Arkadag Prezidentimiziň taýsyz tagallalary netijesinde ata Watanymyz ähli babatda ösüşlere beslenýär. Asly bäş müňýyllyk taryhy ýoly bolan gadymy hem müdimi türkmen halkymyz özüniň döreden milli gymmatlyklary bolan ahalteke bedewlerimiz, türkmen alabaýlarymyz we tazylarymyz, saryja goýunlarymyz, arwana düýelerimiz bilen dünýä bellidir. Şol döreden milli gymmatlyklarymyzyň içinde türkmen alabaýlarymyzyň mynasyp orny bar.
Hormatly Prezidentimiziň hut özüniň başlangyjy bilen, Halkara “Türkmen alabaý itleri” assosiasiýasynyň döredilmegi, türkmen itşynaslarynyň ýeten belent derejesini bu gün dünýä mälim edýär. Müňlerçe ýyllyk taryhymyzy öwrenmekde, milli gymmatlyklarymyza eýe çykmakda, olary gözümiziň göreji ýaly gorap saklamakda we ony geljekki nesillere ýetirmekde Arkadag Prezidentimiziň bitiren işlerini hiç bir zat bilen ölçäp bolmaz.
Arkadag Prezidentimiziň tagallasy bilen, ýurdumyzda milli medeni mirasymyzy öwrenmek, olar esasynda ösüp gelýän ýaş nesillerimize milli terbiýe, görüm-görelde bermek babatda ägirt uly işler alnyp barylýar. Bu ugurda Gahryman Arkadagymyzyň okyjylarymyza sowgat berýän ajaýyp eserleri örän ähmiýetli usuly goldaw bolýar. Munuň şeýledigine alym Liderimiziň türkmenleriň milli gymmatlyklarynyň biri bolan türkmen alabaýlarymyza bagyşlap ýazan “Türkmen alabaýy” atly kitabyny okanyňda doly göz ýetirýärsiň. Bu ylmy eserde türkmen alabaýlarynyň gelip çykyşy, olaryň mertlik, edermenlik, üşüklilik, hüşgärlik, wepalylyk häsiýetleri dürli tymsallaryň, halky rowaýatlaryň, ylmy maglumatlaryň üsti bilen giňişleýin açylyp görkezilýär. Gahryman Arkadagymyz “Türkmen alabaýy” atly kitabynda: “Ata-babalarymyz bedewinde myradyny, milli seçgiçiligiň ajaýyp nusgasy bolan alabaýlarymyzda bolsa bagtyny görüpdirler” diýip belleýär. Hakykatdan-da Türkmenleriň “At-myrat”, “It geldi, gut geldi”, “Itim-gutum” diýen myrat we bagt bilen baglanyşykly pähimleri türkmenleriň bedewlerinde myradyny, alabaýlarynda bolsa bagtyny görendigini subutlandyrýar. Sebäbi wepaly dosty we ynamdar syrdaşy hasaplap gelen bu ajaýyplygynyň gadymylygy, batyrlygy, duýgurlygy, edermenligi, akyllylygy bilen bir hatarda, olaryň örän wepalydygyny, ynamdardygyny subut edýän köp taryhy maglumatlar kitapda öz beýanyny tapýar we häzirki döwürde türkmen alabaýlaryna bolan söýgini artdyrýar.
Ýurdumyzda taryhy wakalaryň biri bolan Ýapyk binalarda we söweş sungaty boýunça V Aziýa oýunlarynyň nyşany hökmünde alabaýyň şekiliniň saýlanyp alynmagy, paýtagtymyzda umumy beýikligi 15 metre barabar bolan “Türkmen alabaýy” atly heýkeliň dikeldilmegi, “Türkmenistanyň halk itşynasy” we “Türkmenistanyň at gazanan itşynasy” diýen hormatly atlarynyň döredilmegi we onuň jemleri boýunça ýeňiji diýlip yglan edilen alabaýa “Ýylyň türkmen edermen alabaýy” diýen derejäniň berilmegi, şeýle hem her ýylyň oktýabr aýynyň soňky ýekşenbesinde “Türkmen alabaýynyň baýramyny bellemek hakynda” Hormatly Prezidentimiziň Permana gol çekmegi ýurdumyzda alabaý itlerimize goýulýan sarpanyň barha artýandygynyň aýdyň subutnamasy bolup dabaralanýar.
Türkmen alabaýlarynyň adalatyň goragçysydygyna, durnukly häsiýete eýedigine, gününe kaýyllygyna aýratyn ünsi çekip, ýerlikli durmuşy mysallary getirensoň, alabaý itlerine bolan söýgiň we hormatyň has artýar. “Adalaty goramak adalatly bolmakdan hem kyn işdir” diýip alabaýlaryň sak goragyna juda göwnejaý baha berýän Gahryman Arkadagymyzyň tohum itlerimiziň goraglylygyny we sanyny köpeltmek baradaky aýdanlary göwnüňe ganat bagladýar. Aslynda, gadymyýetden bäri türkmeniň oba durmuşyny, bedewsiz, arwanasyz, alabaýsyz göz öňüne getirip hem bolmaýar. Bu jandarlar halkymyzyň ömür goltguçysyna we dostuna öwrülip gidipdir. Döwletlilikde bedew ata taý geljek ýok. Parasatlylykda we wepalylykda bolsa alabaýlaryň deňine ýetibiljek jandar ýokdur. Giň sährada mal bakyp ýören çopana aryp, göz ukusyny almak islese, sürini alabaýyna tabşyryp arkaýyn ymyzganyp bilýär. Çünki parasatly we hüşgär alabaý sürä del adamy-da, jandary-da golaýlatmaýar.
Umuman, türkmen topragynyň ozboluşly tebigatyndan we zähmetsöýer halkynyň zehininden kemala gelen türkmen alabaýy bu günki gün ajaýyp tebigatymyzyň gujagyna täzeden dolanyp, ösüşiň täze belentliklerine tarap aýgytly ädim ädýär.
Arkadag Prezidentimiziň döwletli başlangyçlary netijesinde behişdi ahalteke bedewlerini idetmekde ulanylýan milli seýisçilik sungatynyň hem-de türkmen alabaýlarynyň milli seçgiçilik sungatynyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilmegi ugrunda giň gerimli işler hem alnyp barylýar.
Halkymyzyň milli gymmatlyklaryny dünýä ýaýmak ugrunda taýsyz tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň janynyň sag, ömrüniň uzak, beýik tutumly işleriniň hemişe rowaç bolmagyny arzuw edýäris!
Orazjemal MYRADOWA,
Türkmen döwlet maliýe institutynyň
Maliýe kafedrasynyň mugallymy