Aşgabat, 24-nji sentýabr (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow ir bilen Aşgabat atçylyk sport toplumyna bardy. Gahryman Arkadagymyz bu ýerde ýurdumyzyň durmuşynda möhüm ähmiýeti bolan mukaddes Garaşsyzlygymyzyň 34 ýyllygyna görülýän taýýarlyk işleri we toplumyň döwrebaplaşdyrylyşy bilen tanyşdy.

Ahalteke bedewlerine aýratyn gadyr goýýan Gahryman Arkadagymyzyň tagallasy bilen ýurdumyzda atçylyk sportuny ösdürmek, arassa ganly ahalteke bedewleriniň baş sanyny artdyrmak, olaryň dünýädäki şöhratyny belende götermek bilen bagly meseleler döwletimiziň hemişelik üns merkezinde saklanýar. Bu bolsa toý-baýramlaryň bezegine öwrülen bedewleriň halkymyzyň durmuşynda möhüm orny eýeleýändigini görkezýär.

...Häzirki wagtda Aşgabat atçylyk sport toplumynda Garaşsyzlygymyzyň 34 ýyllyk baýramyna taýýarlyk işleri ýokary derejede alnyp barylýar. Toplumyň döwrebaplaşdyrylmagy onuň keşbine özboluşly öwüşgin çaýdy. Milli Liderimiz bu ýerde amala aşyrylan işleriň ýagdaýy bilen gyzyklanyp, olaryň baýramçylyk dabaralaryny guramaçylykly geçirmekde, at çapyşyklarynyň ýokary derejesini üpjün etmekde uly ähmiýete eýe boljakdygyna ünsi çekdi.

Atçylyk sport toplumynyň tutuş çägi häzirki zaman talaplaryna we ýokary ekologik derejä laýyklykda döwrebaplaşdyryldy. Şeýlelikde, ol halkara görkezijilere gabat gelýän ýokary netijeli atçylyk sport toplumyna öwrüldi. Gahryman Arkadagymyz toplumyň ekologik ýagdaýynyň yzygiderli gözegçilikde saklanmalydygyny, bu ýerde döredilýän gök zolaklaryň ugurdaş desgalar bilen bir bitewi sazlaşygy emele getirmelidigini belledi.

Milli Liderimiz türkmen halkynyň “At agynan ýerde toý bolar” diýen paýhasly jümlesinden ugur alnyp, ahalteke bedewleriniň ýurdumyzda bellenilýän toý-baýramlaryň esasy bezegine öwrülendigini aýdyp, bu ýerde bedewlerdir çapyksuwarlar üçin bolşy ýaly, dabaralara gatnaşjak köp sanly myhmanlar, janköýerler üçin hem ähli zerur şertleriň döredilmelidigine ünsi çekdi. Şunda baýramçylyk çapyşyklarynyň ýokary guramaçylyk derejesi üpjün edilmelidir. Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy at çapyşyklary mynasybetli guraljak dabaralaryň medeni maksatnamasynyň hemmetaraplaýyn esasda taýýarlanylmalydygyny aýdyp, baýramçylyk günlerinde ýaýbaňlandyryljak çykyşlaryň halkymyzyň durmuşynda mäkäm orun alan ahalteke bedewleriniň şöhratynyň özboluşly waspyna öwrülmelidigini nygtady.

Hormatly Arkadagymyz toplumyň ýörite meýdançasynda Hanbeg atly bedewe atlanyp, aýlawyň çäginde gezim etdi, şeýle-de toplumyň çapuw ýodasynyň, oňa düşelen çägäniň ýagdaýy bilen gyzyklandy. Çapuw ýodasynyň üpjünçiligi häzirki zaman talaplaryna laýyk gelmelidir. Onda at çapyşyklaryny guramaçylykly geçirmek üçin ähli zerur mümkinçilikler döredilmelidir. Bu baradaky gürrüňi dowam edip, türkmen halkynyň Milli Lideri ýurdumyzyň seýisleriniň we atşynaslarynyň bir ýerde jemlenip, toplumyň çapuw ýodasynyň ýagdaýy bilen baglanyşykly meseleleri ara alyp maslahatlaşmaklarynyň zerurdygyna ünsi çekdi. Munuň özi çapuw ýodalarynyň milli atşynaslyk ýörelgeleri we köpýyllyk tejribe esasynda döwrebaplaşdyrylmagynda, olaryň ýokary halkara kadalara laýyk gelmeginde ähmiýetli bolar diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi we bu babatda degişli ýolbaşçylara öz maslahatlaryny berdi.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe behişdi bedewler gaýtalanmajak gözelligi bilen dünýäde meşhurlyk gazandy. Munuň özi atşynaslaryň taryhyň dowamynda ajaýyp bedewleri ýetişdirmek ugrunda çeken yhlasly zähmetiniň netijesidir. Milli Liderimiz bu işleriň häzirki döwrüň ruhuna kybap derejede ösdürilmegi babatda hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda zerur tagallalaryň edilýändigini aýdyp, öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi üçin degişli düzümleriň sazlaşykly işiniň ýola goýulmalydygyna ünsi çekdi.

Gahryman Arkadagymyz türkmen atşynaslarynyň asyrlaryň dowamynda bedewleri seýislemegiň milli mekdebini döredendigini, häzirki wagtda ahalteke bedewleriniň aýratyn üns-alada bilen gurşalandygyny belledi. Ýurdumyzda ýelden ýüwrük bedewleri köpeltmek, milli atçylyk däplerini gaýtadan dikeltmek, atçylyk sportuny ösdürmek, ussat çapyksuwarlary taýýarlamak, uzak aralyklara atly ýörişleri geçirmek, päsgelçiliklerden böküp geçmek ýaly ugurlaryň netijeli ösdürilmegi babatda ähli zerur şertler döredilýär. Halkymyz gadymy döwürlerden bäri toý-baýramlarda milli buýsanjymyza öwrülen bedewleriň çapyşyklaryny gurapdyr. Häzirki döwürde at çapyşyklarynyň geçirilmegi, şanly seneleriň hormatyna baýramçylyk çapyşyklarynyň guralmagy asylly däbe öwrüldi. Munuň özi gözelligi we ýyndamlygy bilen göreni haýrana goýýan ahalteke bedewlerine goýulýan hormat-sarpanyň aýdyň nyşanydyr.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Aşgabat atçylyk sport toplumynda geçiriljek baýramçylyk dabaralarynyň ýokary guramaçylyk derejesiniň üpjün edilmegi ugrunda bilelikdäki tagallalaryň zerurdygyna ünsi çekip, baýramçylyk mynasybetli işlenip taýýarlanan maksatnamany ýokary derejede amala aşyrmakda hemmelere üstünlikleri arzuw etdi we bu ýerden Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumyna tarap ugrady.

Häzirki döwürde Köpetdagyň etegindäki gözel künjekleriň birinde ýerleşýän toplumda döwrebaplaşdyrmak işleri batly depginde dowam edýär. Ýurdumyzyň dürli künjeklerinde bar bolan atçylyk toplumlarynyň we aýlawlaryň talabalaýyk derejede saklanmagyna, olarda döwrebap mümkinçilikleriň döredilmegine, toplumlaryň tutuş çäkleriniň abadanlaşdyrylmagyna, gök zolaklaryň döredilmegine döwlet derejesinde ähmiýet berilýär. Şu nukdaýnazardan, Türkmenistanyň Prezidentiniň Ahalteke atçylyk toplumynda ýerine ýetirilýän işler hem häzirki zaman talaplaryna laýyklykda alnyp barylýar.

Gahryman Arkadagymyz toplumdaky işleriň ýagdaýy bilen gyzyklanyp, bu ýerde bedewler, atbakarlaryň netijeli işiniň üpjün edilmegi üçin ähli zerur şertleriň döredilmelidigine ünsi çekdi. Şol bir wagtyň özünde behişdi bedewleriň şöhratly taryhynyň häzirki döwrüň ruhuna kybap derejede dowam etdirilmegine mynasyp goşant goşýan atşynaslaryň zähmeti höweslendirilmelidir. Milli Liderimiz ynsan bilen bedewiň arasyndaky baglanyşygyň mizemezdigini, milletimiziň buýsanjyna öwrülen ajaýyp bedewleriň eziz Diýarymyzda giňden bellenilýän toý-baýramlaryň esasy bezegi bolup durýandygyny, Watanymyzyň ösüşleriň, beýik ýeňişleriň belentliklerine tarap batly gadamlarynyň bolsa bedew badyna deňelýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, bedewler we olary seýislemek, atlaryň saglyk ýagdaýyny yzygiderli gözegçilikde saklamak meselelerine möhüm ähmiýet berilmelidir.

Gahryman Arkadagymyz hemmelere alyp barýan işlerinde üstünlik arzuw etdi we bu ýerden ugrady.

Amerikanyň Birleşen Ştatlaryna iş saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Portugaliýa Respublikasynyň Prezidenti Marselo Rebelо de Souza bilen duşuşdy.

Söhbetdeşler birek-biregi mähirli mübärekläp, şu duşuşygyň iki ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygyň geljekki ugurlaryny kesgitlemäge we türkmen-portugal gatnaşyklaryny mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdiler.

Duşuşygyň dowamynda bellenilişi ýaly, Türkmenistan bilen Portugaliýa Respublikasyny deňhukuklylyk, birek-birege hormat goýmak ýörelgelerine esaslanýan dostlukly gatnaşyklar baglanyşdyrýar. Şunuň bilen baglylykda, söhbetdeşler häzirki wagtda hyzmatdaşlygy ösdürmek we pugtalandyrmak üçin iki ýurduň hem giň mümkinçilikleriniň bardygyny aýtdylar. Türkmenistan hem-de Portugaliýa birek-biregiň netijeli halkara başlangyçlaryna yzygiderli goldaw berýärler we Birleşen Milletler Guramasynyň çäklerinde bu başlangyçlaryň awtordaşy bolup çykyş edýärler. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň başlangyjy esasynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň Kararnamasyna laýyklykda, 2025-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak” ýyly diýlip yglan edilendigini, bu wakanyň ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy bilen gabat gelýändigini nygtady we Prezident Marselo Rebelо de Souzany şu ýylyň 12-nji dekabrynda Aşgabatda geçiriljek halkara foruma gatnaşmaga çagyrdy.

Dostlukly ýurduň Prezidenti çakylyk üçin hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyga esaslanýan parahatçylyk döredijilikli daşary syýasatynyň dünýä giňişliginde giň goldaw tapýandygyny, munuň ählumumy dialogyň jogapkärli gatnaşyjysy hökmünde ýurdumyzyň halkara abraýyny pugtalandyrýandygyny belledi.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Portugaliýa Respublikasynyň Prezidenti Marselo Rebelо de Souza netijeli döwletara gatnaşyklaryň iki ýurduň dostlukly halklarynyň bähbidine mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirip, birek-birege berk jan saglyk, alyp barýan jogapkärli döwlet işlerinde üstünlikleri arzuw etdiler.

(TDH)

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Amerikanyň Birleşen Ştatlaryna iş saparynyň çäklerinde Eswatininiň Patyşasy Mswati III bilen duşuşdy.

Söhbetdeşler birek-biregi mähirli mübärekläp, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 80-nji ýubileý sessiýasynyň çäklerinde duşuşmaga we ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmegiň ugurlary barada pikir alyşmaga dörän mümkinçilige kanagatlanma bildirdiler. Eswatininiň Patyşasy şu ýylyň awgustynda “Awaza” milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň ýokary derejesini belledi hem-de bildirilen myhmansöýerlik üçin ýene-de bir gezek hoşallygyny beýan etdi. Bellenilişi ýaly, bu maslahatyň Türkmenistanda geçirilmegi onuň dünýä giňişliginde durnukly ösüşi üpjün etmek boýunça tagallalarynyň ykrar edilýändigine şaýatlyk edýär. Bu forum deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlarda gülläp ösüşi üpjün etmek maksady bilen, milli, sebit we ählumumy derejede hereketleri hem-de integrasion tagallalary utgaşdyrmakda möhüm ähmiýete eýe boldy. Şunuň bilen baglylykda, Mswati III Türkmenistanyň bu ugurda eýeleýän işjeň ornuna ýokary baha berdi.

Hormatly Prezidentimiz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, ýurdumyzyň Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan üç gezek ykrar edilen Bitaraplyk hukuk derejesi esasynda dünýä ýurtlary bilen dostlukly gatnaşyklary alyp barýandygyny, şunda Afrika ýurtlary bilen gatnaşyklara-da uly ähmiýet berilýändigini belledi. Nygtalyşy ýaly, Türkmenistan bilen Eswatini Patyşalygynyň arasynda diplomatik gatnaşyklary ýola goýmak hakynda Teswirnama gol çekilmegi wajyp ähmiýete eýe boldy. Munuň özi iki ýurduň arasynda söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ugurlar boýunça gatnaşyklary ösdürmek üçin möhüm binýat bolup hyzmat eder.

Taraplar iki ýurduň arasynda diplomatik gatnaşyklaryň ýola goýulmagynyň uzak möhletli, özara bähbitli hyzmatdaşlyk üçin berk binýady döretjekdigine, Türkmenistan bilen Eswatininiň arasyndaky hyzmatdaşlygyň iki ýurduň halklaryny ýakynlaşdyrmaga ýardam berjekdigine, parahatçylygy, durnuklylygy pugtalandyrmaga goşant goşjakdygyna ynam bildirdiler.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Eswatininiň Patyşasy Mswati III birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

(TDH)

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Amerikanyň Birleşen Ştatlaryna iş saparynyň çäklerinde Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterriş bilen duşuşdy.

Duşuşygyň öňüsyrasynda döwlet Baştutanymyz BMG-niň Hormatly myhmanlar kitabynda ýadygärlik ýazgy galdyrdy. Soňra hormatly Prezidentimiz BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterriş bilen Türkmenistanyň we Birleşen Milletler Guramasynyň baýdaklarynyň öňünde ýadygärlik surata düşdi.

Döwlet Baştutanymyz Baş sekretary BMG-niň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň öz işine başlamagy bilen tüýs ýürekden gutlap, Baş Assambleýanyň işiniň mundan beýläk-de ählumumy parahatçylygy, howpsuzlygy pugtalandyrmaga, Durnukly ösüş maksatlaryny ilerletmäge uly goşant goşjakdygyna ynam bildirdi. Şeýle hem hormatly Prezidentimiz şu ýyl dünýäde iň abraýly guramalaryň biri bolan Birleşen Milletler Guramasynyň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygynyň bellenilýändigini aýdyp, bu şanly sene mynasybetli Antoniu Guterrişi we guramanyň ýöriteleşdirilen düzümleriniň ähli işgärlerini tüýs ýürekden gutlady hem-de pursatdan peýdalanyp, türkmen halkynyň Milli Lideriniň BMG-niň Baş sekretaryna iberen mähirli salamyny ýetirdi.

Antoniu Guterriş Gahryman Arkadagymyza salamyny we iň gowy arzuwlaryny beýan edip, şu gezekki duşuşyga Türkmenistanyň BMG bilen möhüm meseleler boýunça hyzmatdaşlygynyň özboluşly dowamy hökmünde garaýandygyny aýtdy hem-de sebit we ählumumy meseleleriň oňyn çözgüdine ýurdumyzyň goşýan goşandyny belledi.

Hormatly Prezidentimiz geçen 80 ýylyň dowamynda Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan bütin dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy we durnuklylygy üpjün etmek boýunça ägirt uly işleriň amala aşyrylandygyny aýdyp, bu maksatlara ýetmek üçin Türkmenistanyň Milletler Bileleşigi bilen köpugurly hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge ygrarlydygyny tassyklady. Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan üç gezek ykrar edilen Bitarap döwlet bolmak bilen, Türkmenistan halkara giňişlikde işjeň syýasaty alyp barýar, BMG we onuň ýöriteleşdirilen edaralary bilen uzak ýyllaryň dowamynda netijeli gatnaşyklary dowam etdirýär. «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda üstünlikli geçirilen Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyny muňa aýdyň mysal hökmünde görkezmek bolar.

Antoniu Guterriş bu maslahatyň ýokary guramaçylyk derejesi üçin Türkmenistana hoşallyk bildirip, forumyň we onuň dowamynda kabul edilen resminamalaryň BMG-niň deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň meselelerini çözmek boýunça alyp barýan işinde täze tapgyry açandygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Awaza syýasy Jarnamasynyň we Hereketleriň Awaza maksatnamasynyň netijeli durmuşa geçirilmegini gazanmagy maksat edinýändigini aýtdy.

Duşuşygyň dowamynda nygtalyşy ýaly, ýurdumyz sebitiň döwletleri bilen ählumumy parahatçylygyň, Durnukly ösüş maksatlaryny gazanmagyň bähbidine hyzmatdaşlyk etmäge ygrarlydyr. BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi tarapyndan soňky ýyllarda öňüni alyş diplomatiýasyny ilerletmek babatda netijeli işler alnyp baryldy, hyzmatdaşlygyň täze görnüşleri döredildi we anyk işler durmuşa geçirildi. Döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň başlangyjy esasynda BMG tarapyndan 2025-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilendigini, bu wakanyň ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygy bilen gabat gelýändigini aýtdy we Antoniu Guterrişi şu ýylyň 12-nji dekabrynda Aşgabatda geçiriljek halkara foruma gatnaşmaga çagyrdy.

BMG-niň Baş sekretary çakylyk üçin hoşallyk bildirip, baý taryhy we özboluşly medeni mirasy bolan Bitarap Türkmenistanyň Merkezi Aziýada hem-de dünýä giňişliginde parahatçylyk taglymlaryny ilerletmekde möhüm ornuny belledi.

Hormatly Prezidentimiz Türkmenistanyň Birleşen Milletler Guramasynyň ygtybarly, jogapkärli hyzmatdaşy hökmünde netijeli gatnaşyklary has-da pugtalandyrmagy we giňeltmegi maksat edinýändigini tassyklap, ýurdumyz bilen BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmäge goşýan goşandy üçin Baş sekretara tüýs ýürekden minnetdarlyk bildirdi.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterriş Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky strategik hyzmatdaşlygyň ählumumy parahatçylygyň we abadançylygyň bähbidine mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirip, birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

(TDH)

Amerikanyň Birleşen Ştatlarynda iş saparynda bolýan hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Kuweýt Döwletiniň Mirasdüşer Şazadasy Şeýh Sabah Al-Halid Al-Sabah bilen duşuşdy.

Söhbetdeşler ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň häzirki ýagdaýy we olary ösdürmegiň geljekki ugurlary barada pikir alyşmaga dörän mümkinçilige kanagatlanma bildirip, şu duşuşygyň netijeleriniň özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmäge ýardam berjekdigine ynam bildirdiler. Kuweýtiň Mirasdüşer Şazadasy pursatdan peýdalanyp, hormatly Prezidentimizi Awazada BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň üstünlikli geçirilmegi bilen gutlady hem-de türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyza mähirli salamyny ýetirmegi haýyş etdi.

Döwlet Baştutanymyz hoşniýetli sözler üçin minnetdarlyk bildirip, Türkmenistanyň Kuweýt bilen deňhukukly gatnaşyklary we özara hormat goýmaga esaslanýan hyzmatdaşlygy ösdürmäge uly ähmiýet berýändigini nygtady hem-de Gahryman Arkadagymyzyň Mirasdüşer Şazada Şeýh Sabah Al-Halid Al-Sabaha mähirli salamyny, iň gowy arzuwlaryny ýetirdi.

Söhbetdeşler syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn gatnaşyklary giňeltmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny bellediler. Nygtalyşy ýaly, Türkmenistan bilen Kuweýt Döwletiniň arasyndaky gatnaşyklar ikitaraplaýyn derejede, şeýle-de Birleşen Milletler Guramasynyň, beýleki halkara guramalaryň çäklerinde netijeli ösdürilýär. Iki ýurduň dünýäde parahatçylygy, howpsuzlygy üpjün etmek, Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek bilen bagly garaýyşlarynyň meňzeşligi ýa-da ýakynlygy hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de giňeltmek üçin oňyn şertleri döredýär.

Döwlet Baştutanymyz Bitarap Türkmenistanyň halkara bileleşigiň işjeň agzasy bolmak bilen, ählumumy bähbide gönükdirilen oňyn başlangyçlary öňe sürýändigini belledi hem-de pursatdan peýdalanyp, ýurdumyzyň başlangyçlaryna berýän goldawy üçin Kuweýt tarapyna minnetdarlyk bildirdi. Şunda Türkmenistanyň hem Kuweýtiň netijeli başlangyçlaryny goldamagyny dowam etdirjekdigi tassyklanyldy.

Söhbetdeşler ýangyç-energetika, ulag-aragatnaşyk ulgamlaryny ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy ösdürmek üçin geljegi uly ugurlaryň hatarynda görkezdiler. “Ýurdumyzyň geografik taýdan amatly ýerleşmegi we baý tebigy gorlara eýe bolmagy halkara derejede iri taslamalary öňe sürmäge şert döredýär. Biz Gündogar — Günbatar, Demirgazyk — Günorta ugurlary boýunça üstaşyr ulag geçelgelerini döretmek, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisi ýaly iri energetika taslamalaryny durmuşa geçirmek boýunça hyzmatdaşlyk edip bileris” diýip, Arkadagly Gahryman Serdarymyz aýtdy.

Söhbetdeşler iki ýurduň arasynda eksport-import mümkinçiliklerini artdyrmak, özara haryt dolanyşygyny ösdürmek, ykdysady hyzmatdaşlygy has-da pugtalandyrmak üçin ähli mümkinçilikleriň bardygyny bellediler we ikitaraplaýyn maslahatlaşmalaryň, dürli ugurlar boýunça sergileriň yzygiderli geçirilmeginiň maksadalaýyk boljakdygyny nygtadylar. Hormatly Prezidentimiz medeni-ynsanperwer, ylym-bilim, sport we syýahatçylyk ýaly ugurlarda-da özara hyzmatdaşlyk etmek üçin uly mümkinçilikleriň bardygyny aýdyp, Türkmenistanyň Kuweýt tarapynyň anyk tekliplerine seretmäge taýýardygyny tassyklady.

Duşuşygyň dowamynda döwlet Baştutanymyz Türkmenistanyň başlangyjy boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň Kararnamasyna laýyklykda, 2025-nji ýylyň “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýlip yglan edilendigini, bu wakanyň ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy bilen gabat gelýändigini belledi we Şeýh Sabah Al-Halid Al-Sabahy şu ýylyň 12-nji dekabrynda Aşgabatda geçiriljek halkara foruma gatnaşmaga çagyrdy. Kuweýt Döwletiniň Mirasdüşer Şazadasy çakylyk üçin hoşallyk bildirip, Türkmenistanyň oňyn Bitaraplyga esaslanýan daşary syýasatynyň sebitde we dünýäde parahatçylygy pugtalandyrmakda möhüm ähmiýetini belledi.

Duşuşygyň ahyrynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hem-de Kuweýt Döwletiniň Mirasdüşer Şazadasy Şeýh Sabah Al-Halid Al-Sabah döwletara gatnaşyklaryň iki ýurduň doganlyk halklarynyň bähbidine ugurlaryň giň gerimi boýunça mundan beýläk-de ösdüriljekdigine ynam bildirip, birek-birege iň gowy arzuwlaryny beýan etdiler.

(TDH)

Hormatly Prezidentimiz BMG-niň Baş Assambleýasynyň ýokary derejeli plenar mejlisine gatnaşdy

Nýu-Ýork, 22-nji sentýabr (TDH). Şu gün Amerikanyň Birleşen Ştatlaryna iş saparynyň çäklerinde hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Birleşen Milletler Guramasynyň döredilmeginiň 80 ýyllygy mynasybetli Baş Assambleýanyň ýokary derejeli plenar mejlisine gatnaşdy.

Mejlisiň öňüsyrasynda BMG-niň Baş Assambleýasynyň zalynda Maýkl Tilmanyň ýolbaşçylygynda “Umyt üçin aýdym” atly ýaşlar horunyň, “Metropoliten” horunyň, pianinoçy Dewid Wotkinsiň çykyşlaryna tomaşa edildi. Konsertden soňra, BMG-niň Baş Assambleýasynyň 80-nji sessiýasynyň Başlygy hanym Annalena Berbok çykyş etdi. Soňra Milletler Bileleşiginiň 80 ýyllygyna bagyşlanan wideofilm görkezildi.

Wideofilm tamamlanandan soň, BMG-niň Baş sekretary Antoniu Guterriş çykyş etdi. Şeýle hem mejlisiň dowamynda Liberiýanyň ozalky Prezidenti hanym Elen Jonson-Serlif, Norwegiýanyň ozalky Premýer-ministri hanym Gru Harlem Bruntlan, parahatçylyk boýunça Nobel baýragynyň eýesi hanym Mariýa Ressa parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi we adam hukuklaryny üpjün etmekde Birleşen Milletler Guramasynyň orny barada çykyş etdiler. Parahatçylyk boýunça ilçi, şahyr hanym Marýam Bukar Hassanyň çykyşy çärä aýratyn many-mazmun berdi.

Türkmenistan Bitarap döwlet hökmünde parahatçylygy, durnuklylygy we halkara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga gönükdirilen daşary syýasaty durmuşa geçirýär. Ýurdumyzyň bu hukuk ýagdaýy ählumumy howpsuzlyga işjeň goşant bolmak bilen, Watanymyzyň halkara giňişlikde öňe sürýän möhüm başlangyçlarynda öz beýanyny tapýar. Gahryman Arkadagymyzyň 19-njy sentýabrda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde belleýşi ýaly, Türkmenistanyň Bitaraplygy diňe bir türkmen halkynyň däl, eýsem, bütin adamzadyň gymmatlygydyr. Bitaraplyk biziň parahatçylygy we hyzmatdaşlygy ündeýän, halklary dost-doganlyga, agzybirlige çagyrýan işlerimizi dünýä ýaýýan taglymatdyr. Bu taglymat eziz Watanymyzyň beýik geljeginiň şanyna döredýän we gurýan merdana halkymyza täze üstünlikleri gazanmaga güýç-kuwwat berýär. Ýurdumyzyň döwletleriň arasynda parahatçylygy, ynanyşmagy berkitmäge gönükdirilen başlangyçlary halkara bileleşikde giň goldawa eýe bolýar. Muňa eziz Watanymyzyň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan üçünji gezek ykrar edilmegi hem şaýatlyk edýär. Dünýäde üç gezek ykrar edilen Bitarap ýurt eziz Watanymyz Türkmenistandyr.

Parahatçylygy we howpsuzlygy pugtalandyrmak boýunça başlangyçlary öňe sürmek Türkmenistanyň parahatçylyk döredijilikli syýasatynyň esasy ugurlarynyň biridir. Ýurdumyz gapma-garşylyklaryň öňüni almaga we döwletleriň arasynda dialogy goldamaga gönükdirilen başlangyçlary işjeň ilerledýär. Bu ugurdaky tagallalar Türkmenistanyň BMG-niň ýörelgelerine ygrarlydygyny, ählumumy meseleleri çözmekde bu guramanyň ygtybarly hyzmatdaşy hökmünde çykyş edýändigini görkezýär. BMG-niň Baş Assambleýasynyň Türkmenistanyň başlangyjy esasynda kabul eden Kararnamalary parahatçylyk meseleleri boýunça halkara gün tertibini emele getirmekde möhüm orny eýeleýär. 2023-nji ýyly “Parahatçylygyň kepili hökmünde dialogyň halkara ýyly” diýip yglan etmek baradaky Kararnama şolaryň iň ähmiýetlileriniň biri bolup, onda gapma-garşylyklary çözmek üçin netijeli dialogyň möhümdigi nygtalýar. Türkmenistanyň bu başlangyjy BMG-ä agza döwletler tarapyndan giň goldawa eýe boldy.

Türkmenistanyň başlangyjy bilen kabul edilen ýene bir wajyp resminama 2025-nji ýyly “Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” diýip yglan etmek hakyndaky Kararnamadyr. Bu başlangyç hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow tarapyndan öňe sürlüp, BMG-niň Baş Assambleýasynda biragyzdan goldanyldy. Bu resminamanyň kabul edilmegi Türkmenistanyň parahatçylyk döredijilikli taglymlary ilerletmäge goşýan goşandynyň ykrarnamasy bolup, ýurdumyzyň dünýä ýurtlaryny umumy gymmatlyklaryň daşynda jebisleşdirmäge ukyply bitarap döwlet hökmünde eýeleýän ornuny alamatlandyrýar.

2025-nji ýylda iki sany möhüm sene — Türkmenistanyň Bitaraplygynyň 30 ýyllygy we BMG-niň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygy bellenilýär. Bu iki ýubileý senäniň gabat gelmegi Türkmenistan bilen BMG-niň arasyndaky taryhy arabaglanyşygy görkezýär. Ýurdumyz Bitaraplyga eýe bolan wagtyndan bäri geçen taryhy döwürde bu halkara hukuk derejesiniň parahatçylyga ýardam bermek üçin netijeli gural bolup durýandygyny subut etdi. Türkmenistan deňhukuklylyk, beýleki döwletleriň özygtyýarlylygyna hormat goýmak, içerki işlerine goşulmazlyk ýörelgelerine esaslanýan açyk daşary syýasaty durmuşa geçirýär. Bu syýasat ýurdumyza dürli döwletler, şol sanda sebitdäki goňşy ýurtlar bilen sazlaşykly gatnaşyklary alyp barmaga mümkinçilik berýär.

“Dialog — parahatçylygyň kepili” başlangyjy Türkmenistanyň BMG bilen hyzmatdaşlykdaky iň möhüm başlangyçlarynyň biri bolup, ol gapma-garşylyklaryň öňüni almak, halklaryň arasynda ynanyşmagy pugtalandyrmak üçin esasy gural hökmünde dialogy ösdürmäge gönükdirilendir. Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyz tarapyndan halkara gatnaşyklaryň täze filosofiýasy hökmünde öňe sürlen bu başlangyç dünýä jemgyýetçiliginiň giň goldawyna eýe boldy. Häzirki wagtda ýurdumyzyň bu başlangyjy ösmegini dowam etdirýär we Türkmenistan ony ählumumy derejede ilerletmek üçin Milletler Bileleşigi bilen ýakyndan hyzmatdaşlyk edýär.

“Dialog — parahatçylygyň kepili” başlangyjy diňe bir syýasy ugurlary däl, eýsem, özara düşünişmäge ýardam berýän medeni alyşmalary hem öz içine alýar. Türkmenistan BMG bilen hyzmatdaşlykda dürli çäreleri geçirip, milli medeniýetimizi parahatçylyk döredijiligiň guraly hökmünde görkezýär. Munuň özi ählumumy raýdaşlygy pugtalandyryp, parahatçylygy üpjün etmekde medeniýetiň eýeleýän ornuny nygtaýar. Birleşen Milletler Guramasy bilen hyzmatdaşlygyň çäklerinde Türkmenistan guramanyň dürli edaralarynyň, şol sanda Baş Assambleýanyň we Howpsuzlyk geňeşiniň işine işjeň gatnaşyp, öz parahatçylyk döredijilik işi barada yzygiderli hasabatlary berýär, ählumumy gün tertibi boýunça täze pikirleri öňe sürýär. Bu hyzmatdaşlyk diňe bir Türkmenistanyň abraýyny pugtalandyrmak bilen çäklenmän, eýsem, BMG-niň parahatçylygy üpjün etmek boýunça maksatlaryny durmuşa geçirmäge-de ýardam berýär.

Türkmenistan bu düzümiň çäklerinde durnukly ösüş we ekologiýa boýunça Kararnamalary hem ilerledýär. Bu resminamalar howanyň üýtgemegine garşy göreşmek boýunça ählumumy tagallalaryň maksatlaryna laýyk gelip, ýurdumyzyň parahatçylyk döredijilik syýasatynyň diňe bir howpsuzlygy üpjün etmäge däl, eýsem, adamzadyň umumy öýüniň uzak möhletleýin abadançylygyna hem gönükdirilendigini görkezýär.

Ýurdumyz sebitde durnuklylygy üpjün etmek boýunça başlangyçlarda işjeň orny eýeleýär. 2022-nji ýylyň 28-nji iýulynda Türkmenistanyň başlangyjy boýunça BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan “Merkezi Aziýa — parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagy” atly Kararnamanyň kabul edilmegi diňe bir sebit üçin däl, eýsem, halkara gatnaşyklaryň tutuş ulgamy üçin hem möhüm waka boldy. Türkmenistan tarapyndan öňe sürlen bu resminama Ýewraziýanyň merkezinde uzak möhletleýin hyzmatdaşlygyň we parahatçylygyň ýörelgelerini berkidýän binýatlaýyn syýasy-hukuk resminamasy bolup durýar. Halkara Bitaraplyk gününi, Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyllaryny, Merkezi Aziýany parahatçylyk, ynanyşmak we hyzmatdaşlyk zolagy diýip yglan etmek baradaky başlangyçlar ýurdumyzyň çuňňur oýlanyşykly we yzygiderli daşary syýasat strategiýasynyň netijeleridir. Türkmenistan diňe bir başlangyçlary öňe sürmek bilen çäklenmän, eýsem, olaryň halkara giňişlikde ykrar edilmegini we iş ýüzünde durmuşa geçirilmegini gazanmaga taýýardygyny görkezýär. Şeýle yzygiderlilik ýurdumyzyň daşary syýasy ugruna ynamy has-da pugtalandyrýar.

Türkmenistanyň tejribesi beýleki döwletler üçin nusgalyk görelde bolup, bitaraplyk ýörelgeleriniň we öňüni alyş diplomatiýasynyň parahatçylygy hem-de durnuklylygy üpjün etmek üçin netijeli gural bolup durýandygyny, ýurdumyzyň halkara giňişlikdäki işjeň ornunyň bolsa ählumumy meseleleriň çözgüdine goşant goşmaga mümkinçilik berýändigini görkezýär.

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrmaga we maýa goýumlaryny çekmäge gönükdirilen Türkmenistanyň Maýa goýum forumy geçirilýär. Forumda strategiki meseleleri ara alyp maslahatlaşmak üçin döwlet düzümleriniň, halkara maliýe edaralarynyň we iri guramalaryň wekilleri ýygnandylar.

BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary Rabab Fatima wideoaragatnaşyk arkaly gutlag sözi bilen çykyş etdi. Ol Türkmenistanyň forumy geçirmekdäki tagallalaryna ýokary baha berdi we bu çäräniň ýurduň Hereketleriň Awaza Maksatnamasyny durmuşa geçirmäge we deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň (DÇBÖBD) mümkinçiliklerini giňeltmek boýunça bilelikdäki tagallalara ygrarlydygyny görkezýändigini nygtady.

Rabab Fatimanyň sözlerine görä, Türkmenistanyň gatnaşmagynda üstünlikli geçirilen DÇBÖBD boýunça BMG-niň üçünji maslahaty ýurduň ösüşiň möhüm meselelerini çözmek üçin hyzmatdaşlary birleşdirip bilýändigini görkezdi. Ol DÇBÖBD-iň ýaş ilaty we baý serişdeleri bolan ýurtlar hökmünde ägirt uly maýa goýum mümkinçiligine eýedigini belledi.

BMG-niň iň az ösen döwletler boýunça Ýokary wekiliniň edarasy Hereketleriň Awaza Maksatnamasynda göz öňünde tutulan infrastruktura maýa goýum gurluşyny döretmek boýunça işleýär. Bu gurluş DÇBÖBD-iň infrastrukturasyny döwrebaplaşdyrmak üçin zerur maýa goýumlaryny çekmelidir.

BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary bu ýurtlary halkara maýadarlar bilen baglanyşdyrmak üçin niýetlenen DÇBÖBD üçin ählumumy işewürler torunyň işe girizilendigini hem ýatlatdy. Rabab Fatima sözüniň ahyrynda deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň gün tertibini öňe sürmekde yzygiderli ygrarlylygy üçin Türkmenistana minnetdarlyk bildirdi.

HHM

Awazada geçirilýän Maýa goýum forumynyň çäklerinde gatnaşyjylar Türkmenistanyň ykdysady gatnaşyklary pugtalandyrmakda we maýa goýumlaryny çekmekdäki ornuny ara alyp maslahatlaşdylar. Umumy mejlisde çykyş eden Bütindünýä Bankynyň Ýerine ýetiriji direktory Beatris Lus Mazer Mallor ýurtda geçirilýän özgertmeleriň iri taslamalary durmuşa geçirmek üçin amatly şertleri döredýändigini nygtady.

Öz gezeginde, Azerbaýjanyň Ykdysadyýet ministriniň orunbasary Sahib Nureddin Alekperow Türkmenistanyň sebit hyzmatdaşlygynda esasy hyzmatdaşdygyny belledi.

Forumyň gatnaşyjylary halkara hyzmatdaşlygyň we açyklygyň strategiki netijelilige ýetmek üçin möhüm şertlerdigi barada ylalaşdylar. Tebigy gazyň ägirt uly gorlaryna eýe ýurt hökmünde Türkmenistan ykdysadyýetini diwersifikasiýa etmek we energetika pudagynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak boýunça işjeň işleýär. TOPH gaz geçirijisiniň gurluşygy sebitleri birleşdirýän ygtybarly energetika hyzmatdaşy hökmünde Türkmenistanyň ornuny görkezýän mysal hökmünde getirildi.

Işewür gurşawy gowulandyrmak maksady bilen, Türkmenistan gümrük amallaryny we migrasiýa syýasatyny kämilleşdirýär, sanly tehnologiýalary işjeň ornaşdyrýar. Bu bolsa eksporty ösdürmek we hyzmatdaşlary çekmek üçin täze mümkinçilikler döredýär.

Bütindünýä Bankyny we Merkezi Aziýa we Kawkaz institutyny öz içine alýan halkara guramalaryň wekilleri ýurduň ykdysady durnuklylygy pugtalandyrmak we ygtybarly esaslary döretmek boýunça tagallalaryna ýokary baha berdiler. Olaryň pikiriçe, Türkmenistana bolan maýa goýum gyzyklanmasy diňe bir tebigy serişdeler bilen däl, eýsem oýlanyşykly döwlet syýasaty bilen hem baglanyşyklydyr.

Forumyň gatnaşyjylary Türkmenistanyň maýa goýum meýdançasy hökmünde strategiki netijeliligini biragyzdan ykrar etdiler we açyk gepleşikleriň we özara bähbitli hyzmatdaşlygyň durnukly ösüş üçin esasy şertlerdigini nygtadylar.

HHM

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda şu gün Türkmenistanyň Maýa goýum forumy (TIF 2025) öz işine başlady we 19-njy sentýabra çenli dowam eder. Daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge gönükdirilen bu giň gerimli çäre 45 ýurtdan 800-den gowrak wekili birleşdirdi. Gatnaşyjylaryň arasynda ýokary derejeli döwlet işgärleri, iri halkara guramalaryň ýolbaşçylary, maýa goýum banklarynyň ýolbaşçylary we öňdebaryjy bilermenler bar.

Forum Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň maliýe we ykdysadyýet ministri Mämmmetguly Astanagulow tarapyndan okalan ýüzlenmesi bilen açyldy. Birinji günüň esasy wakasy «Türkmenistanyň maýa goýum özüne çekijiligi strategiki netijeliligiň esasy hökmünde» atly umumy mejlis boldy.

Oňa BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy Dmitriý Şlapaçenko moderatorlyk etdi. Bütindünýä bankynyň ýerine ýetiriji direktory Beatris Lus Maser Mallor we BMG-niň Baş sekretarynyň orunbasary Rabab Fatima ýaly dünýä bilermenleri çykyş etdiler.

Iki günüň dowamynda forumyň gatnaşyjylaryna türkmen ykdysadyýetiniň esasy pudaklarynda, şol sanda energetika, logistika, gurluşyk, maliýe we innowasiýalar pudaklarynda durmuşa geçirilmäge taýýar taslamalar hödürlener. Döwlet-hususy hyzmatdaşlygyň, "ýaşyl" we sanly özgertmeleriň, şeýle hem howa şertlerine durnukly oba hojalygynyň meselelerine aýratyn üns berler.

Çäräniň ýokary derejesi giň halkara goldaw bilen nygtalýar: foruma 50-den gowrak resmi hyzmatdaş we guramalar hemaýatkärlik edýär we goldaýar. Olaryň arasynda Bütindünýä banky, Aziýa ösüş banky, BMG we ÝHHB, şeýle hem "Daewoo E&C" we "John Deere" ýaly iri kompaniýalar bar.

TIF 2025 maýa goýum forumy Türkmenistanyň Maliýe we ykdysadyýet ministrligi, Türkmenistanyň Daşary işler ministrligi bilen "Turkmen Congress" bilelikde guraldy.

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilýän Türkmenistanyň Maýa goýum forumynyň (TIF 2025) çäginde Şweýsariýanyň Halkara işewürlik geňeşiniň başlygy Nikola Ramseýer çykyş etdi. Ol öz çykyşynda iki ýurduň umumy gymmatlyklaryny we ykdysadyýetleriniň biri-biriniň üstüni ýetirýän häsiýetini nygtady.

Nikola Ramseýer telekeçi we syýasatçy hökmündäki tejribesiniň durnuklylyk we berkemezlik meselelerine toplumlaýyn çemeleşmegiň ähmiýetini görkezýändigini belledi. Onuň sözlerine görä, has durnukly geljegi gurmak üçin diňe işewürlik nukdaýnazaryny däl, eýsem kanunçylyk nukdaýnazaryny hem göz öňünde tutmak zerurdyr.

"Men Şweýsariýanyň we Türkmenistanyň käbir manysynda umumy gymmatlyklary paýlaşýandygyna tüýs ýürekden ynanýaryn. Iki ýurt hem doly hyzmatdaşlyk arkaly Bitaraplyga, durnuklylyga we abadançylyga ynanýarlar. Emma şol bir wagtyň özünde biziň ykdysadyýetimiz biri-biriniň üstüni örän gowy ýetirýär. Şweýsariýa ösen ýokary tehnologiýaly we kapitally ýurt, Türkmenistan bolsa ägirt uly mümkinçilikleri üpjün edýän baý ýurtdyr" diýip, ol belledi.

Şweýsariýanyň wekili işewürlik geňeşiniň agzalaryndan gelýän anyk haýyşlar barada gürrüň berdi. Ol Türkmenistanyň gaýtadan dikeldilýän energetika (gün we ýel) pudagyndaky kuwwatyny aýratyn belläp geçdi, bu ýerde Şweýsariýa maýa goýumlary we bilermenler maslahatyny berip biler.

Şeýle hem ol metanyň zyňyndylaryny azaltmak ulgamynda hyzmatdaşlyk mümkinçiliklerini belledi, bu ýerde şweýsariýaly inženerler dünýäde öňdebaryjydyr. Ramseýeriň sözlerine görä, "Galkynyş" gaz känini işläp taýýarlamak hem maýadarlaryň gyzyklanmasyny döredýär. Ol bu ugurlaryň ählisiniň arzuw däl-de, eýsem bilelikde durmuşa geçirmek üçin anyk tekliplerdigini nygtady.

HHM

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow Türkmenistanyň Maýa goýum forumyna gatnaşyjylara Gutlag hatyny iberdi. Hatda şeýle diýilýär:

“Sizi Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 34 ýyllyk baýramynyň öňüsyrasynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilýän Türkmenistanyň maýa goýum forumynyň öz işine başlamagy bilen tüýs ýürekden gutlaýaryn.

Garaşsyz Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň şanly 30 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda geçirilýän maýa goýum forumy ýurdumyzyň senagat kuwwatyny artdyrmakda, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlary çekmek, dünýä bazarlarynda uly islegden peýdalanýan harytlaryň täze önümçiliklerini döretmek we bar bolanlarynyň kuwwatyny artdyrmak boýunça ileri tutulýan maksatnamalary durmuşa geçirmekde uly ähmiýete eýedir. Şoňa görä-de, Awazada geçirilýän bu çäräniň Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe sebitleri senagatlaşdyrmaga we durmuş-ykdysady taýdan has-da ösdürmäge, pudaklara häzirki zaman tehnologiýalaryny ornaşdyrmaga, sanly ykdysadyýet konsepsiýasyny işjeň durmuşa geçirmäge, maýa goýumlary çekmäge ýardam etjekdigine berk ynanýaryn.

Ykdysadyýetimiziň ähli pudaklarynda yzygiderli amala aşyrylýan düýpli özgertmeler ýurdumyzda kabul edilen döwlet ähmiýetli orta we uzak möhletli maksatnamalaryň, meýilnamalaryň, strategiýalardyr konsepsiýalaryň netijeli amala aşyrylmagyna gönükdirilendir. Daşary ýurtly maýadarlaryň, işewürleriň, halkara maliýe-bank düzümleriniň hem-de Türkmenistanyň döwlet edaralarynyň, telekeçileriň arasynda netijeli gatnaşyklary giňeltmekden ugur alnyp geçirilýän bu çäre durmuşyň ähli ulgamlarynda durnukly ösüş hem-de täze tehnologiýalaryň peýdalanylmagy, ýurdumyzyň maýa goýum mümkinçilikleri, sanly üpjünçilik ulgamy, sanly innowasion tehnologiýalar bilen baglanyşykly meseleler babatda özara tejribe alyşmaga mümkinçilik berer. Şeýle hem çärä gatnaşyjylaryň Diýarymyzyň innowasion tehnologiýalar pudagynda gazanan üstünlikleri bilen tanyşmagyna, hyzmatdaşlygy ýola goýmaga, öndürilýän önümleriň hilini halkara derejä ýetirmäge giň şertleri döreder. Bu möhüm ähmiýetli foruma gatnaşýan myhmanlar häzirki döwürde Türkmenistanyň ösüşiniň umumy ykdysady görkezijileri, maýa goýum strategiýasy, senagat-innowasion ösüşi, önümçilik ulgamyna ylmy-tehniki işläp taýýarlamalaryň we iň täze tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy, ýurdumyzyň ykdysady kuwwaty, Garaşsyzlyk ýyllarynda gazanan üstünlikleri bilen ýakyndan tanşarlar.

Hormatly adamlar! Gadyrly myhmanlar!

Ýurdumyzyň durnukly durmuş-ykdysady ösüşini üpjün etmek, ykdysadyýetimiziň diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürilmegi, döwletimiziň baý tebigy we çig mal mümkinçilikleriniň netijeli ulanylmagy, dürli ugurlarda hususy ulgamyň önümçilikleriniň ösdürilmegi, innowasion tehnologiýalara esaslanýan pudaklara, döwrebap senagat we önümçilik taslamalaryna goýulýan maýa goýumlaryň möçberiniň artdyrylmagy bilen bagly bolup durýar. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň dünýä döwletleri, halkara guramalar, şol sanda halkara maliýe we ykdysady guramalary bilen özara bähbitli gatnaşyklaryny işjeňleşdirmek, daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek maksady bilen, ýurdumyzda we daşary ýurtlarda toplumlaýyn çäreleriň geçirilmegi Watanymyzyň maýa goýum kuwwatynyň artmagyna uly itergi berer.

Hormatly adamlar! Gadyrly myhmanlar!

Sizi Türkmenistanyň maýa goýum forumynyň öz işine başlamagy bilen ýene-de bir gezek tüýs ýürekden gutlaýaryn. Size berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, alyp barýan işleriňizde uly üstünlikleri arzuw edýärin.”

Türkmenistanyň daşary ýurtlar bilen özara bähbitli hyzmatdaşlygyny ösdürmek wezipesi geçen aýda geçirilen köp sanly halkara çärelerde — syýasy geňeşmelerde, işewürlik gepleşiklerinde, maslahatlarda, sanly ulgam arkaly guralan okuw maslahatlarynda, medeni çärelerde ara alnyp maslahatlaşylan esasy mesele boldy. Bularyň ählisi hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda «Açyk gapylar» syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmekde ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň alyp barýan netijeli işleriniň aýdyň görkezijileridir.

3-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Birleşen Milletler Guramasynyň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň başlanmagy mynasybetli bu forumy geçirýän ýurduň we BMG-niň baýdaklaryny galdyrmak dabarasy boldy.

Şol gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň hem-de BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyna gatnaşmak maksady bilen ýurdumyza gelen Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterrişiň arasynda duşuşyk geçirildi. Söhbetdeşligiň dowamynda bu forumyň Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk hukuk derejesine eýe bolmagynyň 30 ýyllygynyň, BMG-niň esaslandyrylmagynyň 80 ýyllygynyň bellenilýän ýylynda geçirilmeginiň ähmiýetine üns çekildi.

4-nji awgustda Türkmenbaşy şäherinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatyna gatnaşmak üçin Türkmenistana gelen Gazagystan Respublikasynyň Prezidenti Kasym-Žomart Tokaýew, Täjigistan Respublikasynyň Prezidenti Emomali Rahmon, Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew bilen duşuşyklary geçirdi. Söhbetdeşler döwletara gatnaşyklaryň ähli ugurlar boýunça mundan beýläk-de netijeli ösdüriljekdigine ynam bildirdiler, şeýle hem Awaza forumynyň çäklerinde serediljek meseleleriň özara hyzmatdaşlygyň mundan beýläk-de ösdürilmegine kuwwatly itergi berjekdigini bellediler.

5 — 8-nji awgust aralygynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahaty geçirildi. Oňa döwlet we hökümet Baştutanlary, 100-den gowrak ýurduň, 50-ä golaý halkara guramanyň ýokary wezipeli wekilleri, dünýä belli kompaniýalaryň 20-den agdygynyň wekilleri gatnaşdylar. Bu ähmiýetli wakany giňden şöhlelendirmek üçin dünýäniň 40-a golaý ýurdundan köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleriniň 160-dan gowragy Türkmenistana geldi. BMG-niň guramagynda her on ýyldan bir gezek geçirilýän bu halkara maslahat deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň durmuş-ykdysady taýdan durnukly ösüşini gazanmak, özara hyzmatdaşlygy pugtalandyrmak bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşmak we bu ugurda gazanylan üstünlikleri seljermek üçin möhüm meýdança öwrüldi. Maslahatyň çäklerinde «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda köp sanly çäreler, şol sanda Parlament forumy, Raýat jemgyýetiniň forumy, Ýaşlar forumy, Hususy pudagyň forumy, Zenan ýolbaşçylaryň duşuşygy, Günorta-Günorta hyzmatdaşlygy boýunça ministrler duşuşygy, arabaglanyşyk boýunça çäre, DÇBÖBD boýunça milli utgaşdyryjylaryň hem-de BMG-niň hemişelik utgaşdyryjylarynyň duşuşygy, «tegelek stoluň» başyndaky ýokary derejeli mowzuklaýyn söhbetdeşlikler, ugurdaş çäreler, brifingler geçirildi.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredowyň we Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynyň Başlygy Filemon Ýangyň arasynda geçirilen duşuşykda ýurdumyz bilen BMG-niň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy, şeýle hem parahatçylygy, howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek maksady bilen, halkara we sebit meýdançalarynyň çäklerinde köptaraplaýyn hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň möhümdigi nygtaldy.

5-nji awgustda Awazada türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew we Azerbaýjan Respublikasynyň Premýer-ministri Ali Asadow bilen duşuşygy geçirildi. Taraplar goňşy döwletleriň arasynda üçtaraplaýyn hyzmatdaşlygyň häzirki ýagdaýyny hem-de geljegini ara alyp maslahatlaşdylar.

Gahryman Arkadagymyz Russiýa Federasiýasynyň Tatarystan Respublikasynyň Baştutany Rustam Minnihanow, Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary Dmitriý Patruşew, RF-niň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygynyň orunbasary Konstantin Kosaçýow bilen duşuşdy. Duşuşyklarda döwletara gatnaşyklary dürli ugurlar boýunça ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

5-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky Kongresler merkezinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň başlyklyk etmeginde Merkezi Aziýa döwletleriniň Baştutanlarynyň ýedinji konsultatiw duşuşygyna gabatlanan çäre geçirildi. Foruma Gazagystan Respublikasynyň, Täjigistan Respublikasynyň, Özbegistan Respublikasynyň Prezidentleri hem-de Gyrgyz Respublikasynyň Ministrler Kabinetiniň Başlygy, Prezidentiň Diwanynyň ýolbaşçysy gatnaşdylar. Munuň özi Bitarap Türkmenistanyň halkara giňişlikdäki abraýynyň barha belende galýandygynyň nobatdaky aýdyň mysalydyr.

Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa BMG-niň Awaza maslahatyna gatnaşmak üçin Türkmenistana sapar bilen gelen Katar Döwletiniň Daşary işler ministrliginiň halkara hyzmatdaşlyk boýunça döwlet sekretary Marýam bint Ali Al-Misned bilen duşuşdy. Bellenilişi ýaly, iki ýurduň arasynda dürli ugurlarda, şol sanda medeni-ynsanperwer ulgamda netijeli hyzmatdaşlyk ösdürilýär.

Awaza forumynyň birinji gününiň netijeleri boýunça Birleşen Milletler Guramasynyň Baş sekretary Antoniu Guterriş we Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow brifing geçirdiler.

5-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky teatrlaşdyrylan interaktiw deňiz suw çüwdürimler toplumynda dostlukly ýurtlaryň milli günleriniň açylyş dabarasy boldy. Dabara Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow hem-de maslahata gatnaşýan ýurtlaryň ýokary derejeli wekiliýet ýolbaşçylary gatnaşdylar.

Halkara forumyň çäklerinde 5 — 7-nji awgust aralygynda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Gruziýanyň, Katar Döwletiniň, Eýran Yslam Respublikasynyň, Saud Arabystany Patyşalygynyň, Awstriýa Respublikasynyň, Lesoto Patyşalygynyň, Portugaliýa Respublikasynyň, Butan Patyşalygynyň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylary, BMG-niň Senagat ösüşi guramasynyň Baş direktorynyň orunbasary, ABŞ-nyň Döwlet sekretarynyň Günorta we Merkezi Aziýa işleri boýunça kömekçisiniň orunbasary bilen duşuşyklary geçirdi. Taraplar halkara düzümleriň, hususan-da, BMG-niň çäklerinde döwletara gatnaşyklary we özara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň mümkinçiliklerine garadylar.

BMG-niň Baş Assambleýasynyň şu ýylyň iýulynda kabul eden Kararnamasyna laýyklykda, 6-njy awgust «Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletleriň aýratyn zerurlyklary hem-de ösüş ulgamynda olaryň öňünde durýan aýratyn meseleler barada maglumatlary ýaýratmagyň halkara güni» diýlip yglan edildi. Bu sene indi her ýylyň 6-njy awgustynda belleniler. Şanly waka bagyşlanyp, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda brifing geçirildi.

Köp sanly türkmen we daşary ýurt žurnalistleriniň gatnaşmagynda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň jemlerine bagyşlanyp, 8-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda geçirilen brifingde ählumumy raýdaşlyk gatnaşyklaryna esaslanýan durnukly ösüşe batyrgaý we inklýuziw garaýyşlaryň maslahatyň çäklerinde geçirilen pikir alyşmalaryň esasyny düzendigi bellenildi. Şol gün «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky teatrlaşdyrylan interaktiw deňiz suw çüwdürimler toplumynda Merkezi Aziýa ýurtlarynyň hem-de Azerbaýjan Respublikasynyň medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konserti boldy.

10-njy awgustda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewiň arasynda geçirilen telefon arkaly söhbetdeşlikde BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan döwletler boýunça üçünji maslahatynyň çäklerinde Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen Türkmenistanyň, Özbegistanyň we Azerbaýjanyň gatnaşmagynda geçirilen üçtaraplaýyn duşuşygyň ähmiýeti nygtaldy. Söhbetdeşler üç ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ugurlaryň giň toplumy boýunça ilerletmek babatda uly mümkinçilikleriň bardygyna ünsi çekdiler.

12-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda Hazar deňziniň güni dabaraly bellenildi. Baýramçylyk mynasybetli sportuň dürli görnüşleri boýunça bäsleşikler, mowzuklaýyn sergi we “Hazar deňzi — dostluk we parahatçylyk deňzi” atly ylmy-amaly maslahat geçirildi. Forumyň dowamynda durnukly ösüşi üpjün etmegiň çäklerinde ykdysady, durmuş, ekologik meseleleriň birnäçesiniň çözgüdini özünde jemleýän wajyp meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

20-nji awgustda Waşingtonda Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow bilen Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Döwlet sekretary Marko Rubionyň arasynda geçirilen duşuşykda Türkmenistan bilen ABŞ-nyň arasyndaky hyzmatdaşlygy ösdürmegiň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy. Şol gün türkmen-amerikan syýasy geňeşmeleriniň nobatdaky tapgyry geçirildi. Onda söwda-ykdysady gatnaşyklary giňeltmegiň, howpsuzlyk ulgamyndaky hyzmatdaşlygy, «C5 + 1» sebitleýin platformasynyň çäginde özara gatnaşyklary işjeňleşdirmegiň meselelerine garaldy.

22-nji awgustda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagyndaky Kongresler merkezinde türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewiň we Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň arasynda üçtaraplaýyn duşuşyk geçirildi. Duşuşykda bellenilişi ýaly, sebitiň ýurtlarynyň halklaryny köpasyrlyk dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklary, umumy taryhy-medeni, ruhy gymmatlyklar baglanyşdyrýar. Bu bolsa köpugurly gatnaşyklaryň pugtalandyrylmagy üçin berk binýat bolup hyzmat edýär. Ýokary derejedäki üçtaraplaýyn duşuşygyň netijeleri boýunça resminamalara gol çekmek dabarasy boldy. Şeýle-de türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýew hem-de Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýew Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Özbegistan Respublikasynyň Bilelikdäki Beýannamasyny kabul etdiler.

Duşuşygyň çäklerinde Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň, Azerbaýjan Respublikasynyň Prezidenti Ilham Aliýewiň hem-de Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň arasynda ikitaraplaýyn gepleşikler geçirildi.

25-nji awgustda Türkmenistanyň we Pakistan Yslam Respublikasynyň daşary syýasat edaralarynyň arasynda syýasy geňeşmeler geçirildi. Duşuşygyň gün tertibine syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlardaky ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň meseleleri girizildi. Şeýle-de parlamentara gatnaşyklary berkitmäge, halkara we sebit düzümleriniň çäklerindäki hyzmatdaşlygy ösdürmäge gyzyklanma beýan edildi. Mundan başga-da, hyzmatdaşlygyň şertnama-hukuk binýadyny kämilleşdirmegiň ýollary, energetika, ulag pudaklarynda bilelikdäki taslamalary ilerletmek bilen bagly meseleler, şol sanda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) transmilli gaz geçiriji taslamasynyň durmuşa geçirilişi ara alnyp maslahatlaşyldy.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow bilen Pakistanyň Daşary işler ministrliginiň Günbatar Aziýa ýurtlary we Owganystan boýunça goşmaça sekretary Saýed Ali Asad Gillaniniň arasynda geçirilen duşuşykda döwletara gatnaşyklaryň özara gyzyklanma bildirilýän ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

28-nji awgustda Moskwada Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň daşary syýasat edaralarynyň ýolbaşçylarynyň duşuşygy geçirildi. Duşuşygyň dowamynda strategik hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan döwletara dialogyň netijeli ösdürilýändigi bellenildi. Taraplar ozal gazanylan ylalaşyklaryň durmuşa geçirilişiniň barşyna garadylar we geljek üçin bilelikdäki çäreleri ara alyp maslahatlaşdylar. Şeýle-de BMG-niň, GDA-nyň, Hazarýaka ýurtlaryň hyzmatdaşlygynyň, «Merkezi Aziýa — Russiýa» formatynyň çäklerindäki türkmen-rus hyzmatdaşlygynyň netijeli häsiýeti nygtaldy. Duşuşygyň ahyrynda ministrler köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri üçin ýüzlenme bilen çykyş etdiler.

Awgust aýynda zenanlardan ybarat türkmen wekiliýeti Hytaý Halk Respublikasynda saparda boldy. Saparyň çäklerinde ýurdumyzyň wekiliýetiniň agzalary birnäçe duşuşyklary geçirdiler hem-de hytaý halkynyň milli medeniýeti bilen tanyşdylar. Hususan-da, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň bejeriş işleri boýunça wise-prezidenti Oguljahan Atabaýewa HHR-iň bilim ministri Huaý Szinpen, Saglygy goraýyş işleri boýunça döwlet komitetiniň başlygynyň orunbasary Zeng Ýisin, Sun Sinlin adyndaky gaznanyň başlygy Li Bin, Hytaýyň Halk syýasy konsultatiw geňeşiniň Ählihytaý komitetiniň başlygynyň orunbasary, ŞHG-niň Hoşniýetli goňşuçylyk, dostluk we hyzmatdaşlyk boýunça komitetiniň başlygy Şen Ýueýue, Şanhaý şäheriniň häkimi Gun Çžen bilen duşuşyklary geçirdi.

Şeýlelikde, geçen aýda ýurdumyzyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň daşary ýurtly hyzmatdaşlar, abraýly guramalar bilen geçiren köpugurly çäreleri Bitarap Türkmenistanyň hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda rowaçlygyň we gülläp ösüşiň ýoly bilen ynamly öňe barýandygynyň aýdyň beýany boldy.

(TDH)