“Ar­ka­dag” myh­man­ha­na­sy — türk­men myh­man­sö­ýer­li­gi­niň döw­let de­re­je­si

Ga­dy­my ki­tap­lar­da: «Adam og­lu­nyň Ze­min­dä­ki baş bor­jy dün­ýä­ni gö­zel­leş­dir­mek­dir» di­ýil­ýär. Bu be­lent bor­juň ama­ly bol­sa ýa­şa­ýan ýe­ri­ňiýur­du­ňy gö­zel­leş­dir­mek­den baş­lan­ýar. Hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­miz Gurbanguly Berdimuhamedowyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da bitirilýän işler, gu­rul­ýan bi­na­lar bolsa di­ňe bir ýur­du­my­zy däl, gö­wün­le­ri­mi­zi, ömür­le­ri­mi­zi hem görk­len­dir­ýär. Mu­ny 29njy iýun­da paýtagtymyzda da­ba­ra­ly ýagdaýda ulanmaga berlen «Ar­ka­dag» myh­man­ha­na­sy­nyň my­sa­lyn­da hem nyg­tap bo­lar. Bu ka­şaň myh­man­ha­na ta­ry­hyň tä­ze sa­hy­pa­sy bo­lup açyl­dy. Türk­me­niň giň göw­ni, nu­ra­na dün­ýä­si bo­lup açyl­dy!

Türk­men myh­man­sö­ýer­li­gi! Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň “Türk­me­niň döw­let­li­lik ýö­rel­ge­si” at­ly ki­ta­byn­da gi­ňiş­le­ýin be­ýan edi­şi ýa­ly, mu­nuň özi öz­ba­şy­na uly sun­gat, uly mek­dep. Bu mek­de­biň düýp­lü­li­gi, be­ýik­li­gi hal­ky­my­zyň di­ňe “Taň­ry myh­ma­ny” di­ýen dü­şün­je­sin­de hem aýanaý­dyň be­ýan tap­ýar. Diý­mek, türk­men­de myh­man — Al­la­nyň we­ki­li.

Ça­gy­ryl­synça­gy­ryl­ma­syn, ta­nyşunä­ta­nyş bol­sun, par­hy ýok, hal­ky­myz­da myh­man öňün­den çy­ky­lyp, gar­şy alyn­ýar, oňa mü­rä­het edil­ýär. Otu­ran des­si­nede öňün­de duzçö­rek go­ýul­ýar. Bu ga­dy­my däp duzçö­re­giň ýag­şy ni­ýe­ti ber­ki­dip, ýa­man ni­ýe­te bö­wet bol­ýan­dy­gy bi­len bag­la­nyş­dy­ryl­ýar.

“Myh­man ataň­dan uly” di­ýen ež­dat­la­ry­myz öýü­ne ge­len ki­şä üç gi­jegün­diz hyz­mat edip, soň­ra ha­ba­ry­ny alyp­dyr­lar. As­lyn­da, türk­men he­mi­şe we is­len­dik pur­sat­da myh­man al­ma­ga taý­ýar­lyk­ly ýa­şa­ýan halk.

Gor­kut ata: “Myh­man gel­me­ýen öýüň bo­la­nyn­dan bol­ma­dy­gy ýeg” di­ýip­dir. Türk­men­de jaý gur­lan­da, myh­man ota­gy­na aý­ra­tyn äheňäh­mi­ýet be­ril­ýär. Myh­man ota­gy her bir öýüň esa­sy ýa­ra­şy­gy ha­sap­lan­ýar. Öý­de ta­gam taý­ýar­la­nan­da, hök­man myh­man pa­ýy hem göz öňün­de tu­tul­ýar.

Biz hä­zir­ki dö­wür­de Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň pa­ra­sat­ly baş­tu­tan­ly­gyn­da ýur­du­myz­da şol asyl­ly ýö­rel­ge­le­re nä­hi­li ýaý­raw ber­li­şi­ne gu­wan­mak gu­wan­ýa­rys. Türk­me­niň myh­man gar­şy­la­mak des­su­ry bu gün Ga­raş­syz döw­le­ti­miz­de sun­gat de­re­je­si­ne ýe­ti­ril­di. Türk­men öýü­niň myh­man otag­la­ry bu gün ber­ka­rar ýur­duň ka­şaň myh­man­ha­na­la­ry de­re­je­si­ne gö­te­ril­di. Uzak asyr­la­ryň do­wa­myn­da Be­ýik Ýü­pek ýo­lu­nyň ýü­re­gi bo­lan türk­men top­ra­gy­nyň ga­dy­my ker­wen­sa­raý­la­ryn­dan dün­ýä­de pa­ra­hat­çy­ly­gyň, yna­nyş­ma­gyň Wa­ta­ny, oňyn hyz­mat­daş­ly­gyň hal­ka­ra mer­ke­zi hök­mün­de ady­gan, he­mi­şe­lik Bi­ta­rap­ly­gy ja­han deg­re­sin­de iki gaý­ta yk­rar ta­pan döw­le­tiň ka­şaň myh­man­ha­na­la­ry­na çen­li ýol ge­çil­di.

***

Aş­ga­ba­dyň ka­şaň myh­man­ha­na­la­ry! San­ly­ja ýy­lyň için­de ola­ryň, gör, nä­çe­si­niň gur­lup ulan­ma­ga ber­le­ni­niň şa­ýa­dy bol­duk! Oguz ýur­du­nyň be­lent ho­wa­la­sy si­ňen “Oguz­kent” myh­man­ha­na­sy! Paý­tagt bi­len ady­bir “Aş­ga­bat” myh­man­ha­na­sy! Ýer­de do­gan ýyl­dyz deý lo­wur­dap otu­ran “Ýyl­dyz” myh­man­ha­na­sy! Alys­dan se­leň­läp gö­rün­ýän “Ar­ça­bil” myh­man­ha­na­sy! Olim­pi­ýa şä­her­çe­si­niň ýa­ra­şy­gy “Olim­pi­ýa”, “Sport” myh­man­ha­na­la­ry! Türk­men döw­let­li­li­gi ba­ra­da­ky ga­lyň di­wa­na ça­lym­daş “Di­wan” myh­man­ha­na­sy! Yn­ha, ýa­kyn gel­jek­de go­ja säh­ra­nyň tyl­la­ýy öwüş­gin­le­ri­ni özün­de jem­län “Ga­ra­gum” myh­man­ha­na­sy­nyň ulan­ma­ga be­ril­me­gi bol­sa “Ar­ka­dag” myh­man­ha­na­sy­nyň da­ba­ra­ly açy­ly­şy­nyň my­na­syp do­wa­my­na öw­rü­ler. Go­laý­da, 15nji iýun­da paý­tag­ty­my­za iş sa­pa­ry­ny ama­la aşy­ran hor­mat­ly Pre­zi­den­ti­mi­ziň Aş­ga­ba­dy ös­dür­me­giň tä­ze tas­la­ma­la­ry­nyň ha­ta­ryn­da “Nu­saý” myh­man­ha­na­sy­nyň gu­rul­ma­gy tek­lip edil­ýän ýer­le­ri­niň çyz­gy­la­ry­na, bi­na­nyň baş me­ýil­na­ma­sy­na we oňa de­giş­li bir­nä­çe tas­la­ma­la­ra ga­ran­dy­gy­nyda bel­län ýag­şy.

Bu sa­na­wy ýur­du­my­zyň we­la­ýat mer­kez­le­rin­de gur­lan myh­man­ha­na­la­ry ýat­lap, hasda uzal­dyp bo­lar­dy. Gö­zel Awa­za­nyň ýo­ka­ry de­re­je­li myh­man­ha­na­la­ry Ha­za­ryň türk­men ke­na­ry­na düýp­gö­ter tä­ze keşp, tä­ze dur­muş ba­gyş­la­dy. Ola­ryň äh­li­si bir­le­şip, Türk­me­nis­ta­nyň sy­ýa­hat­çy­lyk we myh­man­ha­na işe­wür­li­gi dü­zü­mi­niň kuw­wat­ly bin­ýa­dy­ny berk­den tut­ýar. Aş­ga­badyň Sy­ýa­hat­çy­lyk şä­her­le­ri­niň Bü­tin­dün­ýä fe­de­ra­si­ýa­sy­nyň ag­za­ly­gy­na ka­bul edil­me­gi bol­sa türk­men paý­tag­ty­nyň dün­ýä sy­ýa­hat­çy­ly­gyn­da aý­ra­tyn or­ny eýe­le­ýän şä­her­le­riň bi­ri­ne öw­rü­len­di­gi­ne gu­wanç­ly gü­wä­dir.

***

“Ar­ka­dag” myh­man­ha­na­sy­nyň tu­tu­my­nyňde­re­je­si­niň be­lent­li­gi­ni onuň adyn­dan aňy­ber­me­li­dir. Bu des­ga döw­rüň be­ýik Bi­na­gä­ri Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň gu­ru­jy­lyk ze­hi­ni­niň, dö­re­di­ji­lik paý­ha­sy­nyň ýe­nede bir mi­we­si. Myh­man­ha­na­nyň tas­la­ma­sy­nyň dü­zü­lip, tä gur­lu­şy­gy ta­mam­lan­ýan­ça, onuň döw­let Baş­tu­ta­ny­my­zyň ün­sün­de bo­lan­dy­gy­na, şun­da äh­li ba­bat­da mil­li Li­de­ri­mi­ziň gör­kez­me­dir mas­la­hat­la­ryn­dan ugur al­nan­dy­gy­na hem­mä­miz şa­ýat.

Gün­do­ga­ryň ga­dy­my er­te­ki­le­ri­ne gu­lak ge­riň, des­san­la­ra diň sa­lyň! Ulug şa­lyk­lar, pa­ty­şa­lyk­lar bagbak­ja­ly­gyň keş­bin­de wasp edil­ýän­dir. Söý­gi, bagt ba­gybos­san­lyk bi­len su­rat­lan­dy­ryl­ýan­dyr.

Tä­ze myh­man­ha­na­nyň deg­reda­şy­ny gur­şan gülgül­zar­ly­gyň, ýa­şyl bag­ly­gyň, ola­ry ara­lap geç­ýän eme­li der­ýa­nyň was­py­na nä­çe hoş sö­züň bol­sa, aýa­man aý­dy­ber­me­li.

Adat­ça, sa­par bi­len gel­ýän döw­let adam­la­ry­nyň her pur­sa­dy ha­sap­ly bol­ýar. Gys­ga wag­tyň, gys­by me­ýil­na­ma­nyň çä­gin­de şä­her bi­len do­ly ta­nyş­ma­ga sa­lym gal­ma­ýar. Ýö­ne ba­ha­ryň gör­ki bir gül­de, der­ýa­nyň ta­ga­my bir dam­ja­da açyl­ýar ahy­ry! Hal­ka­ra öl­çeg­de gur­lup, mil­li ruh­da sün­nä­le­nen “Ar­ka­dag” myh­man­ha­na­sy keş­bikeş­me­ri, gur­lu­şygur­şa­wy bi­len türk­men dün­ýä­si, türk­men top­ra­gy, türk­men paý­tag­ty, hal­ky­my­zyň şöh­rat­ly ta­ry­hy, şan­ly şu gü­ni ba­ra­da öz di­lin­de kän zat­la­ry gür ber­mä­ge ukyp­ly. Onuň be­lent­li­gin­den ser sa­lan­lar bol­sa bir gu­jak çe­men ýa­ly gül aç­ýan ak şä­he­ri­mi­ziň giňişliklerini inega­na syn­lap bi­ler­ler.

Ha­wa, bi­ziň döw­rü­miz­de “myh­man­ha­na” diý­mek di­ňe bir äh­li amat­lyk­la­ry bo­lan otag­la­ryň je­mi diý­mek däl. Ol sport meý­dan­ça­la­ryn­dan ýü­züş ho­wuz­ly SPA zo­lak­la­ry­na çen­li, amat­ly çaý­ha­na­lar­dan ka­şaň res­to­ran­la­ra, dü­kan­la­ra çen­li, in­ter­net ka­fe­le­rin­den hal­ka­ra tu­tum­ly mas­la­hat­la­r­dyr du­şu­şyk­la­ry ge­çir­mä­ge müm­kin­çi­lik­li zal­la­ra çen­li... dü­züm­le­ri özün­de jem­län, “do­ku­zy dü­züw” top­lum diý­mek!

Biz paý­tag­ty­my­zy “Ak şä­he­rim Aş­ga­bat” di­ýip söý­gü­le­ýä­ris. Şeý­le di­ýe­ni­miz­de, di­ňe bi­na­la­ryň jo­wur ak mer­mer­den wy­sal bo­la­ny­ny ýan­ja­ma­ýa­ny­myz bel­li. Aş­ga­ba­dyň ak­ly­gyn­da türk­me­niň ak ýo­ly, ulusiliň ak ar­zuw­la­ry, pä­ki­ze ni­ýet­le­ri, ne­sil­le­riň ak yk­bal­la­ry jem­le­nen­dir.

Hal­ky­myz öz ga­dy­my öýü­ne hem “ak öý” di­ýip­dir. Türk­me­niň ak öýi bu gün türk­men döw­let­li­li­gi­niň ny­şa­ny­na öw­rül­di. Ýur­du­my­zyň se­bit­le­ri­niň her bi­rin­de ka­şaň­dan ha­şam­ly, döw­let­lide­re­je­li “Türk­me­niň ak öýi” bi­na­sy­nyň gu­rul­ma­gy şo­ňa de­lil. Şu ýy­lyň 25nji ma­ýyn­da, baş şä­he­ri­mi­ziň 140 ýyl­ly­gy­nyň baý­ram edi­len gü­nün­de düý­bi tu­tu­lan hä­zir­ki za­man me­gatas­la­ma­sy “Aş­ga­batsi­ti­niň” esa­sy gi­rel­ge­si­nide ak öýüň şe­ki­lin­de gur­mak me­ýil­leş­di­ril­ýär. Ine, “Ar­ka­dag” myh­man­ha­na­sy­nyň aş­ha­na­sy­nyň hem ak öý görnüşinde bi­na edil­me­gi her nä­hi­li ka­şaň des­ga­la­ryň gur­lu­şy­gyn­dada göz­baş­la­ra, mil­li ýö­rel­ge­le­re we­pa­ly­ly­gyň ýe­nede bir my­sa­ly bo­lup­dyr.

Tä­ze myh­man­ha­na­nyň ýer­leş­ýän ýe­ride tä­sin. Kö­pet­da­gyň ete­gi. Se­leňser­gin ho­wa­ly kün­jek. Şu ýy­lyň aprelinde açy­lan Halk Mas­la­ha­ty­nyň Di­wa­ny­nyň, Mas­la­hat­lar mer­ke­zi­niň, Ka­bul ediş mer­ke­zi­niň, «Türk­men­ba­şy» döw­let tä­jir­çi­lik ban­ky­nyň we «Se­na­gat» paý­dar­lar tä­jir­çi­lik ban­ky­nyň bi­na­la­ry, yn­ha, in­di bol­sa “Ar­ka­dag” myh­man­ha­na­sy bi­ribi­ri bi­len tä­sin, sün­nä saz­la­şy­gy dö­re­dip, bu ýer­de Aş­ga­ba­dyň tä­ze, röw­şen keş­bi­ni eme­le ge­tir­ýär.

***

As­lyn­da, «şä­her» sö­zü­niň «şa» sö­zi bi­len bag­la­ny­şyk­ly­dy­gy­ny, «şa­nyň tagt gu­ran, hö­küm­dar­lyk ed­ýän ýe­ri» diý­me­gi aň­lad­ýan­dy­gy­ny aýd­ýar­lar. «Şanşöh­rat» sö­zide bu dü­şün­je­ler bi­len bir kök­den gaý­dyp­dyr.

Ha­wa, geç­miş­den şu gü­ne ýur­duň şa­lyk de­re­je­si onuň baş şä­he­rin­de açyl­ýar. Döw­rüň, döw­le­tiň şanşöh­ra­ty paý­tagt şä­her­den dün­ýä ýa­ýyl­ýar.

Mu­kad­des Ga­raş­syz­ly­gy­nyň şan­ly 30 ýyl­ly­gy­ny baý­ram ed­ýän Türk­me­nis­ta­nyň paý­tag­ty, göz­le­ri­mi­ziň öňün­de tä­ze keş­be bes­len­ýän Aş­ga­bat, Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň aý­dy­şy ýa­ly, hal­ky­my­zyň kal­by­nyň buý­san­jy­dyr, di­li­niň se­na­sy­dyr!

Ka­ka­my­rat RE­JE­BOW.

“Türk­me­nis­tan”. Surata düşürenler Arslan MÜLLIKOW, Maksat AKMÄMMEDOW.

https://www.turkmenmetbugat.gov.tm/tk/newspapers/2/articles/33169