Sanly özgertmeleriň ýokary tizlik bilen ösýän döwründe baş meseleler milli ykdysadyýete sanly ulgamy ornaşdyrmak boýunça öňdebaryjy döwletleriň derejesine ýetmek, elektron senagatyny döretmek, adamyň aň-bilim maýasyna, işewürlige we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň soňky gazananlaryna esaslanýan ösen ykdysadyýeti kemala getirmek bolup durýar.
Sanly ykdysadyýetiň ornaşdyrylmagy we ösdürilmegi esasy önümçilik-ykdysady işleriň ähli görnüşleriniň awtomatlaşdyrylmagyna we merkezleşdirilen tertipde dolandyrylmagyny üpjün etmäge giň mümkinçilikleri açýar. Şunda şahsyýetleşdirilen önümçilik we sarp ediş bazarlary hem ösdürilýär. Sanly ulgam söwda kärhanalary sarp edijiler barada maglumatlary toplamaga, söwdany guramak işini kämilleşdirmäge, dürli önümlere bolan islegleri seljermäge mümkinçilik berýär. Müşderiler üçin harytlaryň elýeterli bolmagy üpjün edilýär. Sanly ulgamyň kömegi bilen, amallar işi ýeňilleşýär, bu bolsa harydyň özüne düşýän gymmatyny azaltmaga mümkinçilik berýär.
Hormatly Prezidentimiziň 13-nji maýda sanly ulgam arkaly geçiren Ministrler Kabinetiniň nobatdaky mejlisinde sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň wezipeleriniň durmuşa geçirilişine garalmagy bu işleriň hemişe üns merkezinde durýandygyny görkezýär. Häzirki döwürde Türkmenistanda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasynyň 2020 — 2023-nji ýyllary öz içine alýan ikinji tapgyryň wezipeleri amala aşyrylýar. Sanly ykdysadyýeti ösdürmek boýunça ikinji tapgyrda «Elektron hökümet» ulgamyny doly işe girizmek meýilleşdirilýär. Häzir Aşgabat şäher häkimligi tarapyndan ilata edilýän jemagat hyzmatlary sanly ulgama geçirilip, hödürlenýän döwlet hyzmatlarynyň gerimi giňeldildi, olar bir bitewi döwlet hyzmatlar ulgamyna birikdirildi.
Mejlisiň barşynda gurluşyk-senagat we söwda toplumlarynyň ulgamlarynda, bilim ulgamynda, oba senagat toplumynda sanly tehnologiýalary ornaşdyrmak, bu ugurda hünärmenleriň hünär derejesini ýokarlandyrmak boýunça görülýän çäreler barada hasabat berildi. Bilim edaralarynda sanly ykdysadyýetiň anyk ugurlary boýunça okadylmagy we maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary ulgamyna degişli edaralaryň hünärmenleri bilen tejribe alşylmagy degişli hünäri bilen birlikde, maglumat tehnologiýalaryndan doly baş çykarýan ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamaga ýardam berer.
Sanly ykdysadyýet üçin işgärleri taýýarlamakda ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda döwlet gullukçylarynyň we hususy bölegiň wekilleriniň sanly sowatlylygyny ýokarlandyrmak boýunça gaýtadan taýýarlamak maksatnamasyny amala aşyrmak wezipesi-de bar. Institutymyzda bu ugurda hem netijeli işler alnyp barylýar. Sanly ykdysadyýetiň talaplaryny nazara almak bilen, dürli pudaklaryň işgärleri üçin hünärini ýokarlandyrmak ulgamy ýola goýuldy.
Sanly ykdysadyýetiň ösdürilmegi ýurdumyzda uzakmöhletleýin ykdysady ösüşi we ýokary öndürijiligi gazanmaga ýardam berýän netijeli ulgamlaryň ornaşdyrylmagyna täsir eder. Bu ugurdaky işleriň netijeliliginiň bitewüligini üpjün etmekde ýaş hünärmenlere aýratyn orun degişlidir. Sanly ösüş ugry häzirki zaman ylymlaryndan oňat baş çykarýan ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak boýunça alnyp barylýan işleriň kämilleşdirilmegini hem nazarlaýar. Nesip bolsa, bu ugurda bilim alýan ýaşlar öňdebaryjy tehnologiýalary ulanyp, dünýäniň ylmy-tehniki ösüşiniň gazananlaryny ornaşdyryp, täze şertlerde işlemäge ukyply hünärmenler bolup ýetişerler.
Berdimyrat ORAZOW,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň «Sanly ykdysadyýet» kafedrasynyň müdiri, uly mugallym.
* * *
Sanly ulgamyň mümkinçilikleri
Ýurdumyzyň ykdysady kuwwatynyň has-da ýokarlanmagynyň esasy ugurlarynyň biri hem sanly ykdysadyýeti işjeň durmuşa ornaşdyrmakdan ybaratdyr. Hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň bu babatdaky tagallalaryndan ugur alnyp, Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynda hem sanly ulgama geçmekde, ylaýta-da sanly maglumat dolanyşygyna esaslanýan döwrebap migrasiýa hyzmatlaryny raýatlara hödürlemekde guwandyryjy işler durmuşa geçirilýär.
Gullugymyzyň resmi internet (www.migration.gov.tm) sahypasynda hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli, bütin adamzat ähmiýetli beýik işleriniň netijesinde ýurdumyzda gazanylýan üstünlikler, ýetilýän sepgitler we täzelikler bilen okyjylaryň wagtynda tanyşmagy üçin habarlar türkmen, rus we iňlis dillerinde yzygiderli ýerleşdirilýär.
Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň öňdengörüjilikli başlangyçlary bilen durmuşa geçirilýän «Türkmenistanda 2019—2025- nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyndan» ugur alnyp, şeýle hem raýatlara sanly ulgam arkaly döwrebap hyzmatlary bermek maksady bilen, Gullugymyzyň internet sahypasy has-da kämilleşdirildi. Internet sahypamyzda «Multimedia» bölümçesi döredilip, ol ýerde hormatly Prezidentimiziň başda durmagynda ýurdumyzda ýetilen belent sepgitleri, gazanylan üstünlikleri wasp edýän wideoýazgylar we migrasiýa iş ugurlary bilen baglanyşykly suratlar ýerleşdirildi. Bulardan başga-da raýatlarymyza berilýän migrasiýa hyzmatlarynyň hilini has-da ýokarlandyrmak hem-de ýeňilleşdirmek maksady bilen, Türkmenistanyň raýatynyň biometriki maglumatly pasportyny almak üçin «Online hyzmatlary» bölüminde «Onlaýn elektron nobata ýazylyş ulgamy» işe girizildi.
Döwrebap hyzmatlaryň üsti bilen raýatlara biometriki maglumatly pasport almak üçin elektron nobata ýazylmaga mümkinçilik döredildi. Bu hyzmatlar raýatlaryň gymmatly wagtyny tygşytlamaga hem-de amatly wagtda resminama tabşyrmak üçin nobata durmaga giň mümkinçilikleri döredýär.
Biz — harby gullukçylara öz işlerimizi ýokary derejede ýerine ýetirip, raýatlara ýokary hilli, döwrebap migrasiýa hyzmatlaryny bermegimiz üçin giň mümkinçilikleri döredýän hormatly Belent Serkerdebaşymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli, umumadamzat ähmiýetli beýik işleri hemişe rowaçlyklara beslensin!
Perman AŞYROW,
Türkmenistanyň Döwlet migrasiýa gullugynyň Ahal welaýaty boýunça müdirliginiň harby gullukçysy, maýor.