Dok­ma se­na­ga­ty ýur­du­my­zyň se­na­gat top­lu­my­nyň wa­jyp pu­dak­la­ry­nyň bi­ri­dir. Ga­raş­syz­lyk ýyl­la­ryn­da döw­re­bap en­jam­laş­dy­ry­lan, ösen teh­no­lo­gi­ýa­la­ry özün­de jem­le­ýän kär­ha­na­la­ryň birnäçesi we­la­ýat­la­ryň çäk­le­rin­de gur­lup, ula­nyl­ma­ga be­ril­di. Şo­la­ryň bi­ri hem Türk­me­na­bat­da ýer­leş­ýän pa­myk eg­ri­ji fab­rik­dir.

Dok­ma se­na­ga­ty kär­ha­na­la­ry­nyň gi­den bir ha­ta­ry bu gün­ki gün we­la­ýa­tyň yk­dy­sa­dy ösüş­le­ri­ne uly go­şant goş­ýar. Pu­dak­da­ky hä­zir­ki ösüş­ler hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň pa­ra­sat­ly ýol­baş­çy­ly­gyn­da we­la­ýat­la­ryň äh­li­si­ni gy­ra­deň ös­dür­mek ba­ba­tyn­da ama­la aşy­ryl­ýan sy­ýa­sa­tyň ro­waç­ly­gy bi­len aý­ryl­maz bag­la­ny­şyk­ly bo­lup dur­ýar. Bäs­le­şi­ge ukyp­ly döw­re­bap önüm­çi­lik dü­zü­mi­niň eme­le gel­me­giniň ne­ti­je­sin­de dok­ma önüm­le­ri­niň ön­dü­ri­li­şi soň­ky ýyl­lar­da on­lar­ça es­se art­dy. Türk­me­nis­tan­da ön­dü­ri­len ýo­ka­ry hil­li, eko­lo­gi­ýa taý­dan aras­sa önüm­le­re dün­ýä ba­zar­la­ryn­da hem uly is­leg bil­dir­ýär­ler.

Türk­me­na­ba­dyň pa­myk eg­ri­ji fab­ri­gin­de bo­lan ma­ha­lyň­da hem, dün­ýä­ni özü­ne im­rin­dir­ýän nah ýüp­lük­le­riň aw­to­mat­laş­dy­ry­lan usul­da ön­dü­ri­li­şi­ni gu­wanç bi­len syn­la­ýar­syň. Seh­le­riň aras­sa­ly­gy, iş­le­ri bi­len güm­ra yk­jam we gö­ze ge­lüw­li iş­çi ge­ýim­le­rin­dä­ki hü­när­men­le­riň saz­la­şyk­ly he­re­ket­le­ri kär­ha­na bi­len bag­la­ny­şyk­ly dö­re­ýän tä­sir­le­ri baý­laş­dyr­ýar. Kär­ha­na­nyň owa­dan keş­bi­ni hem göw­nüýe­ti­ji­lik bi­len syn­la­maz­lyk müm­kin däl. Giň we ýag­ty, dok­ma­çy­lyk bo­ýun­ça dün­ýä­niň öň­de­ba­ry­jy ga­za­nan­la­ry­na esas­lan­ýan teh­no­lo­gi­ýa­lar or­naş­dy­ry­lan bö­lüm­le­riň ýer­leş­ýän bi­na­la­ry dok­ma se­na­ga­tyn­da bo­lup ge­çen oňyn öz­ge­riş­lik­le­riň ýa­kym­ly be­ýa­ny bo­lup gö­rün­ýär. Şeý­le dü­şün­je in­no­wa­si­ýa­laryň esa­syn­da iş­le­ýän kär­ha­na­da her ädim­de dö­re­ýär. Esa­sy bi­na­da ýo­ka­ry hil­li nah ýüp­lük­le­riň önüm­çi­li­gi ýer­leş­ýär. Aw­to­mat­laş­dy­ry­lan en­jam­lar­da dür­li öl­çeg­ler­dä­ki ýüp­lük­ler bi­re­na­ýy ter­tip­de eme­le gel­ýär, haý­ran gal­dy­ry­jy yzy­gi­der­li­lik­de taý­ýar önüm de­re­je­si­ne ýe­ti­ril­ýär. Her ha­tar­da bu işe ýö­ri­te­leş­di­ri­len en­jam­lar komp­ýu­ter teh­no­lo­gi­ýa­la­ry ar­ka­ly do­lan­dy­ryl­ýar. Pi­kir edi­şi­miz ýa­ly, hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň gur­du­ran döw­re­bap kär­ha­na­syn­da iş­le­me­giň uly bagt­dy­gy­ny zäh­met adam­la­ry­nyň şa­dy­ýan we buý­sanç­ly bak­ýan ga­ra­ýyş­la­ry-da aý­dyp dur. Lez­zet ber­ýän iş ýer­le­ri­ne hö­wes bi­len gel­ýän hü­när­men­ler gün­de­lik iş paý­la­ry­ny-da ar­ty­gy bi­len ýe­ri­ne ýe­tir­ýär­ler. Çig ma­lyň ýe­ter­li bol­ma­gy işi bök­de­me­ýär.

Hä­zir­ki döw­rüň ösen ta­lap­la­ry­na la­ýyk gel­ýän dok­ma se­na­ga­ty dü­züm­le­ri­niň ha­ta­ryn­da Türk­me­na­ba­dyň pa­myk eg­ri­ji fab­ri­gi­niň ady hor­mat bi­len tu­tul­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Ka­ra­ry esa­syn­da dur­ky tä­ze­le­ni­lip, 2014-nji ýy­lyň few­ra­lyn­da işe gi­ri­zi­len kär­ha­na tä­ze­çe iş­läp baş­la­dy. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ak pa­ta­ bermegi bilen işe gi­ri­zilen şol gü­n döw­re­bap fab­ri­giň ta­ry­hyn­da ýat­dan çyk­ma­jak se­nä öw­rül­di. Şol gün­den bä­ri kär­ha­na we­la­ýa­tyň yk­dy­sa­dy­ýe­ti­niň ösü­şi­niň ýo­kar­lan­ma­gy­na öz my­na­syp go­şan­dy­ny go­şup gel­ýär. Bu kär­ha­na­nyň şu gün­ler­dä­ki saz­la­şyk­ly iş­le­ri hem hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň ýol­baş­çy­ly­gyn­da se­na­gat top­lu­my­nyň pu­dak­la­ry­ny ös­dür­mek we döw­re­bap­laş­dyr­mak bo­ýun­ça ama­la aşy­ryl­ýan öz­ge­riş­lik­le­riň aja­ýyp mi­we­si­ni ber­ýän­di­gi­ni aý­dyň gör­kez­ýär.

Kä­mil til­si­mat­lar or­naş­dy­ry­lan döw­re­bap önüm­çi­lik bäs­le­şi­ge ukyp­ly, ýo­ka­ry hil­li önüm­le­riň buý­ru­jy­la­ryň is­leg­le­ri­ni bir­kem­siz ka­na­gat­lan­dyr­ma­gy üp­jün ed­ýär. Türk­me­nis­tan — pa­ra­hat­çy­ly­gyň we yna­nyş­ma­gyň Wa­ta­ny ýy­lyn­da pa­myk eg­ri­ji fab­ri­giň iş­çi­le­ri dün­ýä öl­çeg­le­ri­ne la­ýyk gel­ýän önüm­le­riň has köp möç­ber­de ön­dü­ril­me­gi­ni ga­zan­ýar­lar. Iş­çi­le­riň yh­la­sy si­ňen önüm­ler ýur­du­my­zyň pa­ra­hat­çy­lyk­sö­ýü­ji­lik­li me­ýil­le­ri­ni alys­lar­da­ky halk­la­ryň hem kal­by­na ýe­tir­ýär. Se­bä­bi fab­ri­giň önüm­le­ri­niň 80 gö­te­rim­den gow­ra­gy da­şa­ry ýurt­la­ra eks­por­ta ug­ra­dyl­ýar.

Kär­ha­na bo­ýun­ça ge­çen ýyl­da me­ýil­leş­di­ri­len 27 mil­lion 609 müň 630 ma­nat­ly­gyň ýe­ri­ne 31 mil­lion 740 müň 394 ma­nat­lyk önüm ön­dü­ri­len­di­gi­ni göz öňün­de tut­saň, eks­por­ta ibe­ri­len önüm­ler­den gel­ýän gir­de­ji­niň hem az däl­di­gi ba­ra­da pi­kir­len­ýär­siň.

Kär­ha­na­da Türk­me­nis­tan — pa­ra­hat­çy­ly­gyň we yna­nyş­ma­gyň Wa­ta­ny ýy­ly­nyň il­kin­ji aýy hem ýo­ka­ry gör­ke­zi­ji­le­re bes­len­di. Ýan­war aýyn­da 272 ton­na nah ýüp­lük ön­dü­ril­di. Mu­nuň özi me­ýil­leş­di­ri­lenin­den ep-es­li köp­dür. Baş­ga­ça aý­da­nyň­da, 1 mil­lion 894 müň 200 ma­nat­ly­gyň ýe­ri­ne 3 mil­lion 230 müň 200 ma­nat­lyk önüm ön­dü­ril­di.

Kär­ha­na se­na­gat pu­da­gyn­da uly iş tej­ri­be­si bo­lan ba­şar­jaň ze­nan Nar­gül Ab­dy­ýe­wa ýol­baş­çy­lyk edip ug­ra­nyn­dan bä­ri zäh­met gör­ke­zi­ji­le­ri has ýo­kar­la­nyp ug­ra­dy. Hü­när­men­ler bi­len işi saz­la­şyk­ly gu­ra­ma­gyň höt­de­sin­den gel­ýän gu­ra­ma­çy ze­nan on­dan öňin­çä Türk­me­na­ba­dyň ti­kin fab­ri­gi­ne ýol­baş­çy­lyk edip, kär­ha­na­ny öň­de­ba­ry­jy­la­ryň ha­ta­ry­na ýe­tir­di. My­la­ýym we ta­lap­kär ýol­baş­çy zäh­met adam­la­ry­ny üs­tün­lik­le­re ruh­lan­dyr­ýan iş usul­la­ry­ny öňe sür­ýär. Iş­çi­le­riň zäh­met şert­le­ri­niň ka­da­ly bol­ma­gy­ny üns­den dü­şür­me­ýär. Is­len­dik me­se­le bi­len ýa­ny­na ge­le­ni diň­läp, göw­ne la­ýyk çöz­güt­le­ri hem ka­bul ed­ýär. Bu bol­sa zäh­met adam­la­ry­nyň ara­syn­da oňa bo­lan hor­mat-sy­la­gy beý­geld­ýär. Ge­çen ýy­ly şow­ly jem­län kär­ha­na­nyň zäh­met adam­la­ry­nyň tä­ze ýy­ly hem ýo­ka­ry ne­ti­je­le­re bes­le­jek­dik­le­ri­ni ynam bi­len aýt­sa bo­lar. Ola­ryň şu gün­ler­de çek­ýän yh­las­ly zäh­met­le­ri mu­nuň şeý­le bol­jak­dy­gy­na gü­wä geç­ýär.

Il­my­rat AL­LA­BER­DI­ÝEW,

ýö­ri­te ha­bar­çy­myz.

https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/articles/20987