Hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ýurdumyzda milli ykdysadyýetimizi diwersifikasiýalaşdyrmak, elektron senagatyny ösdürmek, maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň täze gazananlaryna esaslanýan innowasion, ýokary tehnologiýaly, bäsdeşlige ukyply sanly ykdysadyýeti ösdürmek babatdaky alnyp barylýan işler üstünlikli amala aşyrylýar.
Ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň we medeniýetiniň ösüşine, halkymyzyň durmuşyna has netijeli täsir edýän sanlyja ýylyň dowamynda ulanylmaga berlen desgalaryň ähmiýeti ýurduň häzirki ýeten belent derejesinde, ykdysady kuwwatynyň ýokarlanmagynda has-da aýdyň duýulýar. Berkarar Diýarymyzyň ähli künjeklerinde gurulýan senagat-önümçilik desgalary, ýaşaýyş jaýlary, çagalar baglary, mekdepler, saglygy goraýyş we medeniýet öýleri, sport merkezleri, «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy, gözel paýtagtymyzyň ösüşleri, ylym-bilim, medeniýet, saglygy goraýyş ulgamlaryndaky gazanylýan üstünlikler, okgunly ösüşler halkymyzyň amala aşyrylýan beýik işlere bolan buýsanjyny has-da artdyrýar.
Önümçilikde ylmyň we tehnikanyň gazananlaryndan netijeli peýdalanylmagy, iri maýa goýum taslamalarynyň ýokary hilli we netijeli amala aşyrylmagy, ähli ulgamlarda goşmaça girdeji getirýän çeşmeleriň herekete getirilmegi milli ykdysadyýetimiziň kuwwatyny has-da ýokarlandyrdy. Bu bolsa bedew bady bilen okgunly öňe barýan ata Watanymyzyň diňe bir milli ykdysadyýetini däl, eýsem, ylmyň, bilimiň, saglygy goraýşyň, medeniýetiň we sportuň, gurluşyk pudaklarynyň kuwwatyny-da has-da artdyrdy, ähli ugurlarda iri möçberli taslamalaryň amala aşyrylmagyna mümkinçilikleri döretdi.
Ýurdumyzyň halk hojalygynyň ähli ugurlary bilen bir hatarda, ylym ulgamynda hem täze tehnologiýalar işjeň durmuşa ornaşdyrylýar. «Türkmenistanda 2019 — 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna» we «Türkmenistanda ylym ulgamyny 2020 — 2025-nji ýyllarda sanly ulgama geçirmegiň Maksatnamasyna» laýyklykda sanly tehnologiýalary ulanmak bilen ylmy-barlaglaryň we tehniki işläp taýýarlamalaryň netijeliligini ýokarlandyrmak, olary jemgyýetiň we döwletiň durmuşynyň wajyp meselelerini çözmäge gönükdirmek boýunça giň gerimli işler üstünlikli durmuşa geçirilýär. Dünýä tejribesinden mälim bolşy ýaly, iş bilen üpjünçilik, önümçilik, sarp ediş ugurlaryna netijeli täsirini ýetirýän sanly ulgam häzirki wagtda ýurdumyzyň ähli pudaklaryny gurşap aldy. Şunda sanly tehnologiýalara daýanýan ylmy-barlag işleri ylmy synaglaryň we seljermeleriň barşynda anyk netijeleri ýüze çykarýar we önümçilige hödürleýär. Sanly tehnologiýalar ylmy işleri alyp barmagyň has netijeli bolmagyna getirýär hem-de ylmyň has elýeterli bolmagyny üpjün edýär, önümçiligiň depginini ýokarlandyrýar.
Milli ykdysadyýetimizi pugtalandyrmak wezipesi öňdengörüjilikli döwlet syýasatynyň netijesinde oňyn çözgüde eýe boldy. Şeýlelikde, berkarar Diýarymyzda täze iri kärhanalaryň, şonuň bilen bir hatarda, durmuş maksatly desgalaryň gysga döwrüň içinde köpsanlysynyň gurlup ulanylmaga berilmegi ilatyň durmuş goraglylygyna, iş bilen üpjünçiligine netijeli täsir etdi.
Hemmämize mälim bolşy ýaly, golaýda Türkmenistanyň Milli Geňeşiniň Halk Maslahatynyň mejlisinde «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy: Türkmenistany 2022 — 2052-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Milli maksatnamasy» kabul edildi. Bu döwletli maksatnama ýurdumyzyň, mähriban halkymyzyň durmuşynda, geljekki ösüşlerinde möhüm ýol-ýörelge bolup durýar.
Täze amala aşyrylan iri taslamalar hakynda gürrüň edilende, sebitdäki iri aýna kombinatyny, Gyýanlydaky polietilen we polipropilen öndürýän kuwwatly kärhanany, Ahal welaýatyndaky gazdan ýokary hilli benzin öndürýän kärhanany agzamak has-da ýakymlydyr. Elbetde, munuň özi milli ykdysadyýetimizi senagat taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli durmuşa geçirilmeginde aýratyn möhüm ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda bu kärhanalarda dünýäde uly isleg bildirilýän önümler öndürilýär. olar içerki we daşarky islegleri ýokary hil derejesinde üpjün edýär.
Şu ýylyň 11-nji fewralynda hormatly Prezidentimiziň geçiren Ministrler Kabinetiniň giňişleýin mejlisinde geçen ýylyň jemleri hem-de ýurdumyzy ösdürmekde öňde durýan möhüm wezipeler babatda maksatnamalaýyn çykyşlar edildi. Şu ýyl üçin gurluşyk maksatnamasyna laýyklykda, düýpli maýa goýumlarynyň möçberi maliýeleşdirmegiň ähli çeşmeleri boýunça 40 milliard manada golaý bolar. Munuň özi zawod-fabrikleri, hassahanalary, saglyk merkezlerinidir öýlerini, mekdebe çenli çagalar edaralaryny, mekdepleri, medeniýet öýlerini, edara ediş merkezlerini, täze şäherçeleridir ýaşaýyş jaýlaryny gurmagy hem-de olaryň durkuny täzelemegiň göz öňünde tutulýandygyny aýdyň görkezýär.
Şunda Aşgabat — Türkmenabat ýokary tizlikli awtomobil ýolunyň, paýtagtymyzyň demirgazygynda gurulmagy meýilleşdirilýän «Aşgabat-siti» ýaşaýyş toplumyny, Ahal welaýatynyň täze döwrebap dolandyryş merkezini ýokary derejeli tehnologiýalary hasaba almak bilen gurmak, sement zawodlarynyň ikinji nobatdakysynyň gurluşygyny alyp barmak, şeýle hem gurluşyk serişdelerini, şol sanda sement, demir önümlerini, inert we timarlaýyş serişdelerini öndürýän kuwwatly pudagy döretmek, elektrik energetikasyny ösdürmek, täze elektrik stansiýalaryny gurmak we hereket edýänleriniň durkuny täzelemek ýaly beýik işleriň amala aşyryljakdygy bellenildi. Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçiriji ulgamynyň halkara taslamasyny tamamlamak, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisiniň taslamasyny üstünlikli alyp barmak, himiýa we gazhimiýa senagatyny ösdürmäge gönükdirilen giň gerimli taslamalary durmuşa geçirmek hem göz öňünde tutulýar.
Mukaddes Garaşsyzlygymyzyň şanly 30 ýyllygy bellenilen 2021-nji ýylda tutuş ýurdumyz boýunça iri desgalaryň 73-si ulanylmaga berildi. Olaryň hatarynda ýurdumyzyň häzirki wagtda döredilýän halkalaýyn energoulgamynyň Ahal — Balkan bölegi, Lebap welaýatynyň Çärjew etrabynda kuwwatlylygy 432 megawata deň bolan gazturbinaly elektrik stansiýasy bar. Ak mermerli Aşgabat şäheriniň esaslandyrylmagynyň 140 ýyllygyna gabatlanylyp, paýtagtymyzyň demirgazyk böleginde iki gatly ýaşaýyş jaýlarynyň täze toplumy açyldy.
Ýurdumyzyň önümçilik kuwwatynyň, şol sanda gurluşyk senagatynda we elektrik energetikasy ulgamynda ýetilen belent sepgitler mähriban halkymyzyň abadançylygynyň we bagtly durmuşynyň bähbidine ata Watanymyzyň ykdysady kuwwatyny artdyrmaga hem-de halkara abraýyny has-da belende galdyrmaga gönükdirilen giň gerimli özgertmeleriň üstünlikli durmuşa geçirilýändiginiň aýdyň subutnamasydyr.
Täze tehnologiýalara daýanýan iri taslamalaryň üstünlikli amala aşyrylmagy halkara hyzmatdaşlygyny has-da işjeňleşdirmek we giňeltmek, şol işlere beýleki ýurtlary, halkara ykdysady birleşmeleri we maliýe guramalaryny, işewür bileleşikleri çekmek üçin hem täze mümkinçilikleri açýar. Ýurdumyzda halkara derejesindäki iri taslamalaryň çalt we netijeli usulda durmuşa ornaşdyrylmagy kämil ykdysady ulgamyň kemala gelmegini we şonuň bilen bir hatarda, netijeli ösüşleri üpjün edýän derwaýys wezipeleriň hem oňyn çözgüdini esaslandyrýar.
Golaýda hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň Türkmenistanyň diplomatik işgärleriniň gününde okyjylarymyza gowşan «Abadançylygyň röwşen gadamlary» atly täze kitabynda hem daşary syýasat, ykdysadyýet, medeniýet, ylym we beýleki ugurlar, hyzmatdaşlyk baradaky ajaýyp pikirler, belent maksatlar giňden beýan edilýär. Hemişelik Bitarap Watanymyz häzirki taryhy döwürde döwletleri we yklymlary birleşdirýän, häzirki zaman üpjünçilik ulgamlary bolan howa menzillerini, awtomobil we demir ýollary, gaz we elektrik geçirijileri, aragatnaşyk ulgamlary gurmak, döretmek bilen halkara derejesindäki ornuny has-da pugtalandyrýar. Türkmenistan Demirgazygyň we Günortanyň, Günbataryň we Gündogaryň, Aziýanyň we Ýewropanyň arasynda «altyn derwezä» öwrülýär.
Berkarar Watanymyz täze taryhyň beýik ösüşlerini dabaralandyrýan altyn sahypasyny döredip, bedew bady bilen okgunly öňe barýar. Döwlet Baştutanymyzyň belent başlangyçlarynyň netijesinde amal edilýän bu beýik işler ata Watanymyzyň abadançylygynyň we mähriban halkymyzyň bagtyýar durmuşynyň üpjün edilmeginde, eziz Diýarymyzyň halkara abraýynyň hem-de ykdysady kuwwatynyň has-da ýokarlanmagynda aýratyn ähmiýete eýedir.
Oguljamal GELDYMUHAMMEDOWA,
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş institutynyň Dünýä ykdysadyýeti kafedrasynyň professory, ykdysady ylymlaryň doktory.