2022-nji ýylyň üç aýynda ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň jemleri 

•  2022-nji ýylyň ýanwar-mart aýlarynyň makroykdysady görkezijileri ykdysadyýetiň ähli pudaklarynyň durnukly ösüşini üpjün etmek maksady bilen, toplumlaýyn çäreleriň görlendigine şaýatlyk edýär. Ilkinji nobatda, jemi içerki önümiň durnuklylygy munuň subutnamasydyr. Ähli ministrlikleriň hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň jemleýji maglumatlaryna laýyklykda, öndürilen önümiň möçberi geçen ýylyň degişli döwründäkä garanyňda, 11,1 göterim artdy. Şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda bölek satuw dolanyşygy geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 10,4 göterim köp boldy. Ýurdumyzyň iri we orta kärhanalarynda aýlyk zähmet haky geçen ýylyň degişli döwrüne görä, 10,4 göterim köpeldi. Zähmet haklary, pensiýalar, döwlet kömek pullary we talyp haklary öz wagtynda maliýeleşdirildi. Şu ýylyň birinji çärýeginde geçen ýylyň degişli döwrüne garanyňda, tebigy gazyň çykarylyşy hem-de onuň eksporta iberilişi, elektrik energiýasynyň öndürilişi we onuň daşary ýurtlara iberilmegi, benziniň, suwuklandyrylan uglewodorod gazynyň, sementiň, çörek we gaýtadan işlenen hem-de gaplanan balyk önümleriniň, şöhlat, süýji-köke, et-süýt önümleriniň, şonuň ýaly-da, nah ýüplükleriň we matalaryň öndürilişi boýunça ösüş gazanyldy. Ulag we aragatnaşyk ulgamynda durnukly görkezijiler üpjün edildi. Ulaglaryň ähli görnüşleri boýunça ýolagçy gatnatmak hem-de ýük daşamak boýunça oňyn görkezijiler gazanyldy. Aragatnaşyk hyzmatlarynyň möçberi 7,7 göterim artdy. Ýurdumyzyň obasenagat toplumynda 2021-nji ýylyň degişli döwründäkä garanyňda, gök önümleriň, miweleriň we ir-iýmişleriň, etiň, süýdiň, ýumurtganyň öndürilişi ýokarlandy. Ykdysadyýetiň döwlete dahylsyz böleginde hem ösüşler gazanyldy. Hasabat döwründe baş maliýe meýilnamasynyň girdeji bölegi 105,5 göterim, çykdajy bölegi bolsa 97,6 göterim ýerine ýetirildi. Ýerli býujetleriň girdeji bölegi 100,9 göterim, çykdajy bölegi bolsa 98,3 göterim ýerine ýetirildi. Ýylyň birinji çärýeginde balans toparlarynyň 26 mejlisi, şol sanda sebitlerdäki balans toparlarynyň mejlisleriniň 19-sy geçirildi. Geçen döwürde maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleriniň hasabyna milli ykdysadyýetimizi ösdürmäge gönükdirilen maýa goýumlarynyň möçberi 3,9 milliard manada ýa-da jemi içerki önümiň 14,6 göterimine barabar boldy. Ýylyň başyndan bäri maýa goýum maksatnamasy 10,9 göterim ýerine ýetirildi. Özleşdirilen düýpli maýa goýumlarynyň 41,7 göterimi önümçilik, 58,3 göterimi durmuş we medeni maksatly binalaryň gurluşygyna gönükdirildi.  

•  Ýurdumyzyň nebitgaz senagatyny ösdürmegiň 2030-njy ýyla çenli döwür üçin maksatnamasyny ýerine ýetirmegiň çäklerinde, şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda nebiti gaýtadan işlemegiň meýilnamasy 110,7 göterim, benzin öndürmek boýunça meýilnama 121,3 göterim, dizel ýangyjyny öndürmegiň meýilnamasy 118,6 göterim, çalgy ýaglaryny öndürmek boýunça meýilnama 107,2 göterim, polipropilen öndürmegiň meýilnamasy 124,4 göterim ýerine ýetirildi. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, tebigy we ugurdaş gazy çykarmagyň ösüşi 102,5 göterime, suwuklandyrylan gazy öndürmegiň ösüşi 107,4 göterime, «mawy ýangyjy» eksport etmegiň ösüşi 103,4 göterime deň boldy.  

•  Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrligi boýunça söwda dolanyşygynyň ösüşi, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 103,6 göterime, öndürilen önümiň ösüş depgini 107,4 göterime barabar boldy. Dokma senagaty ministrligi boýunça, geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, nah ýüplügiň önümçiligi 133,8 göterime, nah matalaryň önümçiligi 125,2 göterime, tikin we örme önümleri 119,8 göterime, gön önümleri 109,1 göterime deň boldy. «Türkmenhaly» döwlet birleşiginiň kärhanalarynda önüm öndürmegiň meýilnamasy 120,7 göterim ýerine ýetirildi. Döwlet haryt-çig mal biržasy boýunça hasabat döwründe birža söwdalarynyň 73-si geçirilip, 8 müň 620 şertnama hasaba alyndy. Söwda-senagat edarasy boýunça şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda amala aşyrylan işleriň ösüşi 104,3 göterim bolup, sergileriň 4-si guraldy. Senagatçylar we telekeçiler birleşmesi boýunça şu ýylyň 3 aýynda oba hojalyk we azyk önümlerini öndürmegiň ösüşi 164,5 göterime hem-de senagat önümleriniň ösüşi 108,1 göterime barabar boldy.  

•  Şu ýylyň ilkinji üç aýynda gurluşyk-senagat ulgamynda önüm öndürmek hem-de işleri ýerine ýetirmek boýunça meýilnama 159,7 göterim berjaý edildi. Gurluşyk we binagärlik ministrligi boýunça şu ýylyň ýanwar-mart aýlarynda ýerine ýetirilen işleriň meýilnamasy 112,6 göterim ýerine ýetirildi. Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrligi tarapyndan önüm öndürmek hem-de işleri ýerine ýetirmek baradaky meýilnama 167,5 göterim amal edildi. Energetika ministrligi boýunça önüm öndürmek we işleri ýerine ýetirmek baradaky meýilnama 135,4 göterim berjaý edildi. Elektroenergiýanyň öndürilişiniň ösüşi 116,4 göterime, eksport edilişiniň ösüşi 138,7 göterime barabar boldy.  

•  Şu ýylyň üç aýynda bilim ulgamyny kämilleşdirmek boýunça zerur işler dowam etdirildi. Okatmagyň häzirki zaman, täzeçil usullary giňden ornaşdyryldy. Okuw kitaplary we okuw gollanmalary neşir edildi. Bilim bermegiň dünýä ölçeglerine laýyk gelýän hilini üpjün etmek üçin sanly bilimi ösdürmek ugrunda netijeli işler amala aşyryldy. Türkmenistanyň mekdep okuwçylarynyň we talyplarynyň halkara internet hem-de ders olimpiadalarynda üstünlik gazanyp, altyn, kümüş we bürünç medallara eýe bolmagy ýurdumyzda bilim syýasatynyň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň beýanydyr. Milli bilim institutynda döwrebap tehnologiýalar bilen üpjün edilen «Maglumata elýeterlilik merkezi» işe girizildi. Bilim ulgamynda halkara guramalarynyň wekilhanalary bilen sanly ulgam arkaly duşuşyklar, daşary ýurtlaryň hyzmatdaş ýokary okuw mekdepleri bilen onlaýn okuw-usulyýet maslahatlary geçirildi. Hasabat döwründe ylmyň we tehnologiýalaryň ileri tutulýan ugurlary bolan nanotehnologiýalar, biotehnologiýa, oba hojalygy, ekologiýa, maglumat we aragatnaşyk ulgamlary, lukmançylyk, innowasion ykdysadyýet, ynsanperwer ylymlary boýunça ylmy mowzuklary ýerine ýetirmek işleri utgaşdyryldy. Şu ýylyň başyndan bäri Tomusky Aziýa oýunlaryna, 31-nji Tomusky uniwersiada, dünýä we Aziýa çempionatlaryna hem-de beýleki halkara bäsleşiklerine türgenleri taýýarlamak işleri dowam etdirildi. Jemgyýetçilik-syýasy wakalar mynasybetli ylmy-amaly maslahatlar, wagyz-nesihat çäreleri geçirildi. 

•  2022-nji ýylyň «Halkyň Arkadagly zamanasy» diýen şygaryny dabaralandyrmak maksady bilen, maslahatlar, döredijilik duşuşyklary, «tegelek stoluň» başyndaky söhbetdeşlikler, sergiler we wagyz-nesihat çäreleri guraldy. Halkara hyzmatdaşlygynyň çäklerinde sanly ulgam arkaly dürli çäreler geçirildi. Türkmen hünärmenleri birnäçe halkara duşuşyklara, okuwlara, maslahatlara we sergilere gatnaşdylar. Dutar ýasamak senetçiliginiň, dutarda saz çalmak we bagşyçylyk sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi mynasybetli dabaraly maslahat we sergi geçirildi. «Türkmen topragy – dünýä ýaň salan medeni gymmatlyklaryň ojagy» atly halkara ylmy-amaly maslahat we sergi guraldy. «Saýra, dutar!» atly aýdymyň Türki dilli döwletleriň zehinli aýdymçylarynyň ýerine ýetirmeginde ýazgy edilen wideogörnüşleriniň tanyşdyryş dabarasy boldy. Türkmen döwlet neşirýat gullugynda şu ýylyň başyndan bäri 28 million manatlykdan gowrak neşir önümleri taýýarlanyldy. Gazetleri we žurnallary elektron görnüşde neşir etmek boýunça degişli işler ýerine ýetirildi. Döwlet habarlar agentliginde köpçülikleýin habar beriş serişdelerini we elektron neşirleri resmi maglumatlar bilen yzygiderli üpjün etmek boýunça zerur işler alnyp baryldy.  

•  Garaşsyz, Bitarap Türkmenistanyň daşary syýasatyny üstünlikli durmuşa geçirmek, ikitaraplaýyn, köptaraplaýyn görnüşdäki, abraýly sebitara we halkara guramalarynyň çäklerindäki netijeli hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça degişli işler amala aşyryldy. Şunda ýokary derejedäki saparlara we duşuşyklara möhüm ähmiýet berilýär. Şu ýylyň fewral aýynda ýurdumyzyň hökümet wekiliýetiniň Hytaý Halk Respublikasyna iş sapary amala aşyryldy. 2022-nji ýylda ýurdumyzda geçiriljek möhüm halkara çärelerine taýýarlyk işleri dowam edýär. Şolaryň hatarynda Türkmenistanyň, Azerbaýjan Respublikasynyň we Türkiýe Respublikasynyň Prezidentleriniň üçtaraplaýyn duşuşygy, Hazarýaka döwletleriniň Baştutanlarynyň VI Sammiti, Merkezi Aziýa döwletleriniň we Russiýa Federasiýasynyň Birinji parlamentara forumy bar. Onlaýn tertibinde dürli derejedäki duşuşyklaryň 279-sy guraldy. Bitarap Türkmenistanyň halkara gatnaşyklarynyň hukuk binýadyny pugtalandyrmak maksady bilen, resminamalaryň 19-syna gol çekildi. DIM-niň ulgamy boýunça ikitaraplaýyn gatnaşyklar yzygiderli dowam etdi. Bu ugur boýunça birnäçe duşuşyklar hem-de geňeşmeler geçirildi. Watanymyzyň daşary ykdysady gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça toplumlaýyn çäreler dowam edýär. Şweýsariýa Konfederasiýasynyň Ženewa şäherinde Bütindünýä söwda guramasynyň Baş geňeşiniň nobatdaky mejlisinde Türkmenistana BSG-ä synçy hökmünde goşulýan ýurduň derejesi berildi. Türkmenistanyň BMG-niň halkara söwda hukugy boýunça 2022 – 2028-nji ýylar üçin agzalygyna saýlanmagy möhüm ähmiýetli waka boldy. Ikitaraplaýyn Hökümetara toparynyň we beýleki degişli düzümleriň çäklerinde netijeli işler alnyp barylýar. Şu ýylyň ýanwar aýynda ykdysady, ylmy-tehniki we medeni hyzmatdaşlyk boýunça Bilelikdäki türkmen-tatar iş toparynyň nobatdaky mejlisi hem-de ykdysady hyzmatdaşlyk boýunça Hökümetara türkmen-eýran toparlaryna başlyklyk edijileriň duşuşygy boldy. Mart aýynda hyzmatdaşlyk boýunça Türkmen-hytaý komitetine başlyklyk edijileriň duşuşygy geçirildi.  

•  Ulag we kommunikasiýalar agentliginiň edaralarynda şu ýylyň üç aýynda ýerine ýetirilen işleriň hem-de hyzmatlaryň ösüşi 113, 3 göterime, «Türkmendemirýollary» agentligi boýunça ösüş 116, 8 göterime, üstaşyr geçirilen ýükleriň ösüşi 121,4 göterime, «Türkmenawtoulaglary» agentligi boýunça hyzmat etmek babatyndaky ösüş 138,6 göterime barabar boldy. Geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdireniňde, ýurdumyza gelen daşary ýurt awtoulaglarynyň hem-de daşary ýurtlara çykarylan türkmen awtoulag serişdeleriniň sany degişlilikde 190,2 göterime we 134, 4 göterime barabar boldy. «Türkmenhowaýollary» agentligi boýunça ösüş 109 göterime, «Türkmendeňizderýaýollary» agentligi boýunça – 105,4 göterime, «Türkmenaragatnaşyk» agentligi boýunça hem 107, 7 göterime deň boldy.  

•  Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň wekilleri Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň taryhy mejlisini geçirmek hem-de Türkmenistanyň Prezidentiniň saýlawlary bilen baglylykda, wagyz-nesihat we guramaçylyk işlerini alyp bardylar. Milli Geňeşiň Halk Maslahatynyň agzalary döwlet Baştutanymyzyň Türkmenistanyň Prezidentiniň wezipesine girişmek dabarasynda eden çykyşynda öňde goýan wezipelerinden ugur alyp, ýurdumyzyň kanunçylygyny kämilleşdirmek boýunça ara alyp maslahatlaşmalary geçirýärler. Halk Maslahatynyň degişli komitetlerinde Milli Geňeşiň Mejlisiniň nobatdaky maslahatynda kabul edilen kanunlar ara alnyp maslahatlaşyldy. Şonuň ýaly-da, Halk Maslahatynyň nobatdaky mejlisiniň gün tertibini tassyklamak, onda kanunlary seljermek hem-de degişli netijenamalary taýýarlamak boýunça işler alnyp barylýar.  

•  Milli Geňeşiň Mejlisiniň öňünde goýlan ilkinji nobatdaky wezipelerden ugur alnyp, durmuş maksatly döwlet syýasatynyň ileri tutulýan esasy ugurlary bilen baglanyşykly işler durmuşa geçirildi. Dürli pudaklaryň işini düzgünleşdirýän resminamalaryň birnäçesi kabul edildi hem-de taslamalary taýýarlamak dowam etdirilýär. Ministrliklerden hem-de pudaklaýyn dolandyryş edaralaryndan gelip gowşan teklipler esasynda üýtgetmeler hem-de goşmaçalar girizilmegi talap edýän hukuk namalary seljerilýär. Halkara hem-de parlamentara gatnaşyklaryny ösdürmek boýunça işler dowam edýär. Ýylyň başyndan bäri duşuşyklaryň bäşisi, şol sanda sanly ulgam arkaly iki duşuşyk geçirildi. Mejlisiň deputatlary kanunçykaryjylyk işini kämilleşdirmek hem-de döwlet maksatnamalarynyň ýerine ýetirilmegini üpjün etmek meseleleri boýunça halkara guramalary bilen guralan maslahatlaryň 28-sine gatnaşdylar. Şol çäreleriň 22-si sanly ulgam arkaly guraldy. Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň wekiliýeti Gazagystan Respublikasynyň Almaty şäherinde gulluk iş saparynda bolup, GDA-nyň Parlamentara Assambleýasynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen dabaralara gatnaşdy.  

•  Obasenagat toplumy boýunça önümçiliginiň umumy mukdarynyň ösüş depgini geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende, 108 göterime, şol sanda Oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrligi boýunça 108,3 göterime, Suw hojalygy baradaky döwlet komiteti boýunça 105 göterime, «Türkmen atlary» döwlet birleşigi boýunça 103,6 göterime deň boldy. Ýurdumyzda gök önümleri öndürmekde 137,9 göterim, miwe we ir-iýmişleri öndürmekde 113,9 göterim, çörek we çörek önümlerini öndürmekde 103,2 göterim, et önümlerini öndürmekde 101,2 göterim, süýt we süýt önümlerini öndürmekde 100,4 göterim ösüş depgini gazanyldy. Maýa goýumlary özleşdirmek boýunça meýilnama 116,9 göterim berjaý edildi.  

•  Ahal welaýatynda şu ýylyň ýanwar-mart aýynda senagat önümçiliginiň mukdary 19,9 göterime, bölek haryt dolanyşygynyň möçberi 110,2 göterime deň boldy. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 – 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny we Oba milli maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde, maýa goýum serişdelerini özleşdirmegiň meýilnamasynyň ýerine ýetirilişi barada hasabat berildi. Ilatyň durmuş derejesini mundan beýläk-de ýokarlandyrmak maksady bilen ýaşaýyş jaýlarynyň gurluşygy dowam edýär. 

•  Balkan welaýatynda şu ýylyň birinji çärýeginde maýa goýum serişdelerini özleşdirmek meýilnamasyna laýyklykda ulanmaga berilmegi meýilleşdirilýän medeni-durmuş we önümçilik maksatly desgalaryň hem-de binalaryň gurluşygyny öz wagtynda tamamlamak boýunça zerur işler geçirilýär. Oba hojalygynda alnyp barylýan işleriň ýagdaýy, bugdaý ekilen meýdanlarda ösüş suwuny tutmak, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek hem-de haşal otlara we zyýankeşlere garşy göreşmek boýunça zerur işler alnyp barylýar, gowaça ekişi agrotehniki kadalara laýyklykda dowam etdirilýär. Şunuň bilen birlikde, ýazlyk ýeralmanyň bol hasylyny ösdürip ýetişdirmek, gök-bakja ekinlerine agrotehniki kadalara laýyklykda ideg etmek ugrunda degişli işler alnyp barylýar. 

•  Daşoguz welaýatynda şu ýylyň geçen üç aýynda senagat önümçiliginiň ösüşi 116,9 göterime deň boldy. Bu görkeziji bölek haryt dolanyşygy boýunça 10,3 göterim ýokarlandy. Welaýatyň oba hojalygynda alynýan hasylyň mukdaryny artdyrmak üçin zerur çäreler we möwsümleýin oba hojalyk işleri üstünlikli alnyp barylýar. 145 müň gektar meýdandaky ak ekinleri agrotehnikanyň kadalaryna laýyklykda, mineral dökünler bilen iýmitlendirmek hem-de ösüş suwuny tutmak we beýleki degişli ideg işleri geçirilýär. Şu ýyl welaýat boýunça 140 müň gektar meýdana gowaça ekiler. Häzir ekişi bellenilen möhletde tamamlamak boýunça zerur işler alnyp barylýar. 

•  Lebap welaýatynda senagat önümçiligi boýunça meýilnamany ýerine ýetirmek, bu babatda oňyn ösüş görkezijilerini gazanmak üçin zerur tagallalar edilýär. Welaýat boýunça tebigy gazyň öndürilişi 101,2 göterime, elektrik energiýasynyň öndürilişi 168 göterime, bölek-satuw haryt dolanyşygynyň möçberi bolsa 110,5 göterime barabar boldy. Döwlet maksatnamalary durmuşa geçirmegiň çäklerinde, medeni-durmuş maksatly desgalaryň, suw we gaz geçiriji ulgamlaryň, elektrik üpjünçiliginiň, aragatnaşyk ulgamlarynyň we ýollaryň gurluşyklary dowam edýär. Sebitde gowaça ekişini kesgitlenen möhletde tamamlamak üçin toplumlaýyn işler alama aşyrylýar. Ýazlyk ýeralma we gök-bakja ekinlerine ideg işleri dowam edýär. 

•  Mary welaýaty boýunça senagat önümçiliginiň görkezijileri geçen ýylyň degişli döwri bilen deeňşdirilende, 90,2 göterim artdy. Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 – 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasyny we Oba milli maksatnamasyny ýerine ýetirmegň çäklerinde, maýa goýum serişdelerini özleşdirmek boýunça meýilnama 108 göterim berjaý edildi. Welaýatda şu ýyl durmuş maksatly binalaryň 42-sini gurmak meýilleşdirildi. Häzirki döwürde şolardan 5-siniň gurluşyk işleri doly tamamlandy. 

•  Diýarymyzda iri senagat we durmuş maksatly desgalaryň, şol sanda täze şäherçeleriň, ýaşaýyş jaýlarynyň, dynç alyş hem-de sagaldyş merkezleriniň, mekdepleriňdir çagalar baglarynyň we beýleki desgalaryň gurluşygy dowam edýär. Kabul edilen meýilnamalara laýyklykda, ylym we bilim ulgamlarynda hem özgertmeler amala aşyrylýar. Önümçilikler döwrebap ýagdaýa getirilip, bazar ykdysadyýeti kemala gelýär. Nebitgaz ýataklary özleşdirilýär. TOP elektrik we aragatnaşyk ulgamlarynyň hem-de TOPH gaz geçirijisiniň gurluşyklary alnyp barylýar. Beýleki halkara taslamalaryny amala aşyrmaga hem taýýarlyk görülýär. Hususy pudagy ösdürmegi goldamak, ykdysadyýetimizde özgertmeleri amala aşyrmaga telekeçilerimizi giňden çekmek syýasaty amala aşyrylýar. Berkarar döwletimiziň syýasy ulgamyny kämilleşdirmek hem dowam edýär, häzirki döwürde ýurdumyzy 2022–2052-nji ýyllarda durmuş - ykdysady taýdan ösdürmegiň maksatnamasyny amala aşyrmak boýunça netijeli işler geçirilýär.  

•  Esasy baýramlarymyz bolan Konstitusiýamyzyň ýubileýine hem-de ýurdumyzyň Garaşsyzlyk we Bitaraplyk baýramlary mynasybetli göz öňünde tutulan çärelere talabalaýyk taýýarlyk görmek öňümizdäki işiň ileri tutulýan ugurlaryň hatarynda görkezildi. Biz sanly ulgamy ornaşdyrmak, daşary ýurtlardan getirilýän harytlaryň ornuny tutýan önümleriň önümçiligini döretmek, öz önümlerimiziň beýleki döwletlere iberilýän möçberlerini artdyrmak, maýa goýumlaryny çekmek, daşary ýurt pulundaky serişdeleriň gelip gowuşýan möçberlerini artdyrmak boýunça syýasatymyzy dowam ederis diýip, döwlet Baştutanymyz belledi.  

•  Hormatly Prezidentimiz döwlet dolandyryşyny kämilleşdirmek boýunça özgertmeleri alyp barmagyň möhümdigini aýdyp, Döwlet býujetiniň ýerine ýetirilişine berk gözegçilik edip, göz öňünde tutulmadyk we dolandyryş çykdajylaryny azaltmagyň zerurdygyna ünsi çekdi. Şonuň ýaly-da, pul-karz we maliýe ulgamlarynda bazar usullaryny has giňden ulanmagyň, ykdysadyýetimizi diwersifikasiýa ýoly bilen ösdürmek boýunça işleri geçirmeiň, hususy pudagyň paýyny artdyryp, ony ýurdumyzyň ykdysadyýetine işjeň gatnaşdyrmak üçin zerur çäreleri görmegiň wajypdygy nygtaldy.