Aşgabat, 25-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli birnäçe meselelere seredildi.

Döwlet Baştutanymyz mejlisiň agzalaryna ýüzlenip, hemişe bolşy ýaly, jenaýat edendikleri üçin iş kesilen we eden etmişlerine ökünip, ak ýürekden toba gelen raýatlaryň günäsiniň geçilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Raýatlyk we günä geçmek meseleleri boýunça teklipleri taýýarlamak baradaky toparyň başlygy B.Gündogdyýewe söz berildi. Ol jenaýat edendikleri üçin iş kesilen raýatlaryň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli günäsini geçmek boýunça bu toparyň geçiren işleri barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, asylly däbe eýerip, iş kesilen 247 raýatyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli günäsini geçmek baradaky Permana gol çekdi. Döwlet Baştutanymyz toparyň başlygyna hukuk goraýjy edaralaryň ýolbaşçylary bilen bilelikde günäsi geçilen adamlary tussaglykdan boşadyp, olaryň ýakyn wagtda öz öýlerine, maşgala agzalarynyň arasyna barar ýaly, ähli zerur işleri geçirmegi tabşyrdy. Arkadagly Gahryman Serdarymyz günäsi geçilen adamlara bolsa yhlasly zähmet çekip, eziz Watanymyza ak ýürekden hyzmat edip, halal zähmetiň hözirini görüp ýaşamaklaryny arzuw etdi.

Soňra Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa ýurdumyzy ykdysady, syýasy, medeni taýdan mundan beýläk-de ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak, döwletimiziň halkara başlangyçlaryny hukuk taýdan goldamak boýunça kanun taslamalaryny taýýarlamak hem-de hereket edýän kanunlara döwrüň talabyna laýyklykda üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmek boýunça alnyp barylýan işler barada maglumat berdi. Şeýle-de Mejlisiň deputatlarynyň gatnaşmagynda Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjileri üçin kanun çykaryjylyk işiniň meseleleri boýunça okuw sapaklarynyň geçirilendigi aýdyldy. Pakistan Yslam Respublikasynyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi bilen, şeýle hem Türkmenistanyň Mejlisiniň we Ermenistan Respublikasynyň Milli Ýygnagynyň arasynda ikitaraplaýyn esasda döredilen parlamentara dostluk toparlarynyň sanly ulgam arkaly geçirilen duşuşyklary barada habar berildi. Mundan başga-da, Mejlisiň deputaty Hytaý Halk Respublikasynda guralan “Türkmenistan üçin Bütindünýä Söwda Guramasy barada esasy düşünjeler” atly okuw maslahatyna gatnaşdy. Milli parlamentiň ýolbaşçysy ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllyk senesine, BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna, onuň çäklerinde guraljak parlament forumyna taýýarlyk görlüşi barada-da aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz döwletimiziň alyp barýan içeri we daşary syýasatynyň täze işlenip taýýarlanylýan kanunlarda öz beýanyny tapmalydygyna, şoňa görä-de, döwrüň talap edýän täze kanun taslamalaryny kämilleşdirmegi dowam etdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow 2025-nji ýylda ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysadyýetleri üçin Ýörite maksatnamasynda (SPECA) başlyklyk etmeginiň çäklerinde göz öňünde tutulan halkara çäreleri guramaçylykly geçirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, degişli meýilnama laýyklykda, noýabr-dekabr aýlarynda Aşgabat şäherinde SPECA-nyň Ykdysady forumyny, Dolandyryjy geňeşiniň 20-nji mejlisini hem-de ugurlar boýunça iş toparlarynyň duşuşyklaryny geçirmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, Maliýe we ykdysadyýet ministrligi, Türkmenistanyň BMG-niň Ženewadaky edarasynyň ýanyndaky hemişelik wekilhanasy, Ýewropa ykdysady komissiýasy bilen bilelikde “SPECA günlerini” guramaçylykly geçirmek boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Oňa maksatnama agza ýurtlaryň ýokary derejeli wekilleriniň, Ýewropa ykdysady komissiýasynyň hem-de bu guramanyň beýleki ýöriteleşdirilen edaralarynyň ýolbaşçylarynyň we wekilleriniň, halkara bilermenleriň gatnaşmagy meýilleşdirilýär.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda ykdysady durnuklylygy üpjün etmekde halkara hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürmegiň möhüm bolup durýandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz wise-premýere şu ýylyň noýabrynda Aşgabatda Birleşen Milletler Guramasynyň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ykdysadyýetleri üçin Ýörite maksatnamasynda başlyklyk etmegiň çäklerinde göz öňünde tutulan halkara çäreleri guramaga gowy taýýarlyk görmegi we olary ýokary derejede geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow gözegçilik edýän ulgamlary, hususan-da, “Türkmengaz” döwlet konserni tarapyndan alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Nygtalyşy ýaly, häzirki wagtda “Galkynyş” gaz känini mundan beýläk-de netijeli özleşdirmek boýunça degişli işler dowam edýär. Aýratyn-da, bu ýerdäki önüm berýän gaz guýularynyň uzak wagtlap bökdençsiz we ygtybarly işlemegini üpjün etmek boýunça zerur çäreler görülýär. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklibi hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda «Galkynyş» gaz känini özleşdirmek boýunça netijeli işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy. Döwlet Baştutanymyz gaz guýularyndaky işleri mundan beýläk-de netijeli dowam etdirmek maksady bilen, bu ugurda taýýarlanan teklibi makullady we wise-premýere degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda gowaça ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek, hususan-da, hatarara bejergi, ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Şeýle hem pagta ýygýan kombaýnlary, beýleki oba hojalyk tehnikalaryny, pagta arassalaýjy kärhanalary, pagta kabul ediş harmanhanalaryny, ýetişdirilen hasyly daşamakda ulanyljak awtoulaglary ýygym möwsümine taýýarlamak boýunça degişli işler geçirilýär. Bugdaý ekiljek meýdanlarda sürüm we tekizlemek, bugdaý tohumyny taýýarlamak işleri utgaşykly dowam edýär. Welaýatlaryň maldarçylyk hojalyklarynda mallary talabalaýyk idetmek, olaryň baş sanyny artdyrmak, önüm berijiligini ýokarlandyrmak maksady bilen, mallar üçin ot-iýmleriň ätiýaçlyk gorlaryny döretmek babatda degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagyny toplumlaýyn ösdürmegi we onuň işini kämilleşdirmegi dowam etdirmegiň möhümdigine ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz wise-premýere gowaça ekilen meýdanlarda ideg işlerini agrotehniki kadalara laýyk geçirmegi, pagta arassalaýjy kärhanalary, pagta hasylyny daşaýan awtoulaglary möwsüme taýýarlamagy, geljek ýylyň bugdaý hasylynyň düýbüni tutmak we ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow ýurdumyzyň sarp edijileriniň elektrik üpjünçiliginiň hilini ýokarlandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Nygtalyşy ýaly, döwletimiziň elektroenergetika kuwwatyndan netijeli peýdalanmak, sarp edijileriň elektrik üpjünçiliginiň ygtybarly we bökdençsiz bolmagyny üpjün etmek maksady bilen, Energetika ministrligi tarapyndan elektrik stansiýalarynda, dürli güýjenmeli asma elektrik geçiriji ulgamlarda, beketlerde meýilnamalaýyn esasda abatlaýyş işleri ýerine ýetirildi. Şunuň bilen bir hatarda, pudagyň kärhanalarynyň maddy-tehniki binýady yzygiderli pugtalandyrylýar hem-de önümçilik kuwwatlyklary artdyrylýar. Munuň özi energetika desgalarynyň bökdençsiz işlemegine ýardam edýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň elektroenergetika pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmegiň, sarp edijileri elektrik energiýasy bilen bökdençsiz üpjün etmegiň möhüm wezipe bolup durýandygyny aýtdy. Arkadagly Gahryman Serdarymyz wise-premýere ýurdumyzyň bar bolan elektroenergetika kuwwatyndan netijeli peýdalanmagy hemişe gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Seýidowa «Milli taryhy-medeni mirasyň gozgalýan gymmatlyklaryny döwlet tarapyndan hasaba almagyň Tertibini tassyklamak hakynda» Kararyň taslamasy barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, milli taryhy-medeni mirasyň gymmatlyklarynyň aýawly saklanylmagy, döwlet tarapyndan goralmagy ugrunda giň gerimli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli Kararyň taslamasyny hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Diýarymyzda milli medeniýetimizi, sungatymyzy ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz milli taryhy-medeni gymmatlyga eýe bolan serişdeleri döwlet tarapyndan hasaba almak we olaryň Döwlet sanawyny ýöretmek maksady bilen, bu ugurda taýýarlanan Karara gol çekdi we ony wise-premýere sanly ulgam arkaly iberip, degişli tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Orazdurdyýewa 2025-2026-njy täze okuw ýylyna taýýarlyk görmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Şu ýylyň 23-nji awgustynda ýurdumyzyň öňdebaryjy bilim işgärleriniň maslahatyny geçirmegiň meýilleşdirilýändigi aýdyldy. Maslahatda hormatly Prezidentimiziň bilim ulgamyny kämilleşdirmäge, bilimiň ýokary hilini üpjün etmäge gönükdirilen wezipeleriniň geçen okuw ýylynda ýerine ýetirilişini seljerip, täze okuw ýylynda ýetilmeli sepgitleri, öňde durýan wezipeleri kesgitlemek göz öňünde tutulýar. Şeýle hem milli tejribä, halkara bilim standartlaryna görä, kadalaşdyryjy hukuk namalaryny, okuw-usuly toplumlaryny taýýarlamak, mugallymlaryň hünär ussatlyklaryny ýokarlandyrmak, halypa-şägirt gatnaşyklaryny ösdürmek bilen bagly meseleler ara alnyp maslahatlaşylar. Maslahatda Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiziň nusgalyk kitaplary esasynda ýaş nesillerde watançylyk, milli buýsanç duýgularyny terbiýelemek, sanly bilimi ösdürmek, ýaşlaryň bilim bäsleşiklerinde, olimpiadalarda üstünlikli çykyş etmegini gazanmak, olary ylmy döredijilige, hünäre ugrukdyrmak bilen bagly täze okuw ýylynda meýilleşdirilýän işlere üns çekiler. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklipleri hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bilim ulgamyny kämilleşdirmäge, ýaş nesle berilýän bilimiň ýokary hilini üpjün etmäge aýratyn ähmiýet berilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz wise-premýere 2025-2026-njy täze okuw ýylynda öňde durýan wezipelere bagyşlanan bilim işgärleriniň maslahatyna gowy taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy (ÝUNESKO) bilen köpugurly hyzmatdaşlygyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagta çenli bu gurama bilen özara gatnaşyklaryň halkara hukuk binýadyny berkitmegiň çäklerinde Türkmenistan ÝUNESKO-nyň jemi 15 sany halkara hukuk resminamasyna goşuldy. Bu resminamalardan gelip çykýan milli borçnamalara laýyklykda, milli we köptaraplaýyn hödürnamalaryň çäklerinde maddy däl hem-de taryhy-medeni, tebigy obýektleriň ençemesi ÝUNESKO-nyň abraýly sanawlaryna girizildi. Guramanyň ugurdaş düzümleri bilen hyzmatdaşlyk ulgamlaýyn esasda alnyp barylýar. Şolaryň hatarynda Bedenterbiýe we sport boýunça hökümetara komiteti, Hökümetara okeanografiýa komissiýasy, Halkara gidrologiýa, «Adam we biosfera», «Dünýä hakydasy» maksatnamalary, Uniwersitetler kafedralarynyň arasyndaky hyzmatdaşlygy we torlaýyn özara gatnaşygy ýola goýmak boýunça maksatnama (UNITWIN) hem-de beýleki halkara torlardyr institutlar bar. Hususan-da, “UNITWIN” maksatnamasynyň çäklerinde ýurdumyzyň 2 ýokary okuw mekdebinde ÝUNESKO kafedralary açyldy hem-de degişli bilim ojaklarynda 6 sany ÝUNESKO kluby döredildi. Şunuň bilen birlikde, Diýarymyzyň orta mekdepleriniň 6-sy bu guramanyň Assosirlenen mekdepler toruna, Türkmenistanyň Magtymguly adyndaky Ýaşlar guramasy Bütindünýä ýaşlar jemgyýetine, Aşgabat şäheri bolsa «Dizaýn» ugry boýunça ÝUNESKO-nyň döredijilik şäherleriniň toruna goşuldy.

Sanly bilim hem-de bu ugra degişli öňdebaryjy halkara tejribeleri milli derejede ornaşdyrmak bilen bagly netijeli taslamalar Türkmenistanyň Bilim ministrligi bilen ÝUNESKO-nyň Bilim ulgamynda maglumat tehnologiýalary boýunça institutynyň arasynda gol çekilen “Ýol kartasynyň” çäklerinde üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň BMG-niň çäginde öňe sürýän ynsanperwer başlangyçlaryny mundan beýläk-de iş ýüzünde amala aşyrmak maksady bilen, birnäçe teklipleriň taýýarlanylandygy bellenildi. Hususan-da, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna şu ýylyň güýzünde Samarkant şäherinde ÝUNESKO-nyň Baş konferensiýasynyň 43-nji mejlisine ýurdumyzyň wekiliýetiniň gatnaşmagy baradaky teklip hödürlenildi.

Ýokarda agzalan “Ýol kartasynyň” çäklerinde Türkmenistanda şu ýylyň awgustynda 5 ugur boýunça utgaşykly görnüşde halkara maslahaty geçirmek teklip edilýär. Şolaryň hatarynda sanly bilim we emeli aň; Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde emeli aňyň ähmiýeti; emeli aňy milli bilim we ylym ulgamyna ornaşdyrmakda halkara tejribeler; sanlylaşdyrmak we emeli aň tehnologiýalary arkaly bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmak; milli hünärmenleriň hünär ukyplaryny ýokarlandyrmakda emeli aň tehnologiýalarynyň ähmiýeti ýaly ugurlar bar. Şunuň bilen baglylykda, maslahaty guramak boýunça Türkmenistanyň Bilim ministrliginiň jogapkär edip kesgitlenilmegi teklip edilýär.

Şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň goldaw bermeginde Türkmenistanyň Hökümeti bilen ÝUNESKO-nyň arasynda baglaşylan Çarçuwaly ylalaşyk boýunça döredilen maksatlaýyn gaznanyň çäklerinde birnäçe taslamalary bu gaznanyň hasabyna maliýeleşdirmek teklip edilýär. Şolaryň arasynda «Biziň mirasymyz»; «Ýaşlar, parahatçylyk we howpsuzlyk»; Türkmenistanda geoseýilgähi döretmek; gadymy Amul galasynyň goragyny berkitmek ýaly taslamalar bar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasy we onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen işjeň hyzmatdaşlyk edýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz BMG-niň Bilim, ylym we medeniýet meseleleri boýunça guramasy bilen netijeli gatnaşyklary dowam etdirmek maksady bilen taýýarlanan teklipleri makullap, wise-premýer, daşary işler ministrine degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Çakyýew ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklaryny sanlylaşdyrmak we olara döwrebap çözgütlere esaslanýan innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Wise-premýer döwlet edaralarynyň özara işiniň elektron maglumat ulgamy arkaly utgaşdyrylmagyny, sanly hyzmatlary düzgünleşdirmek, bu ugurda zerur kadalaşdyryjy hukuk namalaryny kabul etmek maksady bilen, «Elektron resminama, elektron resminama dolanyşygy we sanly hyzmatlar hakynda», «Elektron hökümet hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryna laýyklykda zerur işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz hasabaty diňläp, Diýarymyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmek, döwlet edaralarynyň işini döwrebap guramak, innowasion tehnologiýalary önümçilige ornaşdyrmak boýunça maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda «Elektron hökümet» ulgamy babatda taýýarlanan teklibi makullap, wise-premýere degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Soňra hormatly Prezidentimiz Ministrler Kabinetiniň agzalaryna ýüzlenip, şu gün Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly şu aýdaky soňky mejlisiniň geçirilýändigini, 1-nji awgustdan başlap oba hojalyk toplumynyň ýolbaşçylaryndan hem-de welaýat häkimlerinden beýleki ýolbaşçylaryň zähmet rugsadynyň başlanýandygyny aýtdy. Şeýle-de ýolbaşçylaryň ýurdumyzyň şypahanalarynda, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda saglygyny berkidip, dynç alyp biljekdikleri bellenildi. “Halkara çäreleriň geçýändigi bilen baglylykda, käbir ýolbaşçylar zähmet rugsady döwründe guramaçylyk işine hem gatnaşarlar” diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Hormatly Prezidentimiz ýolbaşçylaryň ählisine zähmet rugsady döwründe gowy dynç almagy arzuw etdi.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere seredildi we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Balkan welaýatynda iş saparynda bolýan türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow awgust aýynyň başynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny ýokary derejede geçirmek babatda guramaçylyk döwlet toparynyň alyp barýan taýýarlyk işleriniň ýagdaýy bilen tanyşdy.

Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen döredilen “Awaza” milli syýahatçylyk zolagy hormatly Prezidentimiziň tagallalary netijesinde yzygiderli ösdürilýär. Bu ýerde göwnejaý dynç almak üçin ähli şertler döredilendir. Soňky ýyllarda Awaza iri forumlaryň, halkara çäreleriň geçirilýän ýerine öwrüldi. “Awaza” milli syýahatçylyk zolagyna gelýän myhmanlar, ilki bilen, Türkmenbaşy Halkara howa menziliniň ýokary amatlyklary bilen tanyşýarlar. Häzirki wagtda bu howa menzili ýolagçy gatnatmak we üstaşyr ýükleri geçirmek üçin uly mümkinçiliklere eýedir.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow ir bilen Türkmenbaşy Halkara howa menziline geldi we bu ýerde döredilen döwrebap şertler bilen tanyşdy.

Bu günki gün pederlerimiziň “Myhman ataňdan uly”, “Gelen — döwlet” diýen paýhasly jümlelerine eýermek bilen, ýurdumyza gelýän wekiller myhmansöýerlik däpleri esasynda garşylanylýar. Türkmenbaşy Halkara howa menzilinde hem bu ugurda ähli mümkinçilikler döredilipdir. Munuň özi Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna gatnaşmak üçin ýurdumyza geljek myhmanlaryň howa menzilinde türkmen myhmansöýerliginiň däplerine laýyklykda garşylanylmagy babatda hem zerur tagallalaryň edilýändiginiň aýdyň mysalydyr.

Ýurdumyzyň raýat awiasiýasynyň düzümleriniň döwrebaplaşdyrylmagy we iň täze enjamlar bilen üpjün edilmegi bu ugurda durmuşa geçirilýän giň gerimli maksatnamalaryň möhüm bölegi bolup durýar. Türkmenistanyň raýat awiasiýasyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli Milli maksatnamasy bu ulgamda innowasion tehnologiýalary, öňdebaryjy inženerçilik-tehniki çözgütleri, dünýäniň iň gowy tejribesini peýdalanmaga gönükdirilendir. Hormatly Prezidentimiziň hemmetaraplaýyn goldawlary esasynda paýtagtymyzda we welaýatlarda döwrebap howa menzilleri gurlup ulanmaga berilýär, öňdebaryjy öndürijileriň täze awiatehnikalarynyň satyn alynmagynyň hasabyna milli howa flotumyzyň uçarlarynyň üsti ýetirilýär. Türkmenbaşy Halkara howa menziliniň halkara gatnawlaryň ýolagçy terminalynda-da kämil enjamlar bilen enjamlaşdyrylan pasportlary resmileşdirmek we gözegçilik nokatlary hereket edýär. Döwlet migrasiýa gullugynyň işini kämilleşdirmek we onuň işine sanly ulgamy yzygiderli ornaşdyrmak, migrasiýa babatda ýokary hilli hyzmatlary amala aşyrmak boýunça zerur çäreler amala aşyrylýar.

Gahryman Arkadagymyzyň ulag-kommunikasiýa pudagyny döwrebaplaşdyrmak boýunça başyny başlan işleri häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Demir ýol, awtomobil, deňiz we derýa, howa ulaglaryny ösdürmek, geljegi uly üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek boýunça uzak möhletleýin strategiýa amala aşyrylyp, durnukly ösüşiň, ählumumy abadançylygyň bähbidine ulag diplomatiýasy ilerledilýär. Aziýanyň we Ýewropanyň çatrygynda, Beýik Ýüpek ýolunyň merkezinde ýerleşen Türkmenistan dünýä döwletleri, abraýly halkara guramalar bilen özara gatnaşyklary ýola goýup, halkara hyzmatdaşlygyň düýbünden täze ugurlaryny işläp taýýarlamak babatda gymmatly tejribeleri toplady. Ýurdumyzyň ulag-logistika ýaly geljegi uly ugurda BMG bilen işjeň hyzmatdaşlyk etmegi dünýä ykdysadyýetine ählumumy goşulyşmak ýagdaýy bilen baglanyşyklydyr.

...Milli Liderimiz howa menzili bilen tanyşlygyň dowamynda bu ýerde ýerleşýän söwda nokatlarynda hyzmatlaryň ýokary hiliniň üpjün edilmelidigini, myhmanlar üçin ýörite sowgatlyklaryň taýýarlanylmalydygyny belläp, öz maslahatlaryny berdi. Howa menziliniň söwda nokatlarynda türkmen telekeçileri tarapyndan öndürilýän önümleriň dürli görnüşleri hödürlenilýär. Ekologik taýdan arassa, ýokary hil görkezijilerine eýe bolan bu önümlere diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, dünýä bazarlarynda hem uly isleg bildirilýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň ulag-kommunikasiýalar infrastrukturasyny döwrebaplaşdyrmak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Türkmenistanyň geografik taýdan amatly ýerde ýerleşmegi üstaşyr ýükleri dürli akymlar boýunça geçirmekde amatly şertleri döredýär. Munuň özi Türkmenistanyň halkara ähmiýetli ulag ýollarynyň çatrygy hökmünde eýeleýän ornuny pugtalandyrýar.

Ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek hormatly Prezidentimiziň durmuşa geçirýän döwlet syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Şunda daşky gurşawy goramak, tebigata aýawly çemeleşmek, ýaşyl zolaklaryň sanyny artdyrmak esasy wezipeleriň hatarynda kesgitlenendir. Bu ugurda Türkmenistan umumadamzat bähbitli başlangyçlar bilen çykyş edip, sebitde we dünýäde ekologik abadançylygyň üpjün edilmegi babatda möhüm wezipeleri iş ýüzünde durmuşa geçirýär.

Şu günler ýurdumyzda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny ýokary guramaçylykly geçirmek üçin degişli taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Bu maslahatyň Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan yglan edilen Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda geçirilmegi hem möhüm ähmiýete eýedir. Şoňa görä, Gahryman Arkadagymyz foruma gatnaşmaga geljek myhmanlara howa menzilinde ýokary hilli hyzmatlaryň üpjün edilmegi boýunça ýerine ýetirilýän işleriň ýagdaýy bilen tanyşdy.

Häzirki wagtda myhmanlaryň Türkmenbaşy Halkara howa menziliniň pasportlary resmileşdirmek hem-de gümrük nokatlaryndan gysga wagtyň içinde geçmekleri üçin ähli zerur şertleri döretmek babatda möhüm işler amala aşyrylýar.

Milli Liderimiz howa menziliniň halkara gatnawlaryň ýolagçy terminalyna geldi we pasportlary resmileşdirmek nokadyndan geçdi. Soňra Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy gümrük geçiş nokadyndan geçdi we bu ýerde döredilen döwrebap şertler bilen tanyşdy.

Häzirki wagtda ýurdumyzyň gümrük nokatlarynda ygtybarly gümrük gözegçiligini amala aşyrmak we olaryň işini kämilleşdirmek boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Şunuň bilen birlikde, gullugyň maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrylýar. Bu ugurda halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berilýär.

Soňra Gahryman Arkadagymyz Türkmenbaşy Halkara howa menziline gelip gowşan täze tehnikalaryň aýratynlyklary bilen tanyşdy. Hojalyk ugrunda ulanyljak döwrebap tehnikalar ýurdumyzyň ulag ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň barha berkidilýändigini görkezýär. Türkmen halkynyň Milli Lideri tehnikalary synlap, olaryň ulanylyşyna, abatlygyna aýratyn ünsi çekdi we bu ugurda öz maslahatlaryny berdi. Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda şeýle tehnikalar ýurdumyzyň ulag ulgamyna yzygiderli gelip gowuşýar. Olaryň halkymyza ýokary hilli hyzmatlary etmekde uly mümkinçilikleriniň bardygyny bellemek gerek.

Hormatly Arkadagymyz ýokary tizlikli sport awtoulagynda howa menziliniň uçuş-gonuş zolagynyň tekizligini, uçarlaryň uçmagy we gonmagy üçin amatlylyk ýagdaýyny hem synagdan geçirdi.

Uçuş-gonuş zolaklarynyň durkuny täzelemek işlerinde innowasion çemeleşmelerden, dünýäniň öňdebaryjy tejribelerinden peýdalanylýar. Munuň özi uçarlaryň howpsuz uçuş-gonuşlarynyň amala aşyrylmagynda möhüm ähmiýete eýedir.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow sport awtoulagyny örän ýokary tizlikde dolandyrmak bilen, uçuş-gonuş zolagynyň meýdançasyndan geçdi we ýoluň tekizligini, abatlygyny, hilini gözden geçirdi. Kuwwatlylyk güýji depginli bolan sport awtoulagynyň badyny barha ýokarlandyryp, Gahryman Arkadagymyz uçuş-gonuş zolagynyň başlangyç menzilinden ahyrky menziline tiz wagtda bardy.

Diýarymyzda sport bilen meşgullanmak, aýratyn-da, awtoulag sportuny ösdürmek babatda giň mümkinçilikler döredilýär. Şunuň bilen baglylykda, sportuň bu görnüşi bilen gyzyklanýanlaryň, awtoulag sporty boýunça türgenleriň sany barha artýar. Olar awtomobil sporty boýunça halkara ýaryşlara yzygiderli gatnaşyp, baýrakly orunlara mynasyp bolýarlar.

Milli Liderimiz sport awtoulagynyň tizligini artdyryp, çylşyrymly öwrümleriň birnäçesini ýerine ýetirdi. Ýokary tizlikde barýan sport awtoulagy sürüjiden erjelligi, ugurtapyjylygy, sowukganlylygy, tiz çözgüt kabul etmegi, umuman, ähli babatda taýýarlygy talap edýär. Bu ugurda ussat Arkadagymyzyň göreldesi ýaşlar, esasan-da, awtoulag sporty bilen meşgullanýan türgenler üçin özboluşly mekdepdir.

Döwletimiz sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkarar edilmegine möhüm ähmiýet berýär. Adamlaryň saglygyny goramak, ýaş nesliň sazlaşykly ösmegini üpjün etmek boýunça maksatnamalaýyn işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli alnyp barylýan durmuş ugurly syýasatda ileri tutulýan wezipelerdir. Şol syýasatyň özeninde bolsa Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!» diýen ýörelgesi durýar.

Dostlugyň we parahatçylygyň, sportuň, ynsanperwerligiň belent ýörelgelerini rowaçlandyrýan, halklaryň jebisligini pugtalandyrýan döwlet syýasatynyň netijesinde Türkmenistan halkara sport ýaryşlarynyň geçirilýän mekanyna öwrüldi. Häzirki wagtda ýurdumyzda awtomobil sportunyň ösdürilmegine-de uly üns berilýär. Şunuň bilen baglylykda, sportuň bu ugruna ýaşlary işjeň çekmek, türkmen türgenleriniň ussatlygyny artdyrmak meselesi üns merkezinde saklanýar. Soňky ýyllarda Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan asylly başlangyçlarynyň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilmegi bilen, milli awtomobil sporty uly ösüşlere eýe bolýar. Munuň özi ilatyň, ilkinji nobatda, ýaş nesilleriň berk bedenli, sagdyn bolup ýetişmeklerine hem öz täsirini ýetirýär. Milli Liderimiziň belleýşi ýaly, sport ýaş nesillerde maksada okgunlylygy, erki hem-de işjeň hereketi terbiýeleýär.

Sport diplomatiýasyny we onuň mümkinçiliklerini herekete getirmegiň ýollary Türkmenistanyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň dowamyndaky işleriniň we ileri tutýan ugurlarynyň Konsepsiýasynda hem öz beýanyny tapdy. Konsepsiýa laýyklykda, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygyna beslenýän şu ýylda sport ulgamynda gatnaşyklary işjeňleşdirmek boýunça çäreleri alyp barmak, halkara sport ýaryşlaryny, şol sanda ýurdumyzyň başlangyjy bilen öňe sürlen BMG-niň oýunlaryny guramak göz öňünde tutulýar.

...Gahryman Arkadagymyz ýolugra howa menziline barýan ýoluň özboluşly aýratynlyklaryny synlady. Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda ýerleşýän dabaraly medeni çäreleriň geçirilýän ýerine geldi hem-de bu ýerde alnyp barylýan gurluşyk işleriniň barşy bilen tanyşdy.

Hazaryň sapaly kenarynda ýerleşýän bu ýerde wekilçilikli forumyň dowamynda dürli medeni çäreleriň guralmagy meýilleşdirilýär. Soňky ýyllarda Awazada halkara derejeli duşuşyklardyr forumlar, konsertler we festiwallar yzygiderli geçirilip, olar dünýä döwletleriniň arasynda syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklary täze derejelere çykarmakda aýratyn ähmiýete eýe bolýar.

Halkara foruma taýýarlygyň çäklerinde bu ýerde abadanlaşdyryş we enjamlaşdyryş işleri ýokary depginde dowam edýär. Dürli medeni çäreleriň, aýratyn-da, konsertleriň şowhunly geçirilmegi üçin ähli şertler döredilýär. LED ekranlar, köpöwüşginli interaktiw suw çüwdürimleri medeni çäreleriň guralýan pursatlarynda bir bitewi sazlaşygy emele getirip, olaryň şowhunyny has-da artdyrar. “Bu ýerde guraljak dabaralar ýurtlaryň arasynda medeni gatnaşyklary pugtalandyrmaga, dostlukly halklaryň medeniýetinde we sungatynda gazanylan üstünlikler bilen ýakyndan tanyşmaga ýardam berer” diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady. Parahatçylyga, dost-doganlyga söýgi döretmekde medeniýete we sungata aýratyn orun degişlidir. Sungatyň güýji ynsan kalbynda hoşniýetli arzuwlary kemala getirýär, adamlary biri-birine ýakynlaşdyrýar, dostlaşdyrýar.

Şunuň bilen baglylykda, Milli Liderimiz bu ugurda alnyp barylýan işlere ylmy taýdan çemeleşilmelidigini hem-de türkmen halkynyň “Ýedi ölçäp, bir kes” diýlen pähiminden ugur alynmalydygyny belledi we öz maslahatlaryny berdi. Geçiriljek dabaralar foruma gatnaşmaga gelen myhmanlara ýatda galyjy pursatlary bagyşlamalydyr.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy maslahatyň ähmiýeti barada aýdyp, bu ýerde ýerine ýetirilýän işlere toplumlaýyn çemeleşmegiň, hususan-da, awtoduralgalaryň göz öňünde tutulmalydygyny nygtady. Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz milli tagamlaryň sergisine gowy taýýarlyk görmegiň we ony ýokary derejede geçirmegiň möhümdigini aýtdy. Dabaraly çäreler Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan bilen dünýä döwletleriniň arasynda özara hyzmatdaşlygy has-da ösdürmäge, milli mirasymyzy, medeni gymmatlyklarymyzy gorap saklamaga, olary dünýä ýaýmaga, giňden wagyz etmäge gönükdirilendir. Halkara forumyň dowamynda guraljak konsertler we ýerine ýetiriljek joşgunly çykyşlar hem parahatçylygyň, agzybirligiň, dost-doganlygyň waspnamasy bolar.

Gahryman Arkadagymyz jogapkärli işlerinde uly üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

* * *

Türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow Hazar deňzinde gämili ýüzüşi amala aşyrdy.

Hazaryň türkmen kenaryna bezeg berip oturan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy bu gün dünýäde uly meşhurlyga eýe bolýar. Deňiz kenaryndaky bu täsin tebigy dynç alyş zolagynda ajaýyp şypahanalar, bejeriş-sagaldyş bölümlerini öz içine alýan myhmanhanalar, çagalar sagaldyş-dynç alyş merkezleri, maşgala bolup dynç almak üçin niýetlenen kottejler, sport toplumlary guruldy. Amatly howa şertleri, Hazar deňziniň kenar ýakasynyň baý şypahana kuwwaty, iň döwrebap tehnologiýalardan, innowasiýalardan, öňdebaryjy binagärlik hem-de inženerçilik-tehniki çözgütlerden ugur alynmagy Diýarymyzy halkara syýahatçylygyň, şypahana-dynç alşyň we sportuň ykrar edilen merkezine öwürýär.

Awazada dynç alýanlaryň sanynyň ýylsaýyn artýandygyny, olaryň saglygyny berkitmekleri üçin ýokary derejede hyzmat edilýändigini bellemek gerek. Bu ýerde göwnejaý dynç almak babatda döredilen şertler hormatly Prezidentimiziň durmuş ugurly syýasatynyň rowaçlanýandygynyň aýdyň beýanydyr. Şol syýasatyň esasy maksady Garaşsyz Watanymyzyň gülläp ösüşini, halkymyzyň abadançylygyny üpjün etmekden ybaratdyr.

Bu ýerde her ýylda köpçülikleýin bag nahallarynyň ekilmegi esasynda deňziň kenarynda tokaý zolaklarynyň çägi giňedi we seýilgähleriň sany artdy. Adamlaryň gezelenç etmegi, oňaýly dynç almagy üçin ähli mümkinçilikleri özünde jemleýän dynç alyş zolagynyň şertleri häzirki zamanyň ösen talaplaryna, halkara görkezijilere doly laýyk gelýär.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda ekologik abadançylygy üpjün etmek, Milli tokaý maksatnamasyny durmuşa geçirmek, Diýarymyzyň gözel tebigatyny, ösümlik we haýwanat dünýäsini gorap saklamak, biodürlüligini baýlaşdyrmak, olary ylmy taýdan düýpli öwrenmek boýunça möhüm işler durmuşa geçirilýär. Awazanyň çäginde döredilen seýilgäh zolaklary, suw çüwdürimleri, bu künjegiň ýol-ulag düzümine degişli desgalar Hazaryň kenarynyň esasy bezegine öwrülen belent başly binalar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirýär. Ýurdumyzyň BMG-niň Baş Assambleýasynyň hem-de beýleki iri forumlaryň münberinden beýan eden, daşky gurşawy goramak, suw-energetika serişdelerini rejeli peýdalanmak, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek meselelerini çözmäge, Hazar deňziniň ekologiýasyny goramagyň ygtybarly ulgamyny döretmäge gönükdirilen netijeli başlangyçlary halkara bileleşigiň giň goldawyna eýe bolýar.

Türkmenistanyň Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri B.Gündogdyýew ýurdumyzyň deňiz çäklerinde, aýratyn-da, halkara forumyň geçiriljek döwründe tertip-düzgüniň berjaý edilişine gözegçiligi amala aşyrjak dürli görnüşli gämileriň aýratynlyklary barada maglumat berdi.

Gahryman Arkadagymyz gämi arkaly ýüzüşiniň dowamynda deňiz giňişliginde tertip-düzgüniň berjaý edilişini gözegçilikde saklaýan gämileri synlap, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça forumyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi ugrunda ähli tagallalaryň edilmelidigini belledi.

Soňra Balkan welaýatynda iş saparynda bolýan türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow iş maslahatyny geçirdi. Onda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek bilen bagly meselelere seredildi. Gahryman Arkadagymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, şu ýylyň 4-nji iýulynda hormatly Prezidentimiziň «Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny geçirmek hakynda» Karara gol çekendigini we onda bu forumy ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegiň bellenilendigini aýtdy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri häzirki wagtda maslahata taýýarlyk görmegiň çäklerinde ýurdumyzyň ministrlikleri, pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan degişli işleriň alnyp barylýandygyna ünsi çekdi. Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz hormatly Prezidentimiziň degişli Karary esasynda, ýakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen BMG-niň arasynda Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahaty geçirmek babatda ylalaşmalar babatda Ylalaşyga gol çekilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, bu resminamadan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilmelidigi aýdyldy.

Milli Liderimiz sözüni dowam edip, “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň çäklerini abadanlaşdyrmak we arassaçylyk işlerini ýokary hilli, öz wagtynda ýerine ýetirmäge zerur üns berilmelidigini nygtady. Şunuň bilen bir hatarda, myhmanhanalarda daşary ýurtly myhmanlara ýokary derejede hyzmat etmek üçin zerur şertleri döretmegiň, olarda lukmançylyk hyzmatlaryny amala aşyrmagyň, hususan-da, «Tiz kömek» awtoulaglarynyň, söwda nokatlarynyň talabalaýyk işlemegini üpjün etmegiň wajypdygy aýdyldy.

Hormatly Arkadagymyz çäreleriň geçirilýän döwründe Türkmenistanyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan jemgyýetçilik tertip-düzgüniniň, howpsuzlygyň berjaý edilmegini gözegçilikde saklamagyň möhümdigine ünsi çekdi. Şeýle hem Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy forumyň çäklerinde guraljak medeni-ynsanperwer çäreleriň, aýratyn-da, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň milli günleriniň hormatyna guraljak dostluk konsertiniň, milli tagamlaryň festiwalynyň guramaçylyk derejesine ähmiýet berilmelidigini belledi we bu babatda öz maslahatlaryny berdi. Şunuň bilen bir hatarda, maslahaty we onuň çäklerinde geçiriljek çäreleri giňden beýan etmek üçin internet serişdeleriniň netijeli peýdalanylmagyna aýratyn üns berilmelidir.

Soňra iş maslahatyna gatnaşyjylar halkara forumy ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek üçin öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmek ugrunda ähli gujur-gaýratlaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdylar.

Gahryman Arkadagymyz maslahaty jemläp, hemmelere berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, alyp barýan işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra Milli Liderimiz Balkan welaýatyna iş saparyny tamamlap, paýtagtymyza ugrady. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde resmi adamlar garşyladylar.

Şeýlelikde, Gahryman Arkadagymyzyň Balkan welaýatyna amala aşyran iş sapary BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatynyň ýokary guramaçylyk derejesinde geçirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň edilýändiginiň aýdyň nyşany boldy.

(TDH)

Beýleki habarlar

Häzirki döwürde milli dokma pudagy ýurdumyzda ileri tutulýan wezipeleri we dünýäniň ykdysady giňişligine umumy goşulyşmak ýörelgelerini hasaba almak bilen, Türkmenistanyň innowasion ykdysadyýetiniň okgunly ösüşiniň aýdyň nusgasyna öwrüldi. Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllyk şanly senesine beslenýän Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň daşyndan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan dürli görnüşli önümleriň önümçiligini ýokarlandyrmak, ýurdumyzyň eksport kuwwatyny pugtalandyrmak boýunça öňde goýlan möhüm wezipeler dokma kärhanalary tarapyndan üstünlikli amala aşyrylýar. Pudakda möçber we hil babatda birnäçe ýyldan bäri gazanylýan oňyn ösüş görkezijileri dokma pudagynyň milli ýeňil senagatyň wajyp ugurlarynyň biridigine güwä geçýär.

Gahryman Arkadagymyz tarapyndan başy başlanan giň gerimli özgertmeler syýasatynyň häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi bilen, dokma senagatynyň maddy-tehniki binýady yzygiderli döwrebaplaşdyrylyp, ykdysady taýdan has bähbitli täze önümçilikler gurulýar, dolandyryş-marketing işi kämilleşdirilip, önümçilige öňdebaryjy usullar ornaşdyrylýar. Milli dokma pudagynyň içerki we daşarky bazarlarda bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmaga ýardam edýän bu işleriň ählisi ýurdumyzyň ugurdaş kärhanalarynyň ýokary hilli önüm öndürijiler hökmünde daşary döwletlerde tanalmagyny şertlendirýär. Dokma senagatynyň ýüplük, dokma, örme we tikinçilik ýaly ugurlaryna maýa goýum serişdeleri gönükdirilýär. Birnäçe dokma toplumlarynyň tehniki taýdan döwrebaplaşdyrylmagy munuň aýdyň mysalydyr. Belgiýa, Germaniýa, Italiýa, Şweýsariýa, Ýaponiýa ýaly döwletleriň öňdebaryjy kompaniýalarynyň täze önümçilik tehnologiýalarynyň, awtomatlaşdyrylan ulgamlarynyň ornaşdyrylmagy önümçiligiň möçberiniň artmagyny, harytlaryň ýokary hilini, pudagyň kärhanalarynda iş öndürijiliginiň artmagyny üpjün etdi.

Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, öndürilýän önümleriň halkara hil ölçeglerine hem-de ekologik howpsuzlygyň talaplaryna kybap gelmegine aýratyn ähmiýet bermek zerurdyr. Kärhanalaryň öndürýän önümleri önümçiligi dolandyryş we hil gözegçilik ulgamynyň ISO 9001, daşky gurşawy goramagyň ISO 14001, zähmeti goramagyň we önümçilik howpsuzlygynyň OHSAS 18001 güwänamalar bilen sertifikatlaşdyrylandyr. Daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň ornuny tutýan eksport ugurly harytlaryň möçberini ýokarlandyrmak boýunça döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi toplumyň ähli düzümleriniň sazlaşykly ösüşiniň möhüm şerti bolup durýar. Soňky ýyllarda öňdebaryjy tehnologik enjamlar ornaşdyrylan döwrebap kärhanalar guruldy. Hereket edýän iri dokma toplumlary, pagta egriji we tikinçilik fabrikleri, piläni gaýtadan işleýän hem-de aýakgap öndürýän kärhanalar ekologik taýdan arassa çig maldan ýokary hilli önümleri öndürip, ýurdumyzyň eksport kuwwatynyň mundan beýläk-de pugtalanmagyna mynasyp goşant goşýar. Bu ugurdaky meselelere oýlanyşykly çemeleşmeler, ýokary hilli we elýeterli bahaly ýerli harytlaryň dürli görnüşleriniň öndürilmegi daşary ýurtlardan getirilýän önümleriň möçberini düýpli azaltmaga mümkinçilik berdi. Türkmen dizaýnerleri içerki bazaryň isleglerini öwrenip, ilatyň möwsümleýin isleglerini nazara alyp, dünýä modasynyň ýörelgelerini özünde jemleýän döwrebap lybaslarydyr beýleki harytlary taýýarlaýarlar we önümçilige girizýärler.

Häzirki zaman enjamlary ornaşdyrylan Babadaýhan we Kaka dokma toplumlary daşary ýurtlarda öndürilýän harytlar bilen mynasyp bäsdeşlik edýän ýokary hilli önümleriň önümçiligini ýola goýdy. Häzirki döwürde ýokary hilli, ekologik taýdan arassa «Gala», «Ýeňiş», «Goza», «Wada», «Nusaý», «Bedew», «Bürgüt», «Akpamyk», «Merw», «Jeýtun», «Mäne» ýaly haryt nyşanly dokma önümlerine içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýär. Möwsüme görä, “Mäne”, “Jeýtun” haryt nyşanly önümler hem öndürilýär. “Ruhabat” dokma toplumy boýalan we boýalmadyk nah matalaryň, ýaglyklaryň dürli görnüşlerini hödürleýär. Kärhana pagtany gaýtadan işlemek arkaly içerki we daşary ýurtlaryň dokma kärhanalarynyň önümçiligi üçin zerur bolan nah ýüplükleriň dürli görnüşlerini öndürmäge-de ýöriteleşendir.

Ýurdumyzyň dokma senagaty pagta süýüminden taýýar tikin we trikotaž önümlerine çenli eksport ugurly harytlaryň köp görnüşleri bilen tanalýar. Bu önümler paýtagtymyzda we welaýatlarda ýerleşýän dokma toplumlarynda öndürilýär. Türkmenistanyň ýeňil senagatynyň önümçiliginiň, esasan, tebigy serişdelere esaslanýandygyny bellemek gerek. Munuň özi dünýäniň ähli künjeginden buýurmalary ýerine ýetirýän belli halkara kompaniýalary özüne çekýän möhüm şertdir. Şunuň bilen baglylykda, daşary ýurtlara iberilýän taýýar önümleriň, şol sanda öý üçin niýetlenen dokma önümleriniň, sport we jins egin-eşikleriniň aglaba bölegini “Puma”, “Wal-Mart”, “Lidl”, “Bershka”, “Pool&Bear”, “Cosco” ýaly meşhur haryt nyşanlary bilen öndürilýän harytlar düzýär.

Pudagyň ýokary tehnologiýaly ugruna goldaw bermegiň çäklerinde sintetiki süýümleri ulanmak bilen, onuň ösüşiniň täze ugry ýola goýuldy. Bu bolsa kärhanalaryň ýerli çig mallary netijeli peýdalanmaga bolan mümkinçiliklerini giňeltdi. Şunuň bilen baglylykda, birnäçe dokma toplumlarynda pagta süýüminden, poliestrden garyşyk ýüplükleri, şol sanda gerekli serişdeleri goşmak arkaly alynýan emeli ýüpekden dürli görnüşli üstki eşikleri tikmek üçin matalardyr beýleki önümler öndürilýär.

Emeli süýüme bolan islegleriň artmagy dokma senagatynyň täzeçil ösüşine, tikinçilik önümçiliginiň ýokarlanmagyna giň ýol açdy. Şunda sport bilen meşgullanmak, nebitgaz toplumy, gurluşyk, ulag, jemagat hojalygy, saglygy goraýyş ýaly ulgamlarda zähmet çekýänler üçin iş we ýörite lybaslary taýýarlamakda ulanylýan, özboluşly aýratynlyklary bolan lybaslary öndürmek ilkinji nobatdaky wezipeleriň hatarynda öňe çykýar. Şeýle matalaryň önümçiligine bildirilýän talaplar ýokarlandy: yssydan we sowukdan goraýan, çyg geçirmeýän matalardan taýýarlanylýan lybaslaryň ýeňilligi, berkligi, çydamlylygy, hapa ýokmazlyk derejesi önümiň gymmatyny has-da artdyrýar. Mundan başga-da, ýüňden, garyşyk ýüňden we pagta süýüminden eşikleriň önümçiligi işjeň özleşdirilýär. Tikinçilik fabriklerinde gyş geýimleri, ýeňsizler, zenanlar üçin milli donlar we beýleki önümler taýýarlanylýar. Şeýle hem uly islege eýe bolan, hil babatda daşyndan getirilýän önümlerden pes bolmadyk joraplar öndürilýär.

Şu ýylyň fewralynda tassyklanylan «Türkmenistany 2025-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyna» laýyklykda, Dokma senagaty ministrligi boýunça gönükdirilmegi göz öňünde tutulan maýa goýumlaryň möçberi 200 million manada deňdir. Bu serişdeler önümçilik maksatly desgalaryň gurluşygyna sarp ediler. Şunuň bilen baglylykda, ministrlik tarapyndan Daşoguz welaýatynyň Saparmyrat Türkmenbaşy adyndaky etrabynda nah ýüplük, nah we sütükli matalary, taýýar tikin önümlerini öndürýän dokma toplumy gurlar. Bu desganyň gurulmagy ýokary hilli, ekologik taýdan arassa, daşyndan getirilýän dokma önümlerini öndürmäge we eksport etmäge mümkinçilik berip, täze iş orunlaryny döreder. Pudakda eýeçiligiň dürli görnüşlerine degişli täze kärhanalaryň döredilmeginiň maksady ilatyň iş bilen üpjünçiliginiň ýokarlandyrylmagyna, Döwlet býujetine salgyt tölegleriniň artdyrylmagyna ýardam bermäge gönükdirilendir. Şunuň bilen baglylykda, abatlanylmagy we döwrebaplaşdyrylmagy zerur bolan düşewüntliligi pes kärhanalary hususylaşdyrmak Dokma senagaty ministrligi tarapyndan ýakyn geljekde bellenen çäreleriň hataryndadyr.

Milli ykdysadyýetimizi sanly ulgam arkaly ösdürmek boýunça giň gerimli işler dokma senagaty pudagynda-da üstünlikli alnyp barylýar. Dokma senagaty ministrligi tarapyndan işlenip taýýarlanylan “Dokma” onlaýn dükanynyň hereket etmegi munuň aýdyň mysalydyr. Onlaýn platforma arkaly müşderiler ministrlige degişli dokma kärhanalarynyň, hususy önüm öndürijileriň ýüzlerçe görnüşli dokma we deri-aýakgap önümlerini sargyt edip bilýärler. Türkmenistanyň Senagatçylar we tele-keçiler birleşmesiniň agzalary ykdysadyýetiň dürli pudaklarynda eýeleýän ornuny barha pugtalandyrýarlar. Olar diňe bir tebigy çig mala esaslanman, eýsem, öňdebaryjy tehnologiýalary we tejribeleri ornaşdyrmak arkaly döwrebap önümçilik toplumlarynyň döredilmegine-de işjeň gatnaşýarlar. Ýewropa ýurtlaryndan getirilen ösen tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy hem-de netijeli işledilmegi bilen, asyrlardan gaýdýan milli halyçylyk sungatymyzy häzirki zaman senagat usullarynda has-da ösdürmäge, önümçiligiň gerimini giňeltmäge, önüme düşýän gymmaty peseltmäge mümkinçilik döredi.

Dünýäniň häzirki zaman dokma işewürliginde we pileden alynýan ýüpek çig mal bazarynda ýurdumyzyň eksportynyň möhüm ugrunyň emele getirilýändigi bellärliklidir. Ýokary hilli ýüpek süýümini, lukmançylykda, awiasiýa senagatynda, beýleki pudaklarda ulanylýan tehniki dokma önümlerini satyn almaga daşary ýurtlaryň ugurdaş kompaniýalaryndan teklipler gelip gowuşýar. Ýüpegi gaýtadan işleýän kärhanalaryň önümleri diňe bir ýurdumyzyň tikinçilik we taýýar egin-eşikleri öndürýän dokma pudagynda däl, eýsem, beýleki pudaklarda-da uly islegden peýdalanýar.

Soňky ýyllarda hususy kärhanalarda ýüpek el halylarynyň, amaly-haşam sungatynyň, şol sanda milli keşdeçilik sungatynyň önümleriniň önümçiligi barha ýokarlanýar. Bu bolsa, öz gezeginde, dürli reňkli ýüpek ýüplüginiň we sapagynyň satyn alnyşyna bolan islegleriň barha artmagyny şertlendirýär. Ýüpege nepis halylaryň önümçiliginde hem uly isleg bildirilýär. Häzirki wagtda “Türkmenhaly” döwlet birleşiginiň kärhanalary ajaýyp ýüň we ýüpek halylary öndürip, halkymyzyň baý ruhy mirasynyň gaýtalanmajak nusgalaryny täzeden dikeldýärler. Galyberse-de, aýakgap öndürýän fabrikler, göni gaýtadan işleýän kärhanalar hem hereket edýär. “Muhammet-Balkan” hojalyk jemgyýeti, “Röwşen” hususy kärhanasy bu babatda öňdebaryjylardyr. Olar döwrebap moda usullaryna eýermek bilen, arassa deriden aýakgaplardan daşgary, dürli aksessuarlaryň nusgalaryny hem taýýarlaýarlar. Gönden önümleri öndürmekde Gökdepäniň gön zawodyna-da aýratyn orun degişlidir. Şeýle hem Dokma senagaty ministrliginiň ygtyýarynda “Altyn asyr” harytşynaslyk merkezi we başga-da onlarça ýöriteleşdirilen dükanlar hereket edýär.

Ýurdumyzda guralýan halkara sergiler milli dokma senagatynyň, şol sanda onuň ýüpekçilik we gön önümçilik pudaklarynyň ýeten sepgitlerini aýdyň görkezýär. Şu ýylyň 11 — 13-nji iýunynda Aşgabatda geçirilen “Turkmentextile Expo — 2025” atly halkara sergi-ýarmarka bu babatda özboluşly tanyşdyrylyş meýdançasy bolup hyzmat etdi. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistan her ýylda pagtanyň bol hasylyny ýetişdirmek bilen, pudagyň serişdeler babatdaky örän uly kuwwatyndan we bäsdeşlige ukyply önümi işläp taýýarlamak boýunça mümkinçiliklerinden dolulygyna peýdalanylmagyny ileri tutulýan wezipe hökmünde kesgitledi. Ýurdumyzyň amatly toprak-howa şertleri dünýä bazarynda uly isleg bildirilýän orta we inçe süýümli pagtany senagat möçberinde öndürmäge şert döredýär. Hormatly Prezidentimiziň degişli Kararyna laýyklykda, pagtanyň döwlet satyn alyş nyrhlarynyň ýokarlandyrylmagy dokma senagatynyň çig mal binýadynyň has-da pugtalandyrylmagyny, öndürilýän önümleriň görnüşleriniň we möçberiniň artdyrylmagyny şertlendirdi.

Milli dokma senagatynyň dünýä ýurtlaryna eksport edilýän önümleriniň gözden geçirilişine öwrülen “Turkmentextile Expo” halkara sergi-ýarmarkasy bu ugurda gazanylan üstünlikleri aýdyňlygy bilen görkezdi. Ol daşary ýurtly gatnaşyjylardyr myhmanlara pudagyň ösüş ugurlary bilen ýakyndan tanyşmaga, zerur maglumatlary almaga mümkinçilik berdi. Gözden geçirilişiň çäklerinde dürli ýurtlaryň bu pudakda iş alyp barýan hünärmenleri bilen duşuşyklar geçirildi. Munuň özi dokma senagatynyň ösdürilýän esasy merkezleriniň biri hökmünde tanalýan, bu ugra täze tehnologik işläp taýýarlamalary, öňdebaryjy enjamlary çekmäge gyzyklanma bildirýän Türkmenistanyň okgunly ösýän bazaryna daşary ýurt kompaniýalarynyň we işewürleriniň gyzyklanmasyny has-da artdyrmaga ýardam etdi.

Diýarymyzda dokma önümçiliginiň batly depginde ösdürilmegi bilen bir hatarda, özbaşdak moda senagaty hem kemala getirilýär. Munuň özi Türkmenistanyň dünýäniň medeni merkezleriniň biri hökmünde eýeleýän ornuny pugtalandyrýar. Aşgabatda ösen moda ýörelgeleri esasynda taýýarlanylan lybaslar toplumlarynyň görkezilişleri yzygiderli geçirilýär. Milli çeperçilik, amaly-haşam däplerine aýratyn üns berýän milli moda hem-de dizaýn mekdebi netijeli ösdürilýär. Aşgabadyň «Dizaýn» ugry boýunça ÝUNESKO-nyň döredijilik şäherleriniň toruna girizilmegi paýtagtymyzyň sebitiň medeniýet, sungat we gözellik merkezi hökmünde eýeleýän ornuny barha berkidýändigini tassyklaýar. Gözden geçirilişiň çäklerinde Italiýanyň, Fransiýanyň, Beýik Britaniýanyň, Niderlandlaryň, Singapuryň, Hindistanyň, Gazagystanyň, Özbegistanyň dünýä belli dizaýnerleriniň taýýarlan täze lybaslar toplumlarynyň görkezilişleri boldy. Sergi-ýarmarka moda dünýäsiniň daşary ýurtly wekilleri bilen tejribe alyşmak üçin giň mümkinçilikleri döretdi.

Ýeri gelende bellesek, özboluşly milli usullarda taýýarlanylýan keteni, ýüpek matasy türkmen dizaýnerleriniň iň köp ulanýan serişdeleri bolup durýar. Ýurdumyzyň modelýerleri ajaýyp egin-eşik toplumlaryny döretmek bilen, Aşgabatda, beýleki ýurtlaryň paýtagtlarynda geçirilýän dürli döredijilik gözden geçirilişlerinde tomaşaçylary haýran galdyrýarlar. Türkmen zenanlarynyň lybaslarynda gadymdan gelýän milli ýörelgeler we döwrebap bezeg äheňleri sazlaşykly utgaşýar. Elde çekilen nagyşlardyr şaý-sepler zenan lybaslarynyň gaýtalanmajak bezegidir.

Döwrebap tehnologiýalar, ykdysady gatnaşyklaryň täze ugurlary boýunça dünýä döwletleri bilen hyzmatdaşlyga açyk Türkmenistan öz toplan baý tejribesini we mümkinçiliklerini paýlaşmaga taýýardyr. Munuň özi milli dokma senagatynyň netijeli döwrebaplaşdyrylmagyny, onuň dünýäniň önümçilik ulgamyna goşulyşmagyny, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň daşary ykdysady gatnaşyklar babatda ykdysadyýetiň bu möhüm pudagynyň işgärleriniň öňünde goýan wezipeleriniň üstünlikli durmuşa geçirilmegini şertlendirýär.

(TDH)

Şu ýylyň awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçiriljek Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna bagyşlanan makalalar toplumyny dowam etmek bilen, onuň çäklerinde meýilleşdirilýän syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurly çäreleriň möhümdigini bellemek gerek. Şeýle çäreler ähmiýetli gepleşikleriň geçirilmegine şert döredip, döwletara gatnaşyklaryň hil taýdan täze binýadyny emele getirmäge goşant goşýar.

Çözülmegi oýlanyşykly we ylalaşykly çemeleşmeleri, dünýä ummanyna çykalgasy bolmadyk ýurtlaryň geljek üçin garaýyşlarynyň we meýilnamalarynyň gözden geçirilmegini talap edýän, köp döwletler üçin möhüm ähmiýeti bolan meseleler boýunça BMG-niň howandarlygyndaky ýokary derejeli forumy guramagyň ähli jogapkärçiligini Türkmenistan dolulygyna öz üstüne aldy. Ýurdumyzyň bu ugurda hyzmatdaşlyk garaýşy oňa ulgamlaýyn, anyk maksada gönükdirilen häsiýet bermegiň, degişli meseleleri ara alyp maslahatlaşmagy sebit meýdançasyndan Birleşen Milletler Guramasynyň derejesine çykarmagyň zerurlygyna esaslanýar. Şu ýylyň 11-nji aprelinde Baş Assambleýanyň 79-njy sessiýasynyň 63-nji plenar mejlisinde 57 döwletiň awtordaşlygynda “Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny geçirmegiň tertibine goşmaça maglumat” atly Kararnamanyň kabul edilmegi munuň aýdyň beýanydyr.

Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ykdysady kuwwatyny ýokarlandyrmaga, sebit we halkara söwda gatnaşyklaryny ösdürmäge ýardam bermäge gönükdirilen forumyň ýokary derejesini üpjün etmek maksady bilen, şu ýylyň 4-nji iýulynda geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde hormatly Prezidentimiz «Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny geçirmek hakynda» Karara gol çekdi hem-de bu ugurda degişli işleri alyp barmak boýunça tabşyryklary berdi. Wekilçilikli forum bilen bagly meseleler türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň 13-nji iýulda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda geçiren guramaçylyk döwlet toparynyň maslahatynda giňişleýin ara alnyp maslahatlaşyldy.

Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar geografik taýdan ýerleşişi sebäpli ulag, söwda, ykdysady ösüş babatdaky kynçylyklar bilen ýygy-ýygydan ýüzbe-ýüz bolýarlar. Awazada geçiriljek maslahat diňe bir diplomatik ähmiýetli çäre bolman, eýsem, 570 milliondan gowrak ilata wekilçilik edýän 32 ýurt üçin öz ösüş strategiýalaryna gaýtadan seretmäge, hyzmatdaşlyk gatnaşyklaryny berkitmäge, kynçylyklary ýeňip geçmek üçin täzeçil çözgütleri tapmaga amatly mümkinçilikdir. Onuň çäklerinde ugurdaş çäreleriň, şol sanda foruma gatnaşjak ýurtlar, Türkmenistan we halkara guramalar tarapyndan ýerüsti ulag we aragatnaşyga bagyşlanan çäräniň hem geçirilmegi meýilleşdirilýär.

Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesine eýe bolmagynyň 30 ýyllygyna hem-de BMG-niň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygyna beslenýän 2025-nji ýylda ýurdumyz Durnukly ösüş maksatlaryny ilerletmek boýunça toplumlaýyn hyzmatdaşlyk strategiýasyny işjeňleşdirmegi öňe sürýär. Şunda energetika geçişi we ulag arabaglanyşygy ýaly iki ileri tutulýan ugruň durmuşa geçirilmegine möhüm ähmiýet berilýär. Bu barada Türkmenistanyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň dowamyndaky işleriniň we ileri tutýan ugurlarynyň Konsepsiýasynda hem bellenilýär. Ulag meseleleri BMG-niň aýratyn iş ugry hökmünde onuň gün tertibinde hemişelik orny eýelemelidir. Türkmenistanyň bu ugurdaky syýasaty ulag meseleleri boýunça gepleşiklere ulgamlaýyn we yzygiderli häsiýet bermäge gönükdirilendir.

Dünýä ykdysadyýetinde ýüze çykýan häzirki zaman meýilleriniň seljermesi ulag-kommunikasiýalar ulgamynyň ösdürilmeginiň has möhüm ähmiýete eýe bolýandygyny aýdyň görkezýär. Üstaşyr ulag gatnawlaryny amatly ýagdaýa getirmek, çig maly we taýýar önümleri daşamagyň döwrebap üpjünçilik ulgamyny gurmak, esasan-da, deňiz terminallaryna göni çykalgasy bolmadyk döwletler üçin birleşdiriji şerte öwrülýär. Şu nukdaýnazardan, täze üstaşyr ulag merkezleriniň mümkinçilikleri örän uludyr. Olara ägirt giňişlikler, adam mümkinçilikleri çekilýär, düýpli maýa goýumlar goýulýar. Bu işleriň ählisi ýurtlar bilen sebitleriň arasyndaky ösüş depgininiň tapawutly bolmazlygyny kepillendirýär. Dünýäniň iri bazarlaryna elýeterliligiň üpjün edilmeginiň, maýa goýum işini höweslendirmegiň, söwda eksport-import amallarynyň artdyrylmagynyň, bäsdeşligiň ýokarlandyrylmagynyň, ilatyň durmuş derejesiniň gowulandyrylmagynyň esasy şerti hökmünde deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ulag-logistika düzümleriniň ösdürilmegi hemişe üns merkezinde saklanylýan ugurdyr. Bu meseläniň çözülmegi bu ugurda yklym derejesinde köp sanly wajyp taslamalary amala aşyrmak üçin işewürlik binýadynyň berkidilmegine ýardam eder.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başyny başlan giň gerimli özgertmeleriniň hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde ýurdumyzyň ulag-aragatnaşyk düzümlerini döwrebaplaşdyrmak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Dünýä ykdysadyýetiniň ösüşiniň esasy şertleriniň birine öwrülýän ulag ulgamyny toplumlaýyn ösdürmegiň zerurdygyna düşünmek bilen, Türkmenistan gyzyklanma bildirýän hyzmatdaşlar — aýry-aýry döwletler, abraýly halkara guramalar bilen sebit we yklym ähmiýetli iri taslamalary öňe sürüp hem-de olary bilelikde amala aşyryp, döwrebap ulag düzümlerini döretmäge uly ähmiýet berýär.

Demirgazyk — Günorta, Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça hereket edýän halkara üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek hakynda Türkmenistanyň, Eýranyň, Omanyň, Kataryň hem-de Özbegistanyň Hökümetleriniň arasynda baglaşylan Ylalaşyk (Aşgabat ylalaşygy), üstaşyr ulag hyzmatdaşlygy hakynda «Lapis Lazuli» Ylalaşyk, Gazagystan — Türkmenistan — Eýran demir ýol geçelgesi iň döwrebap ulag tehnologiýalaryny ornaşdyrmak babatda düýpli özgertmeleriň durmuşa geçirilýändigine şaýatlyk edýär. Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek we multimodal daşamalary döwrebaplaşdyrmak maksady bilen, Ýewropa — Kawkaz — Aziýa halkara ulag geçelgesiniň (TRACECA) çäklerinde-de özgertmeler amala aşyrylýar.

Ulag ulgamynda halkara guramalar bilen gatnaşyklary pugtalandyrmak häzirki döwrüň möhüm wezipeleriniň biri bolup durýar. Bu babatda ýurdumyz Halkara raýat awiasiýasy guramasy (ICAO), Howa ulagynyň halkara assosiasiýasy (IATA), Ýewropanyň uçuşlaryň howpsuzlygy boýunça agentligi (EASA), Halkara awtomobil ulaglary birleşigi (IRU), Demir ýollaryň hyzmatdaşlyk guramasy, Halkara Deňiz Guramasy ýaly düzümler bilen hyzmatdaşlyk edýär. Ýurdumyzda ulag pudagynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny düýpli döwrebaplaşdyrmaga, hereket edýän ulag-kommunikasiýa ulgamlaryny giňeltmäge we täzelerini döretmäge, halkara ykdysady, söwda hyzmatdaşlygyny hil taýdan täze derejä çykarmaga gönükdirilen uzak möhletleýin maksatnamalar üstünlikli amala aşyrylýar. Munuň özi Türkmenistanyň ulag ulgamynyň halkara kommunikasiýa düzümine işjeň goşulyşmagyna, ýurdumyzda multimodal gatnawlaryň sebit boýunça utgaşdyrylmagyny üpjün edýän iri logistik merkezleriň döredilmegine şert döredýär.

Diýarymyzda öňdebaryjy usullary we inženerçilik çözgütlerini ulanmak arkaly gurulýan demir ýol, awtomobil köprüleri yzygiderli ulanmaga berilýär. Olar ýurdumyzyň üstünden geçýän hem-de Demirgazyk — Günorta, Gündogar — Günbatar ugurlary boýunça uzaýan sebit we sebitara ulag ugurlarynyň döredilmegine ýardam edýär. Geçen ýylyň sentýabrynda Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda Serhetabat — Turgundy demir ýol geçelgesiniň türkmen-owgan serhedindäki uzynlygy 177 metre deň bolan demir ýol köprüsiniň açylyp ulanmaga berilmegi, Serhetabat — Hyrat optiki-süýümli aragatnaşyk geçirijisiniň gurluşyk işlerine badalga berilmegi, “Turgundy” demir ýol bekediniň «gury portunda» ammarlar toplumynyň, Turgundy — Hyrat demir ýolunyň birinji tapgyrynyň Turgundy — Sanabar böleginiň gurluşyk işlerine girişilmegi ýurdumyzda bu ulgamy ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleriň yzygiderli häsiýete eýedigini tassyklaýar. Türkmenistany, Owganystany we Pakistany özara birleşdirýän Owganüsti demir ýol geçelgesiniň taslamasy Owganystana Hind ummanynyň deňiz portlaryna möhüm çykalgany üpjün edýär. Bu diňe bir ykdysady ähmiýetli taslama bolmak bilen çäklenmän, eýsem, sebitiň durnukly ösüşiniň hem wajyp şertleriniň biridir.

Häzirki wagtda ýurdumyzda demir ýol ulagy pudagy meýilnamalaýyn esasda ösdürilýär. Täze kärhanalar açylyp, olara häzirki zaman tehnologik ulgamlar ornaşdyrylýar. Hereket edýän düzümlerde iň döwrebap tehnikalaryň ornaşdyrylmagynyň hasabyna önümçilik kuwwatlyklary birnäçe esse artdyryldy. Okgunly ösýän milli ykdysadyýetimiziň pudaklaryna uzak ýyllaryň dowamynda hyzmat etjek wagonlaryň we teplowozlaryň uly tapgyry satyn alyndy. Şunuň bilen bir hatarda, halkara howa aragatnaşygynyň işjeňleşdirilmegi üçin zerur şertler döredilip, howa gatnawlaryň çägi yzygiderli giňeldilýär. Bu işler milli awiakompaniýamyzyň ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň pugtalandyrylmagyna goşýan goşandyny artdyrýar.

Awtomobil ýollarynyň gurluşygy hem ýurdumyzda ileri tutulýan ugurlaryň biri bolup çykyş edýär. Şunuň bilen baglylykda, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygy batly depginde alnyp barylýar. 2024-nji ýylyň aprelinde döwlet Baştutanymyzyň gatnaşmagynda bu ýoluň Tejen — Mary bölegi açylyp ulanmaga berildi.

Ýokary tehnologiýaly optiki-süýümli ulgamlaryň çekilmegi bilen, aragatnaşyk düzümleriniň sany yzygiderli artdyrylýar. 2024-nji ýylda Serhetabat — Hyrat ugry boýunça optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamynyň gurluşygyna badalga berildi. Bu taslama üstaşyr aragatnaşyk akymlarynyň möçberini artdyrmaga, Owganystanyň we Pakistanyň çäginden Hindistana çenli optiki-süýümli aragatnaşyk ulgamyny geçirmäge mümkinçilik berer.

Türkmenistan milli telekommunikasiýa infrastrukturasyny kämilleşdirmäge gönükdirilen özara bähbitli başlangyçlary durmuşa geçirmek üçin hyzmatdaşlyga açykdyr. Şeýle hyzmatdaşlyk Merkezi Aziýa ýurtlarynyň ägirt uly üstaşyr geçirijilik kuwwatyndan netijeli peýdalanmaga, döwrebap aragatnaşyk hyzmatlaryny ornaşdyrmaga, maglumat-kommunikasiýa tehnologiýalaryny üstünlikli ösdürmäge ýardam berer. Şu ýylyň 4-nji aprelinde Samarkantda geçirilen «Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi» görnüşindäki birinji sammitde eden çykyşynda hormatly Prezidentimiz ulag-kommunikasiýa pudagynyň strategik ugurlaryň biridigini, Gündogar — Günbatar hem-de Günbatar — Gündogar ulag-kommunikasiýa ulgamlaryny döretmegiň munuň esasy bölegi bolup durýandygyny belledi.

Şunlukda, Türkmenistan häzirki wagtda dünýä ykdysadyýetiniň möhüm bölegini düzýän ulag-aragatnaşyk ulgamynda halkara gatnaşyklaryň giňeldilmegine uly goşant goşýar. Iri halkara forumlaryň hem-de ýokary derejedäki duşuşyklaryň birnäçesinde ulag akymlaryny artdyrmak, täze üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek boýunça teklipler beýan edildi. Türkmenistanyň başlangyjy bilen, Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda 2022-nji ýylyň awgustynda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ulag ministrleriniň derejesindäki halkara maslahat hem şolaryň hataryndadyr.

Hormatly Prezidentimiz maslahatda sanly ulgam arkaly eden çykyşynda ulag-aragatnaşyk ulgamynyň häzirki döwürde möhüm we aýgytly orny eýeleýändigini nygtady. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar üçin strategik taýdan ähmiýetli bu ugurda täze halkara başlangyçlary öňe sürdi. BMG-niň howandarlygynda ýörite iş toparyny döretmek şolaryň hataryndadyr. Bu toparyň maksady deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň bähbitlerini goramaga, bu ugurdaky işleri BMG-niň ugurdaş düzümleriniň işiniň ulgamyna, Baş Assambleýanyň “Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ählumumy ulag hyzmatdaşlygynyň ösüşinde we ony pugtalandyrmakda ornuny ýokarlandyrmak hakynda” Kararnamasynyň taslamasyna girizmäge gönükdirilendir. Nygtalyşy ýaly, şeýle resminama döwletleriň bähbitlerini öňe sürmäge netijeli itergi bermäge, degişli meseleleriň ähmiýetini açyp görkezmäge we olara düşünmäge ýardam berer, dünýä bileleşiginiň olary çözmäge eýerýändigini görkezmäge ukyply bolar.

Forumyň netijeleri Jemleýji Beýannamada berkidildi. Onda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ykdysady taýdan okgunly hem-de durnukly ösüşi üçin zerur şert bolup durýan netijeli ulag düzümini döretmekde, ulag ulgamyny ösdürmekde sebit hyzmatdaşlygyny giňeltmek boýunça işleri mundan beýläk-de goldamagyň zerurdygy bellenildi. Elbetde, munuň üçin degişli döwrebap düzümiň bolmagy, onuň işiniň halkara ülňülere we beýleki köp sanly görkezijilere, şol sanda multimodal gatnawlaryň talaplaryna laýyk gelmegi zerurdyr. Türkmenistan eýýäm bu ulgamda uly işleri amala aşyrdy. Soňky ýyllarda sebitiň ulag-kommunikasiýa ulgamynyň möhüm halkalary döredildi. Olaryň doly kuwwatlylyk derejesine çykarylmagy diňe bir biziň ýurdumyza we goňşy döwletlere däl, eýsem, yklym derejesinde hem uly peýda getirer.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow döwrebap milli deňiz söwda flotunyň döredilmegini ulag ulgamyndaky döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri hökmünde kesgitledi. Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň häzirki zaman infrastrukturasy, düzüm bölekleri diňe bir häzirki zerurlyklary kanagatlandyrmak bilen çäklenmän, eýsem, geljekde ýüze çykjak islegleri hem ýokary hilli hyzmatlar bilen kanagatlandyrmaga ukyplydyr. Portuň doly kuwwatyna çykarylmagy yklymara ýük daşamalaryň logistik zynjyrlarynda düýpli özgerişlere getirer we Türkmenistanyň üstaşyr terminallary has gysga hem-de bähbitli ugurlar üçin iň amatly terminallar hökmünde bu zynjyryň möhüm halkasyna öwrüler. Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň mümkinçilikleriniň doly derejede ulanylmagy Hazar deňzi sebitine uly göwrümli, agyr ýükleriň ulagyň dürli görnüşleri bilen getirilmegi, olaryň ýurdumyzyň çäklerinden Merkezi Aziýanyň beýleki döwletlerine üstaşyr geçirilmegi babatda hyzmatdaşlygy täze derejä çykaryp, Türkmenistanyň dünýä hojalyk gatnaşyklary ulgamyna sazlaşykly goşulyşmagyna ýardam eder.

Ýokary derejeli maslahatyň geçiriljek ýeri hökmünde “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň saýlanyp alynmagy ýöne ýerden däldir. Merkezi Aziýada strategik taýdan amatly çäkde ýerleşýän Türkmenistan bu sebiti Hazar deňzi arkaly dünýä bazarlary bilen baglanyşdyrýan ulag geçelgelerini ösdürmek boýunça başlangyçlary işjeň ilerledýär.

Şeýlelikde, taýýarlyk işleri batly depginde alnyp barylýan Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatynyň gün tertibine girizilen meseleleriň oňyn çözülmegi netijeli halkara dialogda möhüm ähmiýetli çäre bolmak bilen, oňa täze itergi we mazmun berip biler.

(TDH)

Beýleki habarlar

Aşgabat, 21-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda iş maslahatyny geçirdi. Onda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde alnyp barylýan işler bilen baglanyşykly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi T.Nurmyradowa söz berildi. Ol welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, sebitiň galla oragyndan boşan meýdanlarynda sürüm we tekizleýiş işleri geçirilýär. Ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny möwsüme taýýarlamak babatda zerur çäreler görülýär. Welaýatyň gowaça ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda degişli ideg işleri geçirilýär. Gök-bakja, beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişi dowam edýär. Şeýle hem häkim şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda dowam edýän agrotehniki çäreleriň talabalaýyk ýerine ýetirilmeginiň, geljek ýyl üçin oba hojalyk ekinleriniň hasylynyň düýbüni tutmaga taýýarlyk görmek işleriniň guramaçylykly alnyp barylmagynyň möhümdigini belledi we bu babatda häkime anyk görkezmeleri berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli, öz wagtynda ýerine ýetirilmegini yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow welaýatda dowam edýän oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda bugdaý oragyndan boşan meýdanlary hem-de oba hojalyk tehnikalaryny indiki ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Sebitiň gowaça ekilen meýdanlarynda hatarara bejergi, ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri geçirilýär. Ýurdumyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, welaýatda ýeralmanyň we beýleki güýzlük gök-bakja ekinleriniň ekiljek meýdanlaryny hem-de tohumlaryny ekişe taýýarlamak babatda zerur çäreler görülýär. Şeýle hem häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça maksatnamalara laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk önümçiliginde ylmy taýdan esaslandyrylan agrotehniki kadalaryň berk berjaý edilmeginiň ekinlerden bol hasyl almagyň esasy şerti bolup durýandygyny aýtdy hem-de häkime birnäçe anyk tabşyryklary berdi. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Daşoguz welaýatynyň häkimi D.Babaýew welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitde geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmaga taýýarlyk görmegiň çäklerinde galla oragyndan boşan meýdanlary, oba hojalyk tehnikalaryny, ýokary hilli bugdaý tohumlaryny ekişe taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Gowaça ekilen meýdanlarda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri ýerine ýetirilýär. Ýazlyk ýeralmanyň, gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýygnap almak işleri hem-de güýzlük gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişi utgaşykly alnyp barylýar. Welaýatyň şaly ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg etmek, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri dowam edýär. Şeýle-de häkim ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça maksatnamalara laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, gowaça ideg etmek hem-de güýzlük oba hojalyk ekinleriniň ekişine taýýarlyk görmek işleriniň ýokary hilli geçirilmeginiň zerur talap bolup durýandygyny belledi hem-de häkime bu ugurda alnyp barylýan işleri yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Şeýle-de döwlet Baştutanymyz şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi göz öňünde tutulýan dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini üpjün etmegi tabşyrdy.

Lebap welaýatynyň häkimi D.Genjiýew sebitde dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Nygtalyşy ýaly, geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak maksady bilen, bugdaý oragyndan boşan meýdanlarda sürüm, tekizleýiş we topragy mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri alnyp barylýar. Ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny, ekiji gurallary möwsüme taýýarlamak üçin zerur işler ýerine ýetirilýär. Welaýatyň gowaça ekilen meýdanlarynda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri dowam edýär. Ilatymyzy ýurdumyzda öndürilýän azyk önümleri bilen bolelin üpjün etmek barada öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, ýeralmanyň, güýzlük gök-bakja ekinleriniň ekiljek meýdanlarynda sürüm we tekizleýiş işleri geçirilýär. Şunuň bilen bir hatarda, sebitiň şaly ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri dowam edýär. Şeýle hem häkim “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna”, “Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasyna” laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin işlerde kadalaryň dogry berjaý edilmeginiň bol hasyl almak bilen bir hatarda, ýer-suw serişdelerinden netijeli peýdalanmaga hem ýardam berýändigini belledi we häkime bu babatda birnäçe tabşyryklary berdi. Şeýle-de ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalara laýyklykda, welaýatda şu ýyl üçin meýilleşdirilen işleriň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Mary welaýatynyň häkimi D.Annaberdiýew welaýatda dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitde geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak maksady bilen, bugdaý oragyndan boşan meýdanlary sürmek, tekizlemek, ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny möwsüme taýýarlamak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri ýerine ýetirilýär. Ýeralmanyň, güýzlük gök-bakja we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekiljek meýdanlaryny ekişe taýýarlamak işleri alnyp barylýar. Ýetişdirilen gök-bakja önümleri içerki bazarlarda elýeterli bahadan ilata ýetirilýär. Şunuň bilen birlikde, gant şugundyrynyň ekişini agrotehniki möhletlerde geçirmek üçin zerur çäreler görülýär. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwuny tutmak, gögeriş alan meýdanlarda ideg işleri alnyp barylýar. Şeýle-de häkim ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna, Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki döwürde diňe ylmy taýdan esaslandyrylan ekerançylygyň oba hojalygynyň durnukly ösdürilmegini üpjün edýändigini belledi we häkime birnäçe anyk görkezmeleri berdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalara laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän dürli maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmegini yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew oba hojalygynda dowam edýän möwsümleýin işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, geljek ýylyň bugdaý hasylynyň düýbüni tutmaga görülýän taýýarlyk işleriniň çäklerinde häzirki wagtda ekiş geçiriljek meýdanlary sürmek we tekizlemek, oba hojalyk tehnikalaryny, ýokary hilli bugdaý tohumyny möwsüme taýýarlamak boýunça zerur çäreler görülýär. Welaýatlaryň gowaça ekilen meýdanlarynda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, gowaçanyň ujuny çyrpmak işleri alnyp barylýar. Daşoguz hem-de Lebap welaýatlarynyň şaly ekilen meýdanlarynda ideg işleri, Mary welaýatynda bolsa gant şugundyrynyň ekişi agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda geçirilýär. Ýurdumyzda azyk bolçulygyny has-da pugtalandyrmak barada öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, ýeralmanyň, gök-bakja we beýleki azyklyk oba hojalyk ekinleriniň ekiljek meýdanlarynda sürüm, tekizleýiş, geriş çekmek işleri ýerine ýetirilýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagynyň ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmegiň binýady bolup durýandygyny, şoňa görä, innowasiýalary giňden ornaşdyrmak, serişdeleri netijeli peýdalanmak arkaly pudagyň mundan beýläk-de ösdürilmeginiň zerurdygyny belledi we wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz iş maslahatyna gatnaşyjylara ýüzlenip, möwsümleýin işlere ýene-de bir gezek ünsi çekdi hem-de welaýatlaryň gowaça meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehniki kadalara laýyk geçirilmeginiň, gowaçalaryň hatarara bejergi, ujuny çyrpmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak, zyýan berijilere garşy göreş işleriniň öz wagtynda ýerine ýetirilmeginiň zerurdygyny belledi. Şunuň bilen birlikde, hormatly Prezidentimiz pagta we bugdaý öndürijiler bilen hyzmat ediji edara-kärhanalaryň arasynda ýerine ýetirilen işler üçin hasaplaşyklaryň öz wagtynda geçirilmegini üpjün etmegi, welaýatlaryň bugdaý oragyndan boşan meýdanlarynda sürüm, tekizleýiş işleriniň alnyp barlyşyny berk gözegçilikde saklamagy, güýzlük bugdaý ekişinde ulanyljak ekijileri, beýleki tehnikalary möwsüme talabalaýyk taýýarlamagy, güýzlük ýeralmanyň, gök we beýleki oba hojalyk ekinleriniň ekişine gowy taýýarlyk görmegi tabşyrdy. Mundan başga-da, Daşoguz, Lebap welaýatlarynda şaly meýdanlarynda ideg etmek işleriniň talabalaýyk alnyp barylmagyny gazanmak, Mary welaýatynda gant şugundyrynyň ekişine gözegçilik etmek, şu ýyl welaýatlarda açylyp, ulanmaga berilmegi meýilleşdirilen medeni-durmuş, önümçilik maksatly desgalarda gurluşyk işleriniň barşyny berk gözegçilikde saklamak tabşyryldy.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz welaýat häkimlerine ýüzlenip, howanyň aşa gyzýan günlerinde ýangyn howpsuzlyk kadalarynyň ýerine ýetirilişini, hususan-da, elektrik togundan, tebigy gazdan we suwdan peýdalanylyşyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat, 18-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda döwlet durmuşyna degişli birnäçe meselelere seredildi.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa çykyş edip, milli kanunçylyk binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmegiň çäklerinde ýerine ýetirilýän işler barada maglumat berdi. Bellenilişi ýaly, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamalaryndan gelip çykýan wezipeleri kanunçylyk taýdan üpjün etmek maksady bilen, täze kanun taslamalary işlenip taýýarlanylýar hem-de döwrüň talaplaryna laýyklykda, hereket edýän kanunçylyk namalaryna üýtgetmeleri girizmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Gahryman Arkadagymyzyň BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna görülýän taýýarlyk işleri bilen bagly geçiren maslahatynda öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, şu ýylyň awgust aýynda Awazada parlament forumyny ýokary derejede guramak boýunça taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Mejlisiň wekilleri BMG-niň Çagalar gaznasynyň wekilhanasy bilen bilelikde çaganyň hukuklaryny düşündirmek boýunça okuw sapaklaryny geçirdiler, şeýle hem ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkezi tarapyndan guralan duşuşyga gatnaşdylar.

Hormatly Prezidentimiz ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen kanunçylyk namalaryny işläp taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň möhümdigini belledi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow abraýly halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça durmuşa geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Hasabatda Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, Maliýe we ykdysadyýet ministrligi tarapyndan geçirilen işleriň netijesinde, Ykdysady hyzmatdaşlyk we ösüş guramasynyň käbir resminamalaryna, hususan-da, Salgyt meseleleri boýunça özara administratiw kömegi bermek hakynda Konwensiýa hem-de Ygtyýarly taraplaryň maliýe hasaplar boýunça maglumatlaryny awtomatik alyşmagy hakynda köptaraplaýyn Ylalaşyga ýurdumyzyň goşulmagynyň maksadalaýyk hasaplanýandygy aýdyldy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda milli kanunçylygy kämilleşdirmek arkaly abraýly halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygy ösdürmäge möhüm ähmiýet berilýändigini belledi hem-de Türkmenistanyň Ykdysady hyzmatdaşlyk we ösüş guramasynyň degişli Konwensiýasyna we Ylalaşygyna goşulyşmagy barada taýýarlanan teklibi makullap, wise-premýere bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow “Türkmennebit” döwlet konserniniň düzümlerini döwrebaplaşdyrmak we işini kämilleşdirmek boýunça ýerine ýetirilýän işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň nebit kärhanasynyň nebit we nebit önümleri guýulýan üçünji gämi duralgasynyň gurluşyk işleri tamamlanyp, täze desga ulanmaga doly taýýar edildi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döredýän ajaýyp mümkinçilikleri üçin hormatly Prezidentimize hem-de Gahryman Arkadagymyza nebitgaz toplumynyň ähli işgärleriniň adyndan hoşallyk bildirip, janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny, il-ýurt bähbitli tutumly işleriniň hemişe rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz nebitgaz pudagyny ösdürmek hem-de döwrebaplaşdyrmak boýunça netijeli işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy we täze desganyň işe girizilmeginiň ýurdumyzda öndürilýän uglewodorod serişdeleriniň eksport edilýän möçberini artdyrmaga, olary ygtybarly ibermäge mümkinçilik berjekdigini belledi hem-de toplumyň dabaraly açylyşyna sanly ulgam arkaly göni aragatnaşykda badalga berdi.

Açylyş dabarasynyň geçirilýän ýerinden göni aragatnaşyk arkaly «Türkmennebit» döwlet konserniniň başlygy G.Agajanow çykyş edip, hormatly Prezidentimize Türkmenbaşydaky nebiti gaýtadan işleýän zawodlar toplumynyň kuwwatlylygy ýylda 2 million 60 müň tonna nebit we nebit önümlerini ýüklemäge hem-de 1 million 150 müň tonna nebit we nebit önümlerini düşürmäge mümkinçiligi bolan Kenar toplaýjy-ýükleýji nebit kärhanasynyň nebit we nebit önümleri guýulýan üçünji gämi duralgasyny işe girizmäge ak pata bermek baradaky haýyş bilen ýüzlendi.

Hormatly Prezidentimiz täze desganyň işe girizilmegine ak pata berdi. Soňra dabaranyň geçirilýän ýerinde il sylagly ýaşulularyň gatnaşmagynda toý bagy kesilýär. Täze gämi duralgasyndan nebit önümi ýangyç daşaýjy gämä guýlup başlanýar. Açylyş dabarasy aýdym-sazly, tansly çykyşlar bilen jemlendi.

Soňra mejlis Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewiň hasabaty bilen dowam etdi. Wise-premýer ýurdumyzda möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, welaýatlaryň gowaça ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri, hususan-da, hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek, ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Pagta ýygymy möwsümine görülýän taýýarlyk işleriniň çäklerinde oba hojalyk tehnikalaryny, pagta arassalaýjy kärhanalary, pagta kabul ediş harmanhanalaryny, awtoulaglary möwsüme taýýar etmek boýunça degişli işler alnyp barylýar. Şeýle hem ýygnalan bugdaý hasylyny galla kabul ediş nokatlaryndan ammarlara we elewatorlara daşamak, ýerleşdirmek, geljek ýylyň bugdaý hasylynyň düýbüni tutmak maksady bilen, meýdanlary, ýokary hilli bugdaý tohumlaryny ekiş möwsümine taýýarlamak babatda zerur çäreler görülýär. Welaýatlarda ýetişdirilen gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýygnap almak, bu önümler bilen içerki bazarlary üpjün etmek, olaryň güýzki ekiş möwsümine taýýarlyk görmek işleri alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, oba hojalyk pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň möhümdigini nygtady hem-de wise-premýere ýurdumyzyň welaýatlarynda ýygnalan bugdaý hasylyny kabul ediş nokatlaryndan ammarlara we elewatorlara daşamak, geljek ýylyň bugdaý hasylynyň düýbüni tutmak, ýerleri ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleri berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy. Şeýle-de gowaça ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyk geçirilmegini dowam etdirmek tabşyryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow gözegçilik edýän toplumynda, hususan-da, «Türkmenhimiýa» döwlet konserninde alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, «Türkmenhimiýa» döwlet konserniniň oba hojalyk pudagy üçin mineral dökünleri öndürýän zawodlarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini döwrüň talabyna laýyklykda kämilleşdirmek boýunça zerur çäreler görülýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda mineral dökünleri öndürýän zawodlary netijeli işletmäge, oba hojalyk önüm öndürijilerini mineral dökünler bilen öz wagtynda üpjün etmäge möhüm ähmiýet berilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzda hereket edýän himiýa kärhanalarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek boýunça taýýarlanan teklibi goldap, wise-premýere bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Atagulyýew Türkmen-ýapon işewürlik maslahatyna görülýän taýýarlyk işleri barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda forumy ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen zerur çäreler görülýär. Maslahata maýa goýum, söwda, hyzmatlar, bilim ulgamlarynda, nebitgaz, senagat, saglygy goraýyş ulgamlary üçin enjamlaryň önümçiligi, gurluşyk, logistika pudaklarynda we beýleki ugurlar boýunça iş alyp barýan ýapon kompaniýalary gatnaşmaga isleg bildirýärler. Türkmen tarapyndan bolsa oňa Söwda-senagat edarasynyň, Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzalarynyň, sanly ulgam arkaly ugurdaş ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleriniň gatnaşmaklary meýilleşdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hormatly Prezidentimiziň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, Türkmenistanyň iri halkara çärelere yzygiderli gatnaşýandygyny, Osaka şäherinde geçirilýän «EKSPO — 2025» Bütindünýä sergisinde hem Türkmenistanyň milli pawilýonynyň öz işini üstünlikli alyp barýandygyny belledi we wise-premýere Türkmen-ýapon işewürlik maslahatyna gowy taýýarlyk görmegi hem-de ony ýokary derejede geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Seýidowa awgust aýynda geçiriljek esasy çäreleriň Tertibi barada hasabat berdi.

Nygtalyşy ýaly, geljek aýda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli maslahatlary, brifingleri, döredijilik duşuşyklaryny, aýdym-sazly dabaralary geçirmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen bir hatarda, tomusky dynç alyş möwsüminiň dowam edýän günlerinde çagalaryň we ýetginjekleriň wagtlaryny peýdaly geçirmekleri üçin olaryň arasynda medeni-köpçülikleýin çäreleri, dürli döredijilik bäsleşiklerini guramak meýilleşdirilýär. Awgust aýynda “Ýaňlan, Diýarym!” telebäsleşiginiň Lebap we Mary welaýatlary boýunça jemleýji tapgyrlary, bagşy-sazandalaryň arasynda yglan edilen “Çalsana, bagşy!” bäsleşiginiň jemleýji tapgyry hem geçiriler. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýer döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklibi hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda ata Watanymyzyň ösüşlerini beýan edýän birnäçe dabaraly çäreleriň geçirilýändigini aýtdy hem-de wise-premýere awgust aýynda geçiriljek çärelere gowy taýýarlyk görmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Orazdurdyýewa söz berildi. Ol, ilki bilen, Gahryman Arkadagymyzy hem-de hormatly Prezidentimizi “Saglyk” Döwlet maksatnamasynyň kabul edilmeginiň 30 ýyllygy mynasybetli tüýs ýürekden gutlady hem-de berk jan saglyk, uzak ömür, döwletli işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi. Soňra wise-premýer bu şanly sene mynasybetli geçiriljek çäreler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, Aşgabat we Arkadag şäherlerinde, welaýat merkezlerinde “Türkmenistanyň Prezidentiniň “Saglyk” Döwlet maksatnamasy hereketde” atly maslahatlary geçirmek, zähmetde aýratyn tapawutlanan saglygy goraýyş işgärlerine hormatly Prezidentimiziň hem-de Gahryman Arkadagymyzyň adyndan sowgatlary dabaraly gowşurmak, Milli Liderimiziň nusgalyk kitaplarynyň, surat we milli saglygy goraýyş önümleriniň sergisini, aýdym-sazly medeni çäreleri geçirmek göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, «Saglyk» Döwlet maksatnamasy esasynda ynsan saglygyny goramak, milli saglygy goraýyş ulgamyny kämilleşdirmek boýunça netijeli işleriň alnyp barylýandygyny belledi we wise-premýere «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň kabul edilmeginiň 30 ýyllygy mynasybetli guraljak çärelere gowy taýýarlyk görmegi we olary ýokary derejede geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow howpsuzlyk meselelerinde halkara guramalar bilen ýurdumyzyň hyzmatdaşlygyny berkitmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, howpsuzlyk meseleleri Bitarap Watanymyzyň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biri bolup durýar. Türkmenistan ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy pugtalandyrmak we bu babatda ýadro energiýasynyň ulanylyşyna gözegçilik etmek boýunça Birleşen Milletler Guramasy, onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen netijeli hyzmatdaşlyk edýär. Ýurdumyz abraýly halkara guramalaryň çäklerinde bu ugurda öňe sürülýän başlangyçlary yzygiderli goldaýar. Türkmenistan 1994-nji ýylda ýadro ýaraglaryny ýaýratmazlyk hakynda, 1998-nji ýylda ýadro synaglaryny ählumumy gadagan etmek hakynda, 2006-njy ýylda Merkezi Aziýada ýadro ýaragyndan azat zolak hakynda möhüm şertnamalara goşulmak bilen, bu ugurda öz üstüne alan borçnamalaryny gyşarnyksyz ýerine ýetirýär. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna ugurdaş halkara düzümler bilen netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek boýunça taýýarlanylan birnäçe teklipler hödürlenildi.

Hususan-da, 2017-nji ýylda kabul edilen Ýadro ýaragyny gadagan etmek baradaky şertnama Türkmenistanyň goşulmak meselesini öwrenmek boýunça degişli işleri geçirmek teklip edilýär. 2021-nji ýylda güýje giren bu resminama şu günki güne çenli dünýäniň 94 döwleti goşuldy. Şeýle hem 2026-njy ýylda ýurdumyzda Ýadro synaglaryny ählumumy gadagan etmek barada Şertnamasy guramasy bilen bilelikde bu guramanyň Milli maglumat merkezleri üçin sebitleýin okuw maslahatyny geçirmek teklip edilýär. Oňa Merkezi Aziýa we Kawkaz ýurtlaryndan Milli maglumat merkezleriniň utgaşdyryjylarynyň gatnaşmaklary meýilleşdirilýär.

Şeýle-de Ýadro synaglaryny ählumumy gadagan etmek barada Şertnamasy guramasynyň Halkara monitoring ulgamyna degişli bolan we ýurdumyzda ýerleşýän seýsmologiýa stansiýasynyň işini kämilleşdirmek, Halkara monitoring ulgamyndan alynýan maglumatlaryň ýurdumyzyň ugurdaş edaralary tarapyndan peýdalanylmagyny ýola goýmak, Türkmenistanyň degişli halkara resminamalardan gelip çykýan borçnamalaryny ýerine ýetirmek, Atom energiýasy boýunça halkara agentlik bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de pugtalandyrmak bilen baglanyşykly teklipler beýan edildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, halkara guramalar bilen gatnaşyklaryň ösdürilmeginiň ýurdumyzyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň biri bolup durýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz howpsuzlyk meseleleri boýunça halkara guramalar bilen ýola goýlan hyzmatdaşlygy berkitmek hakynda taýýarlanan teklipleri makullap, wise-premýer, daşary işler ministrine bu ugurda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Çakyýew ýurdumyzyň Halkara howa menzilleriniň maddy-tehniki binýadyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, ýurdumyzyň geografik taýdan amatly ýerleşmegi hem-de Halkara howa menzillerinde döredilen döwrebap şertler Diýarymyzyň üstaşyr ulag mümkinçiliklerini artdyrýar. Ulag-kommunikasiýa strategiýasynyň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde Türkmenistan sebit we halkara derejedäki möhüm ulag-logistika merkezi hökmünde öz ornuny barha pugtalandyrýar. Şulardan ugur alnyp, ýurdumyzyň howa menzilleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny has-da pugtalandyrmak boýunça zerur işler alnyp barylýar. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli teklip hödürlenildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň Halkara howa menzillerinde döwrebap şertleri döretmäge, halkara talaplara laýyk gelýän awiasiýa howpsuzlygyny üpjün etmäge möhüm ähmiýet berilýändigini belledi we howa menzilleriniň maddy-tehniki binýadyny berkitmek bilen bagly taýýarlanan teklibi makullap, wise-premýere bu babatda degişli işleri geçirmegi tabşyrdy.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere seredildi we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň sanly ulgam arkaly geçirilen mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Aşgabat — Baku, 16-njy iýul (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow sapar bilen Azerbaýjan Respublikasyna ugrady. Gahryman Arkadagymyzy paýtagtymyzyň Halkara howa menzilinde ýurdumyzyň resmi adamlary ugratdylar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri tarapyndan binýady goýlan, parahatçylyk söýüjilige esaslanýan ýurdumyzyň daşary syýasaty Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýär. Şunda goňşy ýurtlar bilen hoşniýetli goňşuçylyk, dost-doganlyk gatnaşyklarynyň ösdürilmegi ileri tutulýan ugurlaryň biri hökmünde kesgitlenendir.

Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň arasyndaky hyzmatdaşlyk uzak möhletleýin häsiýete eýedir. Soňky ýyllarda bilelikdäki tagallalaryň netijesinde bu gatnaşyklar hil taýdan täze derejä çykaryldy. Gahryman Arkadagymyzyň dostlukly ýurda amala aşyrýan şu gezekki sapary hem munuň aýdyň beýanydyr. Ýurtlarymyz syýasy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlardaky döwletara gatnaşyklary giňeltmäge möhüm ähmiýet berýärler. Türkmenistan hem-de Azerbaýjan Respublikasy ikitaraplaýyn görnüşde bolşy ýaly, köptaraplaýyn esasda, şol sanda Birleşen Milletler Guramasy, Türki Döwletleriň Guramasy, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy, Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk Guramasy, Goşulyşmazlyk Hereketi ýaly düzümleriň çäklerinde netijeli hyzmatdaşlygy yzygiderli ösdürýärler. Şunda parlamentara gatnaşyklara-da aýratyn ähmiýet berilýär.

Söwda-ykdysady ulgam türkmen-azerbaýjan gatnaşyklarynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Ony ösdürmekde Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-azerbaýjan toparynyň alyp barýan işine uly orun degişlidir. Ulag ulgamy-da möhüm ugurlaryň biri bolup durýar. Ýurtlarymyzyň Aziýanyň we Ýewropanyň çatrygynda geografik taýdan amatly ýerleşmegi ulag-logistika ulgamyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ilerletmäge mümkinçilik berýär. Medeni-ynsanperwer gatnaşyklar barada aýdylanda, ol iki dostlukly ýurduň halklarynyň köpasyrlyk taryhy, medeni-ruhy umumylygyna esaslanýar.

...Biraz wagtdan Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň uçary Baku şäheriniň iki ýurduň Döwlet baýdaklary bilen bezelen Geýdar Aliýew adyndaky Halkara howa menziline gelip gondy. Belent mertebeli myhmanyň hormatyna haly düşelen ýodajygyň iki tarapynda Hormat garawulynyň esgerleri nyzama düzüldiler. Howa menzilinde Gahryman Arkadagymyzy Azerbaýjan Respublikasynyň resmi adamlary, şeýle-de ýurdumyzyň wekiliýetiniň agzalary mähirli garşyladylar.

Bu ýerde Milli Liderimiz bilen dostlukly ýurduň resmi wekiliniň arasynda söhbetdeşlik boldy. Söhbetdeşler häzirki wagtda Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň arasyndaky dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk ýörelgelerine esaslanýan gatnaşyklara ýokary baha berdiler. Bellenilişi ýaly, Gahryman Arkadagymyzyň sapary iki goňşy döwletiň arasyndaky hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlaryny ara alyp maslahatlaşmak hem-de ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy hil taýdan täze derejä çykarmak üçin oňyn mümkinçilikleri açar.

Soňra hormatly Arkadagymyzyň awtoulag kerweni Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidentiniň “Zagulba” köşgüne tarap ugrady. Köşgüň merkezi girelgesiniň öňünde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew mähirli garşylady. Bilelikde Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşmek dabarasyndan soňra, Gahryman Arkadagymyz bilen Prezident Ilham Aliýewiň arasynda gepleşikler geçirildi.

Prezident Ilham Aliýew Milli Liderimizi mähirli mübärekläp, Azerbaýjana sapar bilen gelmäge çakylygy kabul edendigi üçin hoşallyk bildirdi hem-de iki halky dost-doganlyk gatnaşyklarynyň baglanyşdyrýandygyny, Azerbaýjanyň we Türkmenistanyň syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, energetika, medeni-ynsanperwer ulgamlarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy üstünlikli ösdürýändiklerini belledi hem-de pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa iň gowy arzuwlaryny beýan etdi.

Gahryman Arkadagymyz Azerbaýjana sapar bilen gelmäge çakylyk hem-de türkmen wekiliýetine bildirilen myhmansöýerlik üçin tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, döwlet Baştutanymyzyň Prezident Ilham Aliýewe iberen mähirli salamyny ýetirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri Azerbaýjana şu gezekki saparynyň ikitaraplaýyn gatnaşyklary has-da pugtalandyrmakdan hem-de ösdürmekden, ýetilen sepgitleri berkitmekden, täze ugurlarda taslamalary amala aşyrmaga itergi bermekden ybaratdygyny aýtdy we döwletara gatnaşyklaryň häzirki derejesiniň doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk, hyzmatdaşlyk ruhuna laýyk gelýändigini nygtady. Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly, türkmen we azerbaýjan halklarynyň umumy taryhy kökleri bolup, iki halkyň aňyrsy hem oguzlardan gaýdýar. Özara gatnaşyklar berk taryhy binýada, iki halkyň ruhy-medeni gymmatlyklarynyň umumylygyna we garyndaşlygyna, hyzmatdaşlygyň strategik mümkinçiliklerine, iki ýurduňdyr olaryň halklarynyň abadançylygynyň hem-de gülläp ösmeginiň bähbidine syýasy, ykdysady mümkinçilikleri gönükdirmäge taýýarlygyna esaslanýar.

Halk Maslahatynyň Başlygy häzirki döwürde iki dostlukly ýurduň arasynda dürli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek üçin giň mümkinçilikleriň bardygyny belläp, taraplaryň tagallalary netijesinde türkmen-azerbaýjan hyzmatdaşlygynyň maksada okgunlylygy bilen tapawutlanýandygyny, ýokary depginler bilen ösýändigini hem-de birek-birege hormat goýmaga, açyklyga esaslanýandygyny aýtdy. “Biziň ýurtlarymyzyň arasynda özara düşünişmegiň hem-de ynanyşmagyň örän ýokary derejesi munuň esasy şerti bolup durýar. Bu bolsa ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygyň ähli meseleleri boýunça gazanylan ylalaşyklaryň ýerine ýetirilmegine mümkinçilik berýär» diýip, Gahryman Arkadagymyz nygtady.

Türkmen halkynyň Milli Lideri syýasy-diplomatik gatnaşyklar barada aýdyp, dünýä we sebit meseleleri boýunça ýurtlarymyzyň garaýyşlarynyň meňzeşdigini ýa-da gabat gelýändigini belledi. Türkmenistan bilen Azerbaýjan daşary syýasatda Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasyna hem-de halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna berk eýerýärler. Iki dostlukly ýurt iri halkara guramalaryň, ilkinji nobatda, BMG-niň, beýleki sebit düzümleriniň çäklerinde üstünlikli we netijeli hyzmatdaşlyk edýärler. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynda hormatly Prezidentimiziň 2025-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek baradaky teklibini ilkinji bolup goldandygy üçin azerbaýjan tarapyna minnetdarlyk bildirdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ulag ulgamyndaky hyzmatdaşlyga ünsi çekip, iki ýurduň üstaşyr ulag taslamalarynyň sebit üçin möhüm ähmiýetini belledi. Özara haryt dolanyşygynyň ýylsaýyn artmagy, bu ugurdaky hyzmatdaşlygyň üstünlikli ösdürilýändigi söwda-ykdysady ulgamdaky gatnaşyklaryň hem netijeli häsiýete eýedigini görkezýär. Şunuň bilen baglylykda, söhbetdeşler ýurtlarymyzyň bu ugurdaky kuwwatyny doly derejede durmuşa geçirmek üçin giň mümkinçilikleriň bardygyny bellediler. Medeni-ynsanperwer ulgam türkmen-azerbaýjan döwletara dialogynyň däp bolan möhüm ugry bolup durýar. Bu gatnaşyklar iki halkyň diliniň we dininiň umumylygyna esaslanyp, häzirki wagtda has-da giňeldilýär.

Gahryman Arkadagymyz iki halkyň hem gadymdan gelýän halyçylyk sungatyny asyrlaryň dowamynda sünnäläp, şu günlere çenli ýetirip gelendiklerini belledi. Şeýle-de türkmen we azerbaýjan halklarynyň bedewlere uly sarpa goýýandyklaryna, özboluşly atşynaslyk, seçgiçilik däplerini dowam etdirýändiklerine ünsi çekdi. Türkmen halkynyň Milli Lideri iki halkyň Magtymguly, Seýdi, Nyzamy, Fizuly ýaly taryhda uly yz goýan beýik şahsyýetleriniň edebi mirasynyň häzirki we geljek nesiller üçin bahasyna ýetip bolmajak gymmatlykdygyny nygtady.

Milli Liderimiz şu gün Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa bilen Geýdar Aliýew gaznasynyň wise-prezidenti Leýla Aliýewanyň arasynda duşuşygyň hem geçiriljekdigini aýtdy we onuň ynsanperwer ulgamdaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdi. Şunuň bilen birlikde, Gahryman Arkadagymyz sport ulgamynda tejribe alyşmagyň maksadalaýyk boljakdygyny aýtdy. Sportuň göreş görnüşi iki ýurtda-da meşhurdyr. Munuň özi bu ugurdaky hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin amatly şertleri döredýär.

Sözüniň ahyrynda Milli Liderimiz şu saparyň Türkmenistan bilen Azerbaýjanyň mundan beýläk-de ýakynlaşmagynyň, hyzmatdaşlygyň uzak möhletli strategiýasyny durmuşa geçirmek babatda ylalaşylan çemeleşmeleri işläp taýýarlamagyň möhüm şertine öwrüljekdigine ynam bildirdi hem-de doganlyk Azerbaýjan topragynda hemişe bolşy ýaly, mähirli kabul edilendigi üçin azerbaýjan tarapyna ýene bir gezek minnetdarlyk bildirip, öz adyndan, şeýle-de döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedowyň adyndan Prezident Ilham Aliýewi özi üçin islendik amatly wagtda Türkmenistana sapar bilen gelmäge çagyrdy. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy pursatdan peýdalanyp, türkmen-azerbaýjan gatnaşyklaryny ösdürmäge goşýan şahsy goşandy üçin, Prezident Ilham Aliýewe türkmen halkynyň adyndan minnetdarlyk bildirdi hem-de oňa azerbaýjan halkynyň abadançylygynyň, rowaçlygynyň bähbidine alyp barýan döwlet işinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Prezident Ilham Aliýew çakylygy we hoşniýetli sözleri üçin Gahryman Arkadagymyza hoşallyk bildirip, azerbaýjan tarapynyň däp bolan dostlukly gatnaşyklary, netijeli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge hem-de pugtalandyrmaga ygrarlydygyny tassyklady.

Gepleşikler tamamlanandan soňra, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa we Geýdar Aliýew adyndaky gaznanyň wise-prezidenti Leýla Aliýewa iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde bilelikde ýadygärlik surata düşýärler.

Soňra Gahryman Arkadagymyz bu ýerden Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisine bardy. Bu ýerde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygyny dostlukly ýurduň Milli Mejlisiniň Başlygy Sahiba Gafarowa mähirli garşylady. Türkmen halkynyň Milli Lideri we Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy iki ýurduň Döwlet baýdaklarynyň öňünde surata düşdüler. Surata düşmek dabarasyndan soňra, Sahiba Gafarowa Gahryman Arkadagymyzy Azerbaýjanyň milli parlamentiniň agzalary bilen, öz nobatynda, türkmen halkynyň Milli Lideri hem Azerbaýjanyň Milli Mejlisiniň Başlygyny türkmen wekiliýetiniň agzalary bilen tanyşdyrdy.

Soňra Sahiba Gafarowa Gahryman Arkadagymyzy hem-de türkmen wekiliýetiniň agzalaryny Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň sessiýalarynyň geçýän ýeri bolan uly mejlisler zaly bilen tanyşdyrdy we degişli maglumatlary berdi. Şeýle hem ol türkmen halkynyň Milli Liderini Milli Mejlisiň muzeý gymmatlyklary bilen tanyşdyrdy. Muzeý bilen tanyşlykdan soňra, Gahryman Arkadagymyz Hormatly myhmanlaryň kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy.

Soňra iki ýurduň wekiliýetleriniň gatnaşmagynda türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Azerbaýjan Respublikasynyň milli parlamentiniň ýolbaşçysynyň arasynda duşuşyk geçirildi.

Sahiba Gafarowa Gahryman Arkadagymyzy ýene bir gezek mähirli mübärekläp, şu günki duşuşygyň döwletara gatnaşyklary, şol sanda parlamentler derejesindäki hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga itergi berjekdigine ynam bildirdi. Ol 2022-nji ýylda Türkmenistana amala aşyran saparyny ýakymly duýgular bilen ýatlaýandygyny aýtdy we pursatdan peýdalanyp, saparynyň dowamynda Türkmenistanyň «Hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşandy üçin» ordeni bilen sylaglanandygy üçin ýene-de bir gezek hoşallygyny beýan etdi. Şeýle hem dostlukly ýurduň milli parlamentiniň ýolbaşçysy Azerbaýjan bilen Türkmenistanyň arasyndaky gatnaşyklaryň häzirki ýokary derejesini belläp, iki ýurduň halklaryny diliň, medeniýetiň, ruhy-ahlak gymmatlyklarynyň umumylygynyň baglanyşdyrýandygyny aýtdy. Şunuň bilen birlikde, ýokary derejedäki özara saparlaryň döwletara gatnaşyklary ösdürmekdäki möhüm ähmiýetine üns çekildi.

Sahiba Gafarowa Bitarap ýurt hökmünde amala aşyrýan parahatçylyk döredijilikli daşary syýasatynyň Türkmenistana halkara giňişlikde uly abraý getirýändigini belledi we öz ýurdunyň doganlyk Türkmenistan bilen gatnaşyklara ýokary baha berýändigini aýtdy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri bildirilen myhmansöýerlik we mähirli garşylanandyklary üçin türkmen wekiliýetiniň adyndan tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, Sahiba Gafarowanyň 2022-nji ýylyň dekabrynda Türkmenistana bolan resmi saparynyň barşynda Aşgabatda geçirilen duşuşygy ýakymly duýgular bilen ýatlaýandygyny nygtady. Şol saparyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklary, şol sanda parlamentara hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmek bilen bagly meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy. Gahryman Arkadagymyz şu günki duşuşygyň türkmen-azerbaýjan doganlyk gatnaşyklaryny, şol sanda iki ýurduň parlamentleriniň arasynda hyzmatdaşlyk boýunça özara düşünişmek hakynda Ähtnama laýyklykda alnyp barylýan parlament diplomatiýasy boýunça hyzmatdaşlygy berkitmäge möhüm itergi berjekdigine ynam bildirdi.

Milli Liderimiz Türkmenistan bilen Azerbaýjan Respublikasynyň arasynda uzak ýyllaryň dowamynda ýola goýlan köpugurly gatnaşyklaryň strategik häsiýetini belledi. Şunda parlamentara dialogy ösdürmekde ýurtlarymyzyň Mejlislerinde döredilen dostluk toparlaryna möhüm ornuň degişlidigi, olaryň yzygiderli duşuşyklaryny geçirmegiň zerurdygy nygtaldy. Hormatly Arkadagymyz häzirki wagtda parahatçylygy goramakda, howpsuzlygy üpjün etmekde, hormat goýmak dialogynyň medeniýetini dikeltmekde parlamentleriň wajyp ornuny belläp, Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň parlament wekilleriniň bilelikde bu maksatlara ýetmäge, häzirki döwürde ählumumy gün tertibinde duran meseleleriň üstünde işlemäge uly goşantlaryny goşjakdygyna ynam bildirdi. Türkmen halkynyň Milli Lideri parlamentara dialogyň, gender deňliginiň, zenanlar we ýaşlar diplomatiýasynyň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi. Gahryman Arkadagymyz azerbaýjan parlamentarilerine türkmen kärdeşleri bilen bilelikde bu ugurlarda özara hyzmatdaşlyk etmegiň usullaryny işläp taýýarlamagy teklip etdi hem-de taraplaryň üstünlikli tejribesiniň mundan beýläk-de bilelikdäki işlerde peýdalanylmagynyň maksadalaýyk boljakdygyny aýtdy.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy ikitaraplaýyn medeni, ylym-bilim hyzmatdaşlygyny pugtalandyrmak üçin giň mümkinçilikleriň bardygyna ynam bildirip, iki ýurduň parlamentleriniň howandarlygynda Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň ýaşlarynyň ylym we bilim forumlaryny guramak mümkinçiligine seretmegi teklip etdi. Hormatly Arkadagymyz Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň doganlyk döwletlerdigini, halklarymyzy diňe bir geografiýanyň däl, eýsem, umumy taryhyň, diliň, medeniýetleriň, ruhy-ahlak gymmatlyklarynyň ýakynlygynyň hem baglanyşdyrýandygyny, bu beýik mirasy peýdalanmagyň parlament wekilleriniň gönüden-göni wezipesi bolup durýandygyny belläp, türkmen halkynyň Milli Lideri hökmünde mundan beýläk-de döwletara gatnaşyklary ösdürmek, türkmen we azerbaýjan halklaryny asyrlaryň dowamynda baglanyşdyryp gelýän gatnaşyklary berkitmek üçin ähli tagallalary etmäge taýýardygyny tassyklady.

Dostlukly ýurduň parlamentiniň ýolbaşçysy Gahryman Arkadagymyzyň beýan eden teklipleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekip, azerbaýjan tarapynyň kanun çykaryjy edaralarynyň ugry boýunça Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegi maksat edinýändigini nygtady.

Duşuşyk tamamlanandan soňra, türkmen halkynyň Milli Lideri Gurbanguly Berdimuhamedow, Azerbaýjan Respublikasynyň Milli Mejlisiniň Başlygy Sahiba Gafarowa hem-de iki ýurduň wekiliýet agzalary bilelikde ýadygärlik surata düşdüler.

Gahryman Arkadagymyz azerbaýjan halkynyň umumymilli Lideri Geýdar Aliýewiň baky aram tapan ýeri bolan Hormat meýdançasyna bardy. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Azerbaýjanyň görnükli döwlet we syýasy işgärini hatyralap, Geýdar Aliýewiň guburyna gül desselerini goýdy. Geýdar Aliýewiň ýolbaşçylygynda Azerbaýjan Respublikasynyň okgunly ösüşi we halkara abraýynyň belende galmagy üçin berk binýat goýuldy. Ol Türkmenistanda iki doganlyk ýurduň arasynda dostlukly gatnaşyklary ösdürmäge hem-de pugtalandyrmaga uly ähmiýet beren döwlet işgäri hökmünde tanalýar. Şeýle-de Gahryman Arkadagymyz Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewiň käbesiniň guburyna gül dessesini goýdy.

Soňra Milli Liderimiz “Ýeňiş” ýadygärlikler toplumyna bardy we öz Watany üçin janyny gurban eden Azerbaýjanyň milli gahrymanlaryny hatyralap, ýadygärlige gül desselerini goýdy. Munuň özi geljek nesilleriň abadan durmuşy üçin şirin janyny pida eden gahrymanlary hatyralamak ýaly türkmen we azerbaýjan halklaryna mahsus däpleriň dowamata atarylýandygynyň beýany boldy.

Günüň ikinji ýarymynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Kawkaz musulmanlarynyň müdiriýetiniň başlygy Şeýh-ul-islam Allahşukur Paşazade bilen duşuşygy boldy.

Allahşukur Paşazade belent mertebeli myhmany mähirli mübärekläp, Gahryman Arkadagymyz bilen duşuşmagyň özi üçin uly hormatdygyny aýtdy we ruhy-medeni gymmatlyklary ilerletmekde şeýle duşuşyklaryň möhüm ähmiýetini belledi. Şeýle-de ol 2014-nji ýylda Aşgabatda bolanda, paýtagtymyzyň gözel binagärlik keşbiniň özünde uly täsir galdyrandygyny, Milli Liderimiziň başlangyjy bilen Türkmenistany durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen uly işleriň amala aşyrylandygyny, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygynyň görnükli syýasatçy hökmünde dünýäde giňden tanalýandygyny aýtdy.

Hormatly Arkadagymyz myhmansöýerligi we hoşniýetli sözleri üçin Allahşukur Paşazadä minnetdarlyk bildirdi hem-de şu duşuşygyň Azerbaýjana saparynyň möhüm we ähmiýetli bölegidigini, ikitaraplaýyn köpugurly hyzmatdaşlyk bilen baglylykda, aýratyn mana eýedigini belledi.

Nygtalyşy ýaly, iki doganlyk halkyň hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň taryhy asyrlaryň jümmüşine uzaýar. Taryhyň, diliň, medeniýetiň, däp-dessurlaryň umumylygy iki halkyň arasyndaky gatnaşyklaryň mizemez binýadyny emele getirýär. “Biz diňe bir dil babatda däl, eýsem, beýleki ugurlarda hem birek-birege örän gowy düşünýäris. Iki halkyň bir bitewi kökleri bar. Biz umumy köklere, ýakyn garyndaşlyga esaslanýarys. Bir umumy gymmatlyklara eýerýäris. Biz örän baý taryhy tejribäni häzirki döwre çenli aýawly saklap geldik. Häzir biziň ýurtlarymyz, Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň ýolbaşçylary ikitaraplaýyn gatnaşyklary berkitmegiň, uzak möhletli bähbitleriň gabat gelmeginiň zerurdygyna anyk düşünmäge, hyzmatdaşlygyň ägirt uly geljeginiň bardygyna esaslanýarlar” diýip, Gahryman Arkadagymyz aýtdy.

Allahşukur Paşazade syýasy, ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda özara hyzmatdaşlygyň üstünlikli ösdürilýändigine ünsi çekip, ýurtlarymyzyň munuň üçin ähli zerur tagallalary edýändigini, bu işde iki ýurduň din işgärleriniň, umuman, Azerbaýjanyň we Türkmenistanyň halklaryny birleşdirýän yslam dininiň ornuny aýratyn nygtady. Yslam dini beýik we ebedi gymmatlyklary bilen biziň gatnaşyklarymyzy baýlaşdyrýar. Şunuň bilen baglylykda, söhbetdeşler yslam dininiň ösüp gelýän ýaş nesli terbiýelemekde, olarda Watana, onuň taryhyna söýgi, ata-enä, maşgala ojagynyň mukaddesligine hormat goýmak duýgularyny kemala getirmekde örän uly ähmiýetini bellediler. Häzirki döwürde bu düşünjeler Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň ruhy-ahlak köklerini, olaryň jemgyýetçilik, durmuş-syýasy nusgasyny emele getirýär. Şunuň bilen baglylykda, Milli Liderimiz ýurtlarymyzda bu wezipäni ýerine ýetirmekde din işgärleriniň tutýan ornunyň uludygyny kanagatlanma bilen nygtady.

Din işgärleriniň at-abraýy, baý tejribesi ýurtlarymyzda üstünlikli döwlet gurluşynyň, parahatçylygy goramagyň we berkitmegiň, durmuş, milletara agzybirliginiň örän möhüm şertine öwrülýär. Gahryman Arkadagymyz häzirki şertlerde dinara dialogyň aýratyn ähmiýete eýedigini we derwaýysdygyny belläp, şeýle dialogyň hyzmatdaşlygyň, özara düşünişmegiň köprüleriniň biri bolup biljekdigine ynam bildirdi.

Halk Maslahatynyň Başlygy 2025-nji ýylyň Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilendigine ünsi çekip, bu başlangyjyň syýasy-diplomatik çäklerden daşary çykýandygyny, onuň diňe bir ählumumy geosyýasy häsiýete däl-de, eýsem, örän giň dünýägaraýyş häsiýetine-de eýedigini aýtdy. Bu başlangyç özara hormat goýmak esasyndaky dialogy ýola goýmaga, döwletleriň we halklaryň arasynda ynanyşmaga, ýalňyş garaýyşlarydyr ideologik çäkleri ýeňip geçmäge ýardam bermäge niýetlenendir. Bu başlangyjy öňe süren ýurt hökmünde Türkmenistanyň maksady häzirki döwürdäki ýeňil bolmadyk şertlerde parahatçylyk, özara düşünişmek we hyzmatdaşlyk ýollaryny gurmakdan ybaratdyr. Hormatly Arkadagymyz bu asylly maksada ýetmekde yslam dinine we onuň wekillerine, uly abraýa eýe bolan işgärlerine örän aýratyn ornuň degişlidigine ynam bildirip, Şeýh-ul-islam Allahşukur Paşazadäni 2025-nji ýylyň dekabrynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylyna bagyşlanyp, Aşgabatda geçiriljek halkara maslahata çagyrdy.

Kawkaz musulmanlarynyň müdiriýetiniň başlygy Şeýh-ul-islam Allahşukur Paşazade çakylyk üçin hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna esaslanýan daşary syýasatynyň sebitde we dünýäde parahatçylygy, durnuklylygy pugtalandyrmaga ýardam berýändigini nygtady.

Gahryman Arkadagymyz Türkmenistanyň we Azerbaýjanyň halklarynyň arasyndaky doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk, dostluk gatnaşyklaryny berkitmäge goşýan uly goşandy üçin Allahşukur Paşazadä tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirip, ýurtlarymyzyň din wekilleriniň arasyndaky gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmäge ähli goldawyň we ýardamyň beriljekdigini, olaryň arasynda berk, uzak möhletli gatnaşyklaryň ýola goýulmagy üçin hemme şertleriň dörediljekdigini aýtdy. Kawkaz musulmanlarynyň müdiriýetiniň başlygy belent mertebeli myhmana hoşallyk bildirip, iki ýurduň arasynda bu möhüm ugurdaky dialogyň mundan beýläk-de dowam etdirilmeginiň azerbaýjan we türkmen halklarynyň dost-doganlyk gatnaşyklaryny has-da pugtalandyrmaga ýardam berjekdigini belledi.

Duşuşygyň dowamynda Gahryman Arkadagymyz Şeýh-ul-islam Allaşukur Paşazadä türkmen donuny we namazlyk sowgat berdi. Ol tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, bu sowgady iki doganlyk halkyň arasyndaky hormat-sarpanyň nyşany hökmünde kabul edýändigini aýtdy.

Duşuşyk tamamlanandan soňra, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň hormatyna Kawkaz musulmanlarynyň müdiriýetiniň başlygynyň adyndan günortanlyk nahary berildi. Nahardan soňra, Türkmenistanyň müftüsi aýat-töwir okady. Töwirde Beýik Biribardan türkmen we azerbaýjan halklarynyň arasyndaky dost-doganlygyň dowamat-dowam bolmagy, olaryň hemişe abadan durmuşda ýaşamaklary dileg edildi.

Soňra Milli Liderimiziň awtoulag kerweni “Sea Breeze” dynç alyş toplumyna bardy. Bu ýerde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowy Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew we “Sea Breeze” toplumynyň esaslandyryjysy Emin Agalarow mähirli garşyladylar. Bu ýerde Gahryman Arkadagymyza şekil taslamalarynyň üsti bilen agzalan dynç alyş toplumy barada maglumat berildi.

Ýeri gelende bellesek, soňky ýyllarda türkmen topragynyň ajaýyp künjegi bolan «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy hem tanalmaz derejede özgerdi. Hazar deňziniň türkmen kenarynda ak mermerli kaşaň myhmanhanalar, kottej şäherçeleri, ýaht-klublar, çagalar sagaldyş merkezleri, sport desgalary guruldy, dynç alyş seýilgähleri, ýaşyl zolaklar, emeli derýa döredildi. Bularyň hemmesi, şol sanda ulag, inženerçilik-tehniki düzümleriň desgalary öňdebaryjy tehnologiýalary hem-de gurluşyk, binagärlik we bezeg ulgamlaryndaky özboluşly çözgütleri peýdalanmak arkaly, täzeçil çemeleşmeleriň esasynda bina edildi. Häzirki döwürde «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy iri işewürlik, medeni we sport merkezi hökmündäki ornuny pugtalandyryp, ýokary derejedäki duşuşyklaryň, dürli halkara çäreleriň geçirilýän ýerine öwrüldi. Amatly howa şertleri hem-de Hazar deňziniň türkmen kenarynyň baý şypahana kuwwaty, iň döwrebap tehnologiýalardan, innowasiýalardan, öňdebaryjy binagärlik, inženerçilik-tehniki gazanylanlardan ugur alynmagy, öňde goýlan maksatlara ýetmek babatda oýlanyşykly çemeleşmeler, eziz Diýarymyzyň “deňiz merjeniniň” halkara syýahatçylygyň, şypahana-dynç alşyň hem-de sportuň ykrar edilen merkezine öwrülmegi üçin ähli şertleri döredýär.

Gahryman Arkadagymyzyň Azerbaýjan Respublikasyna sapary dowam edýär.

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly Bitarap Türkmenistanyň umumy abadançylygyň, ösüşiň bähbitlerine laýyk gelýän netijeli hyzmatdaşlyga üýtgewsiz ygrarlydygyny aýdyň görkezýän möhüm wakalara beslenýär. BMG bilen köpugurly strategik hyzmatdaşlyk, sebit we ählumumy gün tertibiniň derwaýys meseleleriniň deňeçer çözgütlerini işläp taýýarlamakda işjeň orun eýeleýän döwletimiziň daşary syýasatynyň ileri tutulýan ugry hökmünde çykyş edýär. Türkmenistanyň başlangyjy esasynda şu ýylyň 4 — 8-nji awgusty aralygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçiriljek Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahaty hem munuň aýdyň mysalydyr.

Mälim bolşy ýaly, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynyň şu ýylyň 11-nji aprelinde geçirilen 63-nji plenar mejlisinde wekilçilikli foruma degişli Kararnama kabul edildi. 57 döwlet bu resminamanyň awtordaşy hökmünde çykyş etdi. Häzirki wagtda ýurdumyzda giň gerimli maslahata toplumlaýyn taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Oňa 32 ýurtdan, şeýle hem Milletler Bileleşiginiň agzasy bolan gyzyklanma bildirýän döwletlerden ýokary derejeli wekilleriň, BMG-niň Baş sekretarynyň we onuň orunbasarlarynyň, birnäçe halkara, sebit guramalarynyň, kanun çykaryjy edaralaryň, maliýe institutlarynyň, jemgyýetçilik birleşikleriniň, hususy pudagyň ýolbaşçylarynyň hem-de wekilleriniň gatnaşmagyna garaşylýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň şu ýylyň 4-nji iýulynda gol çeken Karary BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatynyň ýokary derejesini üpjün etmäge gönükdirilendir. Şeýle hem Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda bu maslahaty guramagyň tertibi hakynda Ylalaşyga gol çekildi. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň 13-nji iýulda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçiren guramaçylyk döwlet toparynyň maslahatynda-da oňa degişli meseleleriň we wezipeleriň tutuş toplumyna garaldy.

Syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlarda köp sanly çäreleriň geçirilmeginiň meýilleşdirilmegi öňde boljak maslahatyň esasy aýratynlygydyr. Şolaryň hatarynda mazmunlaýyn “tegelek stol” duşuşyklary, ýokary derejeli forumlar, gatnaşyjy ýurtlar, halkara guramalar we düzümler hem-de ýurdumyz tarapyndan geçiriljek ugurdaş çäreler bar. Mundan başga-da, ýörite sergiler, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň milli günleri, milli tagamlaryň festiwaly, medeniýet işgärleriniň we sungat ussatlarynyň dabaraly konserti guralar. Daşary ýurtly myhmanlar halkymyzyň täsin taryhy-medeni mirasy, özboluşly däp-dessurlary bilen ýakyndan tanşyp bilerler. Maslahat bilen ugurdaşlykda geçiriljek giň gerimli çäreler döwletleriň arasynda özara bähbitli hyzmatdaşlygyň giňeldilmegine, dostlukly gatnaşyklaryň, özara düşünişmegiň, ynanyşmagyň berkidilmegine ýardam etmäge gönükdirilendir.

Myhmanlara Hazar deňziniň ekologik taýdan arassa türkmen kenarynyň gözellikleri bilen tanyşmak mümkinçiligi hem dörediler. Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen döredilen «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy häzirki wagtda döwrebap düzümleri, baý sagaldyş kuwwatlyklaryny özünde jemleýän dünýä derejesindäki şypahana merkezine öwrüldi. Çuňňur oýlanyşykly binagärlik çözgütleri esasynda gurlan kaşaň myhmanhana toplumlary, beýleki durmuş maksatly desgalar, ýaşyl zolaklar we seýilgähler bu künjegiň tebigy gözellikleri bilen sazlaşykly utgaşýar. Şunuň bilen birlikde, Awaza halkara hyzmatdaşlygyň ykrar edilen merkezi derejesine eýe boldy. Bu ýerde ýokary derejeli duşuşyklardyr forumlary, beýleki dürli çäreleri geçirmek üçin ähli şertler döredilendir. Şunuň bilen baglylykda, 2022-nji ýylyň awgustynda bu ýerde Türkmenistanyň başlangyjy esasynda, Birleşen Milletler Guramasynyň howandarlygynda Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň ulag ministrleriniň maslahatynyň guralandygyny bellemek gerek.

Şol forumda sanly ulgam arkaly eden çykyşynda hormatly Prezidentimiz dünýä ykdysadyýetinde agdyklyk edýän häzirki zaman ýagdaýlarynyň seljermesiniň ulag we kommunikasiýalar ulgamynyň ösdürilmeginiň has möhüm, aýgytly ähmiýete eýe bolýandygyny aýdyň görkezýändigini belledi. Üstaşyr ulag gatnawlaryny amatly ýagdaýa getirmek, çig maly we taýýar önümleri daşamagyň häzirki zaman üpjünçilik ulgamyny gurmak, esasan-da, deňiz terminallaryna göni çykalgasy bolmadyk döwletler üçin birleşdiriji şerte öwrülýär. Döwlet Baştutanymyz çykyşynda ýurdumyzyň bu ugurdaky anyk başlangyçlaryny beýan etdi hem-de duşuşykda kabul edilen çözgütlerdir teklipleriň BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna taýýarlygyň binýadyny emele getirjekdigine ynam bildirdi.

Forumyň netijeleri bolsa kabul edilen Jemleýji Beýannamada berkidildi. Onda deňze çykalgasy bolmadyk döwletleriň ykdysady taýdan okgunly hem-de durnukly ösüşi üçin zerur şert bolup durýan netijeli ulag düzümini döretmekde, ulag ulgamyny ösdürmekde sebit hyzmatdaşlygyny giňeltmek boýunça işleri mundan beýläk-de goldamagyň zerurdygy bellenildi. Resminamada 2016-njy ýylda paýtagtymyzda geçirilen BMG-niň Durnukly ulag ulgamy boýunça birinji ählumumy maslahatynyň dowamynda badalga berlen Aşgabat prosesini dowam etdirmegiň möhümdigine aýratyn üns çekildi.

Ilaty 570 million adamdan geçýän, deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan 32 ýurt geografik ýerleşişi boýunça şertlenen umumy kynçylyklar bilen ýüzbe-ýüz bolýar. Bu meseleler olaryň dünýäniň beýleki ýurtlary bilen söwda-ykdysady gatnaşyklaryna oňaýsyz täsirini ýetirýär. Özbaşdak port desgalarynyň ýokdugy üçin olar üstaşyr döwletlere garaşly bolýarlar. Bu bolsa birnäçe durmuş ugurly meseleleriň ýüze çykmagyna getirýär. Şunuň bilen baglylykda, Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahaty durnukly ösüş ulgamynda anyk hereketleri ara alyp maslahatlaşmak we işläp taýýarlamak, kämilleşdirilen ulag, sanly özara arabaglanyşyk arkaly ekologiýa, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, Türkmenistanyň ileri tutýan milli hem daşary syýasy garaýyşlaryna laýyk gelýän netijeli gatnaşyklary ösdürmek, döwletleriň mümkinçiliklerini açmak boýunça ygtybarly meýdança öwrüler. Bu çäre deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlara berilýän ählumumy goldawlary utgaşdyrmaga, özara bähbitli döwletara, sebit we halkara hyzmatdaşlygy ösdürmäge, geljegi uly bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmäge goşant goşmaga ýardam berer.

Mälim bolşy ýaly, Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan yglan edilen Durnukly ösüş maksatlaryna esasy üç ugur — ykdysady, durmuş we ekologik deňagramlylygy üpjün edýän toplumlaýyn, bölünmez häsiýet mahsusdyr. Bu maksatlary milli derejede üstünlikli amala aşyrýandygyny we olaryň ýerine ýetirilişine jogapkärli çemeleşýändigini görkezmek arkaly, ýurdumyz bu ugurda BMG we onuň ýöriteleşdirilen düzümleri bilen ýakyndan hyzmatdaşlyk edýär.

Türkmenistan ählumumy abadançylygy, howpsuzlygy üpjün etmegiň bähbidine netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmak, durnukly energetika, ulag, ekologiýa, daşky gurşawy goramak ýaly ulgamlarda hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça teklipleri öňe sürýär. Bu başlangyçlar Milletler Bileleşiginiň goldawyna eýe bolýar hem-de Baş Assambleýanyň degişli Kararnamalary bilen tassyklanylýar. Geçen ýylyň 21-nji martynda kabul edilen 2025-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakynda Kararnama hem şolaryň hataryndadyr. 86 döwlet bu resminamanyň awtordaşy bolup çykyş etdi. Ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň häzir dowam edýän 79-njy sessiýasynyň wise-başlygy bolup durýandygyny hem nygtamak gerek. Onuň çäklerinde Türkmenistanyň birnäçe täze halkara başlangyçlary beýan edildi.

Şeýlelikde, Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahat Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky strategik hyzmatdaşlygyň taryhynda täze sahypany açar. Onuň giň gerimli maksatnamasy ösüş üçin zerur bolan wezipeleri çözmäge hem-de uzak möhletleýin geljek üçin hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlaryny kemala getirmäge gönükdirilendir. Şeýle-de bu çärä bagyşlanan ýörite makalalar toplumy çap ediler. Bularyň ählisi öňde boljak forumyň taryhy ähmiýetine ünsi çekmek bilen, Bitarap Watanymyzyň öňe sürýän döredijilikli başlangyçlarynyň dünýä bileleşigi tarapyndan ykrar edilýändigini nobatdaky gezek açyp görkezer.

(TDH)

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň wakalary Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk ýörelgelerine esaslanýan, sebit hem-de ählumumy derejede parahatçylygy, durnuklylygy goldamaga, umumy abadançylygy üpjün etmäge gönükdirilen döredijilikli daşary syýasat strategiýasyna ygrarlydygyny aýdyň tassyklaýar. Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Kararnamalary bilen üç gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesine eýe bolmagynyň 30 ýyllygyna beslenýän şu ýyl Watanymyz üçin aýratyn ähmiýetlidir. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda ýurdumyz häzirki döwrüň ýagdaýlaryny we geljekki mümkinçilikleri hasaba almak bilen, özara bähbitli gatnaşyklaryň ugurlaryny giňeldip, daşary ýurtly hyzmatdaşlar bilen netijeli gatnaşyklary barha ösdürýär.

Şunda goňşy ýurtlar hem-de dünýäniň dürli sebitlerinde ýerleşýän döwletler bilen, hususan-da, köptaraply görnüşdäki netijeli gatnaşyklary pugtalandyrmak möhüm ugurlaryň biri bolup durýar. Häzirki wagtda täze depgine eýe bolan şeýle hyzmatdaşlygyň gerimi has-da giňeýär. Şunuň bilen baglylykda, 30-njy maýda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Gazagystan Respublikasynda iş saparynda bolup, Astana şäherinde geçirilen «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki birinji sammite gatnaşdy.

Ýeri gelende bellesek, Italiýa Respublikasy Türkmenistanyň Ýewropadaky möhüm hyzmatdaşlarynyň biridir. Türkmen-italýan hyzmatdaşlygy netijeli häsiýete eýedir. Taryhy taýdan emele gelen hoşniýetli goňşuçylyk, doganlyk gatnaşyklary ýurdumyzy Merkezi Aziýa döwletleri bilen özara birleşdirýär. Şunuň bilen baglylykda, şeýle formatdaky hyzmatdaşlyk ikitaraplaýyn, şeýle-de sebitara derejede söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer gatnaşyklar üçin täze mümkinçilikleri açýar. Hormatly Prezidentimiz sammitde çykyş etmek bilen, Türkmenistanyň geljegi uly bu görnüşiň çäklerinde köpugurly hyzmatdaşlygy giňeltmäge gyzyklanma bildirýändigini we ony ösdürmäge goşant goşmaga taýýardygyny tassyklady. Bellenilişi ýaly, häzirki döwürde Merkezi Aziýa döwletleri sebitiň durnukly we depginli ösüşini üpjün etmek üçin şertleri döretmek maksady bilen, işjeň hyzmatdaşlyk edýärler. Astanada 2024-nji ýylyň sentýabrynda geçirilen Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň altynjy konsultatiw duşuşygynyň jemleri boýunça gol çekilen Bilelikdäki Beýannama we «Merkezi Aziýa — 2040» atly sebit kooperasiýasynyň Konsepsiýasy-da muňa aýdyň şaýatlyk edýär.

Döwlet Baştutanymyz syýasat we howpsuzlyk, ykdysadyýet, ulag, howa, suw serişdeleri ulgamyndaky özara gatnaşyklary sebit hyzmatdaşlygynyň möhüm ugurlarynyň hatarynda görkezdi. Howpsuzlyk barada aýdylanda, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzyň bu möhüm ugra onuň bitewüligi we bölünmez häsiýeti nukdaýnazaryndan seredýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, durnukly howpsuzlygy üpjün etmegiň ýeke-täk hemmetaraplaýyn guralynyň Birleşen Milletler Guramasy ulgamy bolup durýandygyna ynam beýan edildi. Şu garaýyşdan ugur alyp, Türkmenistan 2025-nji ýyly «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýip yglan etmek baradaky teklip bilen çykyş etdi. Şeýle-de ýurdumyz öňüni alyş diplomatiýasynyň düzüm böleklerini we işjeň parahatçylyk döredijilik işini öz içine alýan Bitaraplygyň mümkinçiliklerini ulanmaga aýratyn üns bermegi möhüm hasaplaýar.

Hormatly Prezidentimiz sebit howpsuzlygy nukdaýnazaryndan, Owganystandaky ýagdaý bilen bagly mesele barada durup geçdi. Durnukly we ykdysady taýdan ösýän Owganystanyň bütin halkara bileleşigiň bähbitlerine laýyk gelýändigine ynam beýan edildi. Şunuň bilen baglylykda, TOPH gaz geçirijisi, TOP ugry boýunça ýokary woltly elektrik geçiriji ulgamy, owgan ugry boýunça demir ýollaryň gurluşygy ýaly iri sebit taslamalaryny durmuşa geçirmek üçin Türkmenistanyň mundan beýläk-de zerur tagallalary etjekdigi bellenildi. Şeýle hem owgan halkyna ynsanperwer kömegi bermek boýunça tagallalary işjeňleşdirmegiň möhümdigine üns çekildi.

Döwlet Baştutanymyz «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki ykdysady hyzmatdaşlyk barada durup geçip, energetika, ulag, senagat, maliýe we hususy pudaklary özara hyzmatdaşlygyň däp bolan ugurlarynyň hatarynda, sanly ulgam, «ýaşyl» tehnologiýalar, emeli aň ýaly ulgamlary bolsa täze ugurlaryň hatarynda belledi. Şeýle-de ýurdumyzyň tebigy gazyň ägirt uly gorlaryna eýe bolmak bilen, ony halkara bazarlara ibermegiň ugurlaryny diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek syýasatyny durmuşa geçirýändigi aýdyldy. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tebigy gazyny Ýewropa ugruna çykarmaga gönükdirilen taslamalara möhüm ähmiýet berilýär. Wodorod energetikasy bilelikdäki işiň ýene bir geljegi uly ugry hökmünde görkezildi.

Arkadagly Gahryman Serdarymyz ulag arabaglanyşygy meselesi barada durup geçip, dünýäniň ulag ugurlarynyň özgerýän häzirki döwründe ýurdumyzyň Aziýa — Ýewropa ugry boýunça hyzmatdaşlygyň täze görnüşlerine gatnaşmaga gyzyklanma bildirýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Hazar sebitiniň üstünden geçýän Orta geçelge geljegi uly Ýewropa taslamalarynyň biridir. Ekologiýa we howa, senagat kuwwatlyklarynyň energiýa netijeliligini ýokarlandyrmak, sebitde suwdan rejeli peýdalanmak, «ýaşyl» we serişde tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmak hem hyzmatdaşlygyň möhüm ugurlarydyr. Şu nukdaýnazardan, ýurdumyzyň Aşgabatda BMG-niň howandarlygynda howanyň üýtgemegi bilen bagly tehnologiýalar boýunça sebit merkezini döretmek başlangyjyny öňe sürendigi aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hyzmatdaşlygyň medeni-ynsanperwer we taryhy ösüşi barada aýratyn durup geçip, Merkezi Aziýanyň Italiýa bilen köpugurly hyzmatdaşlygynyň tejribesiniň iki müň ýyldan gowrak wagta uzaýandygyny belledi. Döwlet Baştutanymyz bu barada anyk mysallaryň birnäçesini getirmek bilen, halklarymyzyň şeýle özboluşly taryhy mirasynyň aýawly saklanylmaga we düýpli öwrenilmäge degişlidigini nygtady. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz eýýäm 30 ýyldan gowrak wagt bäri italiýaly arheologlaryň Türkmenistanda netijeli işleýändiklerini, Rim şäherinde geçirilmegi meýilleşdirilýän «Medeniýetleriň gülläp ösüşi: bürünç zamanyndaky Margiana we Parfiýa şalygy. Türkmenistandaky arheologik açyşlar» atly serginiň halklarymyzyň mundan beýläk-de ýakynlaşmagyna uly goşant goşjakdygyna ynam bildirdi.

Bilim ulgamyny hyzmatdaşlygyň ýene bir geljegi uly ugry hökmünde görkezmek bilen, hormatly Prezidentimiz ýurdumyzda italýan dilini öwrenmäge, italýan medeniýetine we sungatyna uly gyzyklanma bildirilýändigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, türkmen tarapynyň bu işe mundan beýläk-de ýardam bermäge taýýardygy mälim edildi. Döwlet Baştutanymyzyň çykyşynda öňe süren anyk teklipleri hem-de özara bähbitli hyzmatdaşlyk baradaky oňyn garaýyşlary «Merkezi Aziýa — Italiýa» görnüşindäki birinji sammite gatnaşyjylaryň goldawyna we makullamasyna mynasyp boldy. Sammitiň jemleri kabul edilen Bilelikdäki Jarnamada öz beýanyny tapdy.

Sammitiň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Italiýa Respublikasynyň Premýer-ministri Jorja Meloni we Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew bilen duşuşyklary geçirdi. Olarda taraplaryň köpugurly döwletara hyzmatdaşlygy ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn esasda mundan beýläk-de pugtalandyrmagy ugur edinýändikleri tassyklanyldy.

Ýurdumyzyň Hytaý Halk Respublikasy bilen hyzmatdaşlygy hem dürli formatlarda we ugurlarda üstünlikli ösdürilýär. Soňky ýyllarda sebit derejesindäki hyzmatdaşlyk aýratyn işjeňleşdi. Munuň özi däp bolan dostlukly we döwletara gatnaşyklary mazmun taýdan has-da baýlaşdyrmak üçin täze gözýetimleri açýar. Söwda-ykdysady, medeni gatnaşyklaryň ösüşine ýardam eden Beýik Ýüpek ýoly Merkezi Aziýa ýurtlaryny we Hytaýy köp asyrlaryň dowamynda baglanyşdyrypdyr. Häzirki döwürde Türkmenistan bu täsin taryhy mirasy döwrebap şertlerde gaýtadan dikeltmekde başlangyçly orny eýeleýär. Şu ýylyň 17-nji iýunynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň Gazagystanyň paýtagty Astanada geçirilen “Merkezi Aziýa — Hytaý” sammitine gatnaşmagy hem munuň aýdyň mysalydyr. Mälim bolşy ýaly, şeýle görnüşdäki birinji sammit 2023-nji ýylyň maýynda Hytaýyň Sian şäherinde geçirilipdi.

Döwlet Baştutanymyz sammitdäki çykyşynda Merkezi Aziýa döwletleriniň we Hytaýyň yklym hem-de sebit prosesleriniň möhüm gatnaşyjylary hökmünde çykyş edýändiklerini nygtady. Syýasy-diplomatik ulgamdaky hyzmatdaşlyk tutuş Aziýada geosyýasy ýagdaýa oňyn täsir edýär, durnukly we uzak möhletli parahatçylyk, durnuklylyk we howpsuzlyk üçin şertleri döretmäge ýardam berýär. Hyzmatdaşlygyň bu formaty pikir alyşmak, iri halkara meýdançalarda hem-de forumlarda, ilkinji nobatda, BMG-niň çäklerinde, sebit düzümlerinde tagallalary utgaşdyrmak üçin ulgamlaýyn gurallaryň bolmagyny şertlendirýär. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň BMG-niň howandarlygynda Ählumumy howpsuzlyk strategiýasyny işläp taýýarlamak baradaky başlangyjyna ünsi çekip, bu babatda geňeşmeleri geçirmäge, onuň esasy düzgünlerini ara alyp maslahatlaşmaga başlamak boýunça teklibi beýan etdi.

Şeýle-de bu formatda ulag ulgamynda hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin giň mümkinçilikleriň bardygy nygtaldy. Türkmenistanyň “Beýik Ýüpek ýoluny gaýtadan dikeltmek” strategiýasynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň esasy orny göz öňünde tutulýar. Bu strategiýanyň Hytaýyň “Bir guşak, bir ýol” başlangyjy bilen utgaşdyrylmagy milli ulag-logistika mümkinçiliklerini ýakynlaşdyrmaga we olary umumy bähbitler üçin ulanmaga ýardam berer. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, bu ählumumy başlangyçda biziň döwletlerimize möhüm orun degişlidir. Häzirki wagtda Aziýa — Ýuwaş umman sebitiniň, Günorta we Merkezi Aziýanyň, Orta hem Ýakyn Gündogaryň çäklerini gurşap alýan döwrebap ygtybarly we toplumlaýyn ulag-logistika ulgamyny döretmek üçin tagallalary birleşdirmäge diňe bir şertler däl, eýsem, zerurlyk hem bar.

Döwlet Baştutanymyz energetika pudagynda hyzmatdaşlygyň ösdürilmegini özara gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlarynyň hatarynda görkezdi. Şunuň bilen baglylykda, ýurdumyz türkmen tebigy gazynyň iberilmegini diwersifikasiýalaşdyrmak meselelerini ara alyp maslahatlaşmaga taýýardyr hem-de elektrik energiýasynyň iberilýän ugurlaryny we möçberlerini artdyrmak ugrunda çykyş edýär. Şunuň bilen bir hatarda, söwdanyň, telekeçiligiň höweslendirilmeginiň, dürli ugurly bilelikdäki kärhanalaryň döredilmeginiň Merkezi Aziýa ýurtlarynyň we Hytaýyň bilelikdäki ykdysady ösüşinde möhüm orun eýeleýändigi bellenildi. Ýokary tehnologiýalar ulgamynda bilelikdäki taslamalary we maksatnamalary durmuşa geçirmäge girişmek, Merkezi Aziýanyň çäginde tehnologik hyzmatlaryň durnukly bazaryny döretmek, hünärmenleri we usulyýetleri alyşmak, milli tehnologik mekdepleri çalt depginde ösdürmäge ýardam bermek ýaly ugurlary öz içine alýan innowasion hyzmatdaşlyk barada durup geçmek bilen, Arkadagly Gahryman Serdarymyz bu strategik wezipäniň bilelikdäki ösüşiň iri taslamasynyň çäklerinde Merkezi Aziýanyň hem-de Hytaý Halk Respublikasynyň gatnaşyklarynyň geljegine maýa goýum bolup durýandygyny nygtady.

Ynsanperwer ulgam döwletara we sebit hyzmatdaşlygynyň möhüm we aýrylmaz bölegi hökmünde üýtgewsiz çykyş edýär. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, köpasyrlyk beýik medeniýet we hakyky ruhy-ahlak gymmatlyklary Merkezi Aziýanyň hem-de Hytaýyň halklarynyň hyzmatdaşlygynyň, taryhy we häzirki ýakynlygynyň, özara düşünişmeginiň, birek-birege oňyn garaýyşlarynyň mizemez esasyny düzýär. Hormatly Prezidentimiz sammite gatnaşyjy ýurtlaryň her birinde gezekme-gezek bilelikdäki medeniýet we sungat festiwallaryny yzygiderli esasda guramak boýunça teklibini beýan etdi. Hormatly Prezidentimiz çykyşynyň ahyrynda ýurdumyzyň bilelikdäki parahatçylyk, abadançylyk we gülläp ösüş üçin halklarymyzyň hem-de döwletlerimiziň öňünde ägirt uly mümkinçilikleri açýan “Merkezi Aziýa — Hytaý” formatyndaky ýakyn hyzmatdaşlyga berk ygrarlydygyny tassyklady.

Sammitiň jemleri boýunça Türkmenistanyň, Gazagystan Respublikasynyň, Gyrgyz Respublikasynyň, Hytaý Halk Respublikasynyň, Özbegistan Respublikasynyň we Täjigistan Respublikasynyň arasynda hemişelik hoşniýetli goňşuçylyk, dostluk we hyzmatdaşlyk hakynda Şertnama; «Merkezi Aziýa — Hytaý» ikinji sammitiniň Astana Jarnamasyna gol çekildi. Şeýle hem «Merkezi Aziýa — Hytaý» formatynyň çäklerinde raýatlaryň özara saparlary üçin oňyn şertleri döretmek boýunça Başlangyç kabul edildi. Resminamalara gol çekmek dabarasyndan soňra, «Merkezi Aziýa — Hytaý» görnüşdäki hyzmatdaşlyk merkezleriniň açylýandygynyň yglan edilendigini we bu barada degişli wideoşekilleriň görkezilendigini bellemek gerek. Şunuň bilen birlikde, ýokary derejeli duşuşygyň çäklerinde Ahal welaýatynyň häkimligi (Türkmenistan) bilen Şensi welaýatynyň Halk hökümetiniň (HHR) arasynda Ahal welaýaty bilen Şensi welaýatynyň arasynda doganlyk gatnaşyklaryny ýola goýmak hakynda Ylalaşyk yglan edildi.

Türkmenistanyň we Hytaý Halk Respublikasynyň däp bolan dostlukly gatnaşyklara, özara bähbitli strategik hyzmatdaşlyga ygrarlydygy, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow bilen HHR-iň Başlygy Si Szinpiniň arasynda geçirilen duşuşykda ýene bir gezek tassyklanyldy.

Bitarap döwletimiz halkara hyzmatdaşlygyň meselelerine öňdengörüjilikli we jogapkärçilikli çemeleşmek bilen, häzirki döwrüň möhüm meseleleriniň çözgütlerini işläp taýýarlamak boýunça tagallalary birleşdirmekde işjeň orny eýeleýär. Bu babatdaky tagallalar abraýly sebit we ählumumy düzümleriň çäklerinde makullanylýar hem-de goldanylýar. Şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň 22-nji iýunynda Yslam Hyzmatdaşlyk Guramasynyň daşary işler ministrleriniň Geňeşiniň mejlisinde ýurdumyzyň başlangyjy boýunça «YHG-nyň giňişliginde we bütin dünýäde halkara parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmekde we berkitmekde bitaraplyk syýasatynyň orny hakynda» Kararnama biragyzdan kabul edildi.

Şeýlelikde, “Açyk gapylar”, parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetli goňşuçylyk we netijeli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasy ugry yzygiderli durmuşa geçirip, Türkmenistan halkara gatnaşyklaryň ynsanperwerleşdirilmegine, umumy abadançylygyň bähbidine onuň toplumlaýyn we döredijilikli esasda ösdürilmegine uly goşant goşýar.

(TDH)

Beýleki habarlar

Awaza, 13-nji iýul (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow guramaçylyk döwlet toparynyň şu ýylyň 4 — 8-nji awgusty aralygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny geçirmäge bagyşlanan maslahatyny geçirdi. Onda halkara maslahaty we onuň çäklerinde guraljak ugurdaş çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek bilen bagly meselelere seredildi hem-de şu wagta çenli bu ugurda ýerine ýetirilen işlere baha berlip, öňde duran wezipeler kesgitlenildi. Maslahata Hökümet agzalary, ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Gahryman Arkadagymyz maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, häzirki wagtda bu iri halkara çärä taýýarlyk görmegiň çäklerinde ýurdumyzyň ministrlikleri, pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan degişli işleriň alnyp barylýandygyny aýtdy.

Bellenilişi ýaly, 2025-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmegi we Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli çäreleri ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk döwlet toparynyň yzygiderli mejlislerinde agzalan halkara maslahata degişli soraglaryň hem giň toplumy ara alnyp maslahatlaşylýar. Türkmen halkynyň Milli Lideri Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynyň şu ýylyň 11-nji aprelinde geçirilen 63-nji plenar mejlisinde bu maslahatyň ýurdumyzda geçirilmegi bilen bagly degişli Kararnamanyň kabul edilendigini we dünýäniň 57 döwletiniň şol resminamanyň awtordaşy hökmünde çykyş edendigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz şu ýylyň 4-nji iýulynda hormatly Prezidentimiziň «Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny geçirmek hakynda» Karara gol çekendigi we onda bu maslahaty hem-de onuň çäklerindäki ugurdaş çäreleri ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegiň bellenilendigini aýtdy. Şeýle hem Karary ýerine ýetirmegiň çäklerinde Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahaty geçirmek babatda ylalaşmalar hakynda Ylalaşygyň taslamasynyň işlenip taýýarlanylandygy we bu resminama Türkmenistanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy tarapyndan gol çekilendigi bellenildi.

Milli Liderimiz maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, Türkmenistanyň BMG bilen bilelikde guramagynda geçiriljek bu halkara forumyň çäklerinde syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ugurly köp sanly çäreleriň geçirilmeginiň göz öňünde tutulýandygyny aýtdy.

Bellenilişi ýaly, bäş günläp dowam etjek çärelere deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň düzümine girýän 32 döwletiň hem-de BMG-niň gyzyklanma bildirýän beýleki agza ýurtlarynyň döwlet hem-de hökümet Baştutanlarynyň, Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretarynyň we onuň orunbasarlarynyň gatnaşmagyna garaşylýar. Şeýle hem birnäçe halkara, sebit guramalarynyň, kanun çykaryjy edaralaryň, maliýe institutlarynyň, jemgyýetçilik birleşikleriniň hem-de hususy pudagyň ýolbaşçylarynyň we wekilleriniň gelmegi meýilleşdirilýär.

Geçiriljek bu çäreler toplumy jemi 7 sany esasy ugry: halkara maslahatyň açylyş we ýapylyş dabaralaryny hem-de plenar mejlislerini; ýokary derejedäki tematik «tegelek stollary» (5 sany); ýokary derejedäki 7 sany forumy, ýagny Günorta-Günorta hyzmatdaşlygy boýunça ministrler duşuşygyny, parlament forumyny, hususy pudagyň forumyny, raýat jemgyýetiniň forumyny, ýaşlar forumyny, zenan ýolbaşçylaryň duşuşygyny, arabaglanyşyk boýunça çäräni, şeýle-de maslahata gatnaşýan döwletler hem-de halkara guramalar we edaralar tarapyndan geçiriljek çäreleri, şol sanda türkmen tarapynyň ýerüsti ulag we arabaglanyşyk, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly, ýaşlar syýasaty, durnukly energetika, sirkulýar ykdysadyýet bilen baglanyşykly gurajak ugurdaş çärelerini; maslahatyň we ugurdaş çäreleriň geçiriljek binalarynda guraljak tematik sergileri, şol sanda türkmen tarapynyň gurajak sergilerini; Merkezi Aziýa ýurtlarynyň milli günlerini we onuň çäklerinde guraljak medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konsertini; Türkmenistanyň Hökümetiniň adyndan maslahata gatnaşyjylaryň hormatyna guraljak resmi nahary öz içine alýar.

Soňra Gahryman Arkadagymyz Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny we onuň çäklerinde geçiriljek çäreler toplumyny ýokary derejede, talabalaýyk guramak boýunça öňde durýan wezipeleri we ýerine ýetirilmeli işleri kesgitledi. Türkmen halkynyň Milli Lideri hormatly Prezidentimiziň Kararyndan gelip çykýan wezipeleriň ýerine ýetirilişini berk gözegçilikde saklamagy; Türkmenistanyň Hökümeti bilen Birleşen Milletler Guramasynyň arasynda gol çekilen Ylalaşyga laýyklykda, türkmen tarapynyň halkara forumyň maksatnamasyny üpjün etmegi; daşary ýurtly myhmanlaryň, hususan-da, Birleşen Milletler Guramasynyň Sekretariatynyň wekilleriniň ýurdumyza gelmeginiň meýilleşdirilýändigini göz öňünde tutup, Türkmenbaşy şäherinde, Türkmenbaşy Halkara howa menzilinde we «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda alnyp barylýan gurluşyk-gurnama, abadanlaşdyrmak, abatlamak, arassalamak we gök zolaklara ideg etmek işlerini ýakyn günlerde tamamlamagy; Birleşen Milletler Guramasynyň Sekretariaty bilen bilelikde halkara maslahatyň açylyş we ýapylyş dabarasynyň maksatnamasyny taýýarlamagy; ýokary derejedäki tematik «tegelek stol» mejlislerine we foruma gatnaşjak türkmen wekiliýetiniň düzümini kesgitlemegi hem-de degişli teklipleri bermegi; türkmen tarapyndan guraljak ugurdaş çäreleriň gysgaça konsepsiýasyny we maksatnamasyny taýýarlamagy, olaryň Birleşen Milletler Guramasynyň üsti bilen hasaba alynmagyny üpjün etmegi; maslahatyň we ugurdaş çäreleriň geçirilýän binalarynda türkmen tarapynyň gurajak sergileriniň sanawyny hem-de görnüşlerini kesgitlemegi we olara jogapkär hökmünde ýurdumyzyň Söwda-senagat edarasyny bellemegi; Merkezi Aziýa ýurtlarynyň milli günleriniň çäklerinde guraljak medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konsertiniň konsepsiýasyny we maksatnamasyny taýýarlamagy hem-de olaryň Birleşen Milletler Guramasynyň üsti bilen hasaba alynmagyny üpjün etmegi, milli günler bilen bagly çärelere jogapkär hökmünde Türkmenistanyň Medeniýet hem-de Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliklerini bellemegi umumy meseleleriň hatarynda kesgitledi.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy myhmanlaryň howa menzilinde türkmen halkynyň myhmansöýerlik däplerine laýyklykda garşylanylmagyny üpjün etmegi, wekiliýet ýolbaşçylaryny howa menzilinde garşylajak Türkmenistanyň resmi wekillerini kesgitlemegi we bu ugurda degişli teklipleri bermegi, myhmanlary garşylamak üçin Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň welaýatlardaky wekilhanalary bilen welaýat häkimlikleri tarapyndan degişli guramaçylyk işlerini geçirmegi möhüm meseleleriň hatarynda görkezdi. Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz şäher bezeginiň we çäräniň dowamynda ulanyljak köçeleriň abadanlaşdyrylmagynyň üpjün edilmegini, çäreleriň geçirilýän döwründe ulanyljak köçeleriň ugrunda we döwrebap enjamlarda görkeziljek şygarlardyr şekilleri kesgitlemegi, degişli köçeleri abadanlaşdyrmak we bezeg işlerini geçirmegi, yşyklandyryşy aýratyn gözegçilikde saklamagy şäher bezegi bilen baglanyşykly meseleleriň hatarynda belledi.

Galyberse-de, daşary ýurtly wekiliýetleri myhmanhanalarda ýerleşdirmegiň tertibine aýratyn üns bermegiň, myhmanhanalarda daşary ýurtly myhmanlara ýokary derejede hyzmat etmek üçin zerur şertleri döretmegiň, olarda lukmançylyk we söwda nokatlarynyň talabalaýyk işlemegini üpjün etmegiň zerurdygy aýdyldy. Türkmen halkynyň Milli Lideri ulag üpjünçiligi baradaky meselä ünsi çekip, çäreleriň geçirilýän döwründe ulaglaryň netijeli we talabalaýyk ulanylmagyna aýratyn üns bermegiň, bu ugurda ministrlikler, pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan degişli taýýarlyk işlerini geçirmegiň, çäräniň dowamynda ulanyljak ähli ulag serişdeleriniň tehniki ýagdaýynyň gözden geçirilmegini we talabalaýyk bolmagyny üpjün etmegiň, «Tiz kömek» awtoulaglarynyň nobatçylyk etmek meselesine seretmegiň, awtobus gatnawlarynyň rejeli ýola goýulmagy bilen bagly bitewi ulgamyň işlenip düzülmeginiň wajypdygyny aýtdy.

Hormatly Arkadagymyz halkara maslahata gatnaşjak wekiliýetler üçin olaryň ýaşajak we çäreleriň geçiriljek ýerlerinde iýmit üpjünçiligi meselesini üns merkezinde saklamagy Türkmenistanyň Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi, Söwda-senagat edarasy we Azyk senagaty döwlet birleşigi bilen bilelikde bu ugurda degişli taýýarlyk-guramaçylyk işlerini geçirmegi hem möhüm wezipeleriň hatarynda kesgitledi. Şeýle-de çäreleriň geçirilýän döwründe ýokary derejede lukmançylyk hyzmatlaryny üpjün etmegiň zerurdygy aýdyldy. Gahryman Arkadagymyz jemgyýetçilik tertip-düzgüni we howpsuzlyk meseleleri barada aýdyp, çäreleriň geçirilýän döwründe Türkmenistanyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan jemgyýetçilik tertip-düzgüniniň, howpsuzlygyň berjaý edilmeginiň gözegçilikde saklanylmagynyň möhümdigine ünsi çekdi.

Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri maslahata gatnaşyjylara ýüzlenip, ýokarda beýan edilenlerden ugur alyp hem-de çäreleriň başlamagyna sanlyja günüň galandygyny göz öňünde tutup, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçiriljek Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyny üstünlikli geçirmek üçin alnyp barylýan taýýarlyk-guramaçylyk işleriniň depginini güýçlendirmegiň möhümdigini, ýurdumyzyň degişli ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň bu ugurda ähli tagallalary etmeginiň zerurdygyny aýtdy.

Soňra Gahryman Arkadagymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowa söz berdi. Ol çykyşynyň başynda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji halkara maslahatyny guramaçylykly geçirmek babatda beren maslahatlary üçin Milli Liderimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi hem-de hormatly Prezidentimiziň halkara maslahaty guramaçylykly geçirmek boýunça gol çeken degişli Kararyndan gelip çykýan wezipeleriň ýokary derejede ýerine ýetirilmegi, “tegelek stol” maslahatlarynyň guramaçylykly geçirilmegi ugrunda ähli zerur tagallalaryny gaýgyrmajakdyklaryna ynandyrdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiziň degişli Karary esasynda ýakynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen BMG-niň arasynda Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahaty geçirmek babatda ylalaşmalar babatda Ylalaşyga gol çekilendigi aýdyldy. Şunuň bilen baglylykda, resminamadan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda zerur tagallalaryň ediljekdigi bellenildi. Mundan başga-da, çykyşda halkara forumyň dolandyryş binasynyň işini, meýletinçileri taýýarlamagyň derejesi barada maglumatlar berildi.

Halk Maslahatynyň Başlygy BMG-niň Sekretariaty bilen bilelikde halkara maslahatyň açylyş-ýapylyş dabarasynyň maksatnamasyny, türkmen tarapyndan guraljak çäreleriň konsepsiýasyny işläp düzmek we olaryň BMG-niň üsti bilen hasaba alynmagyny üpjün etmek babatda birnäçe degişli maslahatlaryny berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow çykyş edip, halkara forumy guramaçylykly geçirmek we bu ugra degişli meseleleri ýokary derejede ýerine ýetirmek boýunça işlenip taýýarlanylan maksatnama barada giňişleýin maglumat berdi. Bellenilişi ýaly, maslahatyň çäklerinde guraljak çäreleriň hemmetaraplaýyn häzirki zaman talaplaryna we halkara görkezijilere laýyk gelmegi ugrunda ähli zerur tagallalar ediler.

Gahryman Arkadagymyz meýilleşdirilen çäreleriň guramaçylykly geçirilmegine degişli düzümleriň sazlaşykly işiniň üpjün edilmelidigini aýtdy. Şunda myhmanlary ýokary derejede garşylamak we maslahatyň işini talabalaýyk guramak boýunça bilelikdäki tagallalar zerurdyr.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow häzirki döwürde “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň çäklerinde ýaýbaňlandyrylan gurluşyk we abatlaýyş işleriniň ýagdaýy barada maglumat berdi. Şunda syýahatçylyk zolagynyň awtomobil ýollarynyň abadanlaşdyrylmagyna, olarda ähli zerur mümkinçilikleriň döredilmegine möhüm ähmiýet berilýär.

Milli Liderimiz “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynyň çäklerini abadanlaşdyrmak we alnyp barylýan gurluşyk işlerini ýokary hilli hem-de öz wagtynda ýerine ýetirmek meselelerine zerur üns berilmelidigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, Gahryman Arkadagymyz bu babatda hiç bir işiň ünsden düşürilmeli däldigini belledi.

Maslahatyň dowamynda Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Seýidowa çykyş edip, halkara forumyň medeni maksatnamasy we onuň çäklerinde guraljak çärelere görülýän taýýarlyk işleri barada maglumat berdi.

Gahryman Arkadagymyz halkara maslahaty giňden beýan etmäge toplumlaýyn esasda çemeleşilmelidigini belledi hem-de häzirki döwürde ýurdumyzyň köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň ýolbaşçylarynyň bu işleri döwrebap guramaýandyklaryny aýtdy we olaryň alyp barýan işlerini häzirki zamanyň talaplaryna laýyk derejede guramagynyň möhümdigine ünsi çekdi. Şeýle hem Milli Liderimiz forumyň çäklerinde guraljak medeni-ynsanperwer çäreleriň, aýratyn-da, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň milli günleriniň hormatyna guraljak dostluk konsertiniň, milli tagamlaryň festiwalynyň guramaçylyk derejesine möhüm ähmiýet berilmelidigini belledi we bu babatda öz maslahatlaryny berdi.

Gahryman Arkadagymyz maslahaty jemläp, hemmelere berk jan saglygyny, maşgala abadançylygyny we alyp barýan işlerinde mundan beýläk-de täze zähmet üstünliklerini arzuw etdi.

* * *

BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna görülýän taýýarlyk, guramaçylyk işlerine bagyşlanan maslahat tamamlanandan soňra, Gahryman Arkadagymyz halkara çärelere gatnaşjak meýletinçiler üçin niýetlenen lybaslary synlady.

Milli Liderimiz meýletinçileriň lybaslarynyň häzirki zaman talaplaryna we bu künjegiň tebigy howa şertlerine kybap gelmelidigini belledi. Şeýle hem lybaslaryň bezeg serişdeleri, ýazgylary göze gelüwli bolmalydyr. Şol bir wagtyň özünde olaryň reňk sazlaşygyna möhüm ähmiýet berilmelidir. Bu ýerde lukmanlar, teleoperatorlar, hyzmat ulgamyna degişli beýleki işgärler üçin niýetlenen lybaslaryň taýýarlanylmagyna hem şu talaplar bildirilýär. Gahryman Arkadagymyz olara birnäçe belliklerini aýdyp, lybaslaryň has-da kämilleşdirilmelidigine ünsi çekdi.

Soňra Milli Liderimiz binanyň daşyna çykyp, halkara maslahatyň geçiriljek günlerinde ýolagçy awtobuslarynda ýerleşdiriljek ýazgylaryň we şygarlaryň görnüşleri bilen tanyşdy. Gahryman Arkadagymyz bu ýazgylaryň halkara forumyň ruhuna laýyk gelmelidigini we olarda şanly wakalaryň taryhy ähmiýetiniň öz beýanyny tapmalydygyny aýtdy.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow meýilleşdirilen çäreleriň guramaçylykly geçirilmeginde hemmelere üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Aşgabat, 11-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini geçirdi.

Mejlisde şu ýylyň geçen alty aýynda alnyp barlan işleriň jemleri jemlenildi, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň ýerine ýetirilişi ara alnyp maslahatlaşyldy. Şeýle hem ýolbaşçylary wezipä bellemek we wezipeden boşatmak bilen bagly meselelere seredildi. Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasarlarynyň, käbir ýolbaşçylaryň, welaýatlaryň häkimleriniň hasabatlary diňlenildi.

Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisine Türkmenistanyň Mejlisiniň wekilleri, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalary, welaýatlaryň, Aşgabat hem-de Arkadag şäherleriniň häkimleri, ýokary okuw mekdepleriniň rektorlary, gazetleriň we žurnallaryň redaktorlary hem-de beýleki ýolbaşçylar çagyryldy.

Ilki bilen, Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow şu ýylyň alty aýynda milli ykdysadyýetimiziň makroykdysady görkezijileri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, durmuşa geçirilen toplumlaýyn çäreleriň netijesinde, hasabat döwründe jemi içerki önüm 6,3 göterim artdy, şol sanda ösüş depgini senagat pudagynda 1 göterime, gurluşykda 5,1 göterime, ulag we aragatnaşyk pudagynda 10,8 göterime, söwdada 9,9 göterime, oba hojalygynda 4,5 göterime we hyzmatlar ulgamynda 8,6 göterime deň boldy. Şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda, 2024-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, jemi öndürilen önümiň möçberi 9,9 göterim artdy. Ykdysadyýetiň pudaklarynda oňyn önümçilik görkezijileri gazanyldy.

Şu ýylyň alty aýynda, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, bölek satuw haryt dolanyşygy 12,7 göterim, daşary söwda dolanyşygy 2,9 göterim ýokarlandy.

Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda ortaça aýlyk zähmet haky 2024-nji ýylyň degişli döwrüne görä, 11,4 göterim ýokarlandy. Zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi. Maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň möçberi, 2024-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 15,6 göterim artdy.

Şeýle hem “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynyň” ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi.

Mejlisiň dowamynda wise-premýer «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasynyň» rejelenen görnüşdäki taslamasy barada hasabat berdi. Bu resminama laýyklykda, 2025 — 2028-nji ýyllarda durmuş-medeni maksatly binalary we desgalary, ýaşaýyş jaýlaryny, inženerçilik ulgamlaryny gurmak we hereket edýänleriniň durkuny täzelemek göz öňünde tutulýar.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyzyň garamagyna degişli Kararyň taslamasy hödürlenildi.

Soňra maliýe we ykdysadyýet ministri M.Astanagulow şu ýylyň birinji ýarymynda Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişi, özleşdirilen maýa goýumlaryň görkezijileri hem-de Oba milli maksatnamasynyň durmuşa geçirilişi barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, alty aýyň netijeleri boýunça baş maliýe meýilnamasynyň girdeji bölegi 101,5 göterim, çykdajy bölegi bolsa 97,6 göterim ýerine ýetirildi. Hasabat döwründe ýerli býujetleriň girdeji bölegi 102,6 göterim, çykdajy bölegi bolsa 98,5 göterim berjaý edildi.

Şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda balans toparlarynyň jemi 63 mejlisi, şol sanda sebitlerdäki balans toparlarynyň 54 mejlisi geçirildi. Olaryň barşynda ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň hem-de olaryň garamagyndaky edara-kärhanalaryň maliýe-hojalyk işleriniň netijelerine seredilip, olaryň önümçilik kuwwatlyklarynyň ulanylyşy, maliýe-ykdysady görkezijileri we maýa goýumlaryň özleşdirilişi boýunça seljerme işleri geçirildi.

Hasabat döwründe maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlaryň möçberi jemi içerki önümiň 17,7 göterimine deň boldy. Özleşdirilen düýpli maýa goýumlaryň 44,8 göterimi önümçilik hem-de 55,2 göterimi durmuş we medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi.

Şeýle hem Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi barada aýdyldy.

Statistika baradaky döwlet komitetiniň başlygy D.Amanmuhammedow ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary tarapyndan şu ýylyň alty aýynda meýilnamalaryň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, 2025-nji ýylyň ýanwar — iýun aýlarynyň netijeleri boýunça senagat ulgamynda durnukly ösüş üpjün edildi. Hususan-da, 38 milliard 991,4 million kub metr tebigy gaz, 4 million 91,5 müň tonna nebit çykaryldy. 2024-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, dizel ýangyjynyň öndürilişi 5,1 göterim, benziniň öndürilişi 2,8 göterim, mazudyň öndürilişi 13,6 göterim, nebit bitumynyň öndürilişi 9,2 göterim, sementiň öndürilişi 50 göterim, armaturyň, demir önümleriniň dürli görnüşleriniň öndürilişi 58,4 göterim, süýji-köke önümleriniň öndürilişi 6 göterim, şöhlat önümleriniň öndürilişi 8,6 göterim, mesge ýagynyň öndürilişi 3,8 göterim, mineral suwlaryň we alkogolsyz içgileriň öndürilişi 1,3 göterim artdy. Hasabat döwründe nah ýüplükleriň möçberi 22,6 göterim we nah matalaryň möçberi 27,3 göterim artdy.

Ulag we aragatnaşyk ulgamynda hem oňyn görkezijiler gazanyldy. Ulaglaryň ähli görnüşleriniň ýük dolanyşygynyň 0,6 göterim we ýolagçy dolanyşygynyň 3,2 göterim artmagy munuň subutnamasydyr. Aragatnaşyk hyzmatlarynyň möçberi 20,7 göterim artdy.

Ýurdumyzyň oba hojalygynda şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda öndürilen gök önümler, 2024-nji ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 15,1 göterim, miwe we ir-iýmişler 2,7 göterim, ýeralma 3,8 göterim, süýt 2 göterim, diri agramdaky etiň öndürilişi 8,9 göterim ýokarlandy. Şu ýylyň 6 aýynda ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginde hem oňyn görkezijiler gazanyldy.

Statistika baradaky döwlet komitetiniň ýolbaşçysy halkara standartlara laýyk gelýän statistiki usulyýet esasynda statistiki hasabatlylygy we maglumatlary ýygnamagyň usullaryny kämilleşdirmek boýunça geçirilýän işler barada hem hasabat berdi.

Soňra Merkezi bankyň başlygy T.Mälikow 2025-nji ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, şu ýylyň birinji ýarymynda ýurdumyzyň banklary tarapyndan hususy ulgama berlen karzlaryň umumy möçberi 19 göterim artdy. Şunuň bilen bir hatarda, oba hojalyk önümlerini öndürijilere tehnikalary we enjamlary satyn almak üçin berlen karz serişdeleriniň galyndysy, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 26,9 göterim artdy.

2025-nji ýylyň 1-nji iýuly ýagdaýyna, Türkmenistanyň Prezidentiniň degişli Kararyna laýyklykda, Aşgabat we Arkadag şäherlerinde hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynda raýatlara gozgalmaýan emlägi satyn almak üçin berlen ipoteka karzlarynyň görkezijisi 20,2 göterim artdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabatlary diňläp, milli ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleri dowam etdirmegiň, munuň üçin ministrlikler we pudak edaralary tarapyndan kabul edilen maksatnamalarda göz öňünde tutulan çäreleriň, öňde goýlan wezipeleriň ýerine ýetirilişini yzygiderli seljermegiň möhümdigini belledi.

Şunuň bilen baglylykda, maliýe-ykdysady durnuklylygy üpjün etmek üçin salgytlaryň doly hem-de wagtynda tölenmegini gazanmak, býujet serişdeleriniň tygşytly we maksadalaýyk peýdalanylyşyna gözegçiligi güýçlendirmek, şu ýylyň ahyryna çenli Döwlet býujetiniň girdejiler we çykdajylar bölegini üpjün etmek üçin zerur çäreleri görmek, geljek ýylyň Döwlet býujetini öz wagtynda düzmegi üpjün etmek, býujet-salgyt ulgamyny yzygiderli kämilleşdirmek barada tabşyryklar berildi.

Milli ykdysadyýetiň senagat-innowasion ösüş derejesini has-da ýokarlandyrmak, milli manadyň hümmetini durnukly saklamaga aýratyn üns bermek, maýa goýum syýasatynyň netijeliligini ýokarlandyrmak hem-de milli ykdysadyýete gönükdirilýän maýa goýumlaryň maliýe çeşmelerini kämilleşdirmegi dowam etmek, banklaryň işiniň netijeliligini ýokarlandyrmak, halkara maliýe guramalary bilen hyzmatdaşlyk etmek we tejribe alyşmak üçin netijeli işleri durmuşa geçirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu babatda degişli tabşyryklary berdi.

Hormatly Prezidentimiz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň welaýatlarynda ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini has-da ýokarlandyrmak we öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek maksady bilen, «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etraplardaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin rejelenen görnüşdäki Milli maksatnamasyny tassyklamak hakynda» Karara gol çekdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow ýurdumyzda nebitiň we gazyň çykarylyşyny artdyrmak hem-de dünýä bazaryna çykarmagyň ugurlaryny köpeltmek boýunça 2025-nji ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi.

Wise-premýer nebit we gaz kondensatyny çykarmak ulgamynda gazanylan tehniki-ykdysady görkezijiler barada hasabat berip, hususan-da, “Türkmennebit” döwlet konserni tarapyndan nebit çykarmagyň meýilnamasynyň 110 göterim ýerine ýetirilendigini aýtdy.

Konserniň nebiti gaýtadan işleýän zawodlary tarapyndan nebiti gaýtadan işlemegiň meýilnamasy 109 göterim ýerine ýetirildi. Hasabat döwründe benzin öndürmegiň meýilnamasy 110,3 göterim, dizel ýangyjyny öndürmegiň meýilnamasy 101,8 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 100 göterim, çalgy ýaglaryny öndürmegiň meýilnamasy 116,8 göterim berjaý edildi.

Şeýle hem suwuklandyrylan gazy öndürmek, tebigy we ugurdaş gazy çykarmak, mawy ýangyjy daşary ýurtlara ibermek babatda gazanylan tehniki-ykdysady görkezijiler barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň nebitgaz pudagyny ösdürmegiň, tebigy gazy dünýä bazarlaryna diwersifikasiýa ýoly bilen ibermegiň möhüm wezipe bolup durýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz topluma degişli kärhanalaryň önümçilik kuwwatyny artdyrmak üçin ylmyň soňky gazananlaryny we innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmagy dowam etmegi, geologiýa-gözleg işlerini geçirmek, nebitgaz ýataklaryny gözläp tapmak, nebiti we gazy çykarmak işlerini yzygiderli kämilleşdirmegi, uglewodorod serişdelerini we olary gaýtadan işlemekden alynýan önümleri dünýä bazarlaryna ýerlemek boýunça toplumlaýyn çäreleri görmegi, nebitgaz toplumynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyryp, bäsdeşlige ukyply we ekologik taýdan arassa önümleri öndürmegi dowam etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow gurluşyk we senagat toplumynda şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hasabat döwründe toplum tarapyndan öndürilen önümleriň we ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 109,2 göterim berjaý edildi.

Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça öndürilen önümleriň, ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 114 göterim ýerine ýetirildi. Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi boýunça bu görkeziji 111,7 göterime barabar boldy.

Hasabat döwründe Energetika ministrligi tarapyndan öndürilen önümleriň, amala aşyrylan işleriň we hyzmatlaryň meýilnamasy 109,3 göterim berjaý edildi. “Türkmenhimiýa” döwlet konserni boýunça bu görkeziji 108 göterime barabar boldy. Ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy Awtomobil ýollarynyň gurluşygyny dolandyrmak baradaky döwlet agentligi boýunça 104,5 göterim, Aşgabat şäheriniň häkimligi boýunça 112,4 göterim berjaý edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow işde goýberen düýpli kemçilikleri üçin D.Sapbaýewi “Türkmenhimiýa” döwlet konserniniň başlygy wezipesinden boşadyp, bu wezipäni wagtlaýyn ýerine ýetirmegi konserniň başlygynyň orunbasary T.Ataýewiň üstüne ýükleýändigini aýtdy we degişli resminamalara gol çekdi.

Döwlet Baştutanymyz gurluşyk we senagat toplumynyň kärhanalaryny doly kuwwatynda işletmek boýunça zerur çäreleri görmegiň, gurluşyk senagatynyň önümleriniň görnüşini hem-de möçberini yzygiderli artdyrmagyň möhümdigine ünsi çekdi.

Hereket edýän önümçilikleriň durkuny täzelemäge, täze kärhanalary gurmaga gönükdirilen işleri dowam etmek, himiýa kärhanalaryny doly kuwwatynda işletmek we täze önümçilikleri döretmek boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmek, şeýle hem mineral dökünleri talabalaýyk saklamak üçin täze, döwrebap ammarlary gurmak boýunça, elektrik energiýasynyň öndürilişini artdyrmak, täze elektrik beketlerini gurmak, şeýle hem gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmeleriniň tehnologiýalaryny ornaşdyrmak boýunça işleri dowam etmek, awtomobil ýollaryny döwrebaplaşdyrmak we olaryň dünýä standartlaryna gabat gelmegi üçin pudagyň maddy-enjamlaýyn binýadyny yzygiderli berkitmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz wise-premýere şu ýylyň ahyryna çenli açylmagy meýilleşdirilýän binalaryň we desgalaryň bellenen möhletde, ýokary hilli ulanmaga tabşyrylmagyny berk gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Atagulyýew gözegçilik edýän ministrliklerinde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda, şeýle hem telekeçilik ulgamynda şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 115,9 göterime, öndürilen önümleriň ösüş depgini 100,3 göterime barabar boldy. Dokma senagaty ministrligi boýunça önüm öndürmegiň ösüş depgini 106,8 göterim üpjün edildi, şol sanda, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 125,1 göterime, nah matalaryňky 130,2 göterime, gön önümleriniňki 124,4 göterime deň boldy. “Türkmenhaly” döwlet birleşigi boýunça önüm öndürmegiň meýilnamasy 100,4 göterim ýerine ýetirildi.

Hasabat döwründe Döwlet haryt-çig mal biržasy tarapyndan 146 birža söwdasy geçirilip, olarda 14 müň 323 şertnama hasaba alyndy. Söwda-senagat edarasy boýunça ýerine ýetirilen işleriň ösüş depgini 106,8 göterime barabar boldy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça şu ýylyň alty aýynda oba hojalyk we azyk önümlerini öndürmegiň ösüş depgini 106,5 göterime, senagat önümlerini öndürmegiň ösüş depgini 105,7 göterime deň boldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministri wezipesine N.Agahanowy belläp, ony ministriň orunbasary wezipesinden boşatmak barada karara gelendigini aýtdy we degişli resminama gol çekdi.

Wezipä täze bellenen N.Agahanow özüne bildirilen ýokary ynam üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallygyny beýan edip, ministrligiň öňünde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek üçin gujur-gaýratyny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy hem-de döwlet Baştutanymyza we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli işlerinde rowaçlyklary arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz toplumyň ýolbaşçylaryna ýüzlenip, söwda ulgamynyň önümçilik kuwwatyny doly peýdalanmagyň, içerki bazaryň azyk we beýleki zerur harytlar bilen üpjünçiligini gowulandyrmagyň, söwda hyzmatlarynyň ýokary hilli bolmagyny üpjün etmegiň möhümdigini belledi. Dokma önümleriniň hilini we möçberini artdyrmak üçin toplumlaýyn çäreleri görmek, sanly ulgam arkaly dokma, haly we haly önümleriniň söwdalaryny hem guramak, bäsdeşlige ukyply we eksport ugurly ýokary hilli önümleri öndürmäge niýetlenen täze döwrebap önümçilikleri döretmekde hususy ulgamyň mümkinçiliklerinden giňden peýdalanmak zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Şeýle hem hormatly Prezidentimiz wise-premýere Döwlet haryt-çig mal biržasynyň hem-de Söwda-senagat edarasynyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmegi, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerini artdyrmak üçin dünýäniň ösen ýurtlarynyň öňdebaryjy tehnologiýalaryny we tejribesini ornaşdyrmagy dowam etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Seýidowa gözegçilik edýän ulgamynda şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, 2025-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilmegi, ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy hem-de milli senenamamyzda göz öňünde tutulan baýramçylyklar we şanly seneler mynasybetli dürli dabaralar geçirildi. Yglan edilen döredijilik bäsleşikleriniň jemleri jemlenildi. Hormatly Prezidentimiziň “Magtymguly — dünýäniň akyldary” atly täze kitabynyň tanyşdyrylyş dabaralary geçirildi.

Hasabat döwründe dutarçy bagşy-sazandalaryň arasynda yglan edilen “Çalsana, bagşy!” atly bäsleşigiň Aşgabat we Arkadag şäherleri hem-de welaýatlar boýunça jemleýji tapgyrlary, “Parahatçylyk sazy, dostluk, doganlyk sazy” atly aýdym-saz festiwaly, “Parahatçylyk sazy” atly halkara festiwal, “Awaza — dostluk mekany” atly halkara tans we folklor festiwaly guramaçylykly geçirildi. Şeýle hem Ahal welaýatynda Medeniýet hepdeligi, şu ýylyň 29-njy iýunynda bolsa Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen bina edilen Arkadag şäheriniň iki ýyllygy mynasybetli aýdym-sazly baýramçylyk dabarasy guraldy. Ýurdumyzyň medeniýet, sungat we döredijilik işgärleri daşary ýurtlarda iş saparlarynda boldular.

Şeýle hem kitaphanalar, muzeýler, Türkmen döwlet neşirýat gullugy, Oguz han adyndaky «Türkmenfilm» birleşigi, köpçülikleýin habar beriş serişdeleri tarapyndan ýerine ýetirilen işler barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, milli medeni mirasymyzy, edebi gymmatlyklarymyzy düýpli öwrenmek we kämilleşdirmek, şeýle hem halkymyzyň gadymy mirasyny wagyz etmek boýunça maksatnamalaýyn işleri dowam etdirmegiň, kitaphana we muzeý işini ösdürmekde häzirki zaman tehnologiýalaryndan giňden peýdalanmagyň, çagalar sungat we çeperçilik mekdepleriniň işini talabalaýyk guramagyň hem-de kämilleşdirip durmagyň, döwrebap we many-mazmunly täze çeper, dokumental filmleri yzygiderli surata düşürmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Döwlet Baştutanymyz taryhy we medeni ýadygärlikleri rejelemek, dikeltmek, gorap saklamak üçin netijeli işleri alyp barmagyň, Türkmen döwlet neşirýat gullugynyň önümçilik kuwwatyny netijeli ulanmagyň, döredijilik bäsleşiklerini, häzirki zaman sergilerini, folklor, aýdym-saz toparlarynyň çykyşlaryny hem yzygiderli geçirmegiň, ýurdumyzyň Garaşsyzlygynyň 34 ýyllyk baýramyna gowy taýýarlyk görmegiň möhümdigini belläp, wise-premýere degişli tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Orazdurdyýewa gözegçilik edýän ulgamlarynda şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda alnyp barlan işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hasabat döwründe bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmak boýunça işler dowam etdirildi, okatmagyň öňdebaryjy usullary giňden ulanyldy, okuw-usuly toplumlar taýýarlanyldy. Okuwçylar hem-de talyp ýaşlar halkara ders we internet bäsleşiklerinde jemi 748 sany medal gazandylar.

Şu ýylyň alty aýynda ylym ulgamyny kämilleşdirmek, ylmy barlaglaryň netijeliligini ýokarlandyrmak ugrundaky işler dowam etdirildi. Ylymlar güni mynasybetli “Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ylym, tehnika we innowasion tehnologiýalar” atly halkara ylmy maslahat, şeýle hem ýaşlaryň arasynda ylmy işler boýunça bäsleşigiň ýeňijilerini sylaglamak dabarasy geçirildi.

Hasabat döwründe öňüni alyş-bejeriş işleriniň öňdebaryjy usullary amaly lukmançylyga ornaşdyryldy. Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň serişdeleriniň hasabyna näsag çagalara operasiýalar we bejergiler amala aşyryldy. Saglygy goraýyş boýunça XII türkmen-german forumy, BMG-niň Çagalar gaznasy bilen bilelikde Immunizasiýa hepdeligi, Daniýa Patyşalygynyň Kopengagen şäherinde Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň Ýewropa sebiti boýunça edarasynda Türkmenistanyň güni geçirildi. Bedenterbiýäni we sporty ösdürmek boýunça hem netijeli işler alnyp baryldy. Paýtagtymyzda sportuň milli we guşakly alyş göreşi, küşt boýunça 8, 10 we 12 ýaşly türgenleriň arasynda halkara ýaryş guramaçylykly geçirildi. Hasabat döwründe ýurdumyzyň türgenleri halkara ýaryşlara gatnaşyp, 466 sany medal gazandylar.

Mejlisiň dowamynda hormatly Prezidentimiz 2025-nji ýylda ýokary we orta hünär okuw mekdeplerine okuwa kabul etmegiň meýilnamasyny, ýokary we orta hünär okuw mekdeplerine okuwa kabul etmek boýunça döwlet toparynyň düzümini, şeýle hem 2025-2026-njy okuw ýylynda Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň okuwlaryna kabul etmegiň meýilnamalaryny tassyklamak hakynda Buýruklara gol çekip, okuwa girmäge isleg bildirýän ýaşlara uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra döwlet Baştutanymyz wise-premýere ýüzlenip, täze okuw ýylyna gowy taýýarlyk görmegiň, orta we ýokary okuw mekdeplerinde abatlaýyş işlerini geçirmegiň möhümdigini belledi. Şu ýyl Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň hem-de Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň täze goşmaça okuw binalarynyň ulanmaga berilmegi täze hünärleri girizmäge we okuwa kabul edilýän ýaşlaryň sanyny artdyrmaga ýardam berer diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we şunuň bilen baglylykda, bu ugurdaky işleri talabalaýyk ýola goýmagy tabşyrdy. Ýokary okuw mekdeplerine zehinli, mynasyp ýaşlary kabul etmeli, giriş synaglaryny guramaçylykly we adalatly geçirmeli, jemgyýetçilik gözegçiligini ýola goýmaly diýip, döwlet Baştutanymyz sözüni dowam etdi.

Şeýle hem ylmy-barlag işlerini dowam etdirmek, ylym bilen önümçiligi utgaşdyrmak arkaly önümçilik pudaklaryny ylmy esasda ösdürmek, bu ugurda halkara hyzmatdaşlygyň gerimini giňeltmek, saglygy goraýyş ulgamynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny innowasion tehnologiýalar esasynda pugtalandyrmak boýunça işleri yzygiderli alyp barmak, sanly saglygy goraýyş ulgamynyň kömegi bilen döwrebap hyzmatlary ýola goýmak, ýaşlary bedenterbiýe we sport bilen meşgullanmaga giňden çekmek we halkara sport ýaryşlaryny geçirmek boýunça netijeli işleri geçirmek, sportuň Olimpiýa görnüşlerini ösdürmäge hem aýratyn üns bermek tabşyryldy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew gözegçilik edýän düzümlerinde şu ýylyň alty aýynda ýerine ýetirilen işleriň jemleri barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe bu toplum boýunça ýerine ýetirilen işleriň we hyzmatlaryň ösüş depgini 115,7 göterime deň boldy.

Şu ýylyň birinji ýarymynda awtomobil, demir ýol, howa, deňiz we derýa ulaglary arkaly ýük daşamagyň meýilnamasy 102,6 göterim, ýolagçy gatnatmagyň meýilnamasy 102,1 göterim berjaý edildi. “Türkmendemirýollary” agentligi boýunça ýerine ýetirilen hyzmatlaryň ösüş depgini 104,5 göterime, “Türkmenawtoulaglary” agentligi boýunça 111,3 göterime barabar boldy. “Türkmenhowaýollary” agentligi boýunça ösüş depgini 121,5 göterim ýerine ýetirildi. Bu görkeziji “Türkmendeňizderýaýollary” agentligi boýunça 114,4 göterime, “Türkmenaragatnaşyk” agentligi boýunça 120,7 göterime barabar boldy.

“Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan” gelip çykýan wezipeleri ýerine ýetirmek boýunça geçirilýän işler barada hem aýdyldy. Bellenilişi ýaly, “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda “Altyn asyr” öýjükli aragatnaşyk ulgamynyň 4G+ tehnologiýasy, şeýle hem Arkadag şäherinde 5G tehnologiýasy işe girizildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň agzalaryna ýüzlenip, ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumynyň milli ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýandygyny, häzirki döwürde bu toplumy ösdürmek we onuň işini kämilleşdirmek boýunça maksatnamalaýyn işleriň durmuşa geçirilýändigini belledi. Döwlet Baştutanymyz Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumyny düýpli özgertmek hem-de dolandyrmagy has-da kämilleşdirmek maksady bilen, Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentligini ýatyrmak hem-de Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ulag we aragatnaşyk toplumy boýunça orunbasarynyň wezipesini girizmek barada karara gelendigini aýtdy.

Ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumynyň işini kämilleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyň Demir ýol ulaglary ministrligi, Türkmenistanyň Aragatnaşyk ministrligi, Türkmenistanyň Awtomobil ulaglary ministrligi, «Türkmenhowaýollary» döwlet gullugy hem-de Türkmenistanyň Deňiz we derýa ulaglary döwlet gullugy döredilýär diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we täze ministrlikleriň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň döredilmeginiň ýurdumyzyň ulag we aragatnaşyk toplumynyň işini mundan beýläk-de döwrebaplaşdyrmaga ýardam etjekdigini belledi.

Mejlisiň dowamynda döwlet Baştutanymyz Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň ulag we aragatnaşyk toplumy boýunça orunbasary wezipesine 6 aý synag möhleti bilen M.Çakyýewi belledi.

Wise-premýer özüne ynanylan wezipede yhlasyny gaýgyrman işlejekdigini aýdyp, hormatly Prezidentimize hem-de Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, alyp barýan döwletli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow demir ýol ulaglary ministri wezipesine M.Akmämmedowy belledi.

Ministr bildirilen ýokary ynam üçin hoşallyk bildirip, täze wezipede tutanýerli zähmet çekjekdigine ynandyrdy hem-de hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, döwlet ähmiýetli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Döwlet Baştutanymyz aragatnaşyk ministri wezipesine 6 aý synag möhleti bilen H.Hudaýgulyýewi belledi.

Hormatly Prezidentimiz awtomobil ulaglary ministri wezipesine B.Annadurdyýewi belledi.

B.Annadurdyýew bildirilen ynam üçin hoşallyk bildirip, täze wezipede netijeli işlemek üçin ähli bilimini, güýç-gaýratyny gaýgyrmajakdygyny aýtdy hem-de hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.

Hormatly Prezidentimiz “Türkmenhowaýollary” döwlet gullugynyň başlygy wezipesine D.Saburowy belledi.

Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Deňiz we derýa ulaglary döwlet gullugynyň başlygy wezipesine A.Şanazarowy belledi.

Ol bildirilen uly ynam üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, bu wezipede ähli bilim-başarnygyny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy hem-de hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür hem-de eziz Watanymyzyň, mähriban halkymyzyň abadançylygynyň bähbidine alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz degişli resminamalara gol çekdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz wise-premýer M.Çakyýewe ýüzlenip, ýolagçylary gatnatmagyň we ýükleri daşamagyň möçberini artdyrmak we bu ugurda ýerine ýetirilýän hyzmatlaryň hilini gowulandyrmak, demir ýollaryň durkuny täzelemek, demir ýol ulgamynyň geçirijilik ukybyny artdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri has-da güýçlendirmegiň, halkara awtomobil ýollary bilen ýük daşamagy we üstaşyr gatnawlary ösdürmegi dowam etdirmegiň, howa menzilleriniň durkuny täzelemegiň, uçarlaryň düzümini döwrebaplaşdyrmagyň yzygiderli ýerine ýetirilmeginiň, ykdysady taýdan amatly ugurlar boýunça täze içerki we halkara howa gatnawlaryny açmaga möhüm ähmiýet bermegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Şeýle hem döwlet Baştutanymyz Türkmenbaşy Halkara deňiz portunyň mümkinçiliklerini, «Balkan» gämi gurluşyk we abatlaýyş zawodyny doly kuwwatynda işletmek, ýurdumyzyň aragatnaşyk ulgamyny hem döwrüň talabyna görä döwrebaplaşdyryp durmak, bu ugurda täze hyzmatlary yzygiderli ýola goýmak babatda anyk tabşyryklary berdi.

Soňra welaýatlaryň häkimleri hasabatlar bilen çykyş etdiler.

Ahal welaýatynyň häkimi T.Nurmyradow şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda welaýatda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatda ýygnalan bugdaý hasylyny galla kabul ediş nokatlaryndan ammarlara we elewatorlara daşamak, ýerleşdirmek we talabalaýyk saklamak, şeýle hem bugdaý oragyndan boşan meýdanlarda sürüm we tekizlemek işleri alnyp barylýar. Gowaça ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, ideg işleri geçirilýär. Bu işler bilen bir hatarda, welaýatyň ekerançylyk meýdanlarynda gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýygnamak we ilata ýetirmek, şeýle hem bu ekinleriň güýzki ekişine taýýarlyk işleri alnyp barylýar.

Şeýle hem häkim welaýatda Oba milli maksatnamasynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow şu ýylyň birinji ýarymynda welaýatda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, şu günler welaýatda ýygnalan bugdaý hasylyny elewatorlara we ammarlara daşamak işleri alnyp barylýar. Geljek ýylyň hasyly üçin galla oragyndan boşan meýdanlary, oba hojalyk tehnikalaryny we bugdaý tohumyny ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça zerur çäreler görülýär. Welaýatyň gowaça meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri, hususan-da, hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Bu işler bilen bir hatarda, ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň ýetişdirilen hasylyny ýygnap almak hem-de bu ekinleriň güýz möwsümindäki ekişine taýýarlyk görmek işleri dowam etdirilýär.

Şeýle hem häkim şu ýyl welaýatda açylyp ulanylmaga berilmegi göz öňünde tutulýan medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Soňra Daşoguz welaýatynyň häkimi D.Babaýew şu ýylyň alty aýynda welaýatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekişine taýýarlyk görmegiň çäklerinde welaýatda galla oragyndan boşan ýerleri sürmek, şeýle hem ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny we bugdaý tohumyny möwsüme taýýarlamak işleri alnyp barylýar. Gowaça ekilen meýdanlarda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri agrotehnikanyň talaplaryna laýyklykda ýerine ýetirilýär. Bu işlerde oba hojalyk tehnikalary netijeli peýdalanylýar. Welaýatyň şaly ekilen meýdanlarynda ideg etmek we mineral dökünler bilen iýmitlendirmek işleri dowam edýär. Şunuň bilen bir hatarda, ilatymyzy ýurdumyzda öndürilýän ýeralma we beýleki gök-bakja önümleri bilen ýeterlik möçberde üpjün etmek boýunça öňde goýlan wezipelerden ugur alnyp, welaýatda bu ekinleriň hasylyny ýygnap almak işleri dowam edýär. Şeýle hem bu ekinleriň güýz möwsüminde ekiljek meýdanlarynda sürüm hem-de tekizleýiş işleri geçirilýär.

Mundan başga-da, häkim ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna hem-de Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, welaýatda şu ýyl üçin meýilleşdirilen işleriň ýerine ýetirilişi barada hasabat berdi.

Lebap welaýatynyň häkimi M.Annanepesow welaýatda 2025-nji ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda alnyp barlan işleriň jemleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatda ýygnalan bugdaý hasylyny galla kabul ediş nokatlaryndan elewatorlara we ammarlara daşamak, ýerleşdirmek hem-de talabalaýyk saklamak boýunça zerur işler geçirilýär. Bugdaý oragyndan boşan meýdanlarda geljek ýylyň hasylynyň düýbüni tutmak üçin ýerleri sürmek we mineral dökünler bilen gurplandyrmak işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilýär. Gowaça ekilen meýdanlarda ideg işleri dowam edýär. Şunda oba hojalyk tehnikalary we gurallary doly güýjünde işledilýär. Welaýatda ýetişdirilen ýeralma we gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýygnap almak boýunça hem degişli işler alnyp barylýar. Bu işler bilen bir hatarda, şaly ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, ideg işleri ýerine ýetirilýär.

Şeýle hem häkim Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz M.Annanepesowy Lebap welaýatynyň häkimi wezipesinden boşadyp, Suw hojalygy baradaky döwlet komitetiniň başlygy D.Genjiýewi şol bir wagtda Lebap welaýatynyň häkimi wezipesine belledi we degişli resminamalara gol çekdi.

D.Genjiýew bildirilen ýokary ynam üçin döwlet Baştutanymyza hoşallyk bildirip, bu wezipede gujur-gaýratyny gaýgyrman işlejekdigine ynandyrdy hem-de hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, döwletli işleriniň üstünliklere beslenmegini arzuw etdi.

Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda welaýatda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatda ýygnalan bugdaý hasylyny galla kabul ediş nokatlaryndan elewatorlara we ammarlara daşamak, galla oragyndan boşan meýdanlary, oba hojalyk tehnikalaryny hem-de ýokary hilli bugdaý tohumyny geljek ýylyň hasyly üçin ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar. Gowaça ekilen meýdanlarda hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek we ösüş suwuny tutmak işleri ýerine ýetirilýär. Şunuň bilen birlikde, welaýatda ýeralmanyň we gök-bakja ekinleriniň hasylyny ýygnap almak, bu önümleri içerki bazarlarymyzda ilata ýetirmek, şeýle hem güýz möwsüminde oba hojalyk ekinleriniň ekiljek meýdanlaryny möwsüme taýýarlamak boýunça degişli işler geçirilýär. Bu işler bilen bir hatarda, welaýatda gant şugundyrynyň ekişini talabalaýyk geçirmek üçin zerur çäreler görülýär. Ekiş geçirilen meýdanlarda gögeriş suwuny tutmak, gögeriş alnan ýerlerde ideg etmek işleri alnyp barylýar.

Mundan başga-da, ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmäge gönükdirilen maksatnamalara laýyklykda, şu ýyl welaýatda açylyp ulanylmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalardaky gurluşyk işleriniň barşy barada hasabat berildi.

Hormatly Prezidentimiz B.Orazowy Mary welaýatynyň häkimi wezipesinden boşadyp, bu wezipä D.Annaberdiýewi bellemek barada karara gelendigini aýtdy we degişli resminamalara gol çekdi.

D.Annaberdiýew bildirilen ynam üçin hoşallyk bildirip, täze wezipede netijeli işlemek üçin ähli bilimini, ukyp-başarnygyny gaýgyrmajakdygyna ynandyrdy hem-de hormatly Prezidentimize we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, il-ýurt bähbitli işleriniň rowaçlyklara beslenmegini arzuw etdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýewe söz berildi.

Ol hasabatyny ýurdumyzyň gallaçylary tarapyndan 1 million 400 müň tonnadan gowrak bugdaý hasylynyň öndürilip, bu ugurda bellenen meýilnamanyň üstünlikli berjaý edilendigi baradaky hoş habardan başlady. Wise-premýer oba hojalyk pudagyny toplumlaýyn ösdürmek babatda berýän hemaýat-goldawlary üçin hormatly Prezidentimize tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, döwlet Baştutanymyza we Gahryman Arkadagymyza berk jan saglyk, uzak ömür, alyp barýan il-ýurt bähbitli işleriniň hemişe rowaç bolmagyny arzuw etdi.

Soňra wise-premýer gözegçilik edýän toplumynda şu ýylyň birinji ýarymynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleri, şeýle hem ýurdumyzyň welaýatlarynda oba hojalyk işleriniň geçirilişi barada hasabat berdi.

Hasabat döwründe oba hojalyk pudagy boýunça önümçiligiň ösüş depgini, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 113,3 göterime barabar boldy. Bu görkeziji Oba hojalyk ministrligi boýunça 100 göterime, Daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça 103,5 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 138,7 göterime, “Türkmenpagta” döwlet konserni boýunça 124 göterime, “Türkmengallaönümleri” döwlet birleşigi boýunça 108,2 göterime, “Türkmenobahyzmat” döwlet birleşigi boýunça 101 göterime, Azyk senagaty döwlet birleşigi boýunça 104,7 göterime, Maldarçylyk we guşçulyk senagaty döwlet birleşigi boýunça 103,2 göterime hem-de “Türkmen atlary” döwlet birleşigi boýunça 100,8 göterime deň boldy. Maýa goýum serişdelerini özleşdirmegiň meýilnamasy 278,2 göterim ýerine ýetirildi.

Oba hojalygy pudagynda dowam edýän möwsümleýin işleriň çäklerinde häzirki wagtda ýurdumyzda ýygnalan bugdaý hasylyny galla kabul ediş nokatlaryndan ammarlara we elewatorlara daşamak, talabalaýyk ýerleşdirmek we saklamak, şeýle hem geljek ýylyň hasyly üçin bugdaý ekiljek meýdanlary, oba hojalyk tehnikalaryny, ýokary hilli bugdaý tohumyny ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça degişli işler geçirilýär. Gowaça ekilen meýdanlarda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, hatarara bejergi, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek hem-de ösüş suwuny tutmak işleri alnyp barylýar. Daşoguz we Lebap welaýatlarynyň şaly ekilen meýdanlarynda ideg etmek işleri dowam edýär. Şeýle hem gök-bakja we beýleki azyklyk oba hojalyk ekinlerini ösdürip ýetişdirmek hem-de bu önümler bilen ilaty bolelin üpjün etmek boýunça degişli işler geçirilýär. Ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini we ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak hem-de suw serişdelerini tygşytly we rejeli peýdalanmak maksady bilen, suw howdanlaryna suw toplamak, suwaryş we şor suw akabalaryny arassalamak işleri ýerine ýetirilýär.

Döwlet Baştutanymyz wise-premýer T.Atahallyýewe, oba hojalyk pudagynyň ýolbaşçylaryna, welaýatlaryň, Aşgabat hem-de Arkadag şäherleriniň häkimlerine ýüzlenip, Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny, şeýle hem Oba milli maksatnamasyny üstünlikli durmuşa geçirmegiň möhümdigini nygtady.

Aşgabat şäheriniň hem-de ýurdumyzyň welaýatlarynyň Baş meýilnamalaryny işläp taýýarlamak boýunça işleri çaltlandyrmak, welaýatlarda we şäherlerde ýaşaýyş jaýlarynyň, hassahanalaryň we beýleki durmuş maksatly binalaryň gurluşygyna berk gözegçilik etmek, şäherleriň binagärlik-şähergurluşyk keşbini mundan beýläk-de abadanlaşdyrmak, ilaty arassa agyz suwy, elektrik energiýasy we tebigy gaz bilen üpjün etmek boýunça işleri netijeli dowam etdirmek, arassaçylygy berjaý etmek we abatlaýyş işlerini wagtynda geçirmek üçin ähli çäreleri görmek, ýerli býujetiň doly we talabalaýyk ýerine ýetirilmegini üpjün etmek, salgytlaryň we ýerli ýygymlaryň gelip gowuşmagyny gazanmak zerurdyr diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Welaýatlarda oba hojalyk ekinleriniň ýokary hasylyny ýetişdirmek üçin ideg işlerini agrotehniki kadalara laýyklykda geçirmegiň, oba hojalyk önümleriniň, hususan-da, gallanyň we gowaçanyň hasylyny artdyrmak üçin guramaçylyk we usuly işleri güýçlendirmegiň, ýokary hilli tohumlyk bugdaý bilen üpjün etmegiň, öndürilýän azyk önümleriniň görnüşlerini artdyrmak, hilini ýokarlandyrmak hem-de azyk senagaty kärhanalaryny döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmegiň möhümdigini belläp, döwlet Baştutanymyz ilaty un, çörek we çörek önümleri bilen üpjün etmegi üns merkezinde saklamagy tabşyrdy.

Mallaryň we guşlaryň baş sanyny artdyrmak hem-de bu ugurda dünýäniň öňdebaryjy usullaryny ulanmak boýunça alnyp barylýan işleri güýçlendirmegiň, oba hojalyk tehnikalaryny we gurallaryny möwsümleýin alnyp barylýan oba hojalyk işlerinde netijeli ulanmagy berk gözegçilikde saklamagyň, pagta arassalaýjy kärhanalarda pagtany gaýtadan işlemek hem-de dokma kärhanalaryny ýokary hilli pagta önümleri bilen üpjün etmegi üns merkezinde saklamagyň möhümdigi nygtaldy. Şeýle hem suw serişdelerini rejeli we tygşytly peýdalanmagy berk gözegçilikde saklamak, goşmaça suw gorlaryny döretmek boýunça netijeli işleri geçirmek, ýer kadastryny döretmek işlerini hemişe üns merkezinde saklamak, daşky gurşawy gorap saklamak, ekologik abadançylygy üpjün etmek hem-de ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek, atçylyk pudagyny ösdürmek, ahalteke bedewleriniň baş sanyny artdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri netijeli dowam etdirmek babatda anyk tabşyryklar berildi.

Döwlet Baştutanymyz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, ýurdumyzda gallanyň bol hasylynyň ýygnalandygyny, gallaçy daýhanlarymyzyň Watan harmanyna ýokary hilli bugdaý tabşyryp, guwandyryjy netijeleri gazanandygyny kanagatlanma bilen belledi.

“Ýygnalan bol galla hasyly mähriban halkymyzyň, berkarar Watanymyzyň baýlygydyr, saçaklarymyzyň rysgal-berekedidir!” diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Hormatly Prezidentimiz galla hasylyny ýetişdirmekde we ýitgisiz ýygnap almakda uly işleri bitiren, Watan öňündäki şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetiren ussat gallaçy babadaýhanlarymyzy tüýs ýürekden gutlap, olara täze üstünlikleri arzuw etdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda ministrligiň alyp baran işleriniň netijeleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda Bitarap Türkmenistan ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn görnüşde dostlukly hem-de netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmäge gönükdirilen daşary syýasy ugry yzygiderli durmuşa geçirýär. Döwlet Baştutanymyzyň bu ugurda beren tabşyryklaryny we öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, 2025-nji ýylyň birinji ýarymynda degişli işler geçirildi.

Ýylyň başyndan bäri hormatly Prezidentimiz «Merkezi Aziýa — Ýewropa Bileleşigi» görnüşindäki birinji sammite gatnaşmak maksady bilen, Özbegistan Respublikasyna, Russiýa Federasiýasyna, «Merkezi Aziýa — Italiýa» birinji sammitine we «Merkezi Aziýa — Hytaý» sammitine gatnaşmak üçin Gazagystan Respublikasyna iş saparlaryny, Ýaponiýa sapary, şeýle hem Mongoliýa döwlet saparyny amala aşyrdy.

Hasabat döwründe türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyz Monako Knýazlygyna sapary, Gazagystan Respublikasyna, Gyrgyz Respublikasyna we Özbegistan Respublikasyna dostlukly saparlary, Fransiýa Respublikasyna resmi sapary hem-de Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasyna iş saparyny amala aşyrdy.

Şu ýylyň mart aýynda Gruziýanyň Premýer-ministri Türkmenistana resmi sapar bilen geldi.

Abraýly sebit we halkara düzümler bilen netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek ýurdumyzyň daşary syýasatynyň esasy ugurlarynyň hatarynda kesgitlenildi. Şu ýylyň birinji ýarymynda Ykdysady Hyzmatdaşlyk Guramasynyň, Halkara sergiler býurosynyň Baş sekretarlary, Bütindünýä bankynyň Ýewropa we Merkezi Aziýa boýunça wise-prezidenti, Aziýa ösüş bankynyň Günorta, Merkezi we Günbatar Aziýa boýunça wise-prezidenti we beýlekiler Türkmenistanda saparda boldular.

Hasabat döwründe daşary ýurt wekiliýetleriniň Türkmenistana, şeýle hem ýurdumyzyň wekiliýetleriniň daşary ýurtlara amala aşyran saparlary özara gatnaşyklaryň okgunly ösýändiginiň aýdyň subutnamasydyr. Sanly ulgam arkaly dürli derejedäki duşuşyklaryň 336-sy geçirildi. Şeýle hem Türkmenistanda daşary ýurt döwletleri we halkara guramalar bilen bilelikde resmi gepleşikleriň we duşuşyklaryň 1495-si guraldy. Ýylyň başyndan bäri ýurdumyzyň halkara gatnaşyklaryň şertnamalaýyn-hukuk binýadynyň üsti 97 resminama bilen ýetirildi.

Daşary syýasat edaralarynyň ugry boýunça gatnaşyklar hem yzygiderli häsiýete eýedir. Hasabat döwründe daşary işler ministrlikleriniň arasynda ikitaraplaýyn geňeşmeleriň birnäçesi geçirildi. Şeýle hem Ýewropa Bileleşiginiň Daşary işler we howpsuzlyk syýasaty boýunça ýokary wekili — Ýewropa Komissiýasynyň wise-prezidenti hem-de halkara hyzmatdaşlyk boýunça Ýewropa komissary bilen duşuşyklar geçirildi.

Ilçihanalar arkaly diplomatik gatnaşyklary pugtalandyrmak we giňeltmek boýunça yzygiderli çäreler görülýär. Munuň özi Türkmenistanyň daşary syýasy strategiýasynyň möhüm ugurlarynyň biri bolup durýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna eýermek bilen, ählumumy abadançylyga gönükdirilen daşary syýasaty alyp barýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz dünýä döwletleri bilen syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer we ylym-bilim ulgamlarynda ýola goýlan gatnaşyklary ösdürmegiň, halkara guramalar bilen netijeli hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça işleri dowam etdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi.

Türkmenistanyň başlangyjy bilen 2025-nji ýyl Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edildi diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we şunuň bilen baglylykda, wise-premýer, daşary işler ministrine ýurdumyzda guralýan halkara çäreleri ýokary derejede geçirmegi dowam etdirmegi tabşyrdy.

Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa şu ýylyň ýanwar — iýun aýlarynda milli parlament tarapyndan ýerine ýetirilen işler barada maglumat berdi.

Bellenilişi ýaly, Türkmenistanyň Kanunlarynyň 13-si, şol sanda «Türkmenistanyň Raýat kodeksini tassyklamak we herekete girizmek hakynda», «Kazyýet hakynda», «Saýlawçylaryň bitewi döwlet sanawy hakynda», «Ýük markalary hakynda halkara Konwensiýa degişli Teswirnama goşulmak hakynda» Türkmenistanyň Kanunlary kabul edildi. Şunuň bilen birlikde, jenaýat, arbitraž, raýat we jenaýat iş ýörediş, maşgala, zähmet gatnaşyklary, salgytlar, ýubileý medaly, administratiw önümçilik, awtomobil ulagy, migrasiýa, içeri işler edaralary, gümrük meseleleri bilen baglanyşykly hereket edýän Kanunlara degişli üýtgetmeler we goşmaçalar girizildi. Mundan başga-da, Mejlisiň kararlarynyň 11-si kabul edildi.

Türkmenistanyň Prezidentiniň ýanyndaky Döwlet gullugy akademiýasynyň diňleýjileri üçin Mejlisiň deputatlarynyň gatnaşmagynda kanun çykaryjylyk işiniň döwrebap usullary we ýörelgeleri barada okuw sapaklary guraldy. Şunuň bilen bir hatarda, daşary ýurt döwletleriniň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçilerinden ynanç hatlarynyň 7-si kabul edildi. Şeýle hem Mejlisde dünýä döwletleriniň parlamentleriniň we halkara guramalaryň wekilleri bilen duşuşyklaryň 32-si geçirildi. Mejlisiň deputatlary we hünärmenleri kanun çykaryjylyk işini kämilleşdirmek meseleleri boýunça ýurdumyzyň degişli döwlet edaralarynyň halkara guramalar bilen bilelikde guran okuw maslahatlarynyň 62-sine gatnaşdylar. Halkara tejribeleri öwrenmek maksady bilen, milli parlamentiň wekilleriniň daşary ýurtlara iş saparlarynyň 21-si amala aşyryldy.

Milli parlamentiň ýolbaşçysy türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly hem-de hemişelik Bitaraplygymyzyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ýubileý medalynyň we ýadygärlik nyşanynyň taslamasyny taýýarlamak barada beren tabşyrygyna laýyklykda, Mejlisde degişli işleriň geçirilendigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, Türkmenistanyň Garaşsyzlygyny, hemişelik Bitaraplygyny hem-de halkara parahatçylygy we ynanyşmagy pugtalandyrmakda, ýurdumyzyň syýasy, ykdysady, medeni ugurlarynda gazanan üstünliklerine mynasyp goşant goşan adamlary sylaglamak maksady bilen, Türkmenistanyň Mejlisinde “Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna” atly Türkmenistanyň ýubileý medalyny döretmek hakynda” Türkmenistanyň Kanunynyň taslamasynyň taýýarlanylandygy aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Garaşsyz Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygyny ähli ugurlarda ýokary netijeleri gazanmak bilen, uly dabaralara besläp, halkara derejede giňden belläp geçýändigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Halkara Bitaraplyk gününi has-da dabaralandyrmak maksady bilen, «Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygyna» atly ýubileý medalyny döretmek hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna gol çekdi.

Soňra hormatly Prezidentimiz Mejlisiň Başlygyna ýüzlenip, hasabat döwründe döwletimiziň kanunçylyk-hukuk binýadyny berkitmek boýunça işlenip taýýarlanan Türkmenistanyň Kanunlarynyň 13-siniň kabul edilendigini, şeýle hem birnäçe Kanunlara üýtgetmeleriň we goşmaçalaryň girizilendigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň hukuk binýadyny berkitmek we döwrebaplaşdyrmak boýunça alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň möhümdigini belledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, Garaşsyz ýurdumyzda şu ýylyň alty aýynda ýerine ýetirilen işleriň netijeleriniň kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilýändigini görkezýändigini belledi.

Hasabat döwründe jemi içerki önümiň ösüş depgini 6,3 göterime deň boldy. “Türkmenistany 2025-nji ýylda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň we maýa goýum Maksatnamasyna” laýyklykda, hasabat döwründe ýurdumyzda 17 milliard 829 million manat düýpli maýa goýumlary özleşdirildi. Bu bolsa, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 15,6 göterim köpdür diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Ýurdumyzyň welaýatlarynda, şäherlerinde we etraplarynda meýdany 269,7 müň inedördül metre barabar bolan ýaşaýyş jaýlary ulanmaga berildi. Senagat desgalarynyň, çagalar baglarynyň, mekdepleriň we beýleki desgalaryň gurluşygy meýilnama esasynda alnyp barylýar.

Geçen ýarym ýylda ýurdumyzyň ykdysadyýeti durnukly ösdürildi. Bäsleşige ukyply, ýokary hilli dürli harytlary öndürýän täze kärhanalary döretmek boýunça zerur işler alnyp baryldy. Ykdysady we maliýe durnuklylygyny gazanmak, iş bilen üpjünçiligi ýokarlandyrmak boýunça zerur işler geçirilýär. Ýurdumyzyň eksport mümkinçiligi artdyrylyp, pudaklara sanly tehnologiýalar giňden ornaşdyrylýar diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy.

Döwlet Baştutanymyz sözüni dowam edip, Türkmenistanyň başlangyjy bilen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Kararnamasy esasynda 2025-nji ýylyň «Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly» diýlip yglan edilmeginiň möhüm waka bolandygyny belledi.

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy bilen gabat gelmeginiň aýratyn uly manysy bar, şunuň bilen baglylykda, şu ýylyň ikinji ýarymynda köp sanly möhüm halkara çäreler meýilleşdirilýär diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we 2025-nji ýylyň 12-nji dekabrynda geçiriljek Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň wekilçilikli forumyny hem-de beýleki çäreleri ýokary derejede geçirmek üçin düýpli taýýarlyk görmegiň, şeýle hem döwletimiziň Garaşsyzlyk we Bitaraplyk baýramlaryny örän ýokary derejede geçirmegiň möhümdigine ünsi çekdi.

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Garaşsyzlyk baýramynyň bellenilýän günlerinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisini hem dabaraly ýagdaýda geçireris. Mejlisde berkarar döwletimiziň ösüşinde gazanylan üstünlikleriň, ýetilen sepgitleriň jemlerini jemläris. Şeýle hem öňde duran möhüm wezipeleri ara alyp maslahatlaşarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Türkmenistanyň Halk Maslahaty we Mejlisi ýurdumyzyň Ministrler Kabineti, häkimlikler, degişli ministrlikler we pudaklaýyn dolandyryş edaralary, jemgyýetçilik birleşikleri bilen bilelikde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisini geçirmäge hem düýpli taýýarlyk görüp başlamaly diýip, hormatly Prezidentimiz belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň bu ýokary wekilçilikli edaranyň nobatdaky mejlisini çagyrmak, geçiriljek senesini we ýerini kesgitlemek hem-de ýokary derejede geçirmek boýunça guramaçylyk toparyny döretmek we onuň düzümini tassyklamak barada karar kabul etse, maksadalaýyk boljakdygyny aýtdy.

Bu guramaçylyk topary Garaşsyzlyk ýyllarynda ýurdumyzyň syýasy, ykdysady we medeni durmuşynda ýokary üstünlikleri gazanan, il içinde uly abraýdan peýdalanýan raýatlarymyzy döwlet sylaglary bilen sylaglamak we olara hormatly atlary dakmak üçin hödürlemek hem-de resmileşdirmek boýunça degişli işleri geçirmäge möhüm ähmiýet bermelidir, şeýle hem geçiriljek bu guramaçylyk işleri boýunça Türkmenistanyň Halk Maslahaty hem-de Türkmenistanyň Mejlisi degişli işleri alyp barmalydyr diýip, hormatly Prezidentimiz belledi.

Döwlet Baştutanymyz geçen ýarym ýylyň görkezijileriniň ýurdumyz boýunça, umuman, gowy bolandygyny belläp, ähli ministrlikleriň we pudak edaralarynyň ýolbaşçylaryna geçen alty aýda ýerine ýetirilen işleriň jemleri boýunça 12-nji iýulda maslahatlary geçirmegi tabşyrdy.

Hormatly Prezidentimiz 1-nji awgustdan başlap, oba hojalyk toplumynyň ýolbaşçylaryndan hem-de welaýat häkimlerinden beýleki ýolbaşçylara dynç almaga rugsat berýändigini aýdyp, olaryň ýurdumyzyň şypahanalarynda hem-de «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda dynç alyp biljekdigini belledi.

Şu ýylyň awgust aýynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda halkara maslahatyň geçirilýändigi bilen bagly ähli ýolbaşçylar guramaçylyk işlerine hem gatnaşarlar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz mejlise gatnaşyjylara ýüzlenip, olaryň ählisiniň 13-nji iýulda Gahryman Arkadagymyzyň ýolbaşçylygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçiriljek guramaçylyk döwlet toparynyň mejlisine gatnaşjakdygyny aýtdy. Mejlisde Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça üçünji maslahatyna taýýarlyk görmek bilen bagly soraglara serediler diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu halkara maslahaty ýokary derejede geçirmek boýunça kabul edilen Karardan ugur alyp, her kimiň jogapkär ugry boýunça degişli işleri alyp barmalydygyny nygtady.

Hormatly Prezidentimiz Garaşsyz, hemişelik Bitarap ýurdumyzyň abraýyna abraý goşjak bu halkara maslahatyň Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň esasy wakalarynyň biri boljakdygyna berk ynam bildirdi. “Biz alyp barýan adyl «Açyk gapylar» we Bitaraplyk syýasatymyzy mundan beýläk hem dowam ederis” diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Beýleki habarlar

Aşgabat, 11-nji iýul (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň edermen daýhanlarynyň galla tabşyrmak baradaky ýyllyk borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmegi, gallaçy kärendeçileriň gazanan ýeňişleri mynasybetli geçirilen dabara gatnaşdy we hemmeleri oba hojalyk toplumynyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan şanly waka bilen gutlady.

Dabara Hökümet agzalary, welaýatlaryň häkimleri we ýurdumyzyň her welaýatyndan çagalar gatnaşdylar.

Dabaranyň başynda döwlet Baştutanymyza ýurdumyzyň ekerançylarynyň galla taýýarlamak baradaky şertnamalaýyn borçnamalaryny üstünlikli ýerine ýetirmegi mynasybetli gutlag sözleri beýan edildi. Bellenilişi ýaly, hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ýurdumyzda giň gerimli özgertmeler durmuşa geçirilýär, olaryň esasy maksady halkymyzyň abadan durmuşyny hem-de eziz Diýarymyzyň rowaçlygyny üpjün etmekden ybaratdyr.

Oba hojalyk toplumynda gazanylan ajaýyp zähmet ýeňşiniň hormatyna geçirilen dabarada her welaýatyň ýaş wekilleri hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowy edermen daýhanlaryň gazanan ajaýyp üstünlikleri bilen tüýs ýürekden gutlap, bu waka mynasybetli eziz Diýarymyzyň ýeten derejesini, beýik zähmet ýeňişlerini we edermen daýhanlaryň yhlasly tagallalaryny wasp edýän joşgunly goşgularyny aýtdylar.

Oba hojalygyny döwrebaplaşdyrmaga we toplumyň ähli düzümlerini köpugurly esasda ösdürmäge, daýhanlaryň zähmetini ykdysady taýdan höweslendirmegiň usullaryny kämilleşdirmäge uly üns berilýär. Dünýäniň öňdebaryjy kompaniýalarynyň ýokary öndürijilikli tehnikalarynyň hasabyna oba hojalyk pudagy tehniki taýdan enjamlaşdyrylýar, önümçilige öňdebaryjy agrotehnologiýalar we ylmy işläp taýýarlamalar ornaşdyrylýar.

Soňra dabara gatnaşan çagalara hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlar gowşuryldy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň oba hojalyk toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew Arkadagly Gahryman Serdarymyza ýurdumyzyň ak ekin ussatlarynyň adyndan şatlykly wakanyň hormatyna ajaýyp halyny sowgat gowşurdy. Munuň özi ýurdumyzyň oba hojalygynyň ähli ugurlar boýunça ösdürilmegi we daýhanlaryň öndürijilikli zähmetiniň üpjün edilmegine gönükdirilen şertleriň döredilmegi mynasybetli çuňňur hoşallygyň nyşanyna öwrüldi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow dabara gatnaşan çagalaryň haýyşy boýunça olar bilen ýadygärlik surata düşdi.

Soňra bu ýerde guralan dabara gatnaşan Hökümet agzalary Arkadagly Gahryman Serdarymyzy ýurdumyzda gazanylan ajaýyp zähmet ýeňşi bilen gutladylar. Bellenilişi ýaly, giň gerimli maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde güneşli Diýarymyzyň ähli sebitlerinde köpugurly özgertmeler amala aşyrylýar. Munuň özi, ähli ugurlarda bolşy ýaly, oba hojalygynda çekilýän öndürijilikli zähmetiň aýdyň netijesidir. Ýurdumyzyň oba hojalygynda döwrebap ykdysady gatnaşyklar ýola goýlup, eýeçiligiň dürli görnüşleri ösdürilýär. Sebitleriň her birinde oba hojalyk önümlerini gaýtadan işleýän, däne üweýän kärhanalar toplumlary guruldy. Önüm öndürijilere döwlet tarapyndan goldaw berilmegi netijesinde, içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýän önümleriň öndürilýän mukdary yzygiderli artdyrylýar.

Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň şanly wakalarynyň üstüni ýetiren bu dabara merdana daýhanlarymyzyň döwlet tarapyndan döredilýän mümkinçiliklerden netijeli peýdalanyp, oňa özleriniň öndürijilikli zähmeti bilen jogap berýändiklerini alamatlandyrdy. Watan harmanyna ak bugdaýyň 1 million 400 müň tonnadan gowragyny tabşyran gallaçy kärendeçiler şertnamalaýyn borçnamalaryny abraý bilen ýerine ýetirip, ýetişdirilen hasyly iň soňky dänesine çenli ýygnap almak üçin batly depginler bilen zähmet çekmegi dowam edýärler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow gutlaglar we hoşniýetli arzuwlar üçin minnetdarlyk bildirip, ussat gallaçy daýhanlarymyzyň Watan harmanyna 1 million 400 müň tonnadan gowrak ýokary hilli bugdaý tabşyryp, şertnamalaýyn borçnamany abraý bilen berjaý etmekleriniň ähmiýetini belledi. Döwlet Baştutanymyz edermen gallaçylarymyzy we ähli oba hojalyk işgärlerini gazanan bu üstünlikleri bilen tüýs ýürekden gutlap, olara täze rowaçlyklary arzuw etdi.