Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy we jemgyýetimizi hemmetaraplaýyn sazlaşykly ösdürmek ugrunda alyp barýan syýasaty «Döwlet adam üçindir!» diýen baş ýörelgä esaslanyp, ýurdumyzyň ähli sebitlerini gurşap alýan we ilatyň abadan durmuşda ýaşamagynyň hatyrasyna üstünlikli durmuşa geçirilýän döwlet maksatnamalarynda özüniň aýdyň beýanyny tapýar. Taryhy özgertmeleri başdan geçirýän eziz Diýarymyzyň ykdysady ulgamyny döwrebaplaşdyrmaga aýratyn ähmiýet berilýär. Şunda milli manadymyzyň hümmetiniň bellenilen derejelerde saklanmagy döwletimiziň ösüşlerine gönüden-göni täsir edýär.
Mälim bolşy ýaly, 1993-nji ýylyň 1-nji noýabrynda türkmen milli manady dolanyşyga girizildi. Munuň özi Watanymyzyň ykdysady garaşsyzlygyny aňlatmak bilen, ol ýurdumyzyň çäginde ýeke-täk kanuny töleg serişdesi hökmünde çykyş edýär. Häzirki wagtda manadyň durnuklylygyny, kadaly hereketini gazanmak, onuň goraglylygyny üpjün etmek babatda yzygiderli işler durmuşa geçirilýär. Hormatly Prezidentimiziň başlangyjy bilen 2009-njy ýylyň 1-nji ýanwarynda türkmen manadynyň denominasiýasy geçirilip, milli puluň täze nusgasy dolanyşyga girizildi. Bu bolsa onuň hümmetiniň artmagyna getirdi. Denominasiýa diýlende, ykdysadyýet ylmynda — bahalaryň ýagdaýynyň üýtgemegine we köne pul belgileriniň täze görnüşlerine çalşyrylmagy arkaly milli walýutany berkitmek üçin görülýän çärelere düşünilýär.
Hormatly Prezidentimiziň tassyklan «Türkmenistanyň bank ulgamyny ösdürmegiň 2011 — 2030-njy ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna» laýyklykda, ýurdumyzyň banklary tarapyndan girizilen kartly töleg ulgamy nagt däl hasaplaşyklary kämilleşdirmek boýunça netijeli iş alyp barmaga, bank ulgamy üçin nagt pullary sanamak, daşamak ýaly işlerde ýörite amatlyklary döredýär.
Häzirki wagtda bank kartlarynyň üsti bilen töleg terminallary arkaly nagt däl görnüşde söwda we hyzmat ediş nokatlarynda harytlary satyn almak, aragatnaşyk, jemagat we ýaşaýyş hyzmatlaryny tölemek, saglygy goraýyş edaralarynyň hyzmatlary, awiapetekler üçin tölemek, karzy üzmek we onuň göterimlerini tölemek mümkinçilikleri döredildi. Söwda nokatlarynda we banklaryň pulhanalarynda nagt puly sanamak üçin nagt däl hasaplaşyklar arkaly wagtyň tygşytlanmagy karz edaralarynyň we ykdysadyýetiň beýleki subýektleri üçin geçirilýän amallar bilen baglanyşykly çykdajylary peseltmäge oňaýly şertleri döredýär.
Milli Liderimiziň ykdysady özgertmelerine laýyklykda, halkara maýa goýum işjeňligini artdyrmak ugrunda hem tutumly işler amala aşyrylýar. Türkmenistan bu babatda barha özüneçekiji döwlete öwrülýär. Döwletimiziň hemişelik Bitaraplyk hukuk ýagdaýy, durnukly durmuş-ykdysady ösüşi, milli walýutamyzyň hümmetiniň durnuklylygy, döwrebap ulag-aragatnaşyk ulgamynyň hereket etmegi, daşary ýurt maýa goýumlarynyň hukuk taýdan goraglylygy, maýadarlary höweslendirmek üçin döredilýän salgyt, gümrük boýunça ýeňillikler netijeli daşary ýurt maýa goýum syýasatynyň rowaçlanmagyna ähli zerur mümkinçilikleri döredýär.
Türkmenistanyň halkara maliýe guramalarynyň işine işjeň gatnaşmagy, milli ykdysadyýetiň halkara hyzmatdaşlyk üçin açyklygy ýurdumyzyň daşary ykdysady gatnaşyklarynyň täze häsiýete eýe bolýandygyny alamatlandyrýar. 2020-nji ýylyň 22-nji iýulynda Bütindünýä söwda guramasynyň Baş geňeşinde bu abraýly gurama tarapyndan ýurdumyza synçy derejesiniň berilmegi bolsa döwlet Baştutanymyzyň amala aşyrýan söwda diplomatiýasynyň dünýä bileleşiginiň ýokary bahasyna mynasyp bolýandygyny tassyklaýar.
2013-nji ýylyň ýanwarynda hormatly Prezidentimiziň degişli Karary esasynda Türkmenistanyň Bütindünýä söwda guramasyna goşulmagy bilen baglanyşykly meseleleri öwrenmek boýunça Hökümet topary döredildi. Birnäçe ýyllaryň dowamynda bu abraýly halkara guramasynyň agza ýurtlarynyň tejribeleri, oňa girmek üçin talap edilýän köptaraply söwda ylalaşyklary we beýleki meseleler içgin öwrenildi. Şunuň bilen baglylykda, 2016-njy ýylyň maýynda Aşgabatda geçirilen «Merkezi Aziýa we köptaraply söwda ulgamy» atly ýokary derejeli halkara maslahatynyň aýratyn ähmiýete eýe bolup durýandygyny bellemek zerur. Şeýle hem, Bütindünýä söwda guramasynyň wekilleri bilen 2019-njy ýylyň awgustynda «Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda birinji Hazar ykdysady forumyň çäklerinde netijeli ikitaraplaýyn duşuşyklar geçirildi. Dünýäniň abraýly maliýe guramalary bilen işjeň hyzmatdaşlygyň ýola goýulmagy ösen döwletleriň ykdysady tejribesini öwrenmäge we olary milli ykdysadyýetiň ösüş aýratynlyklaryny göz öňünde tutup, maliýe-bank ulgamyna girizmäge giň ýol açýar.
Gahryman Arkadagymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzyň durmuş-ykdysady ulgamynda alnyp barylýan düýpli özgertmeler türkmen manadynyň durnukly ösüşe täsirini ýokarlandyrmaga, halkara hyzmatdaşlygyny hil taýdan täze derejä çykarmaga, döwletiň ykdysady kuwwatyny berkitmäge, raýatlaryň hal-ýagdaýyny has-da gowulandyrmaga ähli amatly şertleri döredýär.
Goý, ýurdumyzyň beýik ösüşleri, mähriban halkymyzyň bagtyýar durmuşy babatda beýik işleri durmuşa geçirýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!
Gurban MYRADOW,
Türkmenistanyň Döwlet, hukuk we demokratiýa institutynyň ylmy işgäri.