Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda işlenip taýýarlanylýan maksatnamalaryň we amala aşyrylýan düýpli özgertmeleriň ählisiniň baş maksady mähriban Watanymyzyň gülläp ösmegine, ykdysady kuwwatynyň berkemegine, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş şertleriniň mundan beýläk-de gowulandyrylmagyna gönükdirilendir.
Türkmenistanyň ykdysadyýeti baý tebigy, ykdysady, maýa goýum we adam maýasynyň zähmet gorlaryny peýdalanmak arkaly üstünlikli diwersifikasiýalaşdyrylýar. Önümçiligi hemmetaraplaýyn döwrebaplaşdyrmagyň we sanly ykdysadyýete geçmegiň çäklerinde ylmyň, tehnikanyň soňky gazananlary hem-de iň täze tehnologiýalar ornaşdyrylýar. Sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi durnukly we hemmetaraplaýyn ykdysady ösüşe gönükdirilendir.
Türkmenistanyň Ministrler Kabinetiniň şu ýylyň 12-nji fewralynda geçirilen giňişleýin mejlisinde üstümizdäki ýyla, uzak hem-de orta möhletli geljege niýetlenen möhüm resminamalaryň birnäçesi kabul edildi. Şolaryň hatarynda «Türkmenistanyň 2021 — 2030-njy ýyllar üçin daşary söwda Strategiýasy» we «Türkmenistanda 2021 — 2025-nji ýyllarda döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmak we özgertmek boýunça Strategiýa» hem bar.
Söwda Strategiýasy babatynda aýdylanda, milli Liderimiziň başlangyçlary netijesinde 2020-nji ýylyň iýul aýynda Bütindünýa Söwda Guramasynyň geçiren nobatdaky mejlisinde bu abraýly guramanyň çözgüdi bilen Türkmenistana synçy derejesiniň berlendigini bellemek gerek. Bütindünýä Söwda Guramasyna synçynyň derejesine eýe bolunmagynyň artykmaç tarapy ýurtlar üçin öz önümçiliklerini ösdürmek, eksport möçberlerini artdyrmak, şeýle hem bazar gatnaşyklarynyň özgertmeleriniň durnukly ösüşini üpjün etmek mümkinçiligini döredýändigidir. Şeýle hem munuň özi ýurduň dünýäniň önümçilik, ylmy-tehniki we medeni ösüş gatnaşyklaryna goşulmagyny, işewürlik gurşawynyň kämilleşdirilmegini we bäsdeşligiň höweslendirilmegini üpjün eder.
Bu Strategiýanyň maksady ýurtda maýa goýum işjeňligini höweslendirmek, önümçilikleri giňeltmek, işewür gurşawy ösdürmek, milli ykdysadyýetiň halkara giňişlikde bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrmak boýunça hormatly Prezidentimiziň öňe süren hem-de halkara guramalar tarapyndan giň goldawa eýe bolan başlangyçlaryny iş ýüzünde durmuşa geçirmegiň çäreler toplumyny öz içine alýar.
Strategiýanyň üstünlikli amala aşyrylmagy ýurduň eksport kuwwatynyň artmagyna mümkinçilik berer, öndürilýän harytlaryň bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlanmagyna, olaryň dünýä bazarlaryna işjeň çykarylmagyna şertleri döreder, ykdysady, maliýe, söwda we maýa goýum ugurlarynda esasy halkara düzümler bilen hyzmatdaşlygy ösdürmegiň möhüm binýadyny berkider. Netijede, Türkmenistanyň halkara söwda we ykdysady giňişligine has-da işjeň goşulyşmagyna ýardam berer.
Döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmak we özgertmek boýunça Strategiýa babatynda aýdylanda, dünýä ykdysadyýetiniň çalt depginlerde üýtgeýän şertlerinde ýurduň ykdysadyýetiniň pudaklaryny diwersifikasiýa ýoly bilen köpugurly ösdürmegiň wajyp çözgütleri ýurtda durnukly maliýe ulgamynyň we hukuk binýadynyň has-da kämilleşdirilmegine gönükdirilýär. Munuň özi ykdysadyýeti çalt depginler bilen ösdürmek üçin maýa goýumlary çekmekde, Türkmenistanda amatly işewürlik ýagdaýyny döretmekde we döwletiň tagallalary bilen telekeçiligi ösdürmekde möhüm şert bolup durýar.
Türkmenistanda kiçi we orta telekeçiligi ösdürmäge we höweslendirmäge döwlet tarapyndan yzygiderli goldaw berilýär. Bu goldawlar «Kiçi we orta telekeçiligi döwlet tarapyndan goldamak hakynda», «Eýeçiligiň döwletiň garamagyndan aýrylmagy we döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy hakynda» Türkmenistanyň Kanunlaryny, şeýle hem soňky ýyllarda kabul edilen, ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz bölegini höweslendirmäge gönükdirilen kadalaşdyryjy hukuk namalaryny durmuşa geçirmegiň çäklerinde amala aşyrylýar.
Döwletiň we hususy pudagyň hyzmatdaşlygyny ösdürmegiň çäklerinde döwlet eýeçiligine degişli bolup, ulanyşdan galan ýa-da ykdysady taýdan peýdasy az bolan, şol sanda gurlup gutarylmadyk önümçilik desgalary hem-de beýleki desgalardyr binalar bellenen tertipde hususylaşdyrylýar, önümçilikler döwrebaplaşdyrylýar, iş orunlary saklanyp galynýar we täzeleri döredilýär.
Bu Strategiýa döwletiň gatnaşmagyndaky kärhanalary dolandyrmagyň, özgertmegiň, şeýle hem hususylaşdyrylmaga degişli döwlet eýeçiligindäki kärhanalaryňdyr desgalaryň işleriniň esasy ugurlary boýunça wezipelerini, Strategiýanyň amala aşyrylmagy üçin zerur bolan şertleri hem-de guramaçylyk-usuly çäreleri kesgitleýär.
Döwlet emläginiň hususylaşdyrylmagy babatda uly işler amala aşyrylýar. Önümçilik pudaklarynyň aýry-aýry kärhanalary, desgalary bilen bir hatarda, balyk senagaty we syýahatçylyk pudaklary tutuşlygyna hususylaşdyryldy.
Pul-karz ulgamynda hem düýpli özgertmeler ýaýbaňlandyryldy. Ýurdumyzyň gymmatly kagyzlar bazaryny ösdürmek hem-de maliýe ulgamyny kämilleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyň «Halkbank» döwlet täjirçilik bankynyň guramaçylyk-hukuk görnüşi üýtgedilip, açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetine öwrüldi.
Mahlasy, Strategiýada bellenen ähli çäreleriň amala aşyrylmagy ýakyn geljekde ösen bazar gatnaşyklaryny kämilleşdirmäge, döwlet emlägini dolandyrmagyň netijeli ulgamyny emele getirmäge, döwlet eýeçiliginiň gurluşynyň netijeliligini ýokarlandyrmaga, ýurduň haryt öndürijileriniň bäsdeşlige ukyplylygyny artdyrmaga mümkinçilik berer. Bu bolsa öz gezeginde, uzak wagtyň dowamynda ykdysady ösüşiň depginleriniň we durnuklylygyň saklanyp galmagyna oňyn täsir eder, Türkmenistanyň ykdysady kuwwatyny sebitde we dünýäde bäsdeşlige ukyply derejä ýetirmäge ýardam berer.
Döwletimiziň ähli babatdaky ösüşlerine badalga berip, ýurdumyzyň mundan beýläk hem gülläp ösmegi, halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň has-da ýokarlanmagy ugrunda nusgalyk işleri bitirýän Arkadag Prezidentimiziň janynyň sag, ömrüniň uzak, tutumly işleriniň rowaç bolmagyny arzuw edýäris.
Annamuhammet SARJAÝEW,
Türkmenistanyň Mejlisiniň Ykdysady meseleler baradaky komitetiniň başlygynyň orunbasary.