka gatnaşýanlara aýtdy.
Çärä gatnaşan Türkmenistanyň we Özbegistanyň hormatly ýaşululary hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň beren agzaçar sadakasynyň we okalan aýat-töwirleriň Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolmagyny, merhumyň jaýynyň jennet bolmagyny dileg etdiler.
Soňra Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedowyň we Şawkat Mirziýoýewiň bilelikdäki awtoulag kerweni Aşgabadyň Halkara howa menziline barýar. Şol ýerde hormatly Prezidentimiz özbek kärdeşine ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirdi we onuň bilen hoşlaşdy.
Özbegistan Respublikasynyň Baştutany Watanyna ugrady.
* * *
Şu gün ýurdumyzyň welaýatlarynyň we Aşgabat şäheriniň metjitlerinde mübärek Oraza aýynda asylly ýörelge hasaplanylýan agzaçar sadakalary berildi. Asyrlar aşyp gelýän ýagşy dessurlaryň dowam edýändigini alamatlandyrýan agzaçar sadakasynyň Arkadag Prezidentimiziň mähriban kyblasy Mälikguly Berdimuhamedowy hatyralaýan çäreler bilen utgaşmagynda çuňňur many bar.
Belent ahlak, ynsanperwerlik ýörelgelerine, medeni hem-de ruhy gymmatlyklara laýyklykda, ýurdumyzda jemgyýetiň we döwletiň sazlaşykly ösmegini, halkymyzyň agzybirligini, jebisligini pugtalandyrmaga uly üns berilýär. Häzirki döwürde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän syýasaty netijesinde, bu ynsanperwerlik ýörelgeleri mynasyp dowam etdirilýär.
Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, bu gadymy dessurda parasatlylyk hem-de çuňňur many bar. Onda milletiň päklige hem-de rehim-şepagatlylyga ymtylmasynyň ruhy many-mazmuny öz beýanyny tapýar.
Metjitlerde berlen agzaçar sadakalarynda halkymyzyň abadançylygy we Türkmenistanyň gülläp ösmegi dileg edildi, Watanyň wepaly ogly Mälikguly Berdimuhamedowyň jaýynyň jennet, ruhunyň şat bolmagy üçin aýat-töwirler okaldy.
— Berlen sadakalar, edilen doga-dilegler Beýik Biribaryň dergähinde kabul bolsun!
— Goý, türkmen topragynda hemişe parahatçylyk, agzybirlik we abadançylyk bolsun!
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/27376?type=feed
Aşgabat, 26-njy aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň käbir orunbasarlarynyň, Aşgabat şäheriniň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Maslahatyň dowamynda ýurdumyzyň baş şäherini we sebitleri durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça maksatnamadan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişi, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy hem-de öňde boljak şanly senelere görülýän taýýarlyk bilen baglanyşykly meselelere garaldy.
Sanly ulgam arkaly geçirilýän maslahata milli Liderimiz, ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň Aşgabat şäherine gözegçilik edýän orunbasary Ş.Durdylyýewi hem-de paýtagtymyzyň häkimi Ý.Gylyjowy çagyrdy.
Häkim häzirki döwürde paýtagtymyzda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, şäheriň çäklerinde gurluşygy alnyp barylýan, şol sanda beýik Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy we Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy mynasybetli açylyp ulanylmaga tabşyrylmagy meýilleşdirilýän desgalardaky işleriň depginini ýokarlandyrmak, şeýle hem ýurdumyzyň baş şäherinde abadançylyk, arassaçylyk işlerini üpjün etmek boýunça degişli gulluklaryň sazlaşykly işini ýola goýmak babatda durmuşa geçirilýän çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem hasabatyň çäklerinde şanly senelere taýýarlyk görlüşi barada habar berildi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp hem-de Diýarymyzyň baş şäherinde alnyp barylýan işleriň ähli görkezijiler babatda nusgalyk bolmalydygyna ünsi çekip, paýtagtymyzda durmuşa geçirilýän toplumlaýyn çäreleriň şäher ilatynyň abadançylyk derejesiniň we paýtagtymyzyň ekologiýa ýagdaýynyň ýokarlandyrylmagyna gönükdirilmelidigini belledi.
Milli Liderimiz Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy hem-de mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli meýilleşdirilen çärelere hemmetaraplaýyn taýýarlyk görmegiň möhümdigine ünsi çekip, bu ugurdaky işleri aýratyn gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Soňra wise-premýer Ş.Durdylyýew şu ýyl bellenilýän şanly seneleriň hormatyna tutuş ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan gurluşyk işleriniň depgini barada hasabat berdi. Hususan-da, şu ýyl bellenilýän şanly seneler mynasybetli açylyp ulanylmaga tabşyryljak desgalarda alnyp barylýan işler barada giňişleýin habar berildi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän şu ýylda boljak wakalaryň, aýratyn-da, Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygynyň we paýtagtymyzyň 140 ýyllygynyň örän uly jemgyýetçilik-syýasy ähmiýetini belledi. Şundan ugur alyp, täze desgalaryň ulanylmaga berilmegini bellenen tertibe we bildirilýän talaplara laýyklykda üpjün etmek möhüm wezipe bolup durýar diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy hem-de bu babatda wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.
Hormatly Prezidentimiz Aşgabat şäherini mundan beýläk-de ösdürmegiň taslamalary, şol sanda paýtagtymyzda “Daşkent” seýilgähini gurmak boýunça meýilleşdirilen işleriň barşy bilen gyzyklandy. Wise-premýer bu seýilgähi gurmak üçin taslamalary işläp taýýarlamak boýunça işleriň, birnäçe bäsleşikleriň deslapky tapgyrlarynyň geçirilendigini habar berdi. Häzirki wagtda bäsleşigiň jemleýji tapgyryny geçirmäge taýýarlyk görülýär. Şonuň barşynda bir kompaniýa saýlanyp alnar.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, toplumlaýyn şähergurluşyk maksatnamasynyň öňde goýlan ähli wezipeleri çözmäge täzeçil we oýlanyşykly çemeleşmäni, öňdebaryjy tehnologiýalary we işleri, iň gowy dünýä tejribesini çekmegi ugur edinýändigini belledi. Milli Liderimiz täze desgalaryň gurluşygynyň ähmiýetini nazarda tutup, onuň gurluşygynda ýokary hil derejesine we iki halkyň milli özboluşlylygyna aýratyn üns bermegiň zerurdygyna ünsi çekdi.
Döwlet Baştutanymyz bu taslama amala aşyrylanda, goňşy we doganlyk ýurduň halkynyň milli aýratynlygyny nazara almagyň möhümdigini belledi. Milli Liderimiz onuň bezeg işlerinde milli çeperçilik däpleriniň häzirki döwrüň binagärlik aýratynlyklary bilen sazlaşykly utgaşdyrylmagynyň we desganyň netijeli bolmagynyň ýurdumyzda ýaýbaňlandyrylan gurluşyk maksatnamalarynyň talabydygyny nygtady we wise-premýere hem-de Aşgabat şäheriniň häkimine birnäçe degişli tabşyryklary berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow şeýle desgalar gurlanda her bir zady, olaryň maksadyny we oýlanyşykly ulanylmagyny göz öňünde tutmagyň möhümdigini aýtdy hem-de şu taslamanyň buýrujysynyň Aşgabat şäher häkimligi bolmalydygyna ünsi çekdi.
Döwlet Baştutanymyz bu taslamanyň durmuşa geçirilmeginiň türkmen we özbek halklarynyň gatnaşyklaryny has-da ösdürmekde we mundan beýläk-de pugtalandyrmakda möhüm ähmiýetli işleriň biri boljakdygyny hem-de dürli ugurlarda ýaýbaňlandyrylan hyzmatdaşlygyň depginli ösdürilmegine uly ýardam berjekdigini aýratyn belledi. Şeýle hem Aşgabatda “Daşkent” seýilgähiniň peýda bolmagy döwletimiziň üstünlikli durmuşa geçirilýän oňyn bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk syýasatynyň dabaralanýandygynyň nyşanyna öwrüler hem-de Aşgabadyň binagärliginde özüniň köpugurlylygy hem-de daşky dünýä açyklygy bilen öz beýanyny tapar diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Soňra sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewiň hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynyň häkimleriniň gatnaşmagynda dowam etdi.
Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi Ý.Gurbanow sebitde alnyp barylýan işler barada hasabat berip, oba hojalyk işleriniň ýagdaýy, gowaça ekişiniň alnyp barlyşy we güýzlük bugdaýa edilýän ideg, şeýle hem gurluşygy alnyp barylýan desgalardaky işleriň ýagdaýy barada aýtdy. Gowaçanyň irki ekilen ýerlerinde onuň sazlaşykly ösüşini üpjün etmek boýunça zerur agrotehniki çäreler guramaçylykly alnyp barylýar. Şonuň ýaly-da, häkim ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligi baradaky meseleleri çözmek boýunça görülýän çäreler barada habar berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek we azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak üçin, welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de bugdaýy mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň depginini güýçlendirmegiň zerurdygyny aýtdy, şonuň ýaly-da, gowaça ekişiniň ýokary hilli geçirilmegini we agrotehniki kadalara laýyklykda, bellenen möhletlerde tamamlanmagyny üpjün etmegi, bu ugurda alnyp barylýan işleriň depginini güýçlendirmegi tabşyrdy.
Ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň agrotehniki kadalara laýyklykda ideg edilişi berk gözegçilikde saklanylmalydyr, munuň özi olaryň ýokary hasylyny almaga mümkinçilik berer.
Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl meýilleşdirilýän işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy. Şeýle hem ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli welaýatda açyljak medeni-durmuş we önümçilik desgalarynda gurluşyk işleriniň alnyp barlyşyny yzygiderli gözegçilikde saklamaga degişli birnäçe tabşyryklar berildi.
Soňra Balkan welaýatynyň häkimi T.Atahallyýew sebitde işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi. Gowaça ekişiniň we bugdaýa ideg edilişiniň barşy hem-de suw üpjünçilik meseleleriniň çözülişi, şu ýyl belleniljek şanly seneler mynasybetli ulanylmaga tabşyryljak desgalaryň gurluşygynyň depginini güýçlendirmek boýunça görülýän çäreler barada habar berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek we azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak maksady bilen, welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de bugdaýy mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň depginini güýçlendirmegiň zerurdygyny aýtdy. Döwlet Baştutanymyz, şonuň ýaly-da, gowaça ekişiniň agrotehniki kadalara laýyklykda we bellenen möhletlerde tamamlanmagyny gazanmak üçin, bu ugurda alnyp barylýan işleriň depginini güýçlendirmegi tabşyrdy.
Ýeralma we gök-bakja ekinlerine agrotehniki kadalara laýyklykda ideg edilişine ilkinji derejede üns berilmelidir. Munuň özi bu ekinleriň bereketli hasylyny almaga mümkinçilik berer.
Milli Liderimiz ýurdumyzy 2025-nji ýyla çenli durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasynyň hem-de Oba milli maksatnamasynyň welaýatda ýerine ýetirilmegine degişli birnäçe tabşyryklary berdi hem-de hemme bellenen meýilnamalaryň ýokary hilli we öz wagtynda ýerine ýetirilmelidigi barada görkezme berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedow ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik desgalarynda gurluşyk işleriniň alnyp barlyşyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Sanly ulgam arkaly iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi N.Nazarmyradowyň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim iş maslahatynyň gün tertibindäki meseleler boýunça hasabat berip, hususan-da, gowaça ekişinde işleriň barşy hem-de güýzlük bugdaýa agrotehniki kadalara laýyk ideg edilişi, şeýle hem zerur mukdarda suw üpjünçilik meselelerini çözmek ugrunda ýerine ýetirilýän anyk çäreler barada aýtdy. Şeýle hem galla oragyna taýýarlyk görmek we şaly ekişini bellenen möhletde geçirmek ugrunda alnyp barylýan işler barada hasabat berildi. Şunuň bilen bir hatarda, welaýatda gurluşygy alnyp barylýan dürli maksatly desgalardaky işleriň depginini ýokarlandyrmak meselelerine möhüm ähmiýet berilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bugdaýyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek we azyk üpjünçiligine degişli meseleleri netijeli çözmek ugrunda welaýatyň bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de bugdaýy mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň depginini güýçlendirmegiň möhümdigini belledi.
Döwlet Baştutanymyz gowaça ekişiniň agrotehniki kadalara laýyklykda bellenen möhletlerde we ýokary hilli geçirilmelidigine ünsi çekip, alnyp barylýan işleriň depginini güýçlendirmegiň zerurdygyny nygtady we şunuň bilen baglylykda, häkime birnäçe degişli tabşyryklary berdi.
Milli Liderimiz welaýatda ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny almak maksady bilen, bu ekinlere agrotehniki kadalara laýyklykda ideg işlerini üpjün etmek barada görkezme berdi.
Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, meýilleşdirilýän işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegiň möhüm wezipe bolup durýandygyny nygtady.
Soňra döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen dürli maksatly desgalaryň öz wagtynda ulanylmaga tabşyrylmagy bilen baglanyşykly meseleleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Soňra milli Liderimiz Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýewiň hasabatyny diňledi. Häkim welaýatda işleriň ýagdaýy, bugdaýly meýdanlara edilýän ideg işleri, şaly ekişine taýýarlyk görmek boýunça ýaýbaňlandyrylan çäreler hem-de oba hojalyk ekinleriniň suw üpjünçiligi baradaky meseleleriň çözülişi barada hasabat berdi. Şeýle hem welaýatyň durmuş ulgamyny kämilleşdirmek, dürli maksatly desgalaryň gurluşygynyň depginlerini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler barada habar berildi.
Mundan başga-da, häkim şu ýyl Lebap welaýatynda geçirilmegi meýilleşdirilen Medeniýet hepdeligine taýýarlyk görlüşi we şunuň bilen baglylykda, degişli maksatnamanyň taýýarlanylyşy barada habar berdi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, bugdaýyň bol hasylyny almak, azyk üpjünçiligini pugtalandyrmak maksady bilen, bugdaýly hem-de gowaça ösdürilip ýetişdiriljek meýdanlaryň ýokary hilini we ösüş suwunyň hem-de mineral dökünler bilen iýmitlendirmegiň öz wagtynda geçirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.
Şonuň bilen birlikde, milli Liderimiz ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ösdürip ýetişdirmek baradaky meseleleriň çözülmeginiň möhüm wezipeleriň hatarynda durýandygyny nygtap, bu ekinlere agrotehniki kadalara laýyklykda degişli idegi üpjün etmek barada görkezme berdi.
Ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl meýilleşdirilýän işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmek barada görkezme berip, döwlet Baştutanymyz eziz Diýarymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli açylyp, ulanmaga berilmegi maksat edinilýän medeni-durmuş we önümçilik desgalarynda gurluşyk işlerini berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Milli Liderimiz giň gerimli çäre bolan Medeniýet hepdeligi baradaky meselelere ünsi çekip, onuň ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýete eýedigini belledi. Şoňa görä-de, bu çäräniň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegini üpjün etmegiň zerurdygyny aýdyp, döwlet Baştutanymyz häkime birnäçe degişli tabşyryklary berdi.
Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Häkim sebitde işleriň ýagdaýy, gowaça ekişiniň alnyp barlyşy, güýzlük bugdaýa hem-de beýleki oba hojalyk ekinlerine edilýän ideg, şeýle hem ekerançylyk meýdanlarynyň suw bilen zerur bolan möçberde üpjün edilişi, bu ugurda ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi.
Hasabatyň çäklerinde ata Watanymyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ulanylmaga berilmegi maksat edinilýän möhüm gurluşyklardaky işleriň ýagdaýy barada habar berildi.
Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, alnyp barylýan meýdan işleriniň, aýratyn-da, gowaça ekişiniň we güýzlük bugdaýa edilýän idegiň agrotehnikanyň kadalaryna doly laýyk gelmelidigine we öz wagtynda geçirilmelidigine ünsi çekdi. Ekin meýdanlarynda ulanylýan oba hojalyk tehnikasy bökdençsiz işledilmelidir diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady.
Bellenilişi ýaly, bugdaý meýdanlarynda ösüş suwuny tutmak hem-de bugdaýy mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleriniň depgini güýçlendirilmelidir, gowaça ekişiniň ýokary hilli geçirilmegi we bellenen möhletlerde tamamlanmagy üpjün edilmelidir.
Milli Liderimiz şu işler bilen bir hatarda, welaýatda ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýokary hasylyny ösdürip ýetişdirmek üçin, olara agrotehniki kadalara laýyklykda ideg edip, bu ugurda alnyp barylýan işleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, meýilleşdirilen işleriň öz wagtynda we ýokary hilli ýerine ýetirilmegine degişli birnäçe tabşyryklary berdi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli welaýatda açylyp, ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş we önümçilik desgalarynyň gurluşygy bilen baglanyşykly işleri berk gözegçilikde saklamagyň möhümdigi bellenildi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň orunbasary E.Orazgeldiýewiň hasabaty diňlenildi. Wise-premýer ýurdumyzda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň öňe ilerledilişi, şol sanda ýerlerde gowaça ekişiniň depginini güýçlendirmek, bugdaýa edilýän idegiň agrotehniki kadalara laýyklykda alnyp barylmagyny üpjün etmek hem-de ekerançylyk meýdanlarynda ekinleri zerur möçberde suw bilen üpjün etmek babatda görülýän çäreler barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, obasenagat toplumynyň milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biridigini belläp, onuň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, möwsümleýin işleri bellenilen möhletde we ýokary hilli geçirmek bilen baglanyşykly meseleleriň hemişe üns merkezinde saklanylmalydygyny belledi we bu babatda wise-premýere birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hemmelere berk jan saglygyny, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmeginiň, ýurdumyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/27024?type=feed
Aşgabat, 26-njy aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti Wladimir Putiniň arasynda telefon arkaly söhbetdeşlik boldy.
Söhbetdeşligiň başynda dostlukly döwletiň Baştutany milli Liderimiziň kakasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykmagy zerarly ýene-de bir gezek gynanç sözlerini beýan etdi. Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti ömrüni Türkmenistanyň halkyna gulluk etmäge bagyşlan M.Berdimuhamedowyň ýaş nesil üçin görelde mekdebi bolup durýandygyny belläp, Türkmenistanyň Prezidentine we dogan-garyndaşlaryna şu agyr wagtda güýç-gaýrat arzuw etdi.
Milli Liderimiz, öz nobatynda, agyr ýitgi — kyblasy Mälikguly Berdimuhamedowyň aradan çykmagy zerarly bildiren gynanjy üçin russiýaly kärdeşine minnetdarlyk bildirip, Russiýanyň Baştutanynyň şeýle agyr günlerde hakyky dost hökmünde hasraty we gynanjy paýlaşýandygyna ýokary baha berýändigini aýtdy.
Şeýle hem RF-niň Baştutany türkmen kärdeşini Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň Başlyklygyna saýlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlap, bu wakanyň Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda amala aşyrylýan syýasaty halkyň goldaýandygynyň ýene-de bir subutnamasy bolup durýandygyny belledi.
Dostlukly ýurduň Prezidenti döwlet Baştutanymyza Türkmenistanyň Bitaraplyk derejesini nazara almak bilen guralýan ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşdäki türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň işjeň ilerledilýändigi üçin hoşallyk sözlerini beýan etdi. Şunuň bilen baglylykda, rus tarapynyň ýokary wezipeli türkmen wekiliýetiniň 29-30-njy aprelde Kazan şäherinde geçiriljek Ýewraziýanyň hökümetara geňeşiniň mejlisine hormatly myhman hökmünde gatnaşmagyna ýokary baha berýändigi bellenildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çakylyk üçin minnetdarlyk bildirip, forumyň işine gatnaşmak üçin Türkmenistanyň wise-premýeriniň derejesinde ýokary wezipeli wekiliýetiň iberiljekdigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, öňde boljak duşuşygyň ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn görnüşde özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin täze mümkinçilikleri açjakdygyna berk ynam beýan edildi.
RF-niň Baştutany koronawirus ýokanjyna garşy göreşmekde hyzmatdaşlygyň we özara goldawyň oňyn häsiýetini kanagatlanma bilen belläp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa Türkmenistanyň daşary döwletleriň içinde ilkinjileriň biri bolup, Russiýada öndürilen wirusa garşy sanjymy hasaba alandygy üçin hoşallyk bildirdi. Şeýle hem Türkmenistanyň Astrahana iberen ynsanperwer ýüki üçin hoşallyk sözleri beýan edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow koronawirus ýokanjyna garşy göreşmek boýunça hyzmatdaşlygy üçin minnetdarlyk bildirip hem-de Prezident Wladimir Putiniň Russiýada öndürilen sanjymlary satyn almakda beren şahsy goldawyny belläp, diňe bilelikdäki tagallalar arkaly pandemiýany ýeňip boljakdygyny aýtdy.
Telefon arkaly söhbetdeşligiň barşynda söhbetdeşler öňümizdäki tomusda geçiriljek ikinji Hazar ykdysady forumynyň hem-de güýzde geçirilmegi meýilleşdirilen Hazarýaka döwletleriň Baştutanlarynyň sammitiniň iki ýurduň arasyndaky we tutuş sebitdäki dostlukly gatnaşyklary berkitmek hem-de giňeltmek üçin oňat esas bolup hyzmat etjekdigi baradaky pikiri makulladylar. Prezidentler Gurbanguly Berdimuhamedow we Wladimir Putin meýilleşdirilen çäreleriň ýokary derejede geçiriljekdigine ynam bildirdiler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwletara hyzmatdaşlygyň meselelerine geçmek bilen, Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň arasyndaky däbe öwrülen dostlukly gatnaşyklaryň ähli ugurlar boýunça üstünlikli ösdürilýändigini nygtady. Şol gatnaşyklar strategik hyzmatdaşlyk, öňden gelýän dostluk, ynanyşmak we özara düşünişmek ýörelgelerine esaslanandyr.
Russiýa bilen netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmagyň we giňeltmegiň Türkmenistanyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridigi bellenildi. Şunda söwda-ykdysady, energetika, medeni-ynsanperwer we beýleki ugurlarda döwletara gatnaşyklaryň ösüşine aýratyn üns berildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow netijeli gatnaşyklary has-da berkitmek işinde rus tarapynyň işjeň ornuny kanagatlanma bilen belläp, Türkmenistanyň taryhy taýdan kemala gelen dostlugyň we hyzmatdaşlygyň oňat däpleri ýola goýlan Russiýa Federasiýasy bilen özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigini tassyklady.
Söhbetdeşligiň ahyrynda Türkmenistanyň Baştutany Prezident Wladimir Putine duýgudaşlyk sözleri üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirip, oňa berk jan saglygyny, abadançylyk we uly üstünlikleri, Russiýanyň dostlukly halkyna bolsa parahatçylyk we rowaçlyk arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/27026
Ganatly bedewleriň halkara bäsleşiginiň hem-de döredijilik bäsleşiginiň jemleri jemlenildi
Aşgabat, 23-nji aprel (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynda Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” atly halkara gözellik bäsleşiginiň hem-de döredijilik işgärleriniň arasyndaky bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy boldy.
Ýurdumyzda her ýyl geçirilýän ahalteke bedewleriniň halkara gözellik bäsleşigi türkmen atlarynyň şanyna guralýan baýramçylyk çäreleriniň esasylarynyň biridir. Onuň baş maksady atşynaslyk däpleriniň ösdürilmegini höweslendirmekden, baý milli medeni mirasyň möhüm bölegi hökmünde bu bedewlere dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni çekmekden ybaratdyr.
...Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň öňündäki meýdança Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň hem-de Mejlisiniň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary, welaýatlaryň, Aşgabat şäheriniň häkimleri, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary ýygnandylar. Dabara, şeýle hem şu günler sarpalanylýan, saýlap alan hünärinde ajaýyp üstünlikleri gazanan atşynaslar, bedewleriň täsin dünýäsi bilen bagly beýleki ulgamlaryň hünärmenleri gatnaşdylar.
Bu ýerde dabara gatnaşyjylaryň öňünde ýurdumyzyň sungat ussatlary aýdym-sazlar hem-de joşgunly tanslar bilen çykyş etdiler.
Dünýäniň atçylyk pudagynyň öňdebaryjylarynyň biri hasaplanylýan bu toplumda mähriban halkymyzyň milli baýlygy we buýsanjy bolan, tebigat bilen sazlaşykda dörän, gözelligiň, ajaýyp nusgasyny alamatlandyrýan naýbaşy bedewleri ösdürip ýetişdirmek hem-de seýislemek üçin ähli şertler döredildi. Şundan ugur alnyp, häzirki döwürde asylly bedew Türkmenistanyň ajaýyp nyşany — taryhy tejribäniň dowamatlylygynyň nusgasy, belent ýörelgeleriň dabaralanmagynyň, tutanýerli zähmetiň hem-de ata Watanymyzyň mundan beýläk-de rowaçlanmagyna güýç-gaýratly ymtylmagyň aýdyň subutnamasy bolup durýar.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň atçylyk pudagyny ösdürmäge, arassa ganly ahalteke tohumynyň baş sanyny saklamaga we artdyrmaga, ony tutuş dünýäde wagyz etmäge gönükdirilen asylly başlangyçlary hem-de taýsyz tagallalary bu gün giň ählihalk goldawyna eýe bolýar. Şu dabara hem munuň nobatdaky subutnamasyna öwrüldi. Onuň çäklerinde özleriniň işine uly üns berýändiginiň nyşany hökmünde, şeýle hem Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzyň ähli atşynaslarynyň adyndan hormatly Prezidentimize naýbaşy ahalteke bedewleri sowgat berildi. Wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň prezidenti Serdar Berdimuhamedowdan ajaýyp bedewleri kabul etmegini haýyş edýärler.
Meýdança ýurdumyzyň her welaýatyndan we paýtagtymyzdan bedewler yzly-yzyna çykarylýar. Şeýle hem ähli sebitleriň ýolbaşçylary, hormatly ýaşulular hem-de ýaş nesliň wekilleri çykýarlar.
Şeýlelikde, Ahal welaýatynyň zähmetkeşleriniň adyndan Oguzkent, Balkan welaýatyndan Deňiz, Daşoguz welaýatyndan Gyrbedew, Lebap welaýatyndan Köýtendag, Mary welaýatyndan Murgap, Aşgabat şäherinden bolsa Akşäher atly bedewler sowgat berildi.
Ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralarynyň adyndan ýene-de bir ajaýyp Beýikdag atly bedew sowgat berildi.
Diýarymyzyň ähli atşynaslarynyň adyndan milli Liderimize 2018-nji ýylda doglan, Hanbegler we Okgyz atly bedewleriň nesli bolan hem-de Gaplaňyň nesil ugruna degişli ajaýyp Hankerwen atly mele bedew sowgat berildi.
Wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow dabara gatnaşýan welaýatlaryň ýaşulularyna hem-de ganatly bedewleriň şöhratly taryhyny dowam etdirmäge saldamly goşant goşýan atşynaslara tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi. Olar hormatly Prezidentimize ajaýyp ahalteke bedewlerini sowgat berdiler.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň düýbüni tutan asylly däbine eýerip, S.Berdimuhamedow döwlet Baştutanymyza ýurdumyzyň atşynaslary tarapyndan sowgat berlen Hankerwen atly bedewiň boýnuna enesi Ogulabat ejäniň ören alajasyny dakdy.
Soňra wise-premýer, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow at üstünde çapuw ýodasy boýunça gezim edip, bedewi synap gördi. Bedew bolsa çapyksuwaryň tejribelidigini, başarjaňdygyny duýup, onuň ähli ýumuşlaryny birkemsiz ýerine ýetirdi we tomaşaçylara öz gözelliginden, sazlaşykly hereketinden hem-de seýkin ýöreýşinden lezzet almaga mümkinçilik berdi.
Çapuw ýodasyna çykan bedew birsellem öz maýdalyna ýöredi. Soňra S.Berdimuhamedow bedewi çapyp başlady. Bu görnüşler ynsan bilen bedewiň aýrylmaz arabaglanyşygyny, milletiň buýsanjyna öwrülen ajaýyp bedewleriň Diýarymyzda giňden tutulýan toý-baýramlaryň esasy bezeglerini alamatlandyrdy. Bu gün Türkmenistanyň ösüşleriň we beýik ýeňişleriň belentliklerine tarap urýan ynamly gadamy bedew badyna meňzedilýär. Bu bolsa ata Watanymyzyň Arkadag Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ösüşiň täze sepgitlerini eýeleýändigine şaýatlyk edýär.
Soňra alypbaryjy ahalteke bedewleriniň arasynda halkara gözellik bäsleşiginiň jemleýji tapgyrynyň başlanýandygyny yglan etdi.
Ata-babalarymyzyň tutanýerli zähmeti bilen mukaddes türkmen topragynda ýetişdirilen we ajaýyplygy, syratlylygy hem-de ýyndamlygy bilen şan-şöhrata eýe bolan behişdi bedewler halkymyzyň milli gymmatlygydyr we buýsanjydyr diýip, hormatly Prezidentimiz nygtaýar.
Döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylygyny ösdürmek we ahalteke bedewleriniň tutuş dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmak boýunça netijeli çäreler görülýär. Pudagy ylmy taýdan ösdürmek, bu ugurda amala aşyrylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, halkara bäsleşikleri geçirmek üçin niýetlenen döwrebap atçylyk sport toplumlaryny gurmak üçin ägirt uly maliýe serişdeleri bölünip berilýär.
Atçylyk pudagynyň okgunly ösdürilmegine goşmaça itergi bermäge, at çapyşyklarda, atly sportuň dürli görnüşleri boýunça ýaryşlarda, hususan-da, konkur we at üstündäki milli oýunlar boýunça bäsleşiklerde üstünlikli çykyş etmäge ukyply türgenleri taýýarlamaga uly üns berilýär. Şu maksat bilen Aşgabadyň atçylyk sport toplumynyň düzüminde ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere gabat gelýän açyk we üsti ýapyk manežler guruldy.
Diýarymyzyň hem-de daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke bedewlerini ýetişdirmek boýunça amala aşyrýan asylly işlerine mynasyp baha berilýär. Olara “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy”, “Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary”, “Türkmenistanyň halk atşynasy” hem-de “Türkmenistanyň ussat halypa seýsi” diýen hormatly atlar dakylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlangyjy boýunça 2010-njy ýylda döredilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işini hem bellemek gerek. Arassa ganly ahalteke bedewlerini köpeltmäge, bu tohumy kämilleşdirmäge hem-de olaryň ajaýyp tohumçylyk häsiýetlerini ösdürmäge ýöriteleşdirilen, dürli ýurtlaryň atşynaslarynyň duşuşyklary hem-de özara gatnaşyklary üçin netijeli edara öwrülen bu guramanyň giň gerimli işi behişdi bedewleriň tutuş dünýäde şan-şöhratyny artdyrmaga ýardam edýär. Diýarymyzda guralýan ýörite sergiler we maslahatlar, ganatly bedewleriň gözellik bäsleşikleri hem şu maksada hyzmat edýär.
Mälim bolşy ýaly, ajaýyp çapyksuwar, bedewlere belent sarpa goýýan milli Liderimiz işiniň köpdügine garamazdan, boş wagtlarynda at çapmak we atly gezim etmek bilen meşgullanýar, edebi döredijiliginde aýratyn orun eýeleýän bedewler bilen hem yzygiderli didarlaşýar.
Döwlet Baştutanymyz giň taryhy hem-de häzirki döwrüň maglumatlaryny seljermegiň we umumylaşdyrmagyň esasynda deňi-taýy bolmadyk ahalteke bedewleri baradaky kitaplaryň ençemesini döretdi.
Döwlet Baştutanymyz Gurbanguly Berdimuhamedowyň “Ahalteke bedewi — biziň buýsanjymyz we şöhratymyz”, “Gadamy batly bedew”, “Atda wepa-da bar, sapa-da” diýen ajaýyp eserlerinde türkmen halkynyň wepaly ýoldaşy bolan ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmegiň hem-de seýislemegiň nesilden-nesle geçirilip gelinýän özboluşly däpleri barada giňişleýin gürrüň berilýär. Türkmen halkynyň köpasyrlyk taryhy we ykbaly bedewler bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr.
Ady rowaýata öwrülen atlaryň şan-şöhraty asyrlar aşyp, bu gün hem parasatly we gadymy halk hem-de onuň gahrymanlary barada bütin dünýä gürrüň berýär. Türkmenleriň halk döredijiliginde beýan edilen atyň keşbinde milli ruh, maksada okgunlylyk, gözellik, güýç-kuwwat hem-de dostluk, wepalylyk, gaýduwsyzlyk, adalatlylyk, ata Watana söýgi düşünjeleri jemlenendir.
Dünýäde iň gowy tohumlaryň biri hökmünde ahalteke bedewleri türkmen halkynyň buýsanjydyr we şöhratydyr. Köp müňýyllyk taryha eýe bolan behişdi bedewler täsin, nepis syna gurluşy, çeýeligi hem-de çalasynlygy bilen diňe bir Türkmenistanyň däl-de, dünýäniň hem genji-hazynasynyň gymmatlygy hasaplanylýar.
Buýsançly gylyk-häsiýetlerine garamazdan, bedewler ynsan bilen gatnaşyklarda ýürekdeşdir, haçan-da olar hakynda yzygiderli alada edilende, eýesine çäksiz wepalydyr. Türkmen bedewleri hemişe — söweş meýdanlarynda hem, zähmetde hem ata-babalarymyzyň kömekçileri bolupdyr. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, biziň halkymyz milli buýsanjymyz, adamzat genji-hazynasynyň göwheri bolan ahalteke bedewleriniň iň oňat sypatlaryny wasp edýän ganatly jümleleri aýawly saklamagy hem-de şu günlerimize ýetirmegi başarypdyrlar.
Soňra dabarany alypbaryjy Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli guralýan baý many-mazmunly çäreleriň maksatnamasynyň bir bölegi bolan “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” atly halkara bäsleşigiň jemleýji tapgyrynyň başlanýandygyny yglan etdi. Bäsleşigiň deslapky tapgyrlarynda saýlanyp alnan ahalteke bedewleriniň iň gowularynyň 10-sy syn ediş meýdançasyna çykarylýar.
Olaryň her birini eminleriň öňünden geçirýärler. Birinji gezek at esbapsyz, ikinji gezek bolsa doly esbaplara hem-de şaý-seplere beslenen bedewleri geçirýärler.
Bäsleşigiň düzgünine laýyklykda, bedewleriň ählisi tertip boýunça emin agzalaryna we tomaşaçylara görkezildi: olaryň ady, ýaşy, nesil ugry, eýesi barada maglumatlar berilýär. Bäsleşigiň jemleýji tapgyryna meşhur atlaryň tohumyny dowam etdirýän bedewler çykýar.
Ganatly atlaryň köp sanly muşdaklary ajaýyp ahalteke bedewleriniň nesilleriniň haýran galdyryjy gözelligine hem-de syratlylygyna baha bermäge mümkinçilik aldylar.
Tebigy gözelligini bir sözde beýan edip bolmaýan täsin bedewler özleriniň owadanlygy bilen emin agzalaryny hem-de atyň muşdaklaryny haýran galdyrdylar. Türkmen halky özleriniň bedewleriniň täsinligini nygtap, olary gymmatly bezegler bilen bezeýär. Ussat zergärler kümüşden, altyndan hem-de gymmat bahaly daşlardan ganatly bedewler üçin täsin şaý-sepleri taýýarlapdyr.
Ahalteke bedewleriniň täsin hem-de aýratyn reňk öwüşgini, uzyn we inçe aýaklary, owadan boýny, sazlaşykly göwresi, ýyndamlygy, örän çydamlylygy atşynaslaryň, seçgiçileriň hem-de seýisleriň döredijilikli, tutanýerli zähmetiniň miwesidir. Olaryň däplerini bu gün ýokary hünärli hünärmenler hem-de öz işiniň ussatlary dowam etdirýärler.
Atlar özleriniň ajaýyp syna gurluşy bilen nepis gözelliklerini hem-de başarnyklaryny, ähli agzalarynyň sazlaşykly hereketlerini görkezdiler. Hakykatdan-da, arassa ganly bedew ussat seýisleriň zehininden dörän hakyky hazynadyr.
Soňra bu ýerde ahalteke atlarynyň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde, neşir önümlerinde, fotosuratlarda, teleýaýlymlarda çeper beýan etmek boýunça suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, halyçylaryň, zergärleriň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň, dizaýnerleriň, teleoperatorlaryň arasynda yglan edilen döredijilik bäsleşiginiň ýeňijileriniň atlary yglan edildi. Şol bäsleşigiň esasy maksady bu düşbi we owadan bedewleriň türkmen halkynyň durmuşynda eýeleýän ornuny beýan etmekden ybaratdyr.
Hut bedewiň Diýarymyzyň baş nyşanydygy, döwürleriň hem-de nesilleriň aýrylmaz arabaglanyşygynyň aýdyň beýanydygy tötänden däldir. At türkmenler üçin wepaly ýoldaşdyr we dostdur, ygtybarly kömekçidir hem-de sazlaşygyň nusgasydyr. Şoňa görä-de, bedewlere bagyşlanan ençeme rowaýatlar, ertekiler we nakyllar döredildi. Halkymyzyň döredijilik ylhamy bedewi jadyly alamatlar bilen häsiýetlendirdi. Şol döredijilikde behişdi bedewler arzuwlaryň wysal bolmagyny, şowlulygy, bagtyýarlygy hem-de hoşniýetliligi alamatlandyrýar.
Elbetde, bularyň ählisi gadymy döwürlerden biziň günlerimize çenli milli sungatda hem öz beýanyny tapdy. Atlaryň tebigy gözelligi, syratlylygy, wepalylygy, ýyndamlygy köp asyrlaryň dowamynda şahyrlar, suratkeşler üçin ylham çeşmesi bolup hyzmat etdi.
Ahalteke bedewiniň ajaýyp keşbi, häsiýeti, aň-paýhasy hem-de täsin zehini döredijilik işgärlerini şahyrana keşpleri döretmäge ruhlandyrdy.
Bäsleşige hödürlenen iň gowy işler degişli ugurlara — iň nepis haly, türkmen bedewiniň naýbaşy şaý-sepi, bezeg lybaslary, türkmen bedewiniň iň gowy surat we heýkel eseri, iň gowy neşir önümleri, iň gowy telewizion görnüşler ugry boýunça seçilip alyndy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň adyndan bäsleşigiň ýeňijilerine — türkmen bedewiniň şekili çitilen iň nepis haly — “Behişdi bedew” atly eseri üçin Aşgabat çeper halyçylyk kärhanasynyň önümçilik we hil boýunça hünärmeni G.Orazowa, türkmen bedewiniň naýbaşy şaý-sepi, bezeg lybaslary — “Garlawaç» at şaý-sep toplumy” atly eseri üçin Aşgabat şäherindäki ýöriteleşdirilen 42-nji orta mekdebiň surat we çyzuw mugallymy E.Annaberdiýewa, türkmen bedewiniň iň gowy surat eseri — “Türkmen toýy” atly nakgaş eseri üçin Döwlet çeperçilik akademiýasynyň şekillendiriş sungaty fakultetiniň nakgaşlyk kafedrasynyň bäşinji ýyl talyby Ş.Orazlyýewe “Tolkun” telewizory we şahadatnama gowşuryldy.
Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň adyndan türkmen bedewiniň iň gowy heýkeli — «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» atly heýkel eseri üçin Döwlet çeperçilik akademiýasynyň şekillendiriş sungaty fakultetiniň heýkeltaraşlyk kafedrasynyň mugallymy M.Hojainowa, türkmen bedewiniň keşbi ýerleşdirilen iň gowy neşir önümi — “Türkmeniň uçar ganaty” atly fotoişleri üçin Türkmenistanyň Döwlet habarlar agentliginiň fotohabarçysy M.Rozyýewe, türkmen bedewiniň gözelligini açyp görkezýän iň gowy telewizion görnüşler — “Türkmen bedewi” atly wideoşekili üçin Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň “Altyn asyr: Türkmenistan” teleradioýaýlymynyň teleoperatory B.Ramazanowa baýraklar gowşuryldy.
Bäsleşigiň ýeňijileri hormatly Prezidentimize öz döredijilik işlerine ýokary baha berendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyzy behişdi bedewleriň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmagyň, olary giňden wagyz etmegiň bähbidine ähli tagallalary etjekdiklerine we güýç-gaýratlaryny, ukyp-başarnyklaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.
Soňra ahalteke bedewleriniň arasynda “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” adyny almak ugrunda geçirilen halkara bäsleşigiň ýeňijisi yglan edildi.
«2021-nji ýylyň iň owadan ahalteke bedewi» diýen ada Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň Ary we Altynbaş diýen bedewleriň neslinden bolan hem-de meşhur Skak diýen atyň nesil ugruna degişli Aýgytly diýen bedewi mynasyp boldy. Ony Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynyň atly sport we marafon bölüminiň türgeni Çarymyrat Ballyýew seýisläp ýetişdirdi.
Ýeňijä milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baş baýragy — “Leхus” awtoulagy, göçme kubok hem-de diplom gowşuryldy.
Dabaranyň ahyrynda sungat ussatlary döredijilik çykyşlarynda türkmenistanlylaryň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ösüşiň we rowaçlygyň ýoly bilen ynamly öňe barýan ata Watanymyza bolan buýsançdyr bagtyýarlyk duýgularyny beýan etdiler.Ganatly bedewleriň halkara bäsleşiginiň hem-de döredijilik bäsleşiginiň jemleri jemlenildi
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26743?type=feed
Halkara ahalteke atçylyk we “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýalarynyň merkezi açyldy
Aşgabat, 21-nji aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasy boldy. Bu merkez milletiň baý mirasyny aýawly saklamak, öwrenmek hem-de dünýä ýaýmak maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda ýaýbaňlandyrylan giň gerimli işlere mynasyp goşant bolar. Şeýle hem şu gün bu ýerde Türkmen alabaýynyň baýramyna bagyşlanan Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Bu baýramçylyk döwlet Baştutanymyzyň degişli Permanyna laýyklykda, her ýyl aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen bilelikde belleniler.
Ajaýyp, gözelligi boýunça kämil behişdi bedewlerimiz hem-de edermen alabaýlarymyz ähli döwürlerde türkmen halkynyň wepaly dostlary we hemralary, buýsanjy we baýlygy hasaplanyp geldi. Bu gün gadamy batly ahalteke bedewi hem-de gaýduwsyz alabaý düýpli özgertmeler we ösüş ýolunda uly üstünlikleri gazanýan Watanymyzyň döredijilik kuwwatynyň aýdyň beýanyna öwrüldiler. Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde, gözbaşyny asyrlaryň jümmüşinden alyp gaýdýan atşynaslyk we itşynaslyk sungaty mynasyp dowam etdirilip, täze ösüşlere eýe boldy.
Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasyna Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy, Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygynyň orunbasary, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylary, Aşgabat şäheriniň häkimi gatnaşdylar.
Şanly waka mynasybetli ýurdumyzyň sungat ussatlary joşgunly aýdymdyr sazlary bilen çykyş etdiler.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedow dabaraly ýagdaýda täze binanyň toý bagyny kesdi. Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň binalar toplumy açyldy. Soňra dabara gatnaşyjylar merkeziň gurluşy we üpjünçiligi, hünärmenleriň netijeli işlemegi hem-de dürli çäreleri geçirmek üçin bu ýerde döredilen şertler bilen tanyşdylar.
Binanyň birinji gatynda muzeý ýerleşdirilip, onda tutuş dünýäde meşhurlyga eýe bolan ahalteke bedewleriniň we özüniň ajaýyp häsiýeti bilen ýurdumyzyň çäkleriniň daşynda hem meşhurlyk gazanan alabaýlaryň özboluşly heýkelleri we olaryň aýratynlyklaryna bagyşlanan nakgaş eserleri, ahalteke bedewleriniň we alabaýlaryň şekilleri çitilen halylar görkezilýär. Bu ýerde hünärmen muzeý gymmatlyklary barada giňişleýin maglumat berdi. Hormatly Prezidentimiziň “Türkmen alabaýy” goşgusynyň hala çitilen nusgasy muzeýiň görnükli ýerinde goýlupdyr. Şeýle hem bu ýerde halkymyzyň öz bedewlerine aýratyn garaýşynyň subutnamalary bolan atlaryň bezeg şaý-sepleriniň ajaýyp nusgalary bar. Gadymy döwürlerde kemala gelen at bezemek däpleri şu güne çenli türkmeniň milli medeniýetinde saklanyp, häzirki zaman zergärçilik ussalarynyň işlerinde öz beýanyny tapýar. Bedewleriň altyndan, kümüşden taýýarlanan bezeg şaýlary taryhyň dürli döwürlerinde, çylşyrymly ýagdaýlarda gorag esbaplary hökmünde hyzmat edipdir. Kümüşden ýasalyp, gymmat bahaly daşlar, hususan-da, hakyk we pöwrize daşlary bilen bezelen at esbaplary ahalteke bedewleriniň asylly keşbi bilen özboluşly sazlaşygy emele getirip, bedewleriň gözelligine gözellik goşupdyr.
Şol bir wagtyň özünde bu ýerde bedewleriň çapuw mahalynda ulanylýan eýerleri bilen bir hatarda, bedewler toý-baýramlara çykarylanda, atylýan eýerleriniň görnüşleri görkezilýär. Munuň özi ussat seýisleriň at esbaplaryny ulanmaga örän jogapkärçilikli çemeleşilýändigini we ähmiýetine görä ulanylýandygyny aňladýar. Şeýle hem muzeýde oturdylan ýörite monitorda Arkadag Prezidentimiziň 2017-nji ýylda Russiýa Federasiýasynyň Prezidenti W.Putine wepadarlygyň we dost-doganlyk gatnaşyklarynyň aýdyň nyşany hökmünde alabaý köpegini sowgat berýän görnüşlerine bagyşlanan wideoşekiller görkezildi. Şol gün milli Liderimiz Russiýa Federasiýasynyň Prezidentine berk jan saglyk, döwlet işlerinde uly üstünlikleri we abadançylyk arzuw edip, rus kärdeşine Wepaly atly alabaýy sowgat beripdi. Şol pursatlarda, milli Liderimiziň belleýşi ýaly, alabaý itleri gadym döwürlerden bäri türkmen halkynyň wepaly hemrasy we dostudyr. Wepaly atly alabaýyň 2017-nji ýylyň sentýabr aýynda Aşgabatda geçirilen Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň şekili hökmünde saýlanyp alynmagy tötänden däldir.
Prezident Wladimir Putine gowşurylan bu sowgat köpasyrlyk türkmen-russiýa dostluk ýörelgelerine ygrarlylygyny hem-de iki döwletiň Baştutanlarynyň özara ynama esaslanýan şahsy gatnaşyklaryny alamatlandyrýar.
Hormatly Prezidentimiz şonda sowgat berilýän köpejigiň ýeňsesinden tutup, ony ýokaryk galdyrdy hem-de şeýdip, itiň häsiýetine baha berilýändigini düşündirdi. Şunda Wepaly özüni iň gowy tarapdan görkezdi, diýmek, ol batyrgaý we çydamly it bolup ýetişer.
Bu ýerde milli Liderimiziň Russiýa Federasiýasynyň ozalky Hökümet baştutany D.Medwedewe sowgat beren alabaýy, bu türkmen itiniň Russiýanyň tebigatyna, onuň howa aýratynlyklaryna tiz uýgunlaşandygy barada gürrüň berýän wideoşekiller hem görkezildi.
Şeýle hem ady rowaýata öwrülen Akhanyň täze dünýä inen taýy bolan Aşgabat atly taýçanak, onuň ösüşi, özboluşly beden gurluşy barada gürrüň berýän wideoşekilleriň görkezilmegi, bu ýerde guralan dabarany täze mazmun bilen baýlaşdyrdy. Bu görnüşler türkmen halkynyň şöhratly seýisleriniň yhlasy bilen arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanynyň artdyrylýandygyny-da alamatlandyrdy.
Ganatly bedewler türkmen halkynyň durmuşynda möhüm orun eýeleýär. Olar baýramçylyk dabaralarynyň, şanly toýlaryň esasy ýaraşygy bolup durýar.
Bu gün pederlerimizden miras galan asylly atşynaslyk ýörelgeleri hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň tagallasy bilen döwrebap derejede ösdürilýär. Munuň özi dünýä gymmatlyklaryna uly goşant goşan halkymyzyň atşynaslyk däpleriniň mundan beýläk-de belende göterilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilýändiginiň aýdyň nyşanydyr.
Asyrlaryň dowamynda türkmen seýisleri ahalteke bedewlerini kämillik derejesine ýetiripdirler we olaryň ajaýyp häsiýetlerini saklapdyrlar. Türkmen bedewleriniň ýüpek ýallary, gelşikli beden gurluşy, ýeňil hereketleri we güýç-kuwwaty yhlasly seýisleriň, halk seçgiçileriniň öz hünärlerini belent derejä ýetirendikleriniň aýdyň netijesidir.
Döwlet Baştutanymyz türkmen atlarynyň taryhynyň we özboluşly gylyk-häsiýetleriniň düýpli öwrenilmelidigini hem-de gadymy seýisçilik ýörelgeleriniň döwrebap ösdürilip, geljek nesillere ýetirilmelidigini aýratyn belleýär.
Bu gün tutuş dünýäde meşhur bolan ýelden ýüwrük ahalteke bedewleriniň şöhraty belende galdy. Ata-babalarymyz köp asyrlaryň dowamynda tutanýerli zähmeti, zehini arkaly dünýäniň dürli künjeklerinde meşhur bedewleri kemala getiripdirler hem-de arassa ganlylygyny saklap gelipdirler.
Behişdi bedewler okgunly ösýän Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň özboluşly nyşanydyr. Ahalteke bedewleriniň dünýä atçylyk sportunda geçen şöhratly ýoluny mynasyp dowam etmek hem-de başarnyklaryny doly açmak üçin täze mümkinçilikler döredilýär. Bedewleriň tebigy gözelligi, çalasynlygy, wepadarlygy, ösen aň-paýhasy hem-de aýratyn başarnyklary köp asyrlaryň dowamynda şahyrlar we suratkeşler üçin ylham çeşmesi boldy.
Soňra dabara gatnaşyjylar merkeziň kitaphanasy bilen tanyşdylar. Bu ýerde şöhratly pederlerimiziň dünýä beren milli gymmatlyklary bolan ahalteke bedewlerine we türkmen alabaýlaryna bagyşlanan eserleriň giň toplumy bar. Hususan-da, kitaphanada hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň behişdi bedewlerimize we edermen alabaýlarymyza bagyşlanan kitaplary aýratyn orun eýeleýär. Ýeri gelende aýtsak, bu eserler dünýäniň dürli dillerinde terjime edilip, halkara ähmiýetli kitaplara öwrüldi. Bu ýerde goýlan kitaplaryň hatarynda “Ahalteke bedewi — biziň buýsanjymyz we şöhratymyz”, “Gadamy batly bedew”, “Atda wepa-da bar, sapa-da”, “Türkmen alabaýy” atly eserler bar. Milli Liderimiziň bu ajaýyp işleri döwürleriň we nesilleriň üznüksiz arabaglanyşygyny alamatlandyryp, türkmen halkynyň taryhy-medeni mirasy, gadymy däpleri hem-de döredijilik zehini barada söhbet açýar.
Kitaphananyň baý kitap gaznasynyň bardygyny bellemek gerek. Kitaphana doly derejede kompýuterleşdirildi. Munuň özi okyjylara elektron kitaphana serişdelerine, ylmy we usulyýet edebiýatlaryna bolan elýeterliligi üpjün edýär. Şeýle hem bu ýerde ahalteke bedewlerine we alabaýlara bagyşlanan döwürleýin metbugat neşirleri bar.
Mundan başga-da, kitaphanadaky ýörite internet-saýtlarynyň, olaryň üsti bilen metbugat neşirleri, “Behişdi ahalteke atlary” we “Türkmeniň nusgalyk alabaýy” atly žurnallarda ýerleşdirilen makalalar, gyzykly maglumatlar bilen tanyşmak mümkinçiligi döredilipdir.
Kitaphananyň üç dilde hereket edýän elektron saýty ahalteke bedewleri we türkmen alabaýlary baradaky gündelik maglumatlar, halk döredijiliginiň eserleri bilen baýlaşdyrylyp durulýar. Döwlet Baştutanymyzyň eserlerinden dürli rowaýatlar yzygiderli ýerleşdirilýär.
Kitaphananyň işine täzeçil tehnologiýalar, sanly ulgam ornaşdyryldy. Bu bolsa kitaphananyň okyjylarynyň sanynyň artmagyny şertlendirýär. Şeýlelikde, bu ýerde hünärmenleriň atşynaslyk we itşynaslyk babatda netijeli işlemekleri, alymlaryň ahalteke bedewleridir türkmen alabaýlary baradaky bilimlerini artdyrmaklary üçin ähli zerur şertler döredilipdir. Bu bolsa degişli ugurda netijeli halkara hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegini üpjün edýär.
Soňra dabara gatnaşyjylar binanyň ikinji gatyna galyp, bu ýerde döredilen mümkinçilikler bilen tanyşdylar. Merkeziň iş otaglary işgärleriň netijeli işlemegi üçin zerur bolan esbaplar bilen üpjün edilip, olaryň ygtyýarynda kompýuterler we beýleki degişli enjamlar bar.
Merkeziň maslahatlar zaly we ýöriteleşdirilen otaglary häzirki zaman talaplary nazara alnyp, maksadalaýyk enjamlaşdyrylyp, bu ýerde mejlisleri, beýleki çäreleri hem-de halkara häsiýetli forumlary geçirmek, şol sanda onlaýn tertipdäki halkara duşuşyklary, ähmiýetli maslahatlary guramak, olary sanly ulgam arkaly dünýä ýaýmak üçin ýokary derejeli mümkinçilikler bar. Şol bir wagtyň özünde bu ýerde netijeli iş alyp barmak, häzirki zamanyň täzeçil tehnologiýalaryndan peýdalanmak üçin zerur şertler göz öňünde tutulypdyr.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedow bu ýerde Hormatly myhmanlar üçin niýetlenen kitapda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.
Soňra merkeziň maslahatlar zalynda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň mejlisi geçirildi. Oňa birnäçe ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, jemgyýetçilik guramalarynyň, ýurdumyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, assosiasiýanyň ýolbaşçylary hem-de wekilleri, şeýle hem assosiasiýanyň Ahal, Balkan, Daşoguz, Lebap, Mary welaýatlaryndaky we daşary ýurtlardaky agzalary sanly wideoaragatnaşyk arkaly gatnaşdylar.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygy S.Berdimuhamedow mejlisi açyp, hemmeleri Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy bilen gyzgyn gutlady.
Assosiasiýanyň başlygy mejlisiň gün tertibini yglan edip, şu gün bu halkara guramanyň işi bilen baglanyşykly birnäçe guramaçylyk meselelerine garaljakdygyny belledi. Onuň düzümine täze agzalar kabul ediler, ýurdumyzyň tapawutlanan atşynaslaryna we itşynaslaryna döwlet sylaglary gowşurylar. Şeýle hem Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň indiki mejlisiniň geçiriljek ýeri we wagty kesgitlener hem-de öňde durýan wezipeler ara alnyp maslahatlaşylar, degişli çözgütler kabul ediler.
Hormatly Prezidentimiziň parasatly başlangyçlary esasynda şu ýyl ýurdumyzda milli gymmatlyklarymyz bolan behişdi bedewlerimiziň we türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy ilkinji gezek bilelikde bellenilip geçilýär diýip, S.Berdimuhamedow sözüni dowam etdi.
Asyrlaryň dowamynda türkmen topragynda ösdürilip, kemala getirilen we umumadamzat gymmatlyklarynyň hazynasyna öwrülen türkmen alabaý itleri özüniň aýratynlyklary boýunça dünýäde giňden tanalýar hem-de tohum itleriň arasynda iň gadymylarynyň we naýbaşylarynyň biri hasaplanýar.
Türkmen alabaý itleri biziň milli buýsanjymyz we şöhratymyz bolan ahalteke bedewlerimiz hem-de arşyň nepisligi, Zeminiň janly rowaýaty bolan türkmen halylary ýaly milli gymmatlyklarymyzyň biridir. Türkmen alabaýlaryň eýesine wepalylygy, batyrlygy hem-de edermenligi bilen dünýäde giňden tanalýar. Soňra assosiasiýanyň başlygy hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýiti pähim-paýhasyndan dörän “Türkmen alabaýy” eserinde: “Alabaý — biziň milli buýsanjymyz. Alabaý — biziň Watanymyzyň baýlygy. Ol biziň ata-babalarymyzyň döreden milli gymmatlygy. Ony gorap saklamak, ähli ajaýyplygy bilen geljek nesillerimize ýetirmek biziň borjumyz” diýip belläp geçişi ýaly, türkmen alabaýlarynyň halkymyzyň ýaşaýyş-durmuşy bilen aýrylmaz baglydygyny belledi.
Milli Liderimiziň başlangyjy esasynda ýurdumyzda türkmen halkynyň milli gymmatlyklarynyň biri bolan türkmen alabaý itleriniň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak, olary gorap saklamak we köpeltmek, tohumçylygyny alyp barmak hem-de bu ugurda geçirilýän işleri halkara derejede ösdürmek boýunça häzirki döwürde ýurdumyzda giň möçberli işler amala aşyrylýar. Bu işleriň taryhy gelip çykyşyny, şu günki günlere gelip ýetişini we milli aýratynlyklaryny ylmy esasda düýpli öwrenmek boýunça ähli şertler döredilýär. Türkmen alabaýy dostlugyň we wepalylygyň halkara nyşanyna öwrülýär.
Türkmen alabaýlary boýunça alnyp barylýan işleri has-da ýaýbaňlandyrmak hem-de bu itleri saklamak we köpeltmek bilen meşgullanýan hünärmenleriň tagallalaryny bir ýere jemlemek maksady bilen, ýurdumyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Şonuň bilen birlikde, gysga wagtyň içinde bu abraýly guramanyň türkmen agzalary bilen bilelikde, daşary ýurtly agzalarynyň sany artyp, halkara derejä eýe boldy. Häzirki wagtda assosiasiýanyň 11 sany döwletden jemi 191 fiziki we ýuridik agzalary bolup, olaryň sany yzygiderli köpelýär.
Hormatly Prezidentimiziň ýakyndan berýän hemaýat-goldawlarynyň netijesinde, dünýä medeniýetiniň aýrylmaz bölegine öwrülen türkmen itşynaslyk sungatyny gorap saklamak, ösdürmek, türkmen alabaýlaryny köpeltmek, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini alyp barmak we geljekki nesillere ýetirmek, şeýle hem ýaşlara türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmegiň inçe tälimleriniň nusgalyk usullaryny öwretmek hem-de halypalyk etmek işlerine aýratyn saldamly goşant goşýan itşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy”, “Türkmenistanyň halk itşynasy” diýen hormatly atlar döredildi. Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, türkmen alabaýynyň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak we milli itşynaslygy ösdürmek hem-de kämilleşdirmek maksady bilen, ýurdumyzda her ýylyň aprel aýynyň soňky ýekşenbesinde Türkmen bedewiniň milli baýramy bilen Türkmen alabaýynyň baýramyny bilelikde geçirmek bellenildi. Şonuň bilen birlikde, ýurdumyzda Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli her ýylyň aprel aýynda türkmen alabaý itleriniň arasynda “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly halkara bäsleşigi hem-de türkmen alabaý itleriniň daşky keşbini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde, neşir önümlerinde, fotosuratlarda, teleýaýlymlarda çeper beýan etmek ugrunda halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda bäsleşikleri geçirmek karar edildi diýip, S.Berdimuhamedow sözüni dowam etdi. Şunuň bilen baglylykda, döwletimiz tarapyndan itşynaslarymyz üçin şeýle mümkinçilikleriň döredilmeginiň ýurdumyzda we dünýä ýüzünde iň gadymy itleriň biri hasaplanylýan türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmäge uly itergi berjekdigine ynam bildirildi.
Ýurdumyzda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi bilen, geljekde bu itleri köpeltmek, olaryň tohum arassalygyny gorap saklamak, dünýä ýüzünde giňden wasp etmek boýunça biziň öňümizde birnäçe jogapkärli wezipeler durýar. Ýurdumyzyň welaýatlarynda, Aşgabat şäherinde gurlan merkezlerde türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirmek hem-de köpeltmek; türkmen alabaýlarynyň tohumçylyk-seçgi işlerini alyp barmak, kämilleşdirmek hem-de ylmy taýdan düýpli öwrenmek; ýurdumyzda we daşary ýurtlarda türkmen alabaýlarynyň sergilerini, bäsleşiklerini ýokary derejede geçirmek boýunça zerur işler alnyp barylýar diýip, Serdar Berdimuhamedow belledi.
Nygtalyşy ýaly, alabaýlaryň özboluşly aýratynlyklaryny, gylyk-häsiýetini hem-de wepadarlygyny giňden dünýä ýaýmak; daşary ýurt döwletlerinde türkmen alabaýlaryny ösdürip ýetişdirýän we saklaýan taraplar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyklary ýola goýmak assosiasiýanyň esasy wezipeleri bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygy türkmen alabaý itlerini ösdürip ýetişdirmek we köpeltmek, olaryň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça döredip berýän şeýle ajaýyp mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa tüýs ýürekden sagbolsun aýtdy.
Mejlisiň gün tertibinde kesgitlenen beýleki meselelere geçmek bilen, Serdar Berdimuhamedowyň guramanyň Tertipnamasynda “Assosiasiýasynyň başlygy” we “Assosiasiýanyň başlygynyň orunbasary” diýen sözleri “Assosiasiýanyň Prezidenti” we “Assosiasiýanyň wise-prezidenti” diýen sözler bilen çalyşmak boýunça Tertipnama üýtgetmeleri girizmek, şeýle hem Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň guraýan halkara bäsleşiginiň ýeňijisine gowşuryljak “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly medaly döretmek boýunça teklipleri öňe sürdi. Foruma gatnaşyjylaryň ses bermekleriniň netijesinde, bu teklipler biragyzdan goldanyldy. Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýewe söz berildi. Ol Türkmen bedewiniň milli baýramy, Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli has tapawutlanan atşynaslara we itşynaslara “Türkmenistanyň halk atşynasy”, “Türkmenistanyň ussat halypa seýsi”, “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” hem-de “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy” diýen hormatly atlary dakmak hakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanlaryny okady. Mynasyp bolan sylaglaryny uly buýsanç, egsilmez tolgunma bilen kabul edip, olar zähmetlerine berlen ýokary baha üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden çykýan hoşallyk sözlerini aýtdylar we mundan beýläk-de bu asylly işe mynasyp goşant goşmak ugrunda zerur tagallalaryny etjekdiklerine ynandyrdylar.
Soňra Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berilýär. Ol Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, Ýokary gözegçilik edarasynyň başlygy, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy Serdar Berdimuhamedowa “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy” diýen hormatly ady dakmak hakynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permanyny okady.
Mejlise gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary bilen dabaraly ýagdaýda Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysyna döşe dakylýan nyşan we şahadatnama gowşuryldy.
Serdar Berdimuhamedow özüniň alyp barýan işine berlen ýokary baha üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda halkymyzyň milli gymmatlygy we baýlygy bolan türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak maksady bilen, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredildi. Şeýlelikde, ýurdumyzda türkmen alabaýlaryny ýetişdirmek we itşynaslygy ösdürmek boýunça pudagyň berk binýady emele getirildi. Häzirki wagtda asyrlaryň dowamynda kemala getirilen arassa ganly türkmen alabaýlarynyň baş sanyny köpeltmek hem-de milli itşynaslyk sungatyny has-da kämilleşdirmek boýunça döwlet derejesinde giň gerimli işler alnyp barylýar.
Geljekde hem hormatly Prezidentimiziň döredip berýän mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanyp, dünýä ýüzünde türkmen alabaýlarynyň şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça assosiasiýanyň öňünde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmekde gijämizi gündiz edip, bu halkara guramanyň agzalary bilen bilelikde ähli gujur-gaýratymyzy gaýgyrman zähmet çekeris diýip, Serdar Berdimuhamedow belledi we hormatly Prezidentimize berk jan saglyk, uzak ömür, halkymyzyň abadançylygynyň we ýurdumyzyň rowaçlygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw etdi.
Soňra Medeniýet ministrliginiň esasy hünärmeni, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy Agamyrat Baltaýewe söz berildi. Ol özüniň çykyşynyň başynda çärä gatnaşyjylary “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” şygary astynda geçýän şu ýylda bellenilýän şanly seneler we wakalar — ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şonuň ýaly-da öňde durýan beýleki milli baýramlar we olar mynasybetli paýtagtymyzda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döwrebap merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe assosiasiýanyň agzalarynyň netijeli işlemegi üçin giň mümkinçilikler döredilýär. Olaryň tagallalary ýurdumyzda itşynaslygy ösdürmäge, milli mirasymyz bolan türkmen alabaýlaryny giňden öwrenmäge hem-de wagyz etmäge gönükdirilendir.
Milli itşynaslygy ösdürmek babatyndaky giň möçberli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi bu täsin tohumyň arassalygyny saklamaga, onuň müňýyllyklara uzap gidýän şöhratly taryhyny düýpli öwrenmäge ýardam edýär. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň taýsyz tagallalary hem-de hemmetaraplaýyn goldawy netijesinde, bu gün pederlerimizden miras galan, şonuň bilen baglanyşykly däpleri öwrenmek üçin örän uly mümkinçilikler bar.
Milli Liderimiziň “Türkmen alabaýy” atly kitaby taryhy mirasymyz bolan türkmen alabaýyny öwrenmekde, döwrebap esasda dikeltmekde hem-de wagyz etmekde çelgi bolup hyzmat edýär. Gazuw-agtaryş işleri wagtynda tapylan köp sanly arheologiýa tapyndylary, şonuň ýaly-da gadymy golýazmalar bu tohumyň gadymylygyna hem-de gelip çykyşyna şaýatlyk edýär. Bu ajaýyp eserde bellenilişi ýaly, türkmen alabaýlaryny köpeltmegiň milli tejribesi, itşynaslygyň gadymy usullary olaryň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmäge mynasypdyr. Bu kitap türkmen halkynyň dünýä medeniýetine, adamzat siwilizasiýasynyň ösüşine goşandyny açyp görkezýär.
Soňky ýyllarda Aşgabadyň golaýynda ýerleşýän gadymy Paryzdepe ýadygärliginiň çäklerinde türkmen alabaýynyň antik döwre degişli heýkeljikleri tapyldy. Ahal welaýatynyň Bäherden etrabyndaky Şähryslam ýadygärliginde türkmen alabaýynyň Beýik Seljuklar zamanasyna degişli kerpijiň ýüzüne basylan yzlary, Gökdepe etrabyndaky Şährihaýbar ýadygärliginden “Tazyguýruk” nagşy çekilen küýze bölegi, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabyndaky Ýasydepe ýadygärliginden türkmen alabaýynyň X asyra degişli heýkeli ýüze çykaryldy. Mundan başga-da, nepis sungat bolan türkmen halysyna çitilýän “Güjük yzy” nagşy ylmy taýdan öwrenilip, ol baradaky maglumatlar Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň “Türkmeniň nusgalyk alabaýy” atly täze döredilen žurnalynyň ilkinji sanynda ylmy dolanyşyga girizildi.
Golaýda türkmen alabaýlaryna degişli ýene bir etnografiýa barlagy geçirildi hem-de täze ylmy açyşlar edildi. Has takygy, türkmen haly we dokma sungatynda duş gelýän gadymy nagyşlaryň biri bolan «It ýatak» nagşynyň taryhy yzlary ýüze çykaryldy. Bu täsin nagşyň iň gadymy nusgasynyň Gökdepe etrabynyň çägindäki Pessejikdepe ýadygärliginde ýüze çykarylan ybadat otagynyň diwaryna çekilen suratda duş gelýändigi anyklanyldy.
Mälim bolşy ýaly, Pessejikdepe arheologiýa ýadygärligi Jeýtun medeniýetine, has takygy, biziň eýýamymyzdan öňki VII — V müňýyllyklara degişlidir. Pessejikdepe dünýäniň sungaty öwreniş ylmynda diwaryň ýüzüne çekilen iň gadymy awçylyk pursadyny beýan edýän nakgaş eseri bilen meşhurdyr. Hut şeýle mazmunly diwara çekilen surat eseri Türkiýäniň Çatalhöýük ýadygärliginde hem duş gelýär. Ýöne Pessejikdepedäki surat eseri has gadymydyr hem-de köp reňk öwüşginliligi bilen mesaňa tapawutlanýar.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow manyly çykyşy üçin A.Baltaýewe sagbolsun aýdyp, foruma sanly ulgam arkaly gatnaşýan Türkiýe Respublikasynyň Artwin Çoruh uniwersitetiniň prorektory, weterinariýa ylymlarynyň doktory, professor Murat Kibara söz berdi.
Murat Kibar hemmeleri ýetip gelýän Türkmen alabaýynyň baýramy, şeýle hem Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň hem-de Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň häzirki zaman merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasy döredilenden soňra, geçen gysga wagtyň içinde giň gerimli işler ýerine ýetirildi. Baýramçylyk dabaralarynyň çäklerinde Türkmenistanda ilkinji gezek “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” halkara bäsleşigi geçirildi. Murat Kibar assosiasiýanyň ähli agzalaryna asylly işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy, hususy itşynas Mekan Gurbandurdyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow tarapyndan amala aşyrylýan oňyn döwlet syýasatynyň netijesinde, ýurdumyzda türkmen halkynyň şöhratly taryhyny, gadymy däp-dessurlaryny hem-de medeniýetini gaýtadan dikeltmäge, dünýäde giňden wagyz etmäge, häzirki we geljekki nesillere ýetirmäge gönükdirilen giň gerimli işleriň alnyp barylýandygyny nygtady.
Türkmenler alabaý itlerine hemişe uly sarpa bilen garapdyrlar. Arkadag Prezidentimiz “Türkmen alabaýy” diýen kitabynda olar barada buýsanç bilen ýazýar. Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi, Ahal welaýatynda “Türkmen alabaý itleri” hojalyk jemgyýetiniň binalar toplumynyň, şeýle hem weterinar gullugyň we öý haýwanlaryny saklamak üçin ýöriteleşdirilen toplumyň ulanylmaga berilmegi, Aşgabat şäherinde, Balkan, Daşoguz, Lebap we Mary welaýatlarynda türkmen alabaý itleriniň merkezleriniň binalarynyň gurulmagy halkymyzyň milli baýlygy bolan alabaýlar baradaky yzygiderli aladanyň aýdyň subutnamasydyr, bu işler özüniň oňyn netijelerini berýär.
M.Gurbandurdyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa milletimiziň bahasyna ýetip bolmajak baýlygy bolan türkmen bedewleri hem-de alabaýlary barada yzygiderli alada edýändigi üçin tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, milli Liderimize berk jan saglyk, uzak ömür we döwlet Baştutanynyň wezipesinde alyp barýan ägirt uly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Özbegistan Respublikasynyň “Узбекский волкодав” tohumlaryny gorap saklamak boýunça jemgyýetiniň başlygy, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň agzasy Akobir Şukurow sanly ulgam arkaly çykyşynda bu assosiasiýanyň işiniň daşary ýurtly itşynaslarda uly gyzyklanma döredýändigini aýtdy. Munuň özi kanunalaýyk ýagdaýdyr: edermen türkmen alabaýy özüne mahsus aýratynlyklary bilen iň nusgalyk, dünýäde has köp ýaýran tohumlaryň biridir, onuň meşhurlygy barha artýar.
Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň itşynaslygyň ösdürilmegine gönükdirilen başlangyçlary, bu ugurda zähmet çekýän hünärmenleriň işine mynasyp baha berilmegi itşynaslyk hünäriniň abraýynyň ýokarlanmagyna ýardam berýär. Akobir Şukurow bu assosiasiýanyň agzalary bilen ýakyn hyzmatdaşlyga taýýardygyny beýan edip, türkmen alabaýlarynyň sanyny artdyrmak hem-de dünýädäki şöhratyny belende götermek boýunça alyp barýan işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Azerbaýjan Respublikasynyň “Kawkaz itleriniň janköýerleri” jemgyýetiniň ýolbaşçysy Ilham Gazimzade sanly ulgam arkaly çykyş etdi. Ol maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Türkmenistanda alnyp barylýan döwlet derejesindäki milli mirasy gorap saklamaga gönükdirilen işleriň ähmiýetini nygtady. Merkezi edarasy Aşgabatda ýerleşýän Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi bu babatda möhüm waka boldy. Ilham Gazimzade türkmen alabaýlarynyň janköýerleriniň ählisiniň adyndan milli Liderimize bu guramanyň işine berýän hemmetaraplaýyn goldawy üçin çäksiz hoşallyk bildirdi hem-de şu günki maslahata gatnaşyjylary Türkmen alabaýynyň baýramy bilen gutlady we olara öz işlerinde üstünlikleri arzuw etdi.
Soňra Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň Prezidenti “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly medaly döretmek hakyndaky”, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasyna täze agzalary kabul etmek hakyndaky, şeýle hem assosiasiýanyň nobatdaky mejlisini 2022-nji ýylyň birinji ýarymynda Aşgabat şäherinde geçirmek hakyndaky Kararlara gol çekýär.
Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň ýolbaşçysy mejlisi jemläp, hormatly Prezidentimize guramanyň netijeli işlemegine döredilen mümkinçilikler üçin ýene bir gezek hoşallyk bildirdi. Serdar Berdimuhamedow assosiasiýanyň agzalarynyň öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin ähli tagallalary etjekdiklerine ynam bildirip, hemmelere berk jan saglyk, uzak ömür, milli itşynaslyk sungatyny ösdürmek hem-de türkmen alabaýlarynyň dünýädäki şöhratyny artdyrmak babatdaky işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26527?type=feed
BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň oňyn bitaraplygyň ýörelgelerine esaslanýan hem-de ählumumy abadançylygyň we gülläp ösüşiň bähbidine giň halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen öňdengörüjilikli, täzeçillik syýasaty türkmen döwletiniň dünýädäki abraýyny barha artdyrýar. Birleşen Milletler Guramasy bilen depginli ösdürilýän gatnaşyklar hem-de Türkmenistany ygtybarly we jogapkärli hyzmatdaş hasaplaýan BMG-niň ýurdumyza bildirýän belent ynamy muňa aýdyň şaýatlyk edýär.
Şu ýylyň 16-njy aprelinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji sessiýasynyň 59-njy mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda “Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň orny” atly Kararnamanyň biragyzdan kabul edilmegi munuň nobatdaky subutnamasy boldy. Birleşen Milletler Guramasyna agza döwletleriň 72-si bu Kararnamanyň awtordaşy bolup çykyş etdi.
Mälim bolşy ýaly, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu başlangyjy 2020-nji ýylyň sentýabr aýynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 75-nji ýubileý sessiýasynyň çäklerinde eden çykyşynda öňe sürüpdi.
Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlyk biziň ýurdumyz üçin ileri tutulýan daşary syýasy ugur bolup durýar. BMG-niň esasy hyzmatdaş hökmünde saýlanyp alynmagy kanunalaýykdyr hem-de düýpli dünýägaraýyş esaslaryna eýedir. Şolaryň esasynda Türkmenistanyň uzak möhletleýin maksatlarynyň BMG-niň wezipeleri, ilkinji nobatda, Merkezi Aziýada sazlaşykly hem-de durnukly döwletara gatnaşyklary ýola goýmak, sebitde parahatçylygy we howpsuzlygy goldamagyň mäkäm gurallaryny döretmäge degişli wezipeleri bilen gabat gelmegi durýar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň nygtaýşy ýaly, hut BMG-ä, onuň ygtyýaryndaky syýasy-diplomatik gurallara daýanmak bilen, halkara bileleşigiň, ilkinji nobatda bolsa, sebitiň döwletleriniň bu maksatlara ýetmäge gönükdirilen işleri ýola goýulmalydyr.
Dürli ugurlar boýunça işlemek üçin özboluşly edara bolan Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi döwrüň möhüm meseleleri babatda hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly goşant goşýar. Türkmenistanyň we merkeziň bilelikdäki işi, tutuşlygyna alanyňda, esasy maksatlara — Merkezi Aziýada parahatçylygy, durnuklylygy hem-de howpsuzlygy gazanmaga gönükdirilendir.
BMG-niň Merkezi Aziýa sebitindäki bu edarasynyň işiniň netijeliligi barada BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen hem-de bu düzümiň döredilmeginiň 10 ýyllygy mynasybetli, 2017-nji ýylyň noýabrynda kabul edilen Kararnamasynda hem nygtalandygyny belläp geçmek wajypdyr.
Merkezi Aziýanyň ýurtlary sebitde parahatçylygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde, şonuň ýaly-da, sebit hem-de halkara hyzmatdaşlygy giňeltmekde wajyp orun eýeleýär. Şunuň bilen baglylykda, terrorçylyga garşy göreşmekde we güýç ulanmagyň öňüni almakda hyzmatdaşlyk etmek Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň esasy wezipeleriniň biri hökmünde kesgitlenildi.
Bu gün terrorçylyga garşy wajyp resminamalaryň hereket edýändigini, şolaryň her biriniň öz düzgünleşdiriji ugurlarynyň bardygyny, şol bir wagtyň özünde birek-birek bilen özara baglanyşyklydygyny bellemek gerek. Döwletler BMG-niň terrorçylyga garşy göreş boýunça konwensiýalarynyň binýatlaýyn häsiýetini hem-de halkara hukuk borçnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirmegiň möhümdigini ykrar edip, olary üpjün etmek boýunça ýörite maksatnamalary işläp taýýarlaýarlar. Iş ýüzündäki ädimler hökmünde bu ulgamdaky milli kanunçylygyň kabul edilmegini, sebit derejesinde degişli şertnamalaryň taýýarlanylmagyny, iş toparlarynyň döredilmegini, ýöriteleşdirilen düzümler bilen ýakyn gatnaşyklaryň ýola goýulmagyny bellemek bolar.
Kararnamada Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkeziniň Merkezi Aziýa döwletleriniň hem-de Owganystanyň arasyndaky hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen tagallalary bellenilýär.
Ýurdumyz parahatçylyk söýüjilik hem-de özara goldaw bermek ýörelgelerine yzygiderli eýermek bilen, Owganystanyň durmuş-ykdysady düzümlerini ösdürmäge uly goşant goşýar, dostlukly döwlete döredijilikli durmuşyň binýatlaryny pugtalandyrmakda hemişe kömek berýär.
Şu ýylyň 6-njy fewralynda Aşgabatda, Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde “Taliban” hereketiniň Syýasy edarasynyň wekiliýeti bilen duşuşyk boldy. Gepleşikleriň barşynda owgan wekiliýeti goňşy halkyň rowaçlygyna hem-de abadançylygyna gönükdirilen iri taslamalaryň birnäçesiniň durmuşa geçirilmegine doly goldawyny beýan etdi. Şolaryň hatarynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisi we optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamy, şonuň ýaly-da, Türkmenistan bilen Owganystany birleşdirýän demir ýollar bar.
Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Owganystanda parahatçylygyň we durnuklylygyň üpjün edilmeginiň diňe bir Merkezi Aziýa sebiti üçin däl, eýsem, bütin dünýä üçin hem tutuş howpsuzlyk ulgamy hem-de durnukly ösüş babatynda wajypdygyny nygtaýar.
Resminamada sebit merkeziniň BMG-niň ýurt boýunça toparlary, gapma-garşylyklaryň öňüni almak meselelerinde Parahatçylyk gurujylyk gaznasy, şonuň ýaly-da, ýaşlaryň we zenanlaryň jemgyýetdäki, syýasatdaky hem-de ykdysadyýetdäki ornuny pugtalandyrmaga gönükdirilen we ýolbaşçy zenanlaryň toparyny okatmak üçin öňüni alyş diplomatiýasynyň akademiýasy bilen hyzmatdaşlykdaky oňyn orny bellenilýär.
Häzirki wagtda Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi sebitiň hökümetleri bilen gatnaşyk saklaýar hem-de dünýäde koronawirus ýokanjynyň zyýanly täsirleriniň öňüni almak üçin öňüni alyş diplomatiýasy ulgamynda degişli taraplar bilen hyzmatdaşlyk edýär.
Türkmenistan täze wehim bilen göreşmekde uly tejribe toplan hem-de pandemiýanyň zyýanly täsirlerini ýeňip geçmekdäki gymmatly tejribelerini paýlaşýan beýleki ýurtlara uly hormat bilen garaýar. Biziň döwletimiz beýleki ýurtlar hem-de halkara guramalar bilen bilelikdäki tagallalaryň ýokary netijeliligini gazanmak üçin öz tejribelerini paýlaşmaga taýýardyr.
BMG-niň agentlikleri bilen ýakyndan hyzmatdaşlykda Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasynyň taýýarlanylandygyny agzamak bolar. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow 2020-nji ýylyň maýynda bu meýilnamany tassyklamak hakyndaky Karara gol çekdi.
Golaýda, 16-njy aprelde Türkmenistanyň Prezidentiniň “Saglyk” Döwlet maksatnamasyna laýyklykda, aýratyn howply ýokanç keselleriň ýaýramagyna garşy göreşmekde alnyp barylýan işleri toplumlaýyn esasda guramak, şeýle hem Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy, onuň ýöriteleşdirilen edaralary hem-de Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasy bilen hyzmatdaşlygyny has-da giňeltmek maksady bilen, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Karara gol çekip, ýurdumyzyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny tassyklady.
“Açyk gapylar” syýasatyny durmuşa geçirýän hem-de Bitaraplyk derejesine ählitaraplaýyn ygrarly Türkmenistan sebitde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de ösüşi üpjün etmek boýunça anyk çäreleri amala aşyrýar.
Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz halkara bileleşigiň jogapkärli agzasy bolmak bilen, durnukly ösüşi, parahatçylygy hem-de howpsuzlygy gazanmak üçin halkara işlerinde syýasy-diplomatik gurallarynyň we öňüni alyş diplomatiýasynyň mümkinçiliklerini elmydama netijeli ulanýar.
Türkmenistanyň başlangyjy boýunça kabul edilen Kararnamada Merkezi Aziýa ýurtlarynyň sebitde suw hem-de energetika serişdelerini toplumlaýyn ulanmagyň meseleleri boýunça özara bähbitli ylalaşyklary gazanmak üçin tagallalary birleşdirmäge taýýardygy hem bellenilýär.
Şeýlelikde, Bitarap Türkmenistanyň BMG-niň nobatdaky wajyp resminamasynda öz beýanyny tapan, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda işjeň durmuşa geçirilýän netijeli daşary syýasy strategiýasy ýene-de bir gezek dünýä bileleşiginiň goldawyna eýe boldy. Türkmen döwleti sebit goşulyşmalary boýunça başlangyçlary iş ýüzünde durmuşa geçirip, Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi tarapyndan 2030-njy ýyla çenli Ählumumy gün tertibini durmuşa geçirmek maksady bilen alyp barýan işlerine mundan beýläk-de işjeň gatnaşar.
(TDH).
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26189?type=feed
(Aşgabat, 2021-nji ýylyň 16-njy apreli)
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Biz şu gün Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisini geçirýäris. Men siziň ähliňizi bu mejlisiň geçirilmegi, Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlaýaryn.
Berkarar döwletimiziň Garaşsyzlygy hem-de Bitaraplygy ata Watanymyzy ösüşleriň täze belentliklerine tarap alyp barýan uly güýçdür. Siziň bilşiňiz ýaly, şu ýyl ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygyna eýe bolanyna 30 ýyl dolýar. Garaşsyzlyk düşünjesi parahatçylyk hem-de ynanyşmak düşünjeleri bilen gözbaşy asyrlara uzaýan taryhy kökler arkaly baglanyşýar.
Biz döwletimiziň parahatçylyk söýüji däplerine esaslanýan içeri we daşary syýasatynyň hem-de umumadamzat bähbitli halkara başlangyçlarynyň äleme ýaýylmagy üçin uly tagallalary edýäris. Eziz Watanymyzyň at-owazasynyň dünýä dolmagy, mundan beýläk-de gülläp ösmegi, ykdysady taýdan has-da kuwwatlanmagy ugrunda çalyşýarys. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirýäris.
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuny dabaralandyrmak, raýatlarymyzyň watançylyk ruhuny has-da belende götermek, ýaş nesli ata Watanymyza wepalylyk ruhunda terbiýelemek maksady bilen, biz şu ýyly «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip yglan etdik.
Şu mejlisiň «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda, mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygynyň bellenýän ýylynda geçirilmegi uly ähmiýete eýe bolýar.
Şeýle hem şu ýyl biz milli baýlygymyz bolan atlarymyzyň we alabaýlarymyzyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramyny Türkmen alabaýynyň baýramy bilen bilelikde belläp geçýäris.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Biz mejlisiň dowamynda assosiasiýanyň alyp barýan işiniň netijeleri baradaky hasabatlara serederis. Arassa ganly ahalteke atlarynyň baş sanyny artdyrmak, dünýädäki şan-şöhratyny ýokarlandyrmak, atşynaslyk sungatyny we atly sporty halkara derejede ösdürmek boýunça tutanýerli işleri alyp barýan assosiasiýanyň türkmen we daşary ýurtly agzalaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak baradaky Permanlara gol çekeris.
Assosiasiýanyň ýurdumyzda we beýleki döwletlerde ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barýan agzalarynyň çykyşlaryny diňläris.
Atçylyk assosiasiýasynyň öňünde duran wezipeleri ýerine ýetirmek hem-de işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işleri ara alyp maslahatlaşarys. Şeýle hem guramaçylyk meselelerine serederis.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Siziň bilşiňiz ýaly, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň döredilenine şu ýyl on bir ýyl dolýar. Şu döwrüň içinde gurama ýurdumyzdan we dünýäniň 36 döwletinden 191 sany ýuridik we fiziki şahs agza bolup durýar. Görşüňiz ýaly, geçen döwürde assosiasiýanyň agzalarynyň alyp baran işleriniň netijesinde, ahalteke bedewleriniň we olaryň muşdaklarynyň sany artdy.
Hormatly atşynaslar!
Pederlerimiziň irginsiz zähmeti netijesinde, keremli türkmen topragynda kemala gelen we ajaýyp gözelligi, çeýeligi hem-de ýyndamlygy bilen gadymy döwürlerden bäri ady rowaýata öwrülen behişdi bedewlerimiz milli gymmatlygymyzdyr, türkmeniň buýsanjydyr, öý-ojagynyň ýaraşygydyr. Şoňa görä-de, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylyk pudagyny ösdürmek hem-de behişdi bedewlerimiziň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça häzirki wagtda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär.
Biz eziz Diýarymyzda halkara derejede ýaryşlary we bäsleşikleri geçirmek üçin dünýä ülňülerine laýyk gelýän atçylyk sport toplumlaryny döretdik. Bu ugurda tejribeli atşynaslary, seýisleri, çapyksuwarlary we beýleki degişli hünärmenleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça zerur bolan işleri durmuşa geçirdik we geçirýäris.
Pudagy ylmy esasda ösdürmek we bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan ylmy edaralary döretmek, atşynaslarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça hem döwletimiz tarapyndan köp möçberde maliýe serişdeleri goýberilýär.
Her ýylyň aprel aýynda döwlet derejesinde Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaraly çäreleri gözel paýtagtymyz Aşgabatda hem-de welaýatlarda guramak indi däbe öwrüldi.
Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzda ahalteke atlarynyň halkara gözellik bäsleşigi we ylmy-amaly maslahatlar hem-de at çapyşyklary, atly sport ýaryşlary ýokary guramaçylyk ýagdaýynda geçirilýär. Şeýle hem behişdi bedewlerimiziň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri guralýar. Bu bolsa ady äleme dolan behişdi bedewlerimiziň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende göterýär.
Men pursatdan peýdalanyp, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gözel paýtagtymyz Aşgabatda, Ahal we Mary welaýatlarynda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçiriljek baýramçylyk çärelerine siziň ähliňizi işjeň gatnaşmaga çagyrýaryn.
Geljekde Türkmen bedewiniň milli baýramynyň dünýäniň dürli ýurtlarynda ösdürilip ýetişdirilýän ahalteke bedewlerine degişli bolmagy üçin, assosiasiýanyň aýratyn iş alyp barmagynyň zerurdygy barada men: «Atda wepa-da bar, sapa-da» atly eserimde belläp geçipdim.
Hormatly atşynaslar!
Biz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň 2011-nji ýylyň 22-nji aprelinde geçirilen I maslahatynda şeýle guramany döretmek bilen, behişdi ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, dünýäde iň naýbaşy bu atlaryň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak, wagyz etmek üçin berk binýadyň düýbüni tutýandygymyzy belläp geçipdik.
Örän duýgur, eýesine wepaly we gözelligiň nusgasyna öwrülen, ýelden ýüwrük, ynsanyň ýakyn syrdaşy bolan behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmäge, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini kämilleşdirmäge ata-babalarymyz aýratyn üns beripdirler. Pederlerimiziň bu ugurda çeken ýadawsyz zähmeti netijesinde döredilen gadymy türkmen seýisçilik sungaty häzirki döwrüň öňdebaryjy usullary bilen utgaşdyrylyp, atşynaslarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýär.
Şonuň bilen birlikde, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzda at çapyşyklaryny, at üstündäki milli oýunlary we atly sportuň konkur, marafon görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça hem ähli şertler döredilýär. Bu bolsa ýaş nesillerimiziň milli mirasymyza we atly sporta bolan höwesini artdyrmaga, ruhy we beden taýdan sagdyn ösmegine uly itergi berýär.
Hormatly mejlise gatnaşyjylar!
Ýurdumyzda at çapyşyklaryny we atly sport bäsleşiklerini halkara talaplara laýyklykda guramak hem-de geçirmek üçin Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň, Aşgabat, Lebap we Mary atçylyk sport toplumlarynyň çapuw ýodalaryna politrek örtügi düşeldi.
Biz şu ýyl Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli Mary welaýatynda hem baýramçylyk at çapyşyklaryny geçireris. Şu maksat bilen Mary atçylyk sport toplumynyň durky döwrebaplaşdyrylyp, döwlet derejesinde baýramçylyk çärelerini geçirmäge taýýar edildi.
Mundan başga-da, biz atçylyk pudagyny has-da ösdürmek, at çapyşyklaryny we atly sportuň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikleri geçirmek, onuň konkur görnüşini we at üstündäki milli oýunlary ýerine ýetirmek boýunça ussat türgenleri taýýarlamaga hem uly üns berýäris. Şu maksat bilen, Aşgabat atçylyk sport toplumynda ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere laýyk gelýän döwrebap açyk we ýapyk manežler gurlup ulanylmaga berildi.
Şeýle hem atçylygy, atly sporty ösdürmegiň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek, arassa ganly tohum atlaryň genofonduny gorap saklamaga gönükdirilen we atlar ösdürilip ýetişdirilende hem-de ulanylanda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmek maksady bilen, «Atçylyk we atly sport hakynda» Kanun kabul edildi. Ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmek boýunça bu Kanun häzirki döwrüň bildirýän talaplaryna laýyklykda has-da kämilleşdirilýär.
Hormatly atşynaslar!
Atçylygyň gadymy mekany bolan güneşli ülkämizde atçylyk pudagyny ösdürmek, halkymyzyň genji-hazynasyna öwrülen behişdi bedewleriň gadymy nesil ugurlaryny dikeltmek, tohum arassalygyny gorap saklamak hem-de baş sanyny artdyrmak häzirki döwürde biziň esasy wezipelerimiziň biridir. Şoňa görä-de, bu pudagy ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça daşary ýurtly atşynaslar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär.
Ýurdumyzyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde atçylygyň we atly sportuň dürli ugurlary boýunça bu ugurdan ýaş hünärmenleri halkara derejede taýýarlamak, ahalteke bedewleriniň özboluşly aýratynlyklaryny, taryhyny, seýisçilik we tohumçylyk-seçgi işlerini ylmy taýdan düýpli öwrenmek maksady bilen, biz Ahal welaýatynyň täze gurulýan dolandyryş merkezinde Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebini hem-de Ylmy-önümçilik merkezini gurýarys. Bu bolsa ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmäge döwletimiz tarapyndan aýratyn üns berilýändiginiň ýene-de bir aýdyň mysalydyr.
Şeýle hem biz türkmen we daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke atlaryny ösdürip ýetişdirmek boýunça çekýän asylly zähmetine mynasyp baha berýäris. Olara «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy», «Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary» we «Türkmenistanyň halk atşynasy» diýen hormatly atlary dakýarys.
Biz türkmen atşynaslyk sungatyny gorap saklamak, geljekki nesillere ýetirmek, milli seýisçilik sungatyny ösdürip, bedewleriň syna gözelligini kämilleşdirmek, şeýle hem ýaş nesillere seýisçilik sungatynyň inçe tälimlerini öwretmek we halypalyk işine aýratyn saldamly goşant goşýan atşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady hem döretdik. Biz geljekde hem öz ykbalyny atçylyk bilen baglan atşynaslaryň halal zähmetine mynasyp baha bermek işlerini dowam ederis.
Hormatly atşynaslar!
Meşhur ahalteke bedewleriniň şan-şöhraty müňýyllyklaryň dowamynda äleme dolup gelýär. Biziň bedewlerimiziň dünýäniň atçylyk medeniýetiniň döremeginde uly goşandy bardyr.
Şoňa görä-de, gözelligi haýrana goýýan, milli buýsanjymyz bolan ahalteke bedewlerimizi ösdürip ýetişdirmekde merdana ata-babalarymyzdan miras galan gadymy seýisçilik ýoluny geljekde hem dowam ederis. Bu däpleri ýaş nesillerimize ýetirmegi hem-de olaryň bedewlere bolan söýgüsini artdyrmakda alyp barýan işlerimizi has-da giňelderis.
Men sizi Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn.
Size berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, türkmen bedewleriniň şan-şöhratyny dünýä ýaýmakda alyp barýan tutumly işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26145?type=feed
Aşgabat, 16-njy aprel (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet syýasatynyň wajyp meselelerine hem-de birnäçe resminamalaryň taslamalaryna garaldy. Şol taslamalaryň durmuşa geçirilmegi milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň mundan beýläk-de okgunly ösmegine ýardam etmelidir.
Döwlet Baştutanymyz gün tertibiniň meselelerine geçip, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary G.Müşşikowa söz berdi. Wise-premýer gözegçilik edýän düzüminde işleriň ýagdaýy hem-de halk hojalyk toplumynyň ähli pudaklaryny, şeýle hem telekeçilik ulgamyny okgunly ösdürmäge gönükdirilen wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi.
Häzirki wagta çenli gelip gowşan tekliplere degişli toparyň mejlisinde bellenilen tertipde seredildi hem-de Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça 4 sany desgany bäsleşikli söwda arkaly hususylaşdyrmak maksadalaýyk hasaplanyldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmak üçin desgalary döwletiň garamagyndan aýyrmak boýunça amala aşyrylýan işleriň ähmiýetini belledi. Döwlet eýeçiligini dolandyrmagyň netijeliligini ýokarlandyrmak, döwlet kärhanalaryny hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerine öwürmek, ykdysadyýetiň düzüminde hususy eýeçiligiň paýyny artdyrmak hem-de kiçi we orta telekeçiligi ösdürmek üçin amatly şertleri döretmek maksady bilen, geljekde hem çäreler görülmelidir. Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işleri dowam etmegi tabşyrdy.
Soňra wise-premýer ýurdumyzyň intellektual eýeçiligi goramak ulgamyny ösdürmek we degişli ulgamda hereket edýän döwlet edaralarynyň işini kämilleşdirmek boýunça geçirilen işler barada hasabat berdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň 2020-nji ýylyň 4-nji dekabrynda gol çeken Karary bilen tassyklanan Türkmenistanyň intellektual eýeçilik ulgamyny ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin maksatnamasyna we bu maksatnamany amala aşyrmak boýunça ýerine ýetirilmeli işleriň meýilnamasyna laýyklykda, intellektual eýeçilik obýektlerini goramak boýunça pudagara topary döretmek, topar barada Düzgünnamany taýýarlamak we tassyklamak göz öňünde tutuldy.
Şunuň bilen baglylykda, Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan degişli edaralar bilen bilelikde resminamalaryň taslamalary işlenip taýýarlanyldy. Pudagara toparyň esasy wezipeleri intellektual eýeçiligiň obýektlerini goramak babatda döwlet syýasatyny emele getirmek boýunça teklipleri işläp düzmek, bu ugurda döwlet syýasatyny durmuşa geçirmek boýunça intellektual eýeçiligi goramak ulgamynda Türkmenistanyň kanunçylygynyň hukuk bozulmalarynyň öňüni almak boýunça toplumlaýyn pudagara çäreleri geçirmegi meýilleşdirmek we guramak bolup durýar.
Milli Liderimiz hasabaty diňläp, intellektual eýeçilik obýektlerini goramagyň milli hukuk namalarynda hem-de biziň ýurdumyzyň gatnaşýan halkara şertnamalarynda göz öňünde tutulan düzgün-kadalaryň jemi bilen üpjün edilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz hödürlenen teklibiň möhümdigini belläp, wise-premýere işlenip taýýarlanylan resminamalaryň taslamalaryny degişli edaralar bilen ylalaşmagy tabşyrdy.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Abdrahmanow ýangyç-energetika toplumyndaky işleriň ýagdaýy hem-de nebiti we gazy çykarmagyň, gaýtadan işlemegiň mukdaryny artdyrmak, pudagyň çig-mal binýadyny pugtalandyrmak, ýurdumyzyň nebitgaz senagatynyň önümçilik kuwwatyny ösdürmäge, diwersifikasiýalaşdyrmaga gönükdirilen iri maýa goýum taslamalaryny ilerletmek maksady bilen görülýän çäreler barada hasabat berdi.
Hasabatyň çäklerinde Hazar deňziniň türkmen ýalpaklygynyň känlerini özleşdirmek hem-de önümi paýlaşmak hakyndaky ylalaşygyň şertlerinde uglewodorodlary gözläp tapmak we gazyp almak işlerini amala aşyrýan daşary ýurtlaryň tejribeli hem-de ygtybarly nebitgaz kompaniýalary bilen hyzmatdaşlyk bilen baglanyşykly meseleler beýan edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Hazaryň hem-de onuň kenarýaka zolaklarynyň geljegi uly nebitgazly känleriniň doly işlenilip taýýarlanylmagynyň ýurdumyzyň energetika strategiýasynyň ileri tutulýan ugrudygyny nygtady.
Bu sebitdäki uglewodorod çig malynyň uly göwrümli ätiýaçlyklarynyň netijeli peýdalanylmagy milli ykdysadyýetimiziň depginli ösmegine täze itergi berer, nebiti we gazy düýpli gaýtadan işlemäge ýöriteleşdirilen täze önümçilikleri döretmek, şeýle hem türkmen energiýa serişdeleriniň dünýä bazarlaryna eksport edilýän ugurlaryny giňeltmek üçin şertleri üpjün etmäge mümkinçilik berer.
Döwlet Baştutanymyz munuň maýa goýumlary çekmek hem-de daşary ýurtlaryň işewür toparlarynyň wekilleri bilen netijeli hyzmatdaşlyk etmek üçin uly mümkinçilikleri açýandygyny belläp, wise-premýere anyk tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew ýurdumyzyň sebitlerinde möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy, şu günler dowam edýän gowaça ekişiniň depginleri barada hasabat berdi.
Möhüm möwsümi bellenilen möhletlere laýyklykda geçirmek maksady bilen, daýhan birleşiklerinde hem-de tehniki hyzmat ediş kärhanalarynda ýokary öndürijilikli tehnikalaryň bökdençsiz işledilmegi, daýhanlaryň ýokary hilli tohumlar bilen üpjün edilmegi üçin ähli çäreler görülýär.
Wise-premýer ýazlyk ýeralma ideg etmek, gök-bakja ekinleriniň ekişine, galla oragyna görülýän taýýarlyk işleri barada hem hasabat berdi. Güýzlük bugdaý ekilen meýdanlarda agrotehniki kadalara laýyklykda, ak ekinler mineral dökünler bilen iýmitlendirilip, ösüş suwy tutulýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, möwsümleýin işleri geçirmäge jogapkärli çemeleşmegiň hem-de işleriň depginini güýçlendirmegiň möhümdigini belledi.
Döwlet Baştutanymyz daýhanlaryň netijeli zähmet çekmegi üçin zerur şertleri döretmegiň möhümdigine ünsi çekip, bu babatda wise-premýere birnäçe anyk görkezmeleri berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ş.Durdylyýew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna «Ahal welaýatynyň täze, döwrebap edara ediş merkezinde Ahal welaýat çagalar sagaldyş-dikeldiş merkezini gurmak hakyndaky» Kararyň taslamasyny hödürledi.
Häzir ýurdumyzda gurluşyk senagatyny ösdürmek üçin ähli mümkinçilikler döredildi, giň gerimli şähergurluşyk syýasaty üstünlikli durmuşa geçirilýär, häzirki zamanyň öňdebaryjy tehnologiýalarynyň ulanylmagy bilen durmuş-medeni maksatly desgalaryň gurluşygy güýçli depginlerde alnyp barylýar.
Ahal welaýatynyň täze, döwrebap dolandyryş merkezinde çagalar sagaldyş-dikeldiş merkeziniň taslamasyny düzmek hem-de olary ýanaşyk ýerleri abadanlaşdyryp gurmak maksady bilen, Gurluşyk we binagärlik ministrligi bu ugurda uly tejribesi bolan ýerli kärhanalaryň gatnaşmagynda bäsleşik geçirdi. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy “Myradym” hususy kärhanasy bäsleşigiň ýeňijisi boldy.
Türkmenistanda gurulýan we durky täzelenýän möhüm hem-de aýratyn möhüm binalaryň we desgalaryň taslamalaryny kesgitlemek baradaky pudagara topar tarapyndan agzalan desganyň taslamalaryna hem-de hödürlenen baha tekliplerine seljerme işleri geçirildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, bina edilýän durmuş maksatly täze desgalara möhüm ähmiýet berilýändigini nygtady.
Milli Liderimiz Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi hem-de onda bellenen wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Öwezow «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan daşaýjylary awtoulagda halkara gatnawlara goýbermegi düzgünleşdirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.
“Türkmenistanyň daşary ykdysady işini ösdürmegiň 2020 — 2025-nji ýyllar üçin Maksatnamasyna», şeýle hem «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» laýyklykda, pudaga öňdebaryjy tehnologiýalar ornaşdyrylýar, ilatymyza ýokary hilli we medeniýetli ulag hyzmatyny etmek boýunça degişli çäreler görülýär.
«Awtomobil ulagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda, «Türkmenawtoulaglary» agentligi tarapyndan «Daşaýjylaryň awtoulagda halkara gatnawlara goýberilmegi hakynda» Düzgünnamanyň taslamasy işlenip taýýarlanyldy. Onda ýurdumyzyň daşaýjylarynyň awtoulagda halkara gatnawlara goýberilmegine bildirilýän talaplar we şertler kesgitlenildi, halkara gatnawlarda ýolagçylar gatnadylanda, olaryň hökmany döwlet ätiýaçlandyrylmasy bilen bagly gatnaşyklary düzgünleşdirmek göz öňünde tutuldy.
Degişli ýüztutmalaryň esasynda, «Türkmenawtoulaglary» agentliginiň «Türkmenulaggözegçilik» döwlet kärhanasy tarapyndan olara elektron rugsatnamany bermek hem-de maglumatlary jemlemek üçin merkezleşdirilen maglumatlar binýadyny döretmek we onuň üsti bilen gözegçilik etmek meýilleşdirilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, häzirki wagtda ýurdumyzda halk hojalygynyň ähli ulgamlaryny, şol sanda ulag ulgamyny sanlylaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny nygtady. Munuň özi döwrüň talaplaryna laýyklykda, pudaklaryň işini kämilleşdirmekde aýratyn ähmiýete eýedir. Awtoulag arkaly gatnawlary artdyrmak hem-de hyzmatyň hilini ýokarlandyrmak maksady bilen, internet hyzmatlaryny giňden ornaşdyrmak boýunça işleri dowam etmek zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz “Türkmenawtoulaglary” agentliginiň işine ünsi çekdi hem-de bu meseläni has içgin öwrenmegi tabşyrdy.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary Ç.Gylyjow nyrhlar babatda Döwlet haryt-çig mal biržasynyň elektron maglumatlar binýadyny döretmek we onuň elýeterliligini üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler hem-de «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň taslamasy barada hasabat berdi.
Häzirki wagtda biržanyň işini kämilleşdirmek maksady bilen, nyrhlaryň elektron maglumatlar binýadyny işläp taýýarlamak boýunça tapgyrlaýyn işler alnyp barylýar. Şonuň sahypalarynda birža şertnamalarynyň bellige alnandygy, olaryň seljerilişine, müşderileriň “şahsy iş otaglarynyň” döredilendigine we beýlekilere degişli maglumatlary ýerleşdirmek göz öňünde tutulýar. Şeýle hem bu ýerde bellige alnan daşary ýurt şertnamalarynyň esasynda getirilýän harytlaryň sanawy we bahalary bilen tanyşmak, ýurdumyzda öndürilýän eksport ugurly harytlaryň sanawy we bahalary barada maglumatlary almak bolýar.
Bu maglumatlar birinji tapgyrda ähli gyzyklanýan taraplara elýeterli bolar. Halkara bazarlarda ulanylýan dünýä tejribesine daýanyp, müşderileriň sanynyň hem-de saýtyň hyzmatlaryndan yzygiderli peýdalanylyşynyň artmagy bilen, maglumatlar binýadyny ulanyjylar üçin tölegli esasda elýeterli etmek göz öňünde tutulýar.
Müşderileriň islegine görä, aýry-aýry haryt görnüşleriniň bahalaryny tassyklap bermek, biržada dellallyk ýerlerini açmak, munuň üçin elektron usulda tölegleri üpjün etmek hem-de beýlekiler boýunça hyzmatlary girizmek göz öňünde tutulýar. Nyrhlar babatda biržanyň elektron maglumatlar binýadynyň döredilmegi birža hyzmatlarynyň ýerine ýetirilişini çaltlandyrmaga, täze müşderileri çekmäge, daşary söwda amallaryny ýeňilleşdirmäge hem-de üç ýylyň dowamynda maglumatlaryň ählisini saklamaga mümkinçilik berer.
Mejlisiň barşynda döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň ýerleşjek ýeriniň taslamasy we şekil çyzgysy hödürlenildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda eksport-import amallaryny düzgünleşdirýän esasy edara hökmünde Döwlet haryt-çig mal biržasynyň işini kämilleşdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz biržanyň Türkmenistanyň daşary ykdysady aragatnaşyklarynyň görkezijisi, milli ykdysadyýetimiziň esasy pudaklarynyň önümlerine islegleri aýdyň görkezýän maglumatlaryň kuwwatly maglumat-seljeriş çeşmesi bolup hyzmat edýändigini belläp, birža söwdasyny has-da ösdürmek we onuň möçberini giňeltmek boýunça birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Esasy wezipe türkmen eksport harytlaryna nyrhy emele getirmegiň gurallaryny kämilleşdirmekden ybaratdyr, munuň özi girdejileriň ýokarlanmagyna we döwletimiziň halkara bazarlarda eýeleýän ornuny pugtalandyrmaga ýardam bermäge gönükdirilendir diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy bilen birža hyzmatlaryny onlaýn görnüşde amala aşyrmaga mümkinçilik dörär. Umuman, resminama dolanyşygynyň döwrebap usullarynyň ulanylmagy zähmet öndürijiligini artdyrmaga, ylalaşyklaryň bellige alnyşyny çaltlandyrmaga we şonuň bilen birlikde, ygtybarly elektron maglumatlar binýadyny döretmäge mümkinçilik berer diýip, hormatly Prezidentimiz nygtady hem-de wise-premýere bu ugurdaky işleri dowam etmegi tabşyrdy.
Döwlet Baştutanymyz «Dokmaçylar» medeni merkeziniň täze binasynyň gurluşygy baradaky meselä geçip hem-de hödürlenen taslama bilen tanşyp, oňa birnäçe tekliplerini aýtdy. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow durmuş maksatly desgalaryň taslamalary düzülende we olar gurlanda öňdebaryjy dünýä tejribesiniň hem-de milli binagärligiň iň oňat däpleriniň sazlaşmagynyň esasy talapdygyny nygtap, bu taslamanyň üstünde ýene-de işlemek boýunça tabşyryklary berdi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa gözegçilik edýän edaralarynyň işini sanlylaşdyrmak we maddy-enjamlaýyn binýadyny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän işler hem-de Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli çäreleriň meýilnamasynyň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi.
“Türkmenistanyň kiberhowpsuzlygyny üpjün etmek boýunça Döwlet maksatnamasyndan” we “Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan” gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek maksady bilen, Döwlet habarlar agentliginiň hem-de Telewideniýe, radiogepleşikler we kinematografiýa baradaky döwlet komitetiniň gurluşynda “Sanly tehnologiýalar we maglumat howpsuzlygy” bölümlerini döretmek meýilleşdirilýär.
Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna şu bölümleri döretmek hem-de döwlet komitetiniň merkezi edarasynyň birnäçe bölümleriniň düzümini üýtgetmek meseleleri boýunça teklipleri hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow medeniýet ulgamynyň edaralarynyň hem-de köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda we sanly tehnologiýalary ulanmak babatda öňdebaryjy dünýä tejribesini nazara almak bilen kämilleşdirmek boýunça zerur çäreleriň görülmelidigine ünsi çekdi we birnäçe anyk tabşyryklary berdi.
Milli Liderimiz daşary ýurtlaryň abraýly habar beriş we teleradiogepleşikler düzümleri bilen hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça işleri dowam etmegiň zerurdygyny nygtady. Şol işler halkara bileleşigini Türkmenistan baradaky anyk maglumatlar, ýurdumyzyň Garaşsyzlyk ýyllarynda dürli ulgamlarda gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmaga, milli taryhy-medeni mirasy giňden wagyz etmäge ýardam etmelidir.
Ata Watanymyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygy mynasybetli degişli çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek boýunça wise-premýere anyk görkezmeler berildi. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döredijilik bäsleşiklerini, mediaforumlary, konsertleri guramak, Garaşsyz döwletimizi wasp edýän eserleri döretmek boýunça işleri dowam etmegiň wajypdygyny belledi.
Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Geldinyýazow gözegçilik edýän ulgamlarynda işleriň ýagdaýy barada hasabat berdi hem-de milli Liderimiziň garamagyna bilim, ylym, saglygy goraýyş, sport we ýaşlar meseleleri boýunça kararlaryň taslamalaryny hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň öňdengörüjilikli hem-de ylmy taýdan esaslandyrylan ykdysady strategiýasynyň çäklerinde, ähli ulgamlara häzirki zaman sanly tehnologiýalary işjeň ornaşdyrmak, şolaryň esasynda täze önümçilikleri hem-de milli ykdysadyýetimiziň innowasiýa häsiýetli ugurlaryny döretmek, elektron resminama dolanyşygy ulgamyny ösdürmek boýunça giň gerimli işler amala aşyrylýar.
«Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynda» milli Liderimiziň ministrliklerde, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda hem-de welaýatlaryň we Aşgabat şäheriniň häkimliklerinde awtomatlaşdyrylan elektron maglumat binýatlar ulgamyny döretmek hakyndaky Karary, «Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasynda» kesgitlenilen wezipeler yzygiderli ýerine ýetirilýär.
Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň garamagyna degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan taýýarlanylan Bilim, Sport we ýaşlar syýasaty ministrlikleriniň Düzgünnamalaryna we Ylymlar akademiýasynyň Tertipnamasyna girizilen üýtgetmeleri hem-de goşmaçalary, Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrliginiň kämilleşdirilen Düzgünnamasyny, şeýle hem olaryň merkezi edaralarynyň gurluşyny tassyklamak hakyndaky Kararlaryň taslamalary hödürlenildi.
Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimizi yzygiderli kämilleşdirmegiň möhümdigini belledi, sanlylaşdyrmak hem-de häzirki döwrüň ýokary talaplaryna laýyklykda, ähli ulgamlaryň hemmetaraplaýyn ösdürilmegi bu wezipäniň aýrylmaz şerti bolup durýar.
Bellenilişi ýaly, bilim ulgamynda jogapkärli döwür ýetip gelýär: ýakyn wagtda orta mekdeplerde gutardyş synaglary başlanýar, ýokary okuw mekdeplerinde bolsa okuw ýyly tamamlanýar.
Döwlet Baştutanymyz sanly ulgamlar boýunça täze okuw kitaplaryny taýýarlamagyň hem-de olaryň elýeterliligini üpjün etmegiň zerurdygyna ünsi çekip, şunda ýurdumyzyň Ylymlar akademiýasyna möhüm ornuň degişlidigini nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Kararlara gol çekdi hem-de olary sanly ulgam arkaly iberip, wise-premýere bellenilen wezipeleri ýerine ýetirmek, häzirki zaman döwrebap tehnologiýalaryny mundan beýläk-de işjeň ornaşdyrmak boýunça degişli tabşyryklary berdi.
Soňra hormatly Prezidentimiz saglygy goraýyş we derman senagaty ministri N.Amannepesowy sanly ulgam arkaly wideoaragatnaşyga çagyrdy. Ministr “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary toparynyň geçiren mejlisiniň netijeleri barada hasabat berdi hem-de raýatlarymyzyň şu ýylyň tomus döwründäki dynç alşy üçin şert döretmek boýunça teklipleriň birnäçesini döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň çäklerinde ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy döwrüň talaplaryna laýyklykda ösdürilýär, keselleriň öňüni almak, anyklamak we bejermek işleri hem toplumlaýyn esasda yzygiderli kämilleşdirilýär.
Häzirki wagtda dünýä jemgyýetçiligini alada goýýan, adam saglygyna howp salýan koronawirus ýokanjynyň ýurdumyzyň çäklerine getirilmeginiň we ýaýramagynyň öňüni almak hem-de ählitaraplaýyn ýokary derejede taýýarlygy guramak we gözegçilikde saklamak boýunça döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda işler alnyp barylýar.
Türkmenistanyň Keselleriň ýaýramagyna garşy göreşýän adatdan daşary topary raýatlarymyzyň şu ýylyň tomus döwründe dynç alşy üçin şert döretmek, ilatyň saglygyny berkitmek ugrunda zerur işleri alyp barýar. “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky dynç alyş-sagaldyş merkezleriniň, ýurdumyzyň şypahanalarynyň hem-de çagalaryň sagaldyş we dynç alyş merkezleriniň işini guramagyň meseleleri öwrenilýär. Bu meseleleri ara alyp maslahatlaşmak maksady bilen, 13-nji aprelde Balkan welaýatyna iş sapary guraldy.
Toparyň mejlisiniň netijeleri boýunça “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyş möwsüminiň möhleti şu ýylyň 1-nji iýuny — 15-nji sentýabry aralygy diýlip kesgitlenildi, şol aralykda myhmanhanalaryň we kottejleriň umumy meýdanynyň ýarysyny peýdalanmak teklip edilýär.
Dynç alyş möwsüminde ýüze çykýan meseleleri dessin çözmek üçin Dolandyryş merkezini döretmek, degişli ministrliklere we pudaklaýyn dolandyryş edaralaryna ilatyň “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyna guramaçylykly gelip-gitmeklerini üpjün etmek bilen bagly meseleleri öwrenmek, Hazar deňziniň türkmen kenarynyň bellenen nokatlaryndan suwuň, howanyň we topragyň barlaglaryny meýilnamalaýyn geçirmek hem-de barlaglaryň netijeleri boýunça hasabatlary toparyň mejlislerinde yzygiderli diňlemek teklip edilýär.
Mundan başga-da “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyndaky, Gökderedäki hem-de welaýatlardaky çagalar dynç alyş-sagaldyş merkezlerinde tomusky dynç alşy 2-nji iýun — 26-njy awgust aralygy diýip kesgitlemek teklip edilýär.
Saglygy goraýyş we derman senagaty ministri teklipleri milli Liderimiziň garamagyna hödürläp, raýatlarymyzyň saglygyny berkitmek we olaryň kesele durnuklylygyny ýokarlandyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin ähli çäreleriň görüljekdigine ynandyrdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hasabaty diňläp, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky sagaldyş toplumlaryny tomusky dynç alyş möwsümine doly taýýarlamagyň möhümdigini belledi. Koronawirusa garşy sanjym alanlar arkaýyn dynç alyp bilerler. Şeýle hem ýurdumyzyň şäherlerinde we welaýatlarynda çagalar dynç alyş merkezleri degişli derejede möwsüme taýýarlanylmalydyr. Olaryň işgärleri koronawirus ýokanjyna garşy sanjym almalydyr.
Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, ähli arassaçylyk kadalarynyň berjaý edilişine berk gözegçilik etmek, zerur bolan halatynda binalarda öz wagtynda abatlaýyş işlerini geçirmek möhümdir. Şunuň bilen baglylykda milli Liderimiz degişli ýolbaşçylara dynç alyş ýerlerine ulaglaryň gatnawlaryny ýola goýmagy, myhmanhanalary we çagalar sagaldyş merkezlerini azyk önümleri bilen üpjün etmegi, adamlaryň dynç alyş wagtyny gyzykly geçirmek üçin konsertleri we beýleki medeni çäreleri guramak boýunça işleri geçirmegi tabşyrdy.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda işlenip taýýarlanylan Türkmenistanyň halkara guramalary bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça 2021 — 2023-nji ýyllar üçin Meýilnamasynyň taslamasy barada hasabat berdi. Resminamada Bitarap Watanymyzyň daşary syýasy ugrunyň esasy ýörelgelerinden, maksatlaryndan we wezipelerinden, milli Liderimiziň dürli ugurlarda öňe sürýän döredijilikli başlangyçlaryndan ugur almak bilen, köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek we berkitmek boýunça işleriň esasy ugurlary kesgitlenildi.
Meýilnama çäreleriň birnäçesini, şol sanda Türkmenistanyň halkara guramalaryň agzalygyna girmegi, olaryň çäklerinde başlyklygy amala aşyrmagy we ýurdumyzyň saýlawly halkara düzüm birliklerine saýlanylmagy boýunça çäreleri öz içine alýar. Bu babatda ýurdumyzyň Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynda 2021-nji ýylda başlyklygyny amala aşyrmak hem-de degişli Konsepsiýany durmuşa geçirmek uly ähmiýete eýedir. Türkmenistanyň BMG-niň hem-de onuň ýöriteleşdirilen edaralarynyň düzümlerine saýlanylmagyny üpjün etmek boýunça göz öňünde tutulan işleri aýratyn görkezmek bolar.
Şeýle hem halkara guramalar bilen bilelikde, milli derejede kabul edilen uzak möhletleýin maksatnamalary we meýilnamalary durmuşa geçirmek, degişli hukuk binýadyny ösdürmek boýunça çäreler göz öňünde tutuldy. BMG-niň we onuň düzümleriniň, beýleki abraýly guramalaryň Konwensiýalaryny we köptaraplaýyn resminamalaryny tassyklamak hem-de açylýan mümkinçilikleri öwrenmek bilen bagly meselelere yzygiderli seretmek meýilleşdirilýär.
Meýilnama ýurdumyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň sessiýalarynyň çäklerinde her ýyl geçirilýän ýokary derejeli mejlisleri, GDA-nyň, Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň hem-de beýleki halkara guramalaryň mejlislerine we duşuşyklaryna Türkmenistanyň gatnaşmagyny üpjün etmek boýunça çäreleri öz içine alýar.
Halkara parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmek; durnukly ösüş ugrunda hyzmatdaşlyk etmek; köptaraplaýyn ynsanperwer hyzmatdaşlygy ösdürmek ýaly ugurlar boýunça gatnaşyklary giňeltmek üçin çäreler göz öňünde tutulýar. Şunda Türkmenistanyň Prezidentiniň öňe süren halkara başlangyçlaryny durmuşa geçirmek hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalaryny kabul etmek boýunça işlere aýratyn ähmiýet berilýär.
Şeýle hem Türkmenistanda BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasynyň we Energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri boýunça halkara agentliginiň sebitleýin merkezini açmak boýunça işleri geçirmek, Türkmenistanyň 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Aral Milli maksatnamasyny taýýarlamak we kabul etmek maksady bilen, degişli halkara guramalar bilen zerur bolan çäreleri amala aşyrmak meýilleşdirilýär.
Wise-premýer, DIM-niň ýolbaşçysy hasabatyny dowam edip, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna «Türkmenistanyň ýiti ýokanç kesele garşy taýýarlygyny we dessin çäreleriň görülmegini üpjün etmegiň Meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky» we «Türkmenistanda adam hukuklary boýunça 2021 — 2025-nji ýyllar üçin Hereketleriň milli Meýilnamasyny tassyklamak hakyndaky» Kararlaryň taslamalaryny hödürledi.
Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk etmek boýunça Meýilnamasynyň taslamasyny makullap, bu netijeli gatnaşyklary ösdürmegiň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, bu köpýyllyk hyzmatdaşlyk dürli ugurlary gurşap alýar, olaryň hatarynda ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy üpjün etmek, ykdysadyýet, durmuş, ynsanperwer-medeni we hukuk ulgamlary, energetika, ulag, ekologiýa we daşky gurşawy goramak ugurlary bar.
Bitarap Türkmenistan ikitaraplaýyn, şeýle hem köptaraplaýyn hyzmatdaşlyga ygrarly bolup, BMG-niň we beýleki abraýly halkara guramalaryň çäklerinde häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamaga, dürli ugurlarda özara bähbitli gatnaşyklary giňeltmäge, sebit we dünýä derejesinde Durnukly ösüşiň maksatlaryna ýetmek boýunça umumy tagallalary birleşdirmäge gönükdirilen başlangyçlary yzygiderli öňe sürýär. Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, hyzmatdaşlygyň uly mümkinçilikleriniň bardygyny aýtdy, olaryň amala aşyrylmagy umumy abadançylyk we rowaçlyk işine hyzmat eder diýip, bu babatda degişli tabşyryklary berdi.
Türkmenistanyň Prezidenti hödürlenen Kararlara gol çekip, olary sanly ulgam arkaly wise-premýere, DIM-niň ýolbaşçysyna iberdi hem-de resminamalaryň amala aşyrylmagyna degişli derejede gözegçilik etmegi tabşyrdy.
Hormatly Prezidentimiz wise-premýere, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary Ç.Amanowa ýüzlenip, Garaşsyz, Bitarap Watanymyzyň goranyş häsiýetli Harby doktrinasynyň ýörelgelerine we maksatlaryna yzygiderli eýermegiň zerurdygyny belledi. Işgärler bilen üpjünçiligi berkitmek, durmuş ugurly wezipeleri çözmek, ýaş harbylary watançylyk ruhunda terbiýelemek baradaky meseleler berk gözegçilikde saklanylmalydyr. Döwlet Baştutanymyz şeýle hem Garaşsyz ýurdumyzyň baş baýramynyň 30 ýyllyk şanly senesine bagyşlanan dabaraly harby ýörişiň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.
Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmek boýunça milli parlamentiň alyp barýan işleriniň netijeleri barada maglumat berdi. “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň hukuk binýadyny pugtalandyrmak, kabul edilen maksatnamalary durmuşa geçirmek maksady bilen, degişli işler ýerine ýetirilýär.
Häzirki wagtda Milli Geňeşiň Mejlisiniň iş toparlarynda ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň tekliplerini nazara almak bilen, täze kanunlaryň taslamalaryny taýýarlamak işi dowam edýär. Ynsanperwerlik ýörelgesine aýratyn ähmiýet berilmelidigi barada öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek üçin bu ugurda halkara tejribe öwrenilip, gelip gowşan tekliplere seljerme geçirildi. Şeýle hem hereket edýän kanunlary döwrüň talabyna laýyk getirmek maksady bilen, birnäçe kanunlara degişli üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça işler alnyp barylýar.
Halkara gatnaşyklary giňeltmegiň çäklerinde deputatlar Birleşen Milletler Guramasynyň Ösüş maksatnamasynyň Türkmenistandaky wekilhanasy tarapyndan guralan duşuşyga gatnaşdylar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Milli Geňeşiň Mejlisiniň döwletiň hukuk esaslaryny mundan beýläk-de kämilleşdirmek, raýat edaralaryny we demokratik gymmatlyklary pugtalandyrmak boýunça alyp barýan işiniň örän wajypdygyny belledi. Milli Liderimiz ähli kanunçylyk işiniň jemgyýetiň bähbidine laýyk gelmelidigini aýdyp, halkyň saýlanlarynyň esasy wezipesiniň tutuş ilatyň bähbitlerine wekilçilik etmekden, kanunlaryň taslamalarynda döwletimiziň durmuş babatdaky ileri tutulýan ugurlaryny beýan etmekden ybaratdygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyz kanun çykaryjylyk ulgamynda tejribe alyşmaga, halkara jemgyýetçiligi Türkmenistanyň garaşsyz ösüş ýolundaky taryhy tejribesi we häzirki gazanan üstünlikleri bilen tanyşdyrmaga ýardam edýän halkara hyzmatdaşlygy we parlamentara gatnaşyklary mundan beýläk-de giňeltmegiň ähmiýetini belledi.
Hökümetiň mejlisinde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilýän mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlaryň ählisine berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
* * *
Ministrler Kabinetiniň mejlisi tamamlanandan soň, milli Liderimiz Hökümet binasynyň daşyna çykdy hem-de töweregi synlap, şenbe güni şäherde paýtagtymyz Aşgabadyň 140 ýyllygy we ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli köpçülikleýin arassaçylyk-abadanlaşdyryş işlerini geçirmäge gönükdirilen çäräniň geçiriljekdigini belledi. Şoňa görä-de, şeýle çäreler ýokary guramaçylyk derejesinde, türkmen halkyna mahsus agzybirlikde we ýokary ruhubelentlikde geçirilmelidir diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow paýtagtymyzyň şanly senesi mynasybetli täze ýolagçy awtobuslaryň gelip gowşandygyny belläp, şolaryň birine wise-premýerler bilen bilelikde mündi.
Täze awtobus ýokary derejeli ilkinji ýolagçylaryny alyp, paýtagtymyzyň “Oguzkent” myhmanhanasyna tarap ýola düşdi. Ýol ugrunda döwlet Baştutanymyz şäheriň abadanlaşdyryş işleriniň geçirilişini synlady hem-de meýilleşdirilýän köpçülikleýin arassaçylyk işleriniň alnyp barylmagynyň ähmiýetini belledi.
Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwründe Aşgabadyň keşbi düýpli özgerdi, şäher durmuşynyň sazlaşygyny döredýän täze seýilgähler we ýaşyl zolaklar peýda boldy, ençeme heýkel ýadygärlikleri, binalar gurlup, olar döwrüň ruhuny beýan edýän şäher gurşawynyň maksat-manyly keşbine, onuň ajaýyp görküniň täze nurana öwüşginlerine öwrüldi.
Milli Liderimiz ýurdumyzyň barha giňeldilýän ýaşyl zolakly toplumlarynda ekilen bag nahallaryna degişli ideg etmegiň zerurdygyny belläp, arassaçylyk işleriniň çäklerinde şol işlere hem möhüm orun berilmelidigini nygtady.
Biraz wagtdan täze ýolagçy awtobusy paýtagtymyzyň “Oguzkent” myhmanhanasynyň binasynyň ýanyndaky duralga gelip saklandy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de beýleki ýolbaşçylar awtobusdan düşüp, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň geçirilýän ýerine ugradylar.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26144?type=feed
Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi
Aşgabat, 16-njy aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzdaky “Oguzkent” myhmanhanasynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklygynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisi geçirildi.
Däp bolşy ýaly, Türkmen bedewiniň milli baýramynyň öňüsyrasynda geçirilýän bu forum mähriban halkymyzyň milli gymmatlygyny, onuň umumadamzat gymmatlyklarynyň genji-hazynasyna bahasyna ýetip bolmajak goşandy bolan meşhur ganatly bedewlerini wagyz etmäge ýardam edýän möhüm ähmiýetli wakadyr. Bu ulgamda halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak, ýurdumyzda atçylygy we atly sporty ösdürmek, ahalteke bedewleriniň tutuş dünýäde şan-şöhratyny artdyrmak boýunça geçirilýän giň gerimli işleriň möhüm ugrudyr.
Kaşaň “Oguzkent” myhmanhanasynyň eýwanynda sergi ýaýbaňlandyryldy. Onda şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserleri, halylar, zergärçilik önümleri hem-de ahalteke bedewleriniň gözelligini wasp edýän fotosuratlar görkezildi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow myhmanhananyň maslahatlar zalyna barýar, şol ýerde milli Liderimizi ýygnananlar ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylaýarlar.
Döwlet Baştutanymyz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisine gatnaşyjylara ýüzlenip, hemmeleri forumyň öz işine başlamagy hem-de Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady.
Berkarar döwletimiziň Garaşsyzlygy hem-de Bitaraplygy ata Watanymyzy ösüşleriň täze belentliklerine tarap alyp barýan uly güýçdür diýip, milli Liderimiz aýtdy. Mälim bolşy ýaly, şu ýyl ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygyna eýe bolanyna 30 ýyl dolýar. Garaşsyzlyk düşünjesi parahatçylyk hem-de ynanyşmak düşünjeleri bilen gözbaşy asyrlara uzaýan taryhy kökler arkaly baglanyşýar diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.
Biz döwletimiziň parahatçylyk söýüji däplerine esaslanýan içeri we daşary syýasatynyň hem-de umumadamzat bähbitli halkara başlangyçlarynyň äleme ýaýylmagy üçin uly tagallalary edýäris. Eziz Watanymyzyň at-owazasynyň dünýä dolmagy, mundan beýläk-de gülläp ösmegi, ykdysady taýdan has-da kuwwatlanmagy ugrunda çalyşýarys. Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda maksatnamalaýyn işleri durmuşa geçirýäris diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly toýuny dabaralandyrmak, raýatlarymyzyň watançylyk ruhuny has-da belende götermek, ýaş nesli ata Watanymyza wepalylyk ruhunda terbiýelemek maksady bilen, biz şu ýyly «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» diýip yglan etdik.
Şu mejlisiň mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 30 ýyllyk şanly baýramynyň hem-de Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygynyň bellenýän «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda geçirilmegi uly ähmiýete eýe bolýar.
Şeýle hem şu ýyl milli baýlygymyz bolan atlarymyzyň we alabaýlarymyzyň şan-şöhratyny has-da dabaralandyrmak maksady bilen, Türkmen bedewiniň milli baýramy Türkmen alabaýynyň baýramy bilen bilelikde bellenip geçilýär.
Milli Liderimiz mejlisiň gün tertibini yglan edip, assosiasiýanyň alyp barýan işiniň netijeleri baradaky hasabatlara serediljekdigini hem-de arassa ganly ahalteke atlarynyň baş sanyny artdyrmak, dünýädäki şan-şöhratyny ýokarlandyrmak, atşynaslyk sungatyny we atly sporty halkara derejede ösdürmek boýunça tutanýerli işleri alyp barýan assosiasiýanyň türkmen we daşary ýurtly agzalaryny döwlet sylaglary bilen sylaglamak baradaky Permanlara gol çekiljekdigini belledi.
Şeýle hem assosiasiýanyň ýurdumyzda we beýleki döwletlerde ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barýan agzalarynyň çykyşlary diňleniler.
Mundan başga-da, atçylyk assosiasiýasynyň öňünde duran wezipeleri ýerine ýetirmek hem-de işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak boýunça geçirilýän işler ara alnyp maslahatlaşylar, guramaçylyk meselelerine serediler.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň belleýşi ýaly, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň döredilenine şu ýyl on bir ýyl dolýar. Şu döwrüň içinde gurama ýurdumyzdan we dünýäniň 36 döwletinden 191 sany ýuridik we fiziki şahs agza bolup durýar. Geçen döwürde assosiasiýanyň agzalarynyň alyp baran işleriniň netijesinde, ahalteke bedewleriniň we olaryň muşdaklarynyň sany artdy.
Pederlerimiziň irginsiz zähmeti netijesinde, keremli türkmen topragynda kemala gelen we ajaýyp gözelligi, çeýeligi hem-de ýyndamlygy bilen gadymy döwürlerden bäri ady rowaýata öwrülen behişdi bedewlerimiz milli gymmatlygymyzdyr, türkmeniň buýsanjydyr, öý-ojagynyň ýaraşygydyr.
Şoňa görä-de, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzyň atçylyk pudagyny ösdürmek hem-de behişdi bedewlerimiziň dünýädäki şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça häzirki wagtda giň gerimli işler durmuşa geçirilýär. Hususan-da, eziz Diýarymyzda halkara derejede ýaryşlary we bäsleşikleri geçirmek üçin dünýä ülňülerine laýyk gelýän atçylyk sport toplumlary döredildi. Bu ugurda tejribeli atşynaslary, seýisleri, çapyksuwarlary we beýleki degişli hünärmenleri taýýarlamak hem-de olaryň hünär derejelerini ýokarlandyrmak boýunça zerur işler durmuşa geçirildi we geçirilýär.
Pudagy ylmy esasda ösdürmek we bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli kämilleşdirmek, döwrebap enjamlar bilen enjamlaşdyrylan ylmy edaralary döretmek, atşynaslarymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça hem döwletimiz tarapyndan köp möçberde maliýe serişdeleri goýberilýär.
Her ýylyň aprel aýynda döwlet derejesinde Türkmen bedewiniň milli baýramyna bagyşlanan dabaraly çäreleri geçirmek gözel paýtagtymyz Aşgabatda hem-de welaýatlarda indi däbe öwrüldi.
Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzda ahalteke atlarynyň halkara gözellik bäsleşigi we ylmy-amaly maslahatlar hem-de at çapyşyklary, atly sport ýaryşlary ýokary guramaçylyk ýagdaýynda geçirilýär. Şeýle hem behişdi bedewlerimiziň gözelligini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça halyçylaryň, suratkeşleriň, heýkeltaraşlaryň, fotosuratçylaryň, neşirýat işgärleriniň we teleoperatorlaryň arasynda döredijilik bäsleşikleri guralýar. Bu bolsa ady äleme dolan behişdi bedewlerimiziň dünýä ýüzündäki şan-şöhratyny has-da belende göterýär.
Döwlet Baştutanymyz pursatdan peýdalanyp, «Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany» ýylynda gözel paýtagtymyz Aşgabatda, Ahal we Mary welaýatlarynda Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli geçiriljek baýramçylyk çärelerine hemmeleri işjeň gatnaşmaga çagyrdy.
Geljekde Türkmen bedewiniň milli baýramynyň dünýäniň dürli ýurtlarynda ösdürilip ýetişdirilýän ahalteke bedewlerine degişli bolmagy üçin assosiasiýanyň aýratyn iş alyp barmagynyň zerurdygy barada «Atda wepa-da bar, sapa-da» atly eserimde belläp geçipdim diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Biz Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň 2011-nji ýylyň 22-nji aprelinde geçirilen I maslahatynda şeýle guramany döretmek bilen, behişdi ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, dünýäde iň naýbaşy bu atlaryň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak, wagyz etmek üçin berk binýadyň düýbüni tutýandygymyzy belläp geçipdik diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Örän duýgur, eýesine wepaly we gözelligiň nusgasyna öwrülen, ýelden ýüwrük, ynsanyň ýakyn syrdaşy bolan behişdi bedewleri ösdürip ýetişdirmäge, olaryň seçgi-tohumçylyk işlerini kämilleşdirmäge ata-babalarymyz aýratyn üns beripdirler. Pederlerimiziň bu ugurda çeken ýadawsyz zähmeti netijesinde döredilen gadymy türkmen seýisçilik sungaty häzirki döwrüň öňdebaryjy usullary bilen utgaşdyrylyp, atşynaslarymyz tarapyndan mynasyp dowam etdirilýär diýip, milli Liderimiz nygtady.
Şonuň bilen birlikde, döwletimiz tarapyndan ýurdumyzda at çapyşyklaryny, at üstündäki milli oýunlary we atly sportuň konkur, marafon ýaly görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça hem ähli şertler döredilýär. Bu bolsa ýaş nesillerimiziň milli mirasymyza we atly sporta bolan höwesini artdyrmaga, ruhy we beden taýdan sagdyn ösmegine uly itergi berýär.
Ýurdumyzda at çapyşyklaryny we atly sport bäsleşiklerini halkara talaplara laýyklykda guramak hem-de geçirmek üçin Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň, Aşgabat, Lebap we Mary atçylyk sport toplumlarynyň çapuw ýodalaryna politrek örtügi düşeldi.
Şu ýyl Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli Mary welaýatynda hem baýramçylyk at çapyşyklary geçiriler. Şu maksat bilen, Mary atçylyk sport toplumynyň durky döwrebaplaşdyrylyp, döwlet derejesinde baýramçylyk çärelerini geçirmäge taýýar edildi.
Mundan başga-da, atçylyk pudagyny has-da ösdürmek, at çapyşyklaryny we atly sportuň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikleri geçirmek, onuň konkur görnüşini we at üstündäki milli oýunlary ýerine ýetirmek boýunça ussat türgenleri taýýarlamaga hem uly üns berilýär. Şu maksat bilen, Aşgabat atçylyk sport toplumynda ýörite okuw merkezi hem-de halkara ölçeglere laýyk gelýän döwrebap açyk we ýapyk manežler gurlup ulanylmaga berildi.
Şeýle hem atçylygy, atly sporty ösdürmegiň hukuk, ykdysady we guramaçylyk esaslaryny kesgitlemek, arassa ganly tohum atlaryň genofonduny gorap saklamaga gönükdirilen we atlar ösdürilip ýetişdirilende hem-de ulanylanda ýüze çykýan gatnaşyklary düzgünleşdirmek maksady bilen, «Atçylyk we atly sport hakynda» Kanun kabul edildi. Ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmek boýunça bu Kanun häzirki döwrüň bildirýän talaplaryna laýyklykda has-da kämilleşdirilýär.
Atçylygyň gadymy mekany bolan güneşli Diýarymyzda atçylyk pudagyny ösdürmek, halkymyzyň genji-hazynasyna öwrülen behişdi bedewleriň gadymy nesil ugurlaryny dikeltmek, tohum arassalygyny gorap saklamak hem-de baş sanyny artdyrmak häzirki döwürde biziň esasy wezipelerimiziň biridir. Şoňa görä-de, bu pudagy ösdürmek we kämilleşdirmek boýunça daşary ýurtly atşynaslar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlyk giňeldilýär diýip, milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady.
Ýurdumyzyň ýokary we orta hünär okuw mekdeplerinde atçylygyň we atly sportuň dürli ugurlary boýunça bu ugurdan ýaş hünärmenleri halkara derejede taýýarlamak, ahalteke bedewleriniň özboluşly aýratynlyklaryny, taryhyny, seýisçilik we tohumçylyk-seçgi işlerini ylmy taýdan düýpli öwrenmek maksady bilen, Ahal welaýatynyň täze gurulýan dolandyryş merkezinde Halkara atçylyk ýokary okuw mekdebi hem-de Ylmy-önümçilik merkezi gurulýar. Bu bolsa ýurdumyzda atçylyk pudagyny halkara derejede ösdürmäge döwletimiz tarapyndan aýratyn üns berilýändiginiň ýene-de bir aýdyň mysalydyr.
Şeýle hem biz türkmen we daşary ýurtly atşynaslaryň ahalteke atlaryny ösdürip ýetişdirmek boýunça çekýän asylly zähmetine mynasyp baha berýäris. Olara «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy», «Türkmenistanyň ussat halypa çapyksuwary» we «Türkmenistanyň halk atşynasy» diýen hormatly atlary dakýarys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Türkmen atşynaslyk sungatyny gorap saklamak, geljekki nesillere ýetirmek, milli seýisçilik sungatyny ösdürip, bedewleriň syna gözelligini kämilleşdirmek, şeýle hem ýaş nesillere seýisçilik sungatynyň inçe tälimlerini öwretmek we halypalyk işine aýratyn saldamly goşant goşýan atşynaslarymyzy höweslendirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly at hem döredildi. Biz geljekde hem öz ykbalyny atçylyk bilen baglan atşynaslaryň halal zähmetine mynasyp baha bermek işlerini dowam ederis diýip, milli Liderimiz aýtdy.
Meşhur ahalteke bedewleriniň şan-şöhraty müňýyllyklaryň dowamynda äleme dolup gelýär. Biziň bedewlerimiziň dünýäniň atçylyk medeniýetiniň döremeginde uly goşandy bardyr. Şoňa görä-de, gözelligi haýrana goýýan, milli buýsanjymyz bolan ahalteke bedewlerimizi ösdürip ýetişdirmekde merdana ata-babalarymyzdan miras galan gadymy seýisçilik ýoluny geljekde hem dowam ederis. Bu däpleri ýaş nesillerimize ýetirmegi hem-de olaryň bedewlere bolan söýgüsini artdyrmakda alyp barýan işlerimizi has-da giňelderis diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çuň manyly çykyşyny mejlise gatnaşyjylar uly üns bilen diňlediler hem-de ruhubelentlik bilen kabul etdiler.
Soňra döwlet Baştutanymyz ahalteke atçylygyny ösdürmekde netijeli işleri alyp barandygy üçin hem-de Türkmen bedewiniň milli baýramy mynasybetli ýurdumyzyň we daşary ýurtlaryň öňdebaryjy atşynaslaryny, şeýle hem Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli itşynaslary döwlet sylaglary bilen sylaglamak hakyndaky Permanlara gol çekdi.
Soňra milli Liderimiz mejlise sanly ulgam arkaly gatnaşýan ABŞ-dan ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy Tito Pontekorwo söz berdi.
Ol foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy guramanyň agzalarynyň adyndan Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine saýlanmagy, ýurdumyzyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şeýle hem Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady.
Jenap Tito Pontekorwo milli Liderimize iň gowy arzuwlaryny beýan edip, türkmen halkynyň müňýyllyklaryň dowamynda ahalteke atçylygyny ösdürmekde gymmatly tejribeleri toplandygyny belledi. Häzirki wagtda türkmen atşynaslary milli seýisçilik sungatyny has-da kämilleşdirmek, ahalteke atçylygyny halkara derejede ösdürmek boýunça giň möçberli işleri alyp barýarlar.
— Siz behişdi ahalteke bedewlerine söýgi bilen garap, olara özüňiziň gyzyldan gymmatly wagtyňyzy bagyşlaýarsyňyz hem-de edebi döredijiligiňizde ahalteke bedewlerini ýokary çeperçilik bilen wasp edýärsiňiz. Biz hem Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda ahalteke atçylygyny ösdürmek, olaryň baş sanyny köpeltmek hem-de ahalteke bedewleriniň arasynda halkara derejede bäsleşikleri geçirmek boýunça yzygiderli işleri alyp barýarys — diýip, jenap Tito Pontekorwo aýtdy.
Tito Pontekorwo ençeme kärdeşleri bilen bir hatarda, özüne hem “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” diýen hormatly adyň dakylmagynyň ýatdan çykmajak waka bolandygyny belläp, döwlet Baştutanymyza hormat-sarpasy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, geljekde hem ahalteke atçylygyny halkara derejede yzygiderli ösdürmek we behişdi bedewleriň şan-şöhratyny dünýä ýaýmak ugrunda ähli tejribelerini ulanmak arkaly netijeli işleri alyp barjakdygyna ynandyrdy.
Soňra Russiýa Federasiýasynyň «Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy Mariýa Mosara söz berildi.
Ol öz çykyşynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda Türkmenistanda ähli ugurlarda uly ösüşleriň gazanylýandygyny hem-de ýurdumyzyň halkara derejedäki abraýynyň barha ýokarlanýandygyny nygtady.
Döwlet Baştutanymyzyň çäksiz aladalary netijesinde, Türkmenistanda atçylyk pudagyny we atçylyk sportunyň dürli görnüşlerini halkara derejede ösdürmek boýunça giň möçberli işler durmuşa geçirilýär.
Hanym Mariýa Mosaryň belleýşi ýaly, Russiýa Federasiýasynda «Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygy ahalteke atçylygyny ösdürmek, olary köpeltmek bilen meşgullanýar. Häzirki wagtda bu ýerde 40-a golaý ahalteke aty ösdürilip ýetişdirilýär.
«Gurtbil» ahalteke atçylyk hojalygynyň başlygy “Türkmenistanyň at gazanan atşynasy” diýen hormatly adyň dakylmagynyň özüniň durmuşynda ýatdan çykmajak taryhy waka bolandygyny nygtap, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa şeýle ýokary derejeli döwlet sylagyny berendigi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
Şu ajaýyp pursatdan peýdalanyp, hanym Mariýa Mosar hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň Başlygy wezipesine saýlanmagy, Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllyk baýramy, Aşgabat şäheriniň 140 ýyllygy, şeýle hem türkmen halkynyň milli gymmatlyklary bolan Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady hem-de milli Liderimize janynyň sag, ömrüniň uzak bolmagyny, alyp barýan döwlet işleriniň mydama rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.
Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary E.Orazgeldiýew çykyş edip, 19 — 25-nji aprel aralygynda Türkmen bedewiniň milli baýramy we Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli Aşgabatda geçiriljek baýramçylyk çäreleriniň maksatnamasy barada hasabat berdi.
Baýramçylyk maksatnamasy “Türkmen bedewi we dünýäniň seýisçilik sungaty” atly XIII halkara ylmy maslahaty, dürli baýramçylyk at çapyşyklaryny öz içine alýar. Şeýle hem baýramçylyk çäreleriniň hatarynda “Ýylyň iň owadan ahalteke bedewi” we “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” atly halkara bäsleşikleriň jemleýji tapgyrlary, ahalteke bedewleriniň gözelligini hem-de türkmen alabaýlarynyň keşbini şekillendiriş we amaly-haşam sungatynyň eserlerinde çeper beýan etmek boýunça bäsleşigiň ýeňijilerine baýraklary gowşurmak dabarasy bar. Şeýle hem Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň merkeziniň açylyş dabarasy bolar, milli mirasy wagyz etmäge ýardam edýän beýleki çäreler geçiriler.
Hormatly Prezidentimiziň garamagyna “Türkmen atlary” döwlet birleşiginiň garamagyndaky “Goýumly oýunlar, hyzmatlar we üpjünçilik” döwlet kärhanasynyň guramaçylyk-hukuk görnüşini üýtgedip, ony “Altyn bedew” ýapyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine bellenen tertipde öwürmek baradaky Kararyň taslamasy hödürlenildi.
Soňra Milli Geňeşiň Mejlisiniň Başlygy G.Mämmedowa söz berilýär. Ol hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady dakmak barada Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Mejlisiniň kararyny yglan edýär.
Resminamada bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň taýsyz tagallalary bilen, türkmen halkynyň milli buýsanjyna, gözelligiň ajaýyp nusgasyna öwrülen behişdi bedewlerimiziň dünýädäki at-abraýyny belende götermek babatda ägirt uly işler amala aşyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň halkymyzyň çapyksuwarlyk, seýisçilik sungatyny belende galdyrmakda hem-de ahalteke atlarynyň nesil arassalygyny gowulandyrmakda, syna owadanlygyny kämilleşdirmekde we baş sanyny artdyrmakda, bu babatda halkara hyzmatdaşlygy giňden ýola goýmakda, ösüp gelýän ýaş nesillerimizde atçylyk sungatyna bolan höwesi döretmekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary ýurdumyzyň çäklerinden daşarda hem ykrar edilendir. Şonuň netijesinde, biziň bedewlerimiz we çapyksuwarlarymyz daşary ýurtlarda geçirilýän iri gözden geçirilişleriň, abraýly atly sport ýaryşlarynyň hem-de at çapyşyklarynyň ýeňijileri bolýarlar.
Ajaýyp çapyksuwar hem-de atçylyk sungatyny oňat bilýän milli Liderimiz türkmen halkynyň ady rowaýata öwrülen bedewlerine ideg etmegiň, olary seýislemegiň inçe tilsimlerini, usullaryny, gadymdan gelýän ýol-ýörelgelerini öz toplan tejribesi bilen baýlaşdyrýar.
Halkymyzyň ýelden ýüwrük bedewleriniň şan-şöhratyny dikeltmekde, dünýä ýaýmakda, atly sporty we atçylyk pudagyny ösdürmekde, ahalteke atlarynyň tohumçylyk işini, olaryň syna owadanlygyny kämilleşdirmekde, ösüp gelýän ýaş nesillerimizde atçylyk sungatyna bolan höwesi döretmekde, atlary seýislemekde bitiren aýratyn uly hyzmatlary, şeýle hem «Türkmen atlary» döwlet birleşiginiň towakganamasy we giň halk köpçüliginiň isleg-arzuwlary göz öňünde tutulyp, milli Liderimize Türkmenistanyň «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly ady dakyldy.
Soňra foruma gatnaşyjylaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda milli Liderimize ýokary sylag gowşurylýar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzalaryna ýüzlenip, öz işine berlen ýokary baha üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.
Döwlet Baştutanymyz mejlisi dowam edip, ýokarda beýan edilen işleri mundan beýläk-de dowam etdirmek we kämilleşdirmek, bu işlere ýaşlarymyzy işjeň çekmek maksady bilen, şeýle hem döwlet işleriniň köpdügini nazarda tutup, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine başga bir mynasyp ýolbaşçyny saýlamak barada karara gelendigini aýtdy.
Milli Liderimiz bu babatda öz pikirlerini aýtmagy ýygnananlara teklip edip, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzasy, Türkmenistanyň halk atşynasy Pygy Baýramdurdyýewe söz berdi. Ol hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy ähli atşynaslaryň adyndan «Türkmenistanyň ussat halypa seýsi» diýen hormatly adyň dakylmagy bilen tüýs ýürekden gutlady.
Çykyş eden Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine Serdar Berdimuhamedowy saýlamak baradaky teklibi hödürläp, ony köpýyllyk tejribesi, ýokary guramaçylyk ukyby bolan ýolbaşçy hökmünde häsiýetlendirdi.
Soňra «Türkmen atlary» döwlet birleşiginiň Halkara ahalteke atçylyk sport toplumynyň seýsi, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy Derýamyrat Saparow çykyş etdi. Ol pudagyň işgärleriniň adyndan milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden gutlap, Gahryman Arkadagymyza türkmeniň atşynaslyk we itşynaslyk sungatyny ösdürmäge, olary tutuş dünýäde wagyz etmäge berýän ägirt uly ünsi üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi.
D.Saparow hormatly Prezidentimize Serdar Berdimuhamedowy Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň ýolbaşçysy wezipesine bellemek baradaky teklibi goldamak hakyndaky haýyş bilen ýüzlenip, döwlet Baştutanymyza berk jan saglygyny, uzak ömür we ägirt uly işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.
Öz nobatynda, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy Suhandurdy Kuljanow çykyş edip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň ähli ulgamlary bilen bir hatarda, atçylyk pudagynda hem ýokary netijeleriň gazanylýandygyny aýtdy.
Foruma gatnaşyjy Serdar Berdimuhamedowy Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň Prezidenti wezipesine saýlamak baradaky teklibini goldaýandygyny aýtdy. Pursatdan peýdalanyp, S.Kuljanow döwlet Baştutanymyzy Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy mynasybetli tüýs ýürekden mähirli gutlady we milli Liderimize berk jan saglygyny, uzak ömür, il-ýurt bähbitli beýik işlerinde uly rowaçlyklary arzuw etdi.
Göni ses bermek arkaly, şol sanda sanly ulgam boýunça Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň ýurdumyzdaky we daşary ýurtly agzalary şu assosiasiýanyň Prezidentligine Serdar Berdimuhamedowy biragyzdan saýladylar.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow S.Berdimuhamedowy assosiasiýanyň ýolbaşçysy wezipesine saýlanylmagy bilen gutlap, oňa ahalteke bedewleriniň tohum arassalygyny gorap saklamak we köpeltmek, şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak boýunça alyp barjak işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.
S.Berdimuhamedow foruma gatnaşyjylaryň öňünde çykyş edip, bildirilen ynam üçin hoşallyk bildirdi hem-de Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek baradaky garaýyşlaryny, onuň maksatlary we meýilnamalary barada aýtdy. Hormatly Prezidentimiziň ahalteke bedewlerini ösdürip ýetişdirmegiň, halk seçgiçiliginiň usullaryny hem-de dünýä ylmynyň häzirki gazananlaryny ulanmak boýunça öňde goýan wezipeleri bilen baglylykda, milli atşynaslyk mekdebiniň iň gowy däplerini aýawly saklamagyň we baýlaşdyrmagyň möhüm wezipeleriň hatarynda durýandygy aýratyn nygtaldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň XI mejlisiniň birinji bölümini jemläp, oňa gatnaşyjylary Türkmen bedewiniň milli baýramy hem-de Türkmen alabaýynyň baýramy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlady we hemmelere berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny, türkmen bedewleriniň şan-şöhratyny dünýä ýaýmakda alyp barýan tutumly işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden ugrady.
* * *
Soňra mejlisiň işi Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze saýlanan Prezidenti S.Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde dowam etdi.
Assosiasiýanyň ýolbaşçysy ýygnananlaryň öňünde çykyş edip, milli Liderimiziň yzygiderli tagallalary bilen ýurdumyzda ahalteke bedewleriniň dünýädäki şan-şöhratyny has-da artdyrmak boýunça işleriň giňden alnyp barylýandygyny nygtady.
Biziň günlerimizde hem ahalteke atlaryna dünýä atşynaslygynyň ösmeginde-de aýratyn orun degişlidir. 2010-njy ýylda döredilen Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasy türkmen bedewleriniň dünýädäki şan-şöhratyny artdyrmakda uly işleri alyp bardy. Dünýäniň ençeme ýurtlarynda ýaşaýan türkmen bedewleriniň muşdaklary bu halkara assosiasiýanyň agzalary bolup durýarlar.
Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda türkmen bedewleriniň arassa ganlylygyny saklamak ugrunda hem uly işler alnyp barylýar, şol sanda seçgiçilik işlerine aýratyn orun berilýär. Bu işler milli Liderimiziň tabşyrygyna laýyklykda, ylmy esasda alnyp barylýar.
Mundan başga-da, döwlet Baştutanymyzyň tagallalary bilen, ýurdumyzda atçylyk pudagyny ösdürmek maksady bilen, ençeme toplumlaryň, şol sanda atçylyk-sport toplumlarynyň gurlandygy bellenildi. Şol desgalaryň binýadynda ahalteke atlarynyň dürli ugurlar boýunça bäsleşiklerini geçirmek üçin hem ähli amatly şertler döredildi. Şonuň ýaly-da, şeýle binalary gurmak işleri dowam edýär.
S.Berdimuhamedow Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň işiniň atşynaslygyň we atly sportuň iri halkara merkezi hökmünde Türkmenistanyň ornunyň pugtalandyrylmagyna ýardam edýändigini nygtap, bu ugurdaky halkara hyzmatdaşlyk tejribesiniň täze pikirler we başlangyçlar görnüşinde goşmaça itergä mynasyp boljakdygyna ynam bildirdi.
Mejlisiň gün tertibine laýyklykda, foruma gatnaşyjylaryň garamagyna birnäçe guramaçylyk meseleleri hödürlenildi.
Assosiasiýanyň wise-prezidenti wezipesine Annageldi Ýazmyradow tassyklanyldy. Ol Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň başlygynyň orunbasary hem bolup durýar.
Mundan başga-da, Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň täze dolandyryş müdiriýetiniň hem-de derňew toparynyň agzalary saýlanyldy.
Soňra mejlisiň dowamynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň agzasy, Türkmenistanyň at gazanan atşynasy, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň «Garagum ahalteke» atçylyk hojalygynyň başlygy Jessika Elizabet Eýl Keýt sanly ulgam arkaly çykyş edip, S.Berdimuhamedowy Assosiasiýanyň Prezidenti wezipesine saýlanmagy bilen tüýs ýürekden gutlady hem-de şeýle abraýly foruma gatnaşyp, çykyş etmäge döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirdi.
Hanym Jessika Elizabet Eýl Keýt ahalteke bedewleriniň şan-şöhratyny has-da belende galdyrmak hem-de baş sanyny artdyrmak üçin diňe bir Türkmenistanda däl, eýsem, daşary ýurtlarda hem uly işleriň geçirilýändigini aýdyp, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa bu babatda ägirt uly tagallalary edýändigi üçin köp sag bolsun aýtdy hem-de bu ugurda amala aşyrylýan işlere geljekde hem saldamly goşant goşjakdygyna we tutanýerli zähmet çekjekdigine ynandyrdy.
Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň nobatdaky mejlisini 2022-nji ýylyň aprel aýynda Aşgabatda geçirmek bellenildi we degişli çözgüde gol çekildi.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26143?type=feed
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow täze desgalaryň açylyşyna hem-de halkara maslahata gatnaşdy
Aşgabat, 15-nji aprel (TDH). Şu gün paýtagtymyzda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda iri desgalaryň ikisiniň — Türkmenistanyň Maslahatlar merkeziniň we Kabul ediş merkeziniň açylyş dabarasy boldy hem-de “Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy” atly halkara maslahatyň dabaraly mejlisi geçirildi.
Döwlet Baştutanymyzyň başlangyjy bilen özgertmeler strategiýasynyň durmuşa geçirilmegi netijesinde, häzirki wagtda ak mermerli Aşgabat döwrebap, okgunly ösýän hem-de ýaşamak üçin has oňaýly şäheriň köpugurly nusgasyny özünde jemläp, sebit hem-de dünýä möçberinde netijeli hyzmatdaşlygyň merkezi hökmünde ykrar edilýär. Barha gözelleşýän türkmen paýtagty bu gün Aziýanyň hakyky merjenine öwrüldi. Munuň özi aşgabatlylaryň we ähli türkmenistanlylaryň hakyky buýsanjy bolup durýar. Her ýyl onuň ajaýyp binagärlik toplumynyň üsti täsin binalar hem-de desgalar bilen ýetirilýär. Olar şäheriň özboluşly ýüzüne, täze taryhy eýýamyň aýdyň nyşanlaryna öwrülýär. Şolaryň hatarynda şu hepdede ulanylmaga berlen “Türkmenbaşy” döwlet täjirçilik bankynyň hem-de “Senagat” paýdarlar täjirçilik bankynyň belent edara binalary bar. 14-nji aprelde bolsa Halk Maslahatynyň Diwanynyň binasy dabaraly ýagdaýda açyldy. Şol ýerde hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň täze palatasynyň birinji çagyrylyşynyň birinji mejlisi geçirildi. Bu taryhy mejlisiň barşynda milli Liderimiz Halk Maslahatynyň başlyklygyna biragyzdan saýlanyldy.
Şu gün şol uly sanawyň üsti Çandybil şaýolunyň ugrunda gurlan Maslahatlar merkezi we Kabul ediş merkezi bilen ýetirildi. Bu täsin desgalary gurmak ýurdumyz bilen köpden bäri hyzmatdaşlyk edýän meşhur “Bouygues Batiment International” fransuz kompaniýasyna ynanyldy.
Milli Liderimiziň baştutanlygynda Türkmenistan oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk hem-de ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde, döwletara derejede hem-de abraýly halkara guramalaryň ugry boýunça netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugruny yzygiderli durmuşa geçirýär. Garaşsyzlyk ýyllarynda Aşgabat dürli halkara ähmiýetli çäreleriň yzygiderli geçirilýän ýerine öwrüldi. Munuň özi Türkmenistanyň dünýä giňişligindäki abraýynyň barha artýandygynyň hem-de ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy we abadançylygy üpjün etmäge, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge goşýan goşandynyň giňden ykrar edilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Bu ýagdaý Maslahatlar merkeziniň hem-de Kabul ediş merkeziniň taslamasy düzülende we gurlanda, olaryň tehniki üpjünçiliginde esasy ugur hökmünde kesgitlenildi. Bu ýerde halkara maslahatlary we duşuşyklary, şol sanda ýokary derejedäki duşuşyklary guramak we geçirmek, daşary ýurtly myhmanlary mynasyp garşylamak üçin zerur şertler döredildi.
Bu desgalaryň “Türkmenistan — parahatçylygyň we ynanyşmagyň Watany” diýlip yglan edilen ýylda ulanylmaga berilmeginiň çuň manysy bardyr. Paýtagtymyzyň günorta böleginde gurlan beýleki täze, ajaýyp desgalar bilen birlikde, olar Köpetdagyň etegindäki tebigy landşaft bilen täsin we özboluşly sazlaşyk döredýär.
...Dabaranyň başlanmagyna hemme zat taýýar edilipdir. Şanly waka mynasybetli bu ýere Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlary, milli parlamentiň, harby we hukuk goraýjy edaralaryň, ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň, şäher häkimliginiň, jemgyýetçilik guramalarynyň, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň, ýokary okuw mekdepleriniň ýolbaşçylary ýygnandylar. Dabara gatnaşyjylaryň hatarynda ýurdumyzda işleýän diplomatik wekilhanalaryň hem-de BMG-niň we onuň düzümleriniň wekilhanalarynyň, beýleki abraýly halkara guramalaryň ýolbaşçylary, daşary ýurtlaryň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri bar.
Hemmeler döwlet Baştutanymyzy ruhubelentlik bilen garşylaýarlar.
Maslahatlar merkeziniň öňündäki meýdançada dünýäniň halklarynyň dostlugyny hem-de milli Liderimiziň parasatly baştutanlygynda Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň durmuşa geçirýän döredijilikli we parahatçylyk söýüjilikli syýasatyny alamatlandyrýan aýdym-sazly çykyşlar ýaýbaňlandyrylýar.
Sabyrsyzlyk bilen garaşylýan pursat gelip ýetýär: ýygnananlaryň şowhunly el çarpyşmalary astynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow toý bagyny kesýär. Şeýlelikde, Maslahatlar merkezi dabaraly ýagdaýda açylýar.
Döwlet Baştutanymyz binanyň içine girýär we täze desga bilen tanyşýar.
Maslahatlar merkeziniň umumy meýdany 47 müň 464 inedördül metre barabardyr. Bu äpet binanyň beýikligi 38,65 metre, uzynlygy 190 metre barabardyr. Onuň gurluşygy üçin 9,37 gektar ýer bölegi bölünip berildi. Ýaşyl zolagyň meýdany 46 müň 23 inedördül metre deňdir.
Maslahatlar merkezinde ähli şertler döredildi, şol sanda sebit hem-de dünýä derejesindäki forumlary, duşuşyklarydyr gepleşikleri, şeýle hem metbugat maslahatlaryny we beýleki çäreleri geçirmek üçin bu merkez öňdebaryjy kompýuter we beýleki tehniki enjamlar, sanly tehnologiýalary bilen doly üpjün edildi.
Bu ýerde 500 orunlyk sammitler zaly ýerleşýär. Zalda şeýle hem 80 orunlyk stoluň başynda gepleşikleri geçirmek üçin mümkinçilik döredildi. Mundan başga-da bu ýerde 403 orunlyk multimediýa zaly, metbugat, resminamalara gol çekmek, dynç almak üçin zallar bar.
Maslahatlar merkeziniň içki bezeginde häzirki zaman suratkeşleriniň nakgaş eserleri ulanyldy, şeýle hem ussat halyçylarymyzyň dokan guş gölli halylary binanyň otaglaryna aýratyn görk berýär. Bularyň ählisi reňkleriň köpöwüşginliligi bilen birlikde, binanyň bezegine özboluşly öwüşgin çaýýar.
Maslahatlar merkeziniň hem-de onuň golaýynda ýerleşen Kabul ediş merkeziniň ägirtligi haýran galdyrýar. Olaryň keşbinde häzirki zaman binagärligi we bezeg ýörelgeleri gadymy milli binagärligiň däpleri bilen sazlaşykly utgaşýar. Binalaryň öň tarapyny ak reňkli sütünler we altynsow witražlar bezeýär. Binalara ýanaşyk ýerler doly abadanlaşdyryldy we bagy-bossanlyga öwrüldi.
Ýeri gelende aýtsak, paýtagtymyzda hem-de tutuş ýurdumyzda gurluşyk taslamalary işlenip taýýarlananda we durmuşa geçirilende, bag ekmek meselelerine aýratyn üns berilýär. Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bu meselä uly üns berip, diňe bir estetiki babatda däl, eýsem, ekologiýa nukdaýnazaryndan hem onuň ähmiýetini belleýär.
Açylyş dabarasy tamamlanandan soňra, täze Maslahatlar merkezinde döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda “Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň parahatçylygyň we ynanyşmagyň hatyrasyna halkara hyzmatdaşlygy” atly halkara maslahatyň dabaraly mejlisi geçirildi.
Milli Liderimiz zala barýar. Şol ýerde ýygnananlar döwlet Baştutanymyzy ör turup, şowhunly el çarpyşmalar bilen garşylaýarlar.
Halkara forum dabaraly ýagdaýda açyk diýip yglan edilýär.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip hem-de hemmeleri täze Maslahatlar merkeziniň binasynda gutlap, bu ajaýyp binanyň halkara durmuşyň möhüm meselelerini dürli görnüşdäki duşuşyklarda ara alyp maslahatlaşmak, şol meseleler boýunça hoşniýetli erk-isleg, jogapkärçilik hem-de döredijilikli hyzmatdaşlyk esasynda bilelikdäki oňyn çemeleşmeleri işläp taýýarlamak üçin myhmansöýer künjek hem-de amatly meýdança boljakdygyny belledi.
Hut şu binada dürli döwletleriň, halkara guramalaryň wekilleriniň, belli syýasy we jemgyýetçilik işgärleriniň gatnaşmagynda şeýle möhüm mesele boýunça ilkinji gezek duşuşyk geçirýändigimiz aýratyn bellärliklidir diýip, milli Liderimiz duşuşygyň işiniň üstünlikli bolmagyna goşant goşmaga taýýardyklary üçin ýygnananlara minnetdarlyk bildirdi. Siziň pikirleriňize we garaýyşlaryňyza ýokary baha berýäris we olar biziň üçin gymmatlydyr hem-de siziň pikirleriňiziň geljekde hem netijeli dünýä gün tertibini durmuşa geçirmäge hemmämize ýardam berjekdigine ynanýaryn diýip hormatly Prezidentimiz belledi.
Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça 2021-nji ýyl BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edildi diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi. Bu çözgüt Milletler Bileleşiginiň döwletara hyzmatdaşlygyň depginlerine netijeli goldaw bermäge, halkara hukugyň hem-de BMG-niň Tertipnamasynyň kadalaryna daýanmak bilen, gatnaşyklary birek-birege hormat goýmak esasynda guramak üçin degişli şertleri üpjün etmäge gyzyklanmasyny alamatlandyrýar.
Häzirki wagtda bu maksatlar möhüm ähmiýete eýedir hem-de ylalaşykly hereketleri talap edýär diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy. Bitarap Türkmenistan üçin parahatçylygyň we howpsuzlygyň esasynda durnuklylygy, ynanyşmagy hem-de halkara gatnaşyklarda aýanlygy üpjün etmek daşary syýasatyň iň ýokary ileri tutulýan ugry bolup durýar. Şeýle usulda hereket etmek bilen, ýurdumyz bar bolan meseleleri syýasy-diplomatik serişdeler arkaly çözmek, sebit we ählumumy derejedäki wehimleriň öňüni almak hem-de olara öz wagtynda çäre görmek üçin bitaraplygyň gurallaryny, onuň parahatçylyk dörediji mümkinçiliklerini işjeň peýdalanmagy teklip edýär.
Milli Liderimiz syýasy-hukuk guraly hökmünde bitaraplyk syýasatynyň häzirki wagtda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde, ählumumy wehimlere — halkara terrorçylyga, guramaçylykly jenaýatçylyga, neşe serişdeleriniň bikanun dolanyşygyna netijeli garşy durmakda tagallalary birleşdirmek üçin uly ähmiýete eýedigine ynam bildirdi. Soňky wagtlarda bu wehimlere täze howplar — kiberjenaýatçylyk, kanunçylyga boýun egmezlik, BMG-niň ornunyň hem-de wezipeleriniň ähmiýetini peseltmäge synanyşyklar, hukuk goraýyş meselelerini belli bir bähbitler üçin peýdalanmak ýaly howplar goşuldy.
Şunuň bilen baglylykda, biziň pikirimizçe, bu meseleler boýunça köptaraplaýyn gepleşikleri netijeli ugra gönükdirmek üçin Türkmenistanyň teklip edýän çäreleri möhümdir. Hususan-da, biziň ýurdumyz soňky ýyllarda BMG-niň meýdançalarynda durnukly energetika, ulag, ekologiýa, daşky gurşawy goramak ulgamlarynda halkara parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak hem-de birnäçe beýleki ugurlar boýunça Baş Assambleýanyň Kararnamalarynyň taslamalary bilen çykyş edip, hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek ugrunda yzygiderli ýagdaýda anyk çäreleri teklip edýär. Bu başlangyçlara Milletler Bileleşigi tarapyndan barha anyk düşünilýändigi hem-de biragyzdan giň goldawa eýe bolýandygy guwançly ýagdaýdyr.
Döwlet Baştutanymyz bu gürrüňi dowam edip, bitaraplyk syýasatynyň gurallarynyň peýdalanylmagynyň uly mümkinçiliklere eýedigine dünýäde barha oňyn baha berilýändiginiň möhümdigini belledi.
Bitaraplygyň binýatlaýyn ýörelgeleri — parahatçylyga, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryna, netijeli hyzmatdaşlyga hem-de özara düşünişmäge, ýüze çykýan meseleleri gepleşikler arkaly çözmäge, harby güýji ulanmazlyga, umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna hormat goýmaga ygrarlylyk halkara bileleşigiň hem-de onuň düzümleriniň bähbitlerine we gyzyklanmalaryna barha uly derejede kybap gelýär. Birnäçe ýyl mundan ozal, Türkmenistanyň başlangyjy boýunça dünýäniň syýasy senenamasynda täze senäniň — 12-nji dekabrda bellenilýän Halkara Bitaraplyk gününiň peýda bolmagy tötänleýin däldir.
BMG-niň Baş Assambleýasynyň birnäçe degişli Kararnamalary biragyzdan hem-de birnäçe gezek kabul edendigi bitaraplyk syýasatynyň goldawa eýe bolýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Eýýäm 20-den gowrak döwletiň BMG-niň çäklerinde parahatçylygyň we howpsuzlygyň bähbidine Bitaraplygyň dostlaryň toparyny döretmäge goşulandygy guwandyryjy ýagdaý bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy. Biziň ýurdumyz tarapyndan halkara meseleleri kadalaşdyrmakda bitaraplyk ýörelgelerini netijeli ulanmak boýunça BMG-niň Kadalar toplumyny düzmek işleri alnyp barylýar.
Türkmenistanyň Bitaraplygynyň halkara derejede ykrar edilmeginiň 25 ýyllyk baýramçylygynyň çäklerinde geçen ýyl guralan çäreler bitaraplyk nazaryýetiniň we tejribesiniň ösdürilmegine möhüm goşant bolup, döwletara hyzmatdaşlygyň bu nusgasyna gyzyklanmalary artdyrdy.
Biz häzirki wagtda türkmen Bitaraplygynyň, hakykatdan-da, BMG-niň Merkezi Aziýada strategik maksatlary ygtybarly durmuşa geçirmegiň, Owganystandaky ýagdaýy kadalaşdyrmagyň, ykdysady we ynsanperwer ulgamlarda sebitleýin we halkara, köpugurly hyzmatdaşlygyň netijeli guraly hökmünde çykyş edýändigine buýsanýarys diýip, milli Liderimiz belledi. Şunuň bilen baglylykda, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Türkmenistan dünýä bileleşigine şu möhüm ugurlarda tagallalary birleşdirmegi hem-de bu meselelere aýratyn üns bermegi teklip edýär.
Olaryň hatarynda döwlet Baştutanymyz halkara hukugy pugtalandyrmak, ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy saklamakda BMG-niň eýeleýän esasy ornuny tassyklamak; hukuk äsgermezçiligine hem-de umumy ykrar edilen halkara hukuk kadalaryna biperwaý çemeleşilmegine garşy durmak; strategik durnuklylygy saklamak we pugtalandyrmak hem-de onuň aýrylmaz bölegi bolup durýan ýaragsyzlanmak, ýarag serişdelerini artdyrmakdan, köpçülikleýin gyryş ýaraglaryny ýaýratmakdan ýüz döndermek hereketini goldamak; halkara terrorçylyga hem-de serhetüsti guramaçylykly jenaýatçylygyň beýleki görnüşlerine garşy göreş boýunça wezipeleri kesgitledi.
Şunda BMG-niň Terrorçylyga garşy ählumumy strategiýasyny ornaşdyrmak; jedelleri we çaknyşyklary duýdurmagyň, olary öz wagtynda aradan aýyrmagyň möhüm guraly hökmünde öňüni alyş diplomatiýasyny goldamak we pugtalandyrmak; energetika, ulag, suw, azyk, maglumat we kiberhowpsuzlygy üpjün etmek, bosgunlaryň we migrantlaryň meselelerini çözmek esasy şert bolup çykyş edýär.
Koronawirus pandemiýasyna garşy göreş hem-de onuň netijelerini aradan aýyrmak boýunça halkara tagallalary raýdaşlyk, ynsanperwer ýörelgelerde birleşmek şu ýylyň örän möhüm wezipesi bolup durýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow aýtdy.
Ählumumy gün tertibiniň bu we beýleki örän möhüm wezipeleri diňe düýpli şert — hoşniýetli erk-isleg, özara ynam, jogapkärçilik we öňdengörüjilik, birek-birege hormat goýmak hem-de deňhukuklylyk ýörelgesi berjaý edilende ýerine ýetirilip bilner. Biz bu garaýyşlaryň many-mazmun bilen doldurylmalydygyna, ähli döwletleriň anyk tagallalaryny goşmalydygyna, halkara we sebit düzümleriniň çäklerinde olaryň bilelikdäki işi üçin dünýägaraýyş binýady hökmünde çykyş etmelidigine ynanýarys diýip, milli Liderimiz belledi. BMG-niň Tertipnamasyna esaslanýan ählumumy parahatçylygyň we howpsuzlygyň häzirki ulgamy 75 ýyldan gowrak wagtyň dowamynda özüniň durmuşa ukyplylygyny hem-de adamzadyň hakyky isleg-arzuwlaryna laýyk gelýändigini subut etdi. Elbetde, ol kämilleşdirilip, üsti ýetirilip hem-de hakyky ýagdaýlara we häzirki döwrüň ösüş meýillerine laýyklykda täze görnüşler we nusgalar bilen baýlaşdyrylyp bilner. Emma ol hiç bir ýagdaýda hem şübhe astyna alnyp, has beteri-de, ony ýykmaga synanyşyklara sezewar edilip bilinmez. Şeýle hereketleriň netijeleri örän howply bolar, muňa biziň ählimiziň doly derejede göz ýetirýändigimize ynanýaryn diýip, döwlet Baştutanymyz belledi. Şol sebäpli hem Türkmenistan hemişe BMG-niň köpugurly ygtyýarlyklara eýe bolan esasy halkara düzüm, ählumumy parahatçylygy we howpsuzlygy saklamagyň möçberlerine, ykdysady mümkinçiliklerine, dolandyryş usullaryna hem-de beýleki ýagdaýlaryna garamazdan, islendik döwletiň kanuny hukuklaryny we bähbitlerini üpjün etmegiň daýanç sütüni hem-de kepili bolup galmalydygy ugrunda yzygiderli çykyş edýär.
Bitarap ýurt hökmünde biziň ornumyz, dünýä hem-de onda eýeleýän ornumyza garaýşymyz ähli halklara, olaryň özygtyýarly ösüş ýoluny saýlap almagyna, syýasy hem-de durmuş-ykdysady nusgasyna, beýleki döwletler bilen özara gatnaşyklarynyň mazmunyna hem-de ugruna hormat goýmak ýörelgesine daýanýar diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow nygtady. Şeýle garaýşa hyzmatdaşlarymyz ýokary baha berýärler, Türkmenistana dünýäniň onlarça ýurdy bilen dostlukly, özara deňhukukly gatnaşyklary durnukly hem-de yzygiderli ösdürmäge, olar bilen özara düşünişmegiň, netijeli ykdysady hyzmatdaşlygyň ýokary derejesini saklamaga, halkara edaralaryň işine netijeli gatnaşmaga mümkinçilik berýär.
Milli Liderimiz şu maslahatyň çäklerinde oňa gatnaşyjylaryň meseleleriň giň toplumyny ara alyp maslahatlaşjakdygyny belläp, bu duşuşygyň ösüşiň we döredijiligiň maksatlaryna ýetmäge umumy tagallalar bilen ýardam bermek üçin birleşen pikirdeşleriň özara ynama esaslanýan söhbetdeşligine öwrüljekdigine ynam bildirdi.
Türkmenistan myhmanlary hemişe ak ýürek bilen garşylaýar hem-de biz şeýle görnüşdäki meseleleriň giň toplumyny öz içine alýan söhbetdeşligiň ýurdumyzda yzygiderli esasda geçirilmegini isleýäris diýip, döwlet Baştutanymyz munuň üçin iň amatly syýasy we guramaçylyk şertlerini döredip, ähli zerur goldawy bermäge taýýardygyny tassyklady hem-de maslahata gatnaşyjylara gyzykly we netijeli işlemegi arzuw etdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň çykyşy uly üns we gyzyklanma bilen diňlenildi hem-de ruhubelentlik bilen kabul edildi.
Soňra maslahatda Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň (ÝHHG) Baş sekretary hanym Helga Şmidiň wideoýüzlenmesi diňlenildi.
ÝHHG-niň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza, foruma gatnaşyjylara Wena şäherinden salam ýollap, hemmeleri täze Maslahat merkeziniň açylmagy bilen gutlady.
Ýurdumyzyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasy 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etdi. Munuň özi ýygjam hyzmatdaşlygyň işjeňleşdirilmegine, durnukly ösüşe goldaw berilmegine, parahatçylygyň saklanylmagyna we adam hukuklaryna hormat goýulmagyna gönükdirilen çözgütdir. Dünýä jemgyýetçiligi üçin ählumumy wehimiň bar döwründe ähli tagallalaryň utgaşdyrylmagy we agzybirlikde hereket edilmegi aýratyn wajyp bolup durýar. Şunda üstünlik köp şertlere baglydyr. Ählumumy abadançylygyň bähbidine bilelikdäki iş bolan şahsy we toparlaýyn ygrarlylyk şol şertiň möhümleriniň biridir.
ÝHHG-niň ykrar edişi ýaly, gapma-garşylyklaryň öňüni almakda gatnaşyklary pugtalandyrmak arkaly ynanyşmagy berkitmek, çökgünligi kadalaşdyrmak we gapma-garşylyklaryň ýetiren zyýanyny dikeltmek ýaly wezipeleri howpsuzlyk meselelerine toplumlaýyn çemeleşmelere esaslanýan syýasy gepleşikler, özara gatnaşyklar üçin möhüm binýat bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, hanym Helga Şmid Türkmenistanyň goňşy döwletler, şol sanda Owganystan bilen hyzmatdaşlygy, şeýle hem ÝHHG-niň çäklerindäki özara gatnaşyklary giňeltmäge ygrarlydygyny kanagatlanma bilen belledi.
Sebitleýin başlangyçlaryň artmagy goňşy ýurtlaryň syýasatyň köp ugurlary boýunça ýakynlaşmagyny şertlendirýär. Bu bolsa Merkezi Aziýa we tutuş sebit üçin has gülläp ösýän hem-de howpsuz geljegiň garaşýandygyna bolan ynamy pugtalandyrýar. Türkmenistanyň Hazar sebitindäki ykdysady gatnaşyklary ösdürmek boýunça edýän tagallalary munuň aýdyň subutnamasydyr. 2019-njy ýylda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen birinji Hazar ykdysady forumy bu ugurda edilen wajyp ädimdir. Şol ýyl ÝHHG Aziýa bilen Ýewropanyň arasynda durnukly gatnaşyklara goldaw bermek boýunça sebitara taslama badalga berdi. Şunda ulag düzümine, sanly maglumatlaryň alşylmagyna we ekologiýa taýdan arassa energiýanyň önümçiligine möhüm üns berildi. Türkmenbaşynyň Halkara deňiz porty bu möhüm başlangyçlaryň esasy bölegi bolup durýar diýip, hanym Helga Şmid belledi.
Türkmenistan bilen ÝHHG-niň hyzmatdaşlygy giň ugurlar boýunça alnyp barylýar. Şunda ykdysady, ynsanperwer ugurlara, ekologiýa, hukuk ulgamyna möhüm ähmiýet berilýär. Ýakynda Türkmenistan birnäçe wajyp içki özgertmeleri amala aşyrdy. Şol sanda iki palataly parlament ulgamyna geçildi. Şunuň bilen baglylykda, ÝHHG durmuş-ykdysady ösüş boýunça Milli maksatnamanyň we Gender deňligi boýunça hereketleriň Milli meýilnamasynyň amala aşyrylmagyna goldaw bermek maksady bilen, öz tejribesini hödürlemäge taýýardyr.
ÝHHG Türkmenistan bilen durmuş-ykdysady özgertmeleriň mundan beýläk-de ilerledilmegine, demokratik düzümleriň berkidilmegine we kanunçylygyň kämilleşdirilmegine gönükdirilen gatnaşyklary dowam eder diýlip çykyşda bellenildi.
Hanym Helga Şmid çykyşynyň ahyrynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň dünýä jemgyýetçiliginde ruhy bitewüligiň we hyzmatdaşlygyň berkidilmegine ýardam berjekdigine ynam bildirip, bu möhüm meselelere goldaw berýändigi üçin biziň ýurdumyza hoşallyk bildirdi.
Soňra wideoaragatnaşyk arkaly Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Sergeý Lebedewiň çykyşy diňlenildi.
Dünýä jemgyýetçiligi Türkmenistany ygtybarly, parahatçylyk söýüji hyzmatdaş hökmünde ykrar etdi. 1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň bu ýurduň hemişelik Bitaraplygy baradaky Kararnamany kabul etmegi munuň subutnamasydyr. Şu ýyllaryň dowamynda Türkmenistan özüniň halkara hukuk derejesine üýtgewsiz ygrarlydygyny, Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik, beýleki döwletleriň içki işine gatyşmazlyk, özygtyýarlylygyna we çäk bitewüligine hormat goýmak ýörelgelerini görkezýär. Munuň özi onuň daşary syýasatynyň binýatlaýyn esasy bolup durýar.
Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasynyň “2021-nji ýyl — Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» atly Kararnamany kabul etmegi oňyn Bitaraplyk syýasatynyň halkara jemgyýetçiligiň bähbitleri bilen utgaşýandygyny aýdyň etdi.
GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygy — Ýerine ýetiriji sekretary Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň Türkmenistanyň açyklyk we ynanyşmak ýörelgelerine esaslanýan oňyn Bitaraplygyna ýokary baha berýändigini nygtady. Türkmenistanyň we çuňňur hormat goýulýan Prezident Gurbanguly Berdimuhamedowyň GDA-nyň çäklerinde ýola goýulýan özara gatnaşyklara bolan täzeçil hem-de uly gyzyklanma bildirilýän çemeleşmeleri netijeli, köpugurly hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine gönükdirilendir. Bu bolsa Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň gysga we uzak möhletleýin maksatlarynyň amala aşyrylmagyny şertlendirýär.
S.Lebedew 2019-njy ýylda Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Arkalaşygyň döwletleriniň daşary syýasat edaralarynyň arasyndaky gatnaşyklary işjeňleşdirmek boýunça hereketleriň Maksatnamasynyň kabul edilendigini belläp, bu resminamanyň durmuşa geçirilmeginiň Arkalaşygyň ýurtlarynyň möhüm sebitleýin we ählumumy meseleler boýunça garaýyşlarynyň berkidilmegine ýardam berjekdigine ynam bildirdi.
GDA-nyň Ýerine ýetiriji komitetiniň başlygynyň — Ýerine ýetiriji sekretarynyň belleýşi ýaly, Türkmenistan öz Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygyny mynasyp derejede garşylaýar. Ýurtda içerki durnuklylyk üpjün edildi, döwletiň we jemgyýetiň durmuşyna demokratik ýörelgeler tapgyrlaýyn esasda ornaşdyrylýar, 2030-njy ýyla çenli döwür üçin durnukly ösüş ulgamynyň Gün tertibini amala aşyrmakda uly üstünlikler gazanyldy.
Pursatdan peýdalanyp, S.Lebedew hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowy we tutuş türkmen halkyny öňde boljak şanly sene bilen gutlady hem-de doganlyk Türkmenistana mundan beýläk-de abadançylyk, parahatçylyk gülläp ösüş arzuw etdi.
Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň orunbasary, Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary hanym Olga Algaýerowa maslahata gatnaşyjylara iberen wideoýüzlenmesinde döwlet Baştutanymyzy we ähli türkmenistanlylary Halkara Maslahatlar merkeziniň açylmagy we şu mynasybetli geçirilýän möhüm forum bilen gutlady.
Hanym Olga Algaýerowa Türkmenistanyň 2012-nji ýyldan 2014-nji ýyla çenli BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň başlygynyň orunbasary bolandygyny belledi we ýene iki ýyl şu wezipä dalaşgärlik edýändigini nygtap, ýurdumyzyň bu halkara gurama bilen özara gatnaşyklaryna ýokary baha berdi.
Türkmen hyzmatdaşlarynyň biliminiň we öňe sürýän başlangyçlarynyň BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň işine möhüm goşant bolandygy we soňky birnäçe ýylyň dowamynda onuň anyk we ýokary netijelere ýetmegine ýardam edendigi bellenildi. Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysadyýetleri üçin BMG-niň Ýörite maksatnamasy (SPEKA) şolaryň biridir. BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasy BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebiti üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasy bilen bilelikde oňa goldaw berýär.
Bu gün SPEKA Merkezi Aziýa ýurtlarynyň, şeýle hem Azerbaýjanyň we Owganystanyň arasynda suw serişdelerini dolandyrmak, sebitiň energetika baýlyklaryny rejeli peýdalanmak, durnukly ulag, söwda, bilim, innowasiýa, gender deňligi ulgamlaryny hem-de ösüşe gözegçilik etmek üçin statistik mümkinçilikleri pugtalandyrmak ugurlary boýunça hyzmatdaşlyk üçin netijeli binýat bolup durýar.
Şunuň ýaly hyzmatdaşlyk durnukly ösüş ulgamynda Birleşen Milletler Guramasynyň maksatlaryna ýetmek üçin aýratyn zerurdyr diýip, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Ýerine ýetiriji sekretary belledi hem-de 2019-njy ýylyň noýabrynda Türkmenistanda geçirilen «SPEKA günleriniň» çäklerinde kabul edilen çözgütleriň möhümdigini nygtady.
Şunuň bilen birlikde, hanym Olga Algaýerowa Türkmenistanyň Araly halas etmegiň halkara gaznasyna başlyklyk eden döwründe durnukly ösüş boýunça hökümetara topar tarapyndan işlenip taýýarlanylan Merkezi Aziýada durnukly ösüş üçin daşky gurşawy goramak boýunça sebitleýin Maksatnamanyň aýratyn ähmiýete eýedigini nygtady.
Bu maksatnama suw serişdelerine elýeterliligi we olaryň durnukly peýdalanylmagyny üpjün etmek, ýaşyl ykdysadyýet, energiýanyň gaýtadan dikeldilýän çeşmeleri, garyndylary dolandyrmak we ekologiýa taýdan arassa ulag düzümini ösdürmek hem-de howanyň üýtgemegine garşy göreşmek we ekoulgamy goramak hem-de dikeltmek ugurlarynda ösüşi üpjün etmäge gönükdirilendir.
Hanym Olga Algaýerowa hormatly Prezidentimiziň suw serişdelerini netijeli peýdalanmak meselelerine möhüm üns berýändigini belläp, BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň bu möhüm ugurda, şol sanda Araly halas etmegiň halkara gaznasynyň çäklerinde Merkezi Aziýanyň döwletleri bilen bilelikde mundan beýläk-de özara gatnaşyklaryň ösdürilmegine taýýardygyny tassyklady.
Türkmenistanyň durnukly ulag ulgamyndaky halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine goşýan goşandy ägirt uludyr. BMG-niň Baş Assambleýasynyň kabul eden degişli Kararnamalary, şeýle hem 2016-njy ýylda Aşgabatda geçirilen durnukly ulag ulgamy boýunça birinji Ählumumy maslahat munuň aýdyň subutnamasydyr.
Şu ýylyň fewral aýynda BMG-niň Ýewropa Ykdysady komissiýasynyň Içerki ulaglar boýunça komitetiniň 83-nji mejlisiniň çäklerinde BMG-niň Ženewadaky bölüminiň ýanyndaky Türkmenistanyň hemişelik wekilhanasynyň başlangyjy boýunça “Hazar deňzi sebitinde durnukly ulag we söwda gatnaşyklary” ady bilen örän wajyp çäre geçirildi.
Çykyşynyň ahyrynda hanym Olga Algaýerowa BMG-niň Ýewropa ykdysady komissiýasynyň Türkmenistan we sebitiň ähli ýurtlary bilen durnukly ösüş ugry boýunça bilelikdäki işleri dowam etmäge taýýardygyny ýene bir ýola tassyklady.
Soňra BMG-niň Aziýa — Ýuwaş umman sebit üçin Ykdysady we Durmuş komissiýasynyň (ÝUNESKAP) Ýerine ýetiriji sekretary Armida Salsia Alisjahbananyň wideoaragatnaşyk arkaly çykyşy diňlenildi.
ÝUNESKAP-nyň Ýerine ýetiriji sekretary şunuň ýaly örän wajyp halkara maslahaty gurandygy üçin Türkmenistanyň Hökümetine hoşallyk bildirip, Aziýa — Ýuwaş umman sebitinde we onuň çäklerinden daşarda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge ýaramaz täsir eden COVID-19 ýokanjy bilen baglanyşykly meselä ünsi çekdi. Şonuň bilen baglylykda, koronawirus ýokanjyna garşy göreşmekde hem-de ýaramaz täsirini aradan aýyrmakda tagallalaryň utgaşdyrylmagynyň wajypdygy nygtaldy.
Parahatçylygy hem-de ynanyşmagy saklamak, aýratyn-da, jemgyýetçilik abadançylygyny we ählumumy raýdaşlygy berkitmek maksady bilen, COVID-19 ýokanjynyň durmuş-ykdysady ýagdaýa ýaramaz täsiriniň öňüni almak üçin hökümetleriň we köp sanly hyzmatdaşlaryň gatnaşyklarynyň işjeňleşdirilmegini talap edýär. Şol bir wagtyň özünde sebitleýin gurallary netijeli peýdalanyp, hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmeli. Munuň özi Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň ýurtlarynyň durnukly ösüşini we ygtybarly geljegini üpjün eder.
COVID-19 ýokanjynyň ýaramaz täsirini gyssagly aradan aýyrmak üçin ulag-üstaşyr mümkinçiliklerini amala aşyrmak, serhetüsti gatnaşyklary işjeňleşdirmek, saglygy goraýyş ulgamyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmek ýaly möhüm ugurlardaky bilelikdäki işleri amala aşyrmak maksady bilen agzybirlikli hereketler zerur bolup durýar. Şonuň bilen baglylykda, hanym Armida Salsia Alisjahbana geçiş döwründe 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibini ilerletmegiň möhüm şerti hökmünde parahatçylygy we ynanyşmagy üpjün etmegiň bähbidine umumy tagallalaryň utgaşdyrylmagynyň zerurdygyna üns çekdi.
Şeýlelikde, ÝUNESKAP-nyň BMG-niň düzümleri we beýleki hyzmatdaşlar bilen bilelikde, Türkmenistan hem-de ähli agza döwletler we gyzyklanma bildirýän taraplar bilen şu günki ähmiýetli halkara maslahatynyň netijelerini durmuşa geçirmek üçin mundan beýläk-de ýygjam hyzmatdaşlyga ygrarlydygy tassyklandy.
Hormatly Prezidentimiz maslahatyň dabaraly mejlisini dowam edip, Birleşen Milletler Guramasynyň Türkmenistandaky wagtlaýyn utgaşdyryjysy, BMG-niň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) Türkmenistandaky wekili Kristina Weýganda söz berdi. Ol foruma gatnaşmaga çakylygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, milli Liderimizi hem-de türkmen halkyny täze ajaýyp Maslahatlar merkeziniň açylmagy bilen gutlady. Şunuň bilen baglylykda, bu wakalaryň Türkmenistanyň mukaddes Garaşsyzlygynyň 30 ýyllygynyň bellenilýän hem-de «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilen şu ýylda bolup geçmeginiň çuň manysynyň bardygy bellenildi.
Nygtalyşy ýaly, parahatçylyk we ynanyşmak BMG-niň Tertipnamasynda hem-de ençeme onýyllyklaryň dowamynda kabul edilen beýleki resminamalarda berkidilen esasy ýörelgeleriň we maksatlaryň binýady bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň we BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ýokary derejesi bellenildi. Şol hyzmatdaşlyk bolsa häzirki döwrüň ähli wajyp meseleleri, ilkinji nobatda bolsa, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek meseleleri boýunça strategik hyzmatdaşlyga öwrüldi.
COVID-19 koronawirus ýokanjynyň ýaýramagy bilen baglylykda, häzirki wagtda dünýäde emele gelen ýagdaý babatda Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek örän wajypdyr. Şu çylşyrymly döwürde olar pandemiýadan soň, çalt dikeltmäge hem-de howpsuz we sagdyn dünýäde hemmeler üçin iň gowy geljege aýdyň ýoly görkezýär diýip, hanym Kristina Weýgand aýtdy. Durnukly ösüş ulgamynda 2030-njy ýyla çenli döwür üçin Gün tertibini durmuşa geçirmek parahatçylyk we ynanyşmak taglymaty bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr. BMG-niň düzümleriniň we Türkmenistanyň Hökümetiniň arasyndaky köpýyllyk gatnaşyklar hem şu nukdaýnazardan amala aşyrylýar. Şu ýyl olar täze bäşýyllyk çarçuwaly hyzmatdaşlyk maksatnamasyny durmuşa geçirmäge girişdiler. Şunuň bilen baglylykda, hyzmatdaşlygyň, şol sanda COVID-19 ýokanjyna garşy göreşmek ýaly möhüm ugurda hyzmatdaşlygyň netijeli häsiýeti nygtaldy. Adam hukuklary ulgamynda hem ikitaraplaýyn hyzmatdaşlyk ýokary depginler bilen ösdürilýär. Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek bilen berk bagly bolan bu ulgamda BMG-niň we Türkmenistanyň özara gatnaşyklary yzygiderli pugtalandyrylýar.
Birleşen Milletler Guramasynda parahatçylyk, parahatçylykly ýaşaşmak medeniýetini, öňüni alyş diplomatiýasyny hem-de syýasy gepleşikleri ilerletmekde Türkmenistanyň işjeň ornuna ýokary baha berilýär diýip, hanym Kristina Weýgand nygtady. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly biziň köptaraplylyga, özara hormat goýmak, bähbitleri hem-de köpugurly, özara bähbitli hyzmatdaşlygy ykrar etmek ýörelgelerine ygrarlydygyny tassyklamaga mümkinçilik berýär.
ÝUNISEF-niň Türkmenistandaky wekili çykyşynyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowa şu maslahatyň guralandygy üçin hoşallyk bildirip, forumyň netijeleriniň tutuş adamzadyň abadançylygynyň bähbidine umumy maksatlara ýetmekde ýurdumyzyň hem-de Milletler Bileleşiginiň arasyndaky üstünlikli we netijeli hyzmatdaşlyga täze itergi berjekdigine ynam bildirdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow hanym Kristina Weýganda çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Russiýa Federasiýasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Aleksandr Blohine söz berdi.
Diplomatyň nygtaýşy ýaly, Aşgabadyň 140 ýyllygy bellenilýän ýylda ak mermerli paýtagtymyzyň täze bezegine öwrülen Maslahatlar merkezinde geçirilýän maslahatda çykyş etmek özi üçin uly hormatdyr. Bu wekilçilikli forum Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlar bilen hemmetaraplaýyn gatnaşyklara ygrarlydygynyň, onuň ählumumy gün tertibini kemala getirmäge işjeň gatnaşýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.
2021-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilmegi ýurdumyzyň halkara giňişlikde şeýle başlangyçlary ilerletmeginiň aýdyň mysalydyr. Häzirki wagtda parahatçylyk we ynanyşmak dünýäniň ähli halklary hem-de döwletleri üçin örän zerurdyr. Olaryň Türkmenistanyň daşary syýasy ugry üçin örän wajypdygy iş ýüzünde tassyklanyldy hem-de dünýä bileleşigi tarapyndan ýokary baha berilýär.
Ýurduň hemişelik Bitaraplygy örän güýçli we işjeň garaýyşdyr, netijeli halkara hyzmatdaşlygy ýola goýmagyň täsirli guralydyr diýip, jenap Aleksandr Blohin aýtdy. Türkmenistanyň Prezidenti Gurbanguly Berdimuhamedowyň durmuşa geçirýän bitaraplyk syýasaty sebit durnuklylygyny, howpsuzlygyny we durnukly ösüşi üpjün etmegiň möhüm şerti bolmak bilen, beýleki döwletleriň parahatçylykly gepleşikleri we özara gatnaşyklary üçin şertleri döretmäge ýardam edýär. 2020-nji ýylyň dekabrynda Türkmenistanyň başlangyjy bilen BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan Bitaraplygyň orny hakyndaky Kararnamanyň kabul edilmegi, Bitaraplygyň dostlary toparynyň döredilmegi bu strategiýanyň hemmeler tarapyndan goldanylýandygynyň aýdyň subutnamasydyr. Türkmen kärdeşleriniň çagyrmagy boýunça bu topara Russiýa hem girdi.
Russiýa Federasiýasynyň Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi çykyşynda ýurdumyzyň Merkezi Aziýada köptaraplaýyn, şol sanda “Merkezi Aziýa 5+Russiýa” çäginde gatnaşyklara işjeň gatnaşýandygyny, ekologiýa meselelerini, şol sanda Aral deňziniň töweregindäki ýagdaý bilen bagly meseläni çözmäge saldamly goşant goşýandygyny belledi. Russiýa tarapy Türkmenistanyň beýleki kenarýaka döwletler bilen bilelikde Hazar deňzini özleşdirmäge, şunuň bilen baglylykda, ýüze çykýan hukuk, ekologiýa we ykdysady meseleleri çözmäge oýlanyşykly çemeleşmelerine ýokary baha berýär. Hut Türkmenistanyň 2019-njy ýylda birinji Hazar ykdysady forumyny geçirmek baradaky jogapkärçiligi öz üstüne alandygy bellärliklidir.
Şunuň bilen birlikde, diplomat ýurdumyzyň Owganystanda düzümleýin taslamalary durmuşa geçirmekde möhüm orun eýeleýändigini belledi. Şol taslamalar bolsa bu döwletiň ykdysady ösüşi we syýasy durnuklylygy üçin esaslary döredýär. Russiýa bu döredijilikli işe ýokary baha berýär.
Türkmen-russiýa gatnaşyklarynyň strategik hyzmatdaşlygyň, parahatçylygyň we ynanyşmagyň bähbidine halkara hyzmatdaşlygyň aýdyň mysaly bolup durýandygy nygtaldy. Golaýda Moskwa bolan saparynyň barşynda wekilçilikli türkmen wekiliýeti tarapyndan geçirilen dürli derejedäki duşuşyklaryň onlarçasy döwletara gepleşikleriň gün tertibiniň örän giňdigine şaýatlyk edýär.
Täze koronawirus ýokanjynyň pandemiýasyna garşy bilelikde göreşmek meselesi soňky ýylda ikitaraplaýyn gatnaşyklarda we tutuş dünýä diplomatiýasynda aýratyn orun eýeledi. Türkmenistanyň ylmy diplomatiýany ösdürmek babatda alan ugruna laýyklykda, iki ýurduň alymlarynyň arasynda işjeň tejribe alşylýar, bu ulgamda özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin hukuk binýadyny üpjün edýän resminamalaryň birnäçesine gol çekildi. Özara ynsanperwerlik ýüklerini ibermek amala aşyryldy. Bularyň ählisi türkmen-russiýa gatnaşyklaryny häsiýetlendirýän dostlugyň we ynanyşmagyň aýdyň beýanydyr.
Bellenilişi ýaly, şu ýyl Türkmenistanyň döwlet Garaşsyzlygyna eýe bolmagynyň 30 ýyllygynyň nyşany astynda geçýär. Şu geçen döwrüň dowamynda ýurt doly özgerdi, halkara abraýa eýe boldy, dünýä bileleşiginde mynasyp orun eýeledi. Türkmen diplomatiýasynyň ileri tutulýan ugurlary diňe bir ýurduň döwlet bähbitlerini beýan etmek bilen çäklenmän, olar sebitiň we dünýäniň jana-jan bähbitlerine laýyk gelýär.
Çykyşynyň ahyrynda jenap Aleksandr Blohin döwletliliginiň dördünji onýyllygyna gadam basýan, Türkmenistanyň döwrüň synagyndan geçen bu netijeli ugry üstünlikli dowam etdirjekdigine ynam bildirdi.
Milli Liderimiz russiýaly diplomata forumda eden çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Mettýu Stiwen Klimowa söz berdi.
Amerikaly diplomat döwlet Baştutanymyzy we maslahata gatnaşyjylaryň ählisini mübärekläp, gapma-garşylyklaryň sebäplerini aradan aýyrmak hem-de döwrüň synagyndan geçmäge ukyply pugta parahatçylygy berkarar etmek üçin ýurtlaryň arasynda köprüleri gurmak boýunça netijeli işlemegiň zerurdygyny aýratyn belledi.
Ynanyşmak we yhlas bilen parahatçylyga ymtylmak giň halkara hyzmatdaşlygy üçin uly mümkinçilikleri açýar. Şunuň bilen baglylykda, jenap Mettýu Stiwen Klimow Türkmenistanyň Prezidentiniň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň hem-de Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan degişli Kararnamanyň kabul edilmeginiň örän wajypdygyny nygtady. Bu resminama, bir tarapdan, parahatçylygy we ynanyşmagy, beýleki tarapdan bolsa, hyzmatdaşlygy we ösüşi baglanyşdyrýar.
Diplomatyň belleýşi ýaly, hakyky parahatçylygy birek-birege ynanmazdan gazanmak mümkin däldir. Gapma-garşylyklaryň ýüze çykmagyna alyp barýan sebäpleri aradan aýyrmak üçin özara ynanyşmak ýagdaýyny yzygiderli pugtalandyrmak zerurdyr. Muňa ýurtlaryň arasyndaky jogapkärli we açyk gatnaşyklar, yzygiderli geçirilýän özara hormat goýmak ýagdaýyndaky gepleşikler, netijeli gatnaşyklara ymtylmak ýardam edýär.
Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde döwletler bilelikdäki tagallalar bilen ygtybarly parahatçylyk üçin şertleri döretmäge çalyşýarlar. BMG-niň çäginde Türkmenistan ynanyşmagyň esasy ugurlaryny kemala getirmäge işjeň gatnaşýar. Parahatçylyk we ynanyşmak pikiriniň many-mazmuny hem-de ähmiýeti örän täsindir. Çünki bu düşünjeler ýurduň oňyn Bitaraplygynyň däplerine berk ornaşdy. Şunuň bilen baglylykda, Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Türkmenistanyň çäk bitewüligini hem-de garaşsyzlygyny goldaýandygy, 30 ýylyň dowamynda döwletara gatnaşyklary guramakda şu binýatlaýyn ýörelgeden ugur alýandygy nygtaldy. Bu ýörelge bolsa ýurdumyzyň halkara gatnaşyklara yzygiderli çemeleşmesi bilen sazlaşykly utgaşýar. Şeýlelikde, döwletleriň ikisi hem ähli babatda ylalaşyk gazanmaga çalyşýar. Şeýle aç-açan pikir alyşmalar özara ynanyşmagy pugtalandyrmaga mümkinçilik berýär. Taraplar bu ugurdaky tagallalaryny mundan beýläk-de dowam etdirerler.
Diplomat öz çykyşynda dünýäniň ähli ýurtlarynyň geljeginiň özara baglanyşygyny belledi. Munuň şeýledigini COVID-19 pandemiýasy hem görkezdi. Nygtalyşy ýaly, ynanyşmak ählumumy parahatçylygyň esasydyr. Parahatçylygy gazanmak biziň umumy maksadymyzdyr.
Jenap Mettýu Stiwen Klimow Türkmenistanyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly hökmünde 2021-nji ýylyň konsepsiýasynyň başyny başlamak bilen, bu iki sözi — parahatçylygy we ynanyşmagy diplomatiýanyň gymmatly serişdesine öwrendigini belledi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow çuň manyly çykyşy üçin amerikaly diplomata minnetdarlyk bildirip, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy Natalýa Drozda söz berdi.
ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysy döwlet Baştutanymyza bu ýokary derejeli maslahatyň açylyş dabarasynda çykyş etmek babatda döredilen mümkinçilik üçin hoşallyk bildirip, häzirki döwrüň ýagdaýlary bilen baglylykda, bu forumyň wajypdygyny hem-de derwaýysdygyny aýratyn belledi. Şunuň bilen baglylykda, türkmen Lideriniň 2021-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky başlangyjynyň örän wajypdygy nygtaldy. Bu başlangyç Milletler Bileleşiginiň biragyzdan goldawyna mynasyp boldy. Türkmenistan bu teklibi öňe sürmek bilen, hemişelik Bitaraplyk syýasatyna ygrarlydygyny ýene-de bir gezek görkezdi. Gatnaşyklaryň medeniýetini berkarar etmek we dünýäniň dürli döwletleriniň arasynda özara ynanyşmagy pugtalandyrmak bu syýasatyň ileri tutulýan ugurlary bolup durýar.
Bellenilişi ýaly, eýýäm şu ýylyň ilkinji aýlary biziň ýurdumyzyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyny yglan etmek baradaky başlangyjy öňe sürmek bilen çäklenmän, eýsem, bu ýylyň wezipelerini üstünlikli çözmekde örän işjeň hyzmatdaş hökmünde çykyş edýändigini görkezdi. Halkara we sebit guramalarynyň, halkara bileleşige agza döwletleriň hem-de beýleki gyzyklanma bildirýän taraplaryň giň toparynyň wekilleriniň gatnaşmagynda we ysnyşykly hyzmatdaşlykda Türkmenistanda hem-de onuň çäklerinden daşarda guralan köp sanly we dürli derejedäki çäreler munuň aýdyň subutnamasydyr.
Şeýlelikde, türkmen tarapy deňhukukly gatnaşyklary saklamak hem-de ählumumy ösüşiň wajyp meseleleri boýunça hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak üçin netijeli binýady hödürlemäge çalyşýar. Öz nobatynda, munuň özi diňe bir howpsuzlyk we durnukly ösüş meselelerini çözmäge däl, eýsem, dürli taraplaryň arasynda özara düşünişmegi we hormat goýmagy ýokarlandyrmaga ýardam eder. Bu bolsa berk parahatçylygy gazanmagyň möhüm şertidir.
Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy Türkmenistanyň parahatçylygy we ynanyşmagy pugtalandyrmak babatdaky garaýyşlaryna ýokary baha berýär. Şeýle özara gatnaşyklaryň açyklyk, ynanyşmak, hemme taraplaryň bähbitlerini nazara almak ýörelgeleri esasynda guralýandygyny hem-de sebit parahatçylygyny we durnuklylygyny üpjün etmek maksady bilen, tagallalary birleşdirmäge gönükdirilendigini bellemek gerek diýip, hanym Natalýa Drozd aýtdy.
ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň Türkmenistanyň Hökümeti bilen hyzmatdaşlygyna netijeli häsiýet mahsusdyr. Bu babatda hemişelik Bitaraplyk syýasatyny durmuşa geçirmäge gönükdirilen, şol sanda gapma-garşylyklaryň öňüni almak, energetika howpsuzlygyny pugtalandyrmak, ulag geçelgelerini ösdürmek we ykdysady gatnaşyklary berkitmek meseleleri boýunça taslamalara aýratyn ähmiýet berilýär.
Merkez Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyny üstünlikli geçirmäge saldamly goşant goşmaga çalyşmak bilen, Türkmenistanyň bu ulgamdaky tagallalaryny goldamagyň nyşany hökmünde birnäçe çäreleriň başyny başlady. Şolaryň hatarynda 16-njy martda geçirilen “Parahatçylygy, ynanyşmagy we howpsuzlygy pugtalandyrmakda zenanlaryň orny” atly sebitleýin Merkezi Aziýa forumy hem bar. Bu forum ýurduň Hökümeti bilen hyzmatdaşlykda hem-de ÝHHG-niň ýerine ýetiriji düzümleriniň goldamagynda guraldy.
Hanym Natalýa Drozd ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyny geçirmäge mundan beýläk-de işjeň gatnaşmagy meýilleşdirýändigini aýdyp, onuň çäklerinde göz öňünde tutulan çäreleriň uzak möhletli netijelere eýe boljakdygyna hem-de Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistanyň täze, möhüm netijeli başlangyçlarynyň başlanmagyny şertlendirjekdigine ynam bildirdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkeziniň ýolbaşçysyna çuň manyly çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, Ýewropa Bileleşiginiň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi Diýego Ruiz Alonso söz berdi.
Diplomat şeýle möhüm meselä bagyşlanan halkara maslahatda çykyş etmek babatda döredilen mümkinçilik üçin milli Liderimize hoşallyk bildirip, parahatçylyk we ynanyşmak meseleleriniň Ýewropa Bileleşiginiň gün tertibinde durýandygyny belledi. Köpýyllyk taryhy tejribäniň görkezişi ýaly, jebisligi pugtalandyrmak, netijeli halkara gatnaşyklary ösdürmek üçin esasy gymmatlyklara daýanmak zerurdyr. Häzirki wagtda ýüze çykýan wehimleri ýekelikde ýeňip geçmek mümkin däldir. Öňde goýlan maksatlara ýetmek üçin Ýewropa Bileleşigi hemişe islendik başlangyçlary, aýratyn hem parahatçylygy we ynanyşmagy gazanmaga degişli başlangyçlary goldady we mundan beýläk-de goldar.
Bu wehimler, şol bir wagtyň özünde, dünýä bileleşiginiň tagallalarynyň birleşdirilmegini talap edýän ählumumy möçberdäki wehimler bolup durýar. Şunuň bilen baglylykda, diplomat döwlet Baştutanymyzyň tutuş adamzady tolgundyrýan örän wajyp meseleleriň çözgüdini işläp taýýarlamaga gönükdirilen halkara başlangyçlarynyň ähmiýetini nygtady.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow jenap Diýego Ruiz Alonso çykyşy üçin minnetdarlyk bildirip, forumyň dabaraly mejlisine gatnaşyjylara jemleýji söz bilen ýüzlendi.
Milli Liderimiz Türkmenistanyň Hökümetiniň hem-de halkynyň adyna aýdylan hoşniýetli sözler, maslahatyň işine işjeň gatnaşandyklary, onuň barşynda edilen çuň manyly çykyşlar üçin hemmelere minnetdarlyk bildirip, şu gün köp sanly teklipleriň, peýdaly pikirleriň we bahalaryň beýan edilendigini belledi. Şol teklipler ýurdumyzyň daşary syýasy strategiýasyny mundan beýläk-de meýilleşdirmekde we durmuşa geçirmekde göz öňünde tutular, zerur bolan halatynda bolsa, iş ýüzünde ulanylar.
Döwlet Baştutanymyzyň nygtaýşy ýaly, ara alyp maslahatlaşmalar däp bolan ýörelgelerde döwletara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda öňe hereket etmegiň, uzak möhletli ösüş maksatlaryna ýetmekde tagallalary birleşdirmäge hyzmat etjek, halklaryň hakyky bähbitlerine, isleg-arzuwlaryna gabat gelýän çözgütleri kabul etmegiň zerurdygyny görkezdi.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow bilelikde iň wajyp wezipeleri çözmäge ukyplydygymyza ynam bildirdi. Hatda halkara gatnaşyklardaky ýeňil bolmadyk ýagdaýyň, ählumumy ykdysadyýetde çylşyrymly ýagdaýlaryň şertlerinde hem dünýäde olary özara ynanyşmak, jogapkärçilik, birek-birege hormat goýmak arkaly ýeňip geçip boljakdygy baradaky ynam artýar. Şu duşuşyk hem bu düşünjeleriň berkarar bolmagyna ýardam etmelidir.
Türkmenistanyň Bitaraplygy bu işde möhüm orun eýeleýär diýip, milli Liderimiz aýtdy. Biziň ýurdumyz netijeli daşary syýasy ugruny gyşarnyksyz durmuşa geçirmegini, parahatçylyk söýüjilikli maksatlarda diplomatiýanyň gurallaryny ulanmagyny, halkara meseleleriň kabul ederlikli çözgüdi üçin özüniň syýasy giňişligini teklip etmegini dowam eder. Biz ikitaraplaýyn derejede, şeýle hem köptaraplaýyn gepleşikleriň çäklerinde olary ara alyp maslahatlaşmak üçin açykdyrys diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady.
BMG-niň yglan eden Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly munuň üçin goşmaça oňat mümkinçilikleri döredýär. Geçirilen maslahat, oňa gatnaşyjylaryň wekilçilikli düzümi ara alyp maslahatlaşmalaryň uly geljeginiň bardygyny we möhüm ähmiýete eýedigini görkezdi.
Biz forumyň netijelerine, edilen çykyşlaryň derejesine, maslahata gatnaşyjylaryň taýýarlygyna ýokary baha berýäris we gatnaşyklary, bilelikdäki işi dowam etdirmäge taýýardyrys diýip, hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow belledi.
Milli Liderimiz aýdylanlary jemläp, hemmelere Türkmenistanyň we onuň halkynyň adyna aýdan mähirli sözleri, ýurdumyzyň halkara başlangyçlaryny goldaýandyklary üçin ýene-de bir gezek minnetdarlyk bildirdi. Bularyň ählisi ählumumy gün tertibiniň iň wajyp meseleleri boýunça gepleşikleri ýola goýmak, umumy maksatlara ýetmegiň bähbidine hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek babatda seçilip alnan ýoluň dogrudygyna bizde goşmaça ynam döredýär diýip, döwlet Baştutanymyz nygtady we “Goý, bütin dünýäde parahatçylyk bolsun!” diýip sözüni jemledi.
Halkara maslahatyň dabaraly mejlisi ýapyk diýlip yglan edilýär. Mejlis tamamlanandan soň, hormatly Prezidentimiz belent mertebeli myhmanlar üçin niýetlenen kitapda ýadygärlik ýazgy galdyrdy we Maslahatlar merkezinden ugrady.
Soňra halkara resminamalaryna gol çekmek dabarasy boldy.
Gol çekilen resminamalaryň hatarynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasynyň arasynda 2021 — 2023-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk baradaky Ähtnama; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Halkara Energetika Agentliginiň arasynda energetika pudagynda hyzmatdaşlyk etmek barada özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama; Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasynyň Milli azlyklaryň işleri boýunça Ýokary komissarynyň edarasynyň arasynda dil we medeniýet köpdürlüligi boýunça hyzmatdaşlyk hakyndaky Ähtnama; iýmit çygrynda mümkinçilikleri we hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça sebitleýin platformany ýerleşdirmek we işletmek arkaly Merkezi Aziýa we Kawkaz sebitlerinde eneleriň we çagalaryň iýmitlenmegini gowulandyrmaga ýardam etmek barada Türkmenistanyň Saglygy goraýyş we derman senagaty ministrligi bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Çagalar gaznasynyň (ÝUNISEF) arasynda özara düşünişmek hakyndaky Ähtnama bar.
Soňra hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň gatnaşmagynda Maslahatlar merkeziniň golaýynda ýerleşen Türkmenistanyň Kabul ediş merkeziniň açylyş dabarasy geçirildi.
Dabara gatnaşyjylaryň el çarpyşmalary astynda döwlet Baştutanymyz däp bolan toý bagyny kesýär we binanyň içine girýär, şol ýerde şu dabara gatnaşyjylary çagalar döredijilik topary hem-de aýdym-saz topary dünýäniň ençeme dillerinde ruhubelentlik bilen mübärekleýärler.
Kabul ediş merkezi jemi 26 müň 854 inedördül metr meýdanda ýerleşýär. Merkeziň esasy zaly 1 müň orunlyk bolup, ol banketler, dabaralar zaly diýlip atlandyrylýar. Bu zal meşhur daşary ýurtly önüm öndürijileriň oňaýly we döwrebap mebelleri bilen üpjün edildi hem-de ajaýyp türkmen el halylary bilen bezeldi.
Mundan başga-da Kabul ediş merkezinde myhmanlary garşylamak üçin niýetlenen otaglar ýerleşýär. Binanyň bezeginde binagärligiň özboluşly ýörelgeleri ulanyldy. Garderobly hol we beýleki zallar Türkmenistanyň ajaýyp tebigatyny beýan edýän nakgaş eserleri bilen bezeldi.
Täze Kabul ediş merkezinde foruma gatnaşyjylar üçin resmi kabul edişlik guraldy. Onuň dowamynda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow söz sözledi. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, Türkmenistan häzirki döwürde ösüşiň täze belentliklerine tarap ynamly gadam urýar. Ýurdumyzda giň gerimli özgertmeler amala aşyrylýar. Milli ykdysadyýetimiziň ähli ulgamlarynda uly ösüşler gazanylýar. Şunuň bilen baglylykda, ähli gyzyklanma bildirýän daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen dostlukly gatnaşyklary hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýär.
Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň degişli Kararnamalar bilen ýurdumyzyň Bitaraplyk derejesini iki gezek ykrar etmegi, Türkmenistanyň öňe sürýän başlangyçlarynyň halkara derejede giň goldawa mynasyp bolmagy ýurdumyzyň dünýä ýüzündäki abraýynyň ýokary galýandygyny aňladýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.
Resmi kabul edişligiň barşynda sungat ussatlary hem çykyş etdiler.
Soňra hormatly Prezidentimiz hemmeler bilen mähirli hoşlaşyp, bu ýerden ugrady.
***
Günüň ikinji ýarymynda halkara maslahat umumy mejlisler görnüşinde “Parahatçylyk we howpsuzlyk ugrunda hyzmatdaşlyk”, “Söwda-ykdysady hyzmatdaşlykda ekologiýanyň ähmiýeti”, “Ynsanperwer ugry boýunça halkara hyzmatdaşlyk” mowzuklary boýunça dowam etdirildi.
Foruma gatnaşyjylaryň arasynda BMG-niň we onuň ýöriteleşdirilen düzümleriniň, beýleki halkara guramalaryň wekilleri bar. Olaryň çykyşlarynda sebitde we tutuş dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy hem-de durnuklylygy üpjün etmekde tagallalary birleşdirmek, uzak möhletli geljegi nazara almak bilen, deňhukuklylyk we özara hormat goýmak ýörelgeleri esasynda köpugurly, netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek işinde Türkmenistanyň işjeň orny nygtaldy. Şunuň bilen baglylykda, milli Liderimiziň öňe sürýän, döwletleriň we halklaryň arasynda özara düşünişmek hem-de ynanyşmak ýagdaýyndaky gatnaşyklary pugtalandyrmaga, häzirki döwrüň wajyp meseleleriniň sazlaşykly çözgütlerini işläp taýýarlamaga gönükdirilen oňyn başlangyçlaryň ähmiýeti we derwaýyslygy aýratyn bellenildi.
Halkara gatnaşyklaryň giň meselelerini ara alyp maslahatlaşmak üçin açyk meýdança öwrülen forumyň jemleri boýunça “tegelek stoluň” başyndaky söhbetdeşlik guraldy. Onuň çäklerinde sebit we ählumumy derejedäki netijeli işleri ilerletmekde, umumy abadançylygyň hem-de ösüşiň maksatlaryna laýyk gelýän oňyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmakda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň baştutanlygynda döredijilikli daşary syýasy ugry amala aşyrýan Bitarap Türkmenistanyň saldamly goşandy nygtaldy.
https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/26107?type=feed