Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzyň ykdysadyýetini pudaklaýyn diwersifikasiýalaşdyrmak, ykdysady ösüşiň köpugurlylygyny gazanmak babatda uly öňegidişlikler gazanylýar. Ilatyň ýaşaýşynyň hilini gowulandyrmaga we hal-ýagdaýyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen maksatlara esaslanýan işler üstünlikli amala aşyrylýar. Durmuş-ykdysady syýasat sanly tehnologiýalary, innowasiýalary peýdalanmagyň, ykdysadyýetiň gurluş düzümini kämilleşdirmegiň, täze pudaklarydyr önümçilikleri döretmegiň, ykdysadyýetiň däp bolan pudaklarynyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň, hususyýetçiligi ösdürmegiň hasabyna depginli ösüşlere eýe bolýar. «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasy», «Türkmenistanyň Prezidentiniň obalaryň, şäherçeleriň, etrapdaky şäherleriň we etrap merkezleriniň ilatynyň durmuş-ýaşaýyş şertlerini özgertmek boýunça 2028-nji ýyla çenli döwür üçin Milli maksatnamasy» bu ösüşleriň anyk çelgilerini özünde jemleýär.

Gahryman Arkadagymyzyň «Döwlet adam üçindir!», Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň «Watan diňe halky bilen Watandyr! Döwlet diňe halky bilen döwletdir!» diýen ynsanperwer şygarlaryndan ugur alnyp amala aşyrylýan durmuş syýasaty durmuş-ykdysady ösüşiň öňdebaryjy görkezijilerine ýetmäge hem-de halkyň ýaşaýyş derejesini gowulandyrmaga gönükdirilýär. Bu ugurdaky işler ilatyň iş bilen üpjünçiliginiň derejesini ýokarlandyrmagyň, zähmeti guramagy kämilleşdirmegiň, ilatyň durmuş üpjünçiligini durnukly ösdürmegiň binýadyny has-da berkidýär. Şeýlelikde, köpugurly durmuş syýasaty netijesinde halkyň hal-ýagdaýy barha gowulanýar, ilatyň girdejileri yzygiderli ýokarlanýar. 2024-nji ýylyň 1-nji ýanwaryndan zähmet haklarynyň, pensiýalaryň, döwlet kömek pullarynyň, talyp we diňleýji haklarynyň möçberiniň 10 göterim ýokarlandyrylmagy döwletimizde durmuş ugurly ykdysady syýasatyň üstünlikli amala aşyrylýandygyny tassyklaýar.

Goý, halkymyz üçin, Watanymyzyň bagtyýar geljegi üçin ägirt uly aladalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň beýik başlangyçlary mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!

Gülbahar DURDYÝEWA,

Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň mugallymy.

Aşgabat, 16-njy ýanwar (TDH). Şu gün Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň giňişleýin göçme mejlisini geçirdi. Onda ýurdumyzyň harby we hukuk goraýjy edaralary tarapyndan 2023-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijelerine garaldy hem-de bu edaralaryň öňünde durýan ileri tutulýan wezipeler kesgitlenildi. Şeýle hem Garaşsyz ýurdumyzda howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny pugtalandyrmak, olaryň işini has-da kämilleşdirmek bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ilki bilen, Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň sekretary, goranmak ministri B.Gündogdyýew çykyş edip, geçen ýylda ýurdumyzyň goranyş ukybyny pugtalandyrmak, Ýaragly Güýçlerimiziň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmagyň, harby gullukçylaryň hünär derejesini ýokarlandyrmagyň, döwrüň talabyna laýyklykda sanly ulgamy ornaşdyrmagyň hasabyna Milli goşunyň kuwwatyny artdyrmak boýunça durmuşa geçirilen çäreler barada hasabat berdi. Hasabatda durmuş ugurly meseleleri çözmekde ýerine ýetirilen anyk işler, çagyryş boýunça harby gullugy geçýän harby gullukçylary gullukdan boşatmak we Türkmenistanyň raýatlaryny harby gulluga çagyrmak boýunça her ýylda geçirilýän meýilnamalaýyn işleriň netijeleri barada aýratyn bellenildi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, “Türkmenistanyň Ýaragly Güýçlerini ösdürmegiň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Maksatnamasynyň” kabul edilmeginiň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi. Häzirki wagtda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasyna laýyklykda, döwletimiziň goranmak ukybyny has-da pugtalandyrmak, Türkmenistanyň Ýaragly Güýçlerini kämilleşdirmek we ösdürmek boýunça maksatnamalaýyn işler alnyp barylýar.

Döwlet Baştutanymyz ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň goşunlarynyň düzümini hil taýdan ýokarlandyrmak üçin harby özgertmeleri dowam etdirmegiň möhümdigine ünsi çekip, harby gullukçylary okatmak we olaryň taýýarlygynyň derejesini kämilleşdirmek, Watana, harby gulluga wepaly ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamak boýunça işleri talabalaýyk alyp barmagyň zerurdygyny aýtdy.

Baş prokuror S.Mälikgulyýew prokuratura edaralary tarapyndan 2023-nji ýylda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, prokuratura edaralarynyň işini döwrüň talaplaryna laýyklykda guramak, şeýle hem öňdebaryjy tejribäni we sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow prokuratura edaralarynyň işini pes derejede gurap, wezipe borçlaryny talabalaýyk ýerine ýetirmändigi üçin, Türkmenistanyň Mejlisiniň razylygy bilen, S.Mälikgulyýewi Türkmenistanyň Baş prokurory wezipesinden boşatdy.

Türkmenistanyň Baş prokurory wezipesine Begmurat Muhamedow bellenildi.

Baş prokuraturanyň täze ýolbaşçysy münbere geçdi hem-de Harby kasama, Watana hemişelik wepalylygyň we halkymyzyň parahat, döredijilikli durmuşynyň goragynda jan aýaman durmaga taýýarlygyň nyşany hökmünde Döwlet baýdagyna tagzym etdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Permana gol çekip we wezipä täze bellenen Baş prokurora işinde üstünlikleri arzuw edip, Garaşsyz, Bitarap ýurdumyzda kanunlaryň ýerine ýetirilişine we hukuk namalarynyň kanunylygyna prokuror gözegçiligini ýola goýmak, raýatlarymyzyň hukuklaryny we azatlyklaryny goramak boýunça işleri dowam etdirmegiň zerurdygyny belledi. Şeýle hem Baş prokurora ýolbaşçylyk edýän düzümleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrüň talabyna görä pugtalandyrmak, prokuratura işgärleriniň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak babatda işleri üstünlikli dowam etdirmek tabşyryldy.

Soňra içeri işler ministri M.Hydyrow ýurdumyzda jemgyýetçilik düzgün-tertibini üpjün etmegiň we hukuk bozulmalarynyň öňüni almagyň çäklerinde geçen ýylda ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi. Şeýle hem bu edaranyň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmagyň, degişli düzümleri iň täze tehnikalar bilen üpjün etmegiň, jenaýatçylyga garşy göreşmegiň, ýangyn howpsuzlygynyň we ýol hereketiniň kadalarynyň berjaý edilmeginiň barşy, sanly ulgamyň işjeň ornaşdyrylyşy barada aýdyldy.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzda jemgyýetçilik tertibini, adamyň we raýatyň hukuklaryny, azatlyklaryny, kanuny bähbitlerini, jemgyýetiň, döwletiň bähbitlerini goramak boýunça işleri üstünlikli dowam etdirmegiň zerurdygyny aýtdy. Içeri işler edaralarynyň jemgyýetçilik tertip-düzgünini we howpsuzlygyny üpjün etmek babatdaky işlerini kämilleşdirmek möhüm wezipeleriň hatarynda görkezildi.

Döwlet Baştutanymyz ýol hereketiniň howpsuzlygyny üpjün etmegiň, ýangyn howpsuzlygynyň kadalarynyň berjaý edilmegini gazanmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Içeri işler edaralarynyň maddy-tehniki binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak üçin olary döwrebap tehniki serişdeler, awtoulaglar bilen üpjün etmek işlerini dowam etdirmek möhümdir. Şeýle-de ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy içeri işler edaralarynyň işgärleriniň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak boýunça alnyp barylýan işlere aýratyn üns bermegi tabşyrdy.

Ýokary kazyýetiň başlygy B.Hojamgulyýew ýolbaşçylyk edýän düzümleri tarapyndan 2023-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijeleri, “Türkmenistanyň kazyýet ulgamyny ösdürmegiň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Maksatnamasynda” kesgitlenen wezipeleri ýerine ýetirmek ugrunda durmuşa geçirilen çäreler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, sanly ulgamy ornaşdyrmak we maddy-enjamlaýyn binýady pugtalandyrmak babatda anyk çäreler görülýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Türkmenistanyň kazyýet ulgamyny ösdürmek üçin maksatnamalaýyn işleriň alnyp barylýandygyny belledi. Bu işiň esasy maksady raýatlaryň hukuklarynyň we azatlyklarynyň, döwlet hem jemgyýetçilik bähbitleriniň kazyýet tarapyndan goralmagyny kämilleşdirmekden ybarat bolup durýar. Ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ösüşiniň yzygiderli kämilleşmegi kazyýet ulgamynyň hem döwrebap hereket etmegini talap edýär diýip, hormatly Prezidentimiz aýtdy we Ýokary kazyýetiň başlygyna kazyýet ulgamyny ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleri netijeli dowam etdirmegi tabşyrdy.

Soňra milli howpsuzlyk ministri N.Atagaraýew ýolbaşçylyk edýän edarasynyň 2023-nji ýylda alyp baran işleriniň netijeleri hem-de döwlet ösüşiniň wezipelerini üstünlikli çözmegiň möhüm şerti bolup durýan parahatçylygy, asudalygy üpjün etmek boýunça görülýän anyk çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň milli howpsuzlygyny üpjün etmek babatda alnyp barylýan işleri netijeli dowam etdirmegiň zerurdygyna ünsi çekdi. Döwlet Baştutanymyz Milli howpsuzlyk ministrliginiň ýolbaşçysyna ýurdumyzyň çäk bitewüligini, konstitusion gurluşyny goramaga, jemgyýetiň durnuklylygyny üpjün etmäge gönükdirilen işleri dowam etdirmegiň möhümdigini aýtdy we birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra Döwlet serhet gullugynyň başlygy Ý.Nuryýew ýolbaşçylyk edýän düzümleriniň geçen ýylda ýerine ýetiren işleriniň netijeleri, şeýle hem serhet bölümleriniň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, Watan goragçylary üçin talabalaýyk gulluk, ýaşaýyş-durmuş şertlerini döretmek babatda ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysynyň tabşyrygy boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň serhediniň goňşy we beýleki döwletler bilen dost-doganlygyň serhedidigini aýtdy hem-de “Türkmenistanyň Serhet goşunlarynyň ulgamyny ösdürmegiň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Maksatnamasyna” laýyklykda, Döwlet serhediniň ygtybarly goragyny üpjün etmek üçin Serhet goşunlarynyň işini kämilleşdirmek, maddy-enjamlaýyn binýadyny berkitmek boýunça alnyp barylýan işleri netijeli dowam etdirmegiň zerurdygyny belledi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy Döwlet serhet gullugynyň harby gullukçylarynyň we olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini gowulandyrmak babatda alnyp barylýan işleriň wajypdygyna ünsi çekip, bu babatda degişli görkezmeleri berdi.

Soňra adalat ministri M.Taganow ýolbaşçylyk edýän düzüminde 2023-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijeleri, hususan-da, milli kanunçylyk binýadyny kämilleşdirmek, bu düzümiň işinde sanly ulgamy işjeň ulanmak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi. Şeýle hem ilata hukuk kömegini bermek, türkmenistanlylaryň hukuk taýdan sowatlylygyny artdyrmak boýunça ýerine ýetirilen işler barada aýdyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli kanunçylygy kämilleşdirmäge aýratyn üns berilýändigini belledi. Adalatlylyk, deňlik we ynsanperwerlik ýörelgelerine esaslanýan milli kanunçylygymyz halkara hukugyň umumy ykrar edilen kadalaryna laýyk gelmelidir. Kabul edilýän kadalaşdyryjy hukuk namalarynyň kanuny bolmagyny, demokratik, hukuk we dünýewi döwletimiziň wezipelerine we ösüşine laýyk gelmegini gazanmalydyrys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy.

Döwlet gümrük gullugynyň başlygy M.Hudaýkulyýew geçen ýylda ýerine ýetirilen işler, gullugyň işini kämilleşdirmek we onuň ähli düzümlerinde işiň öňdebaryjy usullaryny ornaşdyrmak boýunça görlen çäreler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, döwletimiziň ykdysadyýetiniň ösmegi we daşary ykdysady işiň geriminiň giňemegi netijesinde, ýurdumyzyň daşary söwdasynda haryt dolanyşygynyň möçberiniň ýylsaýyn artýandygyny belledi. Türkmenistanyň çäginden üstaşyr ulag geçelgeleriniň täze ugurlarynyň döredilmegi bilen, ýurdumyzyň üstaşyr geçirijiligi hem yzygiderli ýokarlanýar. Bu bolsa gümrük nokatlaryndaky gözegçiligi döwrebap derejede, sazlaşykly hem-de ygtybarly guramagy talap edýär. Şoňa görä-de, gümrük nokatlary zerur desgalar, barlag-gözegçilik enjamlary bilen yzygiderli üpjün edilýär. Bu enjamlaryň mümkinçiliklerinden doly peýdalanyp, ulaglary we harytlary ygtybarly gözegçilikden geçirmek zerurdyr diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy. Şeýle hem Döwlet gümrük gullugynyň ýolbaşçysyna döwrüň talaplaryna laýyklykda, gümrük amallaryny, edilýän hyzmatlary sanly ulgamyň üsti bilen ýerine ýetirmegi mundan beýläk-de kämilleşdirmek tabşyryldy.

Soňra Döwlet migrasiýa gullugynyň başlygy A.Sazakow 2023-nji ýylda alnyp barlan işleriň netijeleri, bu düzümiň işgärleriniň gulluk etmegi, olaryň hünär derejesiniň ýokarlandyrylmagy boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy hasabaty diňläp, Diýarymyzyň halkara maslahatlaryň, medeni çäreleriň we sport ýaryşlarynyň geçirilýän merkezine öwrülýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, migrasiýa babatda adamlara ýokary hilli hyzmatlary etmek boýunça migrasiýa edaralarynyň öňünde uly wezipeler durýar diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we bu babatda Döwlet migrasiýa gullugynyň ýolbaşçysyna degişli görkezmeleri berdi.

Soňra Türkmenistanyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow Döwlet howpsuzlyk geňeşiniň agzalaryna ýüzlenip, ýurdumyzyň Garaşsyzlygyny we özygtyýarlylygyny pugtalandyrmaga, howpsuzlygy, jemgyýetçilik-hukuk tertibini üpjün etmäge goşan şahsy goşantlaryny göz öňünde tutup, harby we hukuk goraýjy edaralaryň käbir ýolbaşçylaryna harby we ýörite atlary, hünär derejesini bermek barada karara gelendigini aýtdy hem-de degişli Permanlara gol çekdi.

Hormatly Prezidentimiz gol çekilen Permanlara laýyklykda, degişli ýolbaşçylara mynasyp bolan sylaglaryny gowşurdy. Olar halkymyza, Watanymyza, döwlet Baştutanymyza wepalylyk kasamyny aýtdylar.

Hormatly Prezidentimiz mejlisiň jemini jemläp, goranyş häsiýetli Harby doktrinamyzyň talaplaryna laýyklykda, Garaşsyz, hemişelik Bitarap döwletimiziň harby howpsuzlygyny we bitewüligini ýokary derejede üpjün etmek, ýurdumyzyň goranmak ukybyny berkitmek, Watan goragçylarynyň we olaryň maşgala agzalarynyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da ýokarlandyrmak boýunça yzygiderli çäreleriň görülýändigini hem-de bu işiň mundan beýläk-de dowam etdiriljekdigini belledi.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedow mejlisi tamamlap, hemmelere berk jan saglyk, rowaçlyk, halkymyzyň asuda we bagtyýar durmuşda ýaşamagy ugrunda alyp barýan jogapkärli gulluklarynda uly üstünlikleri arzuw etdi.

2024-nji ýylyň «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýyly diýlip yglan edilmegi we täze ýylyň bosagasynda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynyň elimize gowuşmagy, onda beýik ykbalymyzyň üstünliklere beslenjek täze bir sahypasynyň many-mazmunynyň giňişleýin açylyp görkezilmegi uly ähmiýete eýedir. Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň ýaşlara ynama we söýgä, Magtymguly Pyragynyň pähim-paýhasyna sarpa ýugrulmagy bagtyýar geljegimiz hakyndaky aladalar bilen baglanyşyklydyr. Döwlet Baştutanymyzyň belleýşi ýaly, üstümizdäki ýylyň adynyň akyldar şahyrymyzyň ady bilen baglanyşdyrylmagynda çuňňur many bar. Magtymguly Pyragynyň eserlerine ornan döwletliligiň, söz we paýhas berekediniň, ylham-döredijiligi joşdurjak rysgal çeşmesiniň, tutuş barlyga, ýaşaýşa, ynsana mahsus gözellikleriň has kämil hem-de döwrebap röwüşde hasyl boljakdygynyň buşlugydyr.

Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragynyň döredijiligi şahsyýet kämilliginiň gözbaşydyr. Onuň paýhasy, giň dünýägaraýşy maşgala bagtyýarlygynyň, jemgyýetiň agzybirliginiň, döwlet berkararlygynyň çeşmesidir. «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabyň mazmunyndan görnüşi ýaly, halkymyz, Watanymyz, döwletimiz, türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz, akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragy biziň üçin ylham çeşmesi, üstünliklerimize badalgadyr.

Hormatly Prezidentimiziň «Ýaşlar — Watanyň daýanjy» atly kitabynda Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň hem-de partiýasynyň agzasy bolan ýaşlaryň gazanan üstünlikleri-de beýan edilýär. Ýaşlaryň telekeçilik başlangyçlaryny höweslendirmek boýunça alnyp barylýan işleriň geriminiň has-da giňeldilýändigi, ýaşlar parlamentarizmini ösdürmegiň, ýaşlary Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmäge çekmegiň çäklerinde, ýaşlar telekeçiligi ulgamynda öňdebaryjy tejribäniň öwrenilýändigi aýdylýar. Milli telekeçilik ulgamynda gelin-gyzlaryň alyp barýan işlerine aýratyn baha berilýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gahryman Arkadagymyzyň, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň tagallalary netijesinde, Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly uly üstünliklere beslendi. 2023-nji ýyl türkmen telekeçileriniň durmuşynda-da ýatdan çykmajak, şanly wakalara, hoş habarlara baý boldy. Ýeri gelende bellesek, ýaşlar ýylynyň jemlerine bagyşlanyp, paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda geçirilen halkara ylmy-amaly maslahata hem-de köpugurly sergä Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň agzalary-da işjeň gatnaşdylar. Hormatly Prezidentimiziň Permanyna laýyklykda, hususyýetçileriň birnäçesi «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly bilen sylaglanyldy.

Geçen ýyl Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň döredilmeginiň 15 ýyllygy mynasybetli sergi hem-de maslahat ýokary derejede geçirildi. Soňky 15 ýylda telekeçileriň ýeten sepgitleri hususy pudagyň döwletimiziň ykdysadyýetiniň esasy hereketlendiriji güýjüne öwrülýändigine şaýatlyk edýär. Partiýanyň agzalary ýurdumyzyň ösüş maksatnamalaryny durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýarlar. Kiçi we orta telekeçilik milli ykdysadyýetimiziň esasy üns merkezindäki ugurlaryň biri bolup, Diýarymyzyň eksport kuwwatyny artdyrmakda, täze önümçilikleri ýola goýmakda, bazar bolçulygyny döretmekde, iş üpjünçiliginde hususy pudaga möhüm orun degişlidir. Tamamlanan ýylda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň gatnaşmagynda Arkadag şäheriniň birinji tapgyrynyň açylmagy, ikinji tapgyrynyň gurluşygyna badalga berilmegi aýratyn buýsandyryjydyr. Döwlet ähmiýetli şäheriň ikinji tapgyrynda ýaşaýyş jaýlary bilen bir hatarda, senagat desgalarynyň gurluşygyna-da uly ähmiýet berilýär. Bu ýerde ekologik talaplara doly laýyk gelýän önümçilikleri ýola goýmak, şol önümleri dünýä bazarlaryna eksporta ugratmak, müňlerçe adamy iş bilen üpjün etmek meýilleşdirilýär.

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýylynda raýatlaryň telekeçilik başlangyçlaryny goldap, maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, döwlet eýeçiligini hususylaşdyrmak we paýdarlar jemgyýetlerini döretmek, bazar gatnaşyklary şertlerinde ylmy taýdan esaslandyrylan ykdysady syýasaty alyp barmak, netijede, içerki bazary ýurdumyzda öndürilen önümler bilen doly üpjün etmek ýaly möhüm işler durmuşa geçirildi. Hormatly Prezidentimiziň belleýşi ýaly, ykdysadyýetimiziň bazar gatnaşyklaryna geçmegi bilen, üýtgedip gurmak gyşarnyksyz dowam etdirilýär. Şunuň bilen baglylykda, hususy eýeçiligiň ornuny düýpli ýokarlandyrmaga ugur alyndy.

Şanly ýylda ýaş telekeçileri, ýaşlar kärhanalaryny höweslendirmek hem‑de goldamak boýunça giň gerimli işler amala aşyryldy. Ýaşlar kärhanalary üçin salgydyň bellenen möçberiniň işiniň birinji salgyt ýylynda 50 göterim, ikinji we üçünji salgyt ýyllarynda 25 göterim azaldylmagy, ýaşlar telekeçiligine degişli edilen ýaşlar üçin salgydyň bellenilen möçberiniň işiniň birinji salgyt ýylynda 50 göterim, ikinji we üçünji salgyt ýyllarynda 25 göterim azaldylmagy ýaşlar üçin döredilýän ýeňillikleriň kanunçylyk esasynda kepillendirilýändiginiň aýdyň güwäsidir.

Döwlet syýasatynyň aňyýet esaslaryndan ugur alyp, Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň agzalary ýurdumyzda durmuşa geçirilýän özgertmeleriň, gazanylýan üstünlikleriň, şeýle-de «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetini wagyz etmek boýunça işleri alyp barýarlar. Halkymyzy belent maksatlarda jebisleşdirip, ýurdumyzy röwşen geljege alyp barýan Milli Liderimiziň, hormatly Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak, eziz Diýarymyzy gülledip ösdürmekde alyp barýan beýik işleri hemişe rowaç bolsun!

Saparmyrat OWGANOW,

Türkmenistanyň Senagatçylar we telekeçiler partiýasynyň Merkezi geňeşiniň başlygy, Mejlisiň deputaty.

«Daşoguzgallaönümleri» önümçilik birleşiginiň Saparmyrat Türkmenbaşy etrabyndaky tüwi öndürýän döwrebap kärhanasynyň ähli önümçilik bölümlerinde «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynyň ilkinji günlerinden şaly hasylyny aýawly saklamak, gaýtadan işlemek hem taýýar önümleri sarp edijilere ýetirmek boýunça utgaşykly işler dowam edýär. Sahawatly topragymyzyň bolluk bilen eçilen täze şalynyň tüwüsi döwletli ojaklaryň bereketli saçaklaryny bezeýär.

Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly şalyçylar üçin hem iň hasylly ýyllaryň biri boldy. Demirgazyk welaýatyň ussat şalyçylary 8100 gektar meýdandan 35 müň 175 tonna hasyl alyp, şertnamalaýyn borçnamalaryny artygy bilen berjaý etdiler. Olaryň uly zähmet üstünligini gazanyp, meýilnamadan ep-esli artyk hasyl ýygnamaklaryna döwlet tarapyndan berilýän ýeňillikler, hemaýat-goldawlardyr giň gerimli mümkinçilikler oňaýly şertleri döretdi.

Welaýat boýunça öndürilýän şalynyň esasy bölegi Aýböwür ýaýlasynyň bütin boýuny eýeläp oturan Saparmyrat Türkmenbaşy etrabynyň şalyçylyga ýöriteleşdirilen S.Nyýazow adyndaky hem-de «27-nji oktýabr» daýhan birleşiklerinde ýetişdirilýär. Şaly hasylyny aýawly saklamaga we gaýtadan işlemäge niýetlenen kuwwatly kärhananyň hut şu etrabyň çäginde gurulmagy önümçiligiň ýitgisiz hem netijeli alnyp barylmagyny üpjün edýär. Bereketli hasyl «Daşoguzgallaönümleri» önümçilik birleşiginiň döwrebap düzümi bolan bu kärhanada çygdan goralyp, amatly şertlerde saklanýar. Sazlaşykly hereket edýän önümçilik bölümlerinde şaly bökdençsiz gaýtadan işlenilýär. Ýokary öndürijilikli, kämil enjamlar ornaşdyrylan önümçilik desgalarynda tüwiniň ýokary, birinji we ikinji sortlary, tüwi ýarmasy hem-de uny öndürilýär.

Etrap merkeziniň günorta künjeginde giň meýdany tutýan kärhananyň 30 müň tonna şalyny gaýtadan işleýän degirmeni we şonça mukdardaky şalyny aýawly saklamak üçin elewatory, tohumlyk şalyny arassalaýan hem-de saklaýan iki ammary bar. Bu döwrebap kärhana oba hojalygynda şalyçylygy ösdürmek babatda amala aşyrylýan giň gerimli özgertmeleriň, şalyçy daýhanlara berilýän dürli ýeňillikleriň hem döredilýän amatlyklaryň miwesidir. Kärhanada 140-dan gowrak adam zähmet çekýär. Häzirki wagtda bu ýerde azyk howpsuzlygyny üpjün etmek, özümizde öndürilýän önümleriň möçberini artdyrmak boýunça önümçilik-hojalyk işleri yzygiderli amala aşyrylýar. Ýöriteleşdirilen dükanlarynyň ikisi bolup, olarda dürli görnüşli önümler sarp edijilere bökdençsiz ýetirilýär.

Aslynda, daşoguz tüwüsi öz meşhurlygyny ýüzýyllyklaryň jümmüşinden alyp gaýdýar. Häzirki wagtda hem bu topragyň tüwüsi ýurdumyzyň ähli künjeklerinde ýokumlylygy, şireliligi, ynsan saglygy üçin zerur önümlere baýlygy bilen aýratyn tapawutlanýar. Munuň özi demirgazyk sebitiň tebigy aýratynlyklary, her bir pasylda Gün şöhlesiniň düşüşi, ylaýta-da, şaly ösdürip ýetişdirmekde daýhanlaryň özboluşly, kämil iş usullary bilen baglydyr. Şalyçylyga ýöriteleşdirilen iki hojalygyň hem kärendeçileri, ussat ýer eýeleri ýokary hasyl alyp, türkmen toýlarynyň datly nygmatynyň bolçulygyny döretdiler.

Etrabyň «27-nji oktýabr» daýhan birleşiginiň kärendeçisi Öremyrat Arazdurdyýew 8 gektar ýerden 43,5 tonna, Gurbansoltan Weliýewa 4 gektardan 31 tonna golaý hasyl alyp, şertnamalaýyn borçnamalaryny artygy bilen berjaý etdiler. Aýböwür ýaýlasynda halal zähmet bilen baýamagyň asylly nusgasyny görkezýän daýhanlar S.Nyýazow adyndaky şalyçylyk daýhan birleşiginde hem az däl. Döwlet tarapyndan berilýän hemaýat-goldawlardan, ýeňilliklerden güýç-gaýrat tapýan daýhan nebereleri ak ýürekden zähmet çekmegiň barça eşretleriň gözbaşydygyna gowy düşünýärler. Bu daýhan birleşiginiň kärendeçileri Täzegül Saryýewa 10 gektardan 50, Ogulgerek Baýramgylyjowa 2 gektar ýerden 11,5 tonna şaly öndürip, hasyllylygy 50 — 60 sentnere ýetirdiler. Olaryň halal zähmetiniň miweleri uly toýlara, ýagşy günlere ýaraşýar.

Amanmyrat SAPAROW.

Aşgabat, 15-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýewiň hem-de welaýatlaryň häkimleriniň gatnaşmagynda sanly ulgam arkaly iş maslahatyny geçirdi. Maslahatyň dowamynda ýurdumyzyň oba hojalyk toplumynda we sebitlerde ýerine ýetirilýän işleriň barşy bilen bagly meselelere garaldy.

Ilki bilen, Ahal welaýatynyň häkimi R.Hojagulyýewe söz berildi. Ol welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitiň ekin meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ideg işleri dowam edýär. Gowaça ekiljek meýdanlarda sürüm, tekizleýiş, geriş çekmek işleri alnyp barylýar. Ýazky ekişde ulanyljak tehnikalary hem-de gurallary möwsüme taýýarlamak bilen bir hatarda, pagtaçy daýhanlary ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün etmek üçin kabul edilip alnan tohumlyk pagtany pagta arassalaýjy kärhanalarda gaýtadan işlemek boýunça degişli işler ýerine ýetirilýär.

Hormatly Prezidentimiziň ilatymyzy gök-bakja önümleri bilen bolelin üpjün etmek babatda öňde goýan wezipelerinden ugur alnyp, welaýatda ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekilmeli ýerleri ýazky ekiş möwsümine taýýarlanylýar. Mundan başga-da, häkim ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň we çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny talabalaýyk işletmek, ilaty elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen üpjün etmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi hem-de welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň talaplaryny berjaý etmek arkaly geçirilmegini, gowaça ekiljek ýerleri, welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumyny ekiş möwsümine taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleriň depgininiň güýçlendirilmegini, gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişine talabalaýyk taýýarlyk görülmegini üpjün etmegi häkime tabşyrdy.

Soňra Balkan welaýatynyň häkimi H.Aşyrmyradow dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň oba hojalyk pudagynda özgertmeleri üstünlikli durmuşa geçirmek hem-de azyk bolçulygyny pugtalandyrmak babatda öňde goýan wezipelerini ýerine ýetirmek maksady bilen, welaýatda möwsümleýin oba hojalyk işleri dowam edýär. Bu işleriň çäklerinde ýazky möwsümde gowaça ekiljek ýerlerde sürüm işleri tamamlanyp, häzirki wagtda tekizleýiş, geriş çekmek işleri ýerine ýetirilýär. Şunuň bilen birlikde, ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary we gurallar, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumlary möwsüme taýýar edilýär. Welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda degişli ideg işleri alnyp barylýar.

Ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişini ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmek maksady bilen, taýýarlyk işleri dowam edýär. Şeýle hem häkim welaýatda medeni-durmuş maksatly desgalaryň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegi, ilatyň elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün edilmegi ugrunda görülýän çäreler barada hasabat berdi.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli ýerine ýetirilmeginiň geljekde bol hasyl almagyň esasy şertleriniň biridigini belledi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek ýerleriň möwsüme talabalaýyk taýýar edilmegini, pagta öndürijileriň welaýatyň toprak-howa şertlerine uýgunlaşan gowaça tohumy bilen üpjün edilmegini, ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine guramaçylykly taýýarlyk görülmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Sanly ulgam arkaly geçirilýän iş maslahaty Daşoguz welaýatynyň häkimi S.Soltanmyradowyň oba hojalyk işleriniň ýagdaýy baradaky hasabaty bilen dowam etdi.

Hasabatda bellenilişi ýaly, şu günler welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda degişli ideg işleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylýar. Gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamak üçin sürüm, tekizleýiş işleri geçirilýär. Şeýle hem ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalaryny, gurallary, sebitiň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumlaryny möwsüme taýýarlamak boýunça çäreler görülýär.

Ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine talabalaýyk taýýarlyk görmek maksady bilen, meýdanlary sürmek we tekizlemek, bu ekinleriň tohumlaryny taýýarlamak ugrunda degişli işler geçirilýär. Mundan başga-da, sebitde ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny talabalaýyk işletmek, ilaty elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça zerur işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, häzirki wagtda ýerine ýetirilýän oba hojalyk işleriniň möhüm ähmiýetine ünsi çekdi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlaryndaky degişli ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berjaý etmek arkaly geçirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlaryň, pagtaçy daýhanlar üçin ýokary hilli gowaça tohumynyň möwsüme taýýar edilmegini, gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişine ykjam taýýarlyk görülmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Lebap welaýatynyň häkimi Ş.Amangeldiýew sebitde dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda welaýatyň ak ekin meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda degişli ideg işleri ýerine ýetirilýär. Şunuň bilen birlikde, şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerleri ekişe taýýarlamagyň çäklerinde meýdanlarda topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak, sürüm, tekizleýiş we çil çekmek, ýuwuş suwuny tutmak işleri dowam edýär. Ekişde ulanyljak tehnikalary we gurallary, pagta öndürijiler üçin ýokary hilli gowaça tohumyny möwsüme taýýarlamak ugrunda degişli işler geçirilýär.

Ýeralmanyň hem-de beýleki gök-bakja ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek boýunça öňde goýlan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek maksady bilen, bu ekinleriň ýazky ekiş möwsümine taýýarlyk işleri alnyp barylýar. Gyş paslynyň dowam edýändigi bilen baglylykda, welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlarynyň talabalaýyk işledilmegi, ilatyň elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün edilmegi gündelik gözegçilikde saklanylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, şu günler dowam edýän möwsümleýin oba hojalyk işleriniň talabalaýyk ýerine ýetirilmeginiň möhüm talap bolup durýandygyny belledi we welaýatyň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda alnyp barylmagyny, gowaça ekiljek meýdanlardaky işleriň depginleriniň güýçlendirilmegini, pagtaçy daýhanlaryň ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün edilmegini, ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine talabalaýyk taýýarlyk görülmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Mary welaýatynyň häkimi B.Orazow welaýatda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitiň bugdaý ekilen meýdanlarynda ideg işleri ýerine ýetirilýär. Şu ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek ýerlerde sürüm, tekizleýiş, geriş çekmek, topragy mineral dökünler bilen gurplandyrmak ugrunda zerur işler dowam edýär. Gowaça ekişinde ulanyljak tehnikalary we gurallary, ýokary hilli gowaça tohumyny möwsüme taýýarlamak boýunça degişli çäreler görülýär. Mundan başga-da, welaýatda ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişini guramaçylykly geçirmek üçin taýýarlyk işleri alnyp barylýar.

Häkim welaýatda ýaşaýyş jaýlarynyň, mekdepleriň, çagalar baglarynyň ýyladyş ulgamlaryny talabalaýyk işletmek, ilaty elektrik energiýasy, tebigy gaz we agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün etmek boýunça amala aşyrylýan çäreler barada-da hasabat berdi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, möwsümleýin oba hojalyk işleriniň ýokary hilli we agrotehniki möhletlerde ýerine ýetirilmeginiň möhümdigini belledi hem-de bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda ýerine ýetirilmegini, gowaça ekiljek meýdanlarda alnyp barylýan işleriň, pagtaçy daýhanlar üçin welaýatyň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumynyň taýýarlanylmagyny, gant şugundyrynyň hasylynyň ýygnalyp alynmagyny, gök-bakja ekinleriniň ýazky ekişine taýýarlyk görülmegini gözegçilikde saklamagy häkime tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň obasenagat toplumyna gözegçilik edýän orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleriniň barşy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, welaýatlaryň bugdaý ekilen meýdanlarynda agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, degişli ideg işleri alnyp barylýar. 2024-nji ýylyň hasyly üçin gowaça ekiljek meýdanlary ekişe taýýarlamak maksady bilen, ýerleri sürmek, tekizlemek, geriş çekmek işleri dowam edýär. Ýazky ekiş möwsüminde pagtaçy daýhanlarymyzy ýokary hilli tohum bilen üpjün etmek üçin pagta arassalaýjy kärhanalarda tohumlyk pagtany gaýtadan işlemek hem-de tohumlyk gowaça çigitlerini taýýarlamak, olary talabalaýyk saklamak babatda degişli işler ýerine ýetirilýär. Şunuň bilen birlikde, ýazky ekiş möwsüminde ulanyljak oba hojalyk tehnikalary we gurallar möwsüme taýýar edilýär. Ýeralmanyň, beýleki gök-bakja ekinleriniň ekiljek meýdanlaryny ekişe taýýarlamak boýunça degişli işler alnyp barylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, milli ykdysadyýetimizde möhüm orny eýeleýän oba hojalyk pudagyny mundan beýläk-de ösdürmek, oba hojalyk ekinleriniň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek arkaly ýurdumyzda azyk bolçulygyny pugtalandyrmak, pudakda ýaýbaňlandyrylan özgertmeleri durmuşa geçirmek boýunça öňde durýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyny belledi we gowaça ekiljek meýdanlaryň ekiş möwsümine talabalaýyk taýýarlanylmagyny, bu ugurda alnyp barylýan işleriň depginleriniň güýçlendirilmegini, pagta öndürijileriň ýokary hilli gowaça tohumy bilen üpjün edilmegini, bugdaý ekilen meýdanlardaky ideg işleriniň agrotehnikanyň kadalaryny berk berjaý etmek arkaly ýerine ýetirilmegini, ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişine guramaçylykly taýýarlyk görülmegini gözegçilikde saklamagy wise-premýere tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow welaýatlaryň häkimlerine ýüzlenip, ýetip gelýän ekiş möwsümine ykjam taýýarlyk görmegiň bu jogapkärli möwsümi guramaçylykly hem-de bökdençsiz geçirmegiň esasy şertleriniň biridigini belledi we gowaça ekiljek meýdanlaryň, ekişde ulanyljak oba hojalyk tehnikalarynyň, gurallaryň, her sebitiň toprak-howa şertlerine laýyk gelýän ýokary hilli gowaça tohumynyň möwsüme doly taýýar edilmegi babatda olara tabşyryklar berdi. Mundan başga-da, hormatly Prezidentimiz gyş möwsüminiň dowam edýändigi bilen baglylykda, welaýatlardaky medeni-durmuş maksatly binalaryň ýyladyş ulgamlarynyň kadaly işledilmegini, ilatyň elektrik energiýasy, tebigy gaz, agyz suwy bilen bökdençsiz üpjün edilmegini yzygiderli gözegçilikde saklamagy tabşyrdy.

Döwlet Baştutanymyz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen iş maslahatyny jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, berkarar Watanymyzyň rowaçlygynyň, mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň üpjün edilmegine gönükdirilen giň gerimli işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Türkmenistanyň Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň Bäherden etrabyndaky «Bäherden» sement zawodynyň önümleri bäsdeşlige ukyplylygy bilen tapawutlanýar. Şeýle bolansoň, kärhanada öndürilýän bu gurluşyk önümine isleg barha ýokarlanýar. «Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly» şygary astynda geçen ýylda kärhananyň önümçiliginde ýokary görkezijileriň gazanylmagy-da şeýle diýmäge esas berýär. Has takygy, geçen ýyl bu ýerde ýokary hilli sementiň 1 million 3 müň 127 tonnasy öndürilip, 2022-nji ýyl bilen deňeşdirilende, 102,3 göterim ösüş depgini üpjün edildi. Bu görkeziji kärhanada geçen ýyl 2022-nji ýyldaka garanyňda 23 müň tonnadan gowrak önümiň köp öndürilendigini aňladýar.

Geçen döwürde kärhananyň ýokary hilli önümleri ýurdumyzda giň gerimde alnyp barylýan dürli maksatly desgalaryň gurluşyklarynda ulanyldy. Ýokary önümçilik görkezijileri kärhananyň agzybir işçi-hünärmenlerini «Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda iş depginlerini has-da batlandyrmaga hyjuwlandyrýar.

Aýdo ŞEKEROW

Gahryman Arkadagymyzyň Mary welaýatyna iş sapary

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Mary welaýatynda dowam edýän iş saparynyň barşynda Mary şäheriniň Gurbanguly hajy metjidine bardy.

Şäheriň esasy gözel künjekleriniň biri bolan ak mermerli metjit welaýatyň ýaşaýjylarynyň haýyşy boýunça 2009-njy ýylda milli binagärligiň iň gowy ýörelgeleri esasynda guruldy. Onuň altynsow reňkli ýarymaý şekillendirilen, nagyşlar bilen bezelen esasy gümmeziniň diametri 24 metre barabardyr.

Bu ýerde Gahryman Arkadagymyzy welaýatyň baş metjidiniň ymamy we din wekilleri garşyladylar.

Hajy Arkadagymyz häzirki wagtda ykdysady kuwwatyny has-da artdyrýan ýurdumyzda mähriban halkymyzyň parahat, abadan, bagtyýar durmuşynyň, döwletimiziň rowaçlygynyň bähbidine giň möçberli işleriň amala aşyrylýandygyny belledi. Şunda eziz Diýarymyzyň şäherleriniň we obalarynyň keşbini özgertmek, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertlerini has-da ýokarlandyrmak boýunça uly işler durmuşa geçirilýär. Şol bir wagtyň özünde, sebitlerimiziň ählisinde döwrebap metjitleriň gurulmagyna uly üns berilýär.

Metjitde Beýik Biribardan ýurdumyzyň abadançylygy, halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň dowamat bolmagy, Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan beýik işleriniň Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi dileg edilip, aýat-töwir okaldy. Munuň özi asyrlar aşyp gelýän milli ýörelgeleriň häzirki döwrüň ruhuna kybap derejede dowam etdirilýändiginiň aýdyň beýanydyr.

Binanyň içi mermer, granit daşlary we agajyň gymmat bahaly görnüşleri bilen bezelipdir. Metjidiň bezeginde Gurhanyň sürelerinden alnan haşamly ýazgylar aýratyn orun eýeleýär. Toplumyň düzümine sadaka üçin niýetlenen ýörite desga, dini dessurlary berjaý etmek üçin bina, myhmanhana we beýleki desgalar girýär. Ajaýyp suw çüwdürimleri metjidiň merkezi basgançaklaryny bezeýär.

Milli Liderimiz söhbetdeşlikde öten-geçenleri ýatlap sadaka berilse, aýat-töwirler okalsa, doga-dilegler edilse, pederlerden gelýän däp-dessurlaryň mynasyp dowam etdirilýändigini görkezer diýip belledi.

Şunda hajy Arkadagymyz din wekillerine ýüzlenip, ýaş nesilleriň watansöýüji, edep-ekramly, zähmetsöýer bolup ýetişmeklerinde uly işleri bitiren mähriban käbesi Ogulabat ejäniň hem-de öz manyly ömrüni halkyna, mähriban topragyna bagyş eden kyblasy Mälikguly aganyň belli günleriniň Oraza aýyna düşýändigini aýtmak bilen, olary ýagşylykda ýatlap, belli günleriniň arasynda gelýän anna gününde belli gün sadakasyny bermek baradaky teklibini ýaşulular bilen geňeşip görmeklerini haýyş etdi. Munuň özi halkymyzyň gadymdan gelýän maşgala gymmatlyklaryna we pederlerine goýýan uly hormatynyň nyşany bolar.

Öz nobatynda, din wekilleri halkymyzyň jana-jan bähbitlerine gönükdirilen ägirt uly işleri üçin Gahryman hajy Arkadagymyza we hormatly Prezidentimize uly üstünlikleri arzuw etdiler.

Soňra Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedow döwlet Baştutanymyzyň tabşyrygyna laýyklykda, diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinadan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi bilen baglanyşykly işleriň çäklerinde harby howa menziliniň işi, bu ýerde bar bolan uçarlaryň we dikuçarlaryň tehniki aýratynlyklary, harby uçarmanlaryň gulluk hem-de durmuş şertleri bilen gyzyklandy.

Türkmenistanyň Prezidenti, ýurdumyzyň Ýaragly Güýçleriniň Belent Serkerdebaşysy goşun generaly Serdar Berdimuhamedowyň yzygiderli tagallasy netijesinde, Garaşsyz, baky Bitarap Watanymyzda howpsuzlygy, asudalygy üpjün etmek, harby we hukuk goraýjy edaralaryň maddy-enjamlaýyn binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak, olaryň işini kämilleşdirmek bilen baglanyşykly meseleler döwletimiziň hemişe üns merkezinde saklanýar. Bu barada aýtmak bilen, Gahryman Arkadagymyz Bitaraplyk, dostluk, hoşniýetli goňşuçylyk syýasatyna ygrarly Watanymyzyň diňe goranyş häsiýetine eýe bolan Harby doktrinasyndan gelip çykýan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmeginiň wajypdygyna ünsi çekdi. Şunuň bilen baglylykda, Ýaragly Güýçleriň maddy-enjamlaýyn binýadyny döwrebaplaşdyrmak, aýratyn-da, harby tehnikalaryň aýawly saklanmagyny, harby uçarlaryň uçuş-gonuş zolagynyň bellenilen kada laýyk bolmagyny üpjün etmek häzirki döwrüň möhüm wezipesi bolup durýar.

Şunda şahsy düzümiň hünär derejesini, nazaryýet, jemgyýetçilik-syýasy we beden taýýarlygyny ýokarlandyrmak, harby we hukuk goraýjy edaralaryň işini döwrüň talabyna laýyk derejede guramak bilen baglanyşykly meseleler yzygiderli üns merkezinde saklanmalydyr diýip, Gahryman Arkadagymyz belledi hem-de bu babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe maslahatlary berdi.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow dikuçarda Garagum sährasynyň jümmüşinde ýerleşýän welaýatyň Murgap etrabynyň “Maldar” maldarçylyk hojalygynyň öri meýdanlaryna bardy.

Öri meýdanynda dowar yzynda gezýän kärendeçi çopan M.Ataýew öz ogly hem-de agtygy bilen Gahryman Arkadagymyzy mähirli garşyladylar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri ykbalyny asylly işe baglan çopan bilen hal-ahwal soraşdy, olaryň alyp barýan işleri, dowarlaryň ýagdaýy bilen gyzyklandy.

Kärendeçi çopan döwlet tarapyndan maldarlaryň işi, olaryň durmuşy barada yzygiderli alada edilýändigi üçin hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowa we Gahryman Arkadagymyza ähli dowardarlaryň adyndan tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi. Şeýle-de ol bakýan sürüsinde 550-den gowrak dowaryň bardygyny, olaryň dok we ýyly gyşladylýandygyny belledi.

Milli Liderimiz çopanyň işi, durmuşy bilen içgin gyzyklanyp, kärendeçilik usulynyň aýratynlyklary bilen tanyşdy.

Kärendeçi çopan 25 ýyldan bäri çopançylyk edýändigini, her ýylda dowarlardan sagdyn owlak-guzulary alýandygyny we şeýlelikde, maşgalasynyň abadançylygynyň ýokarlanýandygyny uly buýsanç bilen aýtdy.

Häzirki döwürde ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmeginiň wajyp wezipe hökmünde kesgitlenendigini belläp, Gahryman Arkadagymyz halkymyzda çörege aýratyn mukaddeslik hökmünde garalýandygyny belledi. Çörek — durmuşyň gönezligi, ýaşaýşyň binýady. Hut şonuň üçin hem ýurdumyzda çörek we çörek önümleriniň bolçulygyna aýratyn ähmiýet berilýär.

Maldarçylygyň milli ýörelgelerine ünsi çekip, alym Arkadagymyz sähra ýerlerinde düýe malyna aýratyn gadyr goýulýandygyny, onuň ýüňüniň, etiniň, süýdüniň, çalynyň, agaranynyň ynsan saglygy üçin tenekardygyny belledi. Şoňa görä-de, “Düýe maly — dünýe maly” diýen paýhasly jümläni döreden halkymyzyň durmuşynda düýe malyna möhüm orun berilýär. Şol bir wagtyň özünde, dowardarçylygy ösdürmek türkmen halkynyň esasy ýörelgeleriniň biridir. Paýhasly pederlerimiz goýun bakmagyň, olary köpeltmegiň özboluşly usullaryny döredipdirler, bu usul häzirki döwürde mynasyp derejede ösdürilýär.

Dowardarlaryň ýanynda eýesine wepaly alabaýlaryň bolmagy ykrar edilen hakykata öwrüldi. Gahryman Arkadagymyz olaryň adamlar bilen tiz öwrenişýändigini we eýesiniň çagalaryny, emlägini goramak ukybyna eýedigini aýtdy. Alabaýlar ata-babalarymyzyň yhlasyndan dörän gowy häsiýetli, düşbi, şol bir wagtyň özünde-de örän wepaly ýoldaşdyr.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy “Ata kesbi — ogla halal” diýen asylly ýörelgäniň dowam etdirilmeginiň uly buýsançdygyny belläp, çopanlar maşgalasyna mundan beýläk-de üstünlik arzuw etdi. Goýun etinden taýýarlanan gowurdagy sähra şertlerinde tapylgysyz iýmit hökmünde ykrar eden halkymyz gowurdagy, çöregi mukaddeslik saýypdyr. Bular barada aýtmak bilen, Gahryman Arkadagymyz çöregiň alys ýola ugraýan adama ýoldaş bolýandygy barada pederlerimiziň aýdan sözlerini mysal getirdi.

Milli Liderimiz çopançylygyň hormatly kärdigini, onuň maşgala rysgal getirýändigini belläp, häzirki döwürde hormatly Prezidentimiziň yzygiderli üns bermegi esasynda oba hojalyk pudagynyň sazlaşykly ösüş ýoluna düşendigini aýtdy. Şunuň bilen baglylykda, halkymyzyň dürli görnüşli önümlere bolan islegi kanagatlandyrylýar we ýurdumyzda azyk bolçulygy döredilýär.

Kärendeçi çopan M.Ataýew çopan goşuna gelip, hal-ahwal soraşandygy, çopançylyk işi bilen gyzyklanandygy üçin Gahryman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirdi we öňde goýlan wezipeleriň üstünlikli ýerine ýetirilmegi ugrunda mundan beýläk-de zerur tagallalary etjekdigine ynandyrdy.

Soňra M.Ataýewiň agtygy hormatly Arkadagymyzyň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” atly goşgusyny okap berdi.

Daýhanlaryň we maldarlaryň ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmegine mynasyp goşant goşmaklary ugrunda döwlet tarapyndan ähli zerur işleriň mundan beýläk-de ýerine ýetiriljekdigini belläp, Gahryman Arkadagymyz kärendeçi çopana alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri, maşgala abadançylygyny arzuw etdi. Soňra türkmen halkynyň Milli Lideri çopan maşgalasyna hormatly Prezidentimiziň adyndan ýörite sowgatlary gowşurdy.

Şeýle hem Gahryman Arkadagymyz maşgalanyň haýyşy boýunça olar bilen ýadygärlik surata düşdi.

Çopan ýene bir gezek hoşallyk bildirip, Gahryman Arkadagymyzdan sowgatlary iberendigi üçin hormatly Prezidentimize öz sagbolsunlaryny ýetirmegini haýyş etdi.

Milli Liderimiz çopanlaryň alyp barýan işlerinde ýene bir gezek üstünlik arzuw edip, Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň gurluşygy tamamlaýjy tapgyrda alnyp barylýan Tejen — Mary böleginiň gurluşygynyň dowam edýän ýerine bardy.

Gahryman Arkadagymyzyň dikuçary ýurdumyzyň ykdysady ösüşini hem-de Türkmenistanyň üstaşyr ulag mümkinçilikleriniň artmagyny şertlendirýän giň gerimli desganyň gurluşygy alnyp barylýan ýerde gondy.

Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow halkara ähmiýetli ýoluň gurluşygynda işleýän ýol gurluşykçylar bilen gürrüňdeş bolup, olaryň iş şertleri bilen gyzyklandy.

Ýolgurluşyk inženeri S.Ýowşanow Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň başlangyç böleginde hem işländiklerini, häzir bolsa bu ýoluň Tejen — Mary böleginde zähmet çekmek bagtynyň miýesser edendigini gürrüň berdi. Häzirki döwürde döwlet tarapyndan yzygiderli goldaw berilmegi netijesinde, gurluşyk işleriniň tamamlaýjy tapgyry ýokary depginde dowam edýär.

Gahryman Arkadagymyz bu maglumatlaryň örän gowy görkezijidigini belläp, gurluşykçylary gazanýan üstünlikleri bilen gutlady hem-de olaryň bu ugurda toplan iş tejribeleri, ýol gurluşygynyň aýratynlyklary bilen gyzyklandy.

Inžener bu ugurda işlän ýyllarynda ýol gurluşygy boýunça oňyn tejribe toplandyklaryny belläp, ýurdumyzyň üstaşyr ulag mümkinçilikleriniň artmagynda möhüm ähmiýeti bolan ýoluň gurluşygynda işlemegiň özleri üçin uly hormatdygyny buýsanç bilen aýtdy.

Gahryman Arkadagymyz ýol, köpri gurmagyň, bina galdyrmagyň türkmen halkynda sogap iş hasaplanýandygyny belläp, gurluşykçy bolup, gol beren kärinden rysgal-bereket tapmagyň döwletlilikden nyşandygyna ünsi çekdi, şeýle hem bu ýerde ulanylýan tehnikalaryň aýratynlyklary, ýol gurmagyň beýleki gurluşyk işlerinden tapawudy bilen gyzyklandy.

Hünärmen ýol gurluşygynda kämil tehnikalaryň öndürijiligine, olaryň kuwwatyna aýratyn bil baglanylýandygyny, tehnikalaryň bökdençsiz işledilmeginiň möhüm şert bolup durýandygyny belledi we ýurdumyzda telekeçilik başlangyçlarynyň giň goldawa eýe bolýandygy üçin hormatly Prezidentimize, Gahryman Arkadagymyza ýol gurluşykçylaryň adyndan hoşallyk bildirdi.

Milli Liderimiz bu ýerde nurana ertirleriň ýollarynyň gurulýandygyny belläp, olaryň gadymy Beýik Ýüpek ýolunyň döwrebap derejede dikeldilmegine mynasyp goşant goşýandygyny, bu ýoluň geljekde tutuş adamzadyň bähbidine hyzmat etjekdigini aýtdy. Döwletimiziň şeýle taryhy ähmiýeti bolan ýoly gurmagy, ony hem telekeçilere ynanmagy, Diýarymyzda hususyýetçilige bildirilýän uly ynamdan nyşandyr. Munuň özi telekeçiler üçin döredilýän çäksiz mümkinçilikdir.

Gahryman Arkadagymyz gurluşykçylaryň arasyna gelip, olaryň armasyny ýetirendigini hem-de alnyp barylýan işler barada gürrüňdeş bolmagyň ähmiýetlidigini, şeýle edermen gurluşykçylaryň bardygyna halkymyzyň buýsanýandygyny belledi.

Ýol gurluşykçylar Milli Liderimize öz aralaryna gelip, hal-ýagdaýlary, alyp barýan işleri bilen gyzyklanandygy üçin tüýs ýürekden hoşallyk bildirdiler we özleri bilen ýadygärlik surata düşmegini haýyş etdiler. Gahryman Arkadagymyz bu ýerde yhlasly zähmet çekýän ýol gurluşykçylar bilen ýadygärlik surata düşdi.

Soňra Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow olara hormatly Prezidentimiziň adyndan sowgatlary gowşurdy.

Ýol gurluşykçylar Gahryman Arkadagymyzdan her bir işde görelde bolýandygy, netijeli işlemek ugrunda giň mümkinçilikleriň döredilýändigi üçin Arkadagly Gahryman Serdarymyza tüýs ýürekden sagbolsunlaryny ýetirmegini haýyş etdiler.

Türkmen halkynyň Milli Lideri täze ýoluň ýol belgileriniň döwrebap bolmagy, ulaglaryň hereketini gözegçilige alýan ulgamyň sazlaşykly işiniň ýola goýulmagy bilen baglanyşykly meseleleriň hemişelik gözegçilikde saklanmalydygyny belläp, bu babatda degişli ýolbaşçylara birnäçe maslahatlaryny berdi.

Gahryman Arkadagymyz ýol gurluşykçylara alyp barýan işlerinde mundan beýläk-de üstünlikleri arzuw edip, bu ýerden ugrady.

Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Mary welaýatyna iş saparyny gurap, bu ýerde alnyp barylýan işler bilen tanyşmagy, welaýatyň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş şertleri bilen gyzyklanmagy sebitleriň hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösüşini üpjün etmek meseleleriniň döwletimiziň hemişelik üns merkezinde saklanýandygynyň nobatdaky güwäsine öwrüldi.

(TDH)

Aşgabat, 12-nji ýanwar (TDH). Şu gün hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini geçirdi. Onda resminamalaryň taýýarlanan taslamalary hem-de ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň birnäçe meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Ilki bilen, Mejlisiň Başlygy D.Gulmanowa çykyş edip, milli parlamentiň işi barada maglumat berdi. Häzirki wagtda ýurdumyzda maşgala, raýat-hukuk gatnaşyklarynyň kadalaryny mundan beýläk-de kämilleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyň hereket edýän kodekslerine üýtgetmeler we goşmaçalar girizilýär. Şunuň bilen birlikde, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmak bilen baglanyşykly jemgyýetçilik gatnaşyklaryny düzgünleşdirýän kanun taslamalaryny taýýarlamak boýunça işler alnyp barylýar.

Bellenilişi ýaly, Mejlisde ýerine ýetiriji häkimiýetiň ýerli edaralarynyň, Geňeşleriň öz wezipelerini talabalaýyk ýerine ýetirişine, dolandyryş-çäk birlikleriniň we olaryň düzümleriniň ykdysady ösüşine yzygiderli seljerme geçirilýär hem-de ilatly ýerleriň maglumatlary öwrenilýär. Mundan başga-da, deputatlar raýatlaryň hal-ýagdaýy, ýaşaýyş-durmuşy bilen gyzyklanýarlar, olaryň tekliplerini, isleglerini öwrenýärler. Mejlisiň deputatlary 2024-nji ýylyň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly diýlip yglan edilmegi bilen baglylykda, ýylyň şygarynyň syýasy-jemgyýetçilik ähmiýetini wagyz etmek we halk köpçüligine düşündirmek boýunça geçirilýän dürli çärelere gatnaşýarlar, köpçülikleýin habar beriş serişdelerinde çykyş edýärler.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow ýurdumyzyň kanunçylygyny döwrüň talabyna görä kämilleşdirmek ugrunda alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň möhümdigini belledi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary H.Geldimyradow iri halkara guramalaryň we abraýly sebit düzümleriniň, hususan-da, Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygynyň çäklerinde köptaraply pudaklaýyn hyzmatdaşlygy giňeltmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, 2024-nji ýylyň ikinji ýarymynda Aşgabatda GDA gatnaşyjy döwletleriň Zähmet, iş üpjünçilik we ilaty durmuş taýdan goramak boýunça maslahat beriş geňeşiniň nobatdaky 37-nji mejlisiniň geçirilmegi meýilleşdirilýär. Türkmenistan GDA-nyň assosirlenen agzasy bolmak bilen, öz Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna eýerip, bu geňeşiň işine işjeň gatnaşýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, Bitarap Türkmenistanyň Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygy bilen söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygy yzygiderli berkidýändigini, Arkalaşygyň pudaklaýyn edaralary bilen gatnaşyklary giňeldýändigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, paýtagtymyzda GDA gatnaşyjy döwletleriň Zähmet, iş üpjünçilik we ilaty durmuş taýdan goramak boýunça maslahat beriş geňeşiniň nobatdaky mejlisini ýokary derejede geçirmäge gowy taýýarlyk görmeli diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we wise-premýere bu möhüm çäräniň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmegi tabşyrdy.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Amanow gözegçilik edýän pudaklarynyň maddy-enjamlaýyn binýadyny mundan beýläk-de pugtalandyrmak boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, önümçilikleriň bökdençsiz işlemegini üpjün etmek maksady bilen, olar zerur bolan serişdeler bilen yzygiderli üpjün edilýär. Şeýle hem toplumyň düzümini döwrebaplaşdyrmak, önümçilik kuwwatlyklaryny artdyrmak, tehnikalary we enjamlary täzelemek, innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak bilen bagly işler amala aşyrylýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýangyç-energetika toplumynyň milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biridigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz toplumyň işini mundan beýläk-de kämilleşdirmek babatda alnyp barylýan işleri dowam etdirmegiň wajypdygyna ünsi çekdi we bu babatda wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Soňra Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary T.Atahallyýew ýurdumyzyň welaýatlarynda alnyp barylýan möwsümleýin oba hojalyk işleri barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, welaýatlarda gowaça ekişine taýýarlyk görlüp, ýerleri sürmek we tekizlemek işleri geçirilýär, oba hojalyk tehnikalary hem-de ýokary hilli gowaça tohumlary taýýarlanylýar. Şunuň bilen birlikde, bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işleri dowam edýär. Ýurdumyzda azyk bolçulygyny üpjün etmek maksady bilen, ýazlyk ýeralmanyň we beýleki gök-bakja ekinleriniň ekişini guramaçylykly geçirmek boýunça degişli çäreler görülýär. Ekerançylyk meýdanlarynyň suw üpjünçiligini gowulandyrmak, suw serişdelerini tygşytly, netijeli peýdalanmak hem-de ýerleriň melioratiw ýagdaýyny kadaly saklamak, suwuň goşmaça gorlaryny toplamak boýunça degişli işleriň alnyp barylýandygy barada-da aýdyldy. Welaýatlarda suwaryş we şor suw akabalaryny arassalamak işleri geçirilýär.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzyň welaýatlarynda dowam edýän häzirki jogapkärli möwsümde alnyp barylýan işlere möhüm ähmiýet berilmelidigini nygtady. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz bugdaý ekilen meýdanlarda ideg işlerini agrotehniki talaplara laýyk geçirmegiň wajypdygyny belledi. Hormatly Prezidentimiz wise-premýere ýazky ekişe gowy taýýarlyk görmegi hem-de bu ugurda işleriň talabalaýyk guralyşyna berk gözegçilik etmegi tabşyrdy.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Annamämmedow ýurdumyzyň gurluşyk-senagat toplumyny mundan beýläk-de kämilleşdirmek boýunça durmuşa geçirilýän işler barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, döwlet Baştutanymyzyň tabşyryklaryna laýyklykda, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan we eksport ugurly önümleriň öndürilişini artdyrmak boýunça yzygiderli işler alnyp barylýar. Bu işlere ýurdumyzyň telekeçilik düzümleriniň wekilleri hem işjeň çekilýär. Şunuň bilen baglylykda, öňdebaryjy tehnologiýalardyr enjamlar bilen üpjün edilen, içerki we daşarky bazarlarda uly isleg bildirilýän önümleri, hususan-da, dürli ölçegdäki polat turbalary öndürjek täze, döwrebap bilelikdäki kärhanany döretmek boýunça işleriň geçirilýändigi barada aýdyldy hem-de degişli teklip beýan edildi.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, daşary ýurtlardan getirilýän harytlary özümizde öndürmäge möhüm ähmiýet berilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz döwlet we hususy tarapyň gatnaşmagynda önümçilik kärhanasyny döretmek baradaky beýan edilen teklibi makullap, bu babatda wise-premýere birnäçe tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary B.Atdaýew ýurdumyzda telekeçiligi mundan beýläk-de ösdürmäge gönükdirilen döwlet maksatnamalaryny üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça görülýän çäreler barada hasabat berdi. Bellenilişi ýaly, “Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2022 — 2028-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyna” laýyklykda, degişli işler alnyp barylýar. Ýurdumyzyň telekeçileriniň ähli ugurlarda has-da netijeli işlemekleri üçin amatly şertler döredilýär. Munuň özi telekeçilik ulgamynyň Diýarymyzyň durmuş-ykdysady taýdan ösmegine saldamly goşant goşmagyny üpjün edýär.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, telekeçiligi ösdürmegi höweslendirmek maksady bilen, ykdysadyýetiň hususy pudagyna yzygiderli döwlet goldawynyň berilýändigini, bu ugurda amatly şertleriň döredilýändigini aýtdy we wise-premýere birnäçe görkezmeleri berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary M.Mämmedowa ýurdumyzyň sirk sungatyny kämilleşdirmek boýunça alnyp barylýan işler barada hasabat berdi.

Wise-premýer “Medeniýet hakynda» hem-de «Sirk we sirk sungaty hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryna laýyklykda, Döwlet sirklerine, aýry-aýry professional sirk döredijilik toparlaryna «Milli» hukuk derejesini bermegiň tertibini we şertlerini, şeýle-de olary tassyklamak hakynda Kararyň taslamasyny döwlet Baştutanymyzyň garamagyna hödürledi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, ýurdumyzda sirk sungatyny ösdürmek we has-da kämilleşdirmek maksady bilen, «Döwlet sirklerine, aýry-aýry professional sirk döredijilik toparlaryna «Milli» hukuk derejesini bermegiň tertibini we şertlerini tassyklamak hakynda» Karara gol çekip, ony sanly ulgam arkaly wise-premýere iberdi we bu babatda birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary N.Amannepesow 2024-nji ýylda aspirantura, doktorantura we alymlyk derejelerine dalaşgärlige hem-de kliniki ordinatura kabul etmegiň meseleleri barada hasabat berdi.

Mälim bolşy ýaly, Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe döwlet derejesinde ýurdumyzyň ylym ulgamyny ösdürmäge, döwrebap alymlary, ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga aýratyn ähmiýet berilýär. Sanly ykdysadyýeti dolandyrmak babatda ýaş alymlaryň täze neslini kemala getirmek, innowasion tehnologiýalardan baş çykarýan inženerleri, tehnologlary, lukmanlary we beýleki hünärmenleri taýýarlamak maksady bilen, ýurdumyzyň degişli ministrlikleri, pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bilelikde degişli işler geçirildi. Olaryň teklipleri esasynda, “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly şygary astynda geçýän 2024-nji ýylda ylmy-barlag edaralarynda we ýokary okuw mekdeplerinde aspirantura, doktorantura, alymlyk derejelerine dalaşgärlige hem-de kliniki ordinatura kabul etmegiň sany baradaky taslama taýýarlanyldy.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzda ylym ulgamyny kämilleşdirmäge uly üns berilýändigini, ony ösdürmek boýunça köp işleriň amala aşyrylýandygyny belledi. Şunuň bilen baglylykda, wise-premýere 2024-nji ýylda aspirantura, doktorantura we alymlyk derejelerine dalaşgärlige hem-de kliniki ordinatura kabul etmek boýunça degişli işleri guramaçylykly geçirmek babatda birnäçe tabşyryklar berildi.

Ministrler Kabinetiniň Başlygynyň orunbasary, daşary işler ministri R.Meredow Daşary işler ministrliginiň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamasynyň taslamasy barada hasabat berdi.

Bellenilişi ýaly, meýilnamanyň taslamasy «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasyndan» we “Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasat ugrunyň 2022 — 2028-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyndan”, şeýle hem daşary syýasy we daşary ykdysady meseleleri öz içine alýan döwlet hem-de Hökümet derejesinde kabul edilen kadalaşdyryjy hukuk namalaryndan gelip çykýan wezipeleriň esasynda taýýarlanyldy. Resminama ýurdumyzyň Bitaraplyk hukuk ýagdaýyny amala aşyrmak, daşary syýasy we ykdysady gatnaşyklary giňeltmek, durnukly ösüşe hemmetaraplaýyn ýardam bermek, halkara gatnaşyklaryň has-da ynsanperwerleşdirilmegine goşant goşmak ýaly esasy wezipeleriň ýerine ýetirilmegine gönükdirilendir.

Hususan-da, resminamada Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 33 ýyllygy, hemişelik Bitaraplygynyň 29 ýyllygy, 2024-nji ýylyň “Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy” ýyly diýlip yglan edilmegi mynasybetli, şeýle hem döwlet Baştutanymyzyň kabul eden resminamalaryndan ugur alyp, Türkmenistanyň diplomatik gullugy tarapyndan ähli zerur işleriň guralmagy we durmuşa geçirilmegi babatdaky çäreler göz öňünde tutulýar. Şeýle-de onda Türkmenistanyň dünýäniň dürli ýurtlary bilen hyzmatdaşlygynyň ösdürilmegi ugrunda alnyp baryljak işler beýan edilýär. Daşary ýurt döwletleri bilen dürli ugurlardaky hyzmatdaşlygyň netijeliligini ýokarlandyrmak maksady bilen, ikitaraplaýyn saparlary we syýasy geňeşmeleri guramak göz öňünde tutulýar.

Iş meýilnamasyna laýyklykda, dürli ýurtlar bilen medeniýet, ylym, bilim, sport, saglygy goraýyş, syýahatçylyk ulgamlarynda maslahatlary, okuw sapaklaryny, sergileri we beýleki çäreleri geçirmek meýilleşdirilýär.

Şunuň bilen birlikde, agzalan meýilnama halkara guramalar bilen hyzmatdaşlyk, maglumat işleri, sanly diplomatiýa ýaly ugurlary öz içine alýar. Resminamada halkara ykdysady hyzmatdaşlyga möhüm orun berilýär. Hususan-da, Türkmenistan bilen daşary ýurt döwletleriniň arasynda döredilen ikitaraplaýyn hökümetara toparlaryň işjeňligini ýokarlandyrmak, ýurdumyzyň eksport mümkinçiliklerine, maýa goýum taýdan özüne çekijiligine bolan gyzyklanmany artdyrmak boýunça degişli döwlet edaralary, kompaniýalar we banklar, halkara ykdysady, maliýe guramalary bilen gatnaşyklary yzygiderli ösdürmek ýaly çäreleri özünde jemleýär. Resminamada Türkmenistanyň daşary ýurt döwletleri, halkara guramalar bilen hyzmatdaşlygynyň çäklerinde ikitaraplaýyn we köptaraplaýyn resminamalaryň taslamalaryny işläp taýýarlamak hem göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow hasabaty diňläp, Garaşsyz döwletimiziň öz oňyn Bitaraplyk hukuk ýagdaýyna pugta eýermek bilen, dünýäde ählumumy abadançylyga gönükdirilen işjeň daşary syýasaty alyp barýandygyny belledi. Geljekde-de Bitarap döwletimiziň daşary syýasat ugruny durmuşa geçirip, parahatçylyk söýüjilikli, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklaryny ösdürip, «Açyk gapylar» syýasatyny üstünlikli amala aşyrarys diýip, döwlet Baştutanymyz aýtdy we wise-premýer, daşary işler ministrine birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň ýanyndaky Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň Baş direktory M.Çakyýew agentligiň garamagyndaky düzüm birlikleriniň 2024-nji ýyl üçin iş meýilnamalaryny taýýarlamak boýunça ýerine ýetirilen işler barada hasabat berdi.

Meýilnamalarda ulag infrastrukturalaryny sebitiň üstaşyr mümkinçilikleri bilen netijeli utgaşdyrmak arkaly ýük dolanyşygyny artdyrmak göz öňünde tutulýar. Şunuň bilen baglylykda, sanly ulgamyň ornaşdyrylmagy, maýa goýumlar üçin amatly şertleriň döredilmegi, halkara hyzmatdaşlygyň ösdürilmegi öňde goýlan wezipeleri ýerine ýetirmekde ileri tutulýan ugurlar hökmünde kesgitlenildi. Toplumyň maddy-enjamlaýyn binýadynyň pugtalandyrylmagyna, döwrebap demir ýol, awtomobil we howa menzilleriniň, demir ýollaryň, ýük terminallarynyň, deňiz gämileriniň, ýaşaýyş jaýlarynyň, önümçilik, durmuş maksatly desgalaryň, sanly ulgamlaryň, telefon beketleriniň gurluşygyna aýratyn üns berler. Şeýle hem birnäçe iri maýa goýum taslamalaryny durmuşa geçirmek meýilleşdirilýär.

Döwlet Baştutanymyz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ulag-kommunikasiýa toplumynyň milli ykdysadyýetimizdäki möhüm ornuna ünsi çekdi we bu babatda agentligiň ýolbaşçysyna birnäçe anyk tabşyryklary berdi.

Soňra M.Çakyýew şu ýylyň 29-30-njy ýanwarynda Belgiýa Patyşalygynyň Brýussel şäherinde geçiriljek Ýewropa bilen Merkezi Aziýanyň arasynda durnukly ulag arabaglanyşygy boýunça “Global Gateway” maýa goýum forumyna türkmen wekiliýetiniň gatnaşmagyna taýýarlyk görlüşi barada hasabat berdi. Çäräniň çäklerinde Ýewropanyň birnäçe kompaniýalary bilen hyzmatdaşlygy pugtalandyrmaga we ulag ulgamynda bilelikdäki taslamalary durmuşa geçirmäge gönükdirilen gepleşikleri, işewürlik duşuşyklaryny geçirmek göz öňünde tutulýar.

Hormatly Prezidentimiz hasabaty diňläp, ýurdumyzyň ulag ulgamyny ösdürmek üçin ähli zerur şertleriň döredilýändigini, bu ugurda halkara guramalar bilen degişli işleriň geçirilýändigini belledi. Şunuň bilen baglylykda, döwlet Baştutanymyz Brýussel şäherinde geçiriljek Ýewropa bilen Merkezi Aziýanyň arasynda durnukly ulag arabaglanyşygy boýunça maýa goýum forumyna ýurdumyzyň wekiliýetiniň gatnaşmagyny üpjün etmegiň zerurdygyny aýdyp, forumyň çäklerinde «Türkmenistanyň ulag toplumynyň maýa goýum mümkinçilikleri» atly plenar ýygnagy ýokary guramaçylyk derejesinde geçirmegi tabşyrdy.

Mejlisde döwlet durmuşyna degişli başga-da birnäçe möhüm meselelere garaldy we olar boýunça degişli çözgütler kabul edildi.

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisini jemläp, oňa gatnaşanlara berk jan saglyk, maşgala abadançylygyny, berkarar Watanymyzyň gülläp ösmegi ugrunda alyp barýan işlerinde uly üstünlikleri arzuw etdi.

Mary welaýaty, 11-nji ýanwar (TDH). Şu gün türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy, Hormatly il ýaşulusy Gurbanguly Berdimuhamedow Mary welaýatyna iş saparyny amala aşyryp, ol ýerde iş maslahatyny geçirdi.

Welaýatyň häkiminiň we onuň bilim, medeniýet, saglygy goraýyş we sport boýunça orunbasarynyň gatnaşmagynda geçirilen iş maslahatynyň dowamynda sebiti durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň hem-de onuň oba hojalyk pudagyna häzirki zamanyň ösen tehnologiýalaryny, sanly ulgamy ornaşdyrmak bilen baglanyşykly meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy. Ýerleriň melioratiw ýagdaýyny gowulandyrmak, topragyň hasyllylygyny artdyrmak, pagtanyň we bugdaýyň öndürilýän möçberini ýokarlandyrmak, şol bir wagtyň özünde, önümçilik, durmuş maksatly binalaryň gurluşygyny yzygiderli gözegçilikde saklamak meseleleri maslahatda garalan esasy ugurlar boldy.

Gahryman Arkadagymyz häzirki döwürde ekerançylyk meýdanlarynda alnyp barylýan işleriň agrotehniki kadalara laýyk derejede ýola goýulmagy, ýurdumyzyň dokma senagatynyň esasy çig mal binýady bolup durýan pagtadan alynýan hasylyň ýokarlandyrylmagy, bu ugurda welaýat häkimliginiň etraplar bilen ysnyşykly iş alyp barmagynyň wajypdygy barada öz maslahatlaryny berdi.

Soňky ýyllarda ösüp gelýän ýaş nesilleriň watansöýüjilik, zähmetsöýerlik, paýhasly pederlerimiziň asylly ýörelgeleri esasynda terbiýelenmegi netijesinde, önümçilik bilen meşgullanýan ýaşlaryň sany yzygiderli artýar. Şol bir wagtyň özünde, milli daýhançylyk däpleriniň häzirki zamanyň ösen tejribesi bilen utgaşdyrylmagy netijesinde, oba hojalyk pudagy sazlaşykly ösüş ýoluna düşdi. Bu bolsa ýurdumyzda azyk bolçulygynyň üpjün edilmeginde aýratyn ähmiýetlidir.

Welaýatyň oba hojalygynda alnyp barylýan işler bilen bir hatarda, sebitde gurulýan dürli maksatly desgalaryň gurluşyk işleriniň hemişe gözegçilikde saklanmalydygyna ünsi çekip, Milli Liderimiz bina edilýän desgalaryň gurluşygynda ýokary hil derejesiniň üpjün edilmeginiň, olaryň bellenilen möhletlerde ulanmaga tabşyrylmagynyň möhüm wezipe hökmünde kesgitlenendigini belledi. Şeýlelikde, bu ugurda alnyp barylýan işler häzirki döwrüň talabyna laýyk gelmelidir.

Gahryman Arkadagymyz iş maslahatynyň dowamynda welaýatyň häkiminiň orunbasaryna ýüzlenip, häzirki döwürde halkymyzyň ruhy dünýäsiniň baýlaşmagy üçin ähmiýetli bolan çäreleriň yzygiderli guralmagy babatda degerli maslahatlaryny aýtdy. Munuň özi raýatlarymyzyň agzybirligini, bitewüligini pugtalandyrmaga gönükdirilendir.

Şu ýyl ýurdumyzda akyldar şahyrymyz Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllyk ýubileýi giňden dabaralandyrylar. Onuň çäklerinde beýik şahyryň ömri we döredijiligi bilen baglanyşykly ýaşlaryň arasynda dürli bäsleşikleriň geçirilmeginiň wajypdygyny belläp, alym Arkadagymyz halypa ýazyjy-şahyrlaryň çeper döredijilige gol beren ýaşlar bilen duşuşyklarynyň guralmagynyň maksadalaýyk boljakdygyna ünsi çekdi.

Şol bir wagtyň özünde, metbugat serişdelerinde, tele we radioýaýlymlarda Magtymgulynyň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli habarlaryň taýýarlanylmagyna, özüne çekiji gepleşikleriň guralmagyna möhüm ähmiýet berilmelidir. Şunda döredijilik duşuşyklarynyň, maslahatlaryň, aýdym-sazly çykyşlaryň, amaly-haşam sungatynyň eserlerine bagyşlanan sergileriň geçirilmelidigini belläp, hormatly Arkadagymyz bu işleriň ýurdumyzyň durmuşynda wajyp ähmiýeti bolan çärelere ýaşlaryň işjeň gatnaşmagyna ýardam etjekdigine ünsi çekdi.

Türkmenistanyň ýokary wekilçilikli edarasy bolan Halk Maslahatynyň agzalary halk bilen ýakyn aragatnaşyk saklaýar. Onuň wekilleri halkyň arasynda ýygy-ýygydan bolup, adamlaryň isleg-arzuwlaryny öwrenýärler. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň “Döwlet adam üçindir!” diýen asylly şygary baş ýörelge edinýän durmuş syýasatynyň esasy ugurlarynyň birine öwrüldi.

Mary welaýatynyň ýolbaşçylary öz aralaryna gelip, gymmatly maslahatlaryny we öwüt-ündewlerini berendigi üçin Gahryman Arkadagymyza hoşallyklaryny beýan etdiler. Şeýle hem olar döwlet tarapyndan berilýän goldawlardan netijeli peýdalanyp, welaýatyň durmuş-ykdysady taýdan ösmegi, sebitiň ilatynyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň ýokarlanmagy ugrunda ähli zerur tagallalary etjekdiklerine ynandyrdylar.

Türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Mary welaýatyna iş sapary dowam edýär.

Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary netijesinde, ýurdumyzyň ykdysadyýetini mundan beýläk hem ösdürmek, halkymyzyň ýaşaýyş şertlerini has-da ýokarlandyrmak maksady bilen, dürli ugurlara degişli desgalaryň ýüzlerçesi gurlup ulanmaga berilýär. Şeýle desgalary elektrik energiýasy bilen üpjün etmek esasy wezipeleriň biri bolup durýar. Mundan başga-da, goňşy ýurtlarda elektrik energiýasyna bolan islegiň yzygiderli artmagy kuwwatly energetika döwleti hökmünde Türkmenistanyň öňünde täze wezipeleri goýýar.

Döwlet Garaşsyzlygymyzy almazdan öň, ýurdumyzda bary-ýogy 4 sany elektrik stansiýasy hereket edip, olar Mary, Büzmeýin döwlet elektrik stansiýalary hem-de Türkmenbaşy we Seýdi ýylylyk elektrik merkezleridi. Garaşsyzlyk ýyllary içinde ýurdumyzda 8 sany elektrik stansiýasy gurlup ulanmaga berildi, müňlerçe kilometrlik asma elektrik geçirijiler çekildi. Netijede, Türkmenistan diňe bir içerki sarp edijileri elektrik energiýasy bilen üpjün etmän, eýsem, ony daşary ýurtlara-da eksport edýän kuwwatly energetika döwletine öwrüldi.

Şu ýerde bir zady aýratyn bellemek gerek. «Türkmenistanyň elektrik energetikasy pudagyny ösdürmegiň 2013 — 2020-nji ýyllar üçin Konsepsiýasyna» laýyklykda, ýurdumyzyň dürli welaýatlarynda 7 ýyldan gowrak döwrüň içinde pudagyň taryhynda görlüp-eşidilmedik zähmet ýeňşi gazanyldy. Häzirki wagtda bolsa her welaýatda 1000 megawata golaý ýa-da ondan hem ýokary energetika kuwwatlykly düzümler hereket edýär.

2023-nji ýylyň 3-nji noýabrynda Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň gatnaşmagynda Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy etrabynyň çäklerinde birnäçe desgalaryň düýbi tutuldy. Şeýle iri taslamalaryň biri-de Balkan welaýatynyň Türkmenbaşy etrabynyň çäginde gurulýan, bellenen kuwwaty 1574 megawat bolan, utgaşykly dolanyşykda işlejek elektrik stansiýasydyr. Bu döwrebap elektrik stansiýasynda Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň dünýä meşhur «General Electric» kompaniýasynyň 4 gaz turbinasy we 2 sany bug turbinasy oturdylar. Gaz turbinalaryndan çykýan ýokary temperaturaly ýanan gazlaryň gyzgynlygyny bug turbinalarynda ulanmak arkaly, goşmaça elektrik energiýasynyň öndürilmegi stansiýanyň özboluşly aýratynlygy bolar.

Elektrik stansiýalarynyň zerur bolan möçberi gurlandan soňra, olarda öndürilýän elektrik energiýasyny sarp edijilere ýetirmek üçin asma elektrik geçirijileri zerurdyr. Şu maksatdan ugur alnyp, Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy bilen kabul edilen Oba milli maksatnamasyna laýyklykda, ýurdumyzyň çäklerinde müňlerçe kilometre uzalyp gidýän asma elektrik geçirijileri çekildi, hereket edýänleriniň durky täzelendi. Netijede, halkalaýyn energoulgamyň döredilmegi ýurdumyzyň welaýatlarynyň arasynda elektrik baglanyşygyny döreder, olaryň elektrik üpjünçiliginiň has ygtybarlylygyny üpjün eder, zerur bolan halatynda, elektrik energiýasynyň akymlaryny özara alyşmaga mümkinçilik berer. Şonuň bilen birlikde, ýurdumyzyň dürli künjeklerinden daşary ýurtlara elektrik energiýasyny ibermek üçin tehniki şertler dörär.

Häzirki wagtda Balkan welaýatynyň Gyzylarbat etrabynda kuwwaty 10 megawat bolan Gün we ýel elektrik stansiýasynyň gurluşygy dowam edýär, Ahal, Daşoguz we Lebap döwlet elektrik stansiýalaryny utgaşykly dolanyşyga geçirmek boýunça netijeli guramaçylyk işleri alnyp barylýar. Bu işler ata Watanymyzyň dünýä ýurtlarynda tebigaty goramak boýunça ýaýbaňlanan giň gerimli çärelere saldamly goşant goşýandygynyň aýdyň mysallarydyr.

Energetika ulgamynda şeýle belent maksatly çäreleriň durmuşa geçirilmegi Diýarymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmakda aýratyn ähmiýete eýedir.

Serdar HOJAGULYÝEW,

Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň mugallymy.

Geçen ýylyň soňky aýynyň wakalary özygtyýarly döwletimiziň ynanyşmak, deňhukuklylyk, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda köpugurly halkara hyzmatdaşlyga gönükdirilen öňdengörüjilikli daşary syýasaty amala aşyrýandygyny nobatdaky gezek subut etdi. Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda «Açyk gapylar» syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek boýunça ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň alyp baran netijeli işleri — dürli görnüşlerde geçirilen işewürlik duşuşyklary, gepleşikler, daşary ýurtly hyzmatdaşlaryň gatnaşmaklarynda guralan forumlar munuň aýdyň mysallarydyr.

4-5-nji dekabrda türkmen wekiliýetiniň Moskwa amala aşyran saparynyň çäklerinde Russiýanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysy we Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň Başlygynyň orunbasary, şeýle hem RF-niň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Halkara işler boýunça komitetiniň başlygy bilen duşuşyklar geçirildi. Olaryň dowamynda syýasy-diplomatik dialogy, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer hem-de parlamentara gatnaşyklary, abraýly halkara we sebit guramalarynyň çäklerinde alnyp barylýan hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem Türkmenistanyň Bitaraplyk ýörelgesine esaslanýan, parahatçylyk söýüjilikli daşary syýasatyna, hususan-da, Russiýa Federasiýasynyň hem agza bolup durýan, BMG-de Türkmenistanyň başlangyjy bilen döredilen Bitaraplygyň dostlary toparynyň ähmiýetine ýokary baha berildi.

5-nji dekabrda Moskwada geçirilen Hazarýaka döwletleriň daşary işler ministrleriniň duşuşygynda Hazar deňzinde suwuň derejesiniň peselmegi bilen baglanyşykly meseleleri öwrenmek maksady bilen, bäştaraplaýyn iş toparyny döretmegiň, suwuň ýalpaklaşmagynyň öňüni almak we azaltmak çärelerini işläp düzmegiň zerurdygyna üns çekildi.

Hazar deňzinde ekologiýa we energetika hyzmatdaşlygynyň, hususan-da, kenarýaka döwletleriň ykdysady zerurlyklaryny kanagatlandyrýan, gyzyklanmalaryň we bähbitleriň deň göz öňünde tutulmagy esasynda Ýewraziýada energetika howpsuzlygyny hem-de durnuklylygyny üpjün etmek üçin möhüm şert bolup hyzmat edýän suwasty infrastrukturanyň gurluşygynyň möhüm orny bellenildi. Duşuşygyň jemleri boýunça bilelikdäki Beýannama kabul edildi.

5-nji dekabrda ÝUNESKO-nyň Maddy däl medeni mirasy goramak boýunça hökümetara komitetiniň Botswana Respublikasynyň Kasan şäherinde geçirilen 18-nji mejlisinde Türkmenistanyň teklip etmeginde ahalteke atçylyk sungatyny we atlary bezemek däplerini bu guramanyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizmek baradaky çözgüt biragyzdan kabul edildi.

Şol gün Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginde Aşgabada sapar bilen gelen, Halkara Zähmet Guramasynyň Dolandyryş we üçtaraplaýynlyk departamentiniň direktorynyň orunbasary Kamran Fannizadäniň ýolbaşçylygyndaky wekiliýet bilen geçirilen duşuşykda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň esasy ugurlary ara alnyp maslahatlaşyldy.

5-nji dekabrda paýtagtymyzdaky “Ýyldyz” myhmanhanasynda 10-njy türkmen-amerikan işewürlik maslahaty geçirildi. “Tegelek stol” görnüşinde geçirilen çäre Türkmenistanyň we Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň senagat, nebitgaz hem-de ulag-kommunikasiýalar ulgamlarynda, elektroenergetikada, maliýe-bank ulgamynda, söwda, oba hojalygy, ekologiýa we beýleki pudaklarda özara bähbitli hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de yzygiderli ösdürmegi maksat edinýändiklerini görkezdi. Maslahatyň jemleri boýunça “Case New Holland Industrial” kompaniýasynyň we türkmen telekeçileriniň arasynda özara düşünişmek hakynda Ähtnama gol çekildi.

6-njy dekabrda Aşgabatda geçirilen Ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça hökümetara türkmen-türk toparynyň mejlisinde söwda, ykdysadyýet, maýa goýum, bank işi, energetika, ulag-logistika, senagat, tehnologiýalar, şähergurluşyk, oba hojalygy, tebigaty goramak, ylym-bilim, saglygy goraýyş, medeniýet, syýahatçylyk, sport ýaly möhüm ugurlarda döwletara hyzmatdaşlygy ösdürmegiň ýokary derejesi bellenildi. Toparyň mejlisiniň netijeleri boýunça degişli Teswirnama gol çekildi.

Şol gün paýtagtymyzda geçirilen türkmen-türk işewürlik maslahatynyň dowamynda ikitaraplaýyn gatnaşyklaryň ileri tutulýan ugurlary bolan nebitgaz, ulag, gurluşyk, himiýa, energetika hem-de ykdysadyýetiň beýleki pudaklaryna, şeýle-de durmuş ulgamyna aýratyn üns çekildi.

7-nji dekabrda Daşary işler ministrliginde Awstriýanyň Türkmenistandaky Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçisi hem-de Türkmen-awstriýa jemgyýetiniň ýolbaşçysy bilen geçirilen duşuşygyň barşynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda iki ýurduň arasyndaky hyzmatdaşlygy giňeltmek meseleleri barada özara gyzyklanma bildirilip pikir alşyldy.

8-9-njy dekabrda Aşgabatda utgaşykly görnüşde “Jemgyýetçilik saglygy goraýyşda ýüze çykýan howplara taýýarlyk we olara garşy göreşmek meseleleri boýunça Goşulyşmazlyk Hereketiniň agza ýurtlarynyň hyzmatdaşlygy” atly lukmançylyk we sanitariýa edaralarynyň ýörite maslahaty geçirildi. Oňa diplomatlar, Goşulyşmazlyk Hereketine agza döwletleriň 30-a golaýyndan lukmançylyk edaralarynyň, abraýly halkara guramalaryň, ilkinji nobatda, Bütindünýä Saglygy Goraýyş Guramasynyň we BMG-niň beýleki düzümleriniň wekilleri gatnaşdylar.

10-njy dekabrda Daşary işler ministrliginde möhüm duşuşyklaryň birnäçesi geçirildi. BMG-niň Azyk we oba hojalyk guramasynyň (FAO) Merkezi Aziýa boýunça sebitleýin utgaşdyryjysy Wiorel Gusu bilen geçirilen duşuşykda azyk we ekologiýa howpsuzlygy, tebigy serişdeleri tygşytly peýdalanmak hem-de sanly ýer kadastry ulgamynda bilelikde iş alyp barmak bilen bagly meseleleriň giň toplumyna garaldy. Duşuşykda aýratyn mesele hökmünde Türkmenistanda FAO-nyň wekilhanasyny açmak boýunça anyk ädimler ara alnyp maslahatlaşyldy.

BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň Ýewropa we GDA ýurtlary boýunça sebitleýin býurosynyň direktory Iwana Žiwkowiç bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda Türkmenistanyň BMG-niň Ösüş maksatnamasy bilen köpugurly hyzmatdaşlygynyň strategik häsiýeti bellenildi. Hususan-da, bilelikde 27 taslamanyň amala aşyrylýandygy aýratyn nygtaldy.

Halkara Gyzyl Haç Komitetiniň Merkezi Aziýadaky sebitleýin wekilhanasynyň ýolbaşçysy Bilýana Miloşewiç bilen hem gepleşikler geçirildi. Onuň dowamynda Türkmenistanyň Hökümeti bilen Halkara Gyzyl Haç Komitetiniň arasynda dürli ugurlar boýunça hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri maslahatlaşyldy.

Eýran Yslam Respublikasynyň daşary işler ministriniň orunbasary Reza Najafi bilen geçirilen duşuşygyň barşynda türkmen-eýran hyzmatdaşlygyny, şol sanda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürmegiň möhüm ugurlaryna garaldy.

11-nji dekabrda Halkara Bitaraplyk güni we Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk derejesine eýe bolmagynyň 28 ýyllygy mynasybetli “Dialog — parahatçylygyň kepili” atly halkara forum geçirildi. Utgaşykly görnüşde guralan maslahat ählumumy abadançylygyň we ösüşiň bähbitlerine laýyk gelýän anyk teklipleri öňe sürýän Diýarymyzyň bu başlangyçlary iş ýüzünde durmuşa geçirmekde yzygiderli ädimleri ädýändigini nobatdaky gezek tassyklady.

Şol gün paýtagtymyzda utgaşykly görnüşde parahatçylygyň, howpsuzlygyň we durnukly ösüşiň bähbidine Bitaraplygyň dostlary toparynyň ýokary derejedäki mejlisi geçirildi. Bu toparyň işi halkara derejede, hususan-da, BMG-niň çäklerinde yzygiderli hyzmatdaşlyga ýardam bermäge, öz syýasatyny Bitaraplyk ýörelgeleri esasynda guraýan döwletleriň parahatçylyk döredijilik mümkinçiliklerini iş ýüzünde peýdalanmaga, gapma-garşylyklaryň öňüni almaga, olaryň sebäplerini we netijelerini aradan aýyrmaga, ynsanperwerlik meselelerini çözmäge gönükdirilendir.

Özbegistan Respublikasynyň Prezidentiniň ýanyndaky Howpsuzlyk geňeşiniň sekretarynyň orunbasary, Özbegistanyň Prezidentiniň daşary syýasy meseleler boýunça ýörite wekili Abdulaziz Kamilow bilen geçirilen duşuşykda ikitaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmek bilen bagly meseleleriň giň toplumy ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şol gün ÝUNESKO-nyň Sebitleýin edarasynyň direktory Amir Piriç bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda bilim, ylym, medeniýet, sport, sanlylaşdyrmak, taryhy-binagärlik ýadygärliklerini we medeni gymmatlyklary gorap saklamak ýaly ulgamlarda hyzmatdaşlygyň esasy ugurlaryna garaldy.

13-nji dekabrda Daşary işler ministrliginde BMG-niň Ilatly nokatlar boýunça maksatnamasy (BMG-Habitat) bilen hyzmatdaşlyga bagyşlanan “tegelek stol” maslahaty geçirildi. Onuň işine bu maksatnamanyň Merkezi Aziýa we Gündogar Ýewropa boýunça sebitleýin geňeşçisi K.Şefer, BMG-niň Türkmenistandaky hemişelik utgaşdyryjysy D.Şlapaçenko, şeýle hem ýurdumyzyň degişli ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň ýolbaşçylarydyr wekilleri gatnaşdylar. Maslahatda ýurdumyzyň degişli ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary bilen bu guramanyň arasyndaky hyzmatdaşlygyň ösüş depgini bellenildi hem-de Türkmenistanda BMG-niň Ilatly nokatlar boýunça maksatnamasynyň wekilhanasyny açmagyň mümkinçiligi ara alnyp maslahatlaşyldy.

14-nji dekabrda Daşary işler ministrliginde BMG-niň Ilat gaznasynyň (UNFPA) gender meseleleri boýunça geňeşçisi Leýla Şarafi bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda ýurdumyzda jemgyýetçilik-syýasy durmuşyň ähli ugurlaryna zenanlaryň deňhukukly gatnaşmak ýörelgelerini pugtalandyrmaga gönükdirilen işjeň gender syýasatynyň alnyp barylýandygy nygtaldy.

Şol gün Daşary işler ministrliginde Türkmenistan bilen Birleşen Milletler Guramasynyň 2021 — 2025-nji ýyllarda Durnukly ösüş ugrunda Hyzmatdaşlygyň çarçuwaly maksatnamasynyň ýolbaşçy komitetiniň we Türkmenistanda Durnukly ösüş maksatlaryny durmuşa geçirmek boýunça Milli iş toparynyň nobatdaky mejlisi geçirildi. Çykyş edenler hukuk we durmuş-ykdysady ugurlarda, hususan-da, häzirki zaman “ýaşyl” tehnologiýalaryny ulanmak arkaly azyk howpsuzlygy, howanyň üýtgemegi, sanlylaşdyrmak, maglumatlary dolandyrmak, bilim, saglygy goraýyş ulgamlarynda hyzmatdaşlygy pugtalandyrmagyň meseleleri boýunça pikir alyşdylar.

14-nji dekabrda Mary welaýatynda Türkmenistanyň hem-de Eýran Yslam Respublikasynyň amaly-haşam we mozaika sungatynyň sergisi geçirildi. Bu çäre halklarymyzyň parahatçylykly durmuşyna, durnukly ösüşine we abadançylygyna ýardam edýän, möhüm ugurlary öz içine alýan köpugurly hyzmatdaşlygyň giňeldilmeginde nobatdaky ädim boldy.

14-15-nji dekabrda sanly ulgam arkaly XI Türkmen-german lukmançylyk forumy geçirildi. Onda saglygy goraýyş ulgamynyň dürli keselleriň öňüni almak, olary irki döwürlerde anyklamak we bejermek, gaýragoýulmasyz kömek, onkologiýa, trawmatologiýa, ortopediýa ýaly ugurlary boýunça meseleler ara alnyp maslahatlaşyldy.

15-nji dekabrda Türkmenistanyň we Tailand Patyşalygynyň Daşary işler ministrlikleriniň arasynda sanly ulgam arkaly geçirilen geňeşmeleriň dowamynda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady, medeni-ynsanperwer ulgamlarda ikitaraplaýyn hem-de köptaraplaýyn gatnaşyklary ösdürmegiň möhüm meselelerine garaldy.

16-17-nji dekabrda Türkmenistanyň wekiliýetiniň Owganystanyň Hyrat welaýatyna amala aşyran iş saparynyň barşynda goňşy döwletiň daşary işler, dag-magdan senagaty, senagat we söwda ministrleri bilen duşuşyklar geçirildi. Olaryň dowamynda ileri tutulýan ugurlaryň giň toplumy boýunça ikitaraplaýyn hyzmatdaşlygy mundan beýläk-de ösdürmegiň meseleleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

18-nji dekabrda Belgiýanyň paýtagty Brýussel şäherinde Türkmenistan bilen Ýewropa Bileleşiginiň arasynda geçirilen Adam hukuklary boýunça dialogda türkmen wekiliýeti ýurdumyzyň hereket we dini ynanç azatlygyny üpjün etmek, täze jemgyýetçilik guramalaryny bellige almak ugrundaky tagallalaryny belledi hem-de bu ulgamda alnyp barylýan özgertmeler barada rejelenen maglumatlary berdi.

Şol gün Moskwada Garaşsyz Döwletleriň Arkalaşygyna agza ýurtlaryň Hökümet Baştutanlarynyň geňeşiniň mejlisi geçirildi. Duşuşykda Arkalaşygyň çäklerinde köpugurly hem-de medeni-ynsanperwer hyzmatdaşlygyň meseleleri boýunça pikir alşyldy.

19-njy dekabrda Brýusselde Türkmenistan bilen Ýewropa Bileleşiginiň bilelikdäki komitetiniň 22-nji mejlisi geçirildi. Onda ýurdumyzyň Bütindünýä Söwda Guramasyna (BSG) agzalyga kabul edilmeginiň şertleri bilen baglanyşykly makroykdysady ýagdaýy, şeýle-de energetika, daşky gurşawy goramak, ulag, bilim, ýaşlar syýasaty, barlaglar we innowasiýalar, sport, medeniýet ulgamlarynda hyzmatdaşlygyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

19-njy dekabrda BMG-niň Baş Assambleýasynyň 78-nji sessiýasynyň 49-njy plenar mejlisinde Türkmenistanyň başlangyjy bilen öňe sürlen “Durnukly ösüşi üpjün etmekde ygtybarly we durnukly energiýa birikmesiniň esasy orny” hem-de “Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek üçin ulagyň ähli görnüşleriniň arabaglanyşygyny berkitmek” atly Kararnamalar biragyzdan kabul edildi. Köp sanly ýurtlaryň bu resminamalaryň awtordaşlary bolup çykyş etmegi olaryň umumadamzat üçin möhüm ähmiýetlidigini görkezýär.

22-nji dekabrda “Türkmenistanyň we Russiýa Federasiýasynyň Daşary işler ministrlikleriniň arasynda 2023-2024-nji ýyllar üçin hyzmatdaşlyk Maksatnamasynyň” durmuşa geçirilmeginiň çäklerinde iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň degişli düzüm bölümleriniň ýolbaşçylary maglumat ulgamynda hyzmatdaşlyk boýunça sanly ulgam arkaly geňeşmeleri geçirdiler.

28-nji dekabrda Daşary işler ministrliginde Hytaý Halk Respublikasynyň bilim ministriniň orunbasary Sun Ýao bilen geçirilen duşuşygyň dowamynda türkmen-hytaý strategik hyzmatdaşlygynyň dürli ugurlar, hususan-da, bilim ulgamy boýunça okgunly ösdürilýändigi bellenildi.

Dekabr aýynda türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow bilen Özbegistan Respublikasynyň Prezidenti Şawkat Mirziýoýewiň, şeýle hem Russiýa Federasiýasynyň Federal Ýygnagynyň Federasiýa Geňeşiniň Başlygy Walentina Matwiýenkonyň arasynda bolan telefon arkaly söhbetdeşlikleriň dowamynda özara bähbitlilik, deňhukukly hyzmatdaşlyk ýörelgeleri esasynda ösdürilýän döwletara gatnaşyklary mundan beýläk-de pugtalandyrmagyň mümkinçilikleri ara alnyp maslahatlaşyldy.

Şeýle hem dekabr aýynda Daşary işler ministrliginde Benin Respublikasynyň, Zimbabwe Respublikasynyň we Kuweýt Döwletiniň Türkmenistanda täze bellenen Adatdan daşary we Doly ygtyýarly ilçileri kabul edildi. Duşuşyklarda syýasy-diplomatik, söwda-ykdysady we medeni-ynsanperwer ulgamlarda, şeýle hem iri halkara düzümleriň çäklerinde döwletara hyzmatdaşlygy işjeňleşdirmek boýunça pikir alyşmalar boldy.

Şeýlelikde, synda beýan edilen, hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parahatçylyk döredijilik syýasatyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň daşary ýurtly hyzmatdaşlar hem-de abraýly guramalar bilen bilelikde guran köp sanly çäreleri mähriban halkymyzyň abadan durmuşynyň bähbidine ýurdumyzyň durnukly ösüşiň belent sepgitlerine ýetmeginiň ýolunda anyk ädimleri kesgitledi.

(TDH)

Ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň 2052-nji ýyla çenli döwür üçin niýetlenen Milli maksatnamasynda ykdysadyýetiň pudaklaryny innowasiýa taýdan täze sepgitlere ýetirmek boýunça anyk wezipeler, durmuşa geçirilmeli toplumlaýyn işler kesgitlenildi. Olaryň hatarynda milli ykdysadyýeti innowasion-senagat taýdan ösdürmek, önümçilige ylmyň gazananlaryny we täze tehnologiýalary giňden ornaşdyrmak, ösen ýurtlaryň tejribesine laýyklykda, innowasiýa ulgamynyň düzümini, gurluşyny kämilleşdirmek, innowasiýalar bazaryny döretmäge we ösdürmäge yzygiderli ýardam etmek, şeýle-de ylym we tehnologiýalar ulgamynda innowasiýa işini goldamak hem-de dolandyrmak ýaly ugurlary görkezmek bolar.

Innowasiýalar uzak möhletli ykdysady ösüşiň, dünýä bazarlarynda bäsdeşlige ukyplylygy üpjün etmegiň, ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmagyň esasy çeşmesi bolup durýar. Ykdysadyýetde innowasion ösüşi gazanmakda milli innowasiýa ulgamynyň ähmiýeti örän uludyr. Bu ulgam öz içine, esasan, döwleti, işewürligi, ylmy-barlag gurşawyny, innowasion gurluşlary (tehnologiýalaryň transfer merkezlerini, tehnologiýa parklaryny we ş.m.), guramaçylykly raýat jemgyýetini, innowasiýa işleri boýunça daşary ýurtly hyzmatdaşlary alýar.

Döwlet saýlanyp alnan innowasion ösüş nusgasyna garamazdan, ýurduň innowasiýa ýoly bilen öňe gitmeginiň esasy başyny başlaýjy, utgaşdyryjy hem-de ýardam ediji hökmünde çykyş edýär. Innowasiýa işine berilýän döwlet goldawy bu işi güýçlendirmäge gönükdirilen syýasatyň gurallarynyň biri bolup hyzmat edýär. Şol goldawlar innowasiýa strategiýasynyň durmuşa geçirilişini üpjün edýän kadalaşdyryjy hukuk namalarynda öz beýanyny tapmak bilen, innowasiýalary döretmäge, olara gatnaşyjylary höweslendirmäge itergi berýär.

Milli innowasiýa ulgamynyň binýadyny düýpli ylmy barlaglary ýerine ýetirýän we täze başlangyçlara badalga berýän guramalar emele getirýär. Olara bilimleri döretmek, ýaýratmak hem-de ulanmak bilen meşgullanýan institutlar, şeýle hem ylmy barlaglary we işläp taýýarlamalary üpjün edýän, daşary ýurt tejribesini içgin seljerýän, ylmy-tehniki ösüşiň çaklamalaryny taýýarlaýan we olaryň esasynda ylmyň ileri tutulýan ugurlaryny kesgitleýän merkezler ýaly ykdysady gurluşlar degişlidir.

Tehnologik ösüş milli innowasiýa ulgamynyň gatnaşyjylary bolan kärhanalaryň, ýokary okuw mekdepleriniň, ylmy-barlag edaralarynyň arasyndaky netijeli özara gatnaşygyň ýola goýulmagy esasynda gazanylýar. Hereket edýän milli innowasiýa ulgamlary biri-birinden tapawutlanýar. Her bir döwletiň bu ulgamynyň öňünde özboluşly maksatlar hem-de wezipeler goýulýar. Ulgamyň ösüşi makroykdysady syýasat, ylmy-tehnologik kuwwat, zähmet bazarynyň ýagdaýy, jemgyýetçilik pikiri, taryh, medeni däpler bilen berk baglanyşyklydyr.

Ylym, bilim we önümçilik — innowasiýa ulgamynda özara baglanyşykly hem-de biri-birine garaşly ugurlardyr. Ylym önümçiligiň we bilimiň ösmegi üçin binýatlyk gurşaw hökmünde çykyş edýär. Önümçilik innowasiýalaryny maliýeleşdirmegiň çeşmesi hem-de ylmy işläp taýýarlamalaryň esasy maýa goýujysy bolup çykyş edýär. Bilim bolsa ylymda we önümçilikde zähmet çekjek bäsdeşlige ukyply işgärleri taýýarlamagy üpjün edýän ulgamdyr. Ylmyň, bilimiň we önümçiligiň arasyndaky berk baglanyşygyň özara täsiri ykdysadyýetiň innowasion ösüşiniň şertlerini, şeýle hem täze başlangyçlara esaslanýan ykdysadyýete geçmegiň mümkinçiliklerini kesgitleýär. Senagat taýdan ösen ýurtlarda jemi içerki önümiň ösüşiniň ep-esli bölegi täze bilimleri özünde saklaýan tehnologiýalaryň, enjamlaryň we tehnikalaryň paýyna düşýär. Dünýäniň ýurtlary innowasion ylmy-tehniki işläp taýýarlamalary döretmäge, olary durmuşa ornaşdyrmaga uly üns berýärler.

Hormatly Prezidentimiz geçen ýylyň sentýabr aýynda geçirilen Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň mejlisinde eden taryhy çykyşynda: «Döwür täze pikirleri hem-de innowasion önümçilikleri talap edýär» diýip belledi. Ýurdumyzda dünýä standartlarynyň talaplaryna laýyk gelýän häzirki zaman tehnologiýalary bilen üpjün edilen innowasion önümçilikleriň yzygiderli gurlup ulanmaga berilmegi döwür bilen aýakdaş gitmekdir.

Dünýä tejribesinde milli innowasiýa ulgamynyň birnäçe nusgalary bar. Olaryň hatarynda Ýewroatlantik, Gündogar Aziýa, alternatiw we «üç spiral» görnüşleri aýratyn tapawutlanýar. Ýewroatlantik nusgasyna degişli ýurtlaryň kompaniýalary düýpli ylmy barlaglardan başlap, önümleriň öndürilişine we hyzmatlaryň ýerine ýetirilişine çenli innowasiýa ulgamynyň ähli ugurlaryny özüne birleşdirýär.

Gündogar Aziýa nusgasyna girýän ýurtlarda tehniki innowasiýalar, täze tehnologiýalar kompaniýalaryň ylmy-barlag merkezlerinde döredilýär. Alternatiw nusgasyna bolsa ylmy-tehnologik ösüş derejesi pes bolan ýurtlar degişlidir. Bu nusga düýpli we amaly ylmy barlaglaryň netijelerini önümçilige ornaşdyrmak, ýokary tehnologik önümleri dünýä bazarlaryna çykarmagyň pes görkezijiligi bilen häsiýetlendirilýär. «Üç spiral» nusgasy döwletiň, uniwersitetleriň we işewürligiň özara berk arabaglanyşygy esasynda ýüze çykýar. Bu nusga uniwersitetleriň ýanynda tehnologiýalar merkezleriniň hereket etmegi, döwletiň maýa goýujynyň wezipesini ýerine ýetirmegi, işewürligiň bolsa bilim bermek işine gatnaşmagy ýaly tapawutly aýratynlyklar mahsusdyr.

Tehnologiýa taýdan ösen ýurtlarda innowasiýa ulgamynyň «üç spiral» nusgasy ýörgünlidir. Dünýäniň beýleki ýurtlary, şol sanda Türkmenistan hem milli innowasiýa ulgamyny ösdürmekde «üç spiral» nusgasyna eýermäge çalyşýar.

Häzir bolsa alymlar innowasiýa ulgamynyň has ösen, çylşyrymly hasaplanýan «dört spiral» we «bäş spiral» nusgalarynyň üstünde işleýärler. «Üç spiral» nusgasyndan tapawutlylykda, «dört spiral» nusgasy jemgyýetçiligi öz içine alýar. «Jemgyýetçilik» diýlip, ilkinji nobatda, köpçülikleýin habar beriş serişdelerine, döredijilik senagatyna, medeniýete, gymmatlyklara, durmuş ýörelgelerine, sungata, döredijilik toparyna düşünilýär. Ylym we bilim (uniwersitetler we ylmy-barlag edaralary); ykdysady gurşaw (senagat, hyzmatlar ýaýrawy we ş.m.); durmuş-ykdysady, şol sanda innowasion ösüşi kesgitleýän döwlet we syýasy institutlar; jemgyýetçilik (medeniýet we köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň wekilleri) «dört spiral» nusgasynyň özenini düzýär.

Şeýlelikde, hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda milli innowasiýa ulgamyny yzygiderli kämilleşdirmek boýunça durmuşa geçirilýän maksatnamalaýyn we toplumlaýyn işler geljekde bu ulgamy öňdebaryjy dünýä tejribelerine laýyklykda ösdürmäge şert döreder.

Gulbeşer BABAÝEW,

Türkmen döwlet maliýe institutynyň ylmy işler boýunça prorektory, ykdysady ylymlaryň kandidaty.